رشته جغرافیا- گرایش گردشگری مدیریت و برنامه ریزی توسعه گردشگری استان چهارمحال و بختیاری |
:
بشر از ابتدای خلقت به جابه جایی و سفر می پرداخته است. به دست آوردن غذا، آب، امنیت یا پیدا کردن منابع جدید، انگیزه های اولیه برای تحرک و سفر بودند. اما بعد از آنکه نیاز های اولیه بشر تامین شد، تفکر و اندیشه سفر برای، سرگرمی لذت و کشف مکان های جدید، آغاز شد.مسافرت اولیه برای یافتن چیزهای تازه، به تامین امکانات و فن آوری تدارک لوازم یا طریقه سفر، بستگی داشته است. مسافران اولیه با پای پیاده یا سوار بر حیوانات اهلی سفر می کردند.ساختن قایق و کشتی، سفر های دریایی را ممکن کرد و اختراع چرخ روش های جدیدی برای مسافرت بر روی زمین را امکان پذیر نمود.هر پیشرفت و تکامل در دانشبشری و فن آوری، فرصت های نوین گردشگری برای افراد انسانی را افزایش داد. در زمانی که تمدن شکل گرفت، جاده ها بهبود پیدا کرد و حکومت ها برپا و مستحکم شدند، میل به سفر به منظور کشف مکان هایجدید، کاووش برای یافتن منابع و امکانات بهتر زندگی، فراگیری دانش، بازدید و مقاصد مذهبی افزایش یافت.
گردش گری مجموعه ای از اقدامات، خدمات و صنایعی است که به مسافران خدمتی مانند، حمل و نقل، تامین محل های اقامت، جایگاه های تهیه وتدارک غذا، فروشگاه هاو بازارها، محل های تجاری و تسهیلات دیگر ارائه می دهندو سایر خدمات میهمان نوازی برای افراد یا گروه هایی که از خانه یا محل زندگی دور افتاده اند را رافراهم می کند.(مهریاری، 1389: 2)
در حال حاضر گردش گری به عنوان یکی از بزرگ ترین و متنوع ترین صنایع دنیا مطرح می باشد و رشد سریع آن تغییرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی فراوانی را به دنبال داشته است و به همین دلیل نیز به یک حوزه مهم مطالعاتی بین پژوهشگران مبدل شده است. از نظر اقتصادی، گردش گری بین المللی بیشترین عایدی را ایجاد می کند، دریافتی های ارزی خاص از گردش گری بین المللی بیشتر از محصولات نفتی، خودرو و تجهیزات ارتباطی تامین می شود. گردش گری نقش مهمی در ترغیب سرمایه گذاری زیرساخت ها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغال زایی مستقیم و غیر مستقیم در سراسر دنیا داشته است.یکی از ارکان توسعه جهان گردی، تقاضا برای آن است که از ساختار پیچیده ای نیز برخوردار است ؛ زیرا کاهش یا افزایش سهم یک کشور از درآمدها گردش گری جهانی، به عوامل و متغییر هایی بستگی دارد که با توجه به نوع کشور، مسائل اداری واجرایی و سطح آمار و اطلاعات موجود می تواند متفاوت باشد.ایران با توجه به امتیازات فروانی که از نظر تنوع آب و هوایی، جاذبه های طبیعی، تاریخ و تمدن کهن، آثار باستانی و مذهبی، معماری، صنایع دستی، فرهنگی و جغرافیایی دارد، از قابلیت های فراوانی برای تبدیل شدن به قطب گردشگری جهانی بر خوردار است؛ بنابراین سهم ایران از عایدی های صنعت گردش گری جهان بسیار ناچیز است.
امروزه توسعه گردشگری در تمامی عرصه ها، چه در سطح ملی و منطقه ای و چه در سطح بینالمللی مورد توجه برنامه ریزان دولتی و شرکت های خصوصی قرار گرفته است. بسیاری از کشور ها به صورت فزاینده ای به این حقیقت پی برده اند که برای بهبود وضعیت اقتصادی خود باید ابتکار عمل به خرج دهند و درصددیافتن راه های تازه ای برآیند.(لطفی،1384: 7)آگاهی جوامع از این که گردش گری منبع درآمد ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اختیار یک کشور قرار می دهد، باعث شده تا گردش گری مفهومی بسیار گسترده در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی پیدا کند و به عنوان یک صنعت تلقی شود.(طهماسبی پاشاو مجیدی، روفیا، 1384: 13)بسیاری از کشور ها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال، رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیر بنایی می دانند. اگر چه در مناطق مختلف، شرایط متفاوت است، گردش گری همواره عامل مهمی برای توسعه اقتصادی به حساب میآید.(ابراهیمی و خسرویان، 1384: 6)
توسعه صنعت گردش گری، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه که با معضلاتیمیزان بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند از اهمیت فراوانی برخوردار است. اقتصاد ایران نیز اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت دارد و متغیرهای کلان اقتصادی آن باپیروی از قیمت جهانی نفت در طول زمان دچار نوسانات شدیدی می شوند. روند حاکم بر متغیرهایی مانند تولید ناخالص ملی، سرمایه گذاری ناخالص، درآمد سرانه و غیره در سه دهه اخیر اقتصاد ایران به روشنی نشان دهنده این موضوع است.از این رو، به منظور تنوع بخشیدن به رشد اقتصادی و درآمد های ارزی و هم چنین ایحاد فرصت های جدید شغلی در کشور، توسعه صنعت گردش گری از اهمیت فراوانی برخوردار است؛چرا که ایران از نظر جاذبه های گردش گری جز ده کشور اول جهان قرار دارد و از پتانسیل بسیار زیاد جهانگردی و گردش گری بین المللی برخوردار است.(صباغ کرمانی و امیریان،1379: 17)از این رو باید زمینه های توسعه گردش گری، به عنوان یک استراتژی از جنبه های اقتصادی، سیاسی و حقوقی فراهم شود.
فصل اول : كلیات تحقیق
1-1- بیان مسئله:
سیرو سیاحت در سرزمین های مختلف هموا ره جزئی از نیازهای زندگی انسان و یکی از روش های پررونق گذران اوقات فراغت به شمار می رود. حرکت شتابان به سوی قرن بیستویکم شیوه های سنتی توسعه اقتصادی و اتکا به درآمد هایمحدود بخشی از سرمایه ای فسیلی را مطرود دانسته است و ضرورت ایجاد حرکت های نوین و دستیابی به مکانیزم های کارآمد در بهره گیری افزون تر از شرایط طبیعی موجود را به ویژهدر کشور هایی که از فرهنگ غنی تاریخ کهن و آثار باستانی بسیاری برخوردار هستند ایجاب می کند. صنعت جهانگردی به عنوان بزرگترین و متنوع ترین صنعت دنیا به شمار آمده و به یقین«جهان گردی» در دهه های آینده با سرعتی بیش از گذشته و امروز گسترش خواهدیافت. بسیاری ازکشور ها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد اشتغال رشد بخش خصوصی و توسعهساختار زیربنایی می دانند. (محلاتی، 1:1380)از جمله استراتژی های توسعه مناطق فراموش شده تعریف کار بری های خاصی است که میتواندضمن تقویت هویت مکانی آن ها شرایط توسعه پایدارآن ها را فراهم آورد.ایران با طبیعت گسترده وبینظیر، اقلیم متنوع وویژگی های زمین شناسی گوناگون وتنوع زمین شناختی می تواند از پدید های زمین شناختی(ژئوتوپ)در سراسر کشور مانند غار ها، تنگه ها، دره ها، مناطق فسیلی، دره های نشستی، شکافهای بزرگ زمین شناختی، گل فشان ها، زمین های کارستیک، انواع کانی ها، هرم های ماسهای، سواحل صخره ای –سنگی، معادن باستانی وغیره به عنوان میراث های زمین شناختی در قالب ژئوسایت های بالقوه متعدد، پس از تدارک زیر ساخت های گردش گری به عنوان ابزاری در راستای توسعه ژئوتوریسم وتاسیس ژئوپارک ها مورد استفاده قرار گیرد. با آغاز قرن بیستم، با توجه به دگرگونیهای وسیعی که در اوضاع اجتماعی، اقتصادی و صنعتی روی داد، گرایش به ایجاد تنوع در محیط زندگی یکنواخت و فرار از فضای پرهیاهو و خسته کننده شهرها و شناخت جهان و گسترش ارتباطات سیاسی- اقتصادی و نیاز مبرم مردم سرزمین ها و کشورها به یکدیگر، موجبات شکوفایی جهان گردی و سیر و سیاحت به سبک و سیاق کنونی را فراهم آورد (محلاتی، 1380، 9). امروزه یكی از انواع جهان گردی كه بسیار مورد علاقه و استفاده مردم دنیا واقع شده است، توریسم ورزشی است. برگزاری انواع مسابقات جهانی،ملی، منطقه ای انگیزه ای قوی برای حضور و شركت مردم در محل برگزاری مسابقات است. گردش گری ورزشی صنعتی است که از ترکیب دوصنعت گردش گری وصنعت ورزش پدید آمده است(هاوکینز و هودمن). به عبارت دیگر فعالیت های مهم گردش گران در حین گردش گری است وگردش گری و مسافرت با انواع مختلف ورزش همراه است (هینچ وهیگام، 2003).گرین وچالیپ (1998) نیز طی تحقیقات خود بیان می كند كه گردش گری ورزشی به مانند بسیاری ازصنایع دنیا مثل حمل ونقل، اتومبیل سازی و توریسم وغیره، در حال تبدیل شدن به صنعتی مجزا ومهم است، به طوری که بررسی ها نشان می دهد که از سال 1967 تا 1989 تمایل گردش گران برای شرکت در ورزش 1300 درصد رشد داشته است.به طوری كه رشد ورواج روز افزون مسافرت های مرتبط با ورزش ورواج شیوه زندگی فعال باعث شده است که مردم حتی در مسافرت به ورزش علاقمند شوند. لذا شهرهای مختلف جهان در بدست آوردن حق میزبانی بازیهای المپیک ومسابقات قهرمانی جهان در رشته های ورزشی مختلف رقابت می کنند.
1-2– ضرورت انجام تحقیق:
صنعت گردش گری در جهان در دهه های اخیر از رشد بسیار خوبی برخودار بوده است به طوری که در سال 1950 تعداد گردش گران بین المللی 25 میلیون نفر و درآمد حاصل از آن (2.1)میلیارد دلار بوده است. در سال 1999تعداد گردش گران به 656.9 میلیون نفر و میزان درآمد حاصل از آن به455 میلیارد دلار رسیده است پیش بینی می شود در سال 2005 تعداد گردش گران بین المللی به رقم 937 میلیون فر و تولید ناخالص این صنعت در جهان به 7.2 تریلیون دلار برسد.کشور های مختلف جهان سعی دارن که سهم بیش تری از این صنعت را به خود اختصاص دهن تا بر مشکلات اقتصادی خود از قبیل بیکاری، کمبود منابع ارزی و. … فائق آیند. ضرورت ایجاب می کند که با شناخت استعدادها و توانمندی های این صنعت در هر منطقه، گامی در جهت تقویت این صنعت برداشته شود.(فرزانه، 1389: 1)
استان چهارمحال و بختیاری به دلیل داشتن محیط طبیعی، چشم انداز ها و مناظر زیبای طبیعت که از کانون های اصلی و جاذبه های گردشگر پذیر این نوع گردشگری (اکوتوریسم )می باشد زمینه لازم را برای توسعه صنعت گردش گریدارا است.این گونه از گردش گری در قرن بیست ویکم از چنان اهمیتی برخوردار است که سازمان ملل متحد قرن حاضر را قرن اکوتوریسم نامیده است.(پاپلی یزدی و سقایی، 1385: 6)
از سوی دیگر، یافته های این تحقیق می تواتد از سوی مسئولین و متولیان صنعت گردش گری در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری ها مورد بهره برداری قرار گیرد.
1-3- اهداف تحقیق:
1- معرفی انواع توریسم ورزشی ازجمله گردش گری ورزش های آبی (رفتینگ)، گردشگری آب درمانی و سلامت توریسم و…. که از جنبه فرهنگی، اعتقادی و وجود زیر ساخت ها امکان پیاده سازی در منطقه سامانرا دارد.
- شناسایی فعالیت هایی که برای تبدیل منطقه سامان به کانون گردشگری می تواند صورت گیرد.
- بررسی مشکلات و موانع موجود در توسعه اکوتوریسم در منطقه سامان
1-4- سوالات تحقیق:
1-آیا استان چهارمحال و بختیاری قابلیت توسعه گردش گری را دارد؟
1-5- فرضیات تحقیق:
1– به نظر می رسد بین توسعه اكوتوریسم در استان چهارمحال و بختیاری و توسعه گردش گری استان رابطه معناداری وجود دارد.
2- به نظر می رسد بین بهبود روش های مدیریتی و توسعه گردش گری در استان رابطه معنا داری وجود دارد.
1-6- پیشینه تحقیق:
با بررسی های به عمل آمده تاکنون در ارتباط با موضوع آن طور که این رساله مد نظر دارد تحقیقی صورت نگرفته است. اما به لحاظ ارتباط غیر مستقیم با موضوع مقالات و پژوهش های معدودی انجام شده است که به نوعی برخی از ابعاد موضوع این رساله را پوشش می دهد که در زیر به برخی از آن ها اشاره میشود:
1-یزدان پناه، خیاطی و ریگی(1390)در مقاله ی تحت عنوان «ارزیابی قابلیت های اکوتوریسم ژئوتوریسم»شهرستان خاش با بهره گیری از مدل مدیریت استراتژی SWOT به این نتیجه رسیده اند که مهمترین نقاط موجود در منطقه توجه افراد آگاه به صنعت توریسم، دولتی بودن زمین ها، پایین بودن هزینه خدمات وتسهیلات گردشگری منطقه، تنوع و تعدد جاذبه های طبیعی و فرهنگی گردشگری قابل توسعه، دسترسی مناسب، مشارکت مردم بومی و علاقهآنهابه ورود گردشگر است.
2- عباس بخشنده نصرت(1378)در مقاله « توزیع فضایی مکانی انواع سیاحت گاه ها و ضرورت سامان دهی آنها در استان چهارمحال و بختیاری » به تقسیم بندی انواع توریسم از جمله: مذهبی، تاریخی، ورزشی، زمستانی و… پرداخته است.
3- نصرالله پورافکاری(1376)در مقاله «تلاشی در رهیابی عوامل توسعه توریسم در استان چهارمحال وبختیاری »به کاستی های فرهنگی منطقه و همچنین استعدادهای استان پرداخته است.
4- عبدالحمید شمسی، اکبر جابری، مسعود نادریان و محمد حسین سلطانی در مقاله« ایران » به بررسی و تحلیل متغییر هایمهم و اثر گذار برتوسعه مدیریت ورزشی در ایران پرداخته اند.
5- افتخاری (1385)، با بكارگیری مدل SWOT برای توسعه گردش گری روستایی در دهستان لواسانات كوچك ثابت كرد كه آستانه آسیب پذیری نقاط روستایی به علت گردش گری بودن بسیار بالا است و نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع محدودیت ها و استفاده از مزیت های نسبی موجود می باشد.
6- طالب و محمدخان خیرآبادی (1387)، عوامل مؤثر در توسعه گردشگری روستایی (مطالعه موردی روستاهای حاشیه زاینده رود بخش سامان از توابع شهرستان شهركرد استان چهارمحال و بختیاری) در قالب نگرشی جامع و نظاموار و مبتنی بر واقعیات منطقه به منظور رسیدن به چارچوبی علمی و كاربردی برای مطالعه و تحلیل محور مطالعاتی سطح بندی فضایی ضروری می نماید.
1-7- نوع تحقیق:
این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی است.چون انتظار می رود متولیان و مسئولین صنعت گردش گری از نتایج آن در برنامه ریزی ها و تصمیم گیری های مرتبط با گردش گری استفاده کنند. از سوی دیگر به لحاظ روش توصیفی است.
1-8- روش تحقیق:
این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی و تحلیلی و از نوع کیفی می باشدکه در دو قسمت كتابخانه ای و میدانی انجام خواهد گرفت به نحوی كه در بخش كتابخانه ای با بهره گرفتن از اسناد، آمار و اطلاعات و تجربیات كشور های توسعه یافته جهان، موضوع مورد مطالعه بررسی خواهد شد. در قسمت میدانی، ضمن بازدید از منابع گردشگری منطقه سامان و كسب نظر جامعه محلی و صاحبنظران جدول SWOT خواهد شد.
1-9- محیط پژوهش:
این تحقیق در قلمرو محیطی استان چهارمحال و بختیاری در منطقه سامان انجام خواهد شد.
1-10- متغییرها:
در این تحقیق، مدیریت و برنامه ریزی برای توسعه استان چهارمحال و بختیاری متغییر مستقل و توریسم ورزشی و اکوتوریسم به عنوان متغییر وابسته است.سایر متغییر ها مانند گردشگران، صنعت گردش گری به عنوان متغییر های میانجی و تاثیر گذار است.
1-11- روش جمع آوری اطلاعات:
روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق، کتابخانه ای و پیمایشی است.ابزار جمع آوری اطلاعات در روش کتابخانه ای فیش و نقشه است. و در روش پیمایشی نیز از نظر سنجی و مصاحبه با برخی افراد دست اندرکار و جمع آوری اطلاعات آن ها در ارتباط با سوالات تحقیق استفاده شده است.
1-12- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات:
در این پژوهش از مدل SWOT استفاده خواهد شد. در این روش ضمن مصاحبه و دریافت نظرات صاحب نظران، جدول SWOT گردشگری استان تنظیم و با توجه به مسائل مطرح شده مدل توسعه استان نیز پیشنهاد خواهد شد.
1-13- تنگناها و محدودیت های تحقیق:
مهمترین تنگنا و محدودیت در این تحقیق، موضوع فقدان منابع و ادبیات و شاخص های تولید شده منسجم و قابل دسترس از سوی مراکز و نهاد های مسئول از جمله سازمان میراث فرهنگی و گردش گری است.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1399-10-19] [ 05:51:00 ب.ظ ]
|