فصل سوم : روش اجرای تحقیق 30

نوع و روش تحقیق 31

ابزار و روش گرد آوری اطلاعات 31

روش گرد آوری اطلاعات 31

جامعه آماری و نمونه 32

نمونه گیری 32

اعتبار و روایی پرسشنامه 32

پایایی پرسشنامه 33

روش تجزیه و تحلیل 33

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل یافته ها 34

جمعیت كلی استان به تفكیك شهرستانها 35

جدول مربوط به مبانی نظری 36

جدول توزیع درصد فراوانی 37

تحلیل و شرح جدول توزیع درصد فراوانی و رسم نمودار مربوطه 39

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 55

اهم نتایج تحقیق 56

پیشنهادات 57

محدودیتهای تحقیق 58

چكیده تحقیق:

در این پروژه كه تحت عنوان (بررسی تاثیر رسانه های خارج از كشور بر علاقه جوانان 20 الی 30 سال به پان تركیسم در شهرستان اردبیل ، پارس آباد و مشگین شهر می باشد) تلاش شده است كه رسانه های گروهی (شبكه های تلویزیون) خارج از كشور كه در تبلیغ افكار پان تركیسم فعالیت دارند شناسایی و تاثیر آنها بر علاقه جوانان بین 20 الی 30 سال به پان تركیسم بررسی گردد.

در همین راستا پرسشنامه حاوی 23 سوال تهیه و به تناسب آمار جمعیت تعداد 100 نفر در شهرستان اردبیل 50 نفر در شهرستان پارس آباد 50 نفر در شهرستان مشگین شهر از جامعه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده تكمیل گردید.

نوع تحقیق كاربردی و روش انجام آن توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات و شیوه انجام تحقیق اسنادی و پرسشنامه ای بوده است البته امكان استفاده از روش مصاحبه و سایر روشها نیز وجود داشت كه بلحاظ ضیق مهلت تكمیل تحقیق و لزوم مسافرت به شهرستانهای مذكور و انجام هزینه ایاب و ذهاب و سایر مشكلات جانبی فقط به روشها و ابزارهای فوق اكتفا گردید.

جامعه آماری جوانان بین 20 الی 30 سال شهرستان اردبیل – پاس آباد و مشگین شهر بودند كه سعی گردید از دارندگان مدارك تحصیلی دیپلم به بالا پرسشنامه تكمیل گردد.

طبق نتایج بدست آمده از هفت مورد فرضیه طرح شده فرضیه عدم تأمین نیازمندیهای جوانان توسط شبكه های داخل كشور باعث گرایش آنان به شبكه های خارج شده است با 71 درصد پاسخ مثبت 5/24 درصد پاسخ منفی و 5/4 درصد پاسخ نداده اولین و ضعف پوشش شبكه های داخل كشور باعث گرایش جوانان به رسانه های خارجی شده است، با 67درصد پاسخ مثبت، 5/24درصد پاسخ منفی، 5/8 درصد پاسخ نداده دومین فرضیه و تأثیر تنوع و جذابیت برنامه های شبكه های خارجی بر گرایش جوانان به آن برنامه ها با 5/53درصد پاسخ مثبت، 32درصد پاسخ منفی، 5/14درصد پاسخ نداده سومین فرضیه تأیید شده می باشد. فرضیات، تأثیر رسانه های خارج از كشور بر علاقه مندی جوانان به پان تركیسم با 5/50درصد پاسخ مثبت 5/37درصد پاسخ منفی 12درصد پاسخ نداده و فرضیه اهداف تجزیه طلبی بودن رسانه های خارج از كشور با 50درصد پاسخ مثبت 5/33 درصد پاسخ منفی 5/16 پاسخ نداده و فرضیه موفقیت شبكه های خارجی در جذب طرفدار و بیننده با 5/46 درصد پاسخ مثبت، 40درصد پاسخ منفی، 13 درصد پاسخ نداده به ترتیب توسط نمونه های جامعه آماری تأیید گردیده اند.

پیشگفتار:

در این پروژه تلاش شده كه تاثیر شبكه های تلویزیونی خارج از كشور بر علاقمندی جوانان به پان تركیسم مورد بررسی قرار گیرد و جهت نتیجه گیری بهتر ضمن اشاره به تاریخچه شبكه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان و شبكه های راه اندزی شده توسط عناصر قوم گرا با تكمیل پرسشنامه از جامعه آماری نسبت به تحلیل داده ها پرداخته شده است و علاوه بر آن نقش رسانه های محلی و داخل كشور نیزدر مقابل فعالیت شبكه های خارجی در پرسشنامه اشاره و نظر پاسخگویان تجزیه و تحلیل گردیده.

در بررسی اسنادی، سوابق و پرونده های تعداد 10 نفر ازفعالان قوم گرا در اردبیل مورد مظالعه قرار گرفته و تاثیر رسانه ها بر فعالیت آنلن بررسی شده است.

البته بعلت ضیق وقت امكان استفاده از تمامی ابزارهای گرد آوری اطلاعات و بكارگیری روشهای آن مقدور نگردید لیكن مجموعه تلاش كوتاه مدت بوده و امیدوارم قابل بهره برداری بوده باشد.

فصل اول: مقدمه و کلیات

مقدمه:

مسئله قومیت و قومگرایی از مسائل مهم (اجتماعی) كشور است كه همواره در مراحل تبدیل شدن به مسئله امنیتی است، دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی جهت ضربه زدن به این نظام از تمامی شگردها و شیوه ها اعم از تحریم اقتصادی، تحمیل جنگ 8 ساله، متهم كردن به عدم رعایت حقوق بشر استفاده كرده و به حول قوه الهی موفق نشده است و سرد مداران زور و استكبار جهانی راه و شیوه جدیدی كه انتخاب كرده اند بر هم زدن امنیت داخلی كشور با تحریك قومیتها می باشد و علنا در این رابطه بودجه كلانی اختصاص داده شده و سیاستمداران آمریكا اعلام كرده اند در ایران پتانسیل قومیتها وجود داشته كه چندین سال است كه از آن بی خبر بوده اند در نتیجه پس از آن توجه خاصی بر تحریك قومیتها كرده اند و نا آرامیهای استان خوزستان و استان های آذری نشین كشورمان در سالهای اخیر نتیجه اقدامات آنان میباشد.

……….. 30

اختلال افسرده خلقی…………………………………………………………………………………………………. 31

علایم افسردگی……………………………………………………………………………………………………….. 33

چگونگی مقابله با افسردگی …………………………………………………………………………………………. 34

روش های درمان افسردگی…………………………………………………………………………………………… 35

روش بازسازی شناختی برای درمان افراد افسرده…………………………………………………………………. 36

روش دو ستونی………………………………………………………………………………………………………… 36

درمان كوتاه مدت……………………………………………………………………………………………………….. 38

مشاوره و روان درمانی گروهی………………………………………………………………………………………. 39

چه عوامل روانی- اجتماعی در افسردگی دخیل هستند…………………………………………………………. 39

چگونه كسی می تواند بفهمد آیا افسرده است یا خیر……………………………………………………………. 40

خسارت استرس………………………………………………………………………………………………………. 42

روند استرس…………………………………………………………………………………………………………… 43

نشانه های هیجانی افسردگی…………………………………………………………………………………….. 44

به هنگام افسردگی چه كاری باید انجام دهیم……………………………………………………………………. 47

دیدگاههای نظری درباره افسردگی ………………………………………………………………………………… 49

تعریف امدادگر…………………………………………………………………………………………………………. 53

خصوصیات یا ویژگیهای امدادگر……………………………………………………………………………………… 53

تعریف كمكهای اولیه و امداد ………………………………………………………………………………………… 54

هدف ما از كمكهای اولیه……………………………………………………………………………………………… 54

تعریف عملیات نجات…………………………………………………………………………………………………… 55

تعریف دیگر امدادگر…………………………………………………………………………………………………….. 55

تعریف كمك های اولیه…………………………………………………………………………………………………. 55

بقیه ویژگی های یك امدادگر………………………………………………………………………………………….. 55

حفظ آرامش در ارائه كمكهای اولیه…………………………………………………………………………………… 56

وظایف امدادگر………………………………………………………………………………………………………….. 58

نحوه مراقبت از خود……………………………………………………………………………………………………. 59

كنترل استرس………………………………………………………………………………………………………….. 59

واكنش به استرسها…………………………………………………………………………………………………… 59

واكنش های دیررس……………………………………………………………………………………………………. 60

واكنش های شدید…………………………………………………………………………………………………….. 61

ی بر سابقه پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………… 62

فصل سوم: طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………. 70

طرح پژوهش …………………………………………………………………………………………………………… 71

جامعه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 72

نمونه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………. 72

روش نمونه گیری……………………………………………………………………………………………………….. 73

ابزار پژوهش و روش جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………. 74

روش آماری……………………………………………………………………………………………………………… 75

فصل چهارم: آمار……………………………………………………………………………………………………….. 76

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………. 77

آمار توصیفی…………………………………………………………………………………………………………….. 91

آمار استنباطی…………………………………………………………………………………………………………. 93

فرض صفر……………………………………………………………………………………………………………….. 93

فرض خلاف……………………………………………………………………………………………………………… 93

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………. 94

بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………. 95

محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………….. 97

پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 98

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………… 99

پیوست………………………………………………………………………………………………………………… 103

چکیده تحقیق:

موضوع پژوهش حاضر بررسی بینمیزان افسردگیامدادگران مرد هلال احمر شهرستان كرج با سابقة فعالیت امدادی آنهاست كه بدین منظور 25 امدادگری كه بیش از 4 سال سابقة فعالیت داشتند و 25 امدادگری كه كمتر از4 سال سابقة فعالیت داشتند به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و افسردگی آنها با پرسشنامة افسردگی بك سنجیده شد و در این پژوهش یك فرضیه شكل گرفت: میزان افسردگی در امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند.

برای بررسی فرضیه فوق از آزمون t استیودنت استفاده شد و چون t بدست آمده (917%) در سطح (05%) و (01%) كوچكتر از t جدول است بنابراین فرضیه فوق رد و فرضیة صفر تایید می شود و این نتیجه بدست آمد كه بین میزان افسردگی امدادگرانی كه بیش از چهار سال سابقه دارند با امدادگرانی كه كمتر از چهار سال سابقه دارند تفاوت معنا دار وجود ندارد.

مقدمه:

خلق یا mood مایة هیجانی یك وضعیت عاطفی پایدار است كه در طول طیفی بهنجار از غم تا شادی تجربه می شود. اختلالات خلقی با احساسهای نابهنجار افسردگی یا سرخوشی مشخص می شود كه در برخی موارد شدید با خصوصیت پسیكوتیك همراهند. اختلالات خلقی به انواع اختلالات دو قطبی و اختلالات افسردگی تقسیم می شوند. این علایم در برخی گروههای خاص از نظر جنس و سن و وضعیت روانی و اجتماعی افراد متفاوت می شود.

در این پژوهش افسردگی نه به عنوان یك بیماری، بلكه به عنوان واكنش روانی در مقابل مسائل و مشكلاتی كه امدادگران با آنها گریبانگیر هستند مطرح است.

مقولة استرس – بیماری از جمله نخستین موضوعاتی است كه در پنجاه سال اخیر بطور تجربی مورد كاوش قرار گرفته است و همین امر باعث شده كه تحقیقات مكرر و فراوانی در مورد چگونگی مقابله با آن صورت گیرد. بنظر می رسد كه از آغاز این قرن همواره با تحولات چشمگیری كه در حوزه های مختلف مطالعات پزشكی رخ داده است و با كشف بسیاری از واسطه های نور و هورمونی استرس- بیماری، دادو ستد و ویژگیهای روان شناختی و فیزیولوژیایی، وضوح دو چندان یافته است. زیرا توصیفات اطباء و حكماء قدیم از سطح همبستگی استرس – بیماری فراتر نمی رفت.

دو مشخصة اصلی افسردگی، ناامیدی و غمگینی است. شخص ركود وحشتناكی را احساس می كند و نمی تواند تصمیم بگیرد و یا فعالیتی را شروع كند یا به چیزی علاقه مند شود. شخص افسرده در احساس بی كفایتی و بی ارزشی غوطه ور می شود، گاه زیر گریه می زند و ممكن است به فكر خودكشی بیفتد تقریباً همه بیماران افسرده (97درصد) از كاهش انرژی كه منجر به بروز اشكال در تكمیل تكالیف، اختلال در كار تحصیلی و حرفه ای و كاهش انگیزه برای انجام طرح های تازه می گردد شكایت می كنند.

تقریباً 80 درصد این بیماران از اختلال خواب، به خصوص زود بیدار شدن از خواب (یعنی بی خوابی آخر شب) و بیداری های مكرر شبانه، كه ضمن آن در مورد مسائل خود به نشخوار ذهنی می پردازند، رنج می برند، بعضی از بیماران دچار بی اشتهایی و كاهش وزن می گردند، معهذا بعضی نیز افزایش اشتها، افزایش وزن و پرخوابی دارند. (به نقل از هاشمیان، 1375)

بیان مسئله:

آیا میزان افسردگی در امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند بیشتر از افسردگی امدادگران مردی است كه كمتر از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند در پژوهش حاضر قصد بر این است كه گروههایی از امدادگران مردی كه بیش از چهار سال سابقه در فعالیت امدادی دارند و گروه هایی كه كمتر از چهار سال سابقه دارند بررسی شود كه آیا افسردگی در امدادگرانی كه بیش از چهار سال سابقه دارند بیشتر از كسانی است كه كمتر از چهار سال سابقة فعالیت دارند و یا تفاوت معناداری بین میزان افسردگی دو گروه دیده نمی شود.

• 7. 3. 1- انواع شیوه های فرزند پروری ……………………………………………………….

• 7. 4- اصول انضباطی ………………………………………………………………………………

• 8- اختلالات و مشکلات خلقی در کودکان نوپا ……………………………………………..

• 9- محرومیت عاطفی و اثرات نگهداری کودکان در مؤسسات شبانه روزی ……..

فصل سوم : روش تحقیق

3. 1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..

3. 2- جامعه ی آماری …………………………………………………………………………………..

3. 3- نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………

3. 4- ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………..

3. 5- روش گردآوری داده ها ……………………………………………………………………….

3. 6- نوع پژوهش ……………………………………………………………………………………….

3. 7- روش آماری ………………………………………………………………………………………

فصل چهارم: یافته های پژوهش

4. 1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………..

تجزیه و تحلی نمرات میانگین و انحراف استاندارد متغیر های …………………………….

خلق و خو در دو گروه عادی و بهزیستی ……………………………………………………….

تجزیه و تحلیل نمرات متغیر خلق و خوی منفی در دو گروه ………………………………

تجزیه و تحلیل نمرات متغیر شدت ابراز احساسات …………………………………………..

تجزیه و تحلیل نمرات متغیر غریبگی کردن ………………………………………………………

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………….

بحث و نتیجه گیری فرضیه ی دوم پژوهش ………………………………………………………

بحث و نتیجه گیری فرضیه ی سوم پژوهش ……………………………………………………..

بحث و نتیجه گیری فرضیه ی چهارم پژوهش …………………………………………………..

بحث و نتیجه گیری فرضیه ی پنجم پژوهش ……………………………………………………..

5. 7- محدودیت های پژوهش …………………………………………………………………………

5. 8- پیشنهاد های پژوهشی……………………………………………………………………………

5. 9- پیشنهاد های اجرایی …………………………………………………………………………….

منابع فارسی ………………………………………………………………………………………………..

منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………

فصل اول: چارچوب پژوهش

1-1- چکیده

هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی خلق و خوی کودکان نوپا در شیرخوارگاه های مراکز بهزیستی با کودکان نوپای همسال در شرایط عادی بوده است. در این پژوهش سعی کردیم خلق و خوی کودکان نوپا در گروه را از لحاظ چهار مؤلفه ی خلق و خو شامل: خلق و خوی منفی، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابزار احساسات و غریبگی کردن را با هم مقایسه کنیم

جامعه ی آماری در این پژوهش، شامل 30 کودک نوپا در شیرخوارگاه های مراکز بهزیستی و 30 کودک نوپای همسال که در شرایط عادی رشد و پرورش می یابند، می باشد. که ما برای دسترسی به آنها، این کودکان را به صورت تصادفی از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران انتخاب کردیم.

وسیله ی اندازه گیری، آزمون ارزیابی تصویری خلق و خوی، کلارک استورات، فتیز پاتریک و گلدبرگ می باشد. این آزمون که برای اندازه گیری دشواری خلق و خوی کودکان نوپا در سال 2000 میلادی ساخته شده است، خلق و خوی کودکان نوپا را از لحاظ، منفی بودن، کندی سازگاری با تغییرات، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن مورد ارزیابی قرار می دهد. که برای ارزیابی میزان پایایی و اعتبار آزمون در ایران، ابتدا آن را بر روی نمونه ای 50 نفری از کودکان نوپای عادی که از سه مهد کودک در شمال، جنوب غرب و شرق تهران به طور تصادفی انتخاب شده بودند اجرا کردیم که میزان اعتبار آزمون 93% درصد بدست آمد که نشان می دهد، آزمون از اعتبار بالایی برخوردار است.

برای گرد آوری داده ها، پرسشنامه ی ارزیابی تصویری خلق و خو را بین مادران 30 کودک نوپا در شرایط عادی رشد و پرورش می یابند توزیع کردیم و از آنها خواستیم با دیدن هر موقعیت، گزینه ی پاسخ را که به صورت تصویری طراحی شده است را علامت بزنند. سپس پرسشنامه بین مربیان 30 کودک نوپا در شیرخوارگاه های مراکز بهزیستی توزیع و اطلاعات لازم گردآوری شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از شیوه های آمار توصیفی دسته بندی و خلاصه شد و میانگین و انحراف استاندارد آنها محاسبه گردید و در قسمت آمار استنباطی برای بررسی تفاوت گروه ها از لحاظ چند متغیر به طور همزمان از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد.

یافته های پژوهش نشان داد که دو گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه های مراکز بهزیستی و کودکان نوپا در شرایط عادی از لحاظ سر مؤلفه ی خلق و خوی منفی، شدت ابراز احساسات و غریبگی کردن با هم تفاوت معنا داری دارند ولی از لحاظ کندی سازگاری با تغییرات تفاوت معناداری بدست نیامد. در خلق و خوی منفی کودکان نوپا در شیرخوارگاه ها در مقایسه با گروه همسالانشان خلق و خوی منفی بیشتری داشتند. در زمینه ی شدت ابراز احساسات نیز نسبت به گروه کودکان نوپا در شرایط عادی احساساتشان و با شدت بیشتری ابراز می کردند ولی در متغیر غریبگی کردن نتایج نشان داد که کودکان نوپا در شرایط عادی نسبت به گروه کودکان نوپا در شیرخوارگاه ها در حضور افراد ناآشنا بیشتر غریبگی می کنند.

2-1- مقدمه

از لحظه ی انعقاد نطفه و در طول زندگی که می تواند 60، 70، 80 یا 100 سال طول بکشد، انسان به تدریج دوره های مختلفی از شبه جنینی، نوزادی، نوبادگی، کودکی، نوجوانی، بزرگسالی، میانسالی و پیری را طی می کند و در طی این دوران تغییرات زیادی در انسان به وجود می آید . این تغییرات زمینه های زیادی را در بر می گیرد مانند تغییرات جسمی، شناختی و روانی – اجتماعی (وندرزندن،ترجمه گنجی،1385) .

برای بررسی و درک متغیرهای فردی مختلف موجود میان افراد در دوران نوجوانی و بزرگسالی، تاکنون تحقیقات زیادی صورت گرفته است هدف از انجام این تحقیقات، شناخت و درک اثرات خلق و خو، خودباوری، خویشتنداری، عزت نفس و … در ارتباط با شماری از رویداد های اجتماعی نظیر رفتارهای پر خطر، سوءاستفاده ها و بدرفتاری، افسردگی، خود کشی، خشونت و بزهکاری می باشد . شواهد متعددی نشان می دهد که خصوصیات فردی باشد در طی دوران نوجوانی و بزرگسالی تغییر می کنند . از آنجاییکه، اساس و پایه ی توانایی های اجتماعی و فردی و خصوصیات فردی در دوره ی نوزادی و نوپایی شکل می گیرد، بنابراین محققان بهترین زمان را برای بررسی و مطالعه خصوصیات فردی و اجتماعی، اوایل دوره ی رشد مخصوصاً دوران نوباوگی می دانند (هوک، کلویر – ماوس، 2002) . نوباوگی و نوپایی به دو سال اول زندگی گفته می شود که یکی از پرجنب و جوش ترین دوران رشد است . قد کودکان نوپا در پایان سال اول 50 درصد و در دو سالگی 75 درصد بیشتر از زمان تولد استوزن نیز افزایش قابل ملاحظه ای نشان می دهد . در 5 ماهگی وزن نسبت به زمان تولد، 2 برابر، در یک سالگی، سه برابر و در دو سالگی، سه برابر و در دو سالگی، چهار برابر شده است . کودکان نوپا به جای افزایش منظم به صورت جهش های کوچک رشد می کنند . در سر تاسر دوره ی نوبادگی مغز با سرعت حیرت انگیزی به رشد خود ادامه می دهد. تولید انبوه سیناپسها در مغز می تواند علت جهش های رشد مغز در 2 سال اول زندگی باشد . شواهد تأکید می کنند که، چند سال اول زندگی، دورانی است که مغز خیلی شبیه اسفنج است، زیرا یادگیری مهارت های جدید، سریع و چشمگیر است (برک،2001).

از لحاظ شناختی نوباوگان در طول سال اول به رویدادهای تازه وگیرا، توجه می کنند . آنها با انتقال به دوره ی نوپایی برای رفتار عمدی آماده تر می شوند و با پیچیده تر شدن برنامه ها و فعالیت ها مدت توجه در کودکان نوپا افزایش می یابد . همچنین از لحاظ حافظه در نیمه ی سال اول زندگی، می توانند موضوعات را به یاد بیاورند . طبقه بندی نیز در کودکان نوپا در ابتدا جنبه ادراکی دارد که بر اساس شباهت ظاهری صورت می گیرد. اما در پایان سال اول ف طبقه بندی ها، مفهومی می شود و بالاخره در حدود 11 ماهگی، کودکان نوپا می توانند اشیاء را در دو طبقه دسته بندی کنند(کوپنیک،1987 به نقل از برک 2001).

از لحاظ رشد عاطفی و هیجانی، چون اندازه گیری جداگانه تغییرات درونی و فیزیولوژیکی در کودکان غیر ممکن است و از آنجائیکه تغییر در حالات چهره در واکنش به پدیده هایی که ایجاد هیجان می کند، همگانی است و با تغییر در دستگاه عصبی خود مختار همراه است، برخی از محققان از حالات چهره ی کودک عواطف خاصی را استنباط می کنند که مهمترین آنها عبارتند از خنده، ترس، خشم و غریبی کردن (ماسن،ترجمه یاسایی).

………………………..د

1- فصل اول : کلیات

• مقدمه………………………………………………………………………………………………………………….1

• بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………………….2

• اهمیت و ضرورت تحقیق………………………………………………………………………………………3

• اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………….4

• سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………….4

• تعاریف نظری………………………………………………………………………………………………………5

• عملیاتی واژگان بکار رفته در تحقیق………………………………………………………………………9

2- فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1- مبانی نظری پژوهش………………………………………………………………………………………………11

2-1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………11

2-1-2- تعریفسواد اطلاعاتی……………………………………………………………………………………….12

2-1-3- تاریخچه سواد اطلاعاتی……………………………………………………………………………………..14

2-1-4- پیشینه آموزش سواد اطلاعاتی در جهان……………………………………………………………….15

• امریکا و اروپا………………………………………………………………………………………………………………………….15

• انگلستان…………………………………………………………………………………………………………………………………17

• دانمارک و هلند……………………………………………………………………………………………………………………….17

• آسیا و اقیانوسیه……………………………………………………………………………………………………………………….18

• سنگاپور و مالزی……………………………………………………………………………………………………………………..18

• چین و استرالیا…………………………………………………………………………………………………………………………19

• آفریقا……………………………………………………………………………………………………………………………………..20

• 
  
  
  

  عنوان

  
  
  
  

  صفحه

  یونسکو…………………………………………………………………………………………………………………………………..21

2-1-5- سواد اطلاعاتی در ایران………………………………………………………………………………………21

2-1-6- سواد اطلاعاتی در آموزش عالی…………………………………………………………………………..23

2-1-7- جامعه اطلاعاتی و سواد اطلاعاتی ……………………………………………………………………….25

2-9- مدلهای سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی………………………………………………………………..34

• مدل بروس……………………………………………………………………………………………………………………………..34

• مدل شش مهارت بزرگ……………………………………………………………………………………………………………35

• مدل جستجوی اطلاعات…………………………………………………………………………………………………………..36

2-1-10- نظریه های یادگیری خواستگاه اصلی سواد اطلاعاتی…………………………………………….37

2-1-11- بنیاد فلسفی نظریه های یادگیری………………………………………………………………………..41

2-1-12- تجربه گرایی بنیاد فلسفی سواد اطلاعاتی…………………………………………………………….41

2-1-13- پیشینه نظریه ای یادگیری………………………………………………………………………………….42

2-1-14- نظریه کارکرد گرایی بنیاد علمی خود-راهبری یادگیری…………………………………………44

2-1-15- خود-راهبری یادگیری……………………………………………………………………………………..46

2-1-15-1-تعریف خود-راهبری یادگیری………………………………………………………………………..47

2-1-15-2- تاریخچه خود-راهبری یادگیری……………………………………………………………………46

2-1-15-1-ابعاد خود-راهبری یادگیری……………………………………………………………………………51

2-1-15-2- الگوی خود-راهبری چهار عاملی کندی………………………………………………………..52

2-1-15-3- الگوی خود-راهبری مسئولیت شخصی محور ………………………………………………52

2-1-15-4- الگوی خود-راهبری سه بعدی گاریسون ……………………………………………………..53

2-15-5- موقعیتهایی که یادگیری خودراهبر گسترش پیدا می کند……………………………………….54

2-1-16- اهمیت خود-راهبری یادگیری در آموزش عالی……………………………………………………54

2-1-17- رابطه مفهومی سواد اطلاعاتی و خود-راهبری یادگیری ……………………………………….57

2-2- پیشینه تجربی ……………………………………………………………………………………………………….59

2-2-1- تحقیقات داخلی در حوزه سواد اطلاعاتی……………………………………………………………..59

2-2-2- تحقیقات داخلی در حوزه خود-راهبری یادگیری…………………………………………………..59

2-2-3- تحقیقات خارجی در حوزه سواد اطلاعاتی……………………………………………………………63

2-2-4- تحقیقات خارجی در حوزه سواد اطلاعاتی……………………………………………………………69

2-2-5- جدول خلاصه پیشینه های داخلی و خاری بکالر رفته در تحقیق……………………………..72

3- فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………..76

3-2- روش بررسی………………………………………………………………………………………………………..77

3-3- جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………..77

3-4- حجم نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………….77

3-5- روش جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………….78

3-7- ابزار مورد استفاده و نحوه تعیین پایایی ……………………………………………………………………79

3-8- روایی و ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………….80

3-9- روشهای پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………………..81

3-10- روشها و فرمولهای اماری مورد استفاده جهت تحلیل داده ها……………………………………..82

4- فصل چهارم: یافته های پژوهش

4-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….83

4-2- تحلیل متغیر جنسیت………………………………………………………………………………………………83

4-3- تحلیل متغیر سن……………………………………………………………………………………………………85

4-4- تحلیل متغیر معدل………………………………………………………………………………………………..85

4-5- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویی به سوالات پرسشنامه خود-راهبری یادگیری……………86

4-6- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویی به سوالات پرسشنامه سواد اطلاعاتی………………………88

4-7- بررسی شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سوالات پرسشنامه خود-راهبری یادگیری…………………………………………………………………………………………………………………………90

4-7- بررسی شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سوالات سواد اطلاعاتی…………………….92

4-8- نمره خود-راهبری یادگیری دانشجویان…………………………………………………………………….94

4-9- نمره سواد اطلاعاتی دانشجویان……………………………………………………………………………….95

4-10- آمار استنباطی شامل ( تحلیل آماری سوالات تحقیق)………………………………………………..96

5- فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………103

5-2- خلاصه پژوهش و تحلیل نتایج………………………………………………………………………………103

5-3- نتایج حاصل از تحلیل آماری سوالات پژوهش ………………………………………………………104

5-4- نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………………111

5-5- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………………112

5-6- پیشنهاداتی جهت پژوهش های آتی ………………………………………………………………………113

5-7- محدودیتها………………………………………………………………………………………………………….114

6- فهرست منابع ………………………………………………………………………………..115

6-1- منابع فارسی……………………………………………………………………………..115

6-2- منابع انگلیسی…………………………………………………………………………….124

7- پیوست ها

7-1- پرسشنامه سواد اطلاعاتی

7-2- پرسشنامه خود-راهبری یادگیری

فهرست جداول

جدول 3-1- جدول نمونه گیری مورگان

جدول 4-1- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب جنسیت آنها

جدول 4-2- رنج سنی پاسخگویان

جدول 4-3- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب سن آنها

جدول 4-4- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب معدل آنها

جدول 4-5- توزیع فراوانی و درصد گزینه های انتخابی سؤالات پرسشنامه خود ـ راهبری یادگیری دانشجویان

ادامه جدول 4-6- توزیع فراوانی و درصد گزینه های انتخابی سؤالات پرسشنامه خود ـ راهبری یادگیری دانشجویان

جدول 4-7- توزیع فراوانی و درصد گزینه های انتخابی سؤالات پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان

ادامه جدول 4-8- توزیع فراوانی و درصد گزینه های انتخابی سؤالات پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان

جدول 4-9- شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سؤالات پرسشنامه خود ـ راهبری یادگیری دانشجویان

ادامه جدول 4-10- شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سؤالات پرسشنامه خود ـ راهبری یادگیری دانشجویان

جدول 4-11- شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سؤالات پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان

جدول 4-12- شاخص های گرایش به مرکز و پراکندگی سؤالات پرسشنامه سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان

جدول 4-13- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب نمره خود ـ راهبری یادگیری آنها

جدول4- توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان بر حسب نمره سنجش سواد اطلاعاتی آنها

4-15- جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین سواد اطلاعاتی و خود راهبری یادگیری دانشجویان

4-16- جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین معدل و سواد اطلاعاتی دانشجویان

4-17- جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین معدل و خود راهبری یادگیری دانشجویان

4-18- جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین سن و سواد اطلاعاتی دانشجویان

4-19- جدول ضریب همبستگی پیرسون رابطه بین سن و خود راهبری یادگیری دانشجویان

جدول 4-20- مقایسه میانگین سواد اطلاعاتی بر حسب جنسیت با استفاده از آزمون t با نمونه های مستقل

جدول 4-21- مقایسه میانگین خود راهبری یادگیری بر حسب جنسیت با استفاده از آزمون t با نمونه های مستقل

فهرست نمودارها

نمودار 2-1- دامنه سواد اطلاعاتی

نمودار 4-1- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب جنسیت آنها

نمودار 4-2- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن آنها

نمودار 4-3- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب معدل آنها

نمودار4-4- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نمره خود ـ راهبری یادگیری آنها

نمودار 4-5- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب نمره سنجش سواد اطلاعاتی آنها

• مقدمه

كسب مهارت های سواد اطلاعاتی، فرصت های دانشجویان در امریادگیری خود-راهبررا چند برابر می كند، چرا كه آنان به استفاده از طیف متنوعی از منابع اطلاعاتی به منظور گسترش دانش خود می پردازند، پرسش های آگاهانه می پرسند، و توان تفكر انتقادی خود را به منظور اقدام باز هم بیش تر به یادگیری خود – راهبر، تقویت می كنند. نیل به قابلیت های سواد اطلاعاتی مستلزم درك این نكته است كه این مجموعه توانمندی ها فرع بر برنامه درسی نیست، بلكه با محتوا، توالی، و ساختار برنامه درسی درهم تنیده شده است. این تلفیق با برنامه درسی تدارك كننده زمینه های بسیار در ارتقای میزان نفوذ و اثرگذاری روش های گوناگون تدریس دانشجومحور (همچون یادگیری مسئله مبنا، یادگیری شواهدمبنا، و یادگیری كندوكاوی) می باشد. دانشجویان با راهنمایی اعضای هیئت علمی و دیگران در طی شیوه های مسئله مبنا، در سطحی عمیق تر از آنچه كه با به كارگیری تمام و كمال متون درسی كتبی و شفاهی امكانپذیر است، به استدلال در باره محتوای درس خود می پردازند. برای بهره برداری بیشینه از یادگیری مسئله مبنا، دانشجویان غالباً باید از مهارت های تفكر استفاده كنند و این امر مستلزم آن است كه به كاربران ماهری در كار با منابع اطلاعاتی- در هر جا و هر قالبی كه هست- تبدیل شوند و بدین ترتیب مسئولیت پذیری خویش را در جهت یادگیری خویش افزایش دهند(هاشمیان،1384)

در این مطالعه برای رسیدن به مفاهیم قابل درک در رابطه با سواد اطلاعاتی و خود-راهبری یادگیری برداشت ها و نظرات دیگران را در یک نگاه اجمالیمی شود تا بتوان هرچه بهتر از دانش های پیشین بهره مند شد. و از نهایت قدرت انتقال محقق استفاده می شود و در نهایت این یافته ها را در جهت موضوع تحقیق یعنی سنجش رابطه سواد اطلاعاتی با خود-راهبری شدن یادگیری، بکار گرفته شد .

1-2- بیان مساله

در شرایط امروز، یادگیری دیگر نمی تواند محدود به دوره مطالعات رسمی باشد. اینك بیش از هر زمان دیگری نیاز به یادگیری مداوم وجود دارد، یادگیری كه محدودیت سنی، مكانی و زمانی نداشته باشد؛ این نوع یادگیری یادگیری خود-راهبری نام دارد. یادگیری خود-راهبر به معنای چرخه مداوم یادگیری از دوران كودكی و زمان آموزش رسمی تا دوران بزرگسالی و یادگیری مستقل در سرتاسر زندگی از طریق فرصتهای در دسترس (به شكل رسمی و غیررسمی) است. این نوع یادگیری شامل تلاش عمدی و ارادی یادگیرندگان با برنامه آگاهانه و عموماً متناسب با انگیزه ها، تجربه ها، دانش و تواناییهای آنان در یادگیری است. پیشنیاز و عامل اصلی یادگیری مادام العمر، مجهز بودن به مهارتهای سواد اطلاعاتی است(کدیور،1382).

نظر به اینکه امروزه مهارت های سواد اطلاعاتی در زندگی شخصی و حرفه ای نقش تعیین کننده ای دارد، از جمله مهارت های زندگی به شمار می رود. یادگیری در جهان متحول کنونی روندی مداوم دارد. آنجایی که نمی توان در تمام طول عمر از آموزش های رسمی بهره مند بود، افراد باید بتواند به صورت خود-راهبر به یادگیری بپردازند و اطلاعات، دانش و مهارت خود را با تغییرات همخوان کنند. برای این که بتوان به صورت خود-راهبر به یادگیری پرداخت، باید بتوان نیازهای اطلاعاتی خود را شناسایی کرد، و نسبت به راه های دسترسی به اطلاعات مورد نیاز و چگونگی ارزیابی و استفاده از این اطلاعات در زمان نیاز، آگاهی کافی پیدا کرد .از آنجایی که سواد اطلاعاتی، توانایی شناسایی، دسترسی و استفاده موثر از اطلاعات، باسوادان اطلاعاتی فراگیران مادام العمر به شمار می آیند و این امر، با توجه به تسلط گسترده فناوری نوین در تولید، ذخیره و توزیع اطلاعات از اهمیت خاصی بر خوردار است(حیدری موسی نارنجی،1388)

سواد اطلاعاتی شامل مهارتهایی است که موجب استفاده موِّثراز اطلاعات می شود،دردهه اخیر عمدتابه دلیل ایجاد پیوندبین سواد اطلاعاتی وخودراهبرشدن یادگیری گرایش به سواداطلاعاتی رشد قابل توجهی داشته بطوریکه بدون آن توانایی راه یابی هدفمند به دریای پهناور اطلاعات بخصوص برای دانشگاهیان غیر ممکن است (فیکست2001)

موسسه های آموزش عالی ملزم به کمک رسانی به دانشجویان هستند تا بتوانند توانایی اهی لازم را برای کسب مهارت سواد اطلاعاتیرا بدست آورندو تحقق یادگیری مادام العمر ماموریت محوری این موسسات است(قاسمی1385).

سواد اطلاعاتی مرز آموزش و یادگیری رااز محدوده کلاس درس فراتر می برد و به فرد این قدرت را می دهد که به راه جویی های خودراهبر وقابل اعتماد اقدام کند(لفس و پارتکر1995).

لذا ما در این مطالعه به دنبال پاسخ گویی به این سوال هستیم که آیا سواد اطلاعاتی می تواند دانشجویانی را تربیت نماید که در امر یادگیری خود راهبر شوند ؟

1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق

سواد اطلاعاتی ابزار ارتباط با دنیا در عصر حاضر است، دنیایی كه اطلاعات عنصر اولیه همه فعالیتهای بشری و عامل راهبردی در رقابتهای اقتصادی، سیاسی و غیره است کسب سواد اطلاعاتی به زمان خاصی محدود نمی شود، بلکه همیشگی است و به همین دلیل مبنای یادگیری خود-راهبر به شمار می آید.

در حال حاضر اگر شخصی بخواهد از تمام اطلاعات جدید منتشر شده در زمینه تخصصی خود آگاه شود ، به طور قطع نخواهد توانست و تنها راه پیش روی او مطالعه گزینشی خواهد بود تخصصی شدن و گسترش موضوعات دانش بشری ، آسان شدن نشر مطالب و كارآیی زیاد وسایل نوین ارتباطی از قبیل شبكه های محلی ، اینترنت و … را می توان دلایل دیگر این مسئله به شمار آورد(سان پینگ،2004)

کسب مهارتهای سواد اطلاعاتی توسط دانشجویان موجب خواهد شد مهارتهای ارزیابی و مدیریتی آنان افزایش یابد و فناوری های اطلاعاتی به فراگیر کمک خواهد کرد تا فارغ از محدودیتهای زمانی ومکانی به یادگیری بپردازند(زمانی1382)

تبدیل فراگیرن به یادگیران خودراهبر باعث خواهد شد که آنان خود بتوانند نیازها واهداف خود رامتناسب با دانش موجود تعیین کنندوافزایش خودراهبری باعث افزایش پیشرفت تحصیلی ودرنهایت تداوم یادگیری همیشگی در دانشجویان خواهد شد

دانشجویان خودراهبر مسؤلیت رفع نیازهای یادگیری خود را بر عهده میگیرند وسواد اطلاعاتی یکی از ملزومات مدیریت دانش است که می تواند مبنای توسعه دانش مدار قرارگیرد(صفوی1385)

حال در چنین فضایی كه اطلاعات به سرعت در حال تولید و نشر در قالب های گوناگون الكترونیكی و غیرالكترونیكی، آن هم در ابعاد وسیع جغرافیایی است و جهان به سمت و سوی تبدیل به دهكده جهانی و شكستن مرزهای جغرافیایی و سیاسی در حركت است ، چگونه یك شخص تحصیل كرده و نیازمند اطلاعات می تواند اطلاعات جدید را به موقع كسب كرده و دانش خود را روزآمد نگاه دارد ؟ افراد جامعه چگونه میتوانند یادگیری مادام العمر را در چرخه یادگیری خویش جای دهند؟ برای پاسخ به این سئوال ها و دیگر سئوال های مشابه ابتدا باید به این سئوال پاسخ داد كه یادگیری خود-راهبر چیست ؟ با به دست آوردن شناخت از یادگیری خود-راهبر می توان تمامی مسائل مطرح شده را بهتر درك نمود و فهمید كه چرا امروزه خواندن و نوشتن به تنهایی معیار باسوادی نمی باشد .