1-1- اهمیت آفتابگردان

منظور از گیاهان صنعتی گیاهانی است که محصولات آنها به صورت گسترده پس از فرایندسازی صنعتی مورد استفاده بشر قرار می گیرد. این گیاهان را به صورت سنتی در گروه روغنی، لیفی، قندی، نشاسته ای و تخدیری قرار داده اند(خواجه پور، 1383). روغن بدست آمده از گیاهان دانه روغنی برای ساختن صابون، مواد پاک کننده، پلاستیک ها، روغن های خوراکی، مارگارین و غیره به کار می رود. دانه های روغنی بخش مهمی از تولیدات کشاورزی جهان را تشکیل می دهند(Weiss, 1983).

آفتابگردان(Helianthus annuus L.) یکی از دانه های روغنی بوده که امروزه در سطح دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است (Arshi, 1992). دانه آفتابگردان 15 تا 25 درصد پروتئین دارد. میزان درصد روغن در ارقام روغنی غالبا 40 تا50 درصد است، (خواجه پور، 1383). روغن آفتابگردان به دلیل رنگ روشن، فقدان بو، طعم مطلوب، درجه دودی شدن بالا و کیفیت غذایی مطلوب بسیار ارزشمند است. روغن آفتابگردان توکوفرول های بیشتری نسبت به سایر روغن ها دارد. توکوفرول ها در تشکیل ویتامین E نقش دارند (ناگاراج، 1378).

پروتئین دانه آفتابگردان از لحاظ اسید آمینه لایسین فقیر است، ولی از لحاظ اسید آمینه متیونین بهتر از سویا می باشد(خواجه پور، 1383). در سال های اخیر، تقاضا برای محصولات کشاورزی با کیفیت خاص رو به افزایش است. روغن آفتابگردان به دلیل دارا بودن ترکیبات اسیدهای چرب مناسب برای مصرف انسـان، یکی از مهم ترین گـیاهان دانه روغنی در جهان می باشد(Jalalian, 2010).

آفتابگردان به عنوان یکی از مهم ترین دانه های روغنی در جهان به عنوان پنجمین منبع تولید روغن خوراکی بعد از سوی(Glycine max (L.) Merrill.) ، کلزا (Bassica napus L.) ، پنبه(Gossypium hirsutum L.) و بادام زمینی(Arachis Hypogaea) به حساب می آید (FAO,2005). آفتابگردان به عنوان یک دانه روغنی اصلی، در سطح وسیعی در جهان کشت می شود(Flagella، 2002). بر اساس گزارش فائو، سطح زیر کشت آفتابگردان در جهان 23113785 هکتار، با مقدار تولید دانه 668253 تن ، میانگین عملکرد دانه 7/1331 کیلوگرم بر هکتار گزارش شده است(FAO,2010). کشورهای آرژانتین، روسیه، فرانسه و چین مهم ترین تولیدکنندگان آفتابگردان در جهان به شمار می آیند.

از زمان ورود آفتابگردان به ایران اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. کاشت انواع آجیلی بومی شده این محصول در اطراف صیفی کاری ها از اواخر دوره قاجاریه حدود سال های 1295 تا 1300 در آذربایجان رایج بود. در ایران سطح زیر کشت این گیاه زراعی، 67000 هکتار با مقدار تولید دانه 1005 تن ، میانگین عملکرد دانه 3/740 کیلوگرم در هکتار گزارش شده است (FAO,2010). استان های اردبیل، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و فارس مهم ترین تولید کنندگان آفتابگردان آبی و استان های مازندران و گلستان مهم ترین تولیدکنندگان آفتابگردان دیم در کشور می باشند. پتانسیل عملکرد دانه آفتابگردان به بیش از 6 تن در هکتار می رسد، که از آن حدود 3 تن روغن قابل استحصال می باشد. عملکردهای بالاتر از 5/2 تن در هکتار مطلوب است.

بر اساس آمار فائو (2009)، مناطق تولید کننده دانه آفتابگردان، اروپا(62 % تولید جهانی، عمدتا بوسیله اکراین ، روسیه و فرانسه)، آمریکا (19% ، عمدتا آرژانتین و ایالت متحدا آمریکا)، آسیا(15% ، عمدتا چین و هند) می باشند. خاستگاه آفتابگردان منطقه غرب آمریکای شمالی، بین شمال مکزیک و نبراسکا می باشد. این گیاه نشان ایالت کانزاس در ایالات متحده محسوب می شود.

2-1-گیاه شناسی آفتابگردان

آفتابگردان گیاهی است دیپلوئید(2n=34)، یکساله، از تیره مرکبه(Compositae) که به صورت بوته ای استوار و بلند قامت رشد می کند. طول دوره رشد آفتابگردان بسته شرایط محیطی و رقم ، بین 80 تا 150 روز متغیر می باشد. از تفاوت های اصلی بین انواع زراعی و اصلاح شده آفتابگردان با انواع وحشی آن وجود طبق های بزرگتر و عدم وجود یا وجود تعداد کمتری شاخه جانبی در انواع زراعی و اصلاح شده است. این تفاوت ها سبب بهبود توزیع مواد غذایی به نفع دانه شده و عملکرد دانه و شاخص برداشت را افزایش داده است(خواجه پور، 1383).

آفتابگردان سامانه ی ریشه ای محکم و اغلب سطحی دارد. نفوذ بالقوه ریشه اصلی در خاک حدود 3 متر است، ولی گاهی با متراکم شدن خاک به شدت کاهش می یابد. ساقه آفتابگردان تنومند، کم و بیش خشبی، مقطع آن گرد و قطر آن 3 تا 6 سانتی متر و گاهی به 10 سانتی متر نیز می رسد. رشد ساقه سریع و ارتفاع آن بر حسب ارقام متفاوت و بین 1 تا 3 متر و ارتفاع رقم های پابلند گاهی به 5 متر نیز می رسد. در آفتابگردان برگ ها به صورت معمول بزرگ، قلبی شکل، مضرس، کرک دار و زبر بوده که در قسمت پایین ساقه متقابل و در قسمت بالا متناوبند(رستگار، 1384). گل مرکب در آفتابگردان طبق نامیده می شود. این گل آذین کپه ای که در انتهای ساقه اصلی قرار دارد، دایره ای شکل و قطر و اندازه آن در ارقام، فصل ها و خاک های مختلف متفاوت است.لقاح، به دلیل اینکه پرچم ها زودتر بلوغ می یابند(protandrous) نوع دگرگشنی می باشد. در هر حال، درصد خودگشنی از 5 تا 95درصد متغیر است(خواجه پور، 1383).

میوه آفتابگردان از نوع فندقه است و شامل یک دانه حقیقی با پوسته نازک و فرابر ناشکوفا می باشد که در اینجا با دانه مترادف گرفته می شود. اندازه دانه، از محیط به سمت مرکز به تدریج نقصان می یابد. وزن هزار دانه غالبا بین 45 تا 100 گرم می باشد. قسمت اعظم روغن دانه آفتابگردان در لپه ها ذخیره شده است. حدود 78 درصد وزن لپه ها و 4/7 درصد وزن جنین را روغن تشکیل می دهد (خواجه پور، 1383).

3-1-سازگاری محیطی

آفتابگردان خاص مناطق معتدله است و تولید تجاری آن بیشتر در مناطق گرم معتدل صورت می گیرد؛ اما با اصلاح نژاد و انتخاب، رقم هایی تولید شده اند که با گستره وسیعی از شرایط محیطی سازگارند(وایز، 1375). طیف سازگاری آفتابگردان وسیع است و از عرض جغرافیایی حدود 40 درجه جنوبی تا 55 درجه شمالی و از ارتفاع صفر تا 2500 متر از سطح دریا(بسته به عرض جغرافیایی) کاشته می شود. آفتابگردان گیاهی است با گرایش گرمادوستی، اما دماهای پایین را بهتر از ذرت تحمل می کند و در میانگین دمای شبانه روزی 10 تا بیش از 32 درجه سانتی گراد رشد می کند. دمای مطلوب آن 25 تا 29 درجه سانتی گراد است. دمای پایه برای رشد آفتابگردان حدود 6 درجه سانتی گراد است. در دمای 9 تا 10 درجه سانتی گراد(در خاک) با سرعت قابل قبولی جوانه می زند. عملکرد آفتابگردان در خاک های به نسبت فقیر، رضایت بخش بوده و به همین دلیل در محدوده وسیعی از زمین های کشاورزی تولید می گردد (اسماعیلی و گلچین، 1383).

گیاه به خاک های اسیدی سازگاری خوبی ندارد و در محدوده پی اچ خنثی رشد بهتری دارد. آفتابگردان به ساختمان خاک حساس است، ولی به بافت خاک حساسیت زیادی ندارد. اما بافت های ریز با محدودیت تهویه که دچار آب ایستادگی می شوند و بافت های درشت که از لحاظ ظرفیت آبگیری و حاصلخیزی فقیر هستند و نیز خطر خوابیدگی محصول در آنها زیاد است، مطلوب به شمار نمی روند(خواجه پور، 1383).

آفتابگردان ریشه توسعه یافته ای دارد که گیاه را به خشکی مقاوم می سازد. در شرایط خشک ریشه های گیاه با نفوذ به لایه های زیرین همواره میزان قابل توجهی آب را جذب می کنند .(Angadi & Entz, 2002; Johnson et al., 2002)هاتندروف و همکاران(1988) گزارش کردند که توان رقابتی در استفاده از آب توسط آفتابگردان، از گیاهان ردیفی مانند ذرت( Zea mays L.)، سورگوم(Sorghum bicolor L.)، سویا(Glycine max L.)، ارزن Pennisetum americannum L.) ( و لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) بیشتر است و این مهم به واسطه نفوذ بیشتر و توسعه ریشه این گیاه به اعماق خاک در مقایسه با گیاهان بالا بوده است (Hattendraf et al., 1988).

آفتابگردان از کلزا، سویا و ذرت به شوری مقاوم تر است. مقاومت آفتابگردان به شوری از گندم کمتر است و تقریبا مشابه سورگوم می باشد. به این طریق آفتابگردان در گروه گیاهان نسبتا مقاوم به شوری قرار می گیرد(خواجه پور، 1383). حساسیت آفتابگردان به پی اچ خاک زیاد نیست و در دامنه پی اچ 6 تا 8 رشد می کند.

4-1-اهمیت کم آبیاری و تاثیر آن بر خصوصیات رشد و نمو گیاه

آب یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده ی کشاورزی به خصوص در دوره ی گرم و خشک تابستان می باشد(Erden et al., 2006). کمبود آب و کاهش سریع آن به طور فـزاینده- ای مهم ترین موضوع در بسیاری از نقاط جهان به ویژه نواحی خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می شود(Sepaskhah and Akbari, 2005). تنش خشکی و کم آبی مهم ترین عامل غیر زنده ی محدود کننده رشد و تولید گیاهان در جهان به شمار می رود .(Flexas et al, 2004)

کمبود آب پدیده ای رایج در کشت گیاهان است و می تواند اثرات منفی قابل ملاحظه ای را بر رشد و نمو آنها بگذارد(ردی[1] و همکاران، 2004). آن دسته از فرایندهای گیاهی که به افزایش حجم سلول ها(فشار تورگر) وابسته هستند، حساسیت زیادی به کمبود آب دارند. دو نمونه مهم از این فرایندها عبارتند از تبادل گازی برگ به حجم(فشار تورمی) سلول های محافظ وابسته است و افزایش سطح برگ به گسترش سلولی متکی می باشد. بازداری این فرایندها در شرایط خشکی می تواند به افت قابل ملاحظه عملکرد منجر شود(سلطانی و همکاران، 1379).

[1] -Reddy

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

تولید محصولات زراعی و تغذیه­ی جمعیت­های انسانی از هر زمانی در گذشته مسائل پیچیده­تری را در پی دارد. همراه با افزایش جمعیت جهان، بهبود سطح تغذیه، گسترش دامداری­های صنعتی و افزایش مصرف پروتئین، تلاش برای دستیابی به منابع جدید تولید روغن گیاهی افزایش یافته است. دانه­ های روغنی برآورنده­ی بسیاری از نیازهای امروز جامعه­ ما به ویژه غذای مورد نیاز انسان است. کلزا در میان دانه­ های روغنی از جایگاه ویژه­ای برخوردار است و رشد و گسترش آن در ایران می ­تواند تا اندازه­ زیادی کمبودها را در زمینه­ فراهمی روغن خوراکی در کشور جبران نماید. روغن کلزا همانند آفتابگردان، سویا و ذرت به­خاطر داشتن اسیدهای چرب اشباع نشده و بدون کلسترل از ارزش تغذیه­ای فراوانی برخوردار است. این گیاه علاوه بر داشتن ویژگی­های مثبت تغذیه­ای با وجود ارقام پاییزه و بهاره در بسیاری از نقاط جهان از عرض­های جغرافیایی بالا تا عرض­های جغرافیایی پایین­تر کشت می­ شود، در حالی که اغلب گیاهان روغنی تابع شرایط خاص آب و هوایی می­باشند. میزان زیاد روغن در دانه­ های کلزا و همچنین ترکیب مناسب اسیدهای چرب اصلاح شده موجب تسلط آن بر بازارهای روغن جهانی شده است. بهره­مندی از این ویژگی­ها و موارد مصرف فراوان، اهمیت کلزا نسبت به سایر محصولات روغنی را نشان می­دهد (فتحی و همکاران، 1389).

1-1 بیان مسئله و ضرورت اجرای تحقیق

با افزایش گرم شدن كره زمین، تنش گرمایی می ­تواند به عنوان یک مشكل عمده در اراضی كشت كلزا (و همچنین سایر گیاهان زراعی با خصوصیات تحمل به تنش گرمای مشابه) پدیدار شود. دماى هوا یكى از عوامل مهم توزیع گیاهان زراعی در مناطق مختلف جهان است. دما میزان فتوسنتز و تنفس گونه­ هاى گیاهى را كنترل كرده و بر گل­دهی، توزیع مواد فتوسنتزی و رسیدن آن­ها موثر است. حدود بالا و پایین دما تأثیر نامطلوبی بر فرایندهای فیزیولوژیكی داشته و مانع از رشد گیاه می شود، اگرچه در یک محدوده دمای مناسب، با افزایش دما رشد گیاهان به شرط محدودكننده نبودن سایر عوامل، سریع­تر می­ شود. تأثیر دما بر عملكرد به مرحله رشد گیاه كه در طی آن دما تغییر می­كند، بستگی دارد. با افزایش دما سرعت نمو گیاه بیشتر شده و از این راه بر عملكرد اثر می­گذارد. در گیاهان زراعى مختلف، حساسیت مراحل نمو زایشی به تنش گرما مورد توجه قرار گرفته است (فرجی، 1391). تأثیر تنش گرما در طی گل­دهی بر خصوصیات كمى و كیفى گیاهان زراعى مانند كلزا) ناتال[1] و همكاران، 1992، آنگادی[2] و همكاران، 2000)، گوجه        (ساتو[3] و همكاران، 2002)، لوبیا (شانارد و گیپس[4]، 1994)، گندم (ساینی[5] وهمکاران، 1983) و ذرت        (کارسون[6]، 1990) به خوبی بررسی شده است. دماى بالاى هوا طی دوره زایشی سبب كاهش باروری و عملكرد دانه در گندم (ساینی و همکاران، 1983)، ذرت (اسکاپر[7] و همکاران، 1987؛ میچل و پتولینو[8]، 1988)، پنبه (كیتاك[9] و همكاران، 1988)، لوبیا چشم بلبلی (احمد و هال[10]، 1993) و نخود فرنگی (گویلیونی[11] و همکاران، 1997) شد.

عملکرد در شرایط تنش تحت تأثیر عوامل محیطی و زراعی قرار می­گیرد و حفظ و بهبود آن مستلزم تدابیر به­زراعی و به­نژادی است. در روش­های به­زراعی با بهره گرفتن از نهاده­های مرغوب­، اعمال مدیریت­های زراعی مناسب، می­توان عملکرد در واحد سطح را افزایش داد، ولی در روش­های به­نژادی با بهره گرفتن از انتخاب و اصلاح گیاهان، می­توان عملکرد در واحد سطح بالاتری تولید کرد (مظاهری و مجنون­حسینی، 1384). یکی از نیازهای مهم در برنامه ­ریزی زراعی به منظور حصول عملکرد بالا و با کیفیت مطلوب مخصوصاً در شرایط تنش، توجه به تغذیه گیاه است. تغذیه صحیح گیاه یکی از عوامل مهم در بهبود کمی و کیفی محصول به­شمار می ­آید (اکبری­نیا و همکاران، 1382). در تغذیه صحیح گیاه نه تنها باید هر عنصر غذایی به اندازه کافی در دسترس گیاه قرار گیرد، بلکه ایجاد تعادل و رعایت نسبت میان همه عناصر غذایی از اهمیّت زیادی برخوردار است (ملکوتی،1372). کودها با بهبود شرایط خاک و کنترل میزان عناصر ضروری، باعث افزایش رشد، عملکرد و همچنین بهبود کیفیت در نباتات، به ویژه گیاهان زراعی می­شوند (بی­نام ، 2001).

بُر یکی از عناصر غذایی کم­مصرف برای رشد گیاهان است که برای رشد طبیعی گیاه ضروری بوده و کمبود آن سبب توقف رشد و کاهش عملکرد می­گردد (هو و براون[12]، 1997). بُر نقش عمده­ای در فعالیت­های حیاتی گیاهی دارد و در تقسیم سلولی بافت­های مریستمی، تشکیل جوانه­های برگ و گل، ترمیم بافت­های آوندی، متابولیسم قند و مواد هیدروکربن­دار و انتقال آن­ها، تنظیم مقدار آب و هدایت آن در سلول، انتقال کلسیم در گیاه و تنظیم نسبت کلسیم به پتاسیم در بافت­های گیاهی، سنتز پروتئین، رشد ریشه، متابولیسم چربی و سنتز پکتین دیواره سلولی و نقل و انتقال مواد محلول در بین سلول­ها نقش مهمی ایفا می­ کند. همچنین این عنصر، مقاومت گیاهان را نسبت به سرما و بیماری­ها افزایش می­دهد (ملکوتی و تهرانی، 1378). کاربرد بُر همراه با نیتروژن، پروتئین دانه را کاهش داده و درصد روغن را زیاد می­ کند که در این زمینه به نظر می­رسد کاربرد بُر، موجب کاربری بیشتر نیتروژن در جهت افزایش روغن دانه می­ شود (ناتال[13] و همکاران، 1987). رشد و استقرار اولیه بهتر ریشه­ها در کلزا از اثر این عنصر است (استنگولیس[14] و همکاران، 2000).

1-2 اهداف

1. بررسی تأثیر تنش گرمایی آخر فصل بر صفات و فعالیت­های فیزیولوژیکی گیاه کلزا

1. بررسی تأثیر مصرف بُر بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد کلزا در تاریخ­های کاشت دیر هنگام

فصل دوم

فصل دوم

بر پژوهش­های انجام شده

2-1 کلزا و اهمیت آن

تجربه­های تاریخی نشان داده است که وابستگی به واردات مواد غذایی در بلند مدت یکی از    مخاطره­آمیزترین انواع وابستگی است. بخش عمده­ای از درآمدهای ارزی کشور به جای سرمایه ­گذاری و تقویت بنیادهای اقتصادی و تامین امکانات زیربنایی کشور، صرف واردات مواد غذایی می­ شود (ملکوتی، 1379). بیش از 90 درصد مصرف روغن­های خوراکی مصرفی کشور از طریق واردات تامین می­گردد (زاهدی، 1383). از این نظر لزوم برنامه ­ریزی بلندمدت و منسجم، با هدف نیل به خودکفایی در تولید روغن خوراکی ضروری است.

کلزا به­عنوان مهم­ترین گیاه دانه روغنی زراعی در مناطق معتدله و دومین محصول مهم دانه روغنی جهان پس از سویا به شمار می­آید. ارقام قدیمی این گیاه به دلیل وجود مواد ضد تغذیه­ای در روغن و بافت اندام­های مختلف گیاه هیچ گونه کاربرد مواد خوراکی برای انسان و دام نداشتند. با کاهش میزان اسید اروسیک[15] در روغن دانه و همچنین کاهش چشمگیر ماده­ی ضد تغذیه­ای گلوکوزینولات در بافت­های گیاه از طریق کارهای ژنتیکی در دهه­ 1970 میلادی، مصرف تغذیه انسانی از روغن و مصرف علوفه دام از اندام­های گیاه و حتی بقایای روغن کشی این محصول گسترش فراوانی یافته است. ارقامی از کلزا که دارای مقدار اسید اروسیک کمتر از 2 درصد در روغن دانه و نیز گلوکوزینولات کمتر از 30 میکرومول بر گرم در کنجاله هستند را در اصطلاح کنولا یا کلزای “دو صفر”می­گویند. کنولا[16] یا ارقام دارای مقادیر اندک اسید اروسیک[17] در مقایسه با ارقام دارای مقادیر اسید اروسیک فراوان[18] به عنوان ارقام خوراکی کلزا به شمار می­آورند. اصطلاح کنولا اولین بار در سال 1987 پس از انجام سال­ها کارهای پژوهشی به عنوان روغن کانادایی، با اسید اندک[19] که منظور همان اسید اروسیک بود، به کار برده شد (انجمن بی­نام کانادا، 2000 و فتحی و همکاران، 1389).

2-2 سطح زیر کشت کلزا

سطح زیر کشت جهانی کلزا حدود 31 میلیون هکتار و کل محصول تولیدی کلزا در جهان حدود 62 میلیون تن دانه برآورد شده است (فائو[20]، 2009). سطح زیر کشت کلزا در کشور حدود 86 هزار هکتار برآورد و حدود 164 هزار تن دانه­ی کلزا در کشور تولید شده است (مرادی تلاوت و سیادت، 1391).

2-3 تنش گرما

وقوع تنش گرما طى دوره­هاى زایشى كلزا، مانند دوره گل­دهى و پر شدن دانه، به­عنوان یک مشكل عمده در بسیارى از اراضی تحت كشت این گیاه استراتژیک پدیدار شده كه احتمالاً با افزایش گرم شدن كره زمین در طى سال­هاى آتى، اهمیت و نقش منفى آن در كاهش عملكرد مى­تواند دو چندان شود. دما میزان فتوسنتز و تنفس گونه­ هاى گیاهى را كنترل كرده و بر گل­دهی، توزیع مواد فتوسنتزی و رسیدن آن­ها موثر است. به­ طور كلی تأثیر تنش گرما در طی دوره­هاى زایشی در كلزا را می­توان به سه صورت كاهش تعداد گل­ها قبل از گرده افشانی، كاهش باروری گل­ها به دلیل عقیم شدن دانه­ های گرده و یا خسارت تخمدان و كاهش ظرفیت بوته به­منظورحفظ ­خورجین­ها و دانه­ های تولیدی در بعد از تلقیح طبقه بندی كرد. مطالعات نشان داده است كه كاهش تعداد دانه در بوته­ های كلزایی كه تحت تنش گرما هستند،      مى­تواند به خاطر كاهش عمل یا باروری گامتوفیت­ها صورت گیرد. تنش گرما سبب كاهش قابلیت حیات دانه گرده شده كه این مسأله مى­تواند سبب نمو غیر طبیعی مگاگامتوفیتی و در نتیجه كاهش تشكیل دانه شود. دماهای بالای تنش­زا می ­تواند به تخمدان خسارت وارد كرده و سبب كاهش تعداد تخمك­های بارور و در نتیجه كاهش تعداد دانه در خورجین گردد. این یافته­ ها مؤید این مسأله است كه كلزا بهترین سازگاری را به نواحی خنك داشته بنابراین به­منظور كشت در نواحی كه دوره تشكیل و رشد دانه با دماهاى بالا و خسارت­زا مواجه می­ شود سازگار نیست. به نظر می­رسد که قابلیت تحمل گونه خردل زراعی نسبت به گرما بیش از گونه­ های دیگر جنس براسیكا باشد، اگرچه در این مورد نتایج ضد و نقیضى گزارش شده است. به هر حال تعداد خورجین در بوته و تعداد دانه در خورجین به وسیله توانایی گیاه كلزا به­منظور فراهم شدن كربن مورد نیاز برای گل آذین­ها برای دوره سه هفته بعد از گرده افشانی تنظیم می­گردد. نتایج حاصل از آزمایشات مختلف نشان می­دهد كه افزایش تحمل به تنش گرما در كلزا، مانند بسیارى از گونه­ هاى زراعى دیگر، صفت بسیار مهمی بوده كه باید براى برنامه ­های اصلاحی آینده مورد توجه بیشترى قرار گیرد   (فرجی، 1391).

[1] Nuttal

[2] Angadi

[3] Sato

[4] Shonnard and Gepts

[5] Saini

[6] Carlson

[7] Schoper

[8] Mitchell and Petolino

[9] Kittock

[10] Ahmed and Hall

[11] Guilioni

[12] Hu and Brown

[13] Nuttal

[14] Stangoulis

[15] Erucic Acid

[16] canola

[17] Low Erucic Acid Rapeseed(LEAR)

[18] High Erucic Acid Rapeseed

[19] Canadian Oil,Low Acid (Canola)

[20] Fao stat. org

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

امروزه جهان با مشكل بزرگ رشد جمعیت مواجه است كه یكی از پیامدهای آن كمبود غذا می‌باشد و تأمین غذای این جمعیت رو به رشد به بخش كشاورزی مربوط می‌شود. افزایش جمعیت سبب شده است تا كودهای شیمیایی، سموم دفع آفات نباتی، فراورده‌های هورمونی و سایر عوامل خطرزا برای محیط‌زیست به صورت كنترل نشده و بی‌رویه به بخش كشاورزی وارد شوند تا این بخش بتواند به تقاضای رو به رشد مواد غذایی پاسخ دهد. در سال­های اخیر به علت مشکلاتی که در اثر کاربرد بی­رویه مواد شیمیایی در کشاورزی و روش­های رایج تولید مواد غذایی بروز کرده است توجه مضاعفی به کشاورزی پایدار معطوف شده است (توحیدی نژاد و همکاران، 1383).

كشاورزی پایدار (Sustainable Agriculture) نوعی كشاورزی است كه در جهت منافع انسان بوده، کارایی بیشتری در استفاده از منابع دارد و با محیط در توازن است. استفاده مناسب از عوامل محیطی و زارعی همراه با تغییر الگوی کشت، از جمله روش‌های مدیریتی است که باعث بهبود عملکرد گیاهان زراعی و پایداری در کشاورزی خواهد شد. چند کشتی (Multiple Cropping) و کشت مخلوط (Intercropping) یکی از راه‌های رسیدن به کشاورزی پایدار (معافی و موکارلی، 2003؛ توحیدی نژاد و همکاران، 1383) و یکی از قدیمی‌ترین و گسترده‌ترین عملیات مورد استفاده در سامانه‌های کشاورزی کم نهاده در بسیاری از مناطق جهان است (لیتورجدیس و همکاران، 2011).

کشت مخلوط به روشی از کشت که بر مبنای استفاده حداکثر از پتاسل‌های محیطی، از طریق کشت توأم یا متوالی دو یا چند گیاه زراعی که از لحاظ زمان کاشت و برداشت و نحوه رشد متفاوت هستند اطلاق می‌شود. محققین بسیاری در مطالعات خود از دستیابی به عملكرد بیشتر به‌عنوان برتری‌های كشت مخلوط نسبت به كشت خالص اشاره داشته‌اند. از دلایل دیگر برتری نظام مخلوط نسبت به تك كشتی كاهش آفات و بیماری‌ها، حفاظت خاك، بهبود راندمان استفاده از منابع (آب، عناصر غذایی و نور)، كاهش ریسك تولید و كاهش خسارت علف‌های هرز است (بولسون، 1997؛ هیمس، 1999؛ ریجنتجس و همكاران، 1992). این سیستم‌های زراعی همچنین ریسک تولید محصولات را چه به لحاظ تأثیر شرایط غیرقابل‌پیش‌بینی اقلیمی و چه شرایط پر نوسان بازار، کاهش داده و در مجموع به پایداری بیشتر سیستم‌های معیشتی کشاورزی می‌ انجامد (بهشتی و همکاران، 1389؛ اینال و همكاران، 2007).

انتخاب گیاهان مناسب در کشت مخلوط از اهمیت خاصی برخوردار است. در طراحی یک نظام کشت مخلوط انتخاب نوع گونه‌ها به نحوی که اثرات تکمیل‌کنندگی بر یکدیگر داشته باشند، شرط اصلی موفقیت می‌باشد که لازمه این کار شناخت کامل گیاه در ارتباط با نیازهای اکولوژیکی آن و نحوه واکنش آن به محیط است (موشاگالوسا و همکاران، 2008). معمولاً افزایش عملکرد در نظام کشت مخلوط، زمانی ایجاد می­ شود که گیاهان تشکیل‌دهنده مخلوط از نظر نحوه و میزان استفاده از منابع با یکدیگر کاملاً متفاوت باشند (بومن و همکاران، 2002). بر همین اساس استفاده از گونه‌های گیاهی با فنولوژی و خصوصیات مورفولوژیکی متفاوت که کمترین رقابت را در یک آشیانه اکولوژیکی ثابت چه از نظر عوامل محیطی چه از نظر زمان با هم ایجاد کنند گام مهمی در موفقیت کشت مخلوط محسوب می‌شود (موشاگالوسا و همکاران، 2008). ‌

آفتابگردان، پنجمین گیاه مهم در تولید روغن خوراکی محسوب می‌شود و حدود 2/8% از کل تولید دانه‌های روغنی جهان را تشکیل می‌دهد (‌خواجه پور، 1383). بقولات نیز در جیره غذایی انسان، تغذیه دام و افزایش حاصلخیزی خاک نقش مهمی ایفا می‌كنند (نلسون و همکاران، 2003)، لذا استفاده از آن‌ ها در کشت مخلوط بسیار مفید خواهد بود. لوبیا چشم بلبلی از جمله حبوباتی است که در کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت و كار می‌شود و یک منبع تغذیه‌ای مهم به شمار می‌آید (سینگ و همکاران 1997). سویا نیز یكی از مهم‌ترین گیاهان روغنی دنیاست و دانه‌ خشك آن با داشتن 20-14% روغن و 40-30% پروتئین، اهمیت ویژه‌ای در تغذیه‌ انسان، دام و طیور دارد (لطیفی، 1372).

کنترل علف‌های هرز به‌عنوان یکی از مزایای کشت مخلوط برشمرده شده است. علف‌های هرز مهم‌ترین عامل محدودیت در سیستم‌های کشاورزی می‌باشند و اگر در مزارع کنترل نشوند، عملکرد گیاهان زراعی بسته به توان رقابتی آنها 100-10% کاهش می‌یابد (رحیمیان و شریعتی، 1378). در کشت مخلوط به‌دلایل مختلف از جمله افزایش پوشش گیاهی، افزایش رقابت، میزان و هجوم علف‌های هرز به نحو بارزی کاهش می‌یابد. از این‌رو کشت مخلوط می‌تواند بطور قابل ‌توجهی از میزان کاربرد علف‌کش‌ها بکاهد و این امر علاوه بر ارزش اقتصادی از اهمیت زیست‌محیطی بسزایی نیز برخوردار است. لذا با توجه به اهمیت کشت مخلوط در راستای تحقق اهداف کشاورزی پایدار و اهمیت گیاهان یادشده (لوبیا چشم بلبلی، سویا و آفتابگردان)، در این پژوهش به بررسی کشت مخلوط افزایشی لوبیا چشم بلبلی و سویا با آفتابگردان با تأكید بر كنترل علف‌های هرز در این سیستم كشت پرداخت شده است.

1-2-فرضیات تحقیق

1- کشت مخلوط افزایشی آفتابگردان با لوبیا چشم بلبلی و سویا نسبت به تك‌كشتی كارآمدی بالاتری دارد.

2- لوبیا چشم بلبلی به دلیل سرعت رشد بالاتر نسبت به سویا در مدیریت علف‌های هرز آفتابگردان، موثرتر خواهد بود.

3- علف‌های هرز از تنوع و تعداد كمتری در تیمارهای كشت مخلوط (به‌ خصوص در تراكم‌های بالاتر لوبیا چشم بلبلی و سویا) در مقایسه با كشت خالص برخوردار خواهند بود.

1-3- اهداف تحقیق

1- مقایسه کارایی گیاهان لوبیا چشم بلبلی و سویا در كشت مخلوط با آفتابگردان در مدیریت علف‌های هرز آفتابگردان

2- بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد گیاهان لوبیا چشم بلبلی، سویا و آفتابگردان در کشت مخلوط لوبیا چشم بلبلی و سویا با آفتابگردان

3- تعیین مناسب‌ترین تراکم گیاهان لوبیا چشم بلبلی و سویا در كشت مخلوط افزایشی با آفتابگردان در کنترل موثر علف‌های هرز

1-4-كلیات

1-4-1- کشاورزی پایدار

چند کشتی و کشت مخلوط، یکی از راه‌های رسیدن به کشاورزی پایدار است. عملکرد بیشتر بدون افزایش نهاده‌های کشاورزی، کنترل طبیعی علف‌های هرز، ایجاد خرد اقلیم (Microclima) مناسب، کاهش خطرات آفات و بیماری‌ها همگی از مزایایی هستند که پایداری کشت مخلوط را تایید می کند (مظاهری، 1366).

کشت مخلوط بعنوان نمونه‌ای از نظام‌های پایدار در کشاورزی اهدافی نظیر ایجاد تعادل اکولوژیک، بهره‌برداری بیشتر از منابع، افزایش کمیت و کیفیت محصول و کاهش خسارت آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز را دنبال می‌کند (لیتورجیدیس و همکاران، 2007). به علاوه این نظام‌ها برخلاف نظام‌های تک کشتی در راستای اصول اکولوژیک پیش می‌روند و در صورت بهره‌گیری مؤثر و گسترده از آنها ثبات و پایداری نظام‌های کشاورزی بویژه در شرایط کم نهاده افزایش می‌یابد (اوفوری و استرن، 1987؛ جوانشیر و همکاران، 1379). علت افزایش محصول در کشت مخلوط، استفاده بیشتر از عامل‌های محیطی مانند آب، مواد غذایی و نور است (مظاهری، 1377).

1-4-2-کشت مخلوط

زراعت مخلوط یکی از ‌ارزان­ترین و قابل دسترس­ترین روش­ها برای افزایش تولید محصولات زراعی است. بسیاری از کشاورزان جهان از این موضوع آگاهی دارند و آن را مورد استفاده قرار می­دهند. در برزیل 67 و 68% از کشاورزانی که به‌ترتیب لوبیا و ذرت کشت می­ کنند، از سیستم­های زراعت مخلوط استفاده می­ کنند (کوچکی و همکاران، 1385).

بر اساس پیش ­بینی فرانسیس (1996)، 60% ذرت و 80% لوبیای کشت شده در مناطق گرمسیری آمریکای لاتین به­صورت زراعت مخلوط انجام می­ شود. زراعت مخلوط در آفریقا بعنوان رایج­ترین سیستم کشت است. بعنوان مثال، 92% لوبیا چشم­بلبلی، 95% بادام زمینی (Arachis hypogaea)، 89% ارزن (Panucum miliaceum) و 75% ذرت کشت شده در نیجریه بصورت زراعت مخلوط است. با وجود اینکه زراعت مخلوط عموماً در مزارع کوچک و با حداقل مکانیزاسیون و پیشرفت‌های فناوری انجام می‌شود، اما برتری عملکرد در زراعت مخلوط به هیچ­ وجه به این شرایط محدود نمی­ شود (کوچکی و همکاران، 1385).

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

ﮔﻨﺪم^۱ﻳﻜﻲ از ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ و ﭘــﺮ ﻣﺼــﺮف ﺗــﺮﻳﻦ ﮔﻴﺎﻫــﺎن زراﻋــﻲ ﺟﻬــﺎن ﻣــﻲ ﺑﺎﺷــﺪ ﻛــﻪ ﺣﺪود ۶۰ ﺗﺎ ۷۰ درﺻﺪ اﻧﺮژی ﻏﺬاﻳﻲ اﻧﺴـﺎنﻫـﺎ را ﺗـﺎﻣﻴﻦ ﻣــﻲﻛﻨــﺪ، اﻳــﻦ ﻣﺤﺼــﻮل ﺑــﺎ ﺗــﺎﻣﻴﻦ ﺑــﻴﺶ از ۴۰ درﺻــﺪ ﻛﺎﻟﺮی و۵۰ درﺻــــﺪ ﭘــــﺮوﺗﺌﻴﻦ ﻣــــﻮرد ﻧﻴــــﺎز در، ﺟﻴﺮه ﻏﺬاﺋﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮاﻧﻲ، از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﺋﻲ ﺑﺮﺧـﻮردار اﺳـﺖ (مهاجرانی و غدیری ۲۰۰۲؛ حسن زاده گورتپه و همکاران، ۲۰۰۸). اﻳﺠﺎد ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ ﻋﻠﻒﻛﺶ ﻫﺎ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز، ﻋﺪم وﺟﻮد ﻋﻠﻒﻛـﺶﻫـﺎی اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫـﺮز و ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺗﻠﻔﻴﻘـﻲ آنﻫـﺎ، راﻫﺒـﺮد ﺟﺪﻳـﺪی را ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ. از ﻃـﺮف دﻳﮕـﺮ در راﺳﺘﺎی ﻛـﺎﻫﺶ آﻟـﻮدﮔﻲ ﻣﺤـﻴﻂ زﻳﺴـﺖ و ﻫﺰﻳﻨـﻪﻫـﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ، ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮف ﻋﻠﻒﻛﺶ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺿﺮورﺗﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ (جعفرنژاد و رحمانیان، ۲۰۰۳). ﻳﻮﻻف وﺣﺸﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﺪاولﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻒﻫﺮز ﮔﻨﺪم در دﻧﻴﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ (پورآذر و جهدیری، ۲۰۰۲؛ حسن زاده–دلوئی و همکاران،۲۰۰۲؛ منتظری، ۲۰۰۷). ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﮔﻨـﺪم ﺑـﻪ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﻮﻧﻪ و ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻮﺗﻪ ﻋﻠﻒﻫﺮز، ﻧﻮع رﻗـﻢ ﮔﻨــﺪم، ﻣﻴــﺰان و زﻣــﺎن ﻛــﻮد ﻣﺼــﺮﻓﻲ، ﺗــﺎرﻳﺦ ﻛﺎﺷــﺖ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ردﻳـﻒﻫـﺎی ﻛﺸـﺖ و ﺳـﺎﻳﺮ ﺷـﺮاﻳﻂ اﻛﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد (منتظری، ۲۰۰۷). وﺟﻮد ﻳـﻮﻻف وﺣﺸـﻲ در ﻣﺰارع ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﻨﺘـﺮل

1. Triticum aestivum L.

ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﻨﺘـﺮل ﺷــﻴﻤﻴﺎﻳﻲ و زراﻋــﻲ، ﻛــﺎﻫﺶ ﻛﻴﻔﻴــﺖ ﻣﺤﺼــﻮل، ﻛــﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜــﺮد و اﻓــﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨــﻪ ﺗﻤﻴــﺰ ﻛــﺮدن ﺑــﺬر ﻣــﻲﺷــﻮد (پورآذر و غدیری، ۲۰۰۲). ﺑﻮﺳــــﺎن و ﻣﺎﻛﺴﻮل (۲۰۰۰)، ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗـــﺮاﻛﻢﻫﺎی ۶۰ ﺗـــﺎ ۹۰ ﺑﻮﺗـــﻪ ﻳـــﻮﻻف وﺣﺸـــﻲدر ﻣﺘـــﺮ ﻣﺮﺑـــﻊ در ﺗـــﺮاﻛﻢ ﻣﻄﻠـــﻮب ﮔﻨـــﺪم ، ﻣﻨﺠـــﺮ ﺑـــﻪ ۵۵ درﺻﺪ ﻛـﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد آن ﻣـﻲ ﺷـﻮد. ﻛﺎرﻟﺴـﻮن و ﻫﻴﻞ (۱۹۸۵)، ﺳـﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺗـﺮاﻛﻢ ﮔﻨﺪم از ۱۱۳ ﺗﺎ ۷۰۰ ﺑﻮﺗﻪ در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑـﻊ و ﺗـﺮاﻛﻢ ﻳـﻮﻻف وﺣﺸــﻲ را از ﺻــﻔﺮ ﺗــﺎ ۳۰۰ ﺑﻮﺗــﻪ در ﻣﺘــﺮ ﻣﺮﺑــﻊ را ﻣــﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻨـﺪ ﻛـﻪ در ﻫـﺮ ﺳـﻄﺢ از ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﻨﺪم، اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﺮاﻛﻢ ﻳـﻮﻻف وﺣﺸـﻲ ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد داﻧﻪ ﮔﻨﺪم ﺷﺪ. در ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮ ﺗﺮاﻛﻢ ﻫﺎی ۱۰ ، ۳۰ ، ۶۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ ﺑﻮﺗﻪ ﻳـﻮﻻف وﺣﺸـﻲ در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد و اﺟﺰای ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨـﺪم در ﺗـﺮاﻛﻢ ۴۰۰ ﺑﻮﺗﻪ در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﺮاﻛﻢ ﻳﻮﻻف، از ﺗﻌﺪاد ﭘﻨﺠﻪ، وزن ﺳﻨﺒﻠﻪ، ﺗﻌﺪاد داﻧﻪ در ﺳـﻨﺒﻠﻪ، وزن ﻫﺰار داﻧﻪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻨﺪم ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد (زمانی و ﻫمکاران، ۲۰۰۵). ﻋﻠﺖ ﺑﺮﺗﺮی ﻳﻮﻻف وﺣﺸـﻲ در رﻗﺎﺑــــﺖ ﺑــــﺎ ﮔﻨــــﺪم ﺗﻮﺳــــﻂ ﺑﺴــــﻴﺎری از ﻣﺤﻘﻘــــﺎن، به ارﺗﻔﺎع ﺑﻴﺸـﺘﺮ و ﺗﻮزﻳـﻊ ﻳﻜﻨﻮاﺧـﺖ ﺗـﺮ ﺑــــﺮگﻫﺎی ﻳــــﻮﻻف و ﺗﺠﻤــــﻊ در ﺳــــﻄﺢ ﺑــــﺎﻻی ﭘﻮﺷﺶﮔﻴﺎﻫﻲ، اﻓﻘـﻲ ﺗـﺮ ﺑـﻮدن ﺑـﺮگ در ﻗﺴـﻤﺖ ﺑـﺎﻻﻳﻲ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﻴـﺎﻫﻲ، ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﻮدن دوام ﺳـﻄﺢ ﺑـﺮگ و ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدن ﺳﺮﻋﺖ رﺷـﺪ ﻧﺴـﺒﻲ، که از ﻣﻬـﻢ ﺗـﺮﻳﻦ ﻋﻮاﻣـﻞ ﺑﺮﺗـﺮی رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻳﻮﻻف وﺣﺸﻲ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑـﺎ ﮔﻨـﺪم می­باشد ﮔـﺰارش ﺷـﺪه اﺳـﺖ (حسن زاده–دلوئی و همکاران،۲۰۰2). ﺑـﺎﻳﻼن و ﻫﻤﻜﺎران (۱۹۹۱)، در بررسی خود ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﻛـﻪ ارﺗﻔـﺎع ﺑﻮﺗﻪ ﻳﻮﻻف وﺣﺸﻲ ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪه­ای در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ رﻗﺎﺑﺖ اﻳـﻦ ﮔﻴــﺎه ﺑــﺎ ﮔﻨــﺪم دارد، زﻳــﺮا ﻫﺮﭼــﻪ ﻗــﺪرت ﺳــﺎﻳﻪ اﻧــﺪازی ﻳﻮﻻف وﺣﺸﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﻛﺎﻫﺶ وزن ﺧﺸﻚ ﮔﻨﺪم ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﺑﻮﺗـﻪ ﻳـﻮﻻف وﺣﺸـﻲ در ﮔﻨﺪم، ﺗﺮاﻛﻢ ﻛﻞ ﺗﻴﻤﺎر ﻫﺎی ﻣﺨﻠﻮط اﻓﺰاﻳﺶ ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ و ﺑـــﻪ دﻟﻴـــﻞ ﺑﺮﺗـــﺮی ﻳـــﻮﻻف وﺣﺸـــﻲ در اﺳـــﺘﻔﺎده از ﻣﻨـــﺎﺑﻊ ﻣﺤﻴﻄـــﻲ ﺑـــﻪ وﻳـــﮋه ﻧـــﻮر و ﻧﻴـــﺰ ﺑـــﻪ دﻟﻴـــﻞ آراﻳــﺶ و ﺗﻮزﻳــﻊ ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﺑــﺮگﻫــﺎ در ﭘﻮﺷــﺶ ﮔﻴــﺎﻫﻲ، رﻗﺎﺑﺖ دو ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﺮ واﺣﺪ ﮔﻴﺎه ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑـﻮده و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﻳﻮﻻف وﺣﺸﻲ، ﻛﺎﻫﺶ ﻋﻤﻠﻜـﺮد ﻧﺴـــﺒﻲ ﮔﻨـﺪم ﻧﺎﺷـــﻲ از اﻳـــﻦ رﻓﺘـــﺎر رخ ﻣـــﻲ دﻫـــﺪ (ابراهیم پور نور آبادی و همکاران، ۲۰۰۷).

روشﻫﺎی زراﻋﻲ ﻛﻪ، در ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻠﻒ ﻫﺎی ﻫﺮز ﺑﻜـﺎر ﻣـﻲروﻧﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ذﺧﺎﻳﺮ ﺑﺬر ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز ﻧﻴـﺰ ﺷـﺪه می ­تواند ﺑﺎﻋــﺚ ﻛــﺎﻫﺶ ﻣﺸــﻜﻼت ﻋﻠــﻒﻫــﺎی ﻫــﺮز هم در آﻳﻨــﺪه ﺷــﻮد. (سومادی و همکاران، ۱۹۸۴). ﻳﻜﻲ از راﻫﻜﺎرﻫـﺎی زراﻋـﻲ ﻣـﺆﺛﺮ ﺟﻬـﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﺪرت رﻗﺎﺑﺖ ﮔﻴﺎه زراﻋﻲ در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻋﻠـﻒﻫـﺎی ﻫـﺮز، اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗـﺮاﻛﻢ ﮔﻴـﺎه زراﻋـﻲ اﺳـﺖ (واکر و همکاران، ۲۰۰۲). ﻛـﻪ در اﻏﻠـﺐ ﻧﻈﺎم ﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻨﺪم، ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻛﻨﺘـﺮل ﮔـﺮدد (واکر و همکاران، ۲۰۰۲ ؛ کافی و همکاران، ۲۰۰۶ نقل از مقاله تأثیر تراكم و تاریخ كاشت گندم پاییزه بر تراكم و زیست توده علف های هرز در شرایط آب و هوایی شیروان، قربانی و همکاران، ۱۳۹۱). ارﻗﺎﻣﻲ از ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻴﺎﻫﻲﻛﻪ ﺗﺮاﻛﻢ ﭘـﺬﻳﺮی ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎﺷﺖ ﺧﺎﻟﺺ دارﻧﺪ، ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﺑﺮای درﻳﺎﻓـﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺨﺼﻮص نور و آب داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آن اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﺮﻋﺖ رﺷﺪ اوﻟﻴﻪ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﻋﻠﻒﻫـﺎی ﻫـﺮز ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد. وﺟـﻮد رﻃﻮﺑﺖ و ﺧﺎك ﻣﻨﺎﺳﺐ، ﻓﻀﺎﻫﺎی ﺧﺎﻟﻲ در ﻣﺰرﻋﻪ ﮔﻨﺪم و درﻳﺎﻓﺖ ﻧـﻮر ﻛﺎﻓﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﺑـﺮای ﺟﻮاﻧـﻪزﻧـﻲ و روﻳـﺶ ﻋﻠـﻒﻫـﺎی ﻫـﺮز، ﺑﺨﺼــﻮص ﮔﻮﻧــﻪﻫــﺎی ﻣﺨﺘﻠــﻒ ﭘﻬــﻦ ﺑــﺮگ ﻧﻈﻴــﺮ ﺳــﻠﻤﻪ^۱، اﺳـــﻔﻨﺎج ﺑـــﺎﻏﻲ^۲ و ﮔـﻞ زرد ﺑﻬـﺎری^۳ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ.

واکر و همکاران ( ۲۰۰۲) ﺑﻪ ﻧﻘـﻞ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﺎن داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﻨﺪم از ۱۰۰ ﺑـﻪ ۱۵۰ و ۲۰۰ ﺑﻮﺗﻪ در ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺳﺒﺐ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻳـﻮﻻف وﺣﺸـﻲ^۴ و ﭼﭽـﻢ^۵ ﮔﺮدﻳـﺪ. ﮔﻴﺎﻫـﺎن زراﻋﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﺎﻧوپی ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻋﻤﺪﺗﺎ ً از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺮﻛﻮب ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺮ زﻳﺴﺖ ﺗﻮده ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧـﺪ (گرندی و همکاران، ۱۹۹۹). اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز، ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ زﻳﺴﺖ ﺗـﻮده و ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﺑﺬر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺷﺪت رﺷﺪ و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻴﺎه زراﻋﻲ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪ (کروف و باستیناس، ۱۹۹۹). ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﻴﺎه زراﻋﻲ ﺳﺒﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺬر ﻋﻠﻒﻫﺎی ﻫﺮز و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺮ اﻛﻢ اﻳـﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺷﺪ (کاسلنی، ۱۹۹۱). آزﻣﺎﻳﺸﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺮﻳﻨﻪ و ﻫﻤﻜﺎران (۲۰۰۴) ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ در ﻛﺎﺷﺖ ﻣﺘـﺮاﻛﻢ ﮔﻨﺪم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺷﺖ ﻛﻢ ﺗﺮاﻛﻢ، ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﻋﻠﻒ ﻫﺮز ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ، ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﻨﺪم، ﻗﺪرت رﻗﺎﺑﺖ

1. Chenopodium album L.

Atriplex . Hymenelytra Torr 2.

3. Senecio vernalis L.

3. Avena ludoviciana L.

3. L. Lolium rigidum

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است