تداعی اندیشه ها 59

درباره فرایند به خاطر سپردن 61

حافظه و فراگیری 63

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

جامعه آماری 69

روش تحقیق 69

نمونه 69

حجم نمونه 69

روش نمونه گیری 70

ابزار تحقیق 70

روش و چگونگی اجرا 70

روش آماری 71

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل

جدول شماره 1 و 2 برای گروه رنگی و بازشناسی همراه با نمودار 73

جدول شماره 3 برای گروه سیاه و سفید همراه با نمودار 74

جدول شماره 4 برای بازشناسی گروه سیاه و سفید همراه با نمودار 75

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

خلاصه مطالب 82

محدودیتهای پژوهش و پیشنهادات

منابع

ضمایم

چکیده:

در پژوهش حاضر تأثیر رنگ بر حافظه كودكان اول دبستان پسرانه شهید عباسپور شهرستان كرج در سال 84-1383 مورد آزمون قرار گرفته است. جامعه آماری و تعداد دانش آموزان، آزمون شده 42 نفر می باشند كه با استفاده از روش دو گروه مستقل و تصادفی مورد سنجش قرار گرفته اند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش یك سری تصاویر كه تعداد آنها 20 عدد بوده است و به صورت رنگی در همان تعداد بصورت سیاه و سفید تهیه شده است و هر دو گروه با یك سری از این تصاویر یعنی گروهی با تصاویر رنگی و گروه دیگر با تصاویر سیاه و سفید مورد سنجش قرار گرفته اند. مسأله در این پژوهش این بود كه آیا رنگ بر حافظه تأثیر مثبت دارد. آیا بین رنگ و حافظه رابطه مستقیم است، كه با انجام عملیات آماری كه در این پژوهش از آزمون t دو گروه مستقل استفاده شده و پس از تجزیه و تحلیل نتایج زیر بدست آمده كه اولاً رنگ بر حافظه تأثیر مثبت دارد، ثانیاً رابطه بین رنگ و حافظه مستقیم است.

مقدمه:

حافظه موضوعی است كه از دیرزمان مورد توجه انسان بوده و او همواره برای شناخت و بهبود آن كوشیده است. در واقع كمتر فردی است كه با توانمندی های حافظه خویش درگیر نبوده و برای تقویت آن تلاش نكند. از نظر مردم، موفقیتهای تحصیلی و شغلی مستقیماً با این توانایی ارتباط دارد. پژوهشگران و رهبران عموماً افرادی با حافظه قوی بوده و از آن در راه رسیدن به اهداف خود كمك گرفته اند. هر چند حافظه قوی به معنای «هوش و خلاقیت» زیاد نیست آزمایشها نشان داده اند كه این دو، با حافظه ارتباط مستقیم دارند. (جعفریان، 1375)

درگیری فكری با استعداد پرسش برانگیز حافظه حوضه اختصاصی انسان نوین نیست، زیرا كه بسیاری از تمدنها در گذشته، منشأ كاركرد و تربیت آن را عمیقاً مد نظر داشته اند در حقیقت، مطالعه حافظه از تاریخچه ای غنی برخوردار است كه به روزگاران دور یعنی آغاز تمدن مغرب زمین باز می گردد. این مطلب موضوعی است مورد علاقه و تفحص برای اندیشمندان بزرگ تمامی دوره ها بوده است.(ابراهیم زاده، 1368، ص 18)

عوامل مختلفی بر حافظه مؤثر هستند از جمله هیجان، هوش، سن و رنگ كه در اینجا ما به تأثیر رنگ بر حافظه پرداخته ایم.

رنگ در محیط زندگی انسان اهمیت بسزایی برخوردار است تا جایی كه زندگی بدون رنگ قابل تصور نیست. یكی از كیفیات بارز و ملموس اشیا و پدیده های جهان، رنگ است. از زمانی كه قوة بینایی بشر به موازات رشد و تكوین سیستم فكری وی به فعلیت در آمد، قدرت پیدا كرد از رنگ به عنوان عاملی در ایجاد تمایز و تشخیص وجوه اشتراك و همچنین اختلاف اشیا استفاده كند. رنگ تدریجاً نزد بشر اولیه جنبه ای سمبولیك یا نمادین یافت. بدین معنا كه بسیاری از اقوام بشر برای هر رنگی رمز ویژه ای وضوع كرده بودند، كه در صورت آشنایی با آن رمزها، مخاطبان آنها می توانستند مفاهیم مربوط را به سهولت دریافت كنند. برای نمونه در ایران باستان، سیاه، رنگ تاریكی و دنیای اهریمن بود. رنگی بود كه ناخودآگاه شب را به خاطر مردم می آورد. و شب نیز به نوبة خود برای بشر احساسات نامطلوبی چون وحشت، رعب و اضطراب و … را به همراه داشت. حال آنكه سفید، رنگ روز و روشنایی بود. رنگی بود كه مفاهیمی چون پاكی، صفا و خلوص و قداست را در نظر مردم تداعی می كرد.

رنگها خواه به طور جداگانه و خواه در تركیب با یكدیگر، تأثیرات متفاوتی بر روح و روان آدمی باقی می گذارند. در واقع تأثیرات رنگها و احساساتی كه در اثر مشاهده آنها در انسان ظاهر می شود، آنچنان است كه امروزه رنگ در روانكاوی اشخاص بویژه كودكان در حكم یكی از عوامل اساسی تلقی می شود. رنگ و تصویر بیش از هر چیز دیگر ذهن كودك رابه خود جلب می كند برای درك رنگ و تصویر كافی است كه چشم او ببیندو برای خلق آن كافیست كه كودك دست در رنگ كند و بر روی كاغذ بمالد رنگ وسیله ای است كه كودك آرزوها و پیامهای خود را در قالب آن بیان می كند. (دوالو، 1371، ص1)

یكی از با نفوذترین جنبه ها در كیفیت زندگیمان رنگ است. ما از قدرت ادراكمان هر روز از رنگ استفاده می كنیم.

بدون رنگ هیچ چیز بر ما قابل تشخیص نیست، علائمی كه عدم ترافیك در خیابانها را باعث شوند و به وسیله آن سرعت ماشینها تنظیم شود و قابل كنترل نیست. از همه مهمتر تكنیك یادگیری (كه مورد بحث ما نیز هست) بمراتب افزایش می یابد.یك وظیفه مهم رنگ این است كه به قسمت سازماندهی ادراكی مغز ما علامت فرستاده و به آن كمك می كند. رنگ یكی از پارامترهای مهمی است كه با ارسال علامت به قوة ادراك ما كمك و آن را سازماندهی می كند. رنگ حافظه نمودی است كه توسط آن ویژگیهای متفاوت اشیاء شناسایی و لذا درك ما را از آنها روشن می كند. رنگ حافظه نمودی است كه رنگ متعلق به موضوع مشخصه ادراكمان از طریق آن رنگ نفوذ می كند. بنا به دلایل زیاد مطالعه آنچه كه رنگها مهارت در از بر كردن را به حداكثر میرساند بسیار مهم است. ما انسانها به رنگ اعتماد می كنیم كه در زندگیمان نظم وجود دارد.]ترافیك علامت می دهد … و خیلی علامتهای دیگر به ادراك رنگ نیاز دارند به این ترتیب مؤثر بودن رنگ كاربرد اعمال دنیای ما آشفته می شود.

مؤثرترین رنگهائی كه قدرت فراگیری (از بر كردن) و همچنین نظم در زندگیمان را افزایش می دهند پیدا كنید.

همچنین رنگهائیكه حافظه فراگیری را بهتر تحریك كرده و مهارت یادگیری یا بطور خاص ناتوانی فراگیری در دانشجویان را بهبود بخشد پیدا كنید. رنگ حافظه هم چنین می تواند در تجارت نیز بكار گرفته شود مثلاً فروش بهینه توسط استفاده از رنگهائی كه بیشتر مورد پستد مردم و توجه شان را بیشتر جلب می كند. پیش بردن مطالعة تأثیر رنگ بر حافظه در حوزه های وسیعی سودمند خواهد بود. بدین ترتیب زندگی ما توسط نشانه ها، علامتها و وسایل متعددی نگه داشته شده كه آموزش، راهنمایی، دستورالعمل و احتیاطهای لازم را فراهم می كند. Noor در سال 2001 دریافت كه دانش رنگ با نمایش موضوع در سطحهای زیادی تأثیر متقابل داشته بنابراین سیگنالها و علائم ناشی از كاربرد رنگهائیكه برای مردم آشناترند تأثیر پذیری وسایل و اشیاء را افزایش می دهد. یك علامت Stop به رنگ قرمز، آن قسمت از ذهن كه دانش رنگ به آن مربوط می شود، را برای تشخیص، از موضوع مربوطه تحریك می كند. رنگ نتیجه مهم دیگری روی فرایند فراگیری در زندگیمان دارد. بعضی اوقات نیز اختلات مثل خواندن پریشی توسط رنگ تأثیر گذشته شده است.

بیان مسئله: