بررسی روند تغییراتی كه در تعریف و مفهوم توسعه از زمان تیلور و مورگان تا به امروز وجود دارد نشان از تكمیل این تعاریف طی سالیان متمادی دارد. ایجاد تغییرات و دگرگونی در ساختارهای اجتماعی و اهداف فرهنگی،‏ حتی آداب، رسوم و عقاید مردم تا بهبود در میزان تولید، درآمد و بهبود در شرایط زندگی تماماًَ موضوعاتی هستند كه در مفهوم توسعه طی روند تكمیلی آن مطرح شده است. وجه تشابه تمامی این تعاریف مترادف بودن مفهوم توسعه با واژه بهبود است. توسعه تنها به معنای رشد اقتصادی نیست بلكه توسعه جریانی است كه طی آن روش زندگی افراد یک جامعه به نظامی پیچیده تر و از نظر تكنیكی پیشرفته تر تحول می یابد (ازكیا، 1374: 18).

توسعه كشاورزی بعنوان جزء جدایی ناپذیر برنامه های توسعه و همچنین توسعه ملی بوده و نظام های زراعی كه به انرژی و نهاده های بیرونی بعنوان منابع اولیه تولید وابسته اند، به میزان زیادی آسیب پذیرتر هستند. این نهاده های بیرونی در كوتاهترین زمان و با سرعت اندك جایگزین نهاده های اولیه نشده و نیازهای كشاورزان را بعنوان بخشی از افراد جامعه تأمین نمی كند و با گذشت زمان كیفیت محصول را به خطر می اندازند. تعاریفی كه تا اوایل دهه 1980 در مفهوم توسعه وجود داشت توسعه درون زا یا همه جانبه را مورد توجه قرار داده است، اما پس از مدت كوتاهی می توان به كاستی های مفهوم جدید كه همانا در نظر نگرفتن بعد زیست محیطی توسعه است اشاره نمود. براساس موارد مطرح شده افزایش تولید در كوتاهترین زمان بدون توجه به مفهوم توسعه پایدار و تولید برای آیندگان، ناكارآمدی خود را نمایان تر كرده و كاستی هایی را نیز بدنبال دارد (دهقانپور، 1384: 1).

مواد اولیه سالم با بالاترین میزان تولید در واحد سطح و دارا بودن بیشترین كیفیت متضمن سلامت یک جامعه بعنوان مصرف كننده می باشد. دارا بودن تولیداتی سالم و با كیفیت از یک طرف، بقاء و سلامت انسانها را بهمراه داشته و از طرف دیگر نقطه عطف مفهوم توسعه پایدار می باشد. این مفهوم استمرار و تداوم بهره برداری و همچنین بهره برداری برای بقا را تضمین می كند. دستیابی به این اهداف با بهره گرفتن از عوامل و تدابیر مختلفی امكان پذیراست كه با درایت و افزایش سطح آگاهی تولید كننده حاصل خواهد شد.

تولید كنندگان از مواد و نهاده های بیرونی برای افزایش كمیت تولیدات خود استفاده می كنند. ولی بعضی از آنها برای دستیابی به این امر از هر گزینه ای استفاده كرده و كیفیت آن را در نظر نمی گیرند و سلامت انسانها بعنوان مصرف كنندگان را به خطر می اندازند. تا زمانی كه افراد درگیر در این موضوع، این مهم را درك نكنند تغییر امكان پذیر نخواهد بود. با بهره گرفتن از تغییر در دانش، نگرش و بدنبال آن تبلور این تغییر در مهارت و رفتار مخاطب می تواند نتایج ارزنده ای را بدنبال داشته باشد. آموزش یكی از گزینه هایی است كه می تواند اهمیت این امر را به تولید كنندگان یادآور شده و بیان نماید. در این تحقیق تولید كنندگان، تمامی سبزیكاران شهرستان ری می باشند كه میزان اثربخشی و تأثیر گذاری روش های آموزشی – ترویجی در كاهش استفاده از سموم و نهاده ها در كشت سبزیجات مدنظر است عوامل كه منجر به كه در صورت تحقق این مهم می توان اثرات آن را در رفتار تولید كنندگان و همچنین سلامت مصرف كنندگان مشاهده نمود.

1-2- بیان مسأله

شهرستان ری در جنوب استان تهران واقع شده و قسمت اعظم سبزی كاری منطقه را به خود اختصاص داده است. با توجه به ارزش غذایی سبزیجات، وجود فیبر فراوان و نقش آن در سلامتی انسان، مصرف آن در تمام جهان مورد تأكید متخصصان تغذیه می باشد. در چند دهه گذشته كیفیت سبزیجات بدلیل استفاده بیش از حد از كودها و سموم شیمیایی برای مبارزه با عوامل محدود كننده رشد و همچنین برای رشد سریعتر، كاهش یافته است. در نتیجه برداشت محصول در كوتاهترین زمان صورت گرفته بنابراین زمان مورد نیاز برای جذب مواد مغذی كاهش می یابد و این مواد نمی توانند میزان جذب را نسبت به شرایط طبیعی و با همان كیفیت افزایش دهند (صادقی پور، 1387: 1).

سموم شیمیایی بعنوان یكی از دستاوردهای فناوری از آلاینده های مهم بشمار می روند. سالانه بیش از 172 هزار تن سموم دفع آفات نباتی در دنیا مصرف می شود(O’keefe, 2000: 229 & etal: 163 –

185).در ایران میزان خریداری این سموم حدود 24 هزار تن برآورد شده كه در این راستا 800 تركیب مورد مصرف در دنیا 211 تركیب شیمیایی با فرمولاسیون و كاربردهای متفاوت توسط هیأت نظارت بر سموم به ثبت رسیده است (هادیان و همكاران، 1385: 67).

بنا به گفته وودمكنزی[1] در سال 1996 مصرف جهانی آفت كش ها تقریباً 31 میلیون دلار آمریکا برآورده شده است كه اكثر این آفت كش ها در آمریكای شمالی، اروپای غربی و آسیا مصرف می شوند. همچنین “31000 تن از سموم مختلف آفت کش هر ساله در مزارع انگلستان استفاده می گردد”[2]. میوه ها و سبزی ها بازار اصلی حشره كش ها و قارچ كش ها را تشكیل می دهند. در ایران میزان مصرف قارچ كش ها و حشره كش ها در میوه ها و سبزی ها در مقایسه با سایر محصولات به ترتیب 45 و 35 درصد از میزان كل مصرف را تشكیل می دهند. هر چند سمپاشی با حجم بالا بطور گسترده بكار می رود ولی این نوع سمپاشی از نظر هزینه و زمان گرانتر می شود. سمپاشی با حجم بالا سبب می شود تجمع محلول سم بر روی گیاه افزایش یابد و رطوبت ابجاد شده بروز بیماریهای قارچی را سرعت می بخشد. اگرچه مصرف كنندگان تمایل به استفاده از سبزیجاتی دارند كه بصورت ارگانیک كشت می شوند، ولی از آنجایی كه این محصولات بصورت متوالی كشت می گردند لذا شیوع آفات و بیماریها اجتناب ناپذیر بوده و باعث خسارت به محصول می شود. برخی از این خسارتها ناچیز بوده ولی كیفیت محصول را تحت قرار می دهد (ماتئوس[3]، 1385 :295).

1.Wood Machenzie

2.منبع آمار مجله دام، كشت و صنعت مورخ خرداد 1388 می باشد.

1. 1. Mattews, G. A.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

حیوانات به طور عام در زندگی بشر و به طور خاص در زندگی دامپروران از اهمیت ویژه و جایگاهی خاص برخوردارند. پرورش دام و طیور حرفه­ای سخت و پر مشقت می­باشد. از آنجایی که هدف نهایی درآمد بیشتر است، هر اندازه که دامپرور به کار با حیوانات علاقه نشان دهد، در صورت اقتصادی نبودن، پرورش دام کنار گذاشته خواهد شد. از مهمترین عواملی که پیشرفت در هر واحد تولیدی و اقتصادی را تضمین می­ کند، تلفیق داشته­های علمی با امکانات عملی است و این امر به ویژه در برخی رشته­های تولیدی مانند فعالیت­­­های دامپروری ضروری و اجتناب ناپذیر است. هر گاه یکی از عوامل موثر برای بهبود وضع دامپروری مانند درجه آگهی و چگونگی دسترسی به مجموعه­های مدون را در این زمینه بدانیم، این حقیقت آشکار می شود که کوشش و تلاش در این مسیر تا چه اندازه در دگرگونی و گسترش منطقی این حرفه موثر واقع می شود و چگونه عملیات مزبور در مجرایی اصولی، حرکت خواهد کرد.

پس از منع مصرف آنتی بیوتیک­های محرک رشد توسط اتحادیه اروپا در سال 2006، در سال­های اخیر توجه بسیاری به سمت افزودنی­های خوراکی با منشأ گیاهی معطوف شده است. در حال حاضر محصولات تجاری بسیاری در بازار وجود دارند و انتظار می­رود در آینده استفاده از این افزودنی­ها افزایش یابد. فیتوژنیک­ها طیف گسترده­ای از مواد گیاهی را شامل می­شوند که بسیاری از آنها سابقه طولانی در تغذیه انسانی دارند و به عنوان چاشنی، نگهدارنده و دارو از زمان­های قدیم استفاده می­شدند(محیطی وهمکاران ،1389). این مواد گیاهی معمولا از انواع مختلفی از ترکیبات فعال (مانند ایوجینول، سینامآلدئید، کاراکرول یا تیمول) تشکیل شده ­اند که در کنار یکدیگر سبب ایجاد طعم و عطر خاص می­شوند. در واقع، ترکیبات با منشاء گیاهی عموما به خاطر خواص طعم دهندگی معروفند بنابراین روی خوش خوراکی جیره­های دام و طیور موثرند. از طرف دیگر، فعالیت زیستی را دارا می باشند که توانایی ایجاد اثرات مثبتی را بر سلامت دستگاه گوارش و عملکرد دارند. خواص ضد­میکروبی، ضد­ویروسی، ضد­قارچی، آنتی­اکسیدانی و سایر فعالیت­های ترکیبات گیاهی در شرایط برون تنی به خوبی مشخص شده و در آزمایشات علمی متعدد به تایید رسیده است. به طوریکه تعداد مطالعاتی که اثرات ترکیبات گیاهی را در شرایط درون تنی بر دستگاه گوارش نشان داده اند مانند آزمایشات تغذیه­ای روی حیوانات در حال افزایش است. میکرو فلور دستگاه گوارش، مورفولوژی روده، تخلیه معده، فعالیت بخش­های گوارشی داخلی و در نهایت فراسنجه­های عملکردی انتظار می رود که تحت تاثیر ترکیبات گیاهی قرار گیرد (محیطی وهمکاران ،1389). دستگاه گوارش اولین محل اثر مورد انتظار برای افزودنی­های گیاهی می­باشد. گیاهان دارویی دارای مواد موثره­ای هستند كه افزودن آن­ها به جیره باعث بهبود عملكرد جوجه­های گوشتی می­ شود و مقدار این مواد موثره در گونه­ های مختلف متفاوت است. اسانس ­های گیاهان دارویی به عنوان آنتی­اكسیدان قوی عمل می­كنند و محرك تولید آنزیم­ های گوارشی هستند و علاوه بر آن باعث جذب نیتروژن و كاهش تولید آمونیاك در محیط روده می­شوند. در سال­های اخیر استفاده از افزودنی­های گیاهی خوراك در حیوانات به خصوص طیورمورد توجه زیادی قرار گرفته است . اگر چه انتظار می­رود گیاهان داروئی دارای اثرات مشابهی در حیوانات باشند اما به هر حال کاربرد و استفاده از آنها نیاز به بررسی های علمی دارد. موسین گلیکوپروتئنی با وزن مولکولی بالا می باشد که نقش مهمی در خاصیت حفاظت موکوس از لایه پوششی مجاری گوارشی، تنفس، تولید مثلی و جلوگیری از ورود پاتوژن­ها دارد، که نقش بارزی در جذب مواد غذایی در دستگاه گوارش دارد. در تحقیقات مختلف اسانس سنبل کوهی و مرزن جوش و اثرات آن بر عملکرد و ایمنی مورد بررسی قرار گرفته است ولی اثرات آن بر روی بیان ژن­های مرتبط با عملكرد دستگاه گوارش به صورت جامع مورد بررسی قرار نگرفته لذا در این اثر این اسانس ها بر روی بیان ژن موسین مورد بررسی قرار گرفت.

1-2-اهداف تحقیق

• بررسی تأثیر سطوح مختلف اسانس سنبل کوهی و مرزن جوش موجود در جیره بر عملكرد جوجه های گوشتی

• بررسی سطوح مختلف اسانس سنبل کوهی و مرزن جوش موجود در جیره و تاثیر آن بر بیان ژن موسین

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

توافق جمعی بین ­المللی رو به رشدی وجود دارد که حکمروایی شایسته برای دستیابی به توسعه پایدار در قلمرو هر سرزمین جزو ضروریات است. در این میان، سازمان­های بین ­المللی در صف مقدم این باور قرار دارند و تأکیدی جدی دارند که برای مدیریت درست و مطلوب، باید ابزار اولیه ریشه­کن کردن فقر و بهره­مند شدن عادلانه و برابر همه اقشار مردم از مواهب زندگی و مشارکت آنان در تمام امور تصمیم ­گیری و اجرا، را در اختیار داشت. در چنین برداشتی حکمروایی شایسته، فرایند رابطه صحیح و منطقی بین حکومت­کنندگان و شهروندان با هدف به حداکثر رساندن بهزیستی عمومی و توجه به بهره‌مندی مادی و معنوی انسان­ها و رفع نیازهای آنان و حمایت از حقوق اساسی و آزادی شهروندان در همه مکان­ها و زمان­ها تلقی می‌شود. علاوه بر آن حکمروایی شایسته بر چگونگی دست یافتن به حکومتی که بتواند زمینه­ ساز توسعه­ای مردم­سالار و برابری خواهانه باشد، تأکید دارد (افتخاری و همکاران، 1390). با توجه به این برداشت، حکمروایی روستایی عبارت است از فرایند تأثیرگذاری همه مردم روستایی در مدیریت روستایی، با تمام سازوکارهایی که با آنها بتوان به سوی تعالی و پیشرفت روستا و مردم روستایی حرکت کرد. به عبارت دیگر، حکمروایی روستایی همانا به اجرا در آوردن تصمیمات و سیاست­های توسعه روستایی، هم سو با منافع مردم روستایی است که در عین حال با منافع ملی، منطقه­ای و محلی نیز سازگار است. در این میان نقش دولت­ها بیشتر در چارچوب فراهم‌کننده بسترهای سخت­افزاری و نرم­افزاری، از جمله هماهنگ­سازی و پاسداری از قوانین و میثاق‌های ملی محدود می­ شود و از دخالت مستقیم آنها در تصمیم ­گیری و همچنین اداره و اجرای امور مربوط به زندگی مردم کاسته می­ شود. در حکمروایی شایسته روستایی، تأکید عمده بر این است که مسیر عمومی اندیشه و مدیریت توسعه­ای تقویت گردد و مردم روستایی، خود برای سرنوشت­شان تصمیم ­گیری کنند. همچنین فرایند حکمروایی خوب روستایی این تضمین را می­دهد که اولویت­های توسعه پایدار سرزمین، مبتنی بر اجماع و اتفاق­نظر جامعه محلی باشد و صدای فقیرترین و آسیب‌پذیرترین اقشار نیز در فرایند تصمیم‌گیری درباره تخصیص منابع توسعه شنیده شود (UNDP, 2002).

به همین دلیل، امروزه گسترش رهیافت حکمروایی شایسته روستایی مستلزم آن است که مردم و جوامع روستایی در تشکل­های مدنی به صورت شبکه­ های کوچک اجتماعی سازماندهی شوند تا از توانایی‌ها و استعدادها و خلاقیت­های­شان به گونه­ ای مناسب استفاده کنند و به مدیریت آنها بپردازند. چنین نگرش‌هایی از ضروریات فرایند توسعه پایدار روستایی قلمداد می­ شود که از طریق سازوکارهای ظرفیت‌سازی، توانمندسازی و شبکه‌سازی بسان سرمایه نهادی محقق می‌شود (افتخاری و همکاران، 1388).

در ابتدای این فصل، که با هدف طرح کلیات تحقیق تدوین شده، مسئله تحقیق بیان می‌شود. سپس اهداف تحقیق، شامل هدف کلی و اهداف ویژه مطرح و در ادامه، ضرورت و اهمیت تحقیق مطرح می‌شود. محدوده‌های زمانی، مکانی و موضوعی، محدودیت‌های تحقیق، تعریف مفهومی واژگان کلیدی تحقیق و سرانجام، روند اجرایی تحقیق مطالبی هستند که به ترتیب در این فصل بیان شده‌اند.

1-2- بیان مسئله

توسعه روستایی به معنای فرایند توسعه دادن و مورد استفاده قرار دادن منابع طبیعی و انسانی، فناوری، تسهیلات زیربنایی، نهادها و سازمان‌ها، سیاست­های دولت و برنامه‌ها به منظور تشویق و تسریع رشد اقتصادی در مناطق روستایی جهت ایجاد اشتغال و بهبود کیفیت زندگی روستایی به شیوه‌ای پایدار است (صیدالی و همکاران، 1390). این تعریف نشان می­دهد که جهت دستیابی به توسعه روستایی نیاز به اجرای فعالیت‌هایی منظم و سیستمیک است. به همین منظور باید یک نظام مدیریتی شود و از آنجایی که روستا یک نظام با شرایط خاص خود است، به نهادها، قوانین و مقررات و ساختار مدیریتی خاصی نیاز است. مدیریت روستایی از دیرباز در روستاهای ایران وجود داشته است. در روزگار قدیم، مدیریت روستایی به شکل‌های سنتی با محوریت کدخدا، امور عمومی ده را اداره می­کرد؛ اما با گذشت زمان و استقرار دولت و گسترش مداخله آن به روستاها، و با تصویب قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و… (موسوم به قانون شوراها) و تأسیس دهیاری­های خودکفا، دهیاری در نوک پیکان مدیریت روستایی قرار گرفت و عملاٌ یکی از اجزای مهم مدیریت روستایی و حکومت محلی در سطح نواحی روستایی شکل گرفت (دربان آستانه و همکاران، 1389).

مدیریت اثربخش روستایی نیازمند بهره‌گیری از الگوها و رویکردهای مدیریتی و نهادی نوین است. یکی از این الگوها، حکمروایی شایسته است که نشان‌دهنده عملکرد خوب، شفافیت، مشارکت، مسئولیت‌پذیری، پاسخگویی، قانونمندی، توافق جمعی، کارآیی، اثربخشی و عدالت محوری است. پیاده‌سازی این الگو نیازمند بهره‌گیری مقتضی از سرمایه‌های محلی، بویژه سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی شبکه­ ای از روابط و پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین فردی و بین گروهی و تعاملات افراد با گروه‌ها، سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی است که قرین همبستگی و انسجام اجتماعی و برخورداری افراد و گروه­ها از حمایت اجتماعی و انرژی لازم برای تسهیل کنش‌ها در جهت تحقق اهداف فردی و جمعی می­باشد (بزی و همکاران، 1390).

سرمایه اجتماعی شامل مولفه­هایی از جمله مشارکت مدنی و همیاری، اعتماد و قابلیت اعتماد و … می‌باشد. امروزه به­ دلیل عملکرد ضعیف دهیاری­ها و عدم توانایی آنها در جلب مشارکت مردمی و جامعه روستایی در مدیریت روستایی (دهیاری و شورای اسلامی روستا) الگوی مدیریتی از حالت دیوانسالار به حکمروایی شایسته میل کرده است. با وجود همگرایی مدیریت روستایی مبتنی بر حکمروایی شایسته با سرمایه اجتماعی، تاکنون مطالعه چندانی در این زمینه انجام نشده است و از این‌رو، ملزومات بهره‌گیری از سرمایه اجتماعی در تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی برای دست‌اندرکاران امر به خوبی شناخته نشده است. بنابراین، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش است که چه ارتباطی بین مولفه‌های حکمروایی شایسته در مدیریت روستایی و سرمایه اجتماعی در سطح روستاها وجود دارد؟ و چگونه می‌توان از سرمایه اجتماعی به منظور تحقق حکمروایی شایسته در مدیریت روستاهای مورد مطالعه در شهرستان جویبار به عنوان یک مطالعه موردی بهره گرفت؟

1-3- اهداف تحقیق

1-3-1

1. Good Governance

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

در این فصل كلیاتی درباره دعا و مناجات و نیایش آمده است. در ضمن این تعاریف٬ تفاوت‌ها و شباهت‌های این واژه‌ها بررسی شده و پس از آن دعا از زاویه‌های مختلف به انواع مختلفی تقسیم‌بندی شده است و هر کدام از انواع ادعیه، از منظرهای مختلف بررسی و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها در ادعیه ومناجات‌های شاعران بررسی شده است.

2-1- پیشینه دعا و مناجات

شاید بتوان نخستین نجوای آدمیان با خداوند تا پگاه آفرینش را در آن زمان پی گرفت كه خداوند امانت خویش را بر آسمان‌ها و زمین و كوه‌ها عرضه داشت و همگان بیمناك از این بار سنگین سرباز زدند؛ اما انسان جسور و بی‌پروا آن را پذیرفت: «و انا عرضنا الامانه علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حمله الانسان انه كان ظلوماً جهولاً: ما امانت را بر آسمان‌ها و زمین و كوه‌ها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر بر تافتند و از آن هراسیدند؛ اما انسان آن را بر دوش كشید؛ او بسیار ستمكار و نادان بود.»[1]

و خدا از او پیمان بر عبودیت خویش گرفت كه «الست بربكم قالوا بلی» و او بر ربوبیت حق اقرار كرد كه «بلی». بعد از آنكه حضرت آدم به‌عنوان خلیفه الهی در میان تمام آفریدگان برگزیده شد، با عجز و نیاز با پروردگار خود به راز و نیاز پرداخت و آن گاه كه به‌خاطر تناول از شجره ممنوعه از بهشت اخراج شد، با ناله و زاری و نیایش طلب مغفرت کرد و خداوند نیز به واسطه رحمت و مهربانی بی‌پایان او را بخشید و مورد لطف خود قرار داد و پس از آن هر چند انسان جایز الخطا،‌ در انتخاب معبود برای راز و نیاز به بیراهه رفت و هر برهه از زمان چیزی را به جای خالق هستی بخش می‌پرستید، اما در فطرت خداجوی خود به دنبال تكیه گاهی می‌گشت كه مافوق قدرت او باشد و در سختی‌ها و گرفتاری‌ها به او دل ببندد و از او یاری بطلبد و در خلوت تنهایی با او رازونیاز كند تا بتواند بار امانت، تكلیف، معرفت و عشق الهی را به سر منزل مقصود برساند و خود را بیش از پیش به ربّ خود نزدیكتر کند.

البته انسان گاهی در پرستش معبود به خطا رفته و به جای نیایش با خدای یگانه،‌ گاهی سنگ و چوب و گاهی آتش، گاهی آب یا ستارگان و حتی حیوانات را به جای خالق هستی برگزیده و از آنها یاری خواسته است، اما در ضمیر ناخودآگاه خود آنها را واسطه‌ای برای نزدیكی بیشتر با پروردگار قرار داده تا بتواند اندكی از دور افتادن خود از حلقه الهی را جبران کند.

در ادبیات فارسی به‌ویژه ادبیات عرفانی، نمونه‌هایی می‌بینیم كه به شیوایی درباره جدایی انسان از خالق حقیقی خود، داد سخن داده‌اند. در نوشته‌های آنها انسان موجودی است كه از خالق خود كه همان معشوق اوست جدا افتاده و تمام تلاش او در این عالم، جستن راهی است برای قرب به خداوند متعال.

این تصویر را مولوی در اثر بزرگ خود؛ یعنی مثنوی بدین صورت بیان كرده است:

بشــــــنو از نــــی چــــون حــكایت می‌كند                       و از جــــدایی‌هــــا شكـــــایت مــــی‌كنـد

وز نیستـــــان چــــون مــــرا بــــبریــده‌انــد                        از نفیــــــرم مـــــرد و زن نالـــیـده‌انــــــــد

ســــینه خــــواهم شـــرحه شــــرحه از فراق                      تــــــا بگــــــویـــــم شــــرح درد اشـتیــاق

هر کــــسی کـــو دور مـــاند از اصل خویش                   بــــاز جـــــوید روزگـــــار وصــل خویش[2]

همان‌طور كه در این ابیات می‌بینیم مولوی دوری خود را از معشوق، چون نی جدا شده از نیستان می‌داند و خود را هر دم مستلزم ناله و نیایش می‌پندارد تا شاید بتواند با اشك و آه، اندكی از تألم و درد دوری از هجران را بكاهد. با تأمل در تاریخ می‌توان به معابد و مساجد و یا دیگر جاهایی برخورد كرد كه بشر در آنها مشغول عبادت و راز و نیاز می‌شده كه خود گواهی بر این مدعاست كه آدمی از ابتدای خلقت تا به اكنون دست از دعا و مناجات برنداشته و این چیزی نیست كه با ظهور دینی مخصوص یا پیامبر و فرقه‌ای پدید آمده باشد. شایان توجه است كه انسان بیشترین توجه و همت خود را صرف بهتر و زیباتر بنا شدن عبادتگاه‌های خود كرده است، به همین دلیل معمولاً در هر سرزمینی معابد از زیباترین و در عین حال مستحكم‌ترین بناهای آن دیار محسوب می‌شود.

تاریخ دعا را می‌توان با پیدایش انسان قرین دانست، چه انسان هرگز از نیازمندی‌ها جدا نبوده و در درون خود این احساس را داشته است كه باید در پناه قدرتی آرام بگیرد و زندگی خود را در پناه و امید به آن مبدأ سپری كند؛ زیرا زندگی انسان در هر لحظه، در گرو فضل و بخشش یک مبدأ ناشناخته است كه آدمی تلاش می‌كند خود را به این مبدأ نزدیک کند و این نزدیكی را از راه تضرع و مناجات بر روی خود گشوده است، پس انسان در تمام لحظات و حالت‌هایش برای رسیدن به نیازهایش از دعا جدا نبوده و مناجات یكی از لوازم و ضروریات  اصلی زندگی محسوب می‌شود تا در سایه آن به خواسته‌هایش دست یابد.

حسن ممدوحی در رابطه با تاریخ دعا و قرین بودن آن با پیدایش انسان می‌گوید: «كاوش‌ها نشان می‌دهد كه حتی در دورترین زمان‌ها،‌ معبد و مسجد جزء واقعیت‌های غیر انفكاك زندگی بشر بوده‌اند حتی آن زمان كه بشر توان تصور یک مبدأ نامتناهی و قدرت مطلق را نداشته و به اشتباه به بت‌ها پناه می‌برده و از آنها یاری می‌جسته است.»[3]

خداوند با فرستادن پیامبران به تفصیل شیوه مناجات را به بندگانش آموخته است، به همین دلیل نیایش‌ها یكی از بخش‌های مهم متون دینی است كه توسط پیامبران آن دین، به مردم آموزش داده شده است. در اغلب ادیان الهی نیایش جایگاه ویژه‌ای دارد، به همین دلیل متونی كه از روی آن به نیایش می‌پردازند، معمولا از متون مقدس شمرده می‌شود. برای نمونه یكی از فرایض مسلمانان نماز است كه حداقل پنج مرتبه در روز برپا می‌شود و در هر نماز دو بار سوره حمد خوانده می‌شود. این سوره نوع خواسته‌هایی كه موجب رستگاری انسان می‌شود را به انسان می‌آموزد؛ زیرا پس از حمد و ستایش باری‌تعالی از خداوند می‌خواهیم كه در نشان‌دادن راه راست ما را یاری دهد و مارا در زمره مغضوبین درگاه خود یا گمراهان قرار ندهد، هنگامی كه می‌خوانیم: «ایاك نعبد و ایاك نستعین اهدانا الصراط المستقیم… .»[4] از او می‌خواهیم تا رحمت خود را شامل حال ما کند و ما را به حال خود رها نكند تا در گمراهی فرو نرویم و این خود درسی است كه خداوند منان به انسان آموخته است، زیرا خود فرموده: «اُدعونی استجب لكم: بخوانید مرا تا اجابت كنم شما را»[5] خداوند انسان را به دعاكردن فرا می‌خواند؛ زیرا از فطرت انسان و نیازهای او آگاه است و آنها را برآورده می‌کند.

۱.احزاب، ۷۲.

[2] . جلال‌الدین محمد بلخی معروف به مولوی، مثنوی معنوی (به تصحیح و پیشگفتار عبد الکریم سروش) چاپ اول، تهران ،انتشارات علمی و فرهنگی، 1375، دفتر اول بیت 1 تا 4.

1. حسن،ممدوحی کرمانشاهی، نیایش از دیدگاه عقل و نقل،قم ، موسسه چاپ بوستان کتاب و مركز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم،1389 ،ص۲۴.

1. حمد، ۳ الی7 .

1. غافر، ۶۰.

توسعه سریع باغات زیتون در نقاط مختلف جهان با شرایط اقلیمی متفاوت ضرورت تولید نهال از ارقام مختلف زیتون را بیشتر نموده است. تقریباً به 20 گونه از درختان کوچک از خانواده Oleaceae زیتون اطلاق می­گردد، که در جهان کهن از حوزه دریای مدیترانه، شمال آفریقا، جنوب شرقی آسیا، شمال تا جنوب چین، اسکاتلند و شرق استرالیا پراکندگی گسترده‌ای داشته اند. زیتون تقریبا از 3000 سال قبل از میلاد مسیح مورد استفاده قرار گرفت و منشاء اولیه آن احتمالاً منطقه مدیترانه بوده است که از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. این گیاه بومی نواحی گرم و نیمه­گرم می‌باشد و عده­ای از محققین موطن اصلی آن را سوریه و جنوب ترکیه می‌دانند و احتمال می­ دهند که زیتون از این نقاط به سایر نواحی که دارای آب و هوای مدیترانه‌ای هستند برده شده است. در حال حاضر درخت زیتون در ناحیه وسیعی از دامنه‌های غربی هیمالیا در شرق تا سواحل اقیانوس اطلس در مغرب و در دو طرف دریای مدیترانه کاشته می‌شود. علاوه بر نواحی نامبرده در آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و استرالیا این گیاه را مورد کشت و استفاده قرار می‌دهند (کریستاکیس[1]، 1998).

معروف­ترین گونه شناخته شده این گیاه زیتون اروپایی با نام علمی Olea europaea که از دوران باستان از این گونه برای تهیه روغن و نیز برای خوردن خود میوه آن کشت می­گردیده است. میوه زیتون در حالت طبیعی تلخ است و باید در معرض تخمیر طبیعی قرار گیرد و یا به­منظور قابل خوردن شدن، آنرا در آب نمک بخوابانند (کریستاکیس، 1998). از دیدگاه پرورش­دهندگان مدرن، تنوع گونه­ های شناخته شده بسیار زیاد است. فقط در ایتالیا حداقل 300 گونه وجود دارد، اما تعداد کمی از آنها تا حد زیادی رشد می­ کنند (گالیلی و همکاران[2]، 1997). گونه­ های اصلی ایتالیا، کارولا، فرانتویو و لسینو هستند. هیچکدام از آنها را نمی­توان با توصیفات باستانی همانند دانست، اگرچه بعید نیست بعضی از گونه­ های نازک برگ که بیش از همه مورد توجه می­باشند از تبار لیسینین معروف باشند (بوسکو[7]، 1996). درختان پهن برگ اسپانیا میوه­ های درشت می­دهند، اما غلاف آنها طعمی نسبتاً تلخ­تر دارد و کیفیت روغن آنها نامرغوب­تر است. این زیتون­های اسپانیایی هستند که معمولاً پس از سوراخ سوراخ شدن و پر شدن پرورده شده و پس از خواباندن در آب نمک تازه خورده می­شوند (ویسبن[8]، 2006).

درختان زیتون حتی زمانیکه بدون هرس رشد آزادانه دارند، دارای رشد بسیار آهسته­ای هستند، اما هنگامی­ که امکان رشد طبیعی را در طول چند سال پیدا می­ کنند گاهی اوقات قطر تنه آنها به میزان چشمگیری افزایش می­یابد، که محیطی بیش از 10 متر را به ثبت رسانده­اند و احتمال می­رود عمر این درختان به چند قرن برسد (جاکوبونی و فونتانازا[9]، 1981). قدمت بعضی از درختان زیتون در ایتالیا را به اولین سال­های امپراطوری یا حتی روزهای جمهوری روم نسبت می­دهند، اما همیشه سن چنین درختان باستانی در زمان رشد مورد تردید قرار می­گیرد و شناسایی آنها با توصیفات قدیمی هنوز دشوارتر است. درختان تحت پرورش به ندرت به ارتفاع بیش از 15 متر می­رسند و معمولاً در فرانسه و ایتالیا بوسیله هرس کردن­های زیاد به ابعادی بسیار محدودتر منحصر می­شوند. چوب درختان زیتون که به رنگ زرد یا قهوه­ای مایل به سبز روشن است اغلب با ته­رنگ تیره­تری رگه­دار شده است و بسیار سخت و متراکم می­باشند که چوب آن برای قفسه­سازان و خراطان تزئینی بسیار با ارزش است (ویسبن، 2006).

1-2- مشخصات گیاه­شناسی زیتون

زیتون گیاهی از خانواده Oleaceae و از جنس Olea است (شکل 1-1). خانواده اولئاسه 30 تا 35 جنس و حدود 600 گونه دارد که اکثراً در مناطق گرمسیری دنیا پراکنده­اند و به صورت درختان زینتی و صنعتی هستند و فقط گونه زیتون Olea europaea دارای میوه خوراکی است (مسچی و همکاران، 1381).

1-2-1- ریشه

جنس خاک در نوع ریشه و گسترش آن تاثیر بسزایی دارد. در خاک­های سنگین که تهویه به سختی انجام می­گیرد انشعابات ریشه­ها سطحی است. در خاک­های سبک و زیتون­کاری­های دیم،‌ ریشه­ها برای دسترسی به رطوبت،‌ رشد عمقی و گسترش جانبی دارند. ریشه نهال­های حاصله از کشت هسته یا قلمه 3 تا 4 سال اولیه رشد عمقی دارند و پس از آن رشد جانبی آنها شروع می­ شود. متوسط عمق ریشه­ها را 5/1 تا 2 متر و انشعابات عرضی ریشه­ها در خاک­های شنی و سبک تا 12 متر می­رسد (مسچی و همکاران، 1381).

شکل 1-1- شکل ظاهری درخت، برگ و میوه گیاه زیتون گونه Olea europaea

1-2-2- برگ

برگ­های درخت زیتون سبزرنگ مایل به خاکستری، بیضوی و دراز در قسمت انتهایی می­باشد و به وضعیت متقابل بر روی ساقه قرار گرفته­اند (هترلینگتون و وودوارد[10]، 2003).

برگ­های درخت زیتون همیشه سبز بوده و هر 2 تا 4 سال یک بار خزان می­ کنند، در صورتی که همه ساله برگ­های جوان روی شاخه­ها ظاهر می­گردند (فرناندز[11]، 2006). طول برگ­ها 5 تا 23 سانتی­متر و عرض آنها 1 تا 2 سانتی­متر و دارای دمبرگ نسبتاً دراز هستند. رنگ سطح فوقانی برگ­ها سبز تیره است و پوشیده از یک لایه بافت مومی و در سطح تحتانی، کرک­های ستاره­ای نقره­ای وجود دارد که دو عامل فوق موجب کاهش تبخیر رطوبت و افزایش توان مقاومت در مقابل خشکی و گرما می­شوند (مارتین[12]، 1998).

1-2-3- گل

زیتون،‌ گل­های سفید کوچکی دارد که کاسه و جام گل­­ها دارای چهار درز کاسه گل، دو پرچم و کلاله شکافته می­باشند، این گل­ها به تدریج به شکل خوشه ­هایی که از بغل برگ­ها ظاهر می­شوند بر روی چوب­های سال­های آخر می­روید. گل­های زیتون معمولاً دیرتر از گل­های سایر درختان میوه شکوفا می­شوند، جوانه­های گل از شهریورماه، در محل اتصال دمبرگ به شاخه­ها تشکیل می­گردند (مارتین، 1998). پس از طی دوره زمستان اگر سرمای ملایمی را پشت سر گذارند در بهار سال آینده تبدیل به گل می­شوند. بنابراین گل روی شاخه­های دوساله ظاهر می­گردد. گل­ها خوشه­ای هستند و هر خوشه­چه از خوشه­چه­هایی تشکیل یافته است و دارای 8 تا 25 گل است (مسچی و همکاران، 1381). رنگ گل­ها سفید صدفی و دارای چهار گلبرگ، چهار کاسبرگ، 2 پرچم و مادگی 2 خانه­ای هستند. گل­ها بر دو نوع­اند، گل­های کامل که دارای اندام­های نر و ماده هستند و گل­های ناقص که فقط اندام نر دارند. تعداد گل­ها فوق­العاده زیاد است و در صورتی که 1 تا 3 درصد گل­ها به میوه تبدیل گردند، باردهی مناسب و اقتصادی خواهد بود. تلقیح توسط باد و حشرات انجام می­گیرد. عدم سازگاری گرده­ها با مادگی از مهم­ترین عوامل شناخته شده دگرباروری در زیتون است (مارتین، 1994).

1-2-4- میوه

شفت (میوه) زیتون گوشتی و هسته­دار است که در واریته­های مختلف به اشکال گرد، بیضی، گلوله­ای،‌ دراز، نوک­دار و دارای انحناء در یک طرف دیده می­ شود. وزن میوه از 1 تا 12 گرم متفاوت می­باشد (مسچی و همکاران، 1381). در گیاه وحشی زیتون، میوه کوچک و دارای غلافی گوشت­دار است. این غلاف که تعیین­کننده ارزش اقتصادی میوه می­باشد، در نوع وحشی نسبتاً نازک است. میوه­ ها در انواع کشت شده خصوصیات متفاوتی دارند، اما فشرده­تر، حاصلخیزتر و بی­خار هستند (مارتین، 1994). پوست میوه زیتون (برون­بر) نازک، صاف و براق است. گوشت (میان­بر) نرم و بسیار تلخ و رنگ گوشت ابتدا سبز که در نهایت به بنفش تغییر رنگ می­دهد. گوشت معمولاً چسبیده به هسته می­باشد. قسمت هسته میوه (درون­بر) چوبی و مغز آن گوشتی است (فارینلی[13] و همکاران، 2002).

1-2-5- درخت زیتون

درختان زیتون همیشه سبز بوده و ارتفاع آنها تقریباً 3 متر و اگر در شرایط مساعد پرورش یابد ارتفاع­شان تا حدود 12 متر هم می­رسد. چوب درخت زیتون بسیار سخت و مقاوم است. رنگ آن زرد است که خطوطی قهوه­ای رنگ در آن وجود دارد. از چوب زیتون برای تهیه اشیاء چوبی ظریف استفاده می­ شود (دگراف و اپینک[14]، 1999).

شکل تنه درخت زیتون خیلی نامنظم بوده یعنی تنه درخت صاف و عمودی رشد نمی‌کند و اغلب برجستگی­ها و غده‌هایی روی تنه و شاخه‌های آن مشاهده می‌شود. روی ریشه درخت زیتون نیز مجموعه‌ای از جوانه‌های ساقه هوایی فشرده به یکدیگر به شکل غده که اندازه آن به درشتی یک تخم غاز است مشاهده می‌گردد (حسینی مزینانی[15] و همکاران، 2004).

1-3- کاشت زیتون

خاک مناسب برای زیتون خاک سبک می­باشد و در خاک­های دارای کلسیم اگرچه خشک و ضعیف باشد، برای رشد و سلامت گیاه مناسب است و حتی در خاک­های رسی هم پرورش می­یابد. درخت زیتون نیاز به آب و هوای گرم و مرطوب دارد و برای رسیدن میوه آن باید تابستان گرم و طولانی باشد. نیاز سرمایی زیتون کم است و در مناطقی که میانگین دمای زمستانی آن 10 درجه سانتیگراد باشد رشد می­ کند. این درخت در خاک­های مساعد به آسانی درخت بید رشد می­ کند (برتولوچی و دهاکال[16]، 1999).

انواع درختان زیتونی که در ایران کشت می­ شود شامل زیتون گوله، زیتون سیاه، زیتون شامی، خرما زیتون، خارا زیتون، مارا زیتون، زرد زیتون و آوا زیتون است که از نظر تجاری به 4 درجه خیلی درشت، درشت، متوسط و ریز طبقه ­بندی می­شوند که اندازه­ های بزرگ برای کنسروسازی و اندازه­ های ریز برای روغن­گیری مورد استفاده قرار می­گیرند (زوهری و اسپیجل روی[17]، 1975).

1-4- روش­های تکثیر زیتون

درخت زیتون از راه­های مختلفی تکثیر می­ شود، از بعضی انواع روش­های تکثیر می­توان به کاشت هسته، قلمه، خوابانیدن شاخه و پیوند پایه بذری اشاره کرد. بین طرق مختلف تکثیر بیشتر از کاشت هسته برای تهیه پایه و پیوند از قلمه خشبی و یا نیمه­خشبی استفاده می‌کنند، اما معمولاً روش قلمه زدن یا خوابانیدن شاخه نسبت به سایر روش­ها ارجح می­باشد. قلمه آن از نوع قلمه نیمه­خشبی است. در قلمه­ها چند برگ هم برای فتوسنتز و هم برای منتقل کردن هورمون بر روی قلمه باقی می­ماند. پیوند هم یکی از روش­های تکثیر است که‌ البته برای ارقام نامرغوب پیوند می­زنیم (فابری[18] و همکاران، 2004). مثلاً در یونان پیوند زدن درختان اهلی با انواع وحشی متداول می­باشد. بهترین رقم برای پایه پیوند زیتون آربیکن[19] می­باشد که خوب سبز نمی­ شود و رشد آن دو سال طول می­کشد (دی جیوواچینو[20]، 2000).

1-4-1- ازدیاد گیاهان با بهره گرفتن از قلمه

به طورکلی گیاهان با دو روش جنسی و غیرجنسی ازدیاد و تکثیر می­یابند. در ازدیاد به روش جنسی گیاهان حاصله ساختمان ژنتیکی جدیدی داشته و از مزیت ترکیب صفات ژنتیکی والدین استفاده می­ کنند. ولی در ازدیاد غیرجنسی، از یکی از اندام­های گیاه مادری (بافت یا سلول) گیاه کامل، در زمان کوتاه­تری به وجود می­آید، که ساختمان ژنتیکی گیاهان حاصله کاملاً شبیه ساختمان ژنتیکی گیاه مادری است (رمضانی، 1372). متداول­ترین روش­های تکثیر غیرجنسی عبارتند از، پیوندزنی و کاشت قلمه­های ساقه و برگ. قلمه­ها پس از جدا شدن از پایه مادری در خاک مناسب قرار داده شده و پس از ریشه­دار شدن و طی مرحله خاصی از رشد به زمین اصلی و محل کاشت انتقال داده می­شوند. این روش ارزان، سریع و ساده است و از تعداد کمی گیاه مادری و در فضایی محدود می­توان گیاهان زیادی با حفظ خصوصیات پایه مادری تولید نمود (رمضانی، 1372). یکی از روش­های مهم ازدیاد زیتون نیز، ازدیاد غیرجنسی است که با بهره گرفتن از قلمه­های گرفته شده از پایه مادری انجام می­پذیرد (رمضانی و همکاران، ‌1384).

قلمه­زنی روشی است برای تکثیر گیاهان که برحسب نوع گیاه و استعداد ریشه‌زایی می‌تواند ساده باشد و یا برعکس نتیجه ­گیری از آن و یا ریشه‌دار کردن قلمه‌ها جز در شرایط استثنایی مثلاً استفاده از برخی هورمون­ها مقدور نخواهد بود (خوشخوی، 1378). بطور کلی استعداد ریشه‌زایی از گونه‌ای به گونه دیگر فرق می‌کند. عوامل موثر در قلمه­زنی بستگی به زمان برداشت قلمه، سن گیاه، شرایط محیطی و رعایت نکات بهداشتی دارد. قلمه‌ها برحسب مورد می‌توانند به صورت­های خشبی (چوبی)، نیمه خشبی و علفی (سبز)، قلمه برگ و قلمه ریشه تهیه شوند (خوشخوی، 1378).

Kiristsakis

Galili

Carolea

Frantoio

Leccino

Licinian

Boskou

Weissbein

Jacoboni and Fontanazza

Hetherlington and Woodward

Fernandez

Martin

Farinelli

De Graaff and Eppink

Hosseini-Mazinani

Burtolucci and Dehakal

Zohary and Spiegel-Roy

Fabbri

Arbiquine

Di Giovacchino

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است