2

1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی ………………………………………………….

3

1-2 به لیمو ……………………………………………………………………

5

1-2-1 تاریخچه و معرفی به­لیمو…………………………………………………..

5

1-2-2 به­لیمو (Lemon verbena) از نظر رده­بندی گیاهی ………………………………..

6

1-2-3 گیاه­شناسی به­لیمو ……………………………………………………….

6

1-2-4 نام­های دیگر به­لیمو ………………………………………………………

6

1-2-5 گونه های دیگر به لیمو …………………………………………………….

6

1-2-6 منشأ و پراکنش به­لیمو در ایران …………………………………………….

7

1-2-7 اهمیت اقتصادی به­لیمو ……………………………………………………

8

1-2-8 روش پرورش گیاه به­لیمو …………………………………………………

8

1-2-9 زمان جمع­آوری به­لیمو ……………………………………………………

9

1-2-10 خواص دارویی و كاربردهای به­لیمو ………………………………………..

10

1-2-11 مواد تشكیل­دهنده اسانس به­لیمو …………………………………………..

10

1-2-12 فرمول­های شیمیایی و شكل نمایی از برخی مواد تشكیل دهنده­ی اسانس به لیمو ……..

11

1-3 كشت بافت ………………………………………………………………

12

1-3-1 کشت کالوس …………………………………………………………..

14

1-3-2 تولید متابولیت­های ثانویه …………………………………………………

14

1-3-3 باززایی گیاه ……………………………………………………………

15

1-4 کشت بافت گیاهان دارویی …………………………………………………..

15

1-5 اهمیت تكثیر به­لیمو از طریق كشت­بافت ………………………………………..

17

1-6 اهداف تحقیق …………………………………………………………….

17

فصل دوم:ی بر تحقیقات انجام شده

2-1 گیاهان دارویی ……………………………………………………………

18

2-2 کشت بافت به­لیمو …………………………………………………………

20

2-3 کشت بافت در سایر گیاهان ………………………………………………….

21

2-4 میزان ماده موثره به­لیمو ………………………………………………………

22

2-5 خواص ضدمیکروبی به­لیمو ………………………..…………………………

23

2-6 تغذیه و کودهای زیستی …………………………………………………….

24

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1 زمان و مكان انجام آزمایش …………………………………………………..

30

3-2 مواد گیاهی ………………………………………………………………

30

3-3 عملیات كشت بافت ………………………………………………………..

30

3-3-1 ترکیبات هورمونی بکار رفته در محیط کشت­ ………………………………….

30

3-3-2 طرز تهیه محلول های ذخیره ای تركیبات محیط كشت ……………………………

31

3-3-3 آماده­سازی تنظیم کننده­های رشد گیاهی ………………………………………

32

3-3-3-1 تهیه محلول پایه BAP ………………………….………………………

32

3-3-3-2 تهیه محلول پایه كینتین …………………………….……………………

32

3-3-3-3 تهیه محلول پایه2,4-D …………………………….…………………..

32

3-3-3-4 تهیه محلول پایه NAA……………………………..……………………

32

3-3-4 آماده سازی محیط کشت های مختلف ………………….………………………

32

3-3-4-1 آماده سازی محیط کشت جامد ……………………………….……………

34

3-3-4-2 آماده سازی محیط کشت مایع …………………………….………………

34

3-3-5 تهیه و سترون سازی ریزنمونه­های به­لیمو …………………………………….

34

3-3-6 كشت ریزنمونه­های به­لیمو ………………………………………………..

35

3-3-7 روش یادداشت­برداری و صفات مورد مطالعه ………………………………….

35

3-3-8 تجزیه­ و تحلیل آماری ……………………………………………………

36

3-4 كشت آزمایش مزرعه ای به لیمو ……………………………………………….

36

3-4-1 آماده­سازی مزرعه ………………………………………………………..

36

3-4-2 آزمایش خاك ……………………………………………………………

37

3-4-3 تهیه و انتقاال نهال­های به­لیمو ………………………………………………

37

3-4-5 آبیاری مزرعه ……………………………………………………………

37

3-4-6 اعمال تیمارهای كودی …………………………………………………….

37

3-4-7 یادداشت­برداری صفات مورد مطالعه …………………………………………

38

3-4-8 روش برداشت و خشك­كردن به­لیمو …………………………..…………….

38

3-4-9 اسانس­گیری ……………………………………………………………

39

3-4-10 تجزیه و تحلیل آماری طرح مزرعه ………………………………………….

40

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1 نتایج حاصل از کشت ریزنمونه­های به لیمو برروی محیط کشت­های MS حاوی 4 نوع ترکیب هورمونی NAA و BAP …………………………………………..………………

41

4-2 نتایج حاصل از کشت ریزنمونه­های به لیمو برروی محیط کشت­های MS حاوی 6 نوع ترکیب هورمونی NAA و 2,4-D وBAP و كینتین ……………………………………………

45

4-3 نتایج حاصل از کشت ریزنمونه­های به لیمو برروی محیط­کشت­های MS حاوی 5 نوع ترکیب هورمونی NAA و BAP ………………………………………………..…………

48

4-4 نتایج بهترین حالت‎های کشت بافت برای گیاه به لیمو در شرایط آزمایشگاهی………………….

52

4-5 نتایج حاصل از بررسی تاثیر كودی بر عملكرد و خصوصیات مورفولوژیكی به­لیمو در شرایط مزرعه ……………………………………………………………………….

52

4-4-1 آزمون خاك ……………………………………………………………

52

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1 نتیجه گیری و جمع بندی ……………………………………………………..

55

5-2 نتایج آزمایش های درون شیشه ای ……………………………………………..

55

5-2-1 آزمایش اول ……………………………………………………………

55

5-2-2 آزمایش دوم ……………………………………………………………

58

5-2-3 آزمایش سوم ……………………………………………………………

60

5-3 آزمایش مزرعه ای ………………………………………………………….

61

5-4 پیشنهادات ………………………………………………………………..

63

فهرست منابع …………………………………………………………………

64

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………….

69

چکیده

جنسLippiaدارای بیش از 200 گونه است كه در این بین گونهLippiacitriodoraL. دارای ارزش بالای دارویی می­باشد. این گیاه به دلیل اهمیت فراوان اقتصادی در صنایع غذایی، داروسازی و عطرسازی در قسمت های مختلفی از ایران كشت و كار می­شود و گونه­های بومی­ نیز از جنسLippiaدر مناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری كشور وجود دارد. بدین منظور دو آزمایش جداگانه در شرایط درون شیشه ای و مزرعه ای انجام شد. در شرایط آزمایشگاهی سه آزمایش جداگانه با استفاده از طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار انجام شد و در آن اثر 13 تیمار مختلف هورمونی (BAP، NAA، 2,4-D و كینتین) و اثر زمان بر میزان كالوس زایی و باززایی ریزنمونه های به لیمو بررسی گردید. با توجه به نتایج تجزیه واریانس در آزمایش درون شیشه ای در غلظت‎های مختلف هورمونی، صفت‎های ریشه‎زایی، ساقه‎زایی، کالوس‎زایی، تغییررنگ، تغییرشکل در سطح یك درصد معنی دار شدند. در مقایسه ی میانگین بین تیمارهای مورد بررسی مشخص شد كه محیط کشت MS12 حاوی 3/0 میلی گرم بر لیتر اكسین NAA بدون سیتوكنین برای صفت های ریشه زایی، كالوس زایی، زنده مانی، تغییر رنگ و تغییرشكل به ترتیب با 8/63، 6/91، 100، 2/97 و 2/92 درصد بهترین تیمار هورمونی بود، ولی در مورد ساقه زایی، محیط كشت MS بدون هورمون با 3/68 درصد بیشترین تعداد نوساقه ها را ایجاد نمود. در آزمایش مزرعه ای نیز از بین چهار سطح كودی مختلف شامل صفر، 50 و 100 كیلوگرم در هكتار ازته و غلظت سه در هزار NPK بر روی صفات مورفولوژیكی و میزان عملكرد گیاه به­لیمو، تیمار 50 كیلوگرم در هكتار كود ازته بهترین نتایج را در بر داشت.

کلید واژه: به لیمو، كالوس زایی، ساقه زایی، ریشه زایی، ترکیبات هورمونی، کود ازته.

1-1 گیاهان دارویی

1-1-1 اهمیت كشت گیاهان دارویی

با ظهور داروهای شیمیایی و بیولوژیك، نقش و اهمیت گیاهان دارویی در تأمین سلامت بشر، در معرض فراموشی قرار گرفت. اما با گذشت زمان، استقبال از گیاهان دارویی با رشد قابل توجهی روبرو شده است. به­نظر می­رسد مردم جهان از یك سری نارسایی­های طب مدرن خسته شده­اند و به طور روز افزون به سمت داروهای گیاهی روی می­آورند. اصولاً زمانی كه قانون ابن­سینا را در غرب به آتش كشیدند و ادعا كردند شیمی، مولكول و فیزیولوژی را شناخته­اند، طب به انحراف كشیده شد. به­طوری كه هم­اكنون طب مدرن توانایی حل بسیاری از مشكلات بشر را ندارد و طی سال­های اخیر در كتب درسی به این موضوع اعتراف كرده­اند. به­همین دلیل، امروزه حدود 50 درصد داروهای تولید شده در جهان منشاء طبیعی دارند كه با تغییراتی به­عنوان دارو مورد استفاده قرار می­گیرند. كه نیمی از این مقدار از منابع معدنی، حیوانی و باكتریایی بدست می­آید و نیمی دیگر منشاء گیاهی دارد. برای مثال، تمام هورمون­های مصرفی گیاهی هستند و از گیاهان مختلفی نظیر سیب­زمینی مكزیكی، شنبلیله و غیره به­دست می­آیند. همچنین تركیباتی مثل وین­بلاستین و وین­كریستین كه از داروهای ضدسرطان هستند از گیاه بدست می­آیند و یا گلیكوزیدهای قلبی از جمله این گروه داروها محسوب می­شوند (قاسمی دهكردی و همكاران، 1380).

گیاهان دارویی یكی از مهم ترین منابع دارویی می­باشند كه از هزاران سال پیش كاربرد داشته­اند. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است كه بیش از 80 درصد از مردم به­صورت سنتی و یا مدرن از گیاهان دارویی استفاده می­كنند. بعلاوه برخی از داروهای شیمیایی نیز با الگوبرداری از مواد گیاهی ساخته شده­اند (تریپاتی[1] و تریپاتی، 2003).

در قرن اخیر دانشمندان به زیان­های ناشی از سموم شیمیایی، مواد افزودنی، اسانس و طعم­دهنده­های مصنوعی كاملاً پی­برده­اند و بروز انواع سرطان­ها و بیماری­های مختلف تأییدكننده این موضوع می­باشند. بر این اساس كشورهای پیشرفته كه دارای امكانات تحقیقاتی گسترده ای در مورد شناسایی این مواد مضر بوده اند، تصمیم گرفته­اند كه در چند سال اخیر كلیه­ی مواد مصرفی شیمیایی را از مواد غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی بتدریج حذف نموده و بجای آن از منابع گیاهی استفاده كنند .كشور ما دارای غنی­ترین منابع گیاهی از نظر مقدار و تنوع در سطح جهان می­باشد .هم­اكنون كشورهای پیشرفته پی به ارزش گیاهان دارویی و صنعتی برده و درصدد كشت و پرورش آنها در سایر كشورهای فقیر شده­اند. شناسایی گیاهان اسانس­دار گامی مهم در جهت اهلی كردن و ترویج شیوه­های صحیح بهره­برداری و استفاده از این گیاهان می‎باشد. گیاهان دارویی اسانس­دار نقش مهمی در زندگی انسان دارند و در ایران از سابقه طولانی برخوردار می­باشند (موسویان و بصیری، 1378).

در گذشته گیاهان دارویی جمع­آوری شده از طبیعت برای رفع نیازهای بازار كافی بود، طی سالیان گذشته تعدادی از گونه­های پرمصرف در خطر انقراض قرار گرفته­اند، برای رفع نیازهای فزاینده به داروهای گیاهی، گیاهان بایستی كشت شوند، علاوه بر اطمینان از منابع كافی كشت گیاهان دارویی باعث تولید مواد خام دارویی با كیفیت یكنواخت و خصوصیات شناخته شده می­گردد. از سوی دیگر تامین مواد اولیه برای صنایع داروسازی نیاز به افزایش تولید محصول در واحد سطح دارد كه علمی­ترین و اقتصادی­ترین روش دستیابی به­این مهم افزایش كارایی نهاده­های مورد استفاده در زراعت گیاهان دارویی می­باشد (توماس[2]، 2000).

كشت یك گیاه دارویی از نظر اقتصادی وقتی مقرون به­صرفه است كه متابولیت­های ثانویه آن به­حد مطلوب رسیده باشد، با شناخت عوامل محیطی موثر در تولید و انتخاب ارقام گیاهی مناسب می­توان به­حد اكثر مقدار محصول دست یافت (امیدبیگی، 1386). در مناطقی مثل ایران وجود نور فراوان یكی از منابع مهم و بالقوه در تولید گیاهان دارویی است كه باید یا مناسب­ترین روش­ها از آن استفاده كرد (امیدبیگی، 1386). در شرایطی كه هیچ­گونه محدودیت عوامل محیطی وجود نداشته باشد، تولید ماده خشك گیاهی با مقدار نور جذب شده متناسب است (مونتیس[3]، 1994).

1-1-2 تاریخچه گیاهان دارویی

با نظری اجمالی به فرهنگ مصرف داروهای گیاهی در ایران می­توان متوجه میراث با ارزش این گیاهان در طب غنی سنتی ایران شد. از طرفی فلات وسیع ایران از اقلیم­ها و محیط­های گوناگون برخوردار است، به­همین دلیل بیش از 7500 گونه گیاهی مختص به ایران است. از این رو به­حق، فلور ایران یكی از منابع داروخیز جهان محسوب می­شود. از آنجایی كه گیاهان وحشی در محدوده­های جغرافیایی گسترده­ای یافت می­شود، جمع­آوری و دسترسی به آنها از نظر اقتصادی مقرون به­صرف نیست و استفاده از گیاهان وحشی جوابگوی صنایع داروسازی نخواهد بود و چنین استفاده­ی انبوه از گیاهان طبیعت مسلماً موجب نابودی آنها خواهد شد. از این رو نسبت به كشت این گیاهان در سطوح زراعی اقدامات مفیدی در سطح كشور انجام شده است. گزارش شده است كه انسان دیر و یا زود چاره­ای به­جز بازگشت به طبیعت خود نخواهد داشت. از این رو، در كشورهای توسعه یافته اقدامات وسیعی را در توسعه و پیشرفت كشت و استفاده از گیاهان دارویی انجام شده است. امید است در كشور ما با تربیت نیروی متخصص و فرهنگ­سازی استفاده از گیاهان دارویی، از این نعمت الهی بی­نصیب نمانیم (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، 1388).

ابن­سینا، دانشمند و پزشك نامدار ایرانی در سال­های 428-370 هجری مطابق با 980-1037 میلادی كه در غرب او را به­نام آویسینیا می شناسد و پس از انقراض تمدن یونان او را بزرگ ترین دانشمند جهان و به اشتباه، عرب دانسته­اند (چون كتاب­های او به عربی نوشته شده است). در جلد دوم كتاب قانون فی­الطب بیش از 800 نمونه گیاه طبی و غذایی را نام می­برد كه از آن میان 541 گیاه و مشتقات آنها دارای توصیف كاربردی و صفات ریخت­شناختی هستند. او اختلاف شكل و صفات گیاهان مشابه یا نزدیك به هم را (برای اجتناب اشتباه آنها از یكدیگر) با توجه خاصی در كتاب “قانون” توضیح می­دهد و در مورد چگونگی استفاده از مشتقات گیاهان دارویی و كاربرد آنها، با ترتیبی خاص، معین و نظام یافته به شرح و تفصیل آنها می­پردازد (زارع­زاده، 1383).

آلبرت ماگنیوس[4] این كشیش كه در نوشته ها به آلبرت بوستادت بیشتر معروف است، در سال های 1193-1280، بعد از ابن­سینا و بیرونی در ایام و بحران فكری قرون وسطی اروپا، درباره طب و تاریخ طبیعی و همچنین گیاه­شناسی كتابی به نام رستنی­ها، دو وژتابلیس[5] را نوشت. محتویات و نحوه نگارش این كتاب، به خوبی نشان می­دهد كه آلبرت كبیر نیز تحت تأثیر شدید تئوفراست و دیگر دانشمندان و قدمای رم و یونان مورد قبول كلیسا قرار داشت و در عین حال، برخی مشاهدات خود را نیز در این كتاب آورده است (زارع­زاده، 1383).

ایرانیان از دیرباز و حتی پیش از دیگران در زمینه گیاهان دارویی و كاربرد درمانی آنها از دانش پیشرفته ای برخوردار بوده­اند. نمونه بارز آن كتاب باستانی اوستاست .در«وندیداد» یكی از پنج كتاب تشكیل­دهنده اوستا (كه در مجموع دست­كم 2500 سال پیشینه دارد)، بخش­های پرشماری به گیاه درمانی، معرفی گیاهان دارویی و كاربرد آنها اختصاص یافته است. اما متأسفانه در لشكركشی اسكندر مقدونی، كتابخانه مشهور اسكندریه در آتش­سوزی عمدتاً نابود شد و بیشتر منابع و آثار و كتاب­های جمع­آوری شده در آن سوخت و خاكستر شد. بدین ترتیب، سوابق گیاه­شناسی شرق كهن در دو تمدن ایران و مصر بر اثر این آتش­سوزی­ها، فاقد هر گونه مدرك دیرینه شناخت گیاهان دارویی و خواص آنها گردید. متأسفانه بعدها نیز بر اثر تخریب قلاع فرقه اسماعیلیه و آتش زدن كتابخانه­های آن بوسیله هلاكوخان مغول، بقیه آثار مكتوب گیاهان دارویی، كه توسط این فرقه جمع­آوری شده بود، از میان رفت، تا اینكه در قرن هشتم و نهم میلادی، اطباء ایرانی رونق خاصی به طبابت ایران و جهان بخشیدند. بطوریكه با پیدا شدن دانشمندان و نوابغی نظیر ابوعلی­سینا و محمد زكریای رازی با انشار كتاب­های معروف خود (قانون و الحاوی) پیشرفت­های زیادی نصیب ملت ایران و جهانیان گردید. این پیشرفت­ها همچنین در قرون بعد نیز ادامه یافت. در قرن 13 میلادی، ابن­بیطار، اختصاصات متجاوز از 14700 گیاه را كه خود شخصاً می­شناخت را در كتابش شرح داد (دوازده امامی، 1386؛ زارع­زاده، 1383).

1-2 به لیمو

1-2-1 تاریخچه و معرفی به­لیمو

گیاه به­لیمو (شکل 1-1) با نام علمیLippiacitriodoraاز خانواده شاه­­پسند (Verbenaceae) (مظفریان، 1389؛ زرگری، 1375)، این گیاه بومی آمریکای جنوبی است (زرگری، 1375) و به­نام پزشک گیاه­شناسی موسوم به Lippi که در سال­های 1678 تا 1704 میلادی می­زیسته و در حبشه به­قتل رسید، نامگذاری شده است (زرگری، 1375). در فرهنگ گیاه­درمانی ایران، برگ­های این گیاه به­صورت دم­کردنی به­منظور آرامبخش، ضدتشنج و برطرف­کننده تپش قلب و سرگیجه مصرف دارد (امین، 1388). تا 100 سال پیش فقط به­عنوان یك گونه زینتی شناخته می­شد، ولی امروزه به­دلیل اهمیت فراوان اقتصادی آن در صنایع غذایی و عطرسازی در اكثر كشورها از جمله در ایران و به ویژه در استان گلستان كشت شده و به خوبی پرورش می­یابد. امروزه این گیاه در شمال كشورمان كشت و كار می­شود و گونه­های بومی آن از جنسLippiaدر مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری كشورمان وجود دارد (امین، 1370).

1-2-2 به­لیمو (Lemonverbena) از نظر رده­بندی گیاهی

به لیمو از سلسله­ی Planta، شاخه­ی Magnoliophyta، رده­ی Magnoliopsida، راسته­ی Lamiales، خانواده Verbenaceae، جنس Aloysia، و گونه­یA.triphylla، است(آنونیموس[6]، 2007).

1-2-3 گیاه­شناسی به­لیمو

به­لیمو درختچه­ای کوچک به ارتفاع تا 90-100 سانتیمتر، با شاخه­های شیاردار و کم و بیش زبر برگ­ها در چرخه­های 3 یا 4 تایی، سرنیزه­ای، به­طول 5- 5/7 سانتیمتر، با دمبرگ کوتاه، کامل یا در میانه دندانه­دار، بدون کرک، در سطح تحتانی به­انبوهی پوشیده از کرک­های غده­دار (منقوط)، با بوی لیمو سنبله­ها چرخه­ای و محوری یا مجتمع شده در پانیکول­های انتهایی اغلب 3 تایی. گلها سفید، به طول 5/4- 5 میلیمتر، شکوفا و گل­دهنده در تابستان و پاییز. کاسه گل به انبوهی کرکدار. لوله جام گل بلندتر از کاسه (زرگری، 1375).

1-2-4 نام­های دیگر به­لیمو

برای به لیمو نام های دیگری نیز در منابع ذكر شده است كه به تعدادی از آن ها اشاره می شود.

Lippia citriodoraKunth (آزادبخت، 1378؛ زرگری، 1371؛ كریمی، 1381؛ یزدانی و همكاران، 1383)Lippia citriodoraH.B.U.K (راشدی، 1380؛ كریمی، 1381)

Lippia triphylla(راشدی، 1380؛ صمصام شریعت، 1374)

Verbena triphyllaL Herit (رضایی و همكاران، 1380؛ یزدانی و همكاران، 1383)

Aloysia citriodoraorteg (رضایی و همكاران، 1380؛ یزدانی و همكاران، 1383)

7

1-5- تهیه و تولید چای (صنعت چای) ………………………………………………………………………………

8

1-6- ارزش غذایی و دارویی چای……………………………………………………………………………………..

8

1-7- اهمیت نماتدهایانگل گیاهیبه ویژه نماتدهای مولد زخم ریشه…………………………………..

9

1-8- مشخصات جنس 1936PratylenchusFilipjev,. ………………………………………………………

10

1-9- نماتد مولد زخم ریشه چای (Tea root lesion nematode) ………………………………………….

11

1-9-1- مشخصات گونهPratylenchus loosiLoof, 1960…………………………………………………

11

1-9-2- دامنه میزبانی نماتد مولد زخم ریشه چای (P. loosi) ……………………………………………….

13

1-9-3- علائم آلودگی نماتد مولد زخم ریشه چای (P. loosi) ……………………………………………..

14

1-9-4- انتشار و بقای نماتد مولد زخم ریشه چای در خاک………………………………………………….

16

1-9-5- زیست شناسی نماتد مولد زخم ریشه چای………………………………………………………………

16

1-9-6- همبستگی دما و رطوبت با دینامیک جمعیت نماتد مولد زخم ریشه چای…………………….

17

1-9-7- راهكارهای مدیریت مبارزه با نماتد مولد زخم ریشه چای…………………………………………

19

1-10- میزان برداشت عناصر غذایی توسط گیاه چای…………………………………………………………….

20

1-11- عناصر غذایی و اهمیت آن در چای …………………………………………………………………………

20

1-12- نقش جداگانه هر یک از عناصر غذایی………………………………………………………………….

23

1-12-1- نیتروژن……………………………………………………………………………………………………………

23

1-12-2- پتاسیم………………………………………………………………………………………………………………

23

1-12-3- فسفر……………………………………………………………………………………………………………

23

1-13- تعریف مسأله و بیان اهداف اصلی تحقیق………………………………………………………………….

24

فصل دوم:ی بر مطالعات انجام شده

2-1- تحقیقات صورت گرفته در زمینه ارتباط نماتدها با عناصر غذایی …………………………………..

26

2-2- مطالعات انجام شده روی نماتد مولد زخم ریشه چای…………………………………………………..

29

2-2-1- مطالعات انجام شده در دنیا……………………………………………………………………………………

29

2-2-1-1- روش های زراعی موثر در کنترل نماتد مولد زخم ریشه چای…………………………………

30

2-2-1-2- انتخاب ارقام متحمل و مقاوم ……………………………………………………………………………

31

2-2-1-3- روش های شیمیایی موثر در کنترل نماتد مولد زخم ریشه چای………………………………

31

2-2-1-4- همبستگی بافت، pH و درصد ماده آلی خاک با جمعیت نماتد مولد زخم ریشه چای

31

2-2-1-5- همبستگی عناصر غذایی با جمعیت نماتد مولد زخم ریشه چای…………………………….

32

2-2-2- مطالعات انجام شده در ایران………………………………………………………………………………….

32

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1- نمونه برداری برای بررسی میزان جمعیت نماتد مولد زخم ریشه چای و انجام آزمون خاک..

36

3-2- استخراج نماتد مولد زخم ریشه چای (از خاک و ریشه) ………………………………………………

39

3-2-1- استخراج نماتد از خاک…………………………………………………………………………………………

40

3-2-2- استخراج نماتد از ریشه گیاه…………………………………………………………………………………..

40

3-3- شمارش میزان جمعیت نماتد مولد زخم ریشه چای (در خاک و ریشه)…………………………..

41

3-4- انجام آزمون خاک (اندازه گیری عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم) ……………………………………

43

3-4-1- اندازه گیری ازت كل در خاک………………………………………………………………………………..

43

3-4-2- اندازه گیری فسفر قابل جذب در خاک…………………………………………………………………….

44

3-4-3- اندازه گیری پتاسیم قابل جذب در خاك…………………………………………………………………..

44

3-5- آنالیز داده ها……………………………………………………………………………………………………………..

45

فصل چهارم: نتایج

4-1- میزان آلودگی و فراوانی نماتد مولد زخم ریشه چای در مناطق نمونه برداری شده…………..

46

4-2- نتایج همبستگی جمعیت نماتد با ازت کل خاک……………………………………………………

49

4-3- نتایج همبستگی جمعیت نماتد با فسفر خاک…………………………………………………….

54

4-4- نتایج همبستگی جمعیت نماتد با پتاسیم خاک………………………………………………………..

60

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….

69

پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………

69

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………..

2-9 تری گلیسریدها 18

2-10. کلسترول. 18

2-11. چای سبز. 21

2-12. تاثیر چای سبز بر روی دیابت نوع 2: 22

2-13. پیشینه تحقیق.. 22

فصل سوم. 29

روش شناسی تحقیق.. 29

3-1. مقدمه. 30

3-2. روش شناسی تحقیق.. 30

3-2-1. جامعه آماری.. 30

3-2-2. نمونه آماری و انتخاب نمونه. 30

3-2-3. متغیرهای تحقیق.. 31

3-2-4. ابزار و وسایل اندازه گیری.. 31

3-2-7. روش جمع آوری اطلاعات.. 33

3-2-8. روش های آماری.. 33

3-2-9. ملاحظات اخلاقی.. 34

فصل چهارم. 35

یافته های تحقیق.. 35

4-1. مقدمه. 36

4-2. یافته های توصیفی.. 36

4-3. یافته های مربوط به فرضیات تحقیق.. 37

فصل پنجم. 46

بحث و نتیجه گیری.. 46

5-1. مقدمه. 47

5-2. خلاصه تحقیق.. 47

5-3. بحث و بررسی.. 48

5-4. نتیجه گیری کلی.. 49

5-5. پیشنهادات.. 50

5-5-1. پیشنهادات برگرفته از تحقیق.. 50

5-5-2. پیشنهادات برای سایر محققین و تحقیقات آینده 50

فهرست منابع. 51

پیوست ها 56

چکیده

سابقه و هدف:

استفاده از تمرینات ورزشی به همراه مکمل های گیاهی یکی از روشهای پیشنهاد شده برای کنترل چاقی و عوارض ناشی از آن می باشد که اثر آن به دلیل تنوع برنامه های تمرینی و مواد گیاهی مورد استفاده هنوز به روشنی ثابت نشده است. هدف این تحقیق بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف مکمل چای سبز بر نیمرخ لیپیدی مردان چاق بود.

مواد و روش ها:

آزمودنی های تحقیق 24 مرد چاق بود. که به صورت تصادفی در یکی از گروه های مکمل چای سبز، دارونما+ تمرینات ترکیبی و چای سبز+ تمرینات ترکیبی قرار گرفتند. گروه دوم و سوم به مدت 10 هفته، 3 جلسه در هفته به اجرای تمرینات ترکیبی پرداختند. قبل و بعد از دوره تمرینی و مکمل گیری به منظور اندازگیری نیمرخ لیپیدی خونگیری انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون کولموگراف-اسمیرنوف و تحلیل واریانس مکرر 2×3 در سطح P≤0/05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته ها:

پس از 10هفته تمرین ترکیبی و نیز تمرین ترکیبی و چای سبز کاهش معنی دار درترکیب بدنی(BMI) و غیر معنی-داری در سطوح تری گلیسرید، کلسترول و LDL مشاهده شد، در حالیکه در سطوح HDL افزایش غیر معنی داری مشاهده شد. بعلاوه چای سبز به تنهایی تاثیر معنی داری بر نیمرخ لیپدی و ترکیب بدنی نداشت.

نتیجه گیری:

براساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز علی رغم عدم تأثیر معنی دار بر نیمرخ لیپیدی، ممکن است برای کاهش عوامل خطرزای قلبی-عروقی در مردان چاق مفید باشد.

کلید واژه ها:

چای سبز، تمرین ترکیبی، نیمرخ لیپیدی، مردان چاق

1-1.مقدمه

شیوه زندگی غیرفعال و چاقی به عنوان یکی از ده مشکل برتر سلامتی توسط سازمان بهداشت جهانی تشخیص داده شده است. امروزه به دلیل تغییر الگوی زندگی و ماشینی شدن کارها، فعالیت های جسمانی انسان ها کاهش یافته است. کاهش یا عدم فعالیت های جسمانی سبب ایجاد “بیماری های فقر حرکتی” می شود. از طرف دیگر تنوع کارها و لزوم مقاومت در مقابل سختی ها و ناراحتی های ایجاد شده به وسیله زندگی ماشینی، انسان را نیازمند یک جسم سالم و نیرومند می کند، که می توان از طریق انجام فعالیت های جسمانی به جبران آن پرداخت. فعالیت های جسمانی دامنه وسیعی را در بر می گیرند که در فعالیت های عادی روزانه با شدت پایین تا فعالیت های شدید و بسیار شدید طبقه بندی می شوند. تمرین تغییراتی در قسمت های مختلف بدن ایجاد می‏کند که در نتیجه آن بدن قادر می شود تمرینات شدیدتری را انجام دهد. به عبارت دیگر بدن با تمرین سازگار می‏شود . در چنین مواقعی نقش سازگاری های بوجود آمده در تمرینات ورزشی و تغذیه برای کاهش مشکلات حاصل اهمیت پیدا می-کند. افزایش چربی‏های آزاد خون و نیز بیماریهای قلبی و عروقی نیز از عواقب چاقی و بی تحرکی به حساب می‏آید. امروزه فعالیت بدنی منظم همراه با رژیم غذایی متعادل بعنوان عامل مهمی برای سلامتی شناخته شده است و فواید گوناگون مواد تغذیه ای(مکمل ها) موجب مصرف فراوان این مواد توسط این افراد شده است.

1-2.بیان مسئله

باوجود پیشرفت های سریع و وسیع در تشخیص و درمان این بیماریها، هنوز هم یک سوم بیمارانی که دچار سکته قلبی می شوند، فوت می کنند. در ایران نیز بیماری‏های قلبی- عروقی یکی از مشکلات مهم بهداشتی و اجتماعی به شمار می رود که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است. براساس بررسی‏های پراکنده، نسبت مرگ ناشی از این بیماری 25 تا 45 درصد بوده است. در ایران شمار تلفات ناشی از بیماری‏های گوناگون قلبی در هر 100 هزار نفر در سال 1368، در 24 شهر انتخابی کشور 185 نفر بود که 15-7 درصد کل مرگ و میر را شامل می‏شود. نحوه متابولیسم و مقدار و نوع لیپیدها به ویژه لیپوپروتئین‏های خون در بروز و تشدید بیماری‏های قلبی- عروقی نقش اساسی ایفا می‏کنند . با توجه به رابطه مستقیم چربی‏ها با سکته قلبی، تنظیم مقدار چربی‏های خون، عامل مهمی در سلامت محسوب می‏شود و بدون شک عادت به فعالیت ورزشی مناسب نقش مهمی در این زمینه دارد. در واقع در کشورهای توسعه یافته عدم فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی نا مناسب، از دلایل چاقی و بیماری‏های قلبی- عروقی به شمارمی‏روند . تحقیقات زیادی در این مورد صورت گرفته است و بیشتر محققان معتقدند که فعالیت بدنی باشدت متوسط، حتی اگر در حد متوسط درهرهفته انجام گیرد، کاهش چربی‏ها را به همراه خواهد داشت .

از سوی دیگر، از داروهای گیاهی برای کاهش چربی های خون استفاده می‏شود، چرا که علاوه بر عوارض بسیار اندک دربرخی موارد نتایج بهتری نسبت به مکمل‏های شیمیایی حاصل می‏شود. گیاه چای سبز از جمله گیاهان دارویی پرمصرف در آسیا است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان داده‏اند که ترکیبات مشتق شده از چای سبز دارای خاصیت کاهش دهندگی سطح کلسترول پلاسما و سرعت جذب آن در دستگاه گوارش هستند .

همچنین چای محتوی گروهی از ترکیبات پلی فنولیک فلاونوئیدی به نام کتچین است ودر بین کتچین‏ها این گالوکتچین گالات (EGCG) آنتی اکسیدانی قوی در شرایط آزمایشگاهی و رایج ترین و فراوان ترین پلی فنول درچای سبز است. با توجه به اینکه مطالعات انسانی بیشتر برتأثیرات تمرینات هوازی و یا مقاومتی بر نیمروخ چربی متمرکز شده و همچنین تأثیر تمرینات ترکیبی و مصرف چای سبز بر نیمرخ لیپیدی تاکنون بررسی نشده است، از این رو هدف تحقیق به خاطر بررسی این موضوع و پاسخ به این پرسش است که آیا چای سبز به همراه تمرینات ترکیبی ( استقامتی + مقاومتی) می تواند در کاهش نیمرخ چربی و همچنینکاهش وزنو بهبود ترکیب بدنی مردان چاق مفید باشد؟

1-3.ضرورت و اهمیت تحقیق

با توجه به اثرات مفید فعالیت های ورزشی بر کیفیت زندگی و نیز اثر مفید ورزش در بیماری هایی از قبیل بیماری های قلبی – عروقی به نظر می رسد تحقیقات در این زمینه برای بررسی هرچه بیشتر تاثیر ورزش ضروری می‏باشد. از طرفی از آنجای که تاثیر تمرینات ترکیبی بر نیمرخ‏های لیپیدی کمتر بررسی شده، تحقیق در این خصوص نیز از اهمیت بالای برخوردار است. همچنین با توجه به اینکه مکمل های طبیعی نسبت به مکمل های شیمیایی اثرات جانبی کمتری دارند، ضرورت ایجاب می‏كند تا تأثیر تمرین ترکیبی و یکی از این مکمل‏ها که به نظر می رسد در زمینه کاهش چربی‏های خون اثرات مثبتی داشته باشد(چای سبز) بررسی شود.

1-4.اهداف تحقیق

1-4-1. هدف کلی تحقیق

بررسی تأثیر یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر نیمرخ چربی در مردان دارای اضافه وزن.

1-4-2. اهداف اختصاصی تحقیق

1. 1. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر تری گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن.

1. 2. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن.

1. 3. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن.

1. 4. بررسی یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن.

1-5.فرضیه ها ی تحقیق

1. 1. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز تری‏گلیسیرید مردان دارای اضافه وزن و چاق تأثیر معناداری دارد.

1. 2. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز برکلسترول تام مردان دارای اضافه وزن تأثیر معنی-داری دارد.

1. 3. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر LDL مردان دارای اضافه وزن تأثیر معنی داری دارد.

1. 4. یک دوره تمرینات ترکیبی و مکمل چای سبز بر HDL مردان دارای اضافه وزن تأثیر معناداری دارد.

1-6.پیش فرض های تحقیق

برای کسب نتایج دقیق در تجزیه و تحلیل آماری داده‏های تحقیق پیش فرض‏های زیر در نظر گرفته شده است:

1. 1. آزمودنی‏ها در جلسات تمرین به طور منظم شرکت می کنند.

1. 2. تمام جلسات تمرین مطابق برنامه از پیش تعیین شده برگزار شد.

1. 3. سعی شده از آزمون‏ها و وسایل اندازه گیری با اعتبار و روایی بالا استفاده شود.

1. 4. شیوه تمرینی هر دو گروه تمرینی یکسان بود.

1-7.محدودیت های تحقیق

محدودیت‏هایی که در این تحقیق وجود داشته را می‏توان در دو قسمت شامل محدودیت‏های غیر قابل کنترل و محدودیت‏های قابل کنترل طبقه بندی کرد که در ادامه آنها را بیان خواهیم کرد:

1-7-1. محدویت های خارج از کنترل محقق

1. 1. ویژگی های ارثی و سازه های ژنتیکی آزمودنی ها

1. 2. میزان و نوع فعالیت های روزمره آزمودنی ها

1. 3. عدم امكان كنترل وضعیت روحی و روانی آزمودنی ها در هنگام اجرای فعالیت های تمرینی

1. 4. نحوه و روش تغذیه آزمودنی های تحقیق، همچنین میزان خواب، استراحت و نحوه سپری کردن اوقات فراغت از حیطه کنترل محقق خارج بوده است.

1-7-2. محدودیت های تحت کنترل محقق

1. 1. غیر ورزشکار بودن آزمودنی ها با توجه به خصوصیات ظاهری و فیزیولوژیکی و عدم اجرای مداوم فعالیت‏های ورزشی به مدت یک سال.

1. 2. برخورداری از سلامت نسبی و عدم ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و عدم استفاده از دارو و دخانیات و … با توجه به سؤالات مطرح شده در پرسشنامه.

1. 3. مکان، شرایط و ایمنی وسایل برگزاری آزمون.

1. 4. میزان و نوع مکمل های مصرفی آزمودنی ها.

1. 5. اجرای مانور تست برای همه آزمودنی ها توسط فرد محقق و متخصص انجام گرفته است.

1. 6. در طول تحقیق، زمان انجام تست برای همه آزمودنی ها یکسان بوده است.

1. 7. قرارگیری افراد در یک دامنه سنی کم و نزدیک به هم.

1. 8. دمای محیط تمرین.

1-3-2- طرفین تعهد…………………………………………………………………………………………………….23

2-3-2- موضوع تعهد…………………………………………………………………………………………………….25

4-2- اوصاف تعهد………………………………………………………………………………………………………..26

1-4-2- قانونی یا قراردادی بودن تعهد…………………………………………………………………………………28

2-4-2- الزام آور بودن تعهد……………………………………………………………………………………………..29

5-2- اقسام تعهد………………………………………………………………………………………………………..30

1-5-2- اقسام تعهد به اعتبار موضوع………………………………………………………………………………….31

1-1-5-2- تعهد مالی…………………………………………………………………………………………………….31

2-1-5-2- تعهد غیرمالی…………………………………………………………………………………………………31

3-1-5-2- تعهد فعل………………………………………………………………………………………………………31

4-1-5-2- تعهد ترک فعل…………………………………………………………………………………………………32

5-1-5-2- تعهد به مال……………………………………………………………………………………………………32

6-1-5-2- تعهد به نفس………………………………………………………………………………………………….32

2-5-2- اقسام تعهد به اعتبار منشاء…………………………………………………………………………………..33

1-2-5-2- تعهد عقدی……………………………………………………………………………………………………33

2-2-5-2- تعهد شرطی………………………………………………………………………………………………….33

3-2-5-2- تعهد ایقاعی………………………………………………………………………………………………….34

4-2-5-2- تعهد خارج از عقد…………………………………………………………………………………………….34

5-2-5-2- تعهد قانونی…………………………………………………………………………………………………..34

فصل سوم: احکام ناظر بر مصادیق ضمانت در تعهد…………………………………………………………………36

3-1- ضمان درک…………………………………………………………………………………………………………37

1-3-1- مبنای حقوقی ضمان درک…………………………………………………………………………………….43

2-3-1- قلمرو ضمان درک………………………………………………………………………………………………44

1-2-3-1- ضمان درک و حق انتفاع……………………………………………………………………………………48

3-2-3-1- ضمان درک و حقوق ناشی از اجاره………………………………………………………………………51

3-2- ضمان معاوضی…………………………………………………………………………………………………..52

1-3-2- مبنای حقوقی ضمان معاوضی………………………………………………………………………………53

2-3-2- قلمرو ضمان معاوضی………………………………………………………………………………………..56

3-3- ضمان عهده………………………………………………………………………………………………………64

1-3-3- مبنای حقوقی ضمان عهده………………………………………………………………………………….65

2-3-3- قلمرو ضمان عهده……………………………………………………………………………………………67

3-4- ضمانت نامه بانکی……………………………………………………………………………………………..71

1-3-4- ماهیت ضمانت نامه بانکی………………………………………………………………………………….74

2-3-4- مبنای ضمانت نامه بانکی…………………………………………………………………………………..80

3-3-4- مصادیق ضمانت نامه بانکی………………………………………………………………………………..81

3-5- ضمانت در اسناد تجاری……………………………………………………………………………………….82

1-3-5- مبنای ضمان در اسناد تجاری………………………………………………………………………………83

2-3-5- ماهیت ضمان در اسناد تجاری……………………………………………………………………………..86

فصل چهارم: نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………….92

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………..97

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………….103

چکیده:

بررسی موضوع عنوان شده مستلزم آنست که بدواً تعهد و ضمانت اجمالاً تعریف شود. تعهد را می توان به اختصار چنین تعریف کرد. تعهد رابطه حقوقی است که به موجب آن یک یا چند نفر در برابر یک یا چند نفر دیگر انجام یا عدم انجام عملی را به عهده می گیرند. تعریف عقد ضمان مطابق ماده 684 قانون مدنی چنین است. «عقد ضمان عبارتست از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد.» اگر تعریف ضمان منحصرا همین باشد که در ماده یاد شده بیان گردیده مسلماً عنوان ضمانت در تعهدات عنوانی بی حاصل است چون روشن است که تنها آن قسمت از تعهدات که مبتنی بر پرداخت مال بغیر است قابل ضمانت است و سایر تعهدات ضمانت پذیر نیست و تنها می تواند عنوانتبدیل تعهدبه اعتبار متعهد پیدا کند ولی می دانیم علاوه بر تعریف فوق قانون مدنی به پیروی از فقهای امامیه نوع دیگری از ضمان را نیز پذیرفته است. و آن ضمان عهده مشتری و بایع نسبت به درک ثمن و مبیع است و ماده 697 ق.م مقرر داشته است «ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در صورت مستحق للغیر در آمدن آن جایز است.» آنچه در این پژوهش مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفته، ابتدا به تعریف واژگان تخصصی پرداخته ، در ادامه احکام ناظر بر مصادیق ضمانت در تعهد تشریح ، سپس به ضمان عهده، ضمان درک، ضمان معاوضی و تحلیل فقهی و حقوقی ماده 387 قانون مدنی صورت گرفته و در نهایت به موضوع بررسی ماهیت ضمانت و نقش آن ها در ضمانت های بانکی در حقوق ایران پرداخته، نویسنده به این نتیجه رسیده که فقها در مورد ضمان عهده مجبور شده اند که از مبنای خود در سایر موارد یعنی نقل ذمه به ذمه دست بردارند و به گونه ای ضم ذمه به ذمه را بپذیرند، پذیرفتن ضم ذمه در این گونه موارد و مسئول دانستن بیش از یک نفر، هیچ اشکال عقلی و یا نقلی به وجود نمی آورد بنابراین لزومی ندارد که ما خود را در چارچوب عهده ضمان درک مبیع و ثمن محدود سازیم بلکه می توانیم آنرا در تمام ضمان تعهدات تعمیم و جاری سازیم.

فصل اول: کلیات موضوع

در فصل اول هدف آشنایی خواننده با موضوع مورد تحقیق می باشد لذا بر آنیم اهمیت مسأله مورد تحقیق و چهارچوب نظری را مشخص نموده و با روش منطقی و هدف دار موضوع مورد تحقیق را تحلیل نماییم.

1-1- مقدمه

در ماده 684 قانون مدنی در تعریف عقد ضمان آمده است: «عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه ی دیگری است به عهده بگیرد».آنچه که از مفاد این ماده استنباط می شود گویای آن هست که ضمانت در خصوص دیون مورد پذیرش قرار گرفته یعنی آن قسمت از تعهدات که مبتنی بر پرداخت مال به غیر است قابل ضمانت می باشد و سایر تعهدات ضمانت پذیر نیست. لکن قانونگذار در ماده 697 در بحث ضمان عهده ماده ای را وضع نموده است که به موجب آن «ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در خصوص مستحق للغیر در آمدن آن جایز است». مطابق ماده 362 قانون مدنی یکی از تعهداتی که بر بایع و مشتری قرار داده شده ضمان درک مبیع است. بایع متعهد است در صورت مستحق للغیر در آمدن مبیع، ثمن را به مشتری مسترد نماید. فقه امامیه و قانون مدنی ایران این تعهد را قابل ضمانت دانسته . اکنون مسأله ی قابل طرح این است، آیا خصوصیتی در ضمان عهده درک مبیع یا ثمن وجود دارد که قانونگذار یا فقهای امامیه به اعتبار همان خصوصیت ضمانت عهده را در این مورد پذیرفته اند و در سایر تعهدات به دلیل فقدان این خصوصیت ضمانت منتفی است، یا آنکه این حکم قابل تعمیم و تسری نسبت به همه ی تعهدات است و قانونگذار به عنوان مثال از ضمان عهده، ضمان درک مبیع و ثمن یاد نموده است. به همین علت و به دلیل عدم تحقیق و بررسی از سوی جامعه ی حقوقی و مجهول بودن این موضوع، ضمانت در تعهدات به عنوان موضوع رساله انتخاب گردیده است تا با بررسی مبانی ضمان عهده ی درک مبیع و ثمن به این سؤال اساسی و راه گشا پاسخ داده شود که آیا ضمانت در تعهدات با عنوان یک قاعده ی عمومی قراردادی قابل پذیرش هست یا خیر؟

1-2- اهمیت و ضرورت انتخاب موضوع

با توجه به آنکه جامعه ی حقوقی ایران عمده مباحث حقوقی خود را ناظر بر بحث ضمانت اشخاص در قبال دیون معطوف نموده اند بررسی ضمانت در تعهدات با توجه به جنبه های مجهول آن ضروری است، خصوصاً آنکه با توجه به قراردادهای خصوصی منعقده فی مابین اشخاص که در پاره ای از موارد حسن انجام کار مورد ضمانت قرار می گیرد ابتدا باید بررسی شود که آیا تعهد می تواند قابل ضمانت باشد تا صحت ضمانت اشخاص ثالث نسبت به عملکرد شخص پذیرفته یا رد گردد. به همین منظور تحقیق در این زمینه می تواند مفید و رافع اجمال های موجود باشد. خصوصاً آنکه بدواً می بایست از منظر فقه امامیه این مهم بررسی شود.

1-3- ادبیات یا پیشینه تحقیق

حقوقدانان و پژوهشگران حقوقی عمدتاً ضمانت در دیون را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. در خصوص موضوع رساله یعنی ضمانت در تعهدات به صورت محدود و آن هم در بحث ضمان عهده مورد اشاره برخی از اساتید نامی ایران همچون دکتر کاتوزیان (عقود معین، جلد دوم، بحث عقد ضمان) مباحث محدودی را مطرح کردند. با بررسی هایی که تا کنون صورت گرفته رساله و پژوهشی که به این موضوع پرداخته باشد مشاهده نشده است ولی در خصوص موضوعات مرتبط و مشابه مواردی به چشم خورده که به بیان دو مورد از این عناوین اشاره خواهیم کرد:

• مقاله با عنوان ضمانت در تعهدات توسط سید مصطفی محقق داماد نگارش یافته؛

تعهد عبارتست از انجام دادن یا عدم انجام عملی که برعهده یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر قرار می گیرد. تعریف عقد ضمان مطابق ماده 684 قانون مدنی چنین است. «عقد ضمان عبارتست از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد.» اگر تعریف ضمان منحصرا همین باشد که در ماده یاد شده بیان گردیده مسلما عنوان ضمانت در تعهدات عنوانی بی حاصل است چون روشن است که تنها آن قسمت از تعهدات که مبتنی بر پرداخت مال بغیر است قابل ضمانت است و سایر تعهدات ضمانت پذیر نیست و تنها می تواند عنوان تبدیل تعهد به اعتبار متعهد پیدا کند ولی می دانیم علاوه بر تعریف فوق قانون مدنی به پیروی از فقهای امامیه نوع دیگری از ضمان را نیز پذیرفته است.

• مقاله ضمان معاوضی توسط سلطانی نژاد، هدایت الله در فصلنامه نامه مفید، شماره 18 به چاپ رسیده که به شرح ذیل است:

با تسلیم مبیع به خریدار، ضمان معاوضی یا ریسک ناشی از تلف یا خسارت وارد بر آن از عهده فروشنده به عهده او انتقال می یابد ولی قبل از تسلیم، با وجود انتقال مالکیت، این ضمان بر عهده فروشنده باقی است. در توجیه این قاعده که مشهور به «تلف مبیع قبل از قبض» می باشد، نظریه های گوناگونی مطرح شده است که از لحاظ عملی آثار متفاوتی را در پی دارد. این مقاله با ارزیابی این نظریه ها، در صدد یافتن مبنای حقوقی متناسب با ماهیت قاعده مذکور است.

1-4- اهداف تحقیق

تدوین طرح پژوهشی در بحث ضمانت در تعهدات و ارائه ی آن به جامعه ی حقوقی کشور، مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای حقوقی جهت بهره برداری از آن.

1-5- سوالات تحقیق

1- ضمان عهده بایع و مشتری نسبت به درک مبیع و ثمن قاعده ی استثنایی است؟

2- ماهیت ضمان عهده چیست؟

1-6- فرضیه های تحقیق

1- از نظر ادله ی عقلی و نقلی ضمان عهده ی بایع و مشتری قاعده ای استثنایی تلقی نمی شود و می تواند مبنایی برای پذیرش ضمانت در سایر تعهدات قرار گیرد.

2-به نظر می رسد ماهیت ضمان عهده، ضم ذمه به ذمه می باشد.

1-7- روش تحقیق