ارزیابی روش های هیدرولوژیکی برآورد بارمعلق در رودخانه |
مهندسان زیادی در این زمینه به مطالعه و پژوهش در نقاط مختلف جهان پرداختهاند. در زمینه برآورد رسوب کارهای تحقیقاتی زیاد و جالبی در حوضهها و مناطق آبخیز مختلف جهان انجام گرفته است، که در این فصل در ابتدا به ذکر اثرات مخرب انتقال رسوبات پرداخته خواهد شد. در این تحقیق مبحث باربستر مورد مطالعه قرار نخواهد گرفت که به منظور اینکه تعاریف بارمعلق، باربستر و… با هم اشتباه گرفته نشوند چرا که متخصصان علم پوتامولوژی[9] (رودخانه شناسی) در تعریف آستانهی حرکت مواد رسوبی (بارمعلق و باربستر) دارای نظر مشترک نمیباشند و همچنین شناخت اصطلاحات مورد استفاده در این مطالعه و در مطالعات سایر محققان، لازم است یک سری تعاریف و اصطلاحات ارائه شوند و سپس برای آگاهی از میزان گذر بارمعلق لازم و ضروری است که روشهای اندازه گیری و نمونه برداری دبی جریان آب و بارمعلق در رودخانه توضیح داده شود. در نهایت تحقیقات انجام شده توسط سایر محققان در زمینه انتقال و برآورد بارمعلق در حوضههای مختلف آبخیز جهان به همراه نتایج و نقد روشها و نتایج آنها ارائه خواهند شد.
اثرات انتقال رسوب و اصطلاحات
مواد رسوبی که بوسیله رودخانهها حمل میشوند بر اثر پدیدههای فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی از پوستهی جامد زمین جدا شده و به رودخانهها ریخته و به وسیله جریان آب حمل میگردند. رسوبات موجود در رودخانهها مشکلات زیادی را به وجود میآورند از جمله رسوبگذاری در بستر رودخانهها و در نتیجه ایجاد جزایر، رسوبگذاری در محل ورود رودخانهها به دریا و پیآمد آن تشکیل دلتا، رسوبگذاری در مخازن سدها و در نتیجه کاهش ظرفیت آن و مشکلات غیر مستقیم دیگری که بوجود میآورند. مواد رسوبی که به همراه جریان آب در حرکت هستند ممکن است درون جریان بصورت معلق باشند و یا اینکه مواد رسوبی به صورت لغزش و یا غلتیدن بر روی بستر رودخانه حرکت کنند و یا همزمان به دو صورت فوق انتقال یابند. بطور مثال فرض می شود که جریان از کانالی با بستر صلبی به کانالی با همان مشخصات ولی با بستر آبرفتی وارد می شود. همچنین فرض می شود که شرایط جریان بیشتر از شرایط آستانهی حرکت رسوبات بستر کانال میباشد. در نتیجه جریان آب به محض رسیدن به بستر آبرفتی باعث به حرکت درآوردن این مصالح می شود. بخشی از این مصالح در اثر شرایط جریان به صورت معلق درآمده و بخشی که درشت دانهتر میباشند، به صورت باربستر منتقل میشوند (شفاعی بجستان 1390).
با توجه به مطالب ارائه شده باید متذکر شد که میزان حرکت بارمعلق و یا باربستر به شرایط هیدرولیکی کانال، در دسترس بودن مصالح رسوبی و نیز خصوصیات رسوب بستگی دارد، یا به عبارتی هرچه شرایط جریان، به عنوان مثال مقدار دبی جریان آب افزایش یابد، مقدار بار رسوبی که بصورت معلق یا بستر منتقل میشوند نیز افزایش مییابد. از این رو میتوان روابطی برای پیش بینی بار رسوبی معلق و باربستر تابعی از شرایط جریان و مشخصات رسوب به دست آورد. از آنجاکه قوانین حاکم بر حرکت مواد رسوبی در هر یک
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1399-10-19] [ 02:54:00 ب.ظ ]
|