موفقیت ملت ها در دهه های آینده به میزان و چگونگی رشد و تاثیر آن ها در مناسبات علمی، پژوهشی و محصولات استراتژیک آن ها بستگی خواهد داشت. كاربردی كردن دانش و سرآمد بودن در فناوری یكی از شاخص های اصلی توسعه جوامع است. نتایج بررسی های دیده بان جهانی كارآفرینی در كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه حاكی از آن است كه بدون توجه كافی به كارآفرینی دانش بنیان نمی توان وضعیت با ثباتی در عرضه رقابت جهانی و حضور فعال در عرصه های علمی و تجاری               بین المللی داشت(وینستون[1] و همکاران، 2005).

در دیدگاه جدیدی كه از دانشگاه در هزاره سوم ارائه شده است، ماموریت دانشگاه ها تنها تولید علم و دانش نیست، بلكه دانشگاه ها وظیفه مهم تری نیز می توانند عهده دار شوند و آن این كه در فعالیت ها ی انتقال تكنولوژی شركت كنند. كارآفرینی دانشگاهی از رسالت های جدید دانشگاه ها پس از رسالت های آموزش و پژوهش است(شریف زاده و همکاران، 1388). در این راستا ایده دانشگاه كارآفرین، مقوله جدیدی است كه با تغییر استراتژی دانشگاه ها از فعالیت صرفاً علمی به سمت كاربری كردن علم و فناور ی با تاكید بر تجاری سازی دانش شكل گرفته است . كاربردی كردن تحقیقات علمی و استفاد ه از فناوری های نوین مهم ترین وظیفه ای است كه بر عهده دانشگاه عصر حاضر(دانشگاه كارآفرین) قرار گرفته است و به گفته صاحب نظران بهترین مكان در انتقال فناوری های نوین به سمت صنایع و بازارهای بین المللی، دانشگاه ها هستند و از بهترین روش های دستیابی به این هدف، ایجاد پارك های علمی و فناوری است. پارك های علمی و فناوری با هدف تقویت روحیه كارآفرینی در دانشگاه ها و جوامع علمی تشكیل شده و بعنوان نهادی جهت دستیابی به توسعه همه جانبه در نظر گرفته می شود (طالبی و همکاران، 1390).

ماموریت نهایی پارك های فناوری این است كه بتواند نتایج به دست آمده از پژوهش های دانشگاهی را با نیاز صنعت هماهنگ كرده و از این راه خلاء رابطه ی صنعت – دانشگاه را پر كند و این امر در نهایت منجر به تجاری سازی دانش خواهد شد(پور عزت و همکاران، 1389). این پژوهش به بررسی نقش پارک های علمی و فناوری بر کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی در استان تهران می پردازد.

بیان مساله

اکثر کشورهای دنیا با مسائل و مشکلات اشتغال درگیرند ولی تعدد عوامل مشکل آفرین، و ناشناخته بودن برخی از آنها در کشورهای جهان سوم موجب پیچیده تر شدن موضوع شده است(مکنون، 1387). یکی از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﺶ روی ﻛﺸﻮر ما نیز، داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﮕﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎیی های ﻓﺮدی و ﻣﻬﺎرت های ﻻزم را ﺑﺮای راه اﻧﺪازی ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺪارﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﺠﺎی اﻳﺠﺎد ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﺷﻐﻠﻲ و ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ و ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻠﻲ، ﺧﻮد ﺑﺪﻧﺒﺎل اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪن ﻣﻲﺑﺎﺷـﻨﺪ(احمدی و همکاران، 1388).

در نظام جمهوری اسلامی ایران با اجرایی شدن سند چشم‌انداز بیست ساله و اعلام هدف اشتغال کامل در افق سال 1404 هجری شمسی، برنامه چهارم توسعه با هدف دستیابی به اشتغال مناسب و کاهش نرخ بیکاری به 4/8 درصد در پایان دوره(1388 – 1384) آغاز گردید. در این برنامه هم‌چنین به رشد بهره‌وری نیروی کار از 3/1 درصد به 5/3 درصد به طور متوسط طی سال‌های برنامه تأکید شد. مستند به گزارش رسمی دولت، نرخ بیکاری از 5/11 درصد در سال 1384 به 9/11 درصد در سال 1388 افزایش یافت(معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، 1390). پس از اتمام برنامه چهارم و عدم تحقق رشد 4/8 درصدی نرخ بیکاری و افزایش آن در سال پایانی برنامه نسبت به سال آغاز، افزایش نرخ بیکاری هم چنان ادامه یافت، به طوری که مستند به گزارش رسمی مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور به رقم بی‌سابقه 6/14 درصد افزایش یافت(مرکز آمار ایران، 1390).

در دهه اخیر یکی از اساسی ترین دغدغه های مسولان و متولیان امور، یافتن راه حلی برای مساله بیکاری بوده است. بویژه در بخش کشاورزی که حجم و گستردگی آن در کشورهای در حال توسعه یک معضل به شمار می رود(حسینی و همکاران، 1389). از ﺟﻤﻠـﻪ راﻫﻜﺎرﻫـﺎی ﻣﻨﺎﺳـﺒﻲ ﻛـﻪ اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺮای رﻓﻊ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داده اﻧﺪ ﺗﺮوﻳﺞ ﻛـﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ در داﻧـﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ(احمدی و همکاران، 1388).

اشتغال فارغ التحصیلان یکی از مسائلی است که همواره مورد توجه برنامه ریزان آموزشی کشورهای مختلف بوده است. این بذل توجه هم به لحاظ بازار کار به عنوان مرکز ثقل اقتصادی است و هم به لحاظ نقش های اجتماعی می باشد که به فارغ التحصیلان برای نیل به اهداف توسعه کشور محول می شود. نظام آموزشی کشور ما نیز از این قائده مستثنی نبوده و وضعیت اشتغال دانش آموختگان این نظام از دغدغه های اصلی سیاست گزاران و برنامه ریزان امور آموزشی کشور است. در این میان فارغ التحصیلان رشته های کشاورزی بخش عمده ای از دانش آموختگان بیکار را تشکیل می دهند(حسینی و همکاران، 1388). بررسی شاغلین در بخش های مختلف اقتصادی کشور نشان می دهد که بخش خدمات بیشترین فرصت اشتغال را برای تحصیل کردگان آموزش عالی مهیا کرده است و بخش های صنعت و کشاورزی در ایجاد شغل موفق عمل ننموده اند(حسینی و حسینی، 1387).

با اینکه بخش کشاورزی یکی از بخش های مهم در کشورهای در حال توسعه است و با وجود مزیت نسبی در بخش کشاورزی جهت توسعه اقتصادی، کشور ما از این قاعده مستثنی بوده و بر اساس آخرین آمار، سهم اشتغال در بخش کشاورزی، صنعت و خدمات به ترتیب برابر 5/21 درصد، 7/32 درصد و 8/45 درصد می باشد(اداره آمار ایران، 2006؛ به نقل از حسینی و همکاران، 2012).

سازمان نظام مهندسی كشاورزی و منابع طبیعی در پرجمعیت ترین استان كشور(تهران) مسئولیتی خطیر در پیش دارد. دو سوم فارغ التحصیلان کشاورزی که ساکن تهران هستند یا شاغل نیستند و یا در جایی غیر مربوط مشغول به کار هستند. به واقع ساماندهی 13 هزار و 417 مهندس كشاورزی با گرایش های مختلف برای استانی كه پایتخت كشور را در خود جای داده امری است كه مستلزم برنامه ریزی مدون و منظمی می باشد(ماهنامه دام کشت و صنعت، شماره 92).

یكی از دلایل در جهت عدم دستیابی به نتایج مطلوب در این زمینه، نبود زنجیره تحقیق ـ فناوری و توسعه و فاصله قابل توجه بین تبدیل ایده‌های علمی ـ تحقیقاتی به واقعیت‌های اقتصادی قابل عرضه در بازار می‌باشد. در این بین، اشتغال فارغ التحصیلان دانشگاهی، مسئله را از ابعاد مهم تر و ویژه ای برخوردار کرده است. تا آنجا که بنا به گزارش وزارت کار و امور اجتماعی نرخ بیکاری فارغ التحصیلان پنج درصد بیش از نرخ کلی بیکاری در سطح کشور است(ملک محمدی و شکری، 1388).

بدون تردید، یکی از ایده‌های موفق عصر كنونی در زمینه توسعه اقتصادی محلی و ملی، اندیشه ایجاد پارک‌های علمی و فناوری و مراکز رشد در تمام كشورهای جهان در قرن 21 است. هدف عمده آن‌ ها نیز توسعه فناوری و ایجاد شرایط مناسب برای رشد و ظهور نوآوری‌ها و کارآفرینی‌های مبتنی بر فناوری است. بدیهی است، پارك‌های علم و فناوری به عنوان یكی از نهادهای اجتماعی و حلقه‌ای از زنجیره توسعه اقتصادی است كه با انگیزه افزایش نوآوری تكنولوژیك، توسعه اقتصادی و اشتغال‌زایی متخصصان و صاحب‌نظران به‌وجود آمده است، پس ضروری است كه دولت‌ها در این زمینه تلاش ‌كنند با ایجاد محیطی مناسب، شرایط كار و فعالیت را برای شركت‌هایی این‌چنینی فراهم ‌كنند. نظر به اطلاعات معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تعداد كل پارك‌های علم و فناوری كه از وزارتخانه یادشده مجوز دارند (99 مورد) است كه از این تعداد (یعنی 2/21 درصد) در تهران با 21 مورد واقع شده است. پارك‌های موجود در تهران وابسته به جهاد دانشـگاهی با تعـداد 7 شهرك و پارك و نیز سایر مراكز مربوط شامل دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران، پارك وابسته به وزارت نیرو،  وزارت بهداشت و درمان و دانشگاه امیركبیر است(سلیمانی و مرغائی زاده، 1390).

با عنایت به موارد مطرح شده و با توجه به اینکه فارغ التحصیلان رشته کشاورزی دارای قابلیت های فراوانی برای بکارگیری دانسته ها و معلومات علمی و پژوهشی، نبوغ، خلاقیت و نوآوری در اکثر               زمینه های کشاورزی، باغداری، دامداری و صنایع وابسته به آنها برای افزایش تولید ملی و سودآوری ارزی و ریالی می باشند. بطوریکه با بکارگیری این نوآوری ها و حمایت از فارغ التحصیلان کارآفرین می توان سهم تولید ناخالص ملی را افزایش داده و علاوه بر رفع احتیاجات داخلی نسبت به صادرات محصولات کشاورزی و دامی اقدام نموده تا هم به اقتصاد ملی کمک نمایند و هم نیاز کشور را برای تولید شغل و تولید محصولات سالم برآورده سازند، و این مهم فقط با حمایت مسولان از کارآفرینان بخش کشاورزی میسر خواهد شد. لذا با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان بخش کشاورزی، برای حل این معضل دولت باید از کارآفرینان حمایت کند تا فرهنگ کارآفرینی گسترش یابد. ایجاد پارک های علم و فناوری می تواند گامی موثر و ماندگار در این زمینه باشد تا با ایجاد انگیزه، به بروز خلاقیت و نوآوری فارغ التحصیلان کشاورزی کمک نماید تا بتوانند مشغول به کار شوند. از این رو این تحقیق در صدد است به این سوال اساسی پاسخ دهد که آیا پارک های علم و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارند؟

سوال های پژوهش

• آیا فعالیت های آموزشی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا فعالیت های پژوهشی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• 

• آیا حمایت های مالی و معنوی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا ایجاد فرصت های شغلی مناسب برای دانش آموختگان پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا تجاری کردن دستاوردهای تحقیقاتی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا ایجاد زمینه های کارآفرینی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا حمایت از نوآوری و خلاقیت نیروهای جوان پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی             فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا ایجاد و گسترش واحد های کوچک و متوسط تولیدی دانش محور پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا تحقیقات توسعه ای و کاربردی پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا تولید و توسعه محصولات و فرایند های فناوری قابل عرضه در بازار پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

• آیا ایجاد ارتباط بین دانشگاه، صنعت، دولت و جامعه پارک های علمی و فناوری در کارآفرینی فارغ التحصیلان كشاورزی نقش دارد؟

[1] – Winston

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است