2-1-6-تناوب زراعی…………………….14

2-1-7- برداشت…………………15

2-1-8 بذرگیری …………………………….15

2-1-9 خشک کردن ریشه………………………………………..15

2-2- مقاومت به شوری……………………………16

2-2-1- اصلاح خاک های شور………………………..18

2-3- استفاده های دارویی…………………….19

2-3-1- تهیه رنگ و استفاده در صنایع رنگرزی…………………..20

2-4- نقش ازت در رشد گیاه روناس.. 21

2-5- نقش فسفر دررشد گیاه روناس.. 23

2-6- اثرات متقابل نیتروژن و فسفر. 25

فصل سوم: مواد و روش ها………………..27

3-1- مشخصات خاک محل آزمایش… 27

3-2- مشخصات اجرایی طرح. 28

3-3- مراحل کاشت.. 29

3-4- اندازه گیری صفات مورفولوژیکی گیاه روناس.. 29

3-5- اندازه گیری میزان کلروفیل a، b وab و کارتنوئید های برگ به روش اسپکتوفتومتری.. 30

3-6- اندازه گیری میزان پرولین به روش Bates و همکاران(1973) 31

3-7- سنجش میزان فلاونوئید به روش اسپکتوفتومتری.. 31

3-8- سنجش میزان آنتوسیانین ها 32

3-9- اندازه گیری میزان آلیزارین. 32

3-10- محاسبات آماری.. 33

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- کارتنوئید. 35

4-2- کلروفیل. 35

4-3- فلاونوئیدکل. 36

4-4- آنتوسیانین برگ.. 36

4-5- پرولین برگ.. 36

4-6- عملکرد اندام هوایی. 37

4-7- ارتفاع بوته. 37

4-8- وزن خشک ریشه. 37

4-9- وزن تر ریشه. 38

4- 10 طول ریشه. 38

4-11- میزان آلیزارین ریشه. 39

فصل پنجم: نتیجه گیری

نتیجه گیری وبحث…….45

پیشنهادات……………51

تصاویر………………..52

فهرست منابع…………… 55

چکیده انگلیسی………………………65

چکیده:

به منظور بررسی اثرمقادیر مختلف کود اوره و فسفر تحت شرایط شور بر صفات زراعی، فنولوژیکی وعمکلرد گیاه رناس آزمایشی بصورت فاکتوریل درقالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی،با 3 تکرار درمزرعه تحقیقاتی رودشت اصفهان درسالهای زراعی 1390و1391 انجام شد. دراین پژوهش 4سطح (0،50، 100و 150 ( کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی اوره و4 سطح(0،50، 100و 150 )کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل به عنوان تیمار بکاربرده شد. آزمایش در شرایط خاک شور وآب شور ds/m 10 EC= انجام شد. درپایان فصل، صفات زراعی و فنولوژیکی شامل عملکرداندام هوایی وریشه ،وزن هزار میوه، ،طول،عرض وسطح برگ، ارتفاع گیاه، طول ریشه، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، فلاونوئید، پرولین دربرگ و میزان رنگدانه آلیزارین ریشه اندازه گیری شد. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس عملکرد اندام هوایی، ارتفاع گیاه، میزان تولید ریشه، میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئیدکل، پرولین دربرگ ومیزان رنگدانه آلیزارین ریشه به طورمعنی داری تحت سطوح مختلف کود ازته و فسفر قرارگرفتند و بیشترین مقدارصفات متعلق به سطح کودی 100 کیلوگرم درهکتار کود اوره و فسفر و کمترین میزان متعلق به شاهد بود. تجزیه واریانس میزان سطح برگ، وزن هزار میوه وطول خوشه گیاه روناس بین سطوح مختلف کود فسفر ، کود نیتروژن و اثرات متقابل کود نیتروژن و فسفر تفاوت آماری معنی داری با شاهد نشان ندادند. بررسی عملکرد تیمارها نشان داد که بهترین عمکرد اندام هوایی را تیمار 150 کیلوگرم در هکتار کود اوره وفسفر وکمترین عملکرد را تیمار بدون کود داشته اند. بیشترین عملکرد وزن تر ریشه مربوط به مصرف 50 و 100 کیلوگرم در هکتار کود اوره و فسفر و کمترین عملکرد را تیمار بدون کود داشته اند. نتایج بدست آمده ازاین آزمایش نشان دادکه بالارفتن سطح کوداوره و فسفرتاحدبهینه باعث افزایش عملکرد ومقدارآلیزارین ریشه شده است.

مقدمه

1-1- مقدمه

یکی از مهم ترین مشکلاتی که کشاورزی دنیا باآن روبروست وجود آبها وخاک های شورطبیعی وشور شدن خاک های زراعی موجود می باشد. بیش از900 میلیون هکتاراز اراضی جهان شور وغیر قابل کشت بوده که تقریبا معادل 3 برابر كل اراضی قابل كشت می باشد. در حال حاضرحدود 25 درصد اراضی دنیا و حدود 15 درصد از اراضی ایران شورمی باشند. این آماردراراضی فاریاب به مراتب نگران كننده تر است، بطوری كه بر اساس آخرین گزارشات حدود 33 درصد از اراضی تحت آبیاری دنیا و 50 درصد ازاراضی تحت آبیاری در ایران با مشكل شوری روبرو می باشند (مجموعه اطلاعات کشاورزی ، 1385) .

شوری یكی از مهمترین موانع كشاورزی در نواحی خشك و نیمه خشك است. 954میلیون هكتار زمین دردنیا به درجات مختلف تحت تاثیر شوری هستند. مقدار خسارت ناشی از شور شدن زمینهای كشاورزی در سطح جهان 15 میلیارد دلارگزارش شده است ( امرالهی، 1375).

فراهم كردن امكانات لازم برای جلوگیری ازگسترش خاكهای شور و یا اصلاح و زهكشی این اراضی، بدلیل هزینه بسیار بالا،كاری مشكل و گاه غیرممكن است، لیكن استفاده از ارقام مقاوم به شوری به همراه مدیریت زراعی مناسب ، بهره برداری از اراضی شور را امكان پذیر میسازد (اشرف والری،1996)^[1].

بنابراین ضرورت تحقیق در مورد گیاهانی که قادر باشند روی خاک های شور برویند محسوس است . انتخاب دقیق و گسترش گیاهان زراعی مقاوم به شوری که موجب افزایش محصول دهی و استفاده بهینه از خاک و آب های شورشود، در مدیریت زمین های شور مفید است (عباسی و همکاران ،1388) .

معمولاتحمل به شوری گیاهان زراعی تحت شرایط مطلوب از نظر حاصلخیزی خاك مورد مطالعه قرار میگیرد(حیدری وهمکاران.2007).^[2]مطالعات متعددی نشان دادند كه مدیریت حاصلخیزی خاكهای شور، عملكرد گیاه را از بعد كمی و كیفی بهبود می بخشد (خان و همکاران.1995)^[3].

میزان بهبود عملكرد گیاه در اثر مصرف عناصر غذایی در خاك شور بستگی به سطح شوری و میزان عناصر غذایی موجود در خاك دارد (دریهم و همکاران. 2002)^[4].

تغذیه عناصر معدنی گیاه به میزان زیادی تحت تاثیر شوری قرار می گیرد. همچنین تغییراتی ازنظر نیاز اندام های هوایی وریشه به عناصر معدنی حاصل شده و میزان انتقال مواد درون گیاه کاهش می یابد. از سوی دیگر تجمع یون هایی که ممکن است در متابولیسم گیاه اختلال ایجاد کند افزایش می یابد و مکانیسم جذب ،انتقال و استفاده از عناصر معدنی ممکن است به اندازه شرایط طبیعی کارایی نداشته است (حیدری شریف آباد ، 1380).

در گیاهان تحت تنش شوری ، عدم تعادل تغذیه ای می تواند به راه های گوناگون صورت گیرد .این عدم تعادل ممکن است به دلیل تاثیر شوری برفراهمی به عناصر غذایی، جذب رقابتی، انتقال یا تقسیم داخل گیاه ایجاد گردد ویاممکن است به سبب عدم فعالیت فیزیولوژِیکی یک ماده غذایی معین و افزایش نیاز گیاه برای این عنصر غذایی در ارتباط باشد. برهمکنش موثر برقابلیت دسترسی مواد غذایی ،جذب و توزیع آن نیز موضوع پیچیده است وجود شوری موجب پیچیدگی بیشتر در تغذیه معدنی گیاه می شود (مارچنر.1981)^[5].

سپاسخواه(2009)^[6]بیان کرد ، درشرایط سخت محیطی نظیر شوری آّب و خاک و کمبود منابع ،تنها تعداد نسبتا محدودی ازگونه های گیاهی قادر به ادامه حیات هستند.

زیرا این گونه گیاهان ازطریق تحمل شوری و یاخشکی بوسیله سازگاری فیزیولوژیکی و آناتومیکی که منجر به کاهش تلفات آب و یاتحمل به شوری می باشند خود را در برابر این گونه شرایط سخت حفظ مینمایند. توانایی گیاهان از نظر دوام و بقا در شرایط شور و خشک یکی از ویژگی های اساسی طبیعی گیاهان خشک وشور پسند می باشد. در مناطق شور و خشک ،آب و نمک ازعوامل محدود کننده تولیدات کشاورزی بوده وتوسعه منابع دیگر نیز به آن بستگی دارد. در این گونه اراضی بسیاری ازگیاهان بامحیط قابل انطباق نیستند و جهت احیا واستفاده از شرایط فوق باید گیاهانی رامورد مطالعه قرار داد که ضمن تحمل شرایط مذکور بتوانند با حداقل نیاز آبی وغذایی به رشد خود ادامه دهند.

1-2 بیان مساله :

شوری منابع آب وخاک یکی ازمهم ترین موانع درتولید محصولات کشاورزی به شمار می رود. نگاهی گذرا به وضعیت شوری خاکها در کشور نشان می دهد که خاک های شور سهم عمده ای را در کاهش تولید محصولات کشاورزی به عهده دارند. کمبود منابع آبی متعارف، وسعت خاک های شور وشورشدن ثانویه اراضی موجب گردیده است تا بهره برداری از منابع آب وخاک شوربه منظور مرتفع ساختن نیاز غذایی جمعیت در حال رشد مورد توجه بیشتری قرار گیرد. از آنجا که تنوع گسترده ای از نظر تحمل به شوری در بین گیاهان مختلف وجود دارد ، انتخاب گیاه مطابق با شرایط شور موجود راهکار مناسبی است که ضمن تضمین بقا ورشد گیاه موجب می گردد تا محصول مفید و اقتصادی نیز تولید شود از این رو کاشت گیاهان متحمل به شوری گندم ، جو ،پنبه، سورگوم و…همواره نزد کشاورزان به عنوان یکی از راهکارهای بهره برداری از منابع آب وخاک شور مطرح بوده است (بناکار،1389) .

عناصرنیتروژن وفسفراز مهم ترین عناصرغذایی گیاهان محسوب می شوند و نقش بسزایی در افزایش عملکرد گیاهان زراعی دارند اما متاسفانه به منظور تولید بیشتر و کسب درآمدبالاتر ، مصرف این عناصر توسط کشاورزان بامصرف روز افزون همراه است و ازطرفی مصرف بیش ازحد لزوم این عناصر در مزارع علاوه برتحمیل هزینه تهیه و مصرف آنها باعث ایجاد مشکلات زیست محیطی، آلودگی ،کاهش کیفیت محصولات زراعی و باغی می شود .از طرفی افزایش مداوم کودهای شیمیایی موجب تاثیر منفی در خاک وبرهم زدن تعادل عناصر غذایی درآن شده ، ودر نتیجه عملکردکاهش می یابد. در اکثرکشورهای پیشرفته نسبت نیتروژن وفسفر و پتاسیم به ترتیب 35،45،100 است. این نسبت در ایران بسیار نامتعادل و تقریبا 3،111،100 بوده و همیشه در مصرف کود ، بیشتر به کودهای فسفاته توجه شده است (صالح راستین .2004)^[7].

هو و همكارا ن(1997)^[8]اظهار مینمایند كه در بسیاری از موارد روابط شوری و حاصلخیزی می تواند به سه شكل زیر خلاصه شود:

1-در سطوح پائین شوری، كمبود عناصرغذائی بیش از شوری عملكرد را محدود میكند، لذا افزودن عناصر غذائی در این شرایط، عملکرد را بطور قابل ملاحظه ای افزایش میدهد.

2-در سطوح متوسط شوری، كمبود عناصرغذائی وشوری تقریباً به یك نسبت عملكرد را محدود نموده وممكن است هیچ اثر متقابلی بین آنهارخ ندهد. در چنین شرایطی افزایش سطح عناصر غذائی در محیط رشد ، تاحدی عملكرد را بهبود می بخشد .

3-درسطوح بالای شوری، شوری بیش ازكمبود عناصرغذائی عملكرد رامحدود نموده و بهبود حاصلخیزی خاك در این شرایط تأثیر چندانی بر عملكرد ندارد .

روناس ازجمله گیاهانی است که کاشت آن دربسیاری ازمناطق شوراستان یزد مرسوم بوده است. اگرچه اطلاعات علمی مستند درمورد تحمل به شوری روناس در دسترس نیست، لیکن بسیاری از کشاورزان از گذشته های دور روناس رابه عنوان گیاهی متحمل شناخته ولذا به کشت وتولیدآن همت گمارده اند. شواهدی در دست است که نشان می دهد روناس درشوری خاک تا 18 ds/mو شوری آب آبیاری بیش از 20 ds/m کشت شده است (صدری.سنایی،1372).

آنجلینی وهمکاران (1971)^[9]بیان کردند: روناس از نظرعلوفه ای نیز مورد توجه بوده لیکن بخش مهم و اقتصادی آن که بیشتر مورد استفاده دارد ریشه ها بوده که حاوی رنگدانه آلیزارین می باشند که درصنایع رنگرزی و رنگ کردن الیاف قالی مورد استفاده قرار می گیرند (میراب زاده اردکانی،1388) .

باتوجه به جایگاهی که روناس درصادرات دارد ونیزسازگاری باشرایط اقلیمی مختلف،ازنظرزراعی وصنعتی گیاهی مفید جهت کاشت در مناطق شور می باشد. کاشت روناس در مناطق کویری اشتغال زا وبرای کشاورزان منبع در آمد مناسبی به شمار می رود .

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

تا کنون تحقیقی که اثر کودهای شیمیایی ماکرو را روی صفات کمی و کیفی گیاه روناس تحت شور باشد انجام نشده است. و از انجاییکه اکثر خاکهای کشور به خاطر خشکسالی در حال شور شدن هستند به نظر می رسد از این جنبه جدید و قابل تحقیق باشد. تا در آینده بتوان از این گیاه در شرایط آب شور استفاده نموده و با تولید ریشه فراوان و تولید ماده موثره آن نقش اساسی درصادرات داشته باشیم.

1-4 فرضیات تحقیق

مصرف کود ازته و فسفره بر عملکرد گیاه روناس در شرایط شور تاثیر دارد.

عدم مصرف کود در کشت روناس در شرایط شور می تواند منجر به کاهش عملکرد گیاه گردد .

مصرف انواع کودهای شیمیایی به لحاظ ماهیت کاتیونی یا آنیونی آن در خاک می تواند باعث افزایش یا کاهش عملکرد گیاه گردد .

1-5 اهداف تحقیق

تأثیر سطوح مختلف کودهای ازته و فسفره بر صفات کمی و کیفی گیاه روناس تحت شرایط شور

بررسی اثرات متقابل کود ازته و فسفره بر صفات کمی و کیفی گیاه روناس در شرایط شور

بررسی امکان کشت روناس در زمین های شور و درپی آن افزایش سطح زیر کشت این محصول

تشویق کشاورزان به کشت جایگزین روناس در شرایط شور با محصولات با در آمد کمتر

1-6 سؤالات تحقیق:

آیا کود ازته اثر مثبتی بر صفات کمی و کیفی روناس دارد؟

آیا کود فسفاته اثر مثبتی بر صفات کمی و کیفی روناس دارد؟

آیا پاسخ سؤالات فوق، بر حسب سطوح مختلف تیمار های ذکر شده تغییر نشان می دهد؟

مناسب ترین مقدار کود ازته و فسفاته در افزایش عملکرد گیاه روناس کدام است؟

آیا اثرات متقابل کودهای ازته و فسفاته تاثیری درافزایش عملکرد گیاه روناس داشته است؟

2-1- گیاه شناسی

روناس(Madder ) بانام علمیRubia tinctorumL.از خانواده Rubiaceae است.RubiaازکلمهRuberبه معنی قرمز گرفته شده ،که اشاره به رنگ قرمز استخراج شده از ریشهR.tinctorumدارد. در زبان عربی فوه – فوه الصابغین نامیده می شود (رضایی،1389) .

این جنس گونه های درختچه ای با ساقه های ایستا وخزنده وحلقه هایی از برگ های ساده دارند. گل آذین پانیکول دارای گل های 4-5 لبی، قیفی شکل است. چندین گونه این جنس به عنوان گیاهان زینتی کشت ، برخی به عنوان منبع رنگ و برخی دیگر از نظر دارویی مهم هستند .

روناس گیاهی چند ساله ، با ساقه های شیار دار ورونده به طول 5/1 متر است که مقطع آن چهارگوش می باشد. ساقه روناس دارای خارهای ریز وخشن است. برگ های آن نوک تیز وکشیده ،بدون دمبرگ که به صورت فراهم و چهارتایی بر روی ساقه قرار دارند. روی رگبرگ اصلی و لبه های برگ خارهای زبر ، خشن و چسبنده وجود دارد. گل آذین روناس به شکل گرزن و گل ها به رنگ سبز – زرد است. میوه روناس بری به رنگ قهوه ای تا (دارای دو بذر) با غشای گوشتی است که پس از رسیدن ، سطح آن چروکیده می شود. میوه های رسیده هنگام جذب رطوبت به مقدارجزیی رنگ قرمز تولید می کنند. ریشه های روناس به رنگ کرم خاکی و دارای طعمی گس و تلخ هستند (دوازده امامی. مجنون حسینی،1387) .

گفتار سوم : آثار رضاع. 21

. 24

. 27

گفتار اول : اقسام 27

الف : نسب ناشی از شبهه. 28

ب : نسب ناشی از زنا 27

گفتاردوم : آثار حقوقی. 30

الف : منع نکاح. 30

ب :ارث.. 31

ج : حضانت.. 31

. 33

گفتار اول: تعریف.. 33

گفتار دوم: ماهیت حقوقی. 35

الف: تلقیح با نطفه شوهر. 36

ب : تلقیح با نطفه غیر. 37

.. 38

گفتار اول: تعریف.. 38

گفتار دوم :ماهیت حقوقی. 40

.. 44

گفتار اول : تعریف.. 44

گفتار دوم : ماهیت حقوقی. 45

52

. 54

گفتار اول : بارداری.. 54

گفتار دوم : رضاع. 58

.. 64

گفتار اول : ماهیت حقوقی حضانت.. 65

الف : حق یا تکلیف بودن حضانت.. 66

ب : اولویت در حضانت.. 68

ج : پایان حضانت.. 71

د : حق ملاقات با طفل. 71

گفتار دوم : انتقال حضانت.. 74

الف : انحطاط اخلاقی پدر یا مادر. 76

ب : جدایی والدین. 76

ج : فوت پدر و مادر. 77

د : شوهر کردن مادر. 78

ه : جنون مادر یا پدر. 80

و : کفر مادر یا پدر. 81

ز : عدم مواظبت از طفل. 82

ح : بیماری مسری.. 84

گفتار سوم : تربیت فرزند 84

الف : رابطه تربیت و حضانت.. 87

ب : تنبیه فرزند 89

. 91

گفتار اول : قیمومت مادر. 91

گفتاردوم : ولایت مادر. 94

گفتار سوم : ادارۀ اموال فرزند 99

گفتار چهارم : تابعیت.. 100

الف : تابعیت سیاسی. 100

ب : تابعیت نسبی. 107

109

در. 111

گفتار اول : ارزش مالی کار در خانه. 111

الف : اجرت شیردادن. 116

ب : اجرت حضانت.. 118

گفتار دوم : ارزش مالی کار مادر در بیرون خانه(اشتغال) 119

الف : امکان عرفی اشتغال مادر. 122

ب : پیامدهای اشتغال مادران. 126

ج : ارتباط شغل مادر وسلامت نوزاد 128

. 132

گفتار اول : نفقه. 132

الف : نفقۀ فرزند 133

ب : نفقۀ مادر. 137

گفتار دوم : ارث مادر. 138

.. 141

فهرست منابع. 143

الف. کتاب های فارسی. 143

ب. کتاب های عربی. 146

ج. مقالات.. 147

اسناد و قوانین. 148

مقدمه

شکی نیست که نهاد خانواده زیر بنایی ترین نهاد اجتماعی است و از نظر منزلت، شرافت و ارزش محوری می تواند دارای موقعیت ممتاز باشد و سرآمد ارزش ها قرار گیرد.رشد، بقا و سلامت جسم و جان وابسته به استواری خانواده و وظیفه شناسی مادر و پدر است. و در معارف دینی نیز تشکیل این نهاد به عنوان یک حقیقت مقدس بین خود افراد بشر و بنای عشق ومهربانی و آرامش و سکون و به عنوان آیت بزرگ الهی معرفی گردیده است.نقش شخصیت، اخلاق، عزت وعفت مادر بر استحکام این بنای بنیادین ، بر هیچ کس پوشیده نیست.

“مادری ” گوهری ترین بخش حیات زنان است و ادیان الهی بر تعظیم جایگاه رفیع مادر در کنارپدر سفارش های زیادی نموده اند . تا آن جا که قرآن کریم امر به نیکوکاری به پدر ومادر را درکنار امر به عبودیت ونهی از شرک خداوند ذکر کرده است.[1] ؛زنان ،بیش از نیمی از جمعیت کشور ایران و “مادران “،سهم عمده ای از این جمعیت را تشکیل می دهند. با توجه به نقش ویژۀ مادر در خانواده و اجتماع، مسألۀ حمایت از مادری در نظام حقوقی ایران، حائز اهمیت است. در مورد جایگاه اخلاقی مادر و اهمیت مقام وی سخن فراوان است اما آنچه که از منظر حقوق خصوصی باید به آن پرداخته شود ، جایگاه حقوقی مادر و احیانا کاستیهای آن است.

1.تعریف مسئله

در فضای أسف بار تمدن جدید،به دشواری می توان از «مادری» ، تعریف روشنی ارائه نمود. در دنیای جدید، بحران خانواده از هنگامی شروع شد که کار اصلی مادران یکی پس از دیگری از آنان بازستانده شد و به بخش ها و مراکز سوداگر سپرده شد، لذا امروزه از نقش مادری تعریف ناخوشایندی در ذهن «زن مدرن» بر جای مانده است. در عصر کنونی، مادر کسی است که از چرخه اقتصاد و پیشرفت بیرون مانده و هیچ مشارکتی در آن ندارد و کاری بیش از آشپزی و نظافت خانه برای وی نمانده است.

زنان نیمی از جنس بشر و در کشور ما ایران بیش از این نصف را شامل می شود و این در حالی است که شاخصه اصلی و مشترک غالب این جنس عنوان مادری آنهاست.امروزه برقراری تعادل بین کارکرد مادری و سایر کارکردهای حقوقی زن به عنوان یکی از سؤالات جدی و مطالبات حقوقی جوامع تبدیل شده است. توسعه ی پر شتاب جوامع و سرعت رو به تزاید جوامع سنتی به سمت تمدن های جدید ایجاب می کند تا نقش مادر و کارکردهای حقوقی و حمایت های خاص حقوق به گونه ای دقیق تبیین گردد تا این قشر عظیم از فعالان عرصه تمدن بشری در زیر چرخ های تمدن نوین صنعتی خرد نشود.

2. 2. پیشینه تحقیق:

در واقع هیچ پژوهش مستقلی در خصوص این موضوع به عمل نیامده است ولی با توجه به نقش حساس مادر و نقش اجتماعی که زن شایستۀ ایفای آن است مسألۀ حمایت از مادری در نظام حقوقی حائز اهمیت است که نیاز است مورد پژوهش های علمی قرار بگیرد تا نارسایی ها شناسایی شود.

آنچه در مورد پیشینۀ این پژوهش در دسترس است را می توان در قالب دسته بندی زیر ارائه کرد:

الف) منابع مربوط به حقوق خانواده که از نمونه آنها می توان به کتاب دکتر کاتوزیان ، دکتر صفایی و امامی ، دکتر گرجی و آیت الله موسوی بجنوردی اشاره کرد.

ب) منابع مربوط به حقوق کودک که آثار دکتر صفایی و شیرین عبادی در این حوزه ، از این جمله اند.

ج) منابع مرتبط با عنوان عام حقوق زن . در این حوزه می توان به کتاب های متعددی اشاره کرد که از جملۀ آنهاست : حقوق زنان داوود مهدی زادگان ، مهر انگیز کار و محمد حکیم پور

د) پژوهش ها و سمینارهایی که در حوزۀ حقوق زنان در ایران و از سوی نهادهای مرتبط چون مرکز امور مشارکت زنان ریاست جمهوری ، شورای فرهنگی اجتماعی زنان کشور ،شورای عالی انقلاب فرهنگی، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان و… انجام شده است .

ه) منابع دست اول فقهی و متون فقهی امامیه که مستند قوانین فعلی ما به شمار می رود که ازجملۀ آنها می توان به کتابهایی چون شرایع الاسلام محقق حلی ،شرح لمعۀ شهید ثانی ، جواهر الکلام و تحریر الوسیله اشاره کرد.

ی) مواد قانونی ، معاهدات ، کنوانسیون ها ، مصوبات ، آیین نامه ها ، قانون اساسی، قانون مدنی ، قانون کار و …

3.اهداف و ضرورت:

نظربه اینکه موضوع مهم حمایت حقوقی از نقش مادری زنان در ادبیات حقوقی ما مورد پژوهش مستقل واقع نشده است،و با توجه به اهمیت و ضرورت کار در این زمینه که نیاز جامعۀ در حال تحول ما است ،انجام پژوهشی حقوقی به شیوۀ عملی و روشمند می تواند ضمن غنا بخشیدن به ادبیات حقوقی کشور ،دست آوردهای مفیدی برای نهادهای دولتی و مدنی داشته باشد.علی رغم حوزه های وسیع کم و بیش کارشده از جمله مباحث اخلاقی مربوط به مادران ، و علی رغم کاوشهای جسته و گریخته نسبت به سایر عناوین حقوقی زنان ، به نظر می رسد که زمینه ی بحث در حوزۀ زنان با عنوان مادر در درجۀ اول و رویکرد حقوقی به این موضوع در درجهّ دوم و اهمیت این مسأله در جامعۀ اسلامی ایران در درجۀ سوم و تعامل های رو به تزاید معارض با تأمین حقوق مادری در فضاهای نوین غیر سنتی اجتماعی در درجۀ چهارم ایجاب می کند که تحقیقی بایسته و شایسته در این موضوع سامان یابد تا بتواند مسیر حقوقی مورد نیاز را برای ایفای نقش مادران این سرزمین فراهم سازد.

خروجی این تحقیق در حوزۀ کاربرد علمی ، شناسایی نقاط ضعف و قوت قانون ایران نسبت به حقوق مادر ،شناسایی کاستی های قانون ایران نسبت به حقوق مادر ،امکان سنجی تغییر ،اصلاح ویا افزودن و یا کاستن قوانین است .ودر حوزِۀ کاربرد عملی ،ارتقاء بخشیدن به امنیت روانی و رفتاری مادران و تکمیل حلقه های مقدماتی برای تهیۀ لوایح و طرحهای مربوطه است.

4.سئوالات تحقیق:

سوال اصلی عبارت است از :

نظام حقوقی ایران ، برای تأمین حمایت حقوقی ازمادران چه راهکارهای قانونی را پیش بینی کرده است ؟

سئوالات فرعی نیز به این صورت قابل طرح است:

الف) تحقق حقوقی مادر در قوانین ایران چگونه است ؟

ب) نارسایی های قوانین ایران در ارتباط با حقوق مادر چیست ؟

5. 5. فرضیه :

فرضیۀ اصلی پژوهش آن است که با توجه به هویت اسلامی قانون ایران ، این نظام حقوقی نسبت به حمایت از حقوق مادری بی توجه نبوده است .

فرضیات فرعی عبارتند از:

الف) در قانون ایران ، تحقق مادری با توجه به مبانی دینی و در جهت حمایت هر چه بیشتر از نهاد خانواده ، مورد توجه واقع شده است .

ب) فصل مشخصی از قوانین ، به موضوع مادر نپرداخته است و تحقق این امر مستلزم همسوئی سایر قوانین با قوانین مربوط به مادر است .

6.روش تحقیق:

روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات ، به صورت کتابخانه ای است. جمع آوری کلیۀ آثار و نگاشته های حقوقی مرتبط با حقوق مادر اعم از کتب و مقالات و سمینار های مربوط به حقوق زن ،خانواده و کودک ،قدم اول در سامانۀ پژوهش به شمار می رود .گزینش قانونهای مرتبط با مادران و تقسیم بندی موضوعی آنها قدم بعدی در این سامانه است ؛به این صورت که کلیۀ مسائل حقوقی مربوط به مادر در دو حوزۀ مبانی حقوقی و راهکارهای قانونی بررسی می شود.

7. 7. سامانه پژوهش:

مبحث دوم : تعریف قاعده فقهی

گفتار اول : فرق قاعده فقهی با مسئله فقهی و ضابطه فقهی

الف) فرق قاعده با مسئله فقهی

ب) قاعده فقهی و ضابطه فقهی

گفتار دوم : اقسام قواعد فقهی

مبحث سوم: تعریف قاعده احسان

گفتار اول : معنای لغوی و اصطلاحی احسان

گفتار دوم: معنای اصطلاحی احسان

گفتار سوم : شرایط لازم برای تحقق احسان

الف : دفع ضرر از متضرر

ب : الضرورات تبیح المحظورات

گفتار چهارم : قاعده احسان از دیدگاه فقها

1)قاعده احسان از دیدگاه شیخ طوسی

2)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم میر فتاح

3)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم شیخ محمد حسین اصفهانی

4)قاعده احسان از دیدگاه مرحوم میرزا حسن بجنوردی

مبحث چهارم : رابطه قاعده احسان با ادله ضمان

1 ) رابطه قاعده احسان با قاعده اتلاف

2 ) رابطه قاعده احسان با تسبیب

3 ) رابطه قاعده احسان بالاضرر

مبحث پنجم : قاعده احسان به عنوان یکی از دلایل قاعده اضطرار

1 ) اضطرار به غیر برای دفع ضرر دیگری

2 ) اضرار به غیر برای دفع ضرر از او

3 ) اضرار به خود برای دفع ضرر ازغیر

4 ) اضرار به غیر دفع ضرر از جامعه

6

6

فصل دوم : مدارک قاعده احسان

گفتار اول : قرآن

گفتار دوم : سنت

گفتار سوم : اجماع

گفتار چهارم : عقل 43

46

47

49

فصل سوم :شرایط تاثیر احسان بر مسئولیت مدنی

گفتار اول : دفع ضرر

گفتار دوم : جلب منفعت

گفتار سوم : اقدامات انسان دوستانه:

گفتار چهارم : قصد احسان

گفتار پنجم : وقوع ضرر از ناحیه احسان کننده

گفتار ششم : بررسی معیارهای احسان واقعی

گفتارهفتم : شرایط تاثیر احسان بر مسئولیت مدنی

الف) قصد احسان

ب) احسان واقعی

گفتار هشتم :جلب منفعت برای متضرر

گفتار نهم : دفع خطر

گفتار دهم : وقوع افراط و تفریط از ناحیه احسان کننده

گفتار یازدهم :وجود تناسب بین ضرر دفع شده و ضرر وارد شده

فصل چهارم : مصادیق کاربرد قاعده احسان در فقه و حقوق موضوعه

مبحث اول : قاعده احسان و مقوله امر نامشروع و حسن نیت

گفتار اول: قلمرو دخالت قاعده احسان در امر نامشروع

گفتار دوم : مقوله حسن نیت در قاعده احسان

الف ) حسن نیت بدون شائبه غرض محسن در اقدام به امر مورد احسان

مبحث دوم : جریان قاعده احسان در مواردی از قانون مدنی

گفتار اول : عدم تعارض بین ماده 328 قانون مدنی و قاعده احسان

گفتار دوم : جریان قاعده احسان در ماده 330 قانون مدنی

گفتار سوم : نقش قاعده احسان در ماده 267 قانون مدنی

گفتار چهارم : جایگاه قاعده احسان در ماده 306 قانون مدنی

مبحث سوم : قلمرو قاعده احسان

1 ) نظریه دفع ضرر و مصادیق آن

2 ) نظریه جلب منفعت و مصادیق آن

3 ) نظریه مورد قبول

گفتار پنجم : دخالت فضولی

گفتار هفتم : موراد احسان در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و ماخذ 72

72

مقدمه

بیان مسئله

یکی از قواعد اثرگذار در مباحث فقهی وحقوقی قاعدة احسان است. از این قاعده می توان در دوحوزه بحث کرد. اولین حوزه ، بررسی تأثیر قاعدة احسان، در مورد سقوط ضمان یا به بیان دیگر تأثیر قاعده در بحث مسئولیت مدنی است. این قاعده از استثنائات قاعدة اتلاف و تسبیب محسوب می شود. در نتیجه یکی از موارد معافیت ازجبران خسارات، ضرر ناشی از «افعال محسنانه» است. دومین حوزه ، بررسی قاعدة احسان در مورد اثبات ضمان است. یکی از مباحث مرتبط به قاعدة احسان در این حوزه، مسئلة «مبنای احکام» اداره و نگهداری بدون اجازة اموال دیگران است. (مادّة 306 قانون مدنی)سؤال اساسی در این قسمت این است که آیا از منظر فقه اسلامی، مثبتِ ضمان بودن قاعدة احسان پذیرفتنی است. آیا شخصی که برای کمک نمودن و احسان به دیگری اقداماتی را انجام می دهد که در اثر آن مخارجی بر او تحمیل می شود یا خساراتی به او وارد می گردد، می تواند بنا بر قاعدة احسان مطالبة خسارات نماید و مخارج خود را از محسن الیه دریافت کند؟

برای ایجاد مسئولیت مدنی و ضمان قهری اسباب و عواملی وجود دارد كه در فقه از آنها به موجبات ضمان قهری یاد می شود همچنین برای جلوگیری از ایجاد مسئولیت مدنی و سقوط ضمان قهری برای كسی كه شرایط ضمان فراهم شده باشد اسباب ومواردی وجود دارد كه از آنها به مسقطات ضمان قهری تعبیر می گردد یكی از مسقطات ضمان قهری احسان می باشد ، بدین معنا كه هرگاه كسی به انگیزه خدمت و احسان به دیگران موجب ورود ضرر به آنها شود عمل او تعهد آور نیست . مثلاً چنانچه شخصی ببیند كه فردی در آتش افتاده و می سوزد وبرای حفظ جان و دفع خط از او مجبور شود لباس او را پاره كند در این صورت آن فرد ضامن قیمت لباس نخواهد بود زیرا پاره كننده لباس در چنین شرایطی قصد احسان و خدمت به صاحب لباس داشته و قصد دفع ضرر از او را داشته است مباحث مربوط بر احسان و مسقط بودن آن در فقه تحت عنوان قاعده احسان مطرح می باشد .

احسان مصدر باب افعال از ریشة «حسن» د ر لغت به معنی نیکوکاری است. این واژه در فقه و حقوق نیز به عمل عمومی یا ویژه ای برای مساعدت به غیر، به قصد تبرع، اشتهار دارد.

مقصود از این قاعده این است که، هرگاه شخصی به انگیزة خدمت ونیکوکاری به دیگران، موجب وارد شدن خسارت به آنان شود، اقدامش مسؤلیت آور نیست و شخص محسن، ضامن شناخته نمی شود. در حالی که می دانیم برطبق قواعد مسلم و معمول در فقه و حقوق از جمله قاعدة اتلاف، هرکس حتی اگر بدون عمد و تقصیر، مال غیر را تلف یا ناقص کند، و خسارتی به او وارد آورد، ضامن است. ولی در سایة قاعدة احسان، شخص محسن ضامن نیست.

در بین فقیهان، اصل حکم و عدم ضمان براثر احسان اختلافی وجود ندارد اما پیرامون ماهیت احسان ونیکوکاری وحدود قاعده جای گفت و گو است .

کسی که عمل خسارت باری انجام دهد، در صورت ورود خسارت به دیگری ضامن است، مثلا چنانچه شخصی به جهت فضولی در اموال دیگری تصرف نماید وتصرف او موجب تلف یا نقص اموال گردد، طبق اصل اولی ضامن خواهد بود؛ ولی بنا برمفاد این قاعده، اگر این عمل باحسن نیت فاعل و به قصد مراقبت از مال مالک و به انگیزة خدمت به او بوده باشد، آنگاه به طور اتفاقی موجب زیان وضرر گردد، اقدام کننده ضامن نیست؛ چون در این عمل قصد احسان داشته است.

خوانده ایم که اتلاف مال غیر، اگر چه بدون تعدی و تفریط باشد، موجب ضمان و مسئولیت است واکنون می بیینیم که اگر کسی به هنگام انجام کاری نیک زیانی وارد کند، ضامن نیست پس به این نتیجه می رسیم که قاعدة احسان مسقط ضمان است.

دراین تعریف کارنیک، تعدی و تفریط وضمان به کار رفته است، بحث از تعدی و تفریط، زیان وضمان در موارد دیگر اسباب و مسقطات ضمان نیز مطرح است واختصاص به قاعدة احسان ندارد ، عنصر ویژه قاعدة احسان ” کارنیک ” است و به توضیح آن اکتفا می کنیم.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

قانون مدنی ایران اگر چه از تجارب حقوقی برخی کشورهای اروپایی بهره گرفته است ولی از آغاز بر پایه مستحکم فقه اسلامی به خصوص مکتب فقهی امامیه و اندیشه والای فقهای گرانقدر بنا شده است. از این رو به جرات می توان گفت قاعده احسان از جمله قواعدی است که می توان آنرا قاعده بنیادین دانست و اگر چه در نهاد فقهی و حقوقی این قاعده از مستقلات عقلیه محسوب می شود، لیکن وقتی که در بستر و بنای نقل مورد ارزیابی قرار می گیرد. دایره شمول آن بقدری گسترده می شود که می تواند بسیاری از معضلات حقوقی در سطح کلان و کلی را حل کند. هر چند موضوع احسان عمری به قدمت اسلام داشته و به تعبیر دیگر از زمان نزول قرآن کریم در آیات متعددی به آن اشاره شده و خداوند متعال بندگان خود را به نیکوکاری و عمل خیر دعوت نموده است ولی احسان مورد نظر در بحث که به معنای انجام دادن عمل نیکو اعم از قول یا فعل می باشد و اکثر فقها اتفاق نظر دارند در ذیل آیه 91 سوره توبه آمده است . در این پژوهش سعی شده است با جمع آوری نظریات فقها و تجزیه و تحلیل دیدگاهای متفاوتی که از آنها ارائه شده است به نظریه ای مورد قبول که بتوان در علم حقوق به آن استناد کرد دست پیدا کنیم . اگر چه در پاره ای از موارد اثبات بی گناهی افراد با توجه به قوانین مدرن امروزی کار ساده ای نیست ولی این را نباید نادیده گرفت که قوانین کشور ما برگرفته از فقه اسلامی است و اگر بخواهند در یک سرزمین اسلامی مسلمانان همدیگر را یاری کنند نه تنها باید ضمان از آنها برداشته شود بلکه می بایست سازمانهای خیریه ای به همین منظور تاسیس گردد تا خسارت مالی که بر عهده فرد محسن و نیکوکار قرار می گیرد پرداخت شود. از جمله آثار قاعده احسان امانی شدن ید محسن در صورت تسلط در مال غیر می باشد .

سوالات تحقیق :

• جایگاه قاعده احسان در حقوق مسئولیت مدنی چیست ؟

• موارد و مستندات قاعده احسان کدامند ؟

• آیا در قاعده احسان باید عمل در نظر مرتكب مصلحت داشته باشد ، یا در واقع و خارج ؟

روش تحقیق

در تحقیق و تدوین این پایان نامه، از روش تحلیلی و توصیفی که درآن اطلاعات با مراجعه به منابع مکتوب گردآوری می شود استفاده شده است.منابع و ماخذ مربوط به زبان فارسی و عربی هستند که به نگرشی استدلالی و مقایسه ای مورد مطالعه قرار گرفته اند.

پیشینه تحقیق:

با توجه به اینکه موضوع ما فقهی می باشد قبلا در این زمینه مقالات و پایان نامه هایی نوشته شده است که می توان به عنوان مثال به مقاله قاعده احسان ، نویسنده: لطفی،اسدالله

1-5-جایگاه ثبت ملك و صدور سند مالكیت …………….26

فصل دوم: بررسی تفكیك و رویه عملی آن………………………….30

2-1- تبیین مفهوم تفكیك …..31

2-2- تفكیك املاك مشاع ……………32

2-1-2- تفكیك و دستورالعملهای سازمان ثبت ………………..34

2-1-3- تفكیك آپارتمانها ……………………………………………..35

2-1-4- نكات مهم در مورد تفكیك آپارتمانها …………………..36

2-1-5- تفیك عرصه تملك اعیانی 38

2-1-6- تفكیك اعیانی …………………………………………………..38

2-1-7- ضرورت قید شماره فرعی در صورتمجلس تفكیك و افراز …..39

2-1-8- تفكیك اراضی در خارج از محدوده شهر ها …………….40

2-1-9- حد نصاب تفكیك( با توجه به كاربریهای اصلی) …………40

2-1-10- عوارض تفكیك اراضی مربوط به سازمان زمین شهری ……….42

2-1-11- ضوابط و مقررات تفكیك ……….42

2-1-11-1 ضوابط و مقررات تفكیك باغات و مزارع در محدوده شهری ……..42

2-1-11-2- ضوابط و مقررات تفكیك در خارج از محدوده قانونی شهر …..44

2-1-12- نحوه انتقال قطعات تفكیكی ………..46

2-1-13- هزینه تفكیك ………47

فصل سوم: بررسی افراز و رویه عملی آن……………..48

3-1- تبیین مفهوم افراز ……………49

3-1-1- تفاوت تفكیك و افراز ……………………………….50

3-1-2- مقایسه تفكیك و افراز در املاك ……………….52

3-1-3- قانون افراز و فروش املاك مشاع …………..56

3-1-4- صلاحیت اداره ثبت در رسیدگی به افراز املاك …..57

3-1-5- افراز املاك مشاع …………………………….62

3-1-6- مراحل انجام افراز ……………………………..63

3-1-7- روش افراز املاك ……………………………………64

3-1-8- نكات مورد توجه در افراز ………………………..69

3-1-9- سه ركن اساسی و مهم افراز …………..70

3-1-9-1-افراز براساس محل تصرفات شركا انجام می گیرد ………….70

3-1-9-2-میزان سهمی كه به خواهان داده می شود باید متناسب با میزان مالكیت او باشد ………………..70

3-1-9-3- ارزش موقعیت سهم مفروزی …………………..71

3-1-10- تفاوتهای افراز در دادگاه ها با افراز در اداره ثبت …….71

3-1-11- نكات عمده در مورد افراز …………..72

3-1-12- مواد منع افراز و هزینه های آن …………75

3-1-13- شرایط افراز املاك مشاعی كه در وثیقه می باشد ………..80

3-1-14- شرایطی كه ملك یا ساختمان قابل افراز نباشد …….81

3-1-15- تفاوتهای تفكیك با افراز از جنبه امور ثبتی …….81

3-1-16- نظریه های حقوقی مربوط به افراز و فروش املاك مشاع …..84

3-1-17- اقدام مراجع ثبتی به افراز و تفكیك عرصه های بدون سند، بدون نقشه مصوب شهرداری……………..87

3-1-18- مجازات تصرف در اراضی متعلق به دولت و تفکیک غیر قانونی و نقد قوانین افراز و تفکیک…………………………………….89

نتیجه گیری……..94

پیشنهادات…….95

منابع و ماخذ…………96

لاتین………….98
چکیده:

در تعریف تفکیک آمده تقسیم مال غیرمنقول به قطعات کوچکتر و در تعریف افراز آمده جدا کردن سهم مشاع شرکاء و به تعبیر دیگر یعنی تقسیم مال غیر منقول مشاع بین شرکاء نسبت به سهم هر یک از آنها بطوری که وجود حالت اشاعه در آن کاملا مشهود باشد. تفکیک اراضی موات بیشتر از حد نصاب و اراضی وقفی به نفع شهرداری، تفکیک اراضی بایر واقع در مناطق آزاد شده بین محدوده 5 سله و 25 ساله تفکیک شهرکها و همچنین تفکیک اراضی با کاربری های مختلف از جمله ممنوعیت تفکیک است. در نحوه تفکیک و افراز تأئید نقشه تفکیکی توسط شهرداری ها در داخل محدوده شهرها و بخشداریها و بنیاد مسکن و خارج از محدوده و مهلت 2 ماه برای اعلام نظر در پاسخ استعلام ثبتی از سوی دستگاههای ذیربط یک ضرورت است.

صلاحیت اداره ثبت در رسیدگی به افراز املاک ثبت شده باید در نظر قرار بگیرد محدودیت در کمیسیون ماده 5 شورایعالی شهرسازی و معماری با کاربری های تجاری و ورزشی و همچنین رسیدگی و رفع اشتباه در صورت مجلس تفکیکی در صورتی که با انتقال رسمی ثبت دفتر املاک شود با هیأت نظارت است.

وضع قوانین حقوق شهری که ریشه این قوانین به نوعی تفکیک اراضی اشاره دارد اندازهتفکیک ها با توجه به تراکم های پیش بینی شده در طرح تفضیلی انجام می گیرد و ضوابط و مقررات آن بر حسب تراکم کم، متوسط، زیاد و ویژه مشخص میگردد.

اخذ عوارض تفکیک و اراضی با کاربری مسکونی، تجاری، صنعتی از اراضی سازمان زمین شهری، طبق رای صادر از کمیسیون حل اختلاف و دستگاههای اجرایی مستقر در ریاست جمهوری الزامی است.

استناد به ماده قانونی 13و16 زمین شهری در مورد مجازات تصرف در اراضی متعلق به دولت و تفکیک غیر قانونی اراضی دولتی. از مباحث بررسی شده در پایان نامه می باشد

مقدمه

به اجماع عالمان، اندیشمندان و صاحب نظران علم توسعه، حركت و سیر تكامل هر جامعه زنده و پویا و قانونمند. منوط به حركت هماهنگ و همگون كلید عوامل و ضرایب رشد و توسعه میباشد به گونه ای كه عدم توجه به برخی از عوامل و پدیده ها رشد و ترقی همه جانبه را دچار ناهنجاری نموده و جامعه را در نیل به توسعه پایدار محروم می سازد كه از نمونه بارز و آشكار آن می توان به رشد یك جانبه و یك سود مادی جوامع غربی اشاره كرد كه تا كنون در ایجاد جامعه ای مطلوب و بالنده مبتنی بر روابط سالم و معقول ناتوان بوده و می باشند مضافاً این كه ارتباطات، مراودات، مقالات، تجارب و آزموده های بشری در طی دوران های مختلف، توسعه پایدار و عمیق را در دست یافتن به حیات معقول در گرو ارتقاء و تكامل تمام عوامل موجود و عرصه های مختلف اجتماع چون فرهنگ، سیاست، اقتصاد، اخلاق، حقوق و… تعمیق بخشیده و تحصیل و ترفیع به درجات عالیه، الهی و انسانی را در این جهت متصور بر آن تاكید می ورزد.

علی هذا با عنایت به فرایند حاصله از استخدام و به كارگیری كلیه عوامل و ضوابط در راستای هدایت جامعه به سوی كمال معنوی و مادی یكی از این عوامل قطعی و لایتخلف و لا یتغیر رشد و توسعه ، توسعه قضایی است كه قبل از همه مراتب وشئول پیشرفت جامعه، به افكار در اذهان تبادر نموده و جایگاه رفیع خود را در این میان به منحصه ظهور رسانیده و عینیت بخشیده است.

باكمی دقت و تامل در حوزه ماموریت این سیستم وسیع و گسترده و مقتدر معلوم می گردد كه نیل به این مهم و اساسی وابسته و مرتبط به دیگر مبانی است كه توسعه قضایی و اجرایی قانون را سرعت بخشیده و رسانیدن امر قضا و قضاوت را در جهت بسط عدالت اجتماعی توفیق مضاعف می بخشد از عوامل عمده و اساسی در این راستا نقش مهم و كارساز و غیر قابل انكارحقوق ثبت اسنادو املاك میباشد، كه می تواند بستر مناسب و شیوه درست ایجاد نظم، انضباط اجتماعی و قانونمند شدن امور مردم را فراهم و حقوق و مالكیت عامه را تثبیت و تنجیز نماید.

1-طرح موضوع: