……….22

3–3مدلسازی…………………………………………………………………………………………………………………23

3–4مدلسازی در سیستم های پویا…………………………………………………………………………………….23

3–4–1مدلسازی به عنوان یك فرایند تكراری…………………………………………………………..24

3–4–2رفتار مرجع…………………………………………………………………………………………………………25

3–4–3افق زمانی……………………………………………………………………………………………………………25

3–4–4فرضیه پویا………………………………………………………………………………………………………….25

3–4–5نمودارهای علی و معلولی……………………………………………………………………………………..26

3–4–6نمودارهای حالت-جریان………………………………………………………………………………………26

3–4–7شبیه سازی دینامیک……………………………………………………………………………………………..27

3–4–8تست مدل…………………………………………………………………………………………………………..27

3–4–9طراحی و ارزیابی سیاست……………………………………………………………………………………..27

3-5 پیش بینی سریهای زمانی……………………………………………………………………………………………. 28

3–6مدیریت زنجیره ارزش……………………………………………………………………………………………….29

3–7تحلیل زنجیره تامین با استفاده ازپویایی سیستمها………………………………………………………..29

3–8متغیرهای کلیدی زنجیره ارزش صنعت مرغ…………………………………………………………………30

3–8–1تولید گوشت مرغ………………………………………………………………………………………………..30

3–8–2قیمت گوشتمرغ………………………………………………………………………………………………31

3–8–2–1نوسانات قیمت مرغ……………………………………………………………………………………….31

3–8–2–2روند افزایش قیمت گوشت……………………………………………………………………………..32

3–8–3قیمت نهاده های مرغ ………………………………………………………………………………………….33

3–8–3-1بررسی قیمت دان آماده…………………………………………………………………………………….33

3–8–3-2بررسی قیمت كنجاله سویا………………………………………………………………………………..35

3–8–3-3بررسی قیمت ذرت…………………………………………………………………………………………36

3–8–3-4بررسی قیمت جوجه……………………………………………………………………………………….36

فصل چهارم: یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………….40

4–1مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..41

4–2فرضیه پویا……………………………………………………………………………………………………………….41

4–3مرز سیستم………………………………………………………………………………………………………………42

4–4نمودار علت و معلول………………………………………………………………………………………………..42

4–4-1تغییر در جوجه­ریزی به علت تغییر در قیمت مرغ…………………………………………………….44

4–4-2تغییر در ظرفیت پرورش مرغ مادر در اثر تغییر در قیمت جوجه…………………………………44

4–4-3تغییر در جوجه­ریزی به علت تغییر در قیمت دان …………………………………………………….45

4–4-4حلقه تعادلی قیمت مرغ………………………………………………………………………………………..46

4–4-5کاهش قیمت مرغ به علت افزایش مصرف گوشت قرمز…………………………………………..46

4–4-6تاثیر واردات، صادرات، نگهداری و عرضه گوشت یخ­زده………………………………………..47

4–4-7افزایش تقاضای پیوسته گوشت مرغ……………………………………………………………………….47

4–4-8درآمد ملی…………………………………………………………………………………………………………..48

4–5آمارهای بکار رفته در مدل…………………………………………………………………………………………49

4–5-1تابع جوجه­ریزی مرغ مادر از مهر85تا آبان93…………………………………………………….49

4–5-2تابع میانگین وزن استاندارد مرغ بر حسب مدت زمان پرورش……………………………………50

4–5-3شاخص بهای کالاهای مصرفی………………………………………………………………………………50

4–5-4نمودار تابع تورم ماهانه…………………………………………………………………………………………50

4–5-5درآمد­ سرانه…………………………………………………………………………………………………………51

4–5-6نرخ ارز دولتی……………………………………………………………………………………………………..52

4–5-7تابع تلفات…………………………………………………………………………………………………………..53

4–5-8میانگین زمان رشد………………………………………………………………………………………………..53

4–5-9تعداد کل واحدهای مرغداری………………………………………………………………………………..54

4–5-10قیمت مکمل گوشتی…………………………………………………………………………………………..54

4–5-11قیمت گندم……………………………………………………………………………………………………….55

4–5-12بهسازی مرغداری­ها……………………………………………………………………………………………55

4–6ساختمان کلی مدل……………………………………………………………………………………………………57

4–7شرح معادلات مهم……………………………………………………………………………………………………58

4–8نمودار جریان مدل……………………………………………………………………………………………………59

4–9شبیه سازی مدل……………………………………………………………………………………………………….61

4–10اعتبار سنجیمدل…………………………………………………………………………………………………..61

4–10-1آزمون کفایت مرزهای مدل ………………………………………………………………………………..61

4–10-2آزمون ساختار……………………………………………………………………………………………………61

4–10-3آزمون حالت حدی…………………………………………………………………………………………….62

4–10-4آزمون ابعاد……………………………………………………………………………………………………….62

4–10-5آزمون باز تولید رفتار…………………………………………………………………………………………62

4–11تحلیل حساسیت…………………………………………………………………………………………………….66

4–12نحوه مقایسه سیاست های مهم…………………………………………………………………………………67

4–13شناسایی نقاط اهرمی مدل ……………………………………………………………………………………..67

4–14سناریو سازی…………………………………………………………………………………………………………68

4–15ساخت سناریو……………………………………………………………………………………………………….69

4–15-1استراتژی افزایش تولید خوراک آماده……………………………………………………………………69

4–15–1–1انواع خوراک طیور…………………………………………………………………………………………69

4–15–1–2مزایای پلت کردن خوراک………………………………………………………………………………71

4–15–2بهسازی مرغداری­ها……………………………………………………………………………………………73

4–15–3بهینه­سازی مصرف سوخت………………………………………………………………………………….73

4–15–4کاهش دوره پرورش…………………………………………………………………………………………..75

فصل پنجم: یافته ها و پیشنهادات……………………………………………………………………………………….77

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………..78

5-2 نتایج شبیه سازی………………………………………………………………………………………………………78

5-2-1 ارزیابی پیشنهادها………………………………………………………………………………………………….81

5-3 اعمال سیاستهای مختلف روی مدل و آثار آنها……………………………………………………………..81

5-3-1 نهاده­های مرغ………………………………………………………………………………………………………81

5-3-2 هزینه تولید………………………………………………………………………………………………………….84

5-3-3 شاخص تولید………………………………………………………………………………………………………85

5-3-4 میزان تولید ماهانه گوشت مرغ……………………………………………………………………………….85

5-3-5 قیمت مرغ زنده……………………………………………………………………………………………………86

5-3-6 سود حاصل از صنعت مرغ گوشتی…………………………………………………………………………87

5-4 نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………..88

5-5 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………….88

5-6 منابع……………………………………………………………………………………………………………………….90

5-7 پیوست……………………………………………………………………………………………………………………94

فهرست جداول

جدول1–1استاندارد مصرف و ضریب تبدیل دان ……………………………………………………………….6

جدول1–2ضریب تبدیل دان در سالهای اخیر………………………………………………………………………7

جدول3–1میزان تولید گوشت مرغ در کشور…………………………………………………………………….31

جدول3–2درصد رشد متوسط قیمت مرغ در ماه های سال………………………………………………….31

جدول3–3متوسط قیمت سالانه گوشت مرغ……………………………………………………………………..32

جدول3–4رشد سالانه و قیمت دان مرغ……………………………………………………………………………34

جدول3–5میانگین قیمت جوجه در سالهای مختلف…………………………………………………………..37

جدول4–1درآمد سرانه هر ایرانی در سال…………………………………………………………………………51

جدول4–2درصد تغییر نقاط کلیدی زنجیره نسبت به یک درصد افزایش مقادیر اولیه متغیرها…..67

جدول5–1تاثیر سناریو­های گوناگون بر قیمت ذرت ………………………………………………………….83

جدول5–2تاثیر سناریو­های گوناگون بر هزینه تولید جوجه ………………………………………………..83

جدول5–3تاثیر سناریو­های گوناگون بر هزینه تولید …………………………………………………………..84

جدول5–4تاثیر سناریو­های گوناگون بر میزان تولید مرغ …………………………………………………….86

جدول5–5تاثیر سناریو­های گوناگون بر قیمت مرغ زنده …………………………………………………….86

جدول5–6تاثیر سناریو­های گوناگون بر سود صنعت مرغ گوشتی ………………………………………..87

فهرست اشکال و نمودارها

شکل1–1وزن لاشه مرغ در کشور های مختلف ………………………………………………………………….7

شکل3–1درصد رشد متوسط قیمت مرغ در ماه های سال…………………………………………………..24

شکل3–2میانگین قیمت مرغ بصورت ماهانه بین سالهای87تا92……………………………………..25

شکل3–3متوسط رشد قیمت دان در ماه های مختلف…………………………………………………………26

شکل3–4روند رشد قیمت دان………………………………………………………………………………………….27

شکل3–5نمودار قیمت سویا…………………………………………………………………………………………….28

شکل3–6نمودار قیمت ذرت…………………………………………………………………………………………….28

شکل3–7در صد رشد ماهانه قیمت جوجه نسبت به ماه قبل………………………………………………….30

شکل3–8روند رشد قیمت جوجه در ماههای مختلف………………………………………………………….31

شکل4–1نمودار علت ومعلول ……………………………………………………………………………………….43

شکل4–2حلقه های تعادل جوجه­ریزی با قیمت مرغ………………………………………………………….44

شکل4–3حلقه کاهنده قیمت جوجه و پرورش مرغ مادر…………………………………………………….45

شکل4–4حلقه کاهنده جوجه­ریزی و قیمت دان………………………………………………………………..45

شکل4–5حلقه تعادل قیمت مرغ و تقاضا………………………………………………………………………….46

شکل4–6حلقه های تعادل قیمت و تقاضای گوشت مرغ و قرمز………………………………………….46

شکل4–7حلقه تعادلی قیمت و موجودی مرغ……………………………………………………………………47

شکل4–8حلقه افزایشی تقاضا و مصرف سرانه………………………………………………………………….48

شکل4–9حلقه افزاینده درآمد ملی و مصرف مرغ سرانه……………………………………………………..49

شکل4–10نمودار اندازه و پیش بینی جوجه­ریزی در واحد های مرغ مادر……………………………..49

شکل4–11تابع وزن استاندارد برحسب زمان پرورش…………………………………………………………49

شکل4–12نمودار شاخص بهای کالاهای مصرفی………………………………………………………………50

شکل4–13نمودار تورم ماهانه…………………………………………………………………………………………51

شکل4–14نمودار درآمد سرانه هر ایرانی………………………………………………………………………….52

شکل4–15نرخ ارز واردات نهاده های مرغ ……………………………………………………………………..53

شکل4–16درصد تلفات هر دوره مرغ های گوشتی……………………………………………………………53

شکل4–17میانگین زمان دوره رشد در سالهای مختلف………………………………………………………..54

شکل4–18تعداد کل مرغداری­های گوشتی و تخم گذار کشور……………………………………………..54

شکل4–19قیمت مکمل دان گوشتی در سالهای مختلف………………………………………………………55

شکل4–20قیمت گندم در سالهای مختلف…………………………………………………………………………54

شکل4–21تعداد واحدهای بهسازی شده ………………………………………………………………………….55

شکل4–22تعداد واحدهای بهینه شده در مصرف سوخت…………………………………………………….56

شکل4–23نمودار جریان………………………………………………………………………………………………..60

شکل4–24نمودار پیش بینی تقاضا در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی………………………………..61

شکل4–25نمودار پیش بینی تولید در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی…………………………………63

شکل4–26نمودار پیش بینی ضریب تبدیل در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………..63

شکل4–27نمودار پیش بینی مصرف سرانه در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………..63

شکل4–28نمودار پیش بینی تولید جوجه در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………….64

شکل4–29نمودار پیش بینی قیمت ذرت در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی…………………………64

شکل4–30پیش بینی قیمت سویا در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………………………64

شکل4–31پیش بینی قیمت مرغ در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی…………………………………….65

شکل4–32پیش بینی میانگین وزن مرغ در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………………65

شکل4–33پیش بینی تولید جوجه در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی…………………………………..65

شکل4–34پیش بینی مصرف دان در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی……………………………………66

شکل4–35پیش بینی شاخص تولید در مدل پایه و مقایسه با آمار واقعی………………………………..66

شکل4–36میزان تولید خوراک پلت در استراتژی­های گوناگون…………………………………………….73

شکل4–37تعداد واحدهای بهسازی شده در استراتژی­های گوناگون……………………………………..73

شکل4–38تعداد واحدهای بهینه در مصرف سوخت در استراتژی­های گوناگون…………………………74

شکل4–39زمان رشد متوسط در استراتژی­های گوناگون………………………………………………………76

شکل5–1پیش­­بینی قیمت دان در مدل پایه………………………………………………………………………….78

شکل5–2پیش­بینی قیمت جوجه در مدل پایه …………………………………………………………………….78

شکل5–3پیش­بینی قیمت تمام شده مرغ در مدل پایه…………………………………………………………..79

شکل5–4پیش­­بینی میزان تولید مرغ در مدل پایه………………………………………………………………….79

شکل5–5پیش­بینی قیمت مرغ زنده در مدل پایه …………………………………………………………………79

شکل5–6پیش­بینی کل سود تولید گوشت مرغ در مدل پایه………………………………………………….80

شکل5–7پیش­بینی مقدار شاخص تولید در مدل پایه …………………………………………………………..80

شکل5–8پیش­بینی هزینه تولید جوجه در مدل پایه……………………………………………………………..80

شکل5–9پیش­بینی کل سود تولید جوجه در مدل پایه …………………………………………………………81

شکل5-10پیش­بینی میزان ضریب تبدیل در مدل پایه………………………………………………………….81

شکل5-11نتایج سناریو پردازی- قیمت ذرت…………………………………………………………………….82

شکل5–12نتایج سناریو پردازی- قیمت سویا…………………………………………………………………….82

شکل5–13نتایج سناریو پردازی- هزینه تولید جوجه…………………………………………………………..83

شکل5–14نتایج سناریو پردازی- قیمت جوجه………………………………………………………………….83

شکل5–15نتایج سناریو پردازی- کل سود تولید جوجه……………………………………………………..84

شکل5–16نتایج سناریو پردازی- قیمت تمام شده تولید مرغ………………………………………………84

شکل5–17نتایج سناریو پردازی-شاخص تولید…………………………………………………………………85

شکل5–18نتایج سناریو پردازی- میزان تولید مرغ آماده……………………………………………………..86

شکل5–19نتایج سناریو پردازی- قیمت مرغ زنده……………………………………………………………..86

شکل5–20نتایج سناریو پردازی- کل سود مرغ گوشتی………………………………………………………87

چکیده