2-2-9-1 دیدگاه کلاسیک ها در مورد ارتباطات……………………….. 35

2-2-9-2 نظریه نئوکلاسیک ها و ارتباطات……………………….. 36

2-2-9-3 دیدگاه سیستمی در مورد ارتباطات……………………….. 37

2-2-9-4 دیدگاه اقتضایی و ارتباطات……………………….. 38

2-2-9-5 دیدگاه مراوده ای یا تعاملی در مورد ارتباطات……………………….. 38

2-2-10. حوزه های تحقیقاتی در خصوص ارتباطات سازمانی……………….. 39

2-2-11. ویژگی های ارتباطات سازمانی…………………….. 40

2-2-12. تفاوت ارتباط سازمانی با انواع دیگر ارتباط…………………….. 41

2-2-13. انگیزه و فایده ی ارتباط سازمانی…………………….. 41

2-2-14. انواع ارتباطات در سازمان دارای ساختار رسمی…………….. 42

2-2-15. فرایندهای ارتباطات سازمانی…………………….. 43

2-2-16. سبك های ارتباطی در سازمان…………………….. 44

2-2-17. روابط بین سازمانی…………………….. 45

2-2-18. تئوری X & Y مک گریگور…………………….. 46

2-2-19. لیكرت ……………………..47

2-2-20. آرجریس…………………….. 47

2-2-21. ارتباطات سازمانی از دیدگاه سیژل و ماركونی……….. 48

2-2-22. موانع ارتباطات ……………………..48

2-3. بخش دوم: رفتار شهروندی سازمانی………………………. 54

2-3-1. مقدمه……………………… 54

2-3-2. تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی………………………. 54

2-3-3. مفاهیم و تعاریف رفتار شهروندی سازمانی……………. 57

2-3-4. انواع رفتار شهروندی در سازمان……………………… 59

2-3-5. ابعاد رفتار شهروندی………………………. 60

2-3-6. سیاستهای تشویق رفتار شهروندی………………………. 62

2-3-7. کارکردهای رفتار شهروندی سازمانی در سازمان و مدیریت……… 65

2-3-8. عوامل موثر بر رفتار شهروندی سازمانی………………………. 66

2-3-9. پیامدهای رفتار شهروندی سازمانی………………………. 69

2-4. بخش سوم: پیشینه تحقیق…………………….. 71

2-4-1. تحقیقات انجام شده در داخل کشور……………………… 71

2-4-2. تحقیقات انجام شده در خارج از کشور……………………… 77

فصل سوم: روش تحقیق ……………………..83

3-1. روش تحقیق…………………….. 84

3-2. جامعه، نمونه و روش نمونه گیری…………………….. 84

3-3. ابزار گردآوری داده ها…………………….. 85

3-4. روایی و پایایی پرسشنامه……………………… 86

3-5. روش تجزیه و تحلیل داده ها ……………………..87

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری داده ها…………………….. 89

4-1. مقدمه……………………… 90

4-2. بخش اول: آمار توصیفی………………………. 91

4-2-1. جنسیت پاسخگویان……………………… 91

4-2-2. سن………………………. 92

4-2-3. میزان تحصیلات……………………….. 94

4-2-4. سابقه خدمت……………………….. 96

4-3. بخش دوم: تجزیه و تحلیل استنباطی داده های آماری………. 98

4-3-1. بررسی نرمال بودن داده ها…………………….. 98

4-3-2. آزمون فرضیه اصلی………………………. 99

4-3-3. فرضیه های فرعی………………………. 102

4-3-3-1. فرضیه فرعی 1 ………………………. 102

4-3-3-2. فرضیه فرعی 2 ………………………. 104

4-3-3-3. فرضیه فرعی 3 ………………………. 106

4-3-3-4. فرضیه فرعی 4 ………………………. 108

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها……………………..110

5-1. مقدمه ……………………..111

5-2. نتیجه گیری توصیف آماری ویژگیهای آزمودنی ها…………. 111

5-3. نتیجه گیری تحلیلی داده های آماری…………………….. 111

5-4. پیشنهادها…………………….. 116

5-4. پیشنهادها در راستای نتایج تحقیق…………………….. 116

5-4. پیشنهادها برای محققان آتی………………………. 120

5-5. محدودیت های تحقیق…………………….. 121

5-5-1. محدودیت های در اختیار محقق…………………….. 121

5-5-2. محدودیت های خارج از اختیار محقق…………………….. 122

منابع و مآخذ…………………….. 123

پیوستها…………………….. 132

چکیده انگلیسی………………………. 149

چکیده:

ارتباطات در بالندگی سازمان ها نقشی اساسی دارد. سطح مطلوبی از ارتباطات سازمانی میان افراد می تواند بستر تعامل سالم و سازنده را برای تعالی انسان و سازمان فراهم نماید.

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی تأثیر ارتباطات سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی در بین کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر می باشد. روش تحقیق این مطالعه بر حسب هدف، کاربردی و بر حسب شیوه گرد آوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری کلیه کارکنان اداری آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر به تعداد 55 نفر بودند که به علت محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد یعنی کلیه کارکنان به عنوان حجم نمونه(نمونه در دسترس) انتخاب شده است.

جهت گرد آوری اطلاعات از دو پرسشنامه1)پرسشنامه محقق ساخته ارتباطات سازمانی با آلفا کرونباخ ( 82/0 =α)2)پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی با آلفا کرونباخ (79/0 =α) استفاده نموده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تجزیه توصیفی داده ها (محاسبهمیانگین، فراوانی، درصد فراوانی، انحراف استاندارد، ترسیم نمودار ستونی و تدوین جدول) استفاده شده است و در بخش آمار استنباطی از آزمون تحلیل رگرسیونساده و چندمتغیره و آزمون کولموگروف اسمیرنوفاستفاده شد.

تجزیه و تحلیل یافته ها نشان داد که: ارتباطات سازمانی و ابعاد آن بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش شهرستان پیرانشهر تأثیر معناداری دارند بطوریکه مؤلفه سبک های ارتباطات بیشترین تأثیر و بعد از آن مؤلفه های محتوای ارتباطات، کانال ارتباطات و مسیر ارتباطات به ترتیب بیشترین تأثیر را بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دارند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

نیروی انسانی که امروزه از آن به عنوان سرمایه انسانی یاد می کنند یکی از مهمترین سرمایه های هر سازمانی است که کیفیت آن می تواند در رشد و تعالی سازمان نقش بسزایی داشته باشد و با توجه به پیچیدگیهای آن مباحث مختلف در ابعاد رفتاری در حال ظهور می باشد که یکی از آنها در سالهای اخیر موضوع رفتار شهروندی سازمانی می باشد که به طور کلی رفتار شهروندی یک نوع رفتار ارزشمند و مفید است که افراد آن را به صورت دلخواه و داوطلبانه از خود بروز می دهند به این ترتیب مطالعه و بررسی اینگونه رفتار افراد در سازمان که به رفتار شهروندی سازمانی شهرت یافته است بسیار مهم و ضروری به نظر می رسد.

عوامل بسیاری بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان مؤثرند که در این تحقیق ارتباطات سازمانی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

ارتباطات سازمانی باید اثربخش باشد تا در مجموعه ی سازمان و مدیریت آن بتواند مؤثر واقع شود و نقش کلیدی خود را ایفا کند. در واقع ارتباط مؤثر می تواند به عنوان بنیاد سازمان های مدرن در نظر گرفته شوند(کروگ، ایچی جو و نوناکا[1]، 2002).

ارتباطات به کارکنان تمامی سطوح در سازمان اجازه می دهد که با یکدیگر تعامل داشته، به اهداف مطلوب نائل شده، حمایت شوند و از ساختار رسمی سازمان بهره گیرند. در سطح سازمانی نیز ارتباطات باعث ایجاد انسجام و پیوند بین اجزای مختلف سازمان شده و سازمان را در توانمندسازی و پیشبرد مأموریتها و در نهایت بهبود عملکرد سازمانی و دستیابی به سطح مطلوبی از آن یاری می نماید(عباس پور و باروتیان، 1388، 8).

در این تحقیق، با توجه به اینکه ارتباطات سازمانی سازمان مورد نظر، به ازای مؤلفه های مجاری ارتباطی، سبک های ارتباطی، مسیرهای ارتباطی و محتوای ارتباطی مورد مطالعه قرار می گیرد، ارتباطات سازمانی در صورتی اثربخش است که مؤلفه های گفته شده در حد مطلوب و مناسب قرار گیرد.

2-1- بیان مسئله

عصر کنونی دوره دگرگونی های شتابنده و غیرقابل پیش بینی است. وضعیت کنونی مدیریت در جامعه ما بیانگر عدم توازن میان پیچیدگی های روزافزون سازمان ها و عدم توانایی این سازمان ها در پیش بینی و مقابله با این تحولات و پیچیدگی ها است.

سازمان ها برای اینکه بتوانند با تهدیدات محیطی مقابله کرده و از فهرست های احتمالی بهره برداری کنند باید ظرفیت ها و توانمندی های درونی خود را بشناسند تا نقاط قوت خود را بالا برده و کاستی های خود را ترمیم نمایند(بحر العلوم، 1378). یکی از مهمترین جنبه های رفتار افراد در سازمان، انتقال صحیح و موثر پیام یا فرآیند ارتباط است. وجود ارتباطات مؤثر و صحیح در سازمان همواره یکی از اجزای مهم در توفیق مدیریت به شمار می آید. به تجربه ثابت شده است که اگر ارتباطات صحیحی در سازمان برقرار نباشد، گردش امور مختل و کارها آشفته می شود. هر مدیر درصد قابل توجهی از وقت خود را صرف انتقال عقاید و نظریاتش به دیگران می کند. وظایف دیگر مدیر و خاصّه وظایف او در زمینۀ کنترل و سازمان دادن، با مسائل و مشکلات ارتباطی همراه است. در سازمان ها ارتباطات فرایندی برای به هم پیوستن اجزای یک نظام اند(فهیم دوین و همکاران، 1385).

شاید ارتباط ضعیف از جمله منابع عمده ای باشد که بین رفتار افراد در سازمان تنش ایجاد می کند. صاحب نظران، جملگی بر این باورند که انسان موجودی اجتماعی است و آشکار است که این ماهیت اجتماعی، آدمی را به برقراری رابطه و ایجاد ارتباط با وجوه گوناگون اجتماع و مجموعه ای که در آن است رهنمون می گرداند، و انسان ها با توجه به ساخت روانی، شرایط تربیتی و چگونگی محیط در سلسله ای از ارتباطات که از جنبه های نوع و چگونگی با هم تفاوت دارند گرفتارند(رابینز، 1374).

یکی از مهم ترین خصیصه های هر سازمان برای کار در شرایط متغیر امروزی، داشتن افرادی است که مایلند در تغییرات موفقیت آمیز سازمان، بدون وجود الزامات رسمی شغل، مشارکت داشته باشند. رفتارهایی که از انتظارات رسمی نقش فراتر رفته و برای بقاء سازمان خیلی مهم و حتی ضروری هستند و به عنوان رفتارهای شهروندی سازمانی تعریف شده اند. زمینه های بروز رفتار شهروندی سازمانی نیازمند ریشه ها و پشتوانه های قوی می باشد که باعث بروز چنین رفتاری از سوی کارکنان می گردد. ارتباطات سازمانی، در تشریح مبادله اجتماعی رفتارهای شهروندی سازمانی مهم است.