4-3- ابزار اندازه گیری ………………………………………………………………………………………………………..49

5-3- روش بررسی اعتبار ابزار تحقیق ……………………………………………………………………………………50

6-3- روش جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………………………….50

7-3- روش تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………………………51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ……………………………………………………………………………………..52

1-4- تجزیه و تحلیل سوالات اصلی …………………………………………………………………………………….54

2-4- تجزیه و تحلیل سوالات فرعی ……………………………………………………………………………………..62

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………71

1-5- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………….72

2-5- بحث یافته ها ……………………………………………………………………………………………………………73

3-5- پیشنهاد به مدیران (پیشنهاد کاربردی) ……………………………………………………………………………82

4-5- پیشنهادات برای تحقیقات آینده (پیشنهادات پژوهشی) …………………………………………………….82

5-5- محدودیت های تحقیق ……………………………………………………………………………………………….83

منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………..85

پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………….92

فهرست جداول

جدول 1-2- الگوهای رهبری و تحولی از دیدگاه صاحبنظران مختلف …………………………………………….19

جدول 2-2- چهار تئوری پرداز کلیدی: رهبری تحولی …………………………………………………………………..21

جدول 3-2- مقایسه سازمان یاد گیرنده و یادگیری سازمانی ……………………………………………………………28

جدول 4-2- تفاوت سازمان یاد گیرنده با سازمان سنتی ………………………………………………………………….39

جدول 1-3- حجم نمونه مورد پژوهش بر حسب جنسیت، سابقه کاری و تحصیلات ……………………….48

جدول 2-3- پایایی پرسشنامه ها ………………………………………………………………………………………………..50

جدول 0-4- آزمون K-S برای خوبی برازندگی توزیع نمرات مربوط به هر یک از متغیرهای تحقیق ……53

جدول 1-4- میزان مطابقت دانشگاه های جامع علمی – کاربردی سمنان با شاخص های سازمان
یاد گیرنده…………………………………………………………………………………………………………………………………54

جدول 2-4- نمره یادگیری دانشگاههای جامع علمی – کاربردی سمنان با توجه به شاخص تسلط فردی………………………………………………………………………………………………………………………………………..55

جدول 3-4- نمره یادگیرنده بودن با توجه به شاخص الگوهای ذهنی ……………………………………………..55

جدول 4-4- نمره یاد گیرنده بودن دانشگاههای جامع علمی – کاربردی سمنان با توجه به شاخص ایجاد دورنمای مشترک………………………………………………………………………………………………………………………56

جدول 5-4- نمره یاد گیرنده بودن دانشگاههای جامع علمی – کاربردی سمنان با توجه به شاخص یادگیری تیمی ………………………………………………………………………………………………………………………..56

جدول 6-4- نمره یاد گیرنده بودن دانشگاههای جامع علمی – کاربردی سمنان با توجه به شاخص تفکر سیستمی…………………………………………………………………………………………………………………………………..57

جدول 7-4- میزان انطباق سبکرهبری مدیراندانشگاههای جامع علمی – کاربردی سمنان با توجه به شاخص هایسبک رهبریتحولی …………………………………………………………………………………………..58

جدول 8-4- همبستگی بین استفاده مدیران ستادی از سبک رهبری تحولی و شاخص های سازمان یاد گیرنده……………………………………………………………………………………………………………………………………….59

جدول 9-4- همبستگی بین مولفه های رهبری تحولی و شاخص های سازمان یادگیرنده…………………..60

جدول 10-4- خلاصه مدل مورد استفاده در تحلیل ……………………………………………………………………….61

جدول 11-4- ANOVA …………………………………………………………………………………………………………..61

جدول 12-4- ضرایب ……………………………………………………………………………………………………………..62

جدول 13-4- تحلیل واریانس چند عامله ……………………………………………………………………………………63

جدول 14-4- آزمون ANOVA برای تعیین معنی داری بین سبک رهبری تحولی مدیران بر حسب مدرک تحصیلی آنان …………………………………………………………………………………………………………………………..64

جدول 15-4- آزمون ANOVA برای تعیین معنی داری انطباق دانشگاههای علمی – کاربردی سمنان با شاخص های سازمان یاد گیرنده بر حسب تحصیلات مدیر ……………………………………………………………64

جدول 16-4- آماره های گروه …………………………………………………………………………………………………..65

جدول 17-4- آزمون میانگین ها برای تعین معنی دار تفاوت بین انطباق رفتار مدیران با سبک رهبری تحولی بر حسب سابقه کاری ……………………………………………………………………………………………………..66

جدول 18-4- آماره های گروه …………………………………………………………………………………………………..67

جدول 19-4- آزمون میانگین برای گروه های مستقل برای تعیین معنی داری انطباق دانشگاه های علمی کاربردی استان سمنان با شاخص های سازمان یاد گیرنده بر حسب سابقه کاری مدیران ……………………..67

جدول 20-4- آماره های گروه ……………………………………………………………………………………………………68

همانطور که ذکر شد رفتار شهروندی سازمانی به عنوان یکی از عوامل موثر در بهبود رضایت مشتری ، کیفیت خدمات و وفاداری مشتریان نیز شناخته شده است ( یون و سو[10] به نقل از فتاحی ، ١٣٨٦ ).

براساس مطالعات صورت گرفته رفتار شهروندی سازمانی مستقیما بر رابطه بین کارکنان و مشتریان اثرات مثبتی دارد و رضایت مشتریان و ادراک مشتریان از کیفیت خدمات را بهبود می بخشد .کارکنانی که رفتارهای شهروندی سازمانی از خود نشان می دهند .قادر به بهبود کیفیت خدمات هستند چرا که آن ها تلاش می کنند که به بهترین نحو به دیگران از جمله مشتریان کمک کنند .همچنین رفتار شهروندی سازمانی مستقیما بر وفاداری ورضایت مشتریان نیز تاثیر می گذارد ( کاسترو و همکاران به نقل از فتاحی١٣٨٦ ).

امروزه پیوندهای مفهومی وتجربی بیشماری در خصوص رابطه ی بین عملکرد شهروندی سازمانی واثربخشی سازمان ها وجود دارد. تحقیقاتی که در رابطه با قلمرو عملکرد نمایش داده شده است عمدتاً، و یا بخش هایی از شخصیت، تمایل به پیش بینی بهتر عملکرد شهروندی از عملکرد وظایف دارند. بنابراین کاربرد سنجش شخصیت احتمالاً منجر به انتخاب افرادی می گردد که می توانند برای شهروندی مناسب و واجد برخی از صلاحیت ها وشایستگی باشند. بیشترین توجه و رغبت به مقوله شهروندی سازمانی در پانزده سال گذشته رخ داده است وسؤالی که ممکن است در این رابطه مطرح گردد این است که آیا اهمیت رفتار شهروندی سازمانی به تداوم اهمیت آن در آینده می باشد؟

چهار روند ونگرش معاصر به این سؤال پاسخ می دهند.

اولین روند، رقابت های جهان بویژه حمایت های سازمانی و ابتکارات ذاتی ودرونی کارکنان بطور فزاینده ای به اهمیت رفتار شهروندی سازمانی افزوده است.

دومین روند، به سازمان های تیم محور مرتبط است که امروزه این سازمان ها بیشتر رایج و عامه پسند شده اند وچنین سازمان هایی ممکن است نیاز به مؤلفه های شخصی و حمایتی عملکرد شهروندی را افزایش دهند.

سومین روند، عملکرد سازمانی ومخصوصاً ابتکارات ذاتی ودرونی کارکنان ممکن است نیازمند کاهش مستمر تعداد کارکنان، یعنی کوچک سازی به منظور وفق پذیری با تحولات وتمایل برای ظهور وترویج بیشتر تلاش های حیاتی آن ها باشد.

آخرین روند، خدمت رسانی به مشتریان وارباب رجوع بطور فزاینده ای مورد تأکید قرار گرفته است (برمن[11]،والتر[12]، 2001، صص 4-1).

بنظر می رسد امروزه پیوند مهمی بین شهروندی سازمانی و کوچک سازی با توجه به تغییرات وکاربرد آن وجود داشته باشد، نباید فراموش کرد که هرچند این طرح در دنیای روبه تغییر و پیچیدگی الزامی می باشد، لیکن باید به گونه ای اجرا گردد که مشمولان طرح کمترین رنج وتنش را داشته باشند و رعایت مسائلی چون عزت نفس، شرافت شأن، مرتبه واحترام که خود تقویت رسالت شهروندی سازمانی واز طرفی علاقمندی واعتماد وروحیه همکاری در همه افراد خواهد داشت.

بطور کلی ocb یا رفتار شهروندی سازمانی به کارایی واثربخشی سازمان ها از طریق تحولات منابع، نوآوری ها و وفق پذیری کمک می کند.

رفتار شهروندی سازمانی فواید زیادی دارد: از نظر فردی ocb اهمیت ناچیزی دارد اما بطور کلی هم به سازمان وهم به کارکنان بر اساس رویکردهای متنوع منفعت می رساند. نسبت به منافع سازمان، رفتار شهروندی سازمانی باعث داشتن یک گروه از کارکنان می شود که به سازمان متعهد هستند. بر اساس نقل قول (جن[13]،1988) صرف وجود ocb یا رفتار شهروندی سازمانی (بویژه فداکاری، وظیفه شناسی، شکیبائی) باعث کاهش و نزول ترک خدمت وغیبت کارکنان می گردد وکارکنانی که به سازمان متعهد هستند با سازمان بمدت طولانی باقی می مانند و محصولاتی با کیفیت بالا تولید می کنند و به موقعیت سازمان براساس رویکردهای متنوع ومختلف کمک می کنند. از لحاظ منطقی ما می توانیم حدس بزنیم که رفتار شهروندی سازمانی ممکن است یک محیط کاری بهتر درون سازمانی را ارتقاء دهد (کوپمن ،ریچارد[14]،2001)

یکی از اهداف عالی سازمان ها داشتن نیروی انسانی متعهد و فرهیخته می باشد و با توجه به نقش رفتار شهروندی سازمانی در نهادینه کردن وظایف به عنوان آرمان فردی می توان امیدوار بود که افراد، اهداف سازمانی را جزء لاینفک اهداف شخصی خود دانسته و در تحقق آن بکوشند.

توسعه رفتار شهروندی سازمانی در میان کارکنان و اساتید دانشگاه های کشور زمینه ساز تحقق نوآوری و ایجاد بستر مناسب برای توسعه مفهوم آموزش نوین خواهد شد.

اهداف پژوهش

هدف كلی :

1- مطالعه مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشور

اهداف ویژه :

بررسی وضعیت «رفتار کمکی»[15] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «اجابت سازمانی»[16] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «جوانمردی»[17] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «وفاداری سازمانی»[18] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «ابتکار فردی»[19] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «آداب اجتماعی»[20] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

بررسی وضعیت «توسعه خود»[21] در بین کارکنان و اساتید منطقه 10 دانشگاه آزاد اسلامی

سوالات پژوهش

سوال اصلی :

1- وضعیت “رفتار شهروندی سازمانی” در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشور چگونه است؟

به صورت سوال های ویژه :

1- وضعیت “رفتار کمکی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

2-وضعیت “اجابت سازمانی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

3- وضعیت “جوانمردی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

4-وضعیت “وفاداری سازمانی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

5- وضعیت “ابتکار فردی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

6- وضعیت “آداب اجتماعی” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

7- وضعیت “توسعه خود” به عنوان یکی از مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در واحد های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 10 کشورچگونه است؟

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها :

رفتار شهروندی سازمانی:

رفتار شهروندی سازمانی از نظر اورگان[22] عبارتست از، اقدامات مفید و خیرخواهانه سازمانی نظیر کمک رسانی به کسانی که غیبت کرده اند وایجاد علاقه ورغبت شخصی در کارکنان به منظور حجم منظم در سرکار،وقت شناسی(وظیفه شناسی) ماورای هنجارهای پذیرفته شده، حمایت از خدمات ومشاوره ومقررات غیر رسمی به منظور حفظ نظم می باشد (علی محمد،2004،ص 29).

،سازمان بهزیستی و مراکز خودمعرف بهزیستی و همچنین در آموزش و پرورش مورد استفاده و به کار گرفته شود .

1-4-اهداف پژوهش:

1-4-1-اهداف کلی :

1-تعیین اثر بخشی آموزشمشاوره گروهیمهارت حل مسئله بر کاهش میزان عود افراد وابسته به مواد

2-تعیین اثر بخشی آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان پرخاشگری افراد وابسته به مواد

1-4-2-اهداف جزئی:

1-تعیین اثر بخشی آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان خشم و عصبانیت افراد وابسته به مواد

2- تعیین اثر بخشی آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان تهاجم و توهین افراد وابسته به مواد

3- تعیین اثر بخشی آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان لجاجت و کینه توزی افراد وابسته به مواد

1-5-فرضیات پژوهش:

1-5-1-فرضیات کلی :

1-آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان عود افراد وابسته به مواد تاثیر دارد .

2-آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان پر خاشگری افراد وابسته به مواد تاثیر دارد.

1-5-2-فرضیات جزئی :

1-آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان خشم و عصبانیت افراد وابسته به مواد تاثیر دارد.

2-آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان تهاجم و توهین افراد وابسته به مواد تاثیر دارد.

3-آموزش مشاوره گروهی مهارت حل مسئله بر کاهش میزان لجاجت و کینه توزی افراد وابسته به مواد تاثیر دارد.

1-6-تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها

1-6-1- تعریف نظری مشاوره گروهی حل مسئله:

مهارت حل مسئله فرایند تفکر منطقی و منظمی است که به فرد کمک می کند تا هنگام رویا رویی با مشکلات ،راه حل های متعدد راجستجو کند و سپس بهترین راه حل را انتخاب نمایند(كلینكه، ترجمه: محمد خانی،1381 ).

1-6-2-تعریف عملیاتی مشاوره گروهی حل مسئله :

آموزش مهارت حل مسئله طی یک دوره سه ماه نیمه برای گروه آزمایش به مدت 12 جلسه 90دقیقه ای هفته ای یکبار تشکیل گردید .

آموزش دارای چندین مرحله می باشد : جهت گیری کلی نسبت به مسئله، شناسایی کامل مشکل، به دست آوردن راه حل هایی متعدد ،ارزیابی راه حل ها ،اجرای راه حل ها و باز بینی

1-6-3-تعریف نظری پرخاشگری:

پرخاشگری[6] پرشورترین واکنش هیجانی است که فردراقوی تر و نیرومندتر می سازد. انسانها را نسبت به بی عدالتی های دیگران حساس تر می سازدوباعث میشود که آنها برای تلافی کردن ممانعت ، دخالت یا انتقاددست به مبارزه بزنند. این جمله میتواند کلامی یا غیرکلامی ، مستقیم ویاغیرمستقیم باشد (میز[7] وهمکاران، 2000).

1-6-4- تعریف عملیاتی پر خاشگری :

میزان پر خاشگری نمره ای که فرد از پرسشنامه پر خاشگری[8] AGQ (1979 ) به دست می آورد و کسانی که نمره بیشترو بالا تر از میانگین 5/42کسب می كنند،میزان پر خاشگری آنها به مراتب بیشتر است.

1-6-4-1-تعریف نظری خشم وعصبانیت:

خشم وعصبانیت[9] یکی از هیجان های پیچیده انسان و واکنشی متداول نسبت به ناکامی و بدرفتاری می باشند ،خشم وعصبانیت اگرچه بخشی از زندگی می باشندولی ما را از رسیدن به اهداف خود بازمی دارند(عزیزی،1386).

1-6-4-2-تعریف عملیاتی خشم وعصبانیت:

میزان خشم وعصبانیت نمره ای که فرد از پرسشنامه پر خاشگری AGQ (1979 ) به دست می آورد،ماده های 1تا14 این پرسشنامه مربوط به خشم وعصبانیت می باشد.

1-6-4-3-تعریف نظری تهاجم وتوهین:

تهاجم وتوهین[10] نوعی از هیجان های پیچیده انسان می باشند كه برای مقابله ومعارضه با عوامل تهیه كننده منافع ومصالح افراد یك حالت تعارضی در وی پدید می آورند معمولا در كتب كلاسیك تهاجم وتوهین رابه دوگروه تقسیم می كنند:گروه اول مبنای بیولوژیكی وفطری دارند وگروه دوم مبنای فعل وانفعالات روانی در نتیجه محرومیت وناكامی تظاهر می كنند.(احدی ،1386).

1-6-4-4-تعریف عملیاتی تهاجم وتوهین:

میزان تهاجم وتوهین نمره ای که فرد از پرسشنامه پر خاشگری AGQ(1979 ) به دست می آورد،ماده های15 تا 22 این پرسشنامه مربوط به تهاجم وتوهین می باشد.

1-6-4-5-تعریف نظری لجاجت وكینه توزی:

ازجمله خصوصیات و صفات زشت و رذایل اخلاقی در انسانها لجاجت وكینه توزی[11] می با شد لجاجت یعنی پافشاری و سرسختی و اصرار بر امری و یا كاری و یا خواسته ای بدون در نظر گرفتن خوب یا بد آن وكینه توزی احساسی است كه ریشه و خاستگاه آن احساس کمبود در خود از وجود نعمتی در دیگر است. به این معنا که شخص با توجه به وجود نعمتی در دیگری و فقدان آن در خود ، احساس می کند که چیزی از دیگری کم دارد. همین احساس کمبود موجب می شود تا نسبت به نعمت هایی که دیگری از آن برخوردار می باشد دچار رنجش وكینه توزی گردد(اكرمی ،1388).

3- دیدگاه اریک اریکسون : 21

4- دیدگاه کارن هورنای : 22

5- دیدگاه اریک برن : 23

6- دیدگاه هری استاک سالیوان : 23

7- دیدگاه اریک فروم : 24

7- دیدگاه کنراد لورنز : 25

8- دیدگاه مک دوگال : 26

9- دیدگاه اسکینر : 27

ب) رویکرد روانکاوی : 27

1- دیدگاه فروید : 27

2- دیدگاه یونگ : 28

3- دیدگاه صفات موری : 29

4- دیدگاه انسانگرایانه : 30

بخش دوم: اختلال کمبود توجه –بیش فعالی.. 31

تعریف اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) 33

همه گیرشناسی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی (ADHD) 34

تشخیص کودکان دارای اختلال ADHD.. 35

انواع اختلال کمبود توجه- بیش فعالی.. 37

سبب شناسی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 38

توانایی های هوشی کوکان ADHD.. 38

مشکلات اجتماعی کودکان ADHD.. 39

سیر و پیش آگاهی اختلال کمبود توجه- بیشفعالی ADHD.. 40

درمان اختلال کمبود توجه – بیش فعالی.. 40

ادبیات پژوهش… 42

تحقیقات انجام شده در داخل کشور. 42

تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. 44

جمعبندی.. 50

فصل سوم: روش پژوهش

مقدمه: 53

روش پژوهش… 53

جامعه آماری: 53

نمونه و روش نمونهگیری.. 53

ابزارهای پژوهش… 54

شیوهی اجرا 55

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 56

ملاحظات اخلاقی: 56

فصل چهارم:یافته های پژوهش

مقدمه. 59

بخش اول تحلیل اطلاعات توصیفی.. 59

توزیع گروههای مورد مطالعه بر حسب گروه 59

میانگین و انحراف استاندارد نمرات سلامت روان و مولفهها 59

میانگین و انحراف استاندارد نمرات نشانگان بیشفعالی- کمبود توجه و مولفهها 61

بخش دوم: یافته های مربوط به فرضیههای پژوهش… 62

فرضیه اول پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر سلامت روان مادران تأثیر معنی داری دارد. 62

فرضیه دوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی کودکان تأثیر معنی داری دارد. 62

فرضیه سوم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر ابعاد سلامت روان (نشانگان جسمانی، اضطراب، افسردگی و اختلال در کارکرد اجتماعی) مادران تأثیر دارد. 63

فرضیه چهارم پژوهش: آموزش مدیریت رفتار کودکان به مادران بر نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیش فعالی (بی توجهی، بیش فعالی و تکانشگری) کودکان تأثیر دارد. 64

فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری

مقدمه. 67

خلاصه پژوهش… 67

بحث و نتیجه گیری.. 67

محدودیتهای پژوهش… 73

پیشنهادهای کاربردی.. 73

پیشنهادهای پژوهشی.. 74

منابع و مأخذ.. 75

پیوست… 86

فهرست جدول ها

جدول 2-1- ملاک های تشخیص اختلال کمبود توجه – بیش فعالی براساس DSM-IV-TR. 35

جدول 3-1. طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل. 53

جدول 3-2- ساختار جلسات آموزش مادران. 56

جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد افراد مورد مطالعه بر حسب گروه 59

جدول 4-2 میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون و پس آزمون سلامت روان و ابعاد آن در دو گروه 60

جدول 4-3 میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون و پس آزمون نشانگان بیشفعالی و مولفههای آن در دو گروه 61

جدول 4-4. نتایج تحلیل کواریانس تاثیر عضویت گروهی بر میزان نمرات سلامت روان مادران. 62

جدول 4-5. نتایج تحلیل کواریانس تاثیر عضویت گروهی بر میزان نمرات نشانگان اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی 62

جدول 4-6. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری میانگین خرده مقیاسهای سلامت عمومی مادران. 63

جدول 4-7. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری میانگین خردهمقیاسهای بیشفعالی-کمبود توجه. 64

چکیده

هدف پژوهش حاضراثربخشی آموزشمدیریت رفتار به مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی – کمبود توجه به نشانگان کمبود توجه – بیش فعالی کودکان و سلامت روان مادران بود. با استفاده از طرح پیس آزمون و پس آزمون با گروه کنترل، مادران 34 کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی – کمبود توجه، به صورت در دسترس انتخاب و بطور تصادفی به دو گروه ازمایش و کنترل تقسیم شدند.گروه ازمایش به مدت 8 جلسه تحت اموزش برنامه گروهی مدیریت رفتار کودکان قرار گرفت. آزمودنی ها به وسیله پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه علائم مرضی کودکان در دو مرحله (قبل و بعد از مداخله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه آموزشی منجر به افزایش معنادار سلامت روان مادران گروه آزمایش در مقایسه با مادران گروه کنترل شده است. همچنین برنامه آموزشی منجر به کاهش نشانگان بیش فعالی – کمبود توجه شده است. در نتیجه برنامه مدیریت رفتاری کودکان در ارتقاء سلامت روان مادران دارای کودک مبتلا به اختلال بیش فعالی – کمبود توجه موثر است. لذا پیشنهاد می گردد درمانگران از این روش برای کمک به مادران این گروه کودکان استفاده نمایند.