6- روش تحقیق

مطالعه تطبیقی از نوع توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطّلاعات و داده ها از منابع موجود و کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی مجالس قانونگذاری.

رساله مذکور در پنج فصل تدوین گردیده كه فصل اول شامل شناخت قانون و قانونگذاری می باشد، در فصل دوم بررسی مراحل تصویب قانون در نظام تك مجلسی ایران (روند تقنین در نظام قانونگذاری ایران) مورد بررسی قرار گرفته است، فصول سوم، چهارم و پنجم نیز به روند تقنین در نظامهای دو مجلسی انگلستان، ایالات متحده امریکا وفرانسه اختصاص یافته است و درپایان نیز از مطالب عنوان شده نتیجه گیری به عمل آمده است و پیشنهاداتی برای بهبود و اصلاح نظام قانونگذاری در ایران ارائه شده است.

فصل اول: شناخت قانون و قانونگذاری

«قانونگذاری»در كنار«نظارت»یكی از كار ویژه های اصلی مجلس شورای اسلامی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود.

اعمال صلاحیت قانونگذاری از سوی این نهاد همانند نهادهای قانونگذار در سایر جوامع بشری، مستلزم رعایت تشریفات خاصی است و تنها با رعایت این تشریفات شكلی از سوی نهاد ذی صلاح قانونی است كه می توان اقدام به وضع مقرره های الزام آوری تحت عنوان «قانون» كرد.

این تشریفات در نظام حقوق داخلی در آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی و همچنین برخی از اصول قانون اساسی تعیین شده اند و جزئیات روند قانونگذاری را از مراحل ابتدائی: ارائه پیشنهاد قانونگذاری تا مراحل اعلام وصول و بررسی در كمیسیون های تخصصی و صحن علنی و در نهایت نظارت نهاد ناظر به منظور نگهبانی از قانون اساسی و موازین شرعی و ارسال قانون برای اجراء مشخص كرده است.

مبحث اول – مفهوم قانون

تقنین واژه ای است كه به معنای «قانون گذاردن» «قانون گذراندن»به كار می رود. منظور از روند(فرایند) قانونگذاری مراحلی است كه مطابق قوانین ومقررات مربوطه مانند آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی یك طرح یا یك لایحه باید طی كند تا پس از انجام آن مراحل و تشریفات متعدد تبدیل به قانون شده و به آن عنوان شناخته و اجراء شود و منظور از آئین نامه داخلی مجالس قانونگذاری به مجموعه مقررات و ترتیبات قانون گفته می شود كه به تصویب مجلس قانونگذاری آن كشور می رسد و مطابق مفاد آن، شیوه اداره مجلس، تشكیلات و اركان داخلی مجلس و فرایند تصویب طرحها و لوایح و وظایف و كاردكردهای هریك از اركان داخلی مجلس معین شده است.