2-2-2-2- با استفاده از مدل­های بهره­وری علمی…………………………………………………… 32

2-2-3- جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………….. 35

2-3- پرسش­های اساسی پژوهش………………………………………………………………………………….. 35

2-3- 1- پرسش­های فرعی پژوهش………………………………………………………………………….. 36

2-4- تعاریف مفهومی و عملیاتی پژوهش……………………………………………………………………… 36

2-4-1-تعاریف مفهومی………………………………………………………………………………………………. 36

2-4-2- تعاریف عملیاتی……………………………………………………………………………………………. 37

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش

3-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 40

3-2- روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………………. 40

3-3- جامعه پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. 40

3-3-1- طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی…………………………………………………………. 41

3-3-2- حوزه­های مورد بررسی…………………………………………………………………………………. 45

3-4- روش و ابزار گردآوری داده……………………………………………………………………………………. 46

3-5- جزئیات مراحل گردآوری داده ها…………………………………………………………………………… 46

3-5-1- شناسایی تولیدات علمی ایران…………………………………………………………………….. 46

3-5-2- شناسایی نویسندگان ایرانی…………………………………………………………………………. 46

3-5-3- رده­بندی موضوعی نویسندگان……………………………………………………………………. 48

3-6- روش آماری تجزیه و تحلیل داده­ها……………………………………………………………………… 49

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته­ها

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 53

4-2- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی……………………………………………………………………………. 53

4-2-1- شمار انتشارات……………………………………………………………………………………………… 53

4-2-2- شمار پژوهشگران…………………………………………………………………………………………. 55

4-2-3- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی……………………………………………… 55

4-2-4- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی……………………………….. 56

4-2-4-1- مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی…………. 56

4-2-5- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……………………………… 59

4-2-5-1- مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی………… 61

4-3- بررسی طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی……………………………………………………… 62

4-3-1- مقایسه طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی و گروه­های آموزشی 64

4-4- بررسی طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی……………………………………………………. 68

4-4-1- مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی………. 69

4-4-2- مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……… 71

4-5- بررسی نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی………………………………………………………………….. 73

4-5-1- مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی…………………….. 73

4-5-2- مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی……………………. 75

4-6- بررسی نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی……………………………………………….. 77

4-6-1- مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده در رده­های موضوعی…………………………………. 77

4-6-2- مقایسه نرخ انتشار بهنجار شده پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی.. 79

4-7- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار………………………………………………. 81

4-8- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار بهنجارشده…………………………… 82

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 85

5-2- وضعیت کلی رشته­ها…………………………………………………………………………………………….. 85

5-3- پرسش نخست پژوهش: سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991- 2011، در رشته­های مختلف چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………………………… 87

5-4- پرسش دوم پژوهش: آیا بین طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟………………………………………………………………………………………… 91

5-5- پرسش سوم پژوهش: آیا بین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟…………………………………………………………………………… 94

5-6- پرسش چهارم پژوهش: آیا بین نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟………………………………………………………………………………………… 97

5-7- پرسش پنجم پژوهش: آیا بین نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در بازه زمانی 1991 – 2011، در رشته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد؟…………………………………………………………………………… 99

5-8- پرسش فرعی پژوهش: رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی بر اساس نرخ انتشار در بازه زمانی 1991 – 2012 چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………………………………… 101

5-9- پرسش فرعی پژوهش: رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی بر اساس نرخ انتشار بهنجارشده در بازه زمانی 1991 – 2012 چگونه است؟………………………………………………………………………………………………………………….. 102

5-10- نتیجه­گیری……………………………………………………………………………………………………….. 103

5-11- پیشنهادهای کاربردی………………………………………………………………………………………. 104

5-12- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آینده……………………………………………………………. 105

فهرست منابع

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………. 106

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 110

پیوست…………………………………………………………………………………………………. 114

فهرست جدول­ها

جدول 2-1- فراوانی نویسندگان و مقالات……………………………………………………………………………. 18

جدول 3-1- وضعیت تولید علم پژوهشگران در گروه­های با طول حیات علمی متفاوت…. 42

جدول3-2- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین انتشارات و سال در میان پژوهشگران با طول حیات علمی متفاوت 43

جدول 4-1- توزیع انتشارات، پژوهشگران و سرانه انتشار در رده­های موضوعی……………….. 54

جدول 4-2- سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی به طور کلی………………………………………………….. 56

جدول 4-3- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف 57

جدول 4-4- رده­های موضوعی دارای سرانه انتشار متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 58

جدول 4-5- گروه­های آموزشی دارای بیشترین و کمترین سرانه انتشار…………………………… 60

جدول 4-6- آزمون ولش برای مقایسه سرانه انتشار پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف 61

جدول 4-7- گروه­های آموزشی دارای سرانه انتشار متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول 62

جدول 4-8- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف 65

جدول 4-9- رده­های موضوعی دارای طول حیات علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان- ویتنی 66

جدول 4-10- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف 69

جدول 4- 11- رده­های موضوعی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 70

جدول 4-12- آزمون ولش برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف 72

جدول 4-13- گروه­های آموزشی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول 73

جدول 4-14- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف 74

جدول 4-15- رده­های موضوعی دارای نرخ انتشار متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 75

جدول 4-16- آزمون ولش برای مقایسه نرخ انتشار پژوهشگران ایرانی در رشته­های مختلف 76

جدول 4-17- گروه­های آموزشی دارای نرخ انتشار متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول 76

جدول 4-18- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در رده­های موضوعی مختلف 77

جدول 4-19- رده­های موضوعی دارای نرخ انتشار بهنجارشده متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 78

جدول 4-20- آزمون ولش برای مقایسه نرخ انتشار بهنجارشده پژوهشگران ایرانی در گروه­های آموزشی مختلف 80

جدول 4-21- گروه­های آموزشی دارای نرخ انتشار بهنجارشده متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول 80

جدول 4-22- پژوهشگران ایرانی دارای کمترین و بیشترین نرخ انتشار…………………………… 82

جدول 4-23- پژوهشگران ایرانی دارای کمترین و بیشترین نرخ انتشار بهنجارشده……….. 83

جدول 1- سرانه انتشار گروه­های آموزشی مختلف……………………………………………………………. 115

جدول 2- آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت سنجش نرمال بودن توزیع داده­ها در هر رده موضوعی 117

جدول 3- آزمون کولموگروف- اسمیرنوف جهت سنجش نرمال بودن توزیع داده­ها در هر گروه آموزشی به لحاظ طول حیات علمی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 119

جدول 4- آزمون کروسکال-والیس برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال در رده­های موضوعی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………… 120

جدول 5- رده­های موضوعی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون یو-مان-ویتنی 120

جدول 6- آزمون ولش برای مقایسه طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال در گروه­های آموزشی مختلف…………………………………………………………………………………………………………………………………… 122

جدول 7- گروه­های آموزشی دارای طول فعالیت علمی متفاوت معنادار در آزمون تعقیبی گیمز-هاول 122

جدول 8- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار……………………………………………. 123

جدول 9- رتبه­بندی پژوهشگران ایرانی به لحاظ نرخ انتشار بهنجارشده………………………… 125

جدول 10- میانگین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک رده­های موضوعی 127

جدول 11- میانگین طول فعالیت علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک گروه­های آموزشی 128

جدول 12- میانگین طول حیات علمی پژوهشگران ایرانی به تفکیک رده­های موضوعی 130

جدول 13- فراوانی و درصد پژوهشگران ایرانی به تفکیک طول حیات علمی……………….. 130

جدول 14- فراوانی پژوهشگران ایرانی با طول حیات علمی 21 سال به تفکیک گروه­های آموزشی 131

فهرست نمودارها

نمودار 2-1- مدل لوتکا برای فراوانی نویسندگان و مقالات برای جدول 2-1. 19

نمودار 2-2- توزیع تجمعی لگاریتمی شمار تولیدات بر حسب شمار پژوهشگران…………… 23

نمودار 3-1- تحلیل رگرسیون تعداد انتشارات بر حسب سال در پژوهشگران با طول حیات علمی 8- 14 سال 44

نمودار 3-2- تحلیل رگرسیون تعداد انتشارات بر حسب سال در پژوهشگران با طول حیات علمی 15- 21 سال 44

نمودار 4-1- فراوانی تولید علم پژوهشگران با طول حیات علمی 15-21 سال…………………. 63

نمودار 4-2- فراوانی تولید علم پژوهشگران با طول حیات علمی 21 سال………………………… 64

نمودار 4-3- طول فعالیت علمی پژوهشگران با طول حیات علمی 15-21 سال 68

چکیده

هدف از پژوهش حاضر مقایسه بهره­وری علمی پژوهشگران ایرانی در رشته­های مختلف در بازه زمانی 1991-2011 بر اساس شاخص­های سرانه انتشار و نرخ انتشار است. روش پژوهش، پیمایشی با رویکرد علم­سنجی است. نمونه پژوهش را آن دسته از نویسندگان مسؤول ایرانی تشکیل می­دهند که انتشارات آنان در سال­ 1991 در نمایه­نامه استنادی علوم واقع بر پایگاه وب­آو­ساینس نمایه شده­اند و دست کم در یک سال از سال­های پس از آن (تا سال 2011) حداقل یک اثر دیگر در پایگاه­های مذکور داشته باشند.