فاکتورهای موثر در گسترش خودکارآمدی:……………………….. 32

چگونگی تاثیر خودکارآمدی بر رفتار:……………………….. 34

تیپ شخصیتی:……………………….. 36

پیشینه تحقیق: ………………………..38

فصل سوم :……………………….. 42

روش اجرای تحقیق…………………………. 42

مقدمه………………………… 43

روش تحقیق…………………………. 43

جامعه آماری…………………………. 43

حجم نمونه و روش نمونه گیری…………………………. 44

روش و ابزارجمع آوری داده ها ………………………..45

روایی وپایایی پرسشنامه………………………… 46

روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………..48

فصل چهارم………………………… 49

تجزیه و تحلیل داده ها ………………………..49

مقدمه………………………… 50

توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی…………………………. 51

آزمون فرضیه ها ………………………..54

آزمون فرضیه اول………………………… 54

آزمون فرضیه دوم………………………… 55

آزمون فرضیه سوم………………………… 56

آزمون فرضیه چهارم………………………… 57

آزمون فرضیه پنجم………………………… 59

آزمون فرضیه ششم………………………… 60

آزمون فرضیه هفتم………………………… 60

آزمون فرضیه هشتم………………………… 62

فصل پنجم………………………… 64

نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات………………………….. 64

خلاصه تحقیق…………………………. 65

بحث و تفسیر………………………… 66

پیشنهادات تحقیق بر اساس آزمون فرضیه ها……………………….. 68

محدودیتهای تحقیق…………………………. 69

پیشنهادات برای تحقیقات آتی………………………… 70

پیوستها……………………….. 71

پیوست الف) پرسشنامه………………………… 72

پیوست ج) ضریب پایایی سوالات عوامل استرس زای چالشی……… 76

پیوست د) ضریب پایایی سوالات خوداتکائی…………………………. 76

پیوست ه) اهمیت نسبی عوامل استرس زای شغلی در تیپ A………………….

پیوست ی) اهمیت نسبی عوامل استرس زای شغلی در تیپ B…………………

منابع فارسی…………………………. 79

چکیده:

هدف اصلی تحقیق، شناخت اهمیت نسبی ابعاد عوامل استرس زای شغلی در تأثیر بر خوداتکایی اعضای هیات علمی با تأکید بر تیپ شخصیتی می باشد. روش پژوهش از نوع همبستگی بوده و جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیات علمی در دانشگاه آزاد استان اردبیل می باشد. مطابق فرمول حجم نمونه کوکران، 203 نفر از بین 429 نفر انتخاب گردید و پاسخ دهندگان با روش نمونه گیری تصادفی ساده گزینش شدند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه استفاده شد. روایی پرسشنامه با گرفتن مشاوره از اعضای هیات علمی متخصص در این زمینه تقویت و پایایی پرسشنامه عوامل استرس زای چالشی، خوداتکائی و تیپ شخصیتی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل ویژگیهای جمعیت شناختی از آمار توصیفی برای طبقه بندی، تهیه نمودارها وجداول فراوانی استفاده گردید. از آزمون معنی داری میانگین در دو نمونه مستقل ( آزمون T ) برای تبیین تفاوتها در دو تیپ شخصیتیAوB، از آزمون ضریب همبستگی برای یافتن ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته و از تکنیک اهمیت نسبی برای یافتن وزن نسبی ابعاد عوامل استرس زای چالشی استفاده شد. یافته های تحقیق نشان می دهد افراد دارای تیپ شخصیتی A از فشارزمانی، پیچیدگی کار و مسئولیت پذیری بیشتر استقبال می کنند و خوداتکایی بیشتری نسبت به تیپ شخصیتی B دارند. بین ابعاد عوامل استرس زای چالشی و خوداتکایی در هر دو نوع تیپ شخصیتی رابطه معنی داری مشاهده گردید. همچنین یافته ها حاکی از آن است در افزایش خوداتکایی در تیپ شخصیتیAپیچیدگی کار دارای بیشترین اهمیت نسبی و فشار زمانی دارای کمترین اهمیت نسبی می باشد. در افزایش خوداتکایی در تیپ شخصیتیBمسئولیت کاری دارای بیشترین اهمیت نسبی و فشار زمانی دارای کمترین اهمیت نسبی در تأثیر بر خوداتکایی می باشد. در نهایت با توجه به آزمون فرضیه ها پیشنهاداتی ارائه گردید.

فصل اول: طرح تحقیق

1-1.مقدمه:

در این فصل ابتدا به بیان مسأله اساسی تحقیق پرداخته شده و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق تشریح می شود. سپس در ادامه با در نظر گرفتن یک نظم سیستماتیک، اهداف، سؤالات و فرضیه های تحقیق که کاملاً در راستای هم می باشند، ارائه می گردد. هر یک از اصطلاحات مطرح شده در اهداف و سوالات پژوهش به صورت مفهومی وعملیاتی تعریف می شود و سپس متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی نشان داده می شود.

1-2.بیان مسأله:

فشار روانی، جزیی از زندگی انسان بوده و هست. در بعضی موارد ممكن است فشارها نیروی زیادی بر تدابیر ما وارد كرده و اعمال سازمان یافته ی ما را مختل كنند. انسانها در طول زمان برای نظم بخشیدن به حالات روانی و رفتاری خود، راهبردهای زیادی را مورد استفاده قرار داده اند و آگاهانه، روشهایی را به منظور تنظیم وضعیت عاطفی و رفتاری خود به كار گرفته اند (بامیستر و كاتلین[1]، 2004 ). نظام باورها در ما از یك سو سبب بهبود رفتار، افزایش سلامتی، رضایت خاطر از زندگی و خشنودی و ارتقای كیفیت زندگی می شود و از سوی دیگر به نظر می رسد بسیاری از مشكلات و مسایلی كه افراد در زندگی با آن مواجه شده و تجربه می كنند منتج از این باورهاست. نظام باورهای افراد، تاثیر گسترد های در ایجاد تعادل بین ابعاد مختلف زندگی می گذارد و به عنوان یك الگوی رفتاری، آدمی را قادر می سازد تا برآیندهای دلخواه را گسترش دهد و از برآیندهای ناخواسته اجتناب كند(بندورا، 2001). باورهای خوداتکایی، از جمله ی این نظام باورهاست كه نقشی بنیادین و بی بدیل در كیفیت زندگی آدمی و ایجاد تعادل بین ابعاد مختلف آن بر عهده دارد. از نظر بندورا خوداتکایی، قابلیت و توانایی ادراك شده ی فرد در انجام یك عمل دلخواه یا كنار آمدن با یك موقعیت خاص محوری ترین مكانیزم از مكانیزمهای روانی آدمی است باورهای خودكارآمدی، كنش های آدمی را به وسیله ی فرآیندهای شناختی، انگیزشی، عاطفی و تصمیم گیری تنظیم می نماید. آنها بر اینكه افراد چگونه فكر می كنند، در رویارویی با مشكلات برانگیخته می شوند و پشتكار نشان می دهند، كیفیت سلامت هیجانی و آسیب پذیریشان در مقابل افسردگی و تنیدگی چگونه است و چطور در یك موقعیت حساس، بهترین تصمیم را اتخاذ می كنند، عمل می كنند(بندورا و لاك ، 2003). بندورا خوداتکایی را اساس عمل انسان می داند و اعتقاد دارد انسانهای خود كارآمد، مبتكر ژرف اندیش و خود سامان بخش هستند و برای به وجود آوردن پیامدهای مطلوب، از نیروی تاثیرگذاری بر اعمالشان برخوردارند(فسیت و فسیت، 2002).

استرس[2] یك نوع واكنش روانشناختی به تقاضاهای مخاطره آمیز و سازگاری با فشار تقاضاهایی است كه فراتر از ظرفیت و توانایی فرد می باشد. تقاضاهای ویژه ای كه باعث بروز استرس در افراد می شوند، عوامل استرس زا[3] نامیده می شوند. افزایش مسئولیت ها و حجم كار باعث شكوفایی استعدادها و توانایی های فرد شده و می تواند در بلندمدت برای وی سودمند باشد. این نوع از عوامل استرس زا، عوامل استرس زای چالشی نام دارند. عوامل استرس زای چالشی فرصت های مطلوبی به وجود می آورد كه باعث یادگیری، رشد و پیشرفت فرد می شوند. این گونه عوامل با وجود خسته كننده بودن، باعث بروز احساسات مثبت از جمله غرور و اشتیاق و هیجان می شوند فشار زمانی (کمبود وقت)، پیچیدگی کار و مسئولیت کاری ابعاد عوامل استرس زای چالشی می باشند (کول کویت و همکاران به نقل از فیضی و همکاران1390،صص103-106).

افراد واكنش های متفاوتی در مقابله با عوامل استرس زا از خود نشان می دهند. یكی از شیوه های بررسی تفاوت رفتاری افراد هنگام قرار گرفتن در محیط های استرس زا، مطالعه الگوی رفتاری تیپ A می باشد. افراد تیپ A معمولاً عجول، كم حوصله، سختگیر، رقابت جو، برتری طلب، آتشی مزاج، پرخاشگر و كینه جو هستند. تیپ B افرادی صبور، باحوصله و آرام می باشند.

عوامل استرس زای چالشی کارکنان چه نقشی در خوداتکائی کارکنان ایفا می کند؟ در این تحقیق به تبیین نقش عوامل استرس زای چالشی شغلی در بروز خوداتکایی پرداخته می شود. و این کار به طور مجزا در دو نوع تیپ شخصیتی مورد استفاده قرار می گیرد.

1-3.اهمیت و ضرورت انجام تحقیق