…………………………………………………. 49

عوامل مربوط به خانواده………………………………………………………………………………………………………………………… 51

عوامل مربوط به همسالان……………………………………………………………………………………………………………………… 54

عوامل مربوط به مدرسه………………………………………………………………………………………………………………………… 55

عوامل مربوط به كار……………………………………………………………………………………………………………………………… 58

عوامل مربوط به جامعه…………………………………………………………………………………………………………………………. 59

مداخلات خود تعیین گری: پایه ریزی برای اتمام مدرسه…………………………………………………………………………… 59

مداخلات خود تعیین گری…………………………………………………………………………………………………………………….. 63

دستورالعمل حامی خود تعیین گری……………………………………………………………………………………………………….. 65

به كارگیری مهارت های خود مختاری برای اهداف دانش آموزان………………………………………………………………… 68

نمونه هایی از رفتارهای حامی استقلال معلم در كلاس های آموزشی………………………………………………………….. 68

پیشینه پژوهشی…………………………………………………………………………………………………………………………………… 71

تحقیقات انجام شده در داخل كشور………………………………………………………………………………………………………… 71

تحقیقات انجام شده در خارج از كشور…………………………………………………………………………………………………….. 72

فصل سوم: روش اجرای پژوهش

طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………… 81

جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………………………………… 81

نمونه و روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………………………… 81

ابزار گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………………………………………….. 81

روش اجرا…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 84

روش تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………………………………………… 84

فصل چهارم: تحلیل داده ها

الف: یافته های توصیفی………………………………………………………………………………………………………………………… 86

یافته های استنباطی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 96

خلاصه مدل…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 97

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………………… 105

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………… 106

محدودیت ها……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 110

پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 112

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………………… 113

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………… 114

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 135

الف) پرسشنامه ها………………………………………………………………………………………………………………………………… 136

ب) شاخص های برازش مدل پیشنهادی با استفاده از نرم افزار AMOS……………………………………………………. 145

ج) شاخص های برازش مدل با استفاده از نرم افزار LISREL………………………………………………………………….. 147

فهرست جداول

جدول 4-1: فراوانی و درصد نمرات ادراك حمایت معلم از خود پیروی…………………………………… 86

جدول 4-2: فراوانی و درصد نمرات ارزش ادراك شده تحصیل…………………………………………………. 88

جدول 4-3: فراوانی و درصد نمرات شایستگی ادراك شده………………………………………………………… 89

جدول 4-4: فراوانی و درصد نمرات تصمیم به ادامه تحصیل…………………………………………………….. 91

جدول 4-5: فراوانی و درصد نمرات انگیزش تعیین شده…………………………………………………………… 92

جدول 4-6: فراوانی و درصد نمرات عملكرد تحصیلی…………………………………………………………………. 94

جدول 4-7: نمرات همبستگی متغیرها………………………………………………………………………………………… 95

جدول4-8:تحلیل واریانس و مشخصه­های آماری­رگرسیون ارزش ادراك شده تحصیل…………….. 97

و ادراك حمایت معلم از خود پیروی

جدول 4-9: ضرایب بتا و سطح معناداری ارزش ادراك شده تحصیل و ادراك حمایت ………… 97

معلم از خود پیروی

جدول 4-10: تحلیل واریانس و مشخصه های آماری رگرسیون انگیزش خود تعیین شده، …… 98

ارزش ادراك شده و شایستگی ادراك شده.

جدول 4-11: ضرایب بتا و سطح معناداری انگیزش خود تعیین شده، ارزش ادراك شده …….. 98

و شایستگی ادراك شده.

جدول 4-12: تحلیل واریانس و مشخصه های آماری رگرسیون انگیزش خود تعیین شده، …… 99

عملكرد تحصیلی مورد انتظار و شایستگی ادراك شده.

جدول 4-13: ضرایب بتا و سطح معناداری انگیزش خود تعیین شده، عملكرد تحصیلی………… 99

مورد انتظار و شایستگی ادراك شده.

جدول 4-14 تحلیل واریانس و مشخصه های آماری رگرسیون ادراك حمایت معلم……………….. 100

از خود پیروی

جدول 4-15: ضرایب بتا و سطح معناداری ادراك حمایت معلم از خود پیروی……………………….. 100

جدول 4-16: تحلیل واریانس و مشخصه های آماری رگرسیون ادراك حمایت معلم از …………. 101

خود پیروی در ارتباط با انگیزش خود تعیین شده101

جدول 4-17: ضرایب بتا و سطح معناداری ادراك حمایت معلم از خود پیروی در ارتباط……… 101

با انگیزش خود تعیین شده

جدول 4-18: تحلیل واریانس و مشخصه های آماری رگرسیون انگیزش خود تعیین شده،…….. 102

عملكرد تحصیلی و شایستگی ادراك شده.

جدول 4-19: ضرایب بتا و سطح معناداری انگیزش خود تعیین شده، عملكرد تحصیلی………… 102

و شایستگی ادراك شده

فهرست نمودارها

نمودار 4-1: نمرات ادراك حمایت معلم از خود پیروی……………………………………………………………………………… 87

نمودار 4-2: نمرات ارزش ادراك شده تحصیلی………………………………………………………………………………………… 88

نمودار 4-3: نمرات شایستگی ادراك شده……………………………………………………………………………………………….. 90

نمودار 4-4: نمرات تصمیم به ادامه تحصیل…………………………………………………………………………………………….. 91

نمودار 4-5: نمرات انگیزش خود تعیین شده…………………………………………………………………………………………… 93

نمودار 4-6: نمرات عملكرد تحصیلی………………………………………………………………………………………………………. 94

فهرست شكل ها

شكل 1-1:مدل پیشنهادی از روابط میان ادراك حمایت معلم از خود پیروی، انگیزش خود تعیین شده، شایستگی

ادراك شده، عملكرد تحصیلی، ارزش ادراك شده تحصیل و تصمیم به ادامه تحصیل……………………………………. 11

شكل 1-2: مدل پیشنهادی از روابط میان ادراك حمایت معلم از خود پیروی، انگیزش خود تعیین شده، شایستگی

ادراك شده، عملكرد تحصیلی و تصمیم به ادامه تحصیل………………………………………………………………………….. 13

شكل 2-1: پیوستار تعیین گری شخصی………………………………………………………………………………………………… 34

شكل 2-2: پیامدهای سطوح ادراك از چالش و مهارت ( از سانتراك، 2001)…………………………………………….. 47

شكل 4-1: مدل اصلاح شده………………………………………………………………………………………………………………….. 103

چكیده

هدف از پژوهش حاضر تدوین و آزمون یك مدل انگیزشی برای تصمیم دانش آموزان به ترك یا ادامه تحصیل از دبیرستان بر مبنای نظریه تعیین گری شخصی بر روی دانش آموزان روستایی پسر اول دبیرستان شهرستان اقلید می باشد. در پژوهش حاضر، نمونه ای 192 نفری از دانش آموزان پسر اول دبیرستان مورد بررسی قرار گرفتند. این پژوهش متغیرهای انگیزشی كه بیانگر قصد دانش آموزان به ادامه تحصیل یا ترك تحصیل بود را مورد بررسی قرار داد. در این پژوهش از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد و برای سنجش متغیرها از شش سازه مكنون – ادراك حمایت معلم از خود پیروی، ارزش ادراك شده تحصیل، انگیزش خود تعیین شده، شایستگی ادراك شده، عملكرد تحصیلی و تصمیم به ادامه تحصیل استفاده شد.

برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل و همچنین از روش رگرسیون چند متغیری برای تحلیل مسیر داده ها استفاده شد.

تحلیل مسیر اطلاعات پرسشنامه ای نشان داد كه حمایت از خود مختاری توسط معلم و ارزش ادراك شده تحصیل در كلاس درس به طور غیر مستقیم از طریق ارتباط با عملكرد تحصیلی و شایستگی ادراك شده باعث تمایل آنان به ادامه تحصیل می شود.

مقدمه

در طول دهه ی گذشته مطالعه ی فرایندها و پویایی های انگیزشی توجه تجربی فزاینده ای را در حوزه ی روانشناسی به خود جلب کرده است.این درحالی است بررسی های مختلف نشان داده اند که علاقه ی طبیعی کودکان به یادگیری و پرداختن به آن در طول سال های مدرسه کاهش پیدا می کند که اغلب نیز تاثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی آنها می گذارد. برخی از پژوهشگران مدعی هستند که این وضع حداقل تا حدودی به علت روش معلمان و رویکرد مدرسه به فرایند یادگیری است(مورفی[1] و الکساندر[2]، 2000؛ پینتریچ[3]، 2000). نظریه ی تعیین گری شخصی (SDT)[4] ،(دسی و رایان، 1985؛ رایان و دسی، b2000) یکی از نظریه هایی است که می تواند به ما در روشن ساختن این موضوع که چگونه محیط مدرسه و سبک انگیزشی معلمان، نمره و انگیزش کودکان و نوجوانان را تحت تاثیر قرار می دهد، کمک کند.

SDT فرض می کند که همه ی انسانها به دنبال برآورده ساختن سه نیاز بنیادی خود هستند که اساس ماهیت و کیفیت درگیر شدن[5] را در هر حیطه تشکیل می دهند (دسی و رایان، 1985). این نیازها عبارتند از : نیاز به خود پیروی[6] که تمایل افراد به درگیر شدن در فعالیت ها به انتخاب خود و منشاء رفتار خود بودن را نشان می دهد (دوچارمز[7]، 1968؛ دسی و رایان، 1985).

نیاز به وابستگی[8] که شامل احساس پیوند با دیگران، یا احساس تعلق داشتن به محیط اجتماعی است (بامیستر[9] و لییری[10]، 1995؛ دسی و رایان، 1985). و نیاز به شایستگی[11] که به تمایل افراد برای تعامل تاثیر گذار با محیط، و تجربه ی احساس موثر بودن در ایجاد نتایج دلخواه و جلوگیری از رویدادهای ناخواسته اشاره دارد (دسی و رایان، 1985؛ ادموندز[12]، نتومانیس[13] و ال. دودا[14]، 2008).

به طور سنتی پژوهشگران SDT بیشتر به بررسی کیفیت انگیزش یادگیرندگان علاقه مند بوده اند. کیفیت انگیزش[15] به نوع انگیزش زیربنایی رفتار یادگیری اشاره می کند، که می توان آن را از کمیت، مقدار یا سطح انگیزش که یادگیرندگان برای یک فعالیت یادگیری مشخص نشان می دهند، متمایز ساخت (رایان و دسی،b 2000؛ ون استینکیست[16]، لنز[17]).

در رویکردی به انگیزش که در آموزش و پرورش مفید نشان داده است بیان می شود که رفتار می تواند به صورت درونی یا به صورت بیرونی برانگیخته باشد (دسی و رایان، 1985). انگیزش درونی[18] با مشارکت جستن در یک فعالیت به خاطر لذت ذاتی آن سر و کار دارد (رایان و دسی، 2000).

انگیزش بیرونی[19] زمانی است که فرد برای به دست آوردن بازده هایی که از خود فعالیت جدا هستند در آن درگیر می شود (رایان و دسی، 2000).

انگیزش بیرونی را می توان در چهار انگیزه ی مشخص از هم متمایز کرد. این انگیزه ها شامل “تنظیم بیرونی[20]”، ” تنظیم درون فکنی شده[21]”،” تنظیم هویت یافته[22]” و ” تنظیم یکپارچه[23]” است (دسی، رایان، 1985؛ رایان و کانل، 1989).