………………….. 27
3-دیدگاههای فقهی ………………………………………………………………………………………………… 29
ب: مبانی قانونی …………………………………………………………………………………………………….. 29
1-در دوران قبل انقلاب …………………………………………………………………………………………… 29
2-دوران پس از انقلاب …………………………………………………………………………………………… 32
مبحث دوم : درآمدی بر مختصات شهادت شهود ……………………………………………………………. 51
الف: موضوع شهادت ………………………………………………………………………………………………. 52
ب: ارزش شهادت ………………………………………………………………………………………………….. 60
گفتار دوم : قدرت اثباتی شهادت ……………………………………………………………………………….. 61
گفتار سوم: اقسام شهادت شهود …………………………………………………………………………………. 69
فصل دوم : شرایط اعتبار شهادت ، جرح و تعدیل و درآمدی بر مسئولیت های شهود …………. 105
مبحث نخست : شرایط اعتبار شهادت ………………………………………………………………………….. 106
گفتار نخست : شرایط شاهد ……………………………………………………………………………………… 106
الف: شرایط ایجابی …………………………………………………………………………………………………. 106
1-بلوغ…………………………………………………………………………………………………………………. 107
2-عقل………………………………………………………………………………………………………………….. 108
3-ایمان………………………………………………………………………………………………………………… 109
4-طهارت……………………………………………………………………………………………………………… 112
5-عدالت………………………………………………………………………………………………………………. 112
ب: شرایط سلبی …………………………………………………………………………………………………….. 113
1-عدم وجود نفع شخصی……………………………………………………………………………………………………….115
2-عدم وجود عداوت شخصی…………………………………………………………………………………………………115.
3-عدم اشتغال به تکدی گری و ولگردی…………………………………………………………………………………..115.
گفتار دوم : شرایط شهادت ……………………………………………………………………………………….. 117
الف: مطابقت شهادت با دعوی …………………………………………………………………………………… 117
ب: موافقت معنوی ………………………………………………………………………………………………….. 118
ج: دانستن قطع و یقین ……………………………………………………………………………………………. 120
مبحث دوم : جرح و تعدیل شهود……………………………………………………………………………….. 122
گفتار نخست : جرح شهود………………………………………………………………………………………… 123
الف: آئین جرح………………………………………………………………………………………………………. 123
ب: زمان جرح………………………………………………………………………………………………………… 123
گفتار دوم: تعدیل شهود…………………………………………………………………………………………….. 123
مبحث سوم : مسئولیت کیفری و مدنی شهود………………………………………………………………….. 126
گفتار نخست : مسئولیت کیفری شهود …………………………………………………………………………. 127
الف: ارکان متشکله جرم گواهی کذب…………………………………………………………………………… 127
1-رکن قانونی ……………………………………………………………………………………………………….. 129
2-رکن مادی …………………………………………………………………………………………………………. 129
3-رکن روانی…………………………………………………………………………………………………………. 130
ب: مجازات مربوطه…………………………………………………………………………………………………. 130
گفتار دوم : مسئولیت مدنی شهود………………………………………………………………………………… 130
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. 134
پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 135
منابع…………………………………………………………………………………………………………………….. 136
چکیده:
از آنجایی که انسانها ممکن است ، در جریان زندگی اجتماعی خود بر سر حقوق و منافعی که دارند، گاهی اوقات به علل مختلف در استفاده از حقوق مورد نظر با یکدیگر دچار اختلاف و مشکل شوند، بنابراین لازم است که در صدد احقاق حق و اثبات دعوی مورد ادعای خود برآیند. یکی از مهمترین عوامل احقاق حق و اجرای عدالت از دیرباز صلاحیت و علم قاضی به معنای عام کلمه بوده است ، لیکن صرف نظر از این عامل مهم ، عوامل مهم و موثر دیگری وجود دارند که از آنها به عنوان دلیل یا ادله ای اثبات دعوی نام برده می شود که به موجب ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی ایران بدین قرار است : ۱- اقرار ۲- اسناد کتبی ۳- شهادت ۴- امارات ۵- قسم
شهادت بعنوان یکی از قدیمی ترین و در عین حال از مهمترین وسایل و ادله اثبات دعوی می باشد که از نظر فقها، عبارت از همان اعلام و اخبار است که در آن قطع و یقین شرط شده است و شهادت گاهی به معنای تحمل شهادت ، یعنی گواه شدن و گاهی به معنای ادای شهادت ، یعنی گواهی دادن است .
شهادت برای اینکه دارای ارزش اثباتی در دعاوی باشد بایستی دارای شرایط لازم باشد که این شرایط عبارتند از صفات شاهد از قبیل بلوغ ، عقل ، عدالت ، ایمان ، طهارت مولد و مبری بودن از تهمت و همچنین شهادت باید از روی قطع و یقین باشد، مطابقت با دعوی داشته باشد و شهادت شهود باید مفادا متحد و در معنا با هم موافق باشند هر چند که در لفظ مخالف هم باشند بر خلاف حقوق اسلام (فقه امامیه ) در حقوق مدنی ایران در ماده ۴۲۴ قانون آیین دادرسی مدنی تشخیص درجه ارزش اثباتی شهادت و تاثیر آن در اثبات دعاوی به نظر شخص قاضی واگذار شده است ، در حالی که در حقوق اسلام (فقه امامیه ) قاضی بایستی براساس شهادت شهود مبادرت به اصدار رای نماید.
ارزش اثباتی شهادت شهود در حقوق اسلام (فقه امامیه ) بر خلاف حقوق ایران با تعداد شهود معین در تمامی دعاوی حقوقی دارای ارزش نامحدودی است. در فقه امامیه چنانچه شهود از شهادت خود پیش از صدور حکم و یا بعد از صدور حکم رجوع نمایند، بر هر کدام از موارد مذکور، آثاری خاص مترتب است و مسئولیت شهود در هر مورد متفاوت است ، در حالی که در حقوق مدنی ایران به این کیفیت و به طور تفصیلی اشاره ای نشده است . هدف نهایی و اصلی این پایان نامه این است که ارزش اثباتی شهادت شهود را در اثبات دعاوی از نظر حقوق اسلام و حقوق ایران مورد بحث و بررسی قرار دهد.
کلید واژه ها: شهادت- شهود- شاهد- فقه- قانون
[پنجشنبه 1399-10-18] [ 12:24:00 ق.ظ ]
|