تجارت الکترونیک

قبل از پرداخت به تعریف تجارت الکترونیک باید تفاوت بین دو اصطلاح کسب و کار الکترونیک و تجارت الکترونیک را توضیح داد.واژه کسب و کار الکترونیک برای اولین بار در سال 1997 توسط شرکت آ بی ام مطرح گردید. کسب و کار الکترونیک مفهومی عام تر از تجارت الکترونیک را در بر می گیرد(سید جوادین وسقطچی ،1385،ص33).تجارت الکترونیک بیش تر تکیه بر ارتباط بیرونی بنگاه یا فرد دارد در حالی که کسب وکار الکترونیک علاوه برارتباطات بیرونی به استراتژی درون سازمان نیز اشاره دارد.(صنایعی،1381،ص31).کسب و کار الکترونیک شامل تجارت الکترونیک،هوشمندی شرکتها،مدیریت روابط با مشتری،مدیریت زنجیره تأمین و کل بازار با بهره گرفتن از اصول و فناوری های مرتبط با بهره گرفتن از ابزار اینترنت است که در هشت بخش ارائه شده است:

1.شرکت با مصرف کننده

2.شرکت با شرکت

3.مصرف کننده با شرکت

4.دولت با مصرف کننده

5.شرکت با دولت

6.شخص با شخص

7.شرکت با کارکنان

8.شرکت با مصرف کننده

1-1-1-      تشریح مفهوم تجارت الکترونیک:

تجارت الکترونیکی عبارت است از انجام فرایند خرید،فروش،انتقال و مبادله کالاها،خدمات و اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای از جمله اینترنت(معمارنژاد،1387،ص23).مطابق با دیدگاه اتحادیه اروپا تجارت الکترونیکی به معنای انجام تجارت به صورت الکترونیکی است که در آن طرفین به جای تبادلات فیزیکی یا تماس مستقیم فیزیکی به صورت الکترونیکی تعامل دارند (صادقی،نوری،1380،ص176).همچنین می توان گفت تجارت الکترونیکی عبارت است از مبادله تجاری بدون استفاده از کاغذ که در آن مبادله الکترونیکی داده ها به عنوان یک ابزار به همراه پست الکترونیک،تابلوی اعلانات الکترونیکی،انتقال الکترونیک وب و سایر فناوری های مبتنی بر شبکه استفاده می شود،به عبارت دیگر مبادله الکترونیکی داده ها به عنوان ستون فقرات تجارت الکترونیکی عمل می نماید(میرابی،1385،ص34).

تجارت الکترونیک می تواند از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد که عبارتند از(معمارنژاد،1387،صص23-24).

1)دیدگاه ارتباطات:تجارت الکترونیکی عبارت است از حمل و نقل کالاها،خدمات و اطلاعات یا پرداخت وجوه مربوطه از طریق شبکه های رایانه ای یا به وسیله دیگر ابزارهای الکترونیکی مثل تلفن همراه.

2)دیدگاه بازرگانی:تجارت الکترونیکی عبارت است از فراهم کردن قابلیت خرید و فروش کالاها،خدمات و اطلاعات در اینترنت یا از طریق دیگر خدمات بر خط یا آن لاین.

3)دیدگاه کسب و کار:تجارت الکترونیک عبارت است از انجام کسب و کار به روش الکترونیکی با بهره گرفتن از شبکه های الکترونیکی و جایگزین اطلاعات به جای فرایند کار فیزیکی.

4)دیدگاه خدمات:تجارت الکترونیکی ابزاری برای کاهش هزینه ارائه خدمات توسط دولت و شرکت ها به مصرف کنندگان همراه با بهبود کیفیت خدمات مشتریان و افزایش سرعت ارائه خدمات است.

5)دیدگاه آموزش و یادگیری:از این دیدگاه،تجارت الکترونیکی امکان آموزش و تحصیل را در مدارس،دانشگاه ها و دیگر سازمان ها به روش بر خط یا آن لاین امکان پذیر می سازد.

6)دیدگاه همکاری:از این منظر تجارت الکترونیکی چارچوبی را برای توسعه همکاری های داخلی و خارجی سازمان فراهم می کند.

7)دیدگاه اجتماعی:از این دیدگاه تجارت الکترونیکی محیطی جدید را برای اعضای جامعه جهت یادگیری،معامله و همکاری ایجاد می کند.

تمام ابعاد و فرایند بازار که بتوان با اینترنت و تکنولوژی وب انجام داد تجارت الکترونیک می شود،به طور دقیق تر،تجارت الکترونیکی یعنی انجام معاملات از طریق شبکه،خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق فروشگاه های اینترنتی در وب و یا تجارت الکترونیکی را می توان انجام هرگونه امور تجاری و بازرگانی به صورت بر خط و از طریق شبکه اینترنت بیان نمود.این امور می تواند شامل عمده فروشی و خرده فروشی در کالای فیزیکی و غیر فیزیکی به مشتریان و دیگر موارد تجاری باشد،همچنین تجارت الکترونیکی نامی عمومی برای گستره ای از نرم افزارها و سیستم ها است که خدماتی نظیر جست و جوی اطلاعات،مدیریت تبادلات،بررسی وضعیت اعتبار،پرداخت به صورت بر خط،گزارش گیری،مدیریت حساب ها را در اینترنت به عهده می گیرد.این سیستم ها بنای اساسی فعالیت های مبتنی بر اینترنت را فراهم می آورند و نیز تجارت الکترونیک عبارت است از مبادله تجاری بدون استفاده از کاغذ که در آن نوآوری هایی مانند مبادله الکترونیکی داده ها،پست الکترونیکی که عبارت است از مبادله اعلانات الکترونیکی،انتقال الکترونیکی و سایرفناوری های مبتنی بر شبکه  به کار برده می شود(اعرابی،1385،ص8).

تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی وبا استفاده از کاغذ صورت می گیرد،به حالت خودکار در می آورد بلکه سازمان ها را یاری می کند که به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوه های کاری خود را تغییر دهند(رحیمی صفت،1383،ص54).

-Electronic commerce

-On line

-Web

-Internet