1- پیشگیری اولیه از جرم 32

2- پیشگیری ثانویه از جرم 33

مبحث دوم- انواع و تاریخچه پیشگیری از جرم 35

گفتار نخست- انواع پیشگیری از جرم 35

الف- پیشگیری­های متداول 35

1- پیشگیری از بزهکاری اطفال و پیشگیری از بزهکاری عمومی 35

2- پیشگیری عمومی و پیشگیری اختصاصی 36

3- پیشگیری انفعالی و پیشگیری فعال 36

4- پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه 36

1-4- پیشگیری اولیه 36

2-4- پیشگیری ثانویه 37

3-4- پیشگیری ثالثیه 37

ب- پیشگیری­های جدید 37

1- پیشگیری­های غیرکیفری 38

1-1- پیشگیری اجتماعی 38

2-1- پیشگیری وضعی 39

2- پیشگیری­های کیفری 39

1-2- پیشگیری عام 40

2-2- پیشگیری خاص 40

گفتار دوم- تاریخچه پیشگیری از جرم 41

الف- پیشگیری از جرم در اندیشه­های باستان 41

1- پیشگیری از جرم در دوران باستان 41

2- پیشگیری از جرم در قرآن 42

ب- تاریخچه پیشگیری جرم­شناختی و پیشگیری وضعی 44

1- تاریخچه پیشگیری جرم­شناختی 44

2- تاریخچه پیشگیری وضعی از جرم 46

مبحث سوم- اصول و مبانی پیشگیری از جرم 48

گفتار نخست- اصول پیشگیری از جرم در فقه شیعه 48

الف- اصل مشروعیت روش­ها 49

ب- لزوم توجه به نقش دین در پیشگیری 50

ج- پیشگیری از جرم، وظیفه­ای همگانی 50

گفتار دوم- مبانی پیشگیری از جرم 51

1- مبانی نظری پیشگیری کیفری 51

2- مبانی نظری پیشگیری اجتماعی 52

1-2- نظریه پوزیتویستی 52

2-2- نظریه فرایند اجتماعی 53

3-2- نظریه برچسب­زنی 53

3- مبانی نظری پیشگیری وضعی 54

فصل دوم- پیشگیری غیرکیفری

مبحث نخست- پیشگیری اجتماعی 58

گفتار نخست- پیشگیری اجتماعی در نظام­های حقوقی 59

الف- انواع پیشگیری اجتماعی 59

۱- پیشگیری جامعه­مدار 59

2- پیشگیری رشدمدار 60

ب- عوامل موثر در پیشگیری اجتماعی 61

1- رسانه­ها 61

2- آموزش 62

3- اعتقادات اخلاقی و مذهبی 63

ج- مزایا و معایب پیشگیری اجتماعی 63

1- مزایای پیشگیری اجتماعی 63

2- معایب پیشگیری اجتماعی 64

گفتار دوم- پیشگیری اجتماعی از منظر امام علی (ع) 65

الف- مولفه­های فردی پیشگیری اجتماعی 66

1- توجه به تقوا و ایمان 66

2- اخلاق فاضله 67

3- اصلاح ارتباطات اجتماعی 68

1-3- سفارش به پرهیز از پیروی از الگو های منحرف 68

2-3- تقویت پیوند های اجتماعی 69

ب- مولفه­های حکومتی پیشگیری اجتماعی 70

1- امر به معروف و نهی از منکر 70

2- ارتقای آگاهی­های عموم جامعه 73

3- تامین نیازهای اساسی 75

1-3- تامین نیاز های اقتصادی و معیشتی 75

2-3- پرداخت دستمزد کافی 76

3-3- اصلاح نظام مالیاتی 77

مبحث دوم- پیشگیری وضعی 79

گفتار نخست- پیشگیری وضعی در نظام­های حقوقی 79

الف- ویژگی ها و شیوه­های پیشگیری وضعی 79

1- ویژگی­ها 80

1-1- تمرکز بر جرایم خاص 80

2-1- مختص به جرایم عمدی بودن 80

3-1- بزه­دیده مدار بودن 80

2- شیوه­ها 80

1-2- افزایش تلاش برای دستیابی به هدف 81

2-2-افزایش خطرات مورد نظر برای ارتکاب جرم 81

3-2- کاهش دستاوردهای مورد انتظار یا سود حاصله از جرم 81

ب- مزایا و معایب پیشگیری وضعی 82

1- مزایای پیشگیری وضعی 82

1-1- مشارکت افراد جامعه 82

2-1- انصراف مجرمان بالقوه 82

3-1- كم هزینه بودن 82

2- معایب پیشگیری وضعی 83

1-2- ایجاد مسوولیت برای بزه دیدگان 83

2-2- ایجاد ناامنی در شهروندان 83

3-2- عدم کارایی در همه موارد 83

گفتار دوم- پیشگیری وضعی از منظر امام علی (ع) 84

الف- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به بزهکار 84

1- نظارت و کنترل بزهکار 84

1-1- حسبه 86

2-1- اقدامات تامینی 86

2- ایجاد جرایم بازدارنده 88

3- معرفی مجرمان خطرناک و شیوه های آنان 89

ب- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به بزه دیده 91

1- ایجاد فرهنگ ستم ناپذیری در جامعه 91

2- ایجاد تمهیدات در حمایت از بزه دیده 92

1-2- حمایت از افراد ضعیف 92

2-2- مجوز دفاع به بزه­دیده 92

ج- راهبردهای پیشگیری وضعی ناظر به محیط 93

1- از بین بردن اسباب ارتکاب جرم 93

2- کنترل مکان ارتکاب جرم 94

3- محافظت از آماج های جرم 95

د- اصول پیشگیری وضعی از منظر امام علی (ع) 96

1- اصل مشروعیت روش­ها 96

2- لزوم رعایت آزادی­های مشروع 98

3- لزوم اندیشیدن تدابیر گوناگون 99

فصل سوم- پیشگیری کیفری

مبحث نخست- سیاست کیفری امام علی (ع) در برخورد با بزهکاری عامه مردم 103

گفتار نخست- رویکردهای تنبیهی 103

الف- قطعیت مجازات­ها 104

1- قطعیت مجازات­ها از منظر جرم­شناسان 104

2- قطعیت مجازات­ها از منظر امام علی (ع) 105

ب- علنی کردن مجازات­ها 107

1- علنی کردن مجازات­ها از منظر جرم­شناسان 107

2- علنی کردن مجازات­ها از منظر امام علی (ع) 108

گفتار دوم- رویکردهای اصلاحی 109

الف- اجرای مجازات با هدف اصلاح 110

ب- برجسته­ترین رویکردهای اصلاحی در رویه امام علی (ع) 111

1- عفو مجرمان 112

2- عدم ملامت مجرمان 113

3- پرهیز از برچسب زنی 113

4- تکیه بر نقاط مثبت مجرم 114

مبحث دوم- سیاست کیفری امام علی (ع) در برخورد با یقه سفیدان بزهکار

گفتار نخست- مفهوم جرایم یقه­سفید 115

الف- تعریف و ویژگی­ها 115

1- تعریف 116

2- ویژگی­ها 116

1-2- موقعیت بالای اجتماعی و اقتصادی 116

2-2- ارتکاب جرم به صورت پنهانی 117

3-2- ارتکاب جرم به دلیل خاص 117

ب- مصادیق جرایم یقه­سفیدی 117

1- کلاهبرداری 118

2- جرایم علیه دولت 118

3- جرایم زیست­محیطی 118

4- جرایم رایانه‏ای 119

گفتار دوم- ساز کارهای پیشگیرانه امام علی (ع) در زمینه جرایم یقه­ سفیدی 119

الف- پیشگیری­های غیرکیفری 120

1- تصفیه حکومت از عناصر فاسد 120

2- دقت در گزینش و انتصاب کارگزاران حکومت 121

3- توجه به امر نظارت 123

4- نظام گزارش­دهی مردمی 126

5- توجه به معیشت کارگزاران حکومت 128

6- ارشاد و تحذیر 129

ب- پیشگیری­های کیفری 130

1- مساوات در اجرای مجازات 130

2- شدت در اجرای مجازات 131

1-2- شدت در اجرای مجازات از منظر جرم شناسان 132

2-2- شدت در اجرای مجازات از منظر امام علی (ع) 134

3- قاطعیت در اجرای مجازات 135

4- اجرای علنی مجازات 138

نتیجه­ گیری 140

منابع 147

چکیده: