-5-1شاخص های برداشت میوه شلیل.. 14

-6-1اسید غالب در شلیل.. 15

-7-1اهمیت فیزیولوژی پس از برداشت… 15

-8-1ضایعات پس از برداشت محصولات باغی.. 17

-9-1برداشت و فیزیولوژی پس از برداشت میوه هلو و شلیل.. 18

1-10- سولفات روی ZnSO4. 18

1-11- بور. 19

1-12- پلی آمین ها 20

1-12-1- تاثیر پیش تیمارهای دمایی بر میزان سنتز پلی آمین ها 21

1-12-2- تاثیر پلی آمین ها بر تولید اتیلن.. 22

1-12-3- تاثیر پلی آمین ها بر سفتی بافت… 22

1-12-4- تاثیر پلی آمین ها بر دیگر خصوصیات کیفی میوه ها و سبزیجات… 23

1-12-5- ارتباط تیمارهای شیمیایی با پلی آمین های درونی میوه 24

فصل دوم :ی بر مطالعات گذشته

2-1- افزایش عمر انبارمانی میوه ها 26

2-2-اثر پلی آمین ها بر فیزیولوژی پس از برداشت میوه ها 30

2-3- کاربرد عناصر غذایی و اثر آنها در ماندگاری میوه ها 38

2-3-1- روی.. 38

2-3-2- بور. 39

فصل سوم : مواد و روشها

3-1- مواد گیاهی.. 42

3-2- زمان و موقعیت محل اجرای طرح.. 42

3-3- تیمارهای مورد استفاده 42

3-4- صفات اندازه گیری شده 44

3-4-1- اندازه گیری وزن تر میوه 45

3-4-2- اندازه گیری وزن خشک میوه 45

3-4-3- اندازه گیری میزان اسید میوه 46

3-4-4- اندازه گیری درصد مواد جامد محلول. 48

3-4-5- اندازه گیری میزان پ هاش میوه 50

3-4-6- محاسبه میزان سفتی بافت میوه 52

3-4-7- اندازه گیری مقدار فلاونویید. 52

3-4-8- اندازه گیری مقدار آنتوسیانین.. 54

3-5- تجزیه و تحلیل آماری.. 56

فصل چهارم : نتایج

4-1- نتایج اثر عناصر و زمان های مختلف انبارداری بر میزان اسید شلیل رقم کیوتا 58

4- 2- اثر عناصر و زمان بر وزن تر میوه در انبارمانی شلیل رقم كیوتا 60

4- 3- اثر عناصر و زمان بر درصد مواد جامد محلول در انبارمانی شلیل رقم کیوتا 63

4-4-اثر عناصر و زمان بر میزان پ هاش میوه در انبارمانی شلیل رقم كیوتا 65

4-5- اثر عناصر و زمان بر سفتی بافت میوه در انبارمانی شلیل رقم كیوتا 67

4-6- اثر عناصر و زمان بر میزان فلاونوئید در انبارمانی شلیل رقم کیوتا 70

4-7- اثر عناصر و زمان بر میزان آنتوسیانین در انبارمانی شلیل رقم کیوتا 72

4-8- اثر عناصر و زمان بر وزن خشک میوه در انبارمانی شلیل رقم کیوتا 74

4-9- همبستگی بین خصوصیات اندازه گیری شده 76

4-10- ضریب همبستگی بین خصوصیات مورد بررسی…… 77

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- اسید میوه 909

5-2- وزن تر میوه 79

5-3- درصد مواد جامد محلول. 80

5–4- میزان پ هاش میوه 81

5-5- سفتی بافت میوه 81

5-6- میزان فلاونوئید. 95

5-7- میزان آنتوسیانین.. 83

5-8- وزن خشك میوه 83

نتیجه گیری كلی.. 85

پیشنهادات… 86

منابع فارسی.. 100

منابع انگلیسی.. 89

چكیده انگلیسی………. 93

چکیده

شلیل با نام علمیprunuspersica.bathدرختی از خانواده گل سرخ و زیرخانواده پرونوییده و جنس پرونوس می باشد. شلیل نوعی هلواست که توسط جهش رویشی در یکی از ژن های هلو به وجود آمده است. هدف از این تحقیق بررسی غلظت های مختلف سولفات روی، اسیدبوریک و پوتریسین و زمان های مختلف اندازه گیری بر روی برخی خصوصیات فیتوشیمیایی و انبارمانی شلیل رقم كیوتا بود. این آزمایش به صورت فاكتوریل با 2 فاكتور زمان در 5 زمان ( 5، 10، 15، 20 و 25 روز) و غلظت در 7 سطح ( شاهد، 2 گرم در لیتر سولفات روی، 5 گرم در لیتر سولفات روی، 2 گرم در لیتر اسید بوریك، 5 گرم در لیتر اسید بوریك، 2 پی پی ام و 5 پی پی ام پوترسین ) در قالب طرح كاملا تصادفی با 3 تكرار در سال 1392 در مركز تحقیقات كشاورزی شهرستان شاهرود انجام گرفت. سبدهای میوه در طول مدت انجام آزمایشات مربوط به تحقیق در سردخانه و در دمای یک درجه سانتیگراد و رطوبت 90% نگهداری شدند. اندازه گیری صفات آزمایشی هر 5 روز یک بار انجام شد. صفاتی که مورد بررسی قرار گرفتند شامل وزن ترمیوه، وزن خشک میوه، میزان اسید میوه، درصد مواد جامد محلول موجود در میوه، میزان پ هاش میوه، سفتی بافت، مقدار فلاونویید و مقدار آنتوسیانین بود. نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که تاثیر زمان و غلظت های مختلف عناصر غذایی بر درصد مواد جامد محلول و مقدار اسید میوه در سطح 1 درصد، و تاثیر آن در مقدار ` پ هاش میوه درسطح 5 درصد معنی دار بود. در صورتیکه در مقدار آنتوسیانین و سفتی بافت میوه و وزن تر میوه اختلاف معنی داری بین غلظت های مختلف مشاهده نگردید. همچنین ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد كه بین صفات وزن تر و خشک میوه رابطه مثبت و معنی داری در سطح احتمال یک درصد و همچنین بین سفتی بافت با میزان اسید میوه، درصد مواد جامد محلول با وزن خشک میوه و سفتی بافت با میزان اسید میوه رابطه منفی و معنی داری در سطح یک درصد وجود داشت.

واژه های کلیدی: شلیل، سولفات روی، اسید بوریک، پوترسین، خصوصیات فیتوشیمیایی

1-1- مقدمه

هر انسان برای فعالیتهای روزانه خود به2300–2600کیلوکالری انرژی نیازدارد. میوه هاوسبزیها به علت دارا بودن کربوهیدرات، چربی وپروتئین قادربه تامین انرژی موردنیاز انسان هستند.زیرا ارزش کالری میوه ها و سبزیهابین 5الی 150کیلوکالری در 100 گرم ماده غذایی است. میوه هاوسبزیها علاوه برترکیبات انرژی زادارای انواع املاح معدنی وویتامین ها نیزهستندوازاین نظردر حفظ تعادل غذایی انسان وجلوگیری ازسوء تغذیه نقش مهمی دارند( جلیلی مرندی، ر. 1374 ).

فیزیولوژی پس ازبرداشت علمی است که تغییرات متابولیکی رادربافتهای گیاهی یاجداشدن ازگیاه مادری ودر پی توزیع و نگهداری تاهنگام مصرف بررسی می شود. این دانش با گیاه ونیز اندامهای گیاهی مثل دانه ها، میوه ها، سبزیها، گلهای بریده، قلمه، نهال وقارچ های خوراکی مرتبط است که البته دراین بین میوه هاوسبزیهای تازه ازاهمیت بیشتری برخوردارهستند( جلیلی مرندی، ر. 1373). ازسال 1994-1970میلادی تولیدسبزی ومیوه 50 درصد افزایش داشته است. نقش عمده سبزیهاومیوه ها درتامین ویتامین ها ومواد معدنی موردنیازانسان می باشددرصورتیکه میوه ها وسبزیهادرتامین انرژی نقش پررنگی راندارند.علاوه برتامین ویتامین هاواملاح دارای ترکیبات دیگری به نام متابولیت های ثانویه هستند که نقش آنهاایجادتنوع دررژیم غذایی است( ایران منش ، م . و ملک یارند ، م 1390 ).

مشکلات میوه هاوسبزیها این است که درصد آب آنهابالاست درواقع درحدود80 درصد حاوی آب می باشندبنابراین فسادپذیر هستند. بین25–85 درصد میوه ها وسبزیهابعدازبرداشت ازبین می روندکه این میزان درکشورهای درحال توسعه بیشترازکشورهای توسعه یافته است وهمین امراهمیت فیزیولوژی پس ازبرداشت رابیشتر مشخص می کند( رسول زادگان ی، 1371 ).

اهمیت پرورش محصولات باغی به ویژه بعدازجنگ جهانی اول دراثرپیشرفت علم وتکنولوژی واضح گردید.زیرابه ارزش غذایی واهمیت میوه هاوسبزیهادرسلامتی انسان پی برده شد. یکی از مشکلات عمده درمسیرتولید وعرضه محصولات باغبانی ضایعات پس ازبرداشت اینگونه محصولات به دلیل عدم آشنایی به علم برداشت وحمل و نقل آنها است( جلیلی مرندی ، ر .1388 ).

-2-1شلیل

-1-2-1تاریخچه شلیل

اولین بار که به زبان انگلیسی به شلیل اشاره شده است در سال 1616 بوده است. اما احتمالا در مراکز شرقی و مرکزی آسیا که هلو بومی آن مناطق است قدمت بسیار بیشتری دارد. وزارت کشاورزی ایالات متحده به طور رسمی برای اولین بار در 1906 میلادی به شلیل اشاره کرد. اما تعدادی از مقالات روزنامه های دوران استعمار آمریکا قبل از آن به شلیل اشاره کرده بودند. به عنوان مثال شماره 28 مارس 1768 میلادی یعنی قبل از استقلال ایالات متحده، روزنامه “نیویورک گزت”(New York Gazette)از مزرعه ای در جامائیکا نام برده است که در آن شلیل کشت می شده است(Halverson, 1996).تا مدتها تصور بر این بود که احتمالا شلیل دورگ بین هلو و آلو می باشد، اما بعدها مشخص گردید که شلیل نوعی هلو است که توسط جهش رویشی(vegetative mutation) در یکی از ژن های هلو ایجاد شده است. این ژن، ژنی متواتر است که سبب می شود این جهش نه یک بار، بلکه بارها از جهش جوانه روی درخت هلو ایجاد شود.مطالعات ژنتیکی متعددی نشان داده است که شلیل به دلیل بروز یک ژن مغلوب تولید می شود و پوست کرک دار هلو آلل غالب است (Crisosto, 1994).

– مشخصات گیاهشناسی شلیل

شلیل با نام علمیprunuspersica.bathدرختی از خانواده گل سرخ و زیرخانواده پرونوییده و جنس پرونوس می باشد. شلیل نوعی هلواست که توسط جهش رویشی در یکی از ژن های هلو به وجود آمده است و در نتیجه این جهش کرکهای روی میوه از بین رفته و رنگ و عطرو طعم خاص در آن ایجاد کرده است. در میوه های هسته دار مانند شلیل برون بر و میان بر آنها گوشتی است اما درون بر میوه سفت و چوبی بوده و دانه را احاطه می کند. درون برسفت و سخت را همراه با دانه داخل آن هسته می نامند. شلیل تا عرض جغرافیایی 50درجه شمالی و جنوبی رشد می کند و در عرض های بالاتر اندام های رویشی و زایشی این درختان سرمارا تحمل نمی کند. شلیل بسته به رقم به 400 تا 1000 ساعت سرما بین 0 تا 7 درجه سانتیگراد برای بر طرف شدن خواب فیزیولوژیکی نیاز دارد( اثنی عشری ؛م . و زکایی خسروشاهی ؛ م . ر .1387 ) .

-4-2-1سطح زیر کشت هلو و شلیل در ایران

سطح زیر کشت هلو و شلیل در کشور 71073 هکتار بوده که 574958 تن محصول از این سطح برداشت می شود( بی نام 1389 ).

-5-2-1استان هایی که در ایران شلیل پرورش می دهند

مهمترین استانهای تولیدکننده شلیل درایران شامل استانهای تهران، مازندران، گلستان، قزوین، فارس، اردبیل، مرکزی، آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اصفهان، زنجان، سمنان، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کردستان، خراسان رضوی، کرمان وکرمانشاه می باشد( بی نام 1389 ).

-6-2-1مسائل و مشکلات پرورش شلیل در ایران

در مناطق پرورش شلیل همواره سرما مسئله ساز بوده است. یکی دیگر از مشکلات عمده پرورش دهندگان شلیل عدم دسترسی به ارقام جدید و پر محصول و استفاده از ارقام ناشناخته است که میزان تولید، بازارپسندی و کیفیت محصول آنها کم می باشد(جلیلی مرندی ؛ ر . 1389 ).