1-4. اهداف تحقیق: 8

1-4-1. اهداف جزئی تحقیق. 8

1-5. سوالات تحقیق: 9

1-6. تعریف اصطلاحات و متغیرهای تحقیق: 9

1-7. معیارهای هفت گانه مدل تعالی بالدریج. 10

1-7-1. معیار یک (رهبری) 10

1-7-2. معیار دو (خط مشی و استراتژی) 10

1-7-3. معیار سه ( تمرکز بر دانشجویان، ذینفعان و بازار) 11

1-7-4. معیار چهارم (اندازه گیری، آنالیز و مدیریت دانش) 11

1-7-5. معیار پنج ( تمرکز بر نیروهای کاری) 11

1-7-6. معیار شش (مدیریت فرآیندها) 12

1-7-7. معیار هفت (نتایج) 12

1-8. تعاریف عملیاتی تحقیق. 12

1-8-1. معیار رهبری. 12

1-8-2. معیار برنامه ریزی راهبردی. 12

1-8-3. معیار تمرکز بر دانشجویان. 13

1-8-4. معیار سنجش،تحلیل و مدیریت دانش.. 13

1-8-5. معیار تمرکز بر اعضاء هیات علمی. 13

1-8-5. معیار مدیریت فرآیندها 13

1-8-6. معیار نتایج عملکرد 14

فصل دوم:پیشینه تحقیق

پیش درآمد فصل دوم 16

مدل مالکوم بالدریج. 16

نگاهی بر مدل کانجی. 17

نگاهی بر مدل تعالی عملکرد EFQM.. 18

الف)معیارهای توانمندی سازمان: 18

ب) نتایج: 19

نگاهی بر مدل ادوارد دمینگ… 19

تاریخچه ی نوآوری و خلاقیت در سازمان ها 20

سیر تکامل موضوع نوآوری را می توان در ۵ موج خلاصه نمود: 21

موج اول: دیدگاه شومپیتر. 21

موج دوم: نوآوری تکنولوژیک… 22

موج سوم: نوآوری صنعتی. 22

موج چهارم: 22

موج پنجم: نوآوری علمی ۱۹۹۳. 22

امواع مدل های نوآوری در سازمان. 23

انواع روش های نوآوری. 24

1- مهارگسلی ذهنی یا بارش فکری(Br St) 24

2-قوانین افزایش کیفیت اجرایی روش (( Br St 24

3-شکل نوشتاری مهار گسلی ذهنی (BrW) 25

4- فرآیند بازتعریف اکتشافی(HRP) 25

5-قیاس ها 25

6-نظریه ابداعانه حل مساله (TIPS) 25

7- مدل (IMS) 26

نتیجه گیری از مطالب فصل. 29

فصل سوم: روش شناسی

3-1. پیش درآمدی برفصل سوم 31

3-2. روش تحقیق. 31

3-3. جامعه و نمونه آماری. 32

3-4. روشها یا ابزارهای گردآوری داده ها 33

3-5. نحوه ساخت پرسش نامه محقق ساخته 33

3-6. روایی و پایایی روش و ابزار: 34

3-7. روش های آمار توصیفی: 34

3-8. روش های آمار استنباطی: 34

فصل چهارم: نتایج تحقیق

پیش درآمدی برفصل چهارم 37

جامعه آماری. 37

نتایج جدول: 98

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

پیش درآمدی بر فصل پنجم 102

خلاصه تحقیق. 103

نتایج. 106

نتیجه گیری و بحث: 115

مقایسه نتایج تحقیق با موارد مشابه 117

محدویت های تحقیق: 121

محدودیت های در اختیار و كنترل محقق: 121

محدودیت های خارج از كنترل و اختیار محقق: 121

پیشنهادات تحقیق. 122

پیشنهادات کاربردی: 122

پیشنهادات پژوهشی: 123

منابع و ماخذ 124

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول1-3 . انطباق سؤالات تحقیق با سؤالات پرسشنامه

جدول 1-4 . نوع ارزش های متناسب با گسترش نوآوری

جدول 2-4 . نظرات نمونه آماری در زمینه فعالیت های رئیس دانشگاه

جدول3-4. اهمیت فعالیت های مربوط به رئیس دانشگاه

جدول 4-4. اختیارات رئیس دانشگاه برای تشویق و ترغیب کارکنان

جدول5-4. نظارت نمونه آماری در زمینه تدوین اهداف و استراتژی

جدول 6-4. نظرات نمونه آماری در مورد تدوین اهداف دانشگاه

جدول 7-4. نظرات نمونه آماری درباره استراتژی های مرتبط با نوآوری

جدول 8-4. نظرات نمونه آماری در مورد تدوین خط مشی ها

جدول 9-4. نظرات نمونه آماری در مورد تمرکز بر ذینفعان

جدول 10-4. راهکارهای گسترش نوآوری در دانشگاه با تمرکز بر ذینفعان

جدول 11-4. ایجاد راهکار برای ارتقاء نوآوری با تکیه بر تمرکز بر ذینفعان

جدول 12-4. نظرات نمونه آماری درباره تمرکز بر ذینفعان و بازار کار

جدول 13-4. نظرات نمونه آماری درباره مدیریت دانش

جدول 14-4. نظرات نمونه آماری در مورد مفید واقع شدن مدیریت دانش

جدول 15-4. گسترش نوآوری با توجه به مدیریت دانش

جدول 16-4. راهكارهای نوآوری با توجه به مدیریت دانش

جدول 17-4. نقش نیروهای كاری در ارتقاء نوآوری

جدول 18-4. اثرگذاری تمركز بر نیروهای كاری در گسترش نوآوری

جدول 19-4. نظرات نمونه آماری در مورد چگونگی گسترش نوآوری در دانشگاه

جدول 20-4. ایجاد راهكاری برای ارتقاء نوآوری از طریق نیروهای كاری

جدول 21-4. نظرات نمونه آماری در مورد معیار مدیریت فرآیند

جدول 22-4. افرادی که می توانند با مدیریت فرآیندها منجر به نوآوری در دانشگاه گردند

جدول23-4. فرآیندهایی كه منجربه خلاقیت در دانشگاه می شوند

جدول 24-4. اهمیت فعالیت هایی که منجربه خلاقیت می شوند

جدول 25-4. نتایج مؤثر در ایجاد نوآوری در دانشگاه

جدول 26-4. نتایج برنامه ریزی دانشگاه

جدول 27-4. چگونگی تبدیل نتایج بدست آمده به راهکاری برای نوآوری

جدول 28-4. نتیجه ای خوب از فعالیت های دانشگاه كه منجر به نوآوری گردد

جدول 29-4. نتایج آمار توصیفی

جدول 30-4 . آزمون فریدمن برای ارزش های سازمانی مربوط به رهبر

جدول 31-4 آزمون فریدمن برای فعالیت های مربوط به رییس دانشگاه

جدول 32-4. آزمون فریدمن برای فعالیت های نوآورانه رییس دانشگاه

جدول 33-4. آزمون فریدمن برای اختیارات رییس برای تشویق کارکنان

جدول 34-4 . آزمون فریدمن برای تدوین اهداف بر اساس منافع ذینفعان

جدول 35-4. آزمون فریدمن برای اهداف دانشگاه منجر به گسترش نوآوری

جدول36-4. آزمون فریدمن برای اصول مربوط به خط مشی دانشگاه

جدول37-4. آزمون فریدمن برای گسترش نوآوری با توجه به اهداف

جدول38-4 آزمون فریدمن برای تمرکز بر بازار کار و ذینفعان

جدول 39-4. راهکار های گسترش نوآوری با تمرکز بر بازار کار

جدول 40-4. آزمون فریدمن برای گسترش نوآوری با تمرکز بر منافع ذینفعان

جدول 41-4. آزمون فریدمن برای راهکارهای نوآوری با توجه به و بازار کار

جدول 42-4 . آزمون فریدمن برای موارد مربوط به مدیریت دانش

جدول 43-4. آزمون فریدمن برای مدیریت دانش برای ارتقاء نوآوری

جدول 44-4. آزمون فریدمن برای موارد مربوط به مدیریت دانش

جدول 45-4. آزمون فریدمن برای راهکار ارتقاء نوآوری در دانشگاه

جدول 46-4 آزمون فریدمن برای موارد مربوط به تمرکز بر اعضاء هیات علمی

جدول 47-4. آزمون فریدمن برای اهمیت تمرکز بر نیروهای کاری

جدول 48-4. آزمون فریدمن برای تمرکز بر نیروهای کاری

جدول 49-4. آزمون فریدمن برای اشاعه نوآوری توسط نیروهای کاری

جدول 50-4 آزمون فریدمن برای موارد مربوط به معیار مدیریت فرایندها

جدول 51-4. آزمون فریدمن در مورد مدیریت فرآیند ها

جدول 52-4. آزمون فریدمن برای گسترش نوآوری با توجه به مدیریت فرآیندها

جدول 53-4. آزمون همبستگی فریدمن برای نوآوری با توجه به فرآیندها

جدول 54-4. آزمون فریدمن برای معیار نتایج

جدول 55-4. آزمون فریدمن برای نتایج دانشگاه که حاصل برنامه ریزی دانشگاه است

جدول 56-4. آزمون فریدمن در موردتبدیل معیار نتایج بدست آمده

جدول 57-4 آزمون فریدمن در مورد بهترین نتیجه از فعالیت های دانشگاه

جدول 58-4 نتایج سوالات تحقیق

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار 1-4. نوع ارزش های متناسب با گسترش نوآوری

نمودار 2-4. . نظرات نمونه آماری در زمینه فعالیت های رئیس دانشگاه

نمودار 3-4. اهمیت فعالیت های مربوط به رئیس دانشگاه

نمودار4-4. اختیارات رئیس دانشگاه برای تشویق و ترغیب کارکنان

نمودار5-4. توزیع پراکنش نمونه آماری در زمینه تدوین اهداف

نمودار6-4. نظرات نمونه آماری در مورد تدوین اهداف دانشگاه

نمودار 7-4. نظرات نمونه آماری درباره استراتژی های مرتبط با نوآوری

نمودار 8-4. نظرات نمونه آماری در مورد تدوینخط مشی هایدانشگاه

نمودار 9-4. نظرات نمونه آماری در مورد تمرکز بر ذینفعان دانشگاه

نمودار 10-4. راهکارهای گسترش نوآوری در دانشگاه با تمرکز بر ذینفعان

نمودار11-4. ایجاد راهکا برای ارتقاء نوآوری با تکیه بر تمرکز بر ذینفعان

نمودار 12-4. نظرات نمونه آماری درباره تمرکز بر ذینفعان

نمودار 13-4. نظرات نمونه آماری درباره مدیریت دانش و اطلاعات

نمودار14-4. نظرات نمونه آماری در مورد مفید واقع شدن مدیریت دانش

نمودار 15-4 . گسترش نوآوری با توجه به مدیریت دانش

نمودار 16-4. راهكارهای نوآوری با توجه به مدیریت دانش

نمودار17-4. نقش نیروهای كاری در ارتقاء نوآوری در دانشگاه

نمودار 18-4. اثرگذاری تمركز بر نیروهای كاری

نمودار 19-4. چگونگی گسترش نوآوری در دانشگاه

نمودار 20-4. راهكاری برای ارتقاء نوآوری از طریق نیروهای كاری

نمودار21-4. نظرات نمونه آماری در مورد معیار مدیریت فرآیندها

نمودار 22-4. افرادی که با مدیریت فرآیندها منجر به نوآوری می گردند

نمودار23-4. فرآیندهایی كه منجربه خلاقیت در دانشگاه می شوند

نمودار 24-4. اهمیت فعالیت هایی که منجربه خلاقیت می شوند

نمودار 25-4. نتایج مؤثر در ایجاد نوآوری در دانشگاه

نمودار 26-4. نظرات نمونه آماری در مورد نتایج برنامه ریزی دانشگاه

نمودار27-4. چگونگی تبدیل نتایج بدست آمده به راهکاری برای نوآوری

نمودار 28-4. نتیجه ای خوب از فعالیت های دانشگاه

نمودار 29-4. نتایج تحقیق

فهرست شكل ها

عنوان صفحه

1- 1. مدل قشه مفهومی مالکوم بالدریچ

1-4. مدل مفهومی نتایج تحقیق

 

 

فصل اول

كلیات تحقیق

1-1. مقدمه

با پیشرفت های روز افزون علم و فناوری و جریان گستردگی اطلاعات و ارتباطات جوامع امروزی بیش از پیش دچار پیچیدگی و چالش شده است.لذا هر جامعه و سازمانی برای بقاء و جلوگیری از رکود و عقب ماندگی نیازمند تحول و نوآوری است. و از آنجا که نو آوری تغییری است معنی دار که برای بهبود خدمات و فرآیندهای سازمانی و ایجاد ارزشهای جدید برای ذینفعان سازمانها صورت می گیرد برای دستیابی به تمامی ابعاد مقوله ی نوآوری باید بر تمامی بخش های یک سازمان متمرکز شد.)شرفی،1387)

در این بین دانشگاهها به عنوان سازمان هائی که نقش اساسی در تولید اندیشه های جدید و نیز انباشت و انتقال دانش جدید دارند و به صورتی روزافزون نیازمند به روزسازی و ارتقاء نوآوری هستند که مورد توجه ما در مطالعه ی پیش رو قرار گرفته اند. از میان مدل های تعالی کیفیت و نوآوری نیز مدل مالكوم بالدریج^[1]را در نظر گرفته ایم که بر مبنای این مدل سازوکارها و مجموعه ارزشها و مفاهیم کلیدی در قالب 8 معیار برای ارتقاء نوآوری تعریف شده است.از جمله مزایای عمده این مدل بر سایر مدل های تعالی عملکرد موجود مانند: مدل کانجی^[2]، EQFM^[3]و یا دمینیگ^[4]این است که با توجه به مطالعه ما در حوزه ی محیط آموزشی دانشگاه این مدل مراکز آموزشی را دربرگرفته و شامل می گردد.(صفایی فخری وجلال وندی،1389)

از طرفی کیفیت آموزشی و پژوهشی از جمله دغدغه هائی است که همیشه نظام های دانشگاهی برای دستیابی به آن تلاش می کنند.

بنابراین ارتقای مستمر کیفیت آموزش عالی مستلزم استفاده از ارزیابی آموزشی است و لزوم استقرار یک سیستم ارزیابی کارآمد و هدفمند در نظام آموزشی عالی به منظور بررسی و ارزشیابی کیفیت و نوآوری های آموزشی امری اساسی است که شاید امروزه بیش از پیش نیاز به آن از طرف دانشگاه ها و مراکز آموزشی احساس می شود.(لبانی مطلق،1387)

بر این اساس آنچه که نیاز است یک مدل یا ابزار است که فرآیندی سیستماتیک برای پیشبرد و مدیریت که با هدف بهبود عملکرد سازمانها در کلیه ابعاد و ارتقای کیفیت طراحی شده باشد.اگر چه هیچ یک از الگوهای بهبود کیفیت بدون محدودیت نیست مفید بودن مدل بالدریج در آموزش عالی نسبت به سایر مدل های مشابه به روشنی مشخص است زیرا این معیار با شروع فرآیند بهبود و ارزیابی نظام یافته چهارچوب قابل اعتمادی را از طریق تغییرات همراه با نوآوری فراهم می کند.(لبانی مطلق،1387)

پژوهش حاضر بنا بر تعاریفی که از مقوله نوآوری در موسسات آموزش عالی وجود دارد به بررسی راهکارها و روش هایی می پردازدکه بر مبنای اصول هشت گانه مدل مالکوم بالدریج منجر به گسترش نوآوری در این موسسات می گردد.در این راستا با طرح پرسشنامه هایی در ارتباط با هر یک از معیار های مدل و نیز انجام مصاحبه با افراد صاحب نظر در زمینه تحقیق به جمع آوری اطلاعات لازم پرداخته ایم که در نهایت بتوانیم بتوانیم به جمع بندی و نتیجه گیری از این نظرات راهکارهای مقتضی و مورد استفاده برای نوآوری را که بنابر تعریف فرآیند هدایت شده طرح ایده های جدید و دانش جدید در باب تولیدات و خدمات یک سازمان است بر مبنای مدل مالکوم بالدریج بیابیم. (احدی و مسچی،1387)