بر سطح لاکتات خون و ضربان قلب شناگران نخبه

برای رسیدن ورزشکار به اوج توانمندی در اجرا عوامل گوناگون فیزیولوژیکی، بیومکانیکی، تغذیه­ای و روانی اثر­گذارهستند. در هر سال صد­ها پژوهش در زمینه سازه ­هایی که برساختار و اعمال سیستم­های تولید انرژی ورزشکاران مؤثر هستند، صورت می­گیرد. یکی از رشته­های ورزشی که دارای خصوصیات ویژه ای است و تحقیقات زیادی روی ورزشکاران، اجرای روش­ها و فنون مختلف آن به عمل می­آید، ورزش شنا است. تفاوت این ورزش با سایر ورزش­ها، در این است که ورزشکار از حالت قائم و معمولی به حالت افقی درمی­آید. ورزشکار هر روز ساعت­ها، با بهره گرفتن ازعضلات، اهرم­های استخوانی و محور­های چرخشی که مفاصل باشند، بر سیالی به نام آب، نیرو وارد می­آورد و مسافت­های طولانی را با روش­های مختلف می­پیماید. آب همواره شناگر را در حالتی ویژه و متمایز از سایر شرایط عادی قرار می­دهد، که مطالعه این ویژگی­ها، جالب توجه و از اهمیت زیادی برخوردار است (رمضانی، نیکبخت، امیر تاش، 1382).

دوره برگشت به حالت اولیه[1] پس از تمرین یا مسابقه یکی از مسائلی است که همواره ورزشکاران با آن درگیر بوده­‌اند. این دوره به زمانی گفته می‌­شود، که از لحظه پایان یافتن فعالیت تا رسیدن به حد فعالیت متابولیکی اولیه طول می‌­کشد. در این دوره حوادث متابولیکی گوناگونی در بدن رخ می‌­دهد که همه آنها در جهت بازسازی انرژی از دست رفته و ذخیره­سازی آن کار می‌­کنند. روند­های این دوره به اندازه روند­‌های دوره فعالیت اهمیت دارد (سندگل، 1372).

لاکتات[2] یکی از عوامل مرتبط با خستگی می­باشد، که طی فرایند گلیکولیز بی­هوازی تولید می­ شود و چون انباشت آن با اسیدی شدن همراه است و اسیدی شدن با ایجاد خستگی همراه می­باشد، به عنوان شاخص همراه با اسیدی شدن اندازه گیری می­ شود ( جیمز[3] و همكاران، 2008).

درسال­های اخیر، برخی از مربیان و فیزیولوژیست­های ورزشی با توجه به اهمیت تغییرات لاکتات خون هنگام فعالیت­های ورزشی، ازآن برای تعیین شدت و حجم تمرین مورد نیاز، برای ایجاد تحریکات تمرینی بهینه استفاده کرده ­اند (گائینی، ظفری، 1384).

پژوهشگران در مرحله­های متفاوت تمرین یا مسابقه، نسبت به اندازه ­گیری سطح لاکتات خون ورزشکاران و چگونگی تغییرات آن اقدام و تفسیر کرده ­اند. یکی از مهمترین مرحله­ها، مرحله برگشت به حالت اولیه است. گاهی فاصله دو نوبت مسابقه یا تمرین آن­قدر طولانی نیست که زمان، خود­بخود بتواند مشکل بازسازی انرژی از دست رفته را حل کند. ناقص ماندن دوره برگشت به حالت اولیه بی­شک به کاهش توانایی در اجرای کار­های بدنی منجر خواهد شد (گائینی و ظفری، 1384).

اگر مدت و شدت دوره برگشت به حالت اولیه کافی نباشد، ممکن است که ورزشکار به عوارضی نظیر خستگی مزمن و سندرم بیش تمرینی دچار شود. این حالت، اغلب برکیفیت و کمیت اجرا و توانایی بدن تأثیر منفی خواهد گذاشت (رمضانی و همکاران، 1382).

مربیان شاخص ­های گوناگون برای تعیین چگونگی مرحله برگشت به حالت اولیه به کار
می­برند. بعضی از آنها، سطح لاکتات خون یا عضله، سرعت و میزان برگشت آن به سطح آستانه بی­هوازی را ملاک قرار می­دهند. برخی دیگر، سطح لاکتات خون در زمان استراحت را شاخصی برای شروع فعالیت بعدی در نظر می­گیرند. مشاهده شده است که ورزشکاران رشته­های مختلف ورزشی، نسبت به سرعت برگشت لاکتات به سطح آستانه بی هوازی در دوره برگشت به حالت اولیه، واکنش­های متفاوتی دارند. بنا­بر­این، لازم است تحقیقات بیشتر و جامع­تری در این خصوص به عمل آید تا اطلاعات دقیق­تر و کاربردی­تری در اختیار مربیان و ورزشکاران قرار گیرد (رمضانی و همکاران، 1382).

برای حذف لاکتات از عضلات وگردش خون، به انرژی سوخت و سازی نیاز است که بخش عمده و اصلی آن، از راه دستگاه هوازی و در حضور اکسیژن تأمین می­ شود (گائینی، ظفری، 1384).

نظر پژوهشگران درباره تأثیر تمرین، میزان لاکتات خون و برگشت به سطح اولیه متفاوت است. نتیجه برخی از تحقیقات نشان می­دهد که تمرینات ورزشی برای سازگاری بدن، باید به گونه­ ای باشدکه با افزایش توان هوازی، از سرعت ومیزان تولید لاکتات کاسته شود. در برخی دیگر از پژوهش­ها گزارش شده است که در زمان برگشت به حالت اولیه، روش­هایی را باید به کار برد تا لاکتات[4] تشکیل شده با سرعت بیشتری دفع شود و سریع­تر به سطح آستانه بی­هوازی یا استراحت برگردد (رمضانی و همکاران، 1382).

تعداد دیگری ازپژوهشگران، به روش­هایی اشاره می­ کنند که هر دو جنبه را در بر می­گیرد. آنها تقویت توان هوازی و بکار بردن روش­های خاص در زمان برگشت به حالت اولیه را برای سازگار شدن ورزشکار و آماده شدن فرد برای شرکت در رقابت­های پی­در­پی پیشنهاد
می­ کنند (رمضانی و همکاران، 1382).

پژوهشگران، در روند تولید لاکتات پس از یک فعالیت شدید بی­هوازی اتفاق نظر دارند، اما در مورد سرعت کاهش لاکتات خون در دوره برگشت به حالت اولیه، بخصوص در مورد شناگران، نظریه روشنی ارائه نداده­اند (گائینی، ظفری، 1384).

بنابراین پژوهش حاضر روشی را که برای اولین بار روی شناگران نخبه ایرانی در دوره برگشت به حالت اولیه به­کار می­رود را مورد مطالعه قرار داد. در این روش، تغییرات ویژه سطح لاکتات خون و ضربان قلب شناگران، در رده­های سنی متفاوت مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت.

[1] Recovery

[2] Lactate

[3]. James

[4] Lactate

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند