خصوصیات فیزیکو شیمیایی…………………………… 26

2-13 . طرزتشخیص جنسیت مولی…………………………….. 27

2-14-استفاده از ماهی مولی به عنوان مدل در مطالعات بیولوژیک و توکسیکولوژیک…….. 28

فصل سوم : مواد و روشها

3-1 دستگاه و ابزارهای مورد نیاز……………………………. 32

3-2 مواد مورد نیاز…………………………….32

3-3 روش کار……………………………. 34

3-3-1 آماده سازی ماهیان و آکواریوم ها ……………………………34

3-3-2 تیمار بندی…………………………….. 35

3-3-3 چگونگی آماده سازی دارو……………………………. 35

3-3-4 چگونگی عصاره گیری از ریزوم گیاه خولنجان…………… 36

3-4-1 بیهوش کردن ماهی…………………………….. 36

3-4-2 مراحل تزریق…………………………….. 37

3-4-3 تشریح ماهی…………………………….. 37

3-5 مراحل تهیه مقاطع بافتی…………………………….. 39

3-6- اندازه گیری سطوح استروئیدی…………………………….. 43

2-7- تعیین شاخص گنادوسوماتیک ( GSI)……………………………

3-8 بررسی های آماری…………………………….. 44

فصل چهارم : نتایج( شامل نتایج نمودارها و جداول آماری )

4-1 – بررسی وزن و طول ماهیان…………………………….. 46

4-2 نتایج شاخص گنادوسوماتیک GSI……………………………

4-3 نتایج سطوح استروئیدی…………………………….. 54

4-3-1.. نتایج سطح تستوسترون…………………………….. 54

4-3-2 نتایج سطح کورتیزول……………………………. 56

4-4. نتایج بررسی طول گناد……………………………. 59

4-5- نتایج بافت شناسی بیضه ماهی…………………………….. 61

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

5-1 . بحث و نتیجه گیری…………………………….. 69

5-1-2 بررسی شاخص GSI……………………………

5-1-3. بررسی نتایج سنجش هورمونی…………………….. 70

5-1-4. بررسی نتایج بافت شناسی بیضه……………….. 72

5-2. نتیجه گیری نهایی…………………………….. 73

پیشنهادت…………………………….. 74

خلاصه انگلیسی…………………………..79

منابع……………………………. 76

چکیده:

در این تحقیق اثرات 17- آلفا متیل تستوسترون و عصاره گیاه خولنجان بر سیستم تولید مثلی و سیستم آدرنال ( هورمون کورتیزول ) در ماهی مولی بالغ نر بررسی شد. بدین منظور ، پس از کلر زدایی آب آکواریوم ها ، 100 قطعه ماهی نر بالغ مولی با میانگین وزنی 3 ±1گرم در آکواریوم رها شد . آداپته کردن ماهی به مدت 48 ساعت انجام شد . سپس فاکتورهای فیزیکوشیمیایی آب مثل دما ، pH، سختی آب و فشار اکسیژن محاسبه شد . آزمایش در 10 گروه انجام شد . ( 2 گروه کنترل و 8 گروه تیمار) هر گروه شامل 10 قطعه ماهی نر و بالغ بود . دوزهای مختلف عصاره خولنجان و 17- آلفا متیل تستوسترون به مقدار 02/0 میلی لیتر در هر نوبت تزریق شد و ماهیان تیمار خولنجان ، عصاره گیاه با دوزهای 10، 20 ، 30 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم و ماهیان تیمار 17- آلفا متیل تستوسترون با دوزهای 1 ، 5، 10و 20 میلی گرم بر کیلوگرم دریافت کردند . تزریق بصورت داخل عضله ای در عضله زیرباله پشتی ، بصورت 1 روز در میان و به مدت 20 روز انجام شد . سپس ماهی ها کشته شدند . بافت بیضه آن ها جدا و در فرمالین 10 درصد فیکس شد . آزمایشات بیومتری ماهی ها شامل اندازه گیری طول و وزن انجام شد . سپس مقایسه هیستولوژیکی بیضه تیمارها با گروه های کنترل انجام شد . نتایج نشان داد که شاخص گنادو سوماتیک در دو دوز 30 و 50 میلی گرم از گیاه خولنجان افزایش یافت.

بررسی نتایج حاکی از آن است که عصاره گیاه خولنجان در کلیه تیمارها مانند 17- آلفا متیل تستوسترون باعث افزایش بلوغ اسپرم و بلوغ نهایی ماهی شد.

فصل اول: کلیات

1-1- ضرورت و اهمیت موضوع

تستوسترون هورمونی است که در چند سال گذشته به عنوان دارو جهت درمان هایپوگنادیسم در مردان استفاده می شود . از جمله خواص آب می توان به عدم تأثیر آن بر کبد و بیشتر ارگان های داخلی اشاره کرد ولی با توجه به اثر آن بر پروستات ، در بعضی موارد باعث هایپرپلازی پروستات و افزایش فشار بر مجاری ادراری و در نتیجه کاهش حجم ادرار می شود (1) .

گیاه خولنجان با نام علمی Alpinia officinarum از خانواده Zingiberaceae یا زنجبیل می باشد . از جمله خواص گیاهان این خانواده می توان به اثر افزایش دهنده فعالیت در سیستم تولید مثلی جنس نر اشاره کرد . (2)

این گیاه حاوی فلاونویید هایی است که این فلاونویید ها دارای اثرات متفاوت ازجمله اثرات آنتی اکسیدانی واثرافزایش دهندگی باروری می باشد . (3)

تولید مثل در ماهی ها به وسیله فرآیندهای درون زا کنترل می گردد (4) دو استراتژی برای القای تولید مثل در ماهی وجود دارد . اولین استراتژی ایجاد محیط مشابه با آنچه در طبیعت برای تولید مثل لازم است ، فراهم شود . دومین استراتژی تزریق هورمون بوسیله هورمون های طبیعی تولید مثلی یا هورمون های آنالوگ سنتتیک می باشد (5) .

با توجه به اینکه تا کنون اثر گیاه خولنجان بر دستگاه تولید مثل ماهیان مورد بررسی قرار نگرفته است لذا در تحقیق حاضر تأثیر 17- آلفا متیل تستوسترون و عصاره ریزوم گیاه خولنجان در بافت بیضه ماهی مولی بالغ نر مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.