حیات بشر از همان آغاز با مرگ آمیخته و عجین شده است و خدا مرگ را در خلقت، بر حیات مقدم داشت، چراکه زندگی و حیات بدون وجود مرگ و بینش صحیح نسبت به آن، هدف، معنا و جاودانگی خود را از دست می دهد. آنچه ارتباط مستقیم با جهان بینی انسان دارد، فلسفه است و ملاصدرا (رحمه الله) به عنوان پایه گذار مکتبی که تاکنون بلامنازع در حیطه فلسفه یکه تازی می کند، باب جدیدی در تبیین ماهیت حیات و مرگ گشوده است، از این رو در این پژوهش تلاش شده است که نگرشی جامع و دقیق به مسأله مرگ به عنوان آخرین مرحله تکاملی انسان، در عالم ماده و پایان حیات اختیاری او بپردازیم و برای دست یابی به این مهم، با اتخاذ رویکرد تطبیقی به استقراء تام نظریات صدرالمتألهین و حضرت امام به عنوان یکی از بزرگترین پیروان این مکتب پرداخته ایم و به همین منظور حول مسایلی چون احتضار، مرگ، قبض روح، عالم قبر و مسایل مرتبط با آن ها فصولی را تحت عناوین ذیل مدون نموده ایم.

فصل اول تحت عنوان کلیات و توضیح و تبیین مسأله، اهمیت و ضرورت تحقیق، سؤالات و فرضیه ها، شرح مفاهیم پایه و… پرداخته شده است.

فصل دوم با عنوان عالم احتضار، به ماهیت، معنا و جایگاه عالم احتضار، انواع محتضرین، حالات احتضار و عوامل تأثیر گذار بر آن و… در اندیشه حضرت امام و ملاصدرا (علیهما الرحمة) پرداخته شده و ادله و شواهد قرآنی آن نیز ذکر گردیده است.

فصل سوم با عنوان مرگ، پیرامون مسأله مرگ، ماهیت، معنا، جایگاه، انواع و ویژگی های آن در نگاه این دو فیلسوف، بحث شده و ادله قرآنی و روایی نیز ذکر گردیده است.

فصل چهارم با عنوان قبض روح، به ماهیت و معنای قبض روح، انواع قابضین ارواح،‌ انواع ارواح قبض شونده و… در نگاه حضرت امام و صدرالمتألهین (علیهما الرحمة) و با تکیه بر آیات و روایات پرداخته شده است.

و در فصل پنجم سعی شده است، مسایل پیرامونی مرگ برای تکمیل و تتمه کار ذکر گردد، از جمله شوق و