طور حتم تأثیر خواهد گذاشت، لذا محقق برآن است تا نظرات و دیدگاه معلمین را نسبت به این مهم به رشته تحریر درآورد. لذا موضوع تحقیق عبارت است از :

بررسی میزان تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی

بر رشد شخصیت دانش آموزان پس مقطع ابتدایی منطقه تبادكان از دیدگاه معلمین مربوطه در سال تحصیلی 78-77

اهداف تحقیق

بررسی و شناخت علل و عوامل اردوهای تربیتی – آموزشی در رشد اجتماعی دانش آموزان از دیدگاه معلمین مربوطه

آشنائی با نظرات معلمین نسبت به نقش اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد اخلاقی دانش آموزان تحقیق و مطالعه دیدگاههای معلمین مربوطه نسبت به نقش اردوهای تربیتی – آموزشی در كاهش انحرافات دانش آموزان

آگاهی از نظرات معلمین نسبت به تأثیر اردوهای تربیتی – آموزشی بر رشد قوای ذهنی و جسمی دانش آموزان

بررسی میزان تفاوت و نگرش معلمین و مربیان نسبت به نقش و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی

سئوالات تحقیق

• آیا برنامه ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی با توجه به اهمیت نیازهای رشد شخصیت دانش آموزان دورة ابتدائی تهیه می شود ؟

• برنامه ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه كافی می شود ؟

• 

• آیا در برنامه ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به نیازهای رشد عاطفی دانش آموزان توجه كافی می شود ؟

• آیا در برنامه ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد توانائی ذهنی دانش آموزان توجه می شود ؟

• در برنامه ریزی اردوهای تربیتی –آموزشی تا چه حد به اهمیت رشد قوای جسمانی دانش آموزان توجه كافی می شود ؟

• آیا در برنامه ریزی اردوهای تربیتی – آموزشی به رشد مفاهیم آموزشی و ایجاد علاقه نسبت به تحصیل در نظر گرفته می شود ؟

اهمیت وارزش موضوع تحقیق

الهوا و العبوا فانی اكره ان یری فی دینكم غلظه حضرت رسول اكرم (ص)

رفتار خود را با نرمی و بازی همراه كنید

زیرا دوست ندارم كه در راه و روش شما درشتی و خشونت دیده شود.

از دیدگاه نظام تربیتی اسلام، انسان به اراده خداوند خلیفه خدا در روی زمین قرار داده شده است.

پس باید خدایگونه شود و به اخلاق الهی آراسته گردد و مظهر اسماء الحسنی شود. او در حركت از خودی خود و رسیدن به لقاء الله در مسیر و حركتی دائمی است و در این راه از تمامی موهبات خداوندی كه بدو عطا شده است اعم از اعضاء و جوراح و نیروهای نهانی خویش استفاده می نماید. چون معلومات و مهارت های مختلف انسان جنبه اكتسابی دارد. لذا برای به فعلیت درآوردن استعدادها و قوای خویش اعم از ظاهر و باطن لازم است به آموزش و تمرین بپردازد و اهمیت اردوهای تربیتی – آموزشی برای رسیدن به كمال لایق انسانی در همینجا آشكار می شود.

بطور كلی اهم اهداف اردوهای تربیتی – آموزشی در سه بخش خلاصه می شود :

• ساختن شخصیت انسانها و تربیت و تزكیه آنها

به منظور ثبت و گسترش یافتهای این پژوهش وگشوده شدن افقهای نوین در این زمینه وزمینه های مشابه پیشنهادهای زیر به پژوهشگران ومحققان آینده توصیه می شود:پیشهاد می شود پژوهشی مقایسه ای برای بررسی سطح عزت نفس و شدت افسردگی در بین بیماران افسرده وافراد بهنجار صورت گیرد.

-پیشنهاد دیگر مقایسه افراد ورزشکار و غیرورزشکار از نظر میزان وسطح عزت نفس می باشد .

– بالاخره بعنوان آخرین پیشنهاد رابطه عزت نفس وهوش برای مقایسه بین افراد تیز هوش وافراد متوسط میتواند موضوع پژوهش جذابی را فراهم سازد.

3-محدودیتهای پژوهش

خودبه کنار آمدن با چالشهای اولیه زندگی است .هرچه عزت نفس ما محکمتر و بیشتر باشد ،برای برخورد با مشکلاتی که در زندگی خصوصی ودر کار و شغلمان بروز می کند،آمادگی بیشتری داریم .افسردگی یکی از متداول ترین مشکلات روانی در جهان است و در واقع از این جهت مقام اول را داراست .وسعت این ناراحتی تابدانجاست که آن را با سرما خوردگی مقایسه میکنند.(زلیگمان ،1975)براساس آمار ارایه شده بین 9تا26درصد زنان و5تا12درصد مردان در طول زندگی خود ممکن است عوارض ونشانه های مختلف افسردگی را از خود نشان می دهند. حداقل 12درصد از جمعیت کشورهای پیشرفته در طی عمر خود برای معالجه علائم افسردگی به متخصصان روانی مراجعه می کنند و حدس زده می شود که 75درصد افراد یکه در موسسات درمان روانی بستری می شود دچار افسردگی هستند زنان دو برابر بیشتر از مردان به افسردگی دچار هستند واین نسبت در جمعیت های بالینی نیز گزارش شده است.(براون وهریس ،1978).مطالعاتی که در سالهای اخیر از طرف متخصصان سازمان جهانی بهداشت³(WHO)در کشورهای در حال توسعه آسیا و آفریقا انجام گرفته از افزایش دامنه شیوع افسردگی در میان ملل در حال رشد حکایت دارد.(سازمان جهانی بهداشت،1973) .احتمال بهبود افسردگی در اشخاص جوانتر نسبت به افراد مسنتر بیشتر است ونیز احتمال تجربه مجدد بیماری درآنها کمتر می باشد .(رونیزوهمکاران ،1984،بلاکروکلار،1987)در اجتماع امروزی کار بیش از پیش اهمیت پیدا می کند.وقتی یکدیگر را ملاقات می کنیم پس از سلام واحوال پرسی،اولین سئوالی که معمولا مطرح می شود این است: چکار می کنید؟کار نه تنها منابع مالی و سطح زندگی افراد را بهبود می بخشد،بلکه برسلامت جسمی وروانی آنها نیز اثر مثبت می گذارد.

اینجاست که گفته اقبال لاهوری مصداق پیدا می کند:

((ما زنده به آنیم که آرام نگیریم موجیم که آسودگی ما عدم ماست ))

امروز پیدایش و گسترش سریع شهرها وافزونی شدید جمعیت آن همراه با مسایل و مشکلات خاصی است که در طول تاریخ سابقه ندارد. اشتغال نیروی انسانی ،مهمترین و اصلی ترین هدف برنامه ریزی در هر کشور است و بدون آن زندگی فردی و اجتماعی تامین نمیشود چرا که که بیکاری نوعی بیماری و زمینه ساز بسیاری از نابسامانی ها و مشکلات می باشد.

در حال حاضر یکی از مسایل مهم در کشور ما ایران ،بیکاری است بویژه در قشر دانشجو وفارغ التحصیلان دانشگاهها که موجب مشکلات روحی وروانی عدیده ای در این افراد شده است .هدف از ارایه این پژوهش ،نقش اشتغال و بیکاری در عزت نفس میزان افسردگی دانشجویان می باشد وتلاش براین است که پژوهش حاضر حتی الامکان مورد توجه و استفاده مسئولین قرار گیرد.

بیان مساله

مساله عزت نفس و مقوله خود ارزشمندی از اساسی ترین عوامل رشد مطلوب شخصیت است .از برجسته ترین ویژگی های صاحبان تفکر واگر او افراد اخلاق ،داشتن اعتماد به نفس واحساس خود ارزشمندی بسیار بالاست .عزت نفس همیشه یک نیاز شخصی ضروری بوده که دردهه آخر قرن حاضر از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است .بررسی درباره شکست های شغلی نشان می دهد که یکی از دلایل محرز این شکستها (ترس از تصمیم گیری)است.تمام کسانی که در هر درجه و مقام قرار دارند،از سطح مدیران عالی رتبه تا کارکنان صفوف مقدم به عزت نفس بیشتر احتیاج دراند و توجه به این نکته برای درک بیکاری سطح بالا ضرورت دارد مفهوم عزت نفس نباید با مفهوم خود پنداره اشتباه شود .خود پنداره عبارت است از مجموعه ویژگیهایی که فرد برای توصیف خویشتن بکار می برد. یک فرد ممکن است خودش را یک فوتبالیست خوب،علاقمندبه داستانهای علمی بداند که اینها محتوای خود پنداره را تشکیل می دهند و اما عزت نفس عبارت از ارزشی است که اطلاعات درون خود پنداره برای فرد دارد واز اعتقادات فرد در مورد تمام صفات وویژگیهایی که دراو هست ناشی می شود مفهوم افسردگی از دیدگاه آسیب شانسی یک حالت درونی است که باغمگینی ،بیحوصلگی ،دلتنگی یا دل گرفتگی ظاهر می شود وشامل یک طیف وسیعی است که در یک سر این طیف حالات طبیعی ودر سوی دیگر آن حالتهای کاملا بیمار گونه قرار دارد. برای بیماری افسردگی تب مثال خوبی است: به دنبال در بخشی از بدن،آماس بوجود می آید این آماس موجب تظاهراتی از تنش می گیردد که خود را به شکل تب بروز میدهد اما تب نیز به نوبه خود مکانیسم های دفاعی بدن را بر می انگیزد مانند: ازدیادی گلبولهای سفید یا پادتن ها که با ارگانیسم های عفونت را مبارزه می کنند. بنابراین بیماری حاصل از تب ،هم درد و هم واکنش در برابر آن است .افسردگی را یم توان به همین گونه در نظر گرفت نشانه های حقیقی ناآشکار و نشانه های آشکار بیماری افسردگی ،همانطور که توصیف شد می توانند هم نتیجه فشار وارده برفرد وهم ناشی از بسیج مکانیسم های دفاع روانی فردباشند که در برابر آن فشار سازگاری بوجود می آورند.بیکاری یا از دست دادن شغل نیزخود به عنوان یک رویداد مطلوب در زندگی میتوانند در درجه افسردگی فرد نقش داشته باشد. با توجه به مطالب فوق ،پژوهش حاضر به طور کلی به دنبال پاسخی برای سئوالهای زیر است:

1- آیا در جامعه ما نداشتن شغل یا از دست دادن آن تاثیری در عزت نفس افراد دارد؟

2- آیا بیکاری به عنوان یک عامل نقشی در درجه افسردگی دارد؟

3-آیا دانشجویان شاغل از نظر سطح عزت نفس در سطح بالاتری از دانشجویان بیکار قرار دارند؟

4-آیا افراد شاغل از نظر میزان افسردگی در سطح پایین تری از افراد بیکار قرار دارند؟

یکی از موضوعات مهم در بهداشت روانی عزت نفس می باشد. که منظور همان عزت نفس وخودپندار فرد می باشد.

دو مفهوم کلیدی در مورد عزت نفس وجود دارد:

1-احساس دوست داشتن وپذیرش توسط دیگران

راهکارهایی جهت کمبود اطلاعات فرهنگی در رسانه ها ارائه شود و اینکه تا چه حد رسانه ها می توانند بر نحوه انتقال فرهنگ تأثیر گذار باشند .

5- ضرورت تحقیق:

همانطور که می دانیم فرهنگ یکی از عوامل پیشرفت جوامع است و کشوری که سطح فرهنگ پایینی داشته باشد الزاماً در موارد مختلف اقتصادی و اجتماعی و غیره هم پیشرفت نخواهد کرد و یکی از عواملی که تأثیر بسزایی در آموزش فرهنگی ارتقاء فرهنگ دارد رسانه ها هستند که باعث اوج یا سقوط فرهنگ در جامعه ای می شوند و همین طور دیده می شود که بسیاری از کشورها در فقر بسیار فرهنگی به سر می برند دو در برخی کشورها رسانه ها جامعه خود را هدایت می کنند . پس ضرورتی که رابطه ی بین فرهنگ جامعه و رسانه وجود دارد و همچنین راهکارهای مختلفی که رسانه می تواند در بهبود این مسئله ارائه دهد بررسی شود و تأثیر فرهنگ بر رسانه و بالعکس و تأثیر مخاطبان بر رسانه و بالعکس و تمامی مواردی که می توان آنها را در ارتقاء یا رکود فرهنگی یک جامعه جای داد بررسی کرد تا بتوان به وسیله این تحقیق نقش رسانه بر فرهنگ سازی را یادآوری و راه حل هایی را بتوان ارائه کرد تعریف اصطلاحات و واژه ها:

فرهنگ Culture فرهنگ به معنای دانش، ادب، علم و معرفت تعلیم و تربیت آثار علمی و ادبی یک قوم یا علت و نیز به معنی فرهنگ لغت نیز هست .

فرهنگ جمعی Massculture

جوامع توده وار: Masssocity از نظریه های * و رامت است که وابستگی های متمایل نهادهای مقتدر جامعه و رسانه های عمومی و یکپارچگی آنها را بیان می کند .

افکار عمومی Public opinion داشتن نظرات مشترک در یک جمع و گروه کثیری از مردم و جامعه را افکار عمومی گویند .

برجسته سازی : Sharpeniny به معنای بزرگ جلوه دادن بیش از حد یک چیز یا موضوع است .

پیام :Massaye پیام معنی و مفهومی است که از طرف شخصی به شخص دیگر می فرستند تا معنی مورد نظر در ذهن او تجلی یابد و همان پیغام یا پیام در ذهن افراد است

جهانی شدن : مارشال مک لوهان: دهکده جهانی تغییر فرهنگ و از بین رفتن مرزها توسط رسانه های جمعی

تبلیغ جمعی Masspropagnda Masspripagandda

فصل دوم:

تاریخچه تحقیق :

موضوع ارتباط از یونان باستان تا قرن هجدهم ، بیشتر از لحاظ ذهنی و محتوایی مطرح بوده است و اندیشمندان اجتماعی همواره ترغیب را معادل ارتباط می دانستند با پیدایی انقلاب صنعتی و آغاز عصر روشنگری علمی و ادبی در اروپا مسئله ارتباطات، بیشتر به قلمرو سیاسی اجتماعی گام نهاد و به طور مستقیم به امور روزمره حیات اجتماعی پیوند خورد و به عنوان یک پدیده عینی ، مورد توجه قرار گرفت . با پیچیدگی جامعه بشری و گسترش تکنولوژی، توجه به شیوه انتشار و کانالهای پخش اندیشه های انسان اهمیت فراینده ای یافت و موضوع ارتباطات ، ابعاد تازه تری به خود گرفت . گروههای اجتماعی برای کسب امتیازات بیشتر بر سر تصرف ابزار های پخش پیام با یکدیگر به ستیزه پرداختند و در میان مطبوعات به عنوان مهمترین کانال پخش عمومی، سرچشمه اختلافات اجتماعی و یکی از عوامل انسجام جامعه و همبستگی میان فرد و جامعه و حل و فصل تنشها و کشمکش های میان گروههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفت.

در دهه های 1930 و 1940 متغیر های جدیدی در حوزه ارتباطات کشف شد که بیشتر جنبه روانشناختی داشت از نیمه های قرن بیستم پژوهشهای مربوط به ارتباطات اجتماعی در پرتو کوششهای ثمر بخش اندیشمندانی چون پل ( ازارسفلد، کورت لوین، هارولدلامول، کارل ها ولند ، کارل دویچ و ….) به ثمره نشست . پژوهش در حوزه ارتباطات اجتماعی جنبه تجربی به خود گرفت و موضوعات جدیدی بر اساس متغیر های روانشناختی و جامعه شناختی مطرح شد که از میان آنها به چهار موضوع عمده می توان اشاره کرد .

• موضوع تبلیغات و تأثیر آن بر روند شکل گیری افکار عمومی که در فاصله میان دو جنگ جهانی ، توسط اندیشمندانی نظیر لوملی، لی ولی، و تونیس، وبلومن استاک و … مورد توجه قرار گرفت آنچه در این پژوهش جلب توجه می کرد و وحشت همگان را برانگیخته بود ، شعار های ترقی خواهانه و مردم پسندی بود که یکی از عوامل موفقیت لنین در شوروی ، هیتلر در آلمان و موسولینی در ایتالیا محسوب می شد … در این پژوهشها، تحلیلهای جالبی از ترغیب سیاسی » و چگونگی انجام آن و همچنین ، مقالات توصیفی بیشماری با شرح جزئیات پیرامون تبلیغات سیاسی و اثر بخش آنها انتشار یافت .

• پژوهش پیرامون رفتار رأی دهندگان در انتخابات و تأثیر رسانه های جمعی بر رفتار گیرندگان پیام . نخستین جامعه شناسانی که در این زمینه به پژوهش پرداختند عبارتند از : پل لازارسفلد و برلسون و همچنین کامپ بل، میلر، کانورس، واستوکن نتایج پژوهشهای گرانقدر این افراد که زمینه های پژوهش علمی منظم را در ارتباطات فراهم آورد.

• مطالعات پیرامون تأثیر ارتباطات سیاسی در سطح ملی و بین المللی ، نظیر مطالعات کارل لویچ و پیروانش درباره شالوده ملی گرایی بر اساس اطلاعات و ارتباطات و نیز مطالعه ( اسول ولیتر، پیرامون سخنرانیهای سیاسی و تحلیل محتوای آنهاست .

• مطالعات سنتی پژوهشگران و نیز روزنامه نگاران پیرامون مسائلی نظیر « مطبوعات»، « دولت» ، « افکار عمومی» و « روابط میان آنها» یکی از نخستین پژوهشگران و در عین حال روزنامه نگارانی که در این زمینه نظریات قابل توجهی عرضه کرده است .

یکی از عملکرد های رسانه ها از زمان نقالان تا عصر کتابهای دست نویس ، پیش از اختراعات چاپ تا عصر تلویزیون، فرایند القاء ، تقویت ارزشها، باورها، سنتها و معیارهای رفتاری بوده است پژوهش در این زمینه تا جنگ جهانی اول به طور جدی صورت نگرفته است ، اما همزمان با رشد پرشتاب وسایل ارتباط جمعی در اواسط قرن 20 بیستم ضرورتی روز افزون برای آگاهی بیشتر در زمینه فرایندها و تأثیر این وسایل پدید آمد .

چکیده ی تحقیق:

موضوع تحقیق عبارت است از بررسی رسانه های جمعی و تأثیر آن بر فرهنگ جامعه است . در ابتدا به توضیح و مورد نظر پرداخته و بیان علل و چگونگی انتخاب موضوع و کلماتی که باید در آن به توضیحی خاص خواسته پرداخته شده است و همچنین فرضیه های این تحقیق را بیان نموده و هدف از ضرورت انتخاب این موضوع را بیان نموده ایم و همچنین محدودیتهای این تحقیق را نیز بر شمارده ایم . در فصل دوم این تحقیق به تاریخچه ی این تحقیق و از اوایل پیدایش و ضرورت نیاز به وسایل ارتباط جمعی پرداخته ام و سپس به ادبیات موضوع را توصیف توضیح داده ام و همچنین ویژگی رسانه ها ی جمعی و توضیحات موارد دیگر را به آن پرداخته و تا مورد کوری برای کسی باقی نماند و در فصل سوم این تحقیق به تعریف فرضیه های خود را بیان کرده و توضیح داده ایم و جامعه آماری و نمونه گیری را تعریف و موارد آن را بیان کرده و توضیح داده ام و جامعه آماری و نمونه گیری این تحقیق را نیز بیان کرده ام . و انواع روش تحقیق را به طور مختصر توضیح داده ام و همچنین به جمع آوری اطلاعات و انواع جمع آوری اطلاعات را بیان و توضیح کافی برای آن مبذول داشته ام . و همچنین پرسشنامه ی این تحقیق را نیز تهیه و در پیوست آن قرار داده ام . در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل فرضیه ها پرداخته و همچنین به جدول فراوانی و به رسم نمودار ( ستونی) هسپتوگرام و دایره ای آن را کشیده و در فصل پنجم به نتیجه گیری فرضیه ها پرداخته و راه حل ها و پیشنهاد های ارائه شده است و در پایان منابع و مأخذ را مشخص کرده ام .

فصل سوم روش تحقیق:

خودپنداری و خوش بینی 36

پیشینه پژوهش 38

معرفی آزمون 48

مقاله : خویشتن پنداری (خودپنداره، خوپنداری) Self Concept 49

فصل سوم : روش تحقیق 62

جامعه 63

حجم نمونه 64

ابزار گردآوری اطلاعات 64

روش گردآوری اطلاعات 65

روش آماری 66

فصل چهارم : یافته ها و تجزیه و تحلیل داده ها 67

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری 71

پیشنهادات 74

محدودیت ها 75

منابع و مأخذ 76

فصل اول:

کلیات تحقیق

مقدمه

توانایی و استعداد و دانایی و اراده بشر که از قوای درونی او سرچشمه می گیرد، توانسته به مجموعه مجهولات بی شماری در حوزه طبیعت و محیط و ترکیبات مواد و حیوانات و گیاهان دست یابد.

انسان در شناخت و پرداختن به خود نیز غافل نبوده و از هزاران سال پیش و از زمانی که موجودیت خود را روی کره خاک شناخته است به تخصص و جست و جو و بررسی و تحلیل رفتارها و ابعاد وجودی و نگرش ها و ویژگی های خود پرداخته است.

با این تفاوت که در گذشته های خیلی دور دانش و آگاهی بشر بسیار اندک بوده و شناخت و بررسی ویژگی های انسان نیز در حد اسطوره و حدس و گمان و انتساب رفتارهای خود به خدایان و اسطوره های اعتقادی بوده است. (ضمیری، 1373)

استفاده از قوه های درونی و استعدادهای بالقوه و تقویت و ممارست در رفتارها منجر به کشف پدیده ها و امور مرتبط با انسان و روابط آنها شده است شناخت مطلق از انسانها میسر نیست.

یکی از شناخت های مهم و پیچیده در مورد انسان شناخت خود انسان است که چگونه موجودی است؟ دارای چه قوای درونی و تقویت آنها ئر تعاملات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و تحصیلی و شغلی و خانوادگی چه پیامدها و نتایج را به بار می آورد؟

همه ی این سوالات و پاسخ ها شخصیت انسان را به وجود می آورد. و در واقع شخصیت هر فردی مجموعه ای از توانایی ها و استعداد ها و باورها و علایق و انگیزه ها و رفتارهای صادره و در مقابل محیط و محرک ها است. (دوران شولتز، 1377)

هر فردی نسبت به خود شناختی دارد برخی خود را افراد ترسو و بی اعتماد و نالایق تصور می کنند و برخی خود را توانا و برتر و لایق و با اعتماد به نفس می دانند برخی از توانایی و استعدادهای خود به نحو مطلوب استفاده می کنند و از این رهگذر باز هم راضی نمی باشند. (کولی کن، حسینی. 1367)

بعضی ها تحول و تغییرات را دوست دارند و از زمان حال راضی نمی شوند و دائم در حال تغییر وضع جدید هستند و عده ای به سنت ها و رفتارها پایبند می مانند و از تغییر و تحول وحشت دارند.

در این تحقیق درصدد بررسی خود پنداری دانشجویان دختر و پسر هستیم.

«کلیات»

بیان مسئله :

خود پنداری یا نوع شناخت نسبت به خود و نوع از خویشتن و بروز رفتارها و نگرش های متناوب با این تلقی از خود پنداری نامیده می شود. (راجرز، نظریه های شخصیت 1987) خود پنداری ممکن است مثبت با منفی باشد، خود پنداری در واقع برداشت فرد از شخصیت خود است. اگر فردی نسبت به خود نگرش حقارت آمیز ناتوان، بی اراده، کم صحبت، گوشه گیر، راحت طلب، گروه گریز، ترس داشتن به هنگام تصمیم، عدم جرأت ورزی داشته باشد. همین رفتارها و صفات و ویژگی ها در پاسخ محرک از وی صادر می شود. برعکس اگر فردی خود را شجاع و باعزت نفس بالا، جسور، مطمئن، بااراده، خودجوش متعالی و موثر بشناسد، اتفاقاً همین خصوصیات و ویژگی ها در بروز رفتارهای او مشاهده می شود.

نظریه راجرز نسبتاً در همین راستا طراحی شده است و وی معتقد است که انسان پرخاشگر آفریده شده را با برتری طلبی تعویض نمود. وی معتقد است که انسان هر لحظه در حس برتری جویی به سر می برد و برای رسیدن به هدف های ترسیم شده از همه ی قوا و استعداد و توان خود استفاده می کند و به هدف می رسد و هدف نایل شده خود پله ابتدایی برای هدف های بعدی به شمار می رود و این برتری جویی او را تا به هدف نهایی و متعالی نایل می سازد. (دوران شولتز 1378)

کودکان در منزل مشاهده می کنند که برادرشان در اثر کمک به جمع کردن و برتری سفره مورد تشویق و حمایت والدین قرار می گیرد. و این احساس نوعی انگیزش و برتری طلبی نسبت به برادر را در وی احیاء می کند تا خود را در جلب حمایت و تشویق والدین بالاتر از برادر بزرگترش نشان دهد این احساس و هیجان و انگیزش عامل حرکت و هدف برخورداری از محبت و حمایت والدین است.

در این تحقیق واژه ی خودپنداری در جهت مثبت ارائه شده است یعنی قصد محقق این است خود پنداری مثبت و متعالی از خود نظیر … بااراده بودن، عزت نفس بالا، ایفای نقش و استعداد و توان خود و قابلیت ارائه ارزش ها و نقش های خود در مواقع لازم بدون ترس و اضطراب و واهمه در میان دانشجویان دختر و پسر چگونه است.

اهمیت و لزوم طرح مسئله :

اگر خودپنداری را تلقی خود فرد از ویژگی ها و خصوصیات و توانایی ها و استعدادهای خود را بدانیم و اگر خودپنداری را در ارائه رفتارهای روزمره و تحصیلی و شغلی و فردی و اجتماعی موثر بدانیم و اگر خوپنداری را در پرورش استعدادها و تقویت خلاقیت ها و حفظ تمامیت نقش افراد به هنگام ضروری مهم و لازم بدانیم و این صفات و ویژگی ها را در پیشرفت تحصیلات و ترقی ماهیت و انجام شغل و تعامل بریا و زنده رفتارهای ارتباطی چشمگیر و مؤثر بدانیم و افراد را در مقابل موفقیت های هراس و اضطراب و تردید و دودلی قوی و قاطع و خودمدار و مسئول و متعهد تلقی کنیم تا چه میزان شاهد موفقیت های تحصیلی، شغلی، خانوادگی، اجتماعیو فرهنگی و هنری می شویم و همین رفتارها باعث تقویت این رفتارها در دیگر افراد هم سالان و هم گروه و هم خانواده می گردد و افراد دارای ثبات قدم و اراده استوار و به دور از شک و دودلی خواهند بود، هیچ گاه گناه و تقصیر کار و ایفای نقش خود را به دیگران و یا شانس موقعیت ممنتقل نمی کنند و همه ی عواقب کار خود را خود به عهده می گیرند.

خود پنداری دانشجویان از چند نظر اهمیت خاص دارد :

الف ) اینکه عناصر و چهره های علمی و تحصیلی و شغلی آینده نظام تولید و اراده ی امور سیاسی و اجتماعی و اقتصادی کشور هستند.

ب ) از این نظر که پدران و مادران آینده نزدیک جامعه و هسته اصلی خانواده ها در ارائه و الگوهای رفتاری مختلف برای فرزندان می باشند.

ج ) از این منظر که توسعه و رشد علمی و تکنولوژی منوط و معطوف به آنها می باشد.

د ) حوزه عناصر و نیروهای دانشجویی منشأ توجه و میزان دانش و اندیشه و عملیت دانایی در نگاه جهانی هستند و اگر دانشجویان فرهیخته و باهوش و مقتدر باشند و از خودپنداری والا برخوردار باشند نشان فرهنگ و تمدن قابل طرح و ارائه در سطح جهان است.

هـ ) نقش دانشجویان دختر و پسر در جهان امروز مثل گذشته نیست و زنان مثل مردان نقش های بزرگی در اداره امور، تصمیم های حیاتی و مسئولیت های خطیر و سرنوشت ساز از آموزش و مدیریت تا بهداشت و نمایندگی و وزارت و وکالت و رهبری و هدایت عمومی جامعه را به عهده دارند.

اهداف تحقیق :

هدف های عمده این تحقیق عبارتند از :

1 ) تبین مفهوم خود پنداری و درک خویشتن توسط دانشجویان دختر و پسر ایرانی ؛

2 ) معیارها و شاخص ها و نمودهای خودپنداری دانشجویان دختر و پسر ؛

3 ) عوامل و زمینه های ایجاد و بروز خودپنداری مثبت ؛

ابزار گردآوری اطلاعات 48

داده های خام نمرات اجتماعی و انزوا و خلاقیت 49

نمودار شماره 1 فراوانی کودکان منزوی و اجتماعی 51

نمودار پراکنش 56

« فهرست مطالب »

عنوان صفحه

فصل چهارم : 59

تحلیل یافته ها 60

تحلیل نموداری یافته ها 62

تحلیل استنباطی یافته ها 63

تحلیل آلفای کرونباخ 64

اعتبار و روایی ابزار گردآوری اطلاعات 65

فصل پنجم : 68

نتیجه گیری 69

محدودیت ها و مشکلات تحقیق 72

پیشنهادات 75

ضمائم و پیوست ها (خلاقیت تورنس) 77

منابع و مأخذ 92

فصل اول :

øمقدمه

øکلیات (طرح مساله)

øاهمیت و ضروت تحقیق

ø اهداف تحقیق

øفرضیات تحقیق

øتعاریف عملیاتی

 

مقدمه :

خلاقیت اصطلاح و واژه اغی است که امروزه در محافل علمی و آموزشی و دانشگاهی و کارگاهی و حتی اذهان عموم مردم کاربرد فراوانی دارد.

فراوانی این کاربرد و استفاده از این اصطلاح به موقعّیت فعلی و رشد و ترقّی و پیشرفت جامعه، مربوط می شود. البته این بدان معنی نیست که در سال های گذشته خلاقیت وجود نداشته است زیرا زمینه های پیشرفت و توسعه و رشد و تعالی در عرصه های مختلف که امروزه شاهد هستیم در گذشته پی ریزی شده است.

اما آنچه که در حال حاضر احساس می شود یک نیاز عام و عمومی است ولی در گذشته این اصطلاح و واژه بصورت خاص در میان عدّه ای از فرهیختگان و نخبگان مشهود بود. زیرا این عدّه خاص در دانشگاه ها و مراکز علمی کارهای بدیع و نو خلق می کردند ولی امروزه شاهد خلاقیت بسیار جدید و بدیع یک کارگر ساده در کارخانه یا یک کشاورز در تولید یک محصول خاص یا یک گاودار در تربیت و اصلاح نژاد یک دام و یا یک معلّم در ابداع روش جدید تدریس و مطالعه و یا یک تولید کننده در تولید قطعات صنعتی و یا یک خانه دار در طرز استفاده از مواد غذایی و حفظ و نگه داری از آنها هستیم. و این امر در هر حال حاضر باعث توجّه عده زیادی از دسته های مختلف شغلی و عملی هم شده است.

خلاقیت بیانگر فرآیندی است که طی آن درک کامل و همه جانبه از یک موضوع پدیده و بازیابی آن در درک زوایای ناپیدا و کشف روابط میان مفاهیم و تجزیه و تحلیل داده ها در فضایی از ابداع و نوجویی بوجود می آید (شجری 1379)

تعریف کلی خلاقیت شامل عناصر و پارامترهای چندی است که اولاً خلاقیت یک فرآیند و جریان است و در ضمن در طی فرایند اطلاعات و آگاهی کامل از موضوع که به درک کامل اشاره شده وجود دارد در کنار این آگاهی کامل بازیابی و بازشناسی همه فرایند پدیده یا موضوع در ذهن همراه با زوایا و عناصر مجهول و کشف روابط آن و نیز تجزیه و تحلیل داده ها در هر بخش در انگیزه و فضایی از ابداع و اختراع امر خلاقیت را محقق می سازد.

در این گزارش که به موضوع خلاقیت پرداخته ایم به مقایسه این امر در میان کودکان اجتماعی و منزوی حدود سنی 8 ساله اقدام شده است، هر چند از همان آغاز پاسخ این سئوال روشن است که خلاقیت کودکان انزوا طلب و اجتماعی چگونه است؟ ولی باید غافل نبود که گاهی کودکان انزوا طلب اتفاقاً به دلیل خلاقیت و در فکر فرو رفتن به خاطر موضوعی منزوی شده اند و باید دقت کافی بعمل آید که در این تحقیق به زمینه های این موارد اشاره شده است.

«کلیات»

رمز خدا در میان آوایی رسا و زمزمه ای پنهان نهفته است.

(ابن عربی)

بگوید روان گر زبان بسته شد بنالد جان گر تنت خسته شد

(فردوسی)

آنچه یک دیدن کند ادراک آن سال نتوان نمودن با بیان

(مولوی)

هدف از آوردن این سه مضمون بسیار ژرف عمیق از سه قلّه و سرافراز تاریخ و ادبیات و عرفان ایران و در واقع جهان این است که خوانندگان این ذهنیت را از ذهن خود خارج کنند که انزوا و گوشه گیری همیشه مترادف و هماهنگ با حقارت و گوشه گیری محض و فراز از حقیقت و پناه بردن به درد و الم و خیالات خود و در کل فرار از خود و جامعه است.

گاهی انزوا و فاصله گرفتن از جمع و کنره جویی از گروه و جمع بی اثر و ناخالق هدفی بدنبال دارد که از هزار فریاد و سکوت رساتر و ارزشمندتر است و باید در درک و شناخت انزوا گرایی و گوشه گری کودکان و نوجوانان کمال دقت و توجه و حساسیت را نشان بدهیم زیرا ممکن است در تعبیر و تفسیر گوشه گرایی کودکان با تمرکز و اعتماد به نفس به خود و توجه به مجهولات محیط اطراف دچار اشتباه و دگرونی شویم.

کودکان دوره ابتدائی بخصوص حدود سنی 8 ساله عموماً در کلاس دوم ابتدائی قرار دارند. و از لحاظ روانی چون بتازگی از محیط و جو خانواده و گروه عاطفی نخستین جدا و به گروه مدرسه نیز الحاق شده اند. دارای حساسیت ها و ظرافت های عاطفی و شناختی و احساسی خاصی هستند. (قنادان 1375 ص ، 25).

اصولاً طبق نظریات مختلف روان شناختی بخصوص نظریه عقالانی پیاژه دارای طرحواره های رفتاری (حسی – حرکتی) سریع و قابل رشد هستند (پیاژه 1371 ص، 125) و کودکان با خزانه فراوان طرح های رفتاری وراثتی بدنیا آمده و پس از دو سال توانایی عمل متقابل با دنیای بی واسطه اشیاء و مردمان را به گونه ای کارآمد کسب می کند.

کودک دارای طرحواره هایی است که او را در دستیابی به اشیاء و کارگری آنها در میل به هدف های خویش یاری می بخشد. طفل همچنین به تجربۀ اشیاء به منظور نیل به فهم عملی و ویژگی های آن می پردازد. این تجربه ها اگر چه مفید هستند امّا جملگی آنها به امور عینی یعنی اشیای حاضر در حوزۀ ادراکی کودک محدود می شوند مثلاً کودک برای پایین آوردن بادکنکی از سقف و دین چوب از آن برای پایین آوردن بادکنک استفاده کند اما از روابطی که میان اشیای خارج از حوزه دیداری او وجود دارند تصوری ندارد. و طفل فقط توانایی عملی بر اشیای را دارد که مستقیم در حوزۀ ادراکی او قرار گرفته است که در اواخر دو سالگی فرایندهای شناختی ذهنی نوین در کودک آغاز می شود.

یکی از جنبه های فهم رشد شناختن ظهور کنش علامتی است که اشاره به توانایی هایی دارد که از دو تا چهار سالگی در کودک پدیدار می شود مثلاً کودک می تواند نمادی از یک شی را به جای شی دیگر که قبلاً دیده و هم اکنون از نظر غایب است تصور کند برای مثال دوچرخه ای که قبلاً دیده و هم اکنون از نظر غایب است یا نماد یک چوب به جای دوچرخه عملی دوچرخه سواری را تجربه و تقلید می کند.

در مرحله 7 تا 10 و یازده سالگی همکاری ابتدایی در شخصیت کودک پدیدار می گردد و کودک درک بهتری از قواعد بازی پیدا می کند. در حالیکه معلوماتش درباره ی بازی کامل نشده است. درباره قواعد بازی به چیرگی رسیده است. و برای یادگیری سایر قواعد بازی هم کوشش می کند. و در این سنین با همبازی وهم سن خود همکاری و هم رقابت می کند. این همکاری با همباز ی خود بر سر مجموعه ای از قواعد است که در چهارچوب آن بازی را ادامه می دهند. و این همکاری بدان معنی نیست که یک یا چند کودک یک یا چند کودک را یاری می کنند تا به هدف مشترکی برسند. بلکه رقابت برای آن است که هر کودک برای برنده شدن خود تلاش می کند و در عین حال به یک چهارچوب موافقی در بازی پایبند است. و چون در سایر زمینه ها مثل کلک زدن و تزویر به حد کمال نرسیده است بازی با آرامش و توافق ادامه پیدا می کند. (پیاژه 1371 ص، 163)

پیاژه معتقد است که در کودکان 4 تا 5 سالگی قواعد و قوانین ثابت و مقدس هستند ولی در حدود 9 تا 10 سالگی در عین احترام به قواعد و مقررات درکی از تغییرات در قواعد بازی پیدا می کنند. این مسئله در این تحقیق بسیار مهم است زیرا این مرحله است که کودک در واقع نوعی جرأت و ادراکی از تغییر در قواعد و قوانین پیدا می کند که به مسئله خلاقیت و موضوع این گزارش مربوط می شود. (پیاژه 1371 ص، 165).

پس به بعضی دلیل از نظر ساخت شخصیتی کودکان تا سنسن 5 سالگی عموماً فاقد ایجاد و رفرم در قواعد و بازی ها و اطلاعات هستند ولی پس از این سالها و حدود سال های 8 و 9 سالگی این درک در کودکان شکل می گیرد که در برخی از موارد می توانند قواعد بازی و تغییر در شناخت ها را بوجود آورند. که اصطلاح پیاژه در دین زمینه عبور از مطلق گرایی است. زیرا تا این زمان فکر می کرد که این بازی که پدرش برای آنها طراحی کرده یک بازی مطلق و پدرش آدم عجیب و اعجوبه ای است که این بازی را طراحی و به آنها یاد داده است اما پس از این دوره و آغاز سنین 8 تا 10 سالگی این صفت و ویژگی در اثر افزایش معلومات و تجربه های عینی و بار وراثتی به امکان تغییر و تبدیل قوانین و مقررات در امور وجود دارد.

ویژگی کودکان خلاق :

کودکان تیز هوش و با استعداد کسانی هستند که توانمدیهای قابل توجهی در عملکرد کنش های هوشی نشان میدهند. این کودکان به طور بالفعل یا بالقوه در یک یا چند زمینه از خود برجستگی خاصی نشان می دهند (غلامعلی افروز 1373 ص، 190).

1 ) توانایی در هوش عمومی

2 ) استعداد خاص تحصیلی

3 ) تفکر خلاق یا مولّد

4 ) توانایی رهبری

5 ) هنرهای تجسمی و نمایشی

6 ) توانایی روانی – حرکتی

بر اساس تعریف ترمن کسانی که از بهرۀ هوشی دو انحراف معیار بالای میانگین (100) باشند تیز هوش هستند – به عبارت دیگر آن دسته از کودکانی که بر اساس آزمون هوشی عمومی (استنفرد – ینیه) (گنجی 1373).بهره هوشی آنها 132 یا بالاتر باشد تیز هوش قلمداد می شوند.

ویژگی های رفتاری کودکان خلاق

1 ) کمال جویی

2 ) شدت و عکس العمل سریع

ویژگی های عمومی کودکان و دانش آموزان خلاق و تیز هوش : (افروز 1373 ص، 197).

1 ) برخورداری از بهرۀ هوشی بالاتر از متوسط (100)

2 ) برجستگی خاص در یادگیری و یادسپاری و یادآوری مطالب

3 ) حافظه قوی : مطالب مورد علاقه را با سرعت و دقت خارق العاده فرا می کیرند.

4 ) پر انرژی بودن : غالباً نیاز کم تری به خواب دارند.

5 ) قدرت تخیل : اغلب این کودکان همبازی های خیالی هم دارند.

6 ) کنجکاوی : دوست دارند سئولات فراوان و پیچیده مطرح کنند.

7 ) ارائه پاسخ های پیچیده : در پاسخ سعی می کنند به زمینه های پیچیده و بدیع رو آورند.

8 ) درک سریع روابط بین عناصر و پدیده های مختلف

9 ) گستردگی خزانه بغات

10 ) سلامت کلامی : نسبت به همسالان از قدرت و سلامت روانی کلامی بالاتری برخوردارند.

11 ) خوش خلقی.

12 ) گستردگی دامنه علایق

13 ) گستردگی دامه توجه

14 ) قدرت تفکر انتزاعی

15 ) سازماندهی تازه از اطلاعات دریافتی

16 ) حساسیت فوق العاده

17 ) کمال جویی

18 ) علاقمندی نسبت به دیگران

19 ) قدرت رهبری و تمایل به نظارت

20 ) تمیزی و توجه به ظاهر فیزیکی و بهداشت

کودکان و دانش آموزان انزوا طلب :

بر خلاف دانش آموزان خلاق و بااستعادا دانش آموزان منزوی و گوشه گیر دارای صفات و ویژگی های زیر هستند.

1 ) از لحاظ هوشی در سطوح مختلف وپراکنده قرار دارند زیرا دانش آموز با استعداد هم ممکن است منزوی وگوشه گیر باشد.

2 ) از لحاظ میدان تحرک و حوزه فعالیت رفتاری کاهش نرخ رفتاری بخصوص در بازی و شرکت در گروه را دارند.

3 ) علاقه و انگیزه ای به یادگیری مطالب جدید ندارند.

4 ) دارای فراوانی ارتباط کلامی و غیرکلامی بسیار اندک هستند.

5 ) معمولاً از یک عقده و گره خلقی یا جسمانی یا اجتماعی در رنج هستند.

6 ) این قبیل کودکان از لحاظ شخصیتی کم رو و خجالتی و معمولاً دارای اضطراب در برقراری ارتباط هستند.

7 ) در برنامه ریزی هفتگی و کلاسی و درسی دچار ضعف هستند.

8 ) به امور و فعالیت های فردی و نظافتی کم اهمیت هستند.

9 ) در مورد موارد و مسایل جدید نه تنها رغبت نشان نمی دهند بلکه با نوعی بی میلی و گریز از آن فرار می کنند.

10 ) هیچ اهمیتی به پیشرفت ها و موفقیت های همسالان نمی دهند.

اهمیت و ضرورت مسأله :

در همهی صفات و ویژگی های ذکر شده پذیرش خویشتن یک اصل جدای ناپذیر است. (شاکتی کواین 1383 ص، 111).

زیرا اگر کودکی با داشتن صفات 20 گانه خودش را قبول نداشته باشد اصولاً معنی و مفهوم خلاقیت زیر سئوال می رود.

در دنیای امروزه و جهان معاصر پرورش و آموزش کودکانی با اصفات و ویژگی های خلاق وکارآمد برای پیشبرد اهداف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حتی نظامی و … یک امر لازم و بلکه واجب است.

تنها مسئه ای که در این تحقیق همانطور که در مقدمّه نیز به آن اشاره گردید این است که محققان و صاحب نظران و اندیشمندان بخصوص درباب تصمیم و تربیت در تمیز و تفکیک کودکان منزوی و انزوا طلب واقعی از کودکانیکه فقط بخاطر تمرکز و توجه و ایجاد تخیل خلاقیت و تجزیه و تحلیل امور و عناصر پدیده ها به خود پناه می برند دقت لازم را مبذول دارند.

زیرا التقاط و عدم تفکیک کدکان خویش دار و خود مدار با کودکان و دانش آموزان منزوی و گوشه گیر خود باعث بروز مشکلات دیگری می شود.