1-2-5-1-قانون………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-2-5-2-نظم عمومی……………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-2-5-3-اخلاق حسنه…………………………………………………………………………………………………………………………………10

1-3-حاکمیت اراده در اعمال حقوقی …………………………………………………………………………………………………………..12

1-3-1-تفاوت رضا و اراده …………………………………………………………………………………………………………………………….14

1-4-عیوب اراده …………………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-4-1-اکراه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-4-2-اشتباه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

1-5-جایگاه حسن نیت در حقوق اسلام و ایران ………………………………………………………………………………………. 17

1-5-1-حسن نیت در قرآن ………………………………………………………………………………………………………………………….17

1-5-2-حسن نیت در سنت …………………………………………………………………………………………………………………………18

1-5-3-مصادیق حسن نیت در حقوق ایران ………………………………………………………………………………………………..18

1-6-منابع فقهی مربوط به تدلیس……………………………………………………………………………………………………………….19

1-6-1- قرآن مجید……………………………………………………………………………………………………………………………………….19

1-6-2-سنت …………………………………………………………………………………………………………………………………………………23

1-6-3-اجماع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………27

1-6-4-عقل……………………………………………………………………………………………………………………………………………………28

1-7-مسئولیت در حقوق اسلام و ایران ………………………………………………………………………………………………………..28

1-7-1-مفهوم مسئولیت مدنی …………………………………………………………………………………………………………………….28

1-7-2-مسئولیت مدنی و کیفری …………………………………………………………………………………………………………………29

1-7-3-ارتباط دو مسئولیت مدنی و کیفری ………………………………………………………………………………………………..29

1-7-4-مبانی مسئولیت در فقه امامیه …………………………………………………………………………………………………………30

1-7-4-1- قاعده لاضرر…………………………………………………………………………………………………………………………………30

1-7-4-2- قاعده اتلاف………………………………………………………………………………………………………………………………….30

1-7-4-3- قاعده تسبیب……………………………………………………………………………………………………………………………….31

1-7-4-4- ضمان ید………………………………………………………………………………………………………………………………………31

1-7-4-5- ضمان غرور………………………………………………………………………………………………………………………………….32

1-7-5-مسئولیت در حقوق ایران …………………………………………………………………………………………………………………33

2-فصل دوم-عناصر و احکام تدلیس و انواع آن …………………………………………………………………………………………34

2-1 –قلمرو تدلیس ………………………………………………………………………………………………………………………………………34

2-2-عملیات فریبنده مدلِّس………………………………………………………………………………………………………………………….34

2-2-1- عناصر تدلیس …………………………………………………………………………………………………………………………………35

2-2-2-عنصر مادی تدلیس…………………………………………………………………………………………………………………………..35

2-2-3-عنصر روانی تدلیس ………………………………………………………………………………………………………………………….35

2-3-انواع تدلیس ………………………………………………………………………………………………………………………………………….37

2-3-1-تدلیس قولی (گفتار کاذبانه) ……………………………………………………………………………………………………………37

2-3-2-تدلیس فعلی(اعمال متقلبانه) …………………………………………………………………………………………………………..40

2-3-3-تدلیس سلبی(سکوت عمدی) ………………………………………………………………………………………………………….41

2-3-4-تدلیس ثالث………………………………………………………………………………………………………………………………………43

2-3-5- ترغیب به معامله یا تبلیغ…………………………………………………………………………………………………………………45

2-3-6-بررسی تدلیس در نکاح……………………………………………………………………………………………………………………..47

2-3-6-1-شرایط تأثیر تدلیس در نکاح ……………………………………………………………………………………………………….48

2-3-7 تدلیس درمعاملات دولتی…………………………………………………………………………………………………………………49

2-4- تدلیس و نهادهای مشابه-حیله و تقلب نسبت به قانون و تدلیس………………………………………………………50

2-4-1- تدلیس و نظریه اشتباه…………………………………………………………………………………………………………………….50

2-4-2-اکراه و تدلیس……………………………………………………………………………………………………………………………………54

2-4-2-1 – تعریف اکراه و مفهوم آن …………………………………………………………………………………………………………54

2-4-2-2-اثر حقوقی اکراه ……………………………………………………………………………………………………………………………54

2-4-3-تدلیس و قاعده غرور ………………………………………………………………………………………………………………………..55

2-4-4-تدلیس و عیب ………………………………………………………………………………………………………………………………….57

2-4-5-تدلیس و غبن ………………………………………………………………………………………………………………………………… 58

2-4-6- تدلیس و تخلف از شرط صفت ……………………………………………………………………………………………………… 59

2-5-حیله و تقلب نسبت به قانون و تدلیس ………………………………………………………………………………………………..61

2-5-1- تقلب نسبت به قانون………………………………………………………………………………………………………………………..63

2-5-2-مقایسه تدلیس و تقلب نسبت به قانون ………………………………………………………………………………………..65

3- فصل سوم–آثار –ضمانت اجرا – جبران خسارت ………………………………………………………………………………67

3-1-تأثیر تدلیس بر سرنوشت عقد ………………………………………………………………………………………………………………67

3-2- چگونگی و اقسام ضمانت اجرا …………………………………………………………………………………………………………….72

3-2-1-کلیات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….72

3-2-1-1-بطلان و عدم نفوذ و فسخ قرارداد ……………………………………………………………………………………………….73

3-2-1-2-اجرای مفاد حق به طور مستقیم …………………………………………………………………………………………………73

3-2-1-3-فشار به مدیون برای اجرای حق ………………………………………………………………………………………………….74

3-2-1-4-الزام به جبران خسارت-مسئولیت مدنی …………………………………………………………………………………….74

3-2-1-5-شیوه های فسخ قرارداد ……………………………………………………………………………………………………………….74

3-3- آثار فسخ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………75

3-3-1-انحلال عقد ……………………………………………………………………………………………………………………………………….77

3-3-2-انتفاء شرط به لحاظ انحلال عقد ……………………………………………………………………………………………………..78

3-3-3-اصل بازگشت عین آثار قبل از عقد…………………………………………………………………………………………………..79

3-3-3-1-نظریه حضرت امام خمینی (ره) در طریقه استرداد عوضین ………………………………………………………80

3-3-3-2-نظریه شهید ثانی در استرداد بدل عوضین …………………………………………………………………………………80

3-3-4-جواز انتقال منافع ……………………………………………………………………………………………………………………………..81

3-4-اسقاطخیار تدلیس………………………………………………………………………………………………………………………………82

3-5-لزوم فوریت فسخ قرارداد……………………………………………………………………………………………………………………….82

3-6-اعلام فسخ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………83

3-6-1-اعمال حق فسخ از طریق لفظ ………………………………………………………………………………………… 83