پایان نامه ارشد رشته حقوق خصوصی : مسئولیّت حقوقی دولت در جبران خسارت وارده |
 |
1-2) مسئولیّت قهری ……………………………………………………………………… 13
2) تفاوت مسئولیّت قهری و قراردادی…………………………………………………. 13
گفتار دوم: مبانی نظری مسئولیّت مدنی ……………………………………………… 14
بنداوّل) نظریّه تقصبر ……………………………………………………………….. 14
الف) تشخیص تقصیر…………………………………………………… 15
ب) انواع تقصیر……………………………………………………………….. 15
ج) تحوّل مفهوم تقصیر ………………………………………………………. 16
بنددوّم) نظریّه خطر(مسئولیّت بدون تقصیر)……………………………………………. 17
بند سوم) نظریّه مختلط……………………………………………………………… 17
بند چهارم) نظریّه تضمین حق ………………………………………….. 18
گفتارسوم: منابع مسئولیّت مدنی در حقوق ایران………………………………. 18
بند اوّل) قانون اساسی …………………………………………….. 19
بنددوّم) قانون كار…………………………………………………………… 19
بند سوم) قانون مجازات اسلامی ……………………………………………………… 19
بند چهارم) قانون مدنی …………………………………………………………….. 20
بند پنجم) قانون مسئولیّت مدنی……………………………………. 21
گفتارچهارم: صور تحققّ مسئولیّت مدنی…………………… 22
بند اوّل) مسئولیّت مدنی ناشی از اشیای تحت مالکیت و تصرف شخص…………………… 22
بنددوّم) مسئولیّت مدنی ناشی از فعل غیر…………………………………………. 25
بند سوم) اقسام مسئولیّت مدنی ناشی از عمل غیر …………………………. 26
الف) مسئولیّت مدنی آموزگار به عنوان سرپرست دانش آموزان …………………….. 26
ب) مسئولیّت مدنی والدین نسبت به فرزندان خود ………………………………… 26
بندچهارم) اثر فعل زیان دیده بر مسئولیّت مدنی عامل زیان …………….. 26
مبحث دوّم) مفاهیم، مبانی، منابع و ارکان مسئولیّت مدنی دولت………… 30
گفتاراوّل: مسئولیّت مدنی دولت ………………………………………………. 30
بنداوّل) مفهوم لغوی و اصطلاحی دولت………………………………. 31
بند دوّم) ماهیت دولت در مسئولیّت مدنی ………………………………………. 32
بندسوم) اهمیّت وقلمرو مسئولیّت مدنی دولت …………………………………………. 33
بندچهارم) ضرورت مسئولیّت دولت …………………………………………. 33
گفتاردوّم: مبانی نظری مسئولیّت مدنی دولت …………………………. 34
بنداوّل)مبانی فقهی مسئولیّت مدنی دولت……………………………………….. 34
بند دوّم) نظریّه مسئولیّت مدنی دولت مبتنی بر تقصیر……………………….. 35
الف) نظریّه مسئولیّت مستقیم دولت………………………………………………. 35
ب) نظریّه مسئولیّت غیر مستقیم دولت……………………………………… 36
1) تقصیر مقام عمومی یا مستخدم دولت ………………………….. 36
2) تقصیر دولت ……………………………………………………………………….. 40
بند سوم) مسئولیّت مدنی بدون تقصیردولت………………………………… 42
الف) مفهوم مسئولیّت بدون تقصیر…………………………………………………… 43
ب) تعریف مسئولیّت بدون تقصیردولت…………………………………. 43
ج) مصادیق قانونی مسئولیّت بدون تقصیر در نظام حقوقی ایران…………………………….. 43
بند چهارم) اصول حاکم بر مسئولیّت بدون تقصیر دولت…………………………………….. 44
الف) اصل قانونی بودن……………………………………………………….. 44
ب) اصل مسئولیّت…………………………………………………………………. 45
گفتارسوم) ارکان مسئولیّت مدنی …………………………………………….. 45
بنداول) وجودضرر…………………………………………………….. 46
بند دوم) شرایط ضرر قابل مطالبه ………………………………………… 46
بندسوم) فعل زیان بار……………………………………………………… 49
گفتارچهارم: ضرروت وجود رابطه سببیت…………………………….. 49
بنداوّل)اجتماع سببوشرط …………………………………………….. 50
بنددوّم) اجتماع سبب ومباشر…………………………………………………… 50
بند سوم) نظریّهاجتماع اسباب……………………………………………… 50
الف) نظریّه ی برابری اسباب………………………………………….. 51
ب) نظریّه سبب مقدم در تأثیر………………………………………………. 52
ج) نظریّه سبب مستقیم و نزدیک ………………………………………. 52
د) نظریّه سبب مناسب و متعارف …………………………………………… 53
بندچهارم) دخالت عوامل خارجی …………………………………………….. 54
الف) قوه قاهره وحادثه ناگهانی …………………………………………. 54
ب) دخالت شخص ثالث …………………………………………………. 55
خلاصه فصل اول……………………………………………………………………….. 55
فصل دوّم: فعالیّت های آموزشی دانش آموزی و مسئولیّت مدنی اشخاص ………………………. 57
مبحث اوّل: تعریف، اهداف، عوامل وانواع فعالیّت های آموزشی ……………………. 57
گفتاراوّل: مفهوم فعالیّت های آموزشی در مدارس ……………………………………… 57
بند اوّل) آموزش وپرورش و نظام تعلیم وتربیّت………………………… 58
بند دوّم) اهمیّت آموزش و پرورش ………………………………………………… 60
بندسوم) اهداف آموزش و پرورش………………………………………………….. 60
بند چهارم) نظام آموزش و پرورش و قوانین آن…………………………………………….. 61
گفتار دوّم) اهداف و انواع فعالیّت های آموزشی دانش آموزان………………….. 62
بند اوّل) دانش آموز و اهداف آموزشی در مدارس……………………………………. 62
بند دوّم) انواع فعالیّت های آموزشی دانش آموزان ……………………………………… 63
بند سوم) دوره های آموزشی در مدارس……………………………………………….. 64
بند چهارم) اداره محیط های آموزشی و پرورشی ………………………………… 64
گفتار سوم) اوّلیای آموزشی…………………………………… 65
بند اوّل) مدیریت اداره آموزش وپرورش………………………………… 65
بند دوّم) معاون آموزش و پرورش ………………………………………….. 65
بند سوم) مدیر و معاون مدرسه …………………………………………………. 65
بند چهارم) معلم و مربی ……………………………………………………………. 65
گفتارچهارم) فضا های آموزشی و انواع آن………………………………………….. 67
بند اوّل) مدرسه و انواع آن ……………………………………………………… 67
بند دوّم) فضای کارگاه ……………………………………………………………… 68
بندسوم) فضای آزمایشگاه……………………………………………. 69
بند چهارم) فضای ورزشی و تفریحی …………………………………………………….. 69
مبحث دوّم: مسئولیّت مدنی اشخاص در برابر فعالیّت دانش آموزان …………………….. 70
گفتار اوّل: مسئولیّت مقامات اداری در آموزش و پرورش ………………………. 71
بنداوّل) مسئولین اداری آموزش و پرورش در وزارت ………………………… 71
بنددوّم) مسئولین اداری آموزش و پرورش در ادارات کل ……………………. 71
بندسوم) مسئولین اداری آموزش و پرورش در مدیریت ها …………………………….. 71
بندچهارم) اولیای آموزشی ومسئولیّت های شغلی آنان……………………………………. 72
گفتار دوّم: مسئولیّت معلمان …………………………………………………………… 74
بند اوّل) مسئولیّت عمومی معلمین …………………………………………………………… 74
بنددوّم) مسئولیّت شغلی معلمان در کلاس درس ………………………………………. 75
بندسوم) مسئولیّت شغلی معلمان فنی……………………………………… 75
بندچهارم) مسئولیّت مدنی مسئولان مدارس در فعالیّت های ورزشی……………… 76
گفتارسوم) مسئولیّت سرپرست یا محافظ صغیر و مجنون (مادّه 7 قانون مسئولیّت مدنی)……. ..80
بند اوّل) تعریف قیود مقرر در مادّه 7 ق.م.م……………………………………………. 80
بند دوّم) ماهیت و مبنای مسئولیّت سرپرست محافظ صغیر و مجنون و شرایط تحققّ آن…………………………………. 83
بندسوم) مسئولیّت مدنی والدین و اوّلیای آموزشی در برابر اعمال زیان بار دانش آموز………………………………………. 86
بندچهارم) ضمانت اجرای پیش بینی شده در مادّه 7 قانون مسئولیّت مدنی و مادّه 1216 قانون مدنی………………… 87
گفتارچهارم) مسئولیّت مدنی دولت در برابر دانش آموزان ………………………….. 88
بند اوّل) ماهیت مسئولیّت دولت در برابر دانش آموزان………………………………. 88
بند دوم) مسئولیّت وزارت، ادارات کل و مدیریت های تابعه آموزش و پرورش …………………………………………….. 89
بندسوم) مسئولیّت اداره کل نوسازی و تجهیز مدارس………………………………… 89
بند چهارم) مسئولیّت آموزش و پرورش به نمایندگی از دولت……………………….. 89
خلاصه فصل دوم…………………………………………………………………………… 90
فصل سوم: حوادث دانش آموزی، ایمنی و جبران خسارت……………………………. 92
مبحث اوّل: حوادث و عوامل حادثه زا…………………………………. 92
گفتار اوّل: مفهوم حادثه …………………………………………………………………. 93
بند اوّل) تعریف حادثه ……………………………………………………………… 93
بند دوّم) انواع حادثه…………………………………………………….. 93
بند سوم)حوادث مدرسه ای………………………………………………………………. 94
بندچهارم) نحوه وقوع حوادث مدرسه ای………………………………………………. 94
گفتار دوّم) علل و مصادیق حوادث طبیعی در محیط های آموزشی ……………………………… 95
بند اوّل) حادثه ناشی از عوامل انسانی ………………………………………………….. 95
بنددوّم) صدمه ناشی از عوامل محیطی(شرایط ناایمن)………………………………….. 95
بند سوم) حوادث ناشی از تجهیزات ………………………………………………… 96
بندچهارم) اثر حوادث در دانش آموزان امروزی ………………………………………… 96
گفتار سوم) وقایع ناگوار در مدارس ………………………………………………… 96
بند اوّل)بررسی وقایع در مدارس …………………………………………………….. 96
بند دوّم)پیامدهای وقایع ناگوار……………………………………………….. 97
بند سوم) نمونه هایی از وقایع دانش آموزی ……………………………………………… 98
بند چهارم) راه های پیشگیری ………………………………………….. 98
گفتارچهارم) ایمنی در مدارس ……………………………………………. 99
بند اوّل) ایمنی و ضرورت ایمن سازی مدارس ………………………………………. 99
بنددوّم) اهمیّت و ضرورت ایمن سازی مدارس………………………………….. 99
بندسوم) ویژگی های مدارس امن ……………………………….. 100
بندچهارم) راه های افزایش ضریب ایمنی مدارس………………………………………………………………..101
مبحث دوّم: اثر مسئولیّت مدنی……………………………………. 101
گفتاراوّل: جبران خسارت وارده …………………………………………………… 102
بند اوّل) مفهوم خسارت …………………………………………………………. 102
بند دوّم) انواع خسارت…………………………………………………………………….. 102
بند سوم) خسارات غیر قابل جبران …………………………….. 107
بندچهارم) ناکامی مسئولیّت مدنی درجبران خسارت زیان دیدگان …………………………………… 108
گفتار دوّم) شیوه های جبران خسارت…………………………………………………………….. 108
بند اول) جبران عینی………………………………………………………………………………… 109
بنددوّم) جبران خسارت از طریق دادن معادل…………………………………….. 110
بند سوم) ارزیابی خسارت و نوسان آن…………………………………………………………….. 112
بند چهارم) وسایل تأمین جبران خسارت…………………………………………………. 114
گفتار سوم) راه های تضمین جبران خسارت……………………………………… 115
بند اوّل) تعربف بیمه و انواع آن………………………………………………. 115
بند دوّم) بیمه مسئولیّت ………………………………………………………….. 116
الف)مفهوم بیمه مسئولیّت………………………………………………………. 116
ب)انواع بیمه مسئولیّت……………………………………………………………………… 116
بند سوم) بیمه حوادث ……………………………………………………………………. 117
الف) تعریف بیمه حوادث ………………………………………………………………. 117
ب) مفهوم حادثه در بیمه مسئولیّت …………………………………………….. 117
ج) بیمه حوادث تحصیلی ………………………………………………………………… 117
بند چهارم) صندوق تأمین خسارت از زیان دیده …………………………….. 118
گفتارچهارم) دعوی مسئولیّت مدنی ……………………………………………………….. 118
بند اوّل) طرفین دعوای مسئولیّت مدنی ………………………………………………… 119
بند دوّم) خواسته دعوی و مراجع صلاحیتدار برای دعوی خسارت آموزشی ………………………….. 120
بند سوم) ماهیت حکم دادگاه در دعوی مسئولیّت مدنی …………………………………………………………………..120
بند چهارم) بررسی آرای محاکم در دعوی مسئولیّت مدنی ………………….. 121
خلاصه فصل سوم ……………………………………………………………………………. 126
نتیجه……………………………………………………………………………………………… 128
پیشنهادات………………………………………………………………… 132
منابع……………………………………………………………………………………………………… 134
چکیده انگلیسی………………………………………………………… 140
چکیده:
این مطالعه با هدف شناسایی«مسئولیّت حقوقی دولت در جبران خسارت وارده به دانش آموزان» تنظیم شد و تلاش گردید تا به این سوال پاسخ داده شود که با استناد به قوانین موجود در نظام حقوقی ایران، ضمن ملاحظه مسئولیّت شخصی دانش آموزان، والدین آنان و مسئولیّت اولیای آموزشی و با توجّه به گستردگی روز افزون حوادث و گسترش مفهوم«مسئولیّت مدنی»، مسئولیّت حقوقی دولت در جبران خسارت وارده به دانش آموزان چگونه است؟ تحقیق از نوع توصیفی بوده وروش به کار رفته در جهت جمع آوری داده ها«فیش» می باشد. در تحصیل داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. از مهم ترین یافته های این مطالعه می توان گفت، هرچند مسئولیّت مدنی در نظام های مختلف حقوقی رویكردهای متفاوتی وجود دارد، مسئولیّت مبتنی بر عدم تقصیر نظام جدیدی است که وارد عرصه ی حقوقی کشورها شده است. باعنایت به عمده ترین هدف مسئولیّت مدنی که تحقق جبران کامل خسارت می باشد؛ یک تئوری واحد نمی تواند در همه موارد مبنای مسئولیّت مدنی قرار گیرد. اگرچه در برخی از قوانین حقوق ایران، می توان ملاك قانونی پذیرش مسئولیّت مدنی دولت در اَعمال خود را یافت. از آنجایی که مسئولیّت مدنی دولت دارای مبنای واحدی نیست؛ با گرایش به نظریه های عمومی مسئولیّت و اتکا به اصل مسئولیّت پذیری دولت ها و به طور عموم اصل جبران کامل خسارت، اقتضا دارد، هر جایی که رابطه تبعیت بین اشخاص وجود داشته باشد، تابع به دلیل ارتکاب فعل زیان بار مسئول شناخته شود و متبوع نیز به دلیل اقتدار، کنترل و نظارتی که بر تابع دارد باید مسئول تلقی شود. زیرا تاوان داشتن اقتدار بر دیگری داشتن مسئولیّت ناشی از اعمال وی می باشد و دولت به نمایندگی از طرف مردم خسارت را جبران می کند. آن چه موجبات مسئولیّت و پرداخت خسارت وارده به دانش آموزان توسط دولت را فراهم می نماید، تدابیر و دوراندیشی هایی است که دولت بابد در جهت تأمین نظم آموزش عمومی، مراقبت و نگهداری از دانش آموزان و حفظ سلامت آنان انجام می داده است. لذا دولت در برابر حوادث دانش آموزی مسئول می باشد.
واژگان کلیدی:
مسئولیّت مدنی، حوادث دانش آموزی، دولت، جبران خسارت.
مقدمه
الف) بیان موضوع تحقیق
اتّفاقاتی که برای دانش آموزان حادث می شود، علی رغم مراقبت های لازم، به علت تعدد عوامل و تنوع متغیّرها، نبود صراحت قانونی، تشتّت نظریات لحاظ شده در برخی از آرا صادره از محاکم در خصوص شناسایی مسئول یا مسئولین و انتساب مسئولیّت و مسئول جبران خسارت از جهاتی عاری از ابهام نمی باشد.
چون دغدغه بروز حادثه، خاطر اولیای آموزشی را مشغول می سازد، در این تحقیق، نظر بر این است که مبانی مسئولیّت شخصی دانش آموزان، والدین آنان، مسئولیّت اولیای آموزشی و مسئولیّت مدنی دولت تعیین گردد. جنبه های مختلف بروزحوادث، عوامل مؤثر در ورود خسارت و در نهایت تحصیل نقش هر یک شناسایی شود. اگرچه هرکس مسئول اعمال خود بوده و دانش آموزان نیز از این قاعده مستثنی نیستند؛ امّا چنان چه دانش آموزی در راستای فعالیّت های آموزشی دچار حادثه گردد و یا سبب خسارت به خود یا دیگری شود؛ نسبت به«یدضمانی»اولیای مدرسه نیز مؤثر واقع می شود. مسئولیّت والدین نیز نسبت به فرزندان خود چهره ای متمایز از دیگر اشخاص دارد؛ از آنجایی که ماهیت مسئولیّت مدنی در نظام های مختلف همواره در حال تحوّل بوده است؛ در این رهگذر، «مسئولیّت مدنی دولت» نیز از جریان تحولات متأثر گشته است و با اتّکا به اصل مسئولیّت پذیری دولت ها،«دولت» نیز به عنوان متبوع، در برخی از مواقع در برابر«حوادث آموزشی» مسئول پاسخ گویی و جبران خسارت می باشد. هرچند به تصریح ماده 11ق.م.م در مواردی که بروز حوادث به نبود، کمبود، نواقص وسایل آموزشی، ورزشی و امکانات دولتی مربوط می شود و چنان چه خسارتی بر دانش آموزان وارد گردد؛ دولت مسئول به شمار مى رود. در غیر این صورت مسئولیّتی متوجّه دولت نخواهد بود؛اما باعنایت به «مسئولیّت مدنی دولت» با نگاه حقوق عمومی، صرف نظر از حقوق و تکالیف دولت، شخصیت حقوقی دولت نه فقط در مقام«تصدی» بلکه به عنوان«حاکمیت» ایجاب مى کند که دانش آموزان را در مقابل حوادث مورد حمایت قرار دهد و از عهده ی جبران زیان وارده برآید. صرف نظر از نظریاتی همچون:«عدم مسئولیّت دولت»، «اصل حاکمیت مطلق دولت»، «نظریه سنتی تقصیر» با بازخوانی نظریات و بهره گیری از اندیشه های حقوقی جدید و بررسی چرایی مسئولیّت و اصل مسئولیّت پذیری دولت ها، باید پذیرفت که «دولت»، یعنی دولت پاسخگو.
لذا باتوجّه به مراتب در این تحقیق تلاش می گردد تا به این سوال پاسخ داده شود که با استناد به قوانین و تئوری های ارائه شده؛ علت مسئولیّت حقوقی دولت در جبران خسارت وارده به دانش آموزان چه می باشد.
ب) پیشینه تحقیق
درباره«مسئولیّت مدنی» مباحث زیادی مطرح شده است؛ امّا در خصوص«مسئولیّت مدنی دولت» در جبران خسارت وارده به دانش آموزان در فعالیّت های آموزشی، با عنایت به حدود مطالعات انجام شده به نظر می رسد؛ کمتر به این بحث اختصاص یافته است. هرچند مقالاتی تحت عناوین«مسئولیّت بدون تقصیر دولت»، «طرح مسئولیّت مدنی آموزگار ناشی از عمل دانش آموز» منتشر شده است؛ اما در خصوص چهره مدنی مسئولیّت دولت که وسیله ای برای حمایت از دانش آموزان در مقابل حوادث می باشد؛ به ندرت تحقیق و پژوهش انجام شده است. امید است که بابررسی«مسئولیّت حقوقی دولت» در قبال حوادث آموزشی در خصوص انتساب بیشتر مسئولیّت به دولت با نگاهی نو مدنظر قرار گیرد.
ج)اهمیّت و انگیزه انتخاب موضوع تحقیق
بنا به ضرورت توجّه به حقوق شهروندان و این که دانش آموزان نیز بخشی از شهروندان می باشند و سرمایه های انسانی گران قیمتی هستند که سرنوشت آینده جامعه به دست آنان رقم خواهد خورد و قسمتی از عمر خود را در فضاهای آموزشی سپری می کنند و امکان بروز حادثه و ورود خسارت جانی و مالی برای آنان در آن فضاها وجود دارد. چه این که در موارد پیش آمده، خسارت وارده به آنان آن طور که باید جبران نشد و یا در بعضی موارد در شناسایی مسئول یا مسئولین و مسئول جبران خسارت نارسایی هایی باعث دغدغه اولیای آموزشی گشته که نیاز به تحقیق و بررسی همه جانبه احساس گردید و به نوعی انگیزه اصلی برای انجام این تحقیق محسوب می شود که در صورت انجام مطالعه و شناسایی وظایف و مسئولیّت های دولت در جبران خسارت وارده به دانش آموزی و ارائه آن به مسئولین ذیربط می توان انتظار داشت که به میزان زیادی از حوادث دانش آموزی که ناشی از جهل مسئولین نسبت به وظایف خود در قبال دانش آموزان می باشد جلوگیری گردد.انرژی به کار رفته مربوط به دعاوی مطروح درمحاکم، هزینه های دادرسی، اشغال وقت محاکم، هزینه های درمان، آثار تلخ وقایع ناگوار بر روح و روان زیان دیده، خانواده مصدوم و اجتماع و آثار مفید پیش گیری از وقایع قابل پیش بینی و پیشگیری و رفع خطر و در نهایت تأمین نیازهای عمومی دانش آموزان و جبران خسارت دست آوردهای این تحقیق می باشد.
د) سوال ها و فرضیه های تحقیق
با عنایت به هدف و سوال اساسی تحقیق، در این مطالعه تلاش بر آن است که به سوالات ذیل پاسخ داده شود.
1) مسئولیّت تأمین، حفظ سلامتی، نگهداری ومراقبت دانش آموزان و همچنین پاسخ گویی در برابر حوادث در محیط های آموزشی با چه اشخاصی می باشد؟
2) با توجّه به اصل کلی كه مقرر می دارد؛ هیچ ضرری نباید بدون جبران باقی بماند، آیا هنوزهم با پای بندی به نظریه مسئولیّت مدنی مبتنی بر تقصیر و اعمال حاکمیت، دولت ازاین قاعده کلی مذکورمستثنی می باشد؟
3) آیا مسئولیّت دولت در برابر دانش آموزان در محیط های آموزشی دولتی فقط محدود به نقص وسایل اداری (قلمرو ماده 11 ق.م.) خلاصه می شود؟
در برابر پرسش های ایجاد شده فرضیه های زیر مطرح می گردد.
1)به نظر می رسد با توجّه به قوانین مسئولیّت مدنی از جمله ماده 7 ق.م.م هرچند نگهداری و مراقبت از دانش آموزان در محیط های آموزشی با اولیای آموزشی می باشد و والدین آنان نیز در مقابل فرزندان مسئول هستند. حق و تکلیف«دولت» و «ملت» نسبت به یکدیگر رابطه ای غیرقابل تفکیک است و مهم ترین حقوق اجتماعی، قوانینی است که تنظیم روابط میان دولت و مردم را هدف قرار می دهد لذا مسئولیّت تأمین نیازهای دانش آموزان ودرصورت وقوع حادثه و ورود خسارت مسئولیّت جبران با دولت است.
2) به نظر می رسد شخصیت حقوقی و اعتباری دولت و تفاوت منشأ و ماهیت قدرت دولت و حدود اختیارات آن نه تنها رافع «مسئولت مدنی دولت” نمی باشد؛ بلکه به عنوان «دولت رفاه»انتظار می رود که پاسخگو باشد.
3) به نظر می رسد پذیرش«اصل مسئولیّت پذیری دولت ها» ایجاب می کند که در حقوق متقابل دولت و مردم در بخش آموزش عمومی و ارایه خدمات آموزشی، فرض بر آن است كه مصالح آموزشی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و نوع «مسئولیّت مدنی دولت» در ارتباط با اَعمال خود و كاركنانش درشرایطی ، «فرض بر تقصیر» و در شرایط مورد نظر این مطالعه در برابرحوادث آموزشی «فرض بر مسئولیّت» باشد.
ه)اهداف تحقیق
هدف کلی:
الف- شناسایی علل بروز حوادث در فعالیّت های آموزشی
فرم در حال بارگذاری ...
|
[چهارشنبه 1399-10-17] [ 10:25:00 ب.ظ ]
|
