در مورد ادبیات تطبیقی تعریف متداولی از گذشته وجود داشته؛ مبنی براین ­که صرفاً به بررسی وجوه اشتراک آثار برخاسته از دو فرهنگ متفاوت می ­پردازد. حتی امروزه برخی از افراد ادبیات تطبیقی را تنها با این کارکرد می­شناسند. اما می­توان با نگاهی وسیع­تر، دامنه­ این رشته علمی را به موضوعات مختلف گسترش داد و زمینه را برای تفاهم و همدلی بین ملت­ها بیشتر فراهم آورد. ارتباط یا عدم ارتباط دستور زبان با ادبیات تطبیقی به عنوان شاخه­ای از این علم تغییری در اهمیت تأثیر فن ترجمه در اعمال فعالیت­های تطبیقی ایجاد نمی­ کند، چرا که از مقدمات مهم بررسی­های تطبیقی توانایی ترجمه­ی صحیح از متون است. لذا در این پایان نامه به مباحثی درباره قید در دو زبان فارسی و عربی پرداخته می­ شود. بدین منظور نخست تعاریف گوناگون درباره قید از دستور نویسان گذشته تا به امروز آورده شده است. تعاریفی که بیشتر به قابل حذف بودن قید، تقسیم بندی آن به مختص و مشترک و انواع محتوایی اشاره شده است. استفاده از ملاک­های ذهنی و دور از قاعده در بین دستوریان موجب گردیده که مرزبندی مشخصی در بین صورت­های مختلف قید از لحاظ ساختار و لفظ وجود نداشته باشد، لذا پس از جمع بندی نظرات دستور نویسان و با بهره گرفتن از آراء زبان شناسان جایگاه ساختاری قید مشخص شده است. به این ترتیب که با تمایز قائل شدن بین مقوله­ی قید و نقش قید اختلافات موجود در مورد دسته بندی قید به مختص و مشترک از بین می­رود چرا که اصطلاح قید هم برای نمایاندن یک مقوله­ی واژگانی مانند به خوبی، باعجله و. . . به کار می­رود، و هم برای نشان دادن نقش نحوی استفاده می­ شود. مورد دیگر قابل حذف بودن یا نبودن قید از جمله است که با بهره گرفتن از دیدگاه زبان شناسی مشخص می­ شود که در موارد محدودی حذف قید علاوه بر تغییر معنا، شکل دستوری جمله را نیز تغییر می­دهد. با شناخت کامل قید در زبان فارسی، معادلات معنایی و دستوری آن در زبان عربی آورده شده است. نتیجه این که در نحو عربی مبحثی به نام قید وجود ندارد. اما مواردی مانند: مفعول مطلق، مفعول له، مفعول فیه، حال، مستثنی، حروف و افعال ناقصه هستند که می­توانند از قیدهای فارسی نیابت کنند.

فصل اول: طرح پژوهش

1-1- تعریف مساله و بیان ضرورت انجام پژوهش:

زبان مهم ترین وسیله جهت برقراری ارتباط میان انسان‌ها و قالبی برای بیان اندیشه هاست، لذا یادگیری درست زبان‌های بیگانه در طول زمان و از جهات مختلف منشأ رسیدن به موفقیت‌های گوناگون می‌شود. نکته‌ی مهم این است که بررسی و شناخت دستور زبان، به دلیل ماهیت تحول پذیری بالایی که دارد هیچ گاه از حرکت باز نمی‌ایستد و از طرف دیگر با توجه به این که دستور نویسی در زبان فارسی مدت زیادی نیست که به صورت علمی پا به عرصه‌ی وجود گذاشته است، ضرورت پژوهش در این عرصه مشخص می‌گردد. تعاملات فراوانی که پس از فتح ایران توسط مسلمانان، با اعراب صورت گرفت موجب کاربرد گسترده‌ی زبان عربی در زبان فارسی گردید. تا جایی که شناخت صحیح و دقیق متون به میزان شناخت ما از زبان عربی بستگی دارد. همچنین زبان عربی بزرگترین زبان از زبان­های سامی می‌باشد كه با زبان عبری و آرامی هم خانواده است. از ویژگی‌های مهم و مشترک زبان­های سامی سه حرفی بودن اصل کلمات است بر خلاف زبان فارسی که یک زبان ترکیبی است و با بهره گرفتن از ترکیب وندها و یک تك واژ مستقل، کلمات متعدد می سازد. در این رساله سعی بر آن است که به بررسی تطبیقی معنایی و ساختاری قید در دو زبان پرداخته شود. قید کلمه یا گروهی است که مفهوم فعل یا صفت و. . . را به چیزی از قبیل زمان، مکان، حالت و. . . مقید کند. ویژگی اصلی قید آن است که از ارکان اصلی جمله نباشد و بتوان آن را از جمله حذف کرد. قید از نظر نوع و ساختمان دو گروه است: 1- مختص (کلماتی که همیشه قید هستند و جزء نقش قیدی نقش دیگری نمی‌پذیرند) و2- مشترک (کلماتی که در غیر قید نیز به کار می‌روند). قید به اعتبار لفظ نیز سه دسته­ی 1- مفرد 2- مؤول 3- مرکب را تشکیل می‌دهد و از نظر معنا به شمار کثیری از مفاهیم زمانی، مکانی، تأکیدی، کیفیتی و…تقسیم بندی می­گردد. قید در دستور زبان عربی مشخصاً به عنوان یکی از حالات نحوی بدین معنا وجود ندارد. بلکه در نقش­هایی چون مفعول مطلق و مفعول فیه و حال و…به کار می‌رود که بیان گر مفهوم قید دستور زبان فارسی می­باشد. سوالات اصلی:

1) آیا ساختار معنایی قید در زبان فارسی و عربی از مطابقت رو ساخت دستوری واحد برخوردار است؟

2) از میان چهار مؤلفه­ی معنایی « اشیاء، روی دادها، ویژگی ها، روابط» قیود، در هر دو زبان به كدام یک از موارد مربوط می شود؟

3) آیا برای ترجمه مفاهیم قیدی، از زبان عربی به فارسی و بالعکس، نیازمند معادل سازی هستیم؟

سوالات فرعی: 1) آیا قید در زبان فارسی و عربی دارای برابر نهادهای ترجمه‌ای می‌باشد؟

2) موارد وجوه اشتراك و افتراق قید در زبان فارسی و عربی تا چه اندازه است؟

2-1- سابقه پژوهش

موارد زیر در رابطه با موضوع مورد پژوهش وجود دارد؛ مقالاتی تحت عنوان:

1- مقایسه قیود و عبارات قیدی فارسی با واژه ­ها و عبارات همانند آن در عربی/ خسرو فرشیدورد، نشریه دانشکده دانشگاه اصفهان، شماره 2 و3.

2- قید جمله و قید فعل در زبان فارسی / محمد راسخ مهند، مجله زبان شناسی، بهار و تابستان 82.

3- بررسی صوری و معنایی قید در زبان فارسی/ زهرا زندی مقدم، نشریه ادبیات و زبان­ها، «دستور»، شماره5.

4- تجزیه و تحلیل توزیعی، نقش و معنایی گروه قیدی در زبان فارسی/ جلال رحیمیان، دو فصلنامه پژوهشهای زبان شناسی، شماره 1، پاییز و زمستان 88.

5- زبان دستور،44 مقاله درباره دستور جدید/ غلام رضا عمرانی، زبان دستور، 44 مقاله درباره دستور، انتشارات لوح زرین.

3-1- فرضیه های پژوهش

1) ساختار معنایی قید در زبان فارسی و عربی از مطابقت رو ساخت دستوری واحد برخوردار نیستند.

2) از میان چهار مؤلفه ی معنایی« اشیاء، روی دادها ، ویژگی ها، روابط » قیود، در هر دو زبان به ویژگی ها در ساختار دستوری دلالت می کند.

3) برای ترجمه مفاهیم قیدی، از زبان عربی به فارسی و بالعکس، نیازمند معادل سازی بوده و ترجمه­ تحت اللفظی همیشه پاسخ گو نیست.

4) قید در زبان فارسی و عربی دارای برابر نهادهای ترجمه­ای می باشد.

5) وجوه اشتراك و افتراق قید در زبان فارسی و عربی در موارد بسیاری است.

4-1- اهداف پژوهش

1- اهداف كلی: بررسی تطبیقی قید در زبان فارسی و عربی

2- اهداف جزیی: 1- بیان انواع قید در زبان فارسی و عربی و پرداختن به وجوه اشتراک و افتراق گونه‌های آن   2- بررسی جایگاه دستوری قید در زبان فارسی و تطبیق آن با زبان عربی 3- تبیین كاركرد انواع قید در دو زبان 4- ذکر معادل های ترجمه ای 5- مطالعه­ قواعد معنایی و دستوری قید در دو زبان فارسی و عربی.

5-1- روش انجام پژوهش

روش تحقیق بنیادی، از نوع نظری و بر پایه مطالعه در کتابخانه است.

:

تصور ذهنی افراد جامعه و آنچه به عنوان زندان یاد می شود و مردم با دیدن آن،ذهنشان مشوش می شود و نگران کننده است،دیوارهای بلندی که در هر طرف آن دنیایی متفاوت از همدیگر می باشند، چه بسا انسانهایی هستند که با تمام بی گناهی، بی اطلاعی، بی کسی، دست سرنوشت و یا قانون های نوشته در کتابها، چه بسا از روی حق و افرادی به ناحق ،افرادی آگاهانه و افرادی ناآگاهانه سرنوشتشان آنگونه رقم خورده است که در پشت دیوارهای بلند عمرشان را بگذرانند و چه بسا افرادی هستند که مستحق بدترین مجازاتها می باشند ولی آزادانه در پیش دیوارها،مست غرورند و هرگز در مخیلة خویش آنگونه تصور نمی کنند که جایگاه واقعی آنها در پشت آن دیوارهای بلند است و در خوشیهای خویش جولان می دهند و خم به ابرو هم نمی آورند و در هنگام عبور از کنار دیوارهای زندان نیشخندی هم می زنند.

و اما در هر زندان دیوارهای پر از عکس و نوشته که روزی نوشته شده اند تا خوانده شوند شاید،تا باقی بمانند ،شاید تا احساسی را بیان کنند،اعتراضی،خاطره ای،درددلی. شاید احساسات گوناگونی که درقالب عکس ، نقاشی و واژه ها بر دیوارهای زندان شکل گرفته اند.

هنگامیکه در زندانها به دنبال دیوارنوشته ها یا بهتر بگویم دل نوشته ها می گردی ، به هر جایی سرک باید بکشیم، از پشت بام گرفته تا بندهای عمومی، سلولهای انفرادی و اتاقکهای نگهبانی. هر جا که دیواری هست، سقفی هست یا میله ای که بتوان بر آن نوشت یا کشید. در این دنیای پر از رمز و راز است،محصور گفته ها و خواسته های کسانی هستیم که آنها را نمی شناسیم و هیچ گاه شاید نتوانیم به عمق و دورن خواسته های آنها پی ببریم.

در این دنیا، دیوار نوشته ها و اشعار آرزوهای افراد گاه چنان کوچک شده اند، چنان رنگ و بویی متفاوت با هم دارند که نمی توانیم آنها را در ذهن خودمان مرتب کنیم.

گوناگونی افراد و احساساتشان را از روی نوشته هایشان احساس تنهایی، احساس فراموش شدگی،احساس طلب کمک از عزیزان، دوستان، از خدا، احساساتی مشترک زندانی و زندانیان می باشد .

چرا هستند؟ نوشته ها چرا هستند؟ آنها را نگاه می کنیم و آنها هم ما را نگاه می کنند،آیا آنها صرفاً یک عادت دیرینه دیوارنویسی هستند؟آیا تلاشی هستند برای خود در لحظه ای که حرف زدن از هر زمانی دشوارتر است؟ آیا مینویسند که از خود سؤال کنند که چه می نویسند و چرا؟ یا اینکه به نوشته هایشان بی اعتنا بوده اند ولی نوشته اند بی آنکه به فکر برآورده شدن نیاز نگرشی باشد که نقطة اتکایی را طلب می کند؟ آیا این نوشته ها از روی ناامیدی نوشته شده اند یا برای ساختن یک زندگی دیگر،بیان ارزشهایی جدید و آرزوهایی که قابلیت بروز در دنیایی واقعی را پیدا نکرده اند؟ آیا این نوشته ها کلماتی هستند که واقعیت و رؤیا را در ذهن نویسنده اش،با هم آشتی می دهند؟

واما اگر از سؤالاتی که از ذهن خودم تراوش می کند بگذرم و در باب گردآوری جملات و اشعار و دیوارنوشته ها که گاه توانسته ایم انشایی و املایی که داشتند به همان صورت نمایش داده شده است و سعی نگارنده بر آنها بوده است که مطالب گردآوری شده را در مضمونهایی که به یکدیگر شبیه تر هستند در کنار هم گنجانده شود تا برای فراگیران و خوانندگان و علاقمندان لذت بخش و مورد استفاده قرار گیرند.

مضامینی که مطالب را براساس آنها مرتب می کنیم عبارتند از:

1) زندگی 2)عشق          3)انتظار                    4)تنهایی         5)غیره

و امیدواری نگارنده آن است که مضمون هر فصل آن طور که خودش می خواهد به ذهن بخواند و در ذهن راه یابد و خود را بسازد.

دیوار نوشته ها ترکیبی است از نوشته ها، عکس ها و نقاشی های روی دیوارهای زندان.

«هر کس زندان را تجربه کرده باشد،سپری کردن یک روز در آن را برابر با یک عمر می دانند،عمری که تنها با یک دیوار از جریان رایج زندگی فاصله می گیرد . دیواری تلخ که تو با تنهایی و ناامیدی و غم و رنجت در پشت آن راه می روی ، گریه می کنی، می خندی، از لای میله های عمودی به دنبال آسمان می گردی،می نویسی از روی سرگردانی، می نویسی تا از غربت فرار کنی، می نویسی چون امکان دسترسی به وسیله ای دیگر برای بیان احساساتت را نداری،می نویسی از روی نفرت، از روی عشق یا می نویسی تنها از روی عادت دیرینه ی دیوارنویسی» این نوشتة شرح حرفهای دل یک زندانی و بهانه ما برای نوشتن این مطالب است.

و امیدواریم که توانسته باشیم حق مطلب را ادا کرده باشیم.

بیان مسأله:

بررسی اصطلاحهای رایج، اشعار، ضرب المثل ها، دلنوشته ها، دیوار نوشته ها در محیط داخلی زندان به صورت شفاهی و مکتوب ما بین مدد جویان زندان معمولأ اصطلاحاتی بکار می روند که جنبه سمبلیک ورمز آلود دارند واین اصطلا حها می تواند بصورت نا مگذاری . القاب. صفات وغیره ….باشد .

دلنوشته ها: قرار گرفتن زندانیان در محیطی محدود وسر بسته وداشتن محکومیت وقرار گرفتن در چنین فضا ومکانی معمولأ هر فردی برای خود سر گرمی وچیزی را دنبال می کند واکثر این افراد از سر دلتنگی، احساس ندامت ، انتقال تجربه خود به دیگران ، وبیکاری شروع به نوشتن می کنند وهر چیزی که این افراد از سراحساس بیان می کنند خواه از ذهن خود باشد وخواه استفاده از محفوظات در قالب دلنوشته قرار می گیرد .

دیوار نوشته ها : معمولأ ذات واقعی زندان قرار گرفتن در محیط بسته واستفاده از امکانات محدود می باشد و محدودیت امکانات برای زندانیان گاه منجر به یاد داشت کردن ذهنیات ومحتویات ذهن خود برروی دیوار های اطراف خود می شود واین دیوار نوشته ها گاه برای یادداشت ،یادگاری گاهی از سر عبرت برای دیگران ،تاریخ ورود وخروج وغیره می باشد.

سوالات و فرضیات تحقیق:

در این تحقیق این سوالها مد نظر وامید است که در جستجوی پاسخ این سوالها بتوانیم تحقیق مورد نظر را دنبال وبه نتیجه برسانیم. که سوالات وفرضیات تحقیق عبارتند از :

1: اصطلاحات رایج در محیط زندان چه کلماتی هستند ؟

2:نوشته ها شامل چه عبارات وبا چه هدفی نوشته میشوند؟

3: دلنوشته ها از کجا وچگونه سرچشمه میگیرند؟ آیا همه دلنوشته ها زاده فکر وذهن زندانیان است؟ استفاده از محتویات ذهن زندانیان وخویشتن پنداری با این دلنوشته ها چگونه صورت میگیرد.؟

سوابق تحقیق:

با توجه به جستجوی اینجانب تا کنون در زمینه ادبیات زندان تحقیقی صورت نگرفته است . آنچه در زمینه مشابه با این تحقیق به آن پرداخته شده است در قالب حبسیه (در ادبیات سنتی )یا پراختن به خاطرات و اصطلاحهای زندانیان سیاسی قبل از انقلاب اسلامی ایران می باشد ودر نحقیق مذکور قصد داریم به اصطلاحات رایج در محیط داخلی زندان ، دیوار نوشته ها ودلنوشته ها بپر دازیم وامید آن است که کار صورت گرفته آغازی باشد برای تحقیق در ادبیات موجود بین این قشر از جامعه که بواسطه هر نوع محکومیتی که دارند از دنیای عادی ومردم معمولی مجبورند جدا باشند وما به دنبال این هستیم که ادبیات مذکور را به علاقه مندان زبان وادبیات فارسی ارا ئه نماییم ، باشد که مطلوب دل تمامی دوستداران این عرصه قرار گیرد.

روش تحقیق:

روش تحقیق میدانی می باشد که بوسیله مصاحبه و تحقیقات میدانی که با هماهنگی اداره کل زندانهای استان کرمان و ارائه درخواست تحقیق در موضوع پایان نامه مذکور و معرفی از طرف دانشگاه اسلامی واحد بردسیر و کسب موافقت های اداره محترم حفاظت زندانها و همچنین استفاده از کتابهای موجود در کتابخانه زندان شهرستان کرمان و مصاحبه با تعدادی از زندانیان و حضور فیزیکی در بندها و مصاحبه رو در رو با مددجویان زندان که در زمینه های ادبی ، شعر و دارای ذوق و سلیقه در طراحی دفاتر خاطرات بودند مصاحبه انجام گردیده است و همچنین اطلاعاتی از زندانیانی بدست آمده که از زندان ترخیص گردیده اند و دفاتر خاطرات آنها نیزبررسی گردیده است. امّا شرح ماجرای تحقیق :

عبور مساله تحقیق در ذهن اینجانب همزمان گردید با مشورت مدیر گروه زبان ادبیات فارسی دانشگاه آزاد بردسیر جناب آقای دکتر اسفندیار پورو استقبال وتشویق ایشان هزمان شد با در خواست معرفی نامه از دانشگاه به اداره کل زندانهای استان کرمان وطی مراحل گزینش طبق مقررات حفاظتی وحراستی آن اداره کل محترم که قریب چها ماه طول کشید ومتاسفانه در مرحله اول با ادب موافقت حفاظت سازمان زندانهای کشور مواجهشدم (به دلیل عدم انطباق موضوع تحقیق پایانامه های مورد در خواست سازمان مذکور ) ودر مرحله دوم با توجه به توضیحات شفاهی در اداره کل حفاظت زندانهای استان وذکر دلایل ومستندات وهمچنین ابراز علامندی نسبت به موضوع مذکور موفق به کسب مجوز محدود جهت ارتباط با مدد جویان زندان کرمان ( داخل بندهای زندان) ودسترسی به کتابخانه وپژوهشگاه زندان کرمان بود امّا نا گفته نماند با تمام نا ملایماتیها که در این راه مواجه شدم هرگز تشویق وترغیب اساتید عزیز وارزشمند خودم را که از آنها طلب راهنمایی ومشاوره داشتم تحت الشعاع قرار نداد وهرگز به ذهنم خطور نکرد از انتخاب راهی که برگزیده بودم پشیمان شوم .ودر مراحل تحقیق با خیلی از مسایل آموزنده . تلخ وشیرین مواجه شدم که قلب هر فرد که به انسانیت وتفاوت خیلی از واقعیتها با حقیقت فکر می کنند به درد می آورد وامیدوارم در آینده پیرو این تحقیق بتوانم صدای افرادی رابه گوش جامعه برسانم که جایی ندارند حرفهای دلشان را باز گو وافرادی را که جامعه خود را به خواب زده اند بیدار نمایم ودر پایان بعد از مراحل میدانی تحقیق با خودم عهد کردم در جامعه کنونی یک معلم واقعی باشم .

پرداخته شده است در قالب حبسیه (ادبیات سنتی) یا پرداختن به خاطرات واصطلاحهای زندانیان سیاسی قبل از انقلاب اسلامی ایران می باشد . در تحقیق مذکور قصد داریم به اصطلاحات رایج در محیط داخلی زندان ، دیوار نوشته ها ودلنوشته ها بپردازیم وامید آن است که کارصورت گرفته آغازی باشد برای تحقیق در ادبیات موجود بین این قشر از جامعه که هر نوع که بواسطه هر نوع محکومیتی که دارند از دنیای عادی

ترسّل و نامه ­نگاری دوره­ى قاجار از سویى ادامه­ نثر دوره­ صفوى و نادرى است و قلم­ها از تكلّف و مغلق­گویى تاریخ اوصاف نشان­ها دارند و از سوى دیگر، محققان، دوره ى قاجار را دوره ى بازگشت ادبى نیز بشمار آورده­اند. در این پایان نامه ، نامه­های عهد قاجار از منظر ویژگی­های زبانی، نگارشی و دستوری و صور خیال و آرایه های ادبی تجزیه و تحلیل شده است. در این دوره درحالی که از منظر تاریخی، نثر فارسی در حال گذار از نثر مصنوع به نثر فنّی است؛ از منظر فرهنگی، اجتماعی نیز نامه نگاری از انحصار شاهان، وزرا، ادیبان و اهل فضل خارج شده و عامه مردم نیز به نامه نگاری روی می آورد و بالاخره تحولات گوناگون اجتماعی سیاسی که از حکومت آقامحمدخان تا آغاز سلطنت پهلوی در ایران اتفاق افتاده است در مجموع انواع نامه با سبک و محتوای بسیار متنوع و گوناگون مشاهده می­ شود. تنوع سبک، استفاده از زبان محاوره، کاربرد واژگان و اصطلاحات بیگانه، تبدیل نثر مصنوع و فنی به نثر مرسل و روان امروزی از مهم ترین ویژگی­های زبانی و نگارشی و حسن مطلع، سجع ، تضمین (امثال و حکم، شعر، آیات و احادیث)، جناس، تشبیه و توصیف، مراعات نظیر، ضرب المثل، استعاره و مجاز، کنایه و ایهام از مهمترین آرایه­ های ادبی نامه­ های این دوره است.

فصل اول: کلیات

درآمد:

اسناد و مکاتبات پیشینیان صرف نظر از اینکه یکی از ابزارهای مهم تحقیق در دوران مختلف تاریخ است می ­تواند برای شناخت زوایای گوناگون نثر فارسی و ارزیابی رشد آن نیز بسیار ارجمند باشد. اگرچه برای پاره­ای از دوره­ها، این­گونه اسناد اصلی کمیاب است، اما می­ توان با تحقیق و تفحص در متون مختلف به ویژه آثار ادبی و جنگ ها به تعداد زیاد­تری از این مدارک که برخی هم از جمله منشآت ادبی شمرده می شوند دست یافت. در ایران همچون برخی از کشور های دیگر به دلایل سیاسی و اجتماعی هیچگاه بایگانی ها یا مراکز حفظ اسناد وجود نداشته و اگر داشته در دسترس همگان نبوده و اصولاً چنین نهادهایی در ایران سابقه دیرینه­ای ندارد. شاید تغییر محل پایتخت در طی تاریخ و حملات اقوام مهاجم به این کشور چنین امری را ناممکن ساخته است. اما خوشبختانه بعضی از نویسندگان ایرانی اصول اسناد یا محتوای آن را در ضمن آثار خود گنجانده ­اند.        

یکی از گونه ­های اصلی این اسناد و مکاتبات پیشینیان نامه ­ها هستند. نامه­ های باقیمانده از ادوار گوناگون‏ تاریخی، از انواع مهم نثر فارسی به شمار می­آیند و در مطالعات گوناگون ادبیات، زبان­شناسی، تاریخ، جامعه ­شناسی، مردم­شناسی و غیره حائز اهمیت و بایسته و شایسته ی مطالعه‏ و تحقیق است. برخی از این نامه‏ها که خوشبختانه‏ از توفان حوادث روزگار درامان مانده، اسناد و شواهد معتبری هستند که توانایی و ذوق نویسندگان و ادیبان نامداری که در طول تاریخ ادبیات کشورمان از شهرت و آوازه‏ای بلند برخوردار بوده و هستند را نشان می­دهند. از این رو این نامه­ها از نظر ادبی، تاریخی، اجتماعی و سیاسی، ارزش و اهمیت بسزایی دارند، و پرداختن به آنها در حیطۀ پژوهشهای ادبی و جز آن ضروری می‏نماید. در واقع « با مطالعه و بررسی دقیق آنها به نکات و دقایق‏ دستوری، لغوی، چگونگی استعمال صنایع ادبی و سایر ویژگیهای سبک‏شناسی می‏توان دست یافت و از اسلوب بیان در ترسّل و شیوه­ نگارش مکاتبات‏ رسمی دیوانی که در دربارها رایج بوده، و همچنین‏ از سبک نگارش نامه‏های خصوصی ( اخوانیات) می‏توان آگاه شد و در بررسی سیر تطور و تحول نثر فارسی طی قرون و اعصار متمادی، اطلاعات ذی‏ قیمتی از این متون کسب کرد» ( مردانی، فیروز، ترسّل و نامه­نگاری در ادب فارسی، ص 37).

اگرچه امروزه ظهور فناوری­های جدید، امر مکاتبات بین افراد را محدود کرده است اما در گذشته­های نه چندان دور و در عهد قاجار، نامه‏نگاری یکی‏ از عوامل مهم در تداوم ارتباطات رسمی و دوستانه تلقی می‏گردید. در این دوران به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شده است تا امورات‏ و احوالات افرادی از طبقات مختلف ( شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان می‏گردید که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شد. این پژوهش در تلاش است تا با شناسایی نوع نگارش، اصطلاحات و تعابیر ادبی به‏ کار رفته و اندیشه و مضامین انواع نامه­های برجای مانده از عهد قاجار، نقش و جایگاه نامه و نامه نگاری در رشد نثر فارسی را مشخص سازد.

با بررسی اسناد و نامه ­های باقیمانده در کتابخانه­ ها و موزه­ ها که بسیاری از آنها در مطبوعات و مجلات باز نشر یافته­اند با حجم انبوهی از نامه­های دورۀ قاجاریه مواجه می­شویم، برخی از این نامه­ ها ، نامه­ هایی است که بین شاهان و وزرا مبادله می­شده است ( مانند نامه­ های قائم­مقام فراهانی و امیرکبیر به شاهان قاجار)، برخی دیگر نامه­هایی است که بین شاهان و روحانیت مبادله شده است ( مانند نامه­ های میرزای قمی به شاهان قاجار) برخی از نامه­ها به مقصدهایی بیرون از ایران فرستاده شده ­اند یا از مقاصدی از بیرون ایران دریافت شده ­اند ( مانند نامه ­های مبادله شده بین ناپلئون و شاهان قاجار) و بالاخره برخی از دیگر نامه ­ها که در بین افراد تحصیلکرده عادی مبادله شده است و حاوی مضامین عاشقانه­­ و… است.

1-1- بیان مسأله

در این پژوهش تلاش می­ شود تا ضمن بررسی اجمالی پیشینه­ی انواع نامه و منشآت فارسی در عهد قاجار، آنها را از منظر ارزش­های ادبی و تغییراتی که در نثر رایج فارسی ایجاد کرده ­اند ( ازجمله چگونگی رسیدن از نثر مصنوع به نثر مرسل و تغییراتی که در ساده­نویسی و حذف برخی از قواعد به منظور تسهیل در بکار­گیری نثر فارسی) مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. تجزیه و تحلیل نامه­های عهد قاجار در این پایان نامه در حوزۀ ویژگی­های زبانی، نگارشی و دستوری و صورخیال و آرایه­های ادبی انجام می­یابد. در این پژوهش تلاش می­ شود تا به سوالات زیر پاسخ داده شود:

1- مهم­ترین ویژگی­های زبانی ، نگارشی و دستوری نامه­ های عهد قاجار کدام است؟

2- کدام یک از صورخیال و آرایه ­های ادبی در نامه ­های عهد قاجار اهمیت بیشتری دارد؟

3- نامه و نامه­ نگاری در عهد قاجار تا چه میزان از دوره ­های پیشین تاثیر پذیرفته است؟

4- نامه و نامه ­نگاری در عهد قاجار تا چه میزان بر دوره­ های بعدی اثر گذاشته است؟

2-1- پیشینه پژوهش

اگرچه تاکنون هیچ مطالعه جامع و مستقلی درباره ارزش ادبی و ویژگی­های سبکی نامه­های عهد قاجار انجام نیافته است اما می­توان به برخی از مطالعات و آثاری که تا حدودی نزدیک و مر تبط به این پژوهش هستند اشاره کرد. در حوزه­ مطالعات دانشگاه، پورعلی (1362) در پژوهشی به بررسی تحول در نامه نگاری از عهد قاجار تاکنون ( تا زمان نگارش پژوهش) پرداخته است. پژوهش او بیشتر به سیر تاریخی و گزارش اتفاقاتی که منجر به ایجاد تغییر در نامه­نگاری در اواخر عهد قاجار و دوران پهلوی شده است می پردازد، و بررسی و تحلیل سبک و ارزش­های ادبی نامه ­های عهد قاجار است.

در پایان­نامۀ دیگری که مرتبط با این پایان نامه انجام شده است، مهرآذر (1356) نامه‌نگاری در ادب فارسی تا پایان قرن پنجم هجری را مورد تفسیر و تحلیل قرار داده است. روش استفاده شده در این پایان نامه بر مبنای ارزش ادبی و سبک، است و پژوهشگر نامه­ های قرن­ های اول اسلامی را مورد توجه خود قرار داده است.

در مجموع پس از جستجو در منابع موجود در سال­های اخیر و بر طبق اصول جدید پژوهش، پایان نامه ای که به نامه­نگاری در عهد قاجار یا حتی دیگر دوره­ های ادبیات فارسی اختصاص یافته باشد، مشاهده نکرده است.

در حوزۀ مقالات و پژوهش­های علمی، مردانی (1377) در بخشی از مقاله پژوهشی خود با عنوان با عنوان ترسّل و نامه­نگاری در ادب فارسی­، به جایگاه قائم مقام فراهانی (به عنوان یکی از نامه­نگاران عهد قاجار) اشاره کرده و می­نویسد: « اهمیت تاریخی و محتوای نامه­های قائم مقام، از این جهت است که آیینه­ی تمام نمایی از حقایق و احوال اوایل عهد قاجار است و بدون هیچ گونه حب و بغض و تزویر و ریا و خویشتن‏داری، اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم‏ در آن عصر و روابط درباریان و وضعیت دربار فتحعلی شاه قاجار را بی‏کم و کاست منعکس‏ می‏نماید، زیرا غالب نامه­ها دربرگیرنده­ی دستورها و گزارشهایی است که از سوی شاه و ولیعهد صادر می‏شد و به وقایع روزمرۀ دربار و دولت و امور جاری مملکت مربوط بوده است» (مردانی، فیروز، ترسّل و نامه نگاری در ادب فارسی، ص 47). بدیعی (1373) در مقاله خود به بررسی نامه فتحعلیشاه قاجار به فرزندش عباس میرزابا رویکردی تاریخی پرداخته است. دانش پژوه (1341) در مقاله خود به تحلیل و بررسی نامه فتح علی شاه قاجار به میرزا ابوالقاسم محقق گیلانی قمی پرداخته است.

3-1- فرضیه های پژوهش

1- 1- نثر ساده، زبان محاوره، تنوع سبکی و تحول در جمله­بندی دستوری از مهم­ترین ویژگی­های زبانی، نگارشی و دستوری نامه­های عهد قاجار هستند.

2- اقتباس، سج، ترصیع، تضمین، کنایه و تمثیل از مهم­ترین صورخیال و آرایه ­های ادبی در نامه­ های عهد قاجار هستند.

3- نامه و نامه ­نگاری در عهد قاجار نسبت از دستاوردهای نثر فارسی دوره­ های پیشین بهره برده است.

4- نامه و نامه ­نگاری در عهد قاجار باعث رواج ساده­ نویسی و گسترش نامه­ نگاری در دوره ­های بعدی شده است.

4-1- اهداف و کاربرد پژوهش

هدف علمی تحقیق آن است که جایگاه و ابعاد دقیق نامه و نامه­نگاری در عهد قاجار و اثر آن بر نثر فارسی از آغاز تا قرن هشتم شناسایی و معرفی شود. بازخوانی و كشف ارزش­های اسناد مکتوب قاجاری، بررسی ارتباط بین حكمرانان و ادیبان در تاریخ ادبیات فارسی و شناسایی نقش نامه­نگاری در ماندگاری و بقای سیاست ها و شرایط اجتماعی از دیگر اهداف این تحقیق هستند. هدف کاربردی تحقیق آن است که مراکز علمی و دانشگاهی، دانشجویان ادبیات فارسی، مطالعات فرهنگ­شناسی، تاریخ، علوم اجتماعی، علوم­سیاسی، حقوق و نیز علاقمندان از نتایج آن استفاده کنند.

5-1- روش تحقیق

الف: نوع روش تحقیق

در این پژوهش به طورخاص از روش توصیفی بهره می­گیریم. بدین منظور با مطالعه اسناد و منابع مختلف و تقسیم ­بندی آنها به منابع دست اول و دست دوم و با عنایت به روش تحلیل درباره مؤلفه­ های فوق به بحث پرداخته و سرانجام استنتاجات و نتایج لازم استخراج می شود.

ب: روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانه ­ای و غیره)

کتابخانه­ای است ( در صورت لزوم به برخی از موزه ­ها و سازمان میراث فرهنگی جهت رویت برخی نامه­ ها ی این دوره – از جمله نامه ­های امیرکبیر به ناصرالدین­ شاه که در موزه باغ فین کاشان نگهداری می­ شود-نیز جهت گردآوری اطلاعات مراجعه خواهد شد).

6-1- روش تجزیه و تحلیل

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات، مبتنی بر روش تحلیل نتایج حاصله از مطالعات كتابخانه ­ای می­باشد.

 

درخت گردو از جنس Juglans از خانواده ی Juglandaceae است. نام علمی این جنس از کلمه ی لاتیـــن Jovis Glans به معنی فندق ژوپیتـــرگرفته شده است که برابر بررسی های دیرین شناسی و گروه شناســی گونه های مختلف آن بر روی کره زمین از دوران سوم زمین شناسی وجود داشته است و از دوران چهارم زمیـن شناسی به بعد آثار آن درکشورهای اروپای شرقی دیده شده است (طباطبایی ،1371).

گردو از درختان خزان دار و برگ پهن است که در بسیاری از نقاط جهان به طور طبیعی روییده یا کاشته می شود. منشا اصلی درخت گردو را آسیای غربی و حوالی هیمالیا و منطقه فلات ایران می دانند که از آن جا به یونان و روم و سپس به سایر نقاط اروپا و آمریکا برده شده است.

درخت گــردو در کشور ما در جنــگل های شمــال از آستــارا تا کپه داغ و ساحل دریای شمال و ارتفاعات منطقه شمال تا ارتفاع 2200 متر از سطح دریا دیده می شود و در جنـگل های غرب مانند سنندج و مریوان و همچنین سایر مناطق کم ارتفاع ایــران مانند
دره گز، مغان در شمال تا اقلید فارس در جنوب، ارتفاعات دامنه‌های البرز، مناطق كوهستانی خراسان، اطراف کوه های آذربایجان، دامنه‌های رشته كوههای زاگرس، تفرش، گلپایگان، تویسركان، اطراف كوههای لاله‌زار و جبال بارز در کرمان مناطقی وجود دارد كه از مراكز
گردو كاری ایران می‌باشند (وحدتی، 1382).

کشــور ما از زمان های قدیــم در کاشت، داشت و گسترش گردو در جهان سهم شایسته ای داشته است و اکنــون نیز مهم ترین گردوی موجــود در جهان گردوی ایرانی (Juglans regia L.) است که منحصر به فرد بوده و مغز آن از نظر خوراکی مصرف اقتصادی دارد (بی نام، 1377).

استانهای مهم تولیدکننده گردو در ایران عبارتند از: استانهای مازندران، کردستان، همدان، زنجان، سمنان، تهران، مرکزی، اصفهان، کهکیلویه و بویراحمد، فارس و کرمان
می باشد. کهن ترین درخت گردو کشور در اورگان نزدیک شهــرکرد است که رویـش آن را مربوط به زمان یزدگرد ساسانی یعنی14700سال پیش می دانند (وحدتی، 1382).

در کشاورزی مهمترین و عمومی ترین کاربرد درخت گردو مغز آن است که ماده ای خوشمزه و خوراکی است و مقدار زیادی چربی، پروتئــین، مواد قندی و نشاسـته دارد. از این محصول برای تهیه روغن های گیاهی و همچنین مصارف دارویی هم استفاده می شود. درخت گردو از نظر محیط زیست برای ایجاد فضای سبز و جلوگیری از آلودگی هوا و فراهم آوردن طراوت و زیبایی حائز اهمیت است (طباطبایی و همکاران ،1371).

1-2- تولید گردو در ایران و جهان

طبق تحقیقات انجام شده در آمریکا و فرانــسه و سایر مناطــق گردو خیز جهان شش گونه گردو وجود دارد که از نظر پایـه و میوه در مرتــبه بالایی قرار دارند. از این شــش گونه، یک گونه آن به نام گردوی ایرانی است که درحــدود سال 1562 میلادی تعــدادی از آن را به انگلستان برده و در آن جا کشت و گسترش داده اند و بعدها توسط مهاجران به آمریـکا برده شده است. به همین دلیل گردوی ایرانی درآمریکا به نام گردوی انگلیسی نامیده شده است اما در عین حال باغبانان قدیمی امریکا این نوع گردو را گردوی پارسی می نامند (درویشیان، 1376).

بر اساس اطلاعات سازمان جهانی خواروبار و کشاورزی،[1]کشورهای چین، آمریکا و ترکیه در سالهای 2007 و 2008 به ترتیب مقام اول تا سوم تولید گردو را در جهان داشتند و ایران پس از این سه کشور با تولید 170 هزار تن مقام چهارم را به خود اختصاص داده است. میزان تولید و فروش گردو در چهار کشور جهان در سالهای 2007 و 2008 در جدول 1-1 آمده است (فائو 2009).

      جدول 1 -1- میزان تولید و فروش گردوی چهارکشورجهان در سالهای 2007 -2008 (فائو 2009).

نام کشور	میزان تولیدبه تن	میزان فروش به هزار   دلار
چین	503000	616934
آمریکا	290000	356055
ترکیه	170897	211661
ایران	170000	208506

در سال 2006 و قبل از آن ایران مقام سوم را از لحاظ میزان تولید و فروش گردو پس از چین و آمریکا داشته است که در جدول 1-2 نشان داده می شود.

       جدول 1-2- میزان تولید و فروش گردو از سال 1998 تا 2006 (فائو 2009)

سال	میزان تولید به تن	میزان فروش به هزار دلار
1998	145820	178849
1999	142906	175275
2000	130605	160188
2001	168031	206091
2002	178000	218318
2003	150000	183976
2004	168320	206446
2005	170000	208506
2006	170000	208506

در کشور ما محصول گردو در بین سایر محصولات کشاورزی در مرتبه نوزدهم قرار دارد. اکنون گونه های مختلف گردو در نقاط وسیعی در دنیا کاشته می شود این گونه ها در واقع همگی چند منظوره هستند یعنی قسمتهای مختلف آن از میوه تا چوب کاربردهای مختلفی دارند. در صنعت برای استفاده از چوب پر نقــش و نگار آن، در صنــایع مبل سازی، در و پنجــره سازی، ماکت سازی، نظامی، مجسمه سازی، قالب کفش، کنده کاری و غیره به کار می روند (طباطبایی و همکاران، 1371).

به طوری که گفتیم کشور ما اکنون مقـام چهـارم را در تولید گردو دارد به همین جهت با توجه به این موضـوع و همـچنین با توجـه به فوایـد گوناگـون و نقش اقتصادی این فرآورده ارزشمند کشاورزی، جا دارد مقامـات مسئـول کشـور نگرشی بجـا و شایسته همراه با
برنامه ریزی مناسب به آن داشته باشنـد و دانشگاه ها و مراکز علمی و موسسات فنی و آموزشی ذیربط آن را به عنـوان یک مورد اسـاسی و قابل توجـه در حیـطه کشـاورزی و اقتـصادی شنــاخته و به آن توجـه مخصوص داشته باشند، تا کاشــت داشــت و برداشـت آن از یک طرف و توسعه آن برای تولید محصول بیشتر از طرف دیگر با زمینه های علمی موجود در جهان هماهنـگی پیدا کند به ایـن معنی که بـه عوامل موثـر در کیفیـت محصول گردو قبل از برداشت و هنگام برداشت توجه شود و راه های عملی و کاربردی را دراین زمینه در اختیار باغـداران و تولید کنندگان محصول قرار دهنـد و بدیـن وسیله به بهبـود کمـیت و کیفـیت و کاهش هزینه های تولید بپردازند و پس از برداشت به عوامـل موثر در نگهـداری و عرضـه آن به بازار فروش توجه بیشتری داشته باشند.

عوامل موثر در کیفیـت گـردو پس از برداشت علاوه بر مواردی نظیـر برداشت صحیح، درجه بندی گـردو و بستـه بندی، روش های نگهداری در انبـار، مبارزه با آفات انبـاری و روش های کنتـرل آنها، اثرات پوشش های خوراکـی همـراه با مواد آنتـی اکسیـدان سنتزی و اسـانس های گیـاهی نیز بـر روی مغـز گردو است و هدف تحقیقـات ما در این زمینه می باشد.

1-3- اهداف پژوهش

 

1- به تعویق انداختن فساد چربی در مغز گردو به وسیله ی کاربرد پوشش های پلی ساکاریدی به همراه مواد آنتی اکسیدان سنتزی

2- به تعویق انداختن فساد چربی در مغز گردو به وسیله ی کاربرد پوشش های پلی ساکاریدی به همراه اسانس های گیاهی

3- تاثیر این پوشش ها بر خواص فیزیکی و شیمیایی مغز گردو نظیر رنگ، طعم، درخشندگی، بافت ، کاهش وزن، درصد رطوبت، میزان روغن کل و پراکسید  

 

 

 

 

 

 

 

                     2- بر پژوهش های انجام شده

 

 

   2-1- گیاه شناسی گردو

 

گردو، گیاهی از خانواده Juglandaceae است. این خانواده از شش جنس و 60 گونه تشكیل شده است و جنس Juglans از مهمترین جنس این خانواده است. این جنس دارای 21 گونه می‌باشد كه همگی خزان‌دار و دارای میوه خوراكی هستند. برخی از این گونه‌ها از نظر چوب نیز با ارزش می‌باشند. مهمترین گونه آن از نظر میوه، گردوی ایرانی (Juglans regia) و از نظر چوب، گردوی سیاه شرق آمریكا (J. nigra) است. سایر گونه‌ها به طور غیرمستقیم (مثلا به عنوان پایه) حائز اهمیت می باشند (وحدتی،1382).

گونه های گردو همگی یک پایه بوده و دارای گل های تک جنسی هستند. به این معنی که گل های نر و ماده آن به طور مجزا بر روی یک درخت تشکیل می شوند. گل آذین های نر(شاتون ها) بیشتر در قاعده شاخه های سال قبل تشکیل می شوند. در حالی که گل آذین های ماده در نوک شاخه های سال جاری تشکیل می شوند. گل های ماده علاوه بر شاخه های حاصل از جوانه انتهایی، بر روی شاخه های حاصل از جوانه های جانبی شاخه سال قبل نیز تشکیل می شوند، گل های ماده گاهی به صورت تكی و غالباً به صورت گروه های دو تا سه‌تایی و در برخی ژنوتیپ ها به صورت خوشه‌ای تشكیل می‌شوند نوع اخیر که به گردوهای خوشه ای معروف هستند به دلیل کوچک بودن اندازه میوه ها و پایین بودن میزان چربی و کیفیتی که دارند اهمیت اقتصادی نداشته ولی از لحاظ زینتی مورد توجه باشند. میوه درخت گردو سخت و دارای رنگ سبز روشن می باشد که در هنگام بلوغ، برون بر و میان بر سبز میوه از آن جدا
می شود. درون بر میوه ی گردو سخت و چوبی بوده و مغز را دربر می گیرد. مغز دارای دو لپه است که هر لپه توسط شیار ناقصی به دو قسمت تقسیم می شود. مغز گردو بدون آلبومین بوده و دارای اندوخته ی روغنی است. فضای داخلی میوه توسط دیواره غضروفی ناقصی تقسیم شده است (مدنی وهمکاران ،1387).

2-1-1-گل

 

گل­های نر در بهار و کمی قبل از گل­های ماده ظاهر می­شوند و گرده به کمک باد به خامه گل ماده می­رسد. گردو یک میوه­ خشک ناشکوفا بوده و برچه آن دو تا چهار بخشی است و در هنگام جوانه زنی در داخل پوسته­ سخت باقی می­ماند (رسول زادگان، 1380; Wilson and Ogawa, 1979).

2-1-2-ریشه

 

ریشه درخت گردو محکم، استوار، عمیق، نسبتا قطور و در ابتدا محوری است، به طوری که پس از کاشت دانه گردو در سال اول گاهی ریشه ای به عمق یک متر و بیشتر و به قطر بیش از 4 سانتیمتر تولید می شود. درختان گردو دارای دو سیستم ریشه بندی هستند:

1 -ریشه عمیق و محوری

2-ریشه های فرعی، جانبی و افشان. ریشه های فرعی گردو نیز نسبتا قوی بوده و در اطراف نهال یا درخت گسترش می یابند.

 

 

2-1-3- ساقه

 

شکل ساقه در درختان گردو بسیار متفاوت است. ساقه درختان در گردوهای خودروی جنگلی بلند، مستقیم، کم و بیش نامنظم و دارای سرعت رشد متغییر بوده که به تراکم درختان و فواصل آنها از یکدیگر بستگی دارد. پا کوتاه نگه داشتن درخت گردو از ارزش صنعتی چوب آن می کاهد. ساقه درخت گردو در اوایل، رشد سریع داشته و به چهار متر هم می رسد ولی بعد از رشد اولیه، از رویش طولی بازایستاده و منشعب می گردد.

2-1-4- جوانه ها

 

     در گردو جوانه ها درشت، پهن و فلس دار ولی کوتاه هستند. جوانه های انتهایی بدون فلس می باشند. جوانه ها در بهار خیلی دیر (اردیبهشت ماه) باز می شوند.

2-1-5- برگ ها

 

      برگ اکثر گردوها مرکب با برگچه های متقابل و با دمبرگ بلند و معطر می باشد و از نظر گیاه شناسی جزء برگ های مرکب تک شانه به شمار می رود.

 

 

2-1-6- میوه درخت گردو

 

میوه گردو از سه پوسته تشكیل شده است:

الف) غلاف گوشتی سبز رنگ الیاف‌دار كه روی میوه را پوشانده و پس از رسیدن از آن جدا می‌گردد و شامل دو بخش برون بر[2] و میان بر[3] می باشد.

ب) پوست سخت چوبی یا درون بر[4]

پ) غشاء کرمی رنگ متمایل به قهوه ای كه مغز سفید و خوراكی گردو را پوشش می‌دهد.[5]

میوه گردو از نظر گیاه ‌شناسی خشک ناشکوفا محسوب می‌شود كه شكل آن گرد یا نیمه گرد كم و بیش كشیده یا تخم‌مرغی، نوك باریك، دارای دیواره ای است كه مغز گردو را به دو قسمت متقارن تقسیم می‌كند (امیرقاسمی، 1384).

[1] – FAO

[2]- Exocarp

2- Mesocarp

[4] -Endocarp

[5] – Pellicle

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

در میوه كاری نوین و صنعتی امروزه پایه پیوندی در میزان تولید اقتصاد باغ، پیرایش و عمر درختان، برداشت محصول و در پایان در مدیریت باغ نقش اساسی و تعیین كننده ای را ایفا می نماید. در واقع نیمی از پیكره درخت را پایه تشكیل می دهد كه درون خاك قرار گرفته و پس از احداث باغ قابل تعویض و بهبود نمی باشد. از این نظر گزینش پایه مناسب برای یک رقم و برای شرایط اقلیمی و خاكی یک منطقه همانند گزینش رقم پیوندی دارای اهمیت است. شناخت اهمیت پایه های درختان میوه در میوه كاری نوین باعث شده است تا پایه‌های متعددی با ویژگی های مطلوب از جمله داشتن قابلیت افزایش رویشی، پا كوتاهی و مقاومت به تنش های محیطی، خاكی و بیماریها معرفی و در اختیار تولیدكنندگان قرار گیرند.

در برنامه‌های بهنژادی پایه‌ها برای جمع آوری ویژگی‌های مطلوب در یک پایه به طور معمول اقدام به تلاقی بین گونه‌ای می‌نمایند.تلاقی بین گونه‌ای در جنس پرونوس در طبیعت به طور اتفاقی و طی چند دهه اخیر به صورت تلاقی های كنترل شده معمول بوده است به طوری كه درون این جنس پایه‌های بین    گونه ای بسیار ارزشمندی برای درختان میوه هسته دار و بادام بدست آمده است (دژم پور و همكاران، 1386).

استفاده از دورگه های بین گونه‌ای در جنس آلوسا[1] به عنوان پایه برای تعدادی از درختان میوه هسته دار به ویژه هلو و بادام از چندین دهه قبل مورد توجه قرار گرفت (علیزاده وگریگوریان، 1380 و رادنیا، 1375).

دورگه های هلو× بادام به دلیل داشتن بعضی ویژگی ها نظیر تجانس با ارقام مختلف دو گونه هلو و بادام (Tsipouridis and thomidis, 2005; shawn, 1986) مقاومت به بعضی بیماریها از جمله پوسیدگی ناشی از قارچ فیتوفترا[2] (خوشخوی، 1382) ، سیستم ریشه‌ای قوی و گسترده كه باعث استقرار بهترگیاه درخاك می‌شود (Kester and Gradziel, 1996)، افزایش رشد پیوندك (علیزاده وگریگوریان، 1380)، سازگای با خاك های خشك، آهكی و فقیر، كاهش تلفات نهال‌های پیوندی در هنگام انتقال (رادنیا، 1375) ومقاومت به نماتودها به میزان زیادی مورد استفاده قرار می گیرند. (Kester and Gradziel 1996)

در میان پایه‌های دورگه هلو × بادام، پایه GF677 علاوه بر خصوصیات بالا دارای ویژگی‌های دیگر نظیر: تولید پاجوش كم، عملكرد بالا، كارایی عملكرد بالا، اندازه میوه مناسب (Richard, 1994; Minaguzzi, 1991)، مقاومت به رطوبت بالا و كمبود آهن خاك(Loreti, 1992)، مقاومت به شوری (Noitsakis et al, 1997; Tattini et al, 1998) می باشد كه باعث گسترش زیاد آن شده است.

از آنجا كه تولید میوه و در نهایت تولید بذر در این دورگه ها با مشكل مواجه است و به دلیل تفرق صفات در نسل دوم این دورگه ها، امكان استفاده از دانهالهای بذری آنها به عنوان پایه وجود ندارد، تنها راه استفاده از آنها افزایش رویشی است (علیزاده وگریگوریان، 1380) روش معمول افزایش این پایه ها استفاده از قلمه‌های چوب نرم و نیمه سخت و تیمار با ایندول بوتریک اسید در شرایط مه افشان[3] و پاگرما[4] است. استفاده از ریزازدیادی نیز در بعضی از كشورها معمول است اما هر دوی این روش ها بسیار گران تمام شده وبه وسایل و تجهیزات ویژه ای نیاز دارند (خوشخوی، 1382).

در روش افزایش رویشی با بهره گرفتن از قلمه‌ها بیشتر از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر ریشه زایی استفاده می شود. هریک از این موارد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند و به طور كلی این مواد باید از ظرفیت نگه داری آب، تهویه كافی، زهكشی مناسب و ظرفیت تبادلی، كاتیونی مناسب برخوردار بوده و نباید هیچ گونه اثر مضری برای ریشه زایی داشته باشد. بررسی و تعیین بستر مناسب ریشه زایی یكی از اصول و پایه های ازدیاد می باشد كه نیاز به تحقیق و پژوهش دارد. بر این اساس و با توجه به اطلاعات مربوط به وظایف مهم ریشه‌ها، به ویژه پایه ای خاص، در دانستن چگونگی ریشه زایی و كاربرد آنها در میوه كاری ضروری و ارزشمند می باشد.

تهیه قلمه یكی از آسانترین روش های تكثیر گیاهان محسوب می شود. بهترین مزیت این طریقه تكثیر ثابت ماندن صفات رویشی و زایشی و اصولاً كیفیت گلها و گیاهان است. با این وجود باید اذعان داشت كه این طریقه مهم از ازدیاد گیاهان مشكلاتی را نیز در بردارد. مهمترین مشكل قلمه‌گیری از گیاهی نظیر GF677 سخت ریشه زایی است. قلمه‌ها می‌تواند مدت‌ها در بستر كاشت باقی بمانند و ریشه دار نشوند. علت این موضوع هنوز مشخص نیست. احتمالاً برخی مواد نظیر فنل‌ها از ریشه زایی قلمه‌های GF677 جلوگیری می‌كنند. قرار دادن قلمه‌ها در زیر مه پاش می‌تواند به ریشه زایی قلمه‌های GF677 كمك كنند.

قلمه‌های پایه حدود20- 18 سانتی متر می باشد و قلمه ها باید از بخش میانی و رسیده شاخه و حدود 5 تا 3 گره باید انتخاب شوند. بستری كه به خوبی زهكشی داشته باشد مناسب قلمه GF677 است و بهترین درجه حرارت برای تكثیر GF677، 24 درجه سانتی گراد است و قلمه باید در زیر مه پاش تكثیر شوند. هدف از این پایان نامه نیز بررسی ریشه زایی قلمه های GF677 در بسترها وقلمه های متفاوت وغلظت های مختلفIBA به منظور تكثیر پایه های مورد نظر می باشد.

1. Prunus

1. phytophtora spp

1. Mist

1. Bottom heat

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است