موقعیت میوه و سبزی‌های تازه از یک تمایل جهانی به سوی غذای طبیعی تازه که پنداشته می‌شود نسبت به غذاهای فرایند یافته و حیوانی دارای مواد شیمیایی افزاینده‌ی کمتری هستند، سود می‌برد. احساس جامعه نسبت به غذاهای فرایند یافته بر این است که روی صنعت باغبانی فشار وارد شود تا فرآورده‌ها حالت تازگی و طبیعی خودشان را از راه استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی در طول تولید و پس از برداشت نگه دارند. به هر حال از آنجایی آنها سیستم بیولوژیک زنده هستند، پس از برداشت از بین می‌روند. آهنگ از بین رفتن به میزان زیادی در میان فرآورده‌ها متفاوت است و روی هم رفته بستگی به آهنگ متابولیسم آنها دارد ولی برد بسیاری از آنها سریع است. به هر حال با افزایش مناطق دور دست تولید از مراکز جمعیت در کشورهای در حال رشد و رشد یافته، زمان جابجایی از مزرعه به بازار زمان شایان توجهی است. بنابراین زنجیر پیشرفته بازار رسانی که تقاضا برای فرآورده را افزایش می‌دهد نیز به فناوری‌های پس از برداشت را ایجاد کرده است تا کیفیت فرآورده برای مدت طولانی حفظ شود(راحمی 1386).

توت فرنگی یکی از بی‌نظیرترین ریزمیوه‌های مناطق معتدله است که در دهه‌ های اخیر در زمره تولیدات مهم و تجاری نیز قرار گرفته است این محصول به دلیل عطر ، طعم و محتویات سرشار از ویتامین آن به خوبی شناخته شده و جایگاه خود را در رژیم عذایی میلیون‌ها نفر در جهان پیدا کرده است(فاطمی و همکاران 1387).

از طرفی استفاده اصلی مردم از توت‌فرنگی به صورت دسر غذایی می‌باشد. همچنین از این میوه می‌توان در مربا سازی و بستنی سازی استفاده کرد می توان آن را کنسرو نمود و یا منجمد کرد (Hoges and et al, 1969).

از سوی دیگر می‌توان از آن به عنوان یک محصول صادراتی و با ارزش یاد کرد. افزایش تقاضای بازارهای محلی سبب شده که سیستم‌های مدرن تولید توت‌فرنگی جای سیستم‌های سنتی و قدیمی را بگیرد. بنابراین باید تحقیقات زیادی در این زمینه برای بهبود وضعیت تولید و عرضه این محصول در کشور انجام شود.
1-2

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

امروزه کشاورزی با بحران هایی نظیر کمبود آب ، آلودگی زیستی ، کارایی پایین مصرف آب روبروست که نگاه دقیق به این موضوعات نیازمند توجه بیشتر به موضوع مدیریت آب دراین بخش میباشد. با توجه به این مسئله با گسترش هرچه بیشتر جمعیت کره زمین مشکل فقرغذایی وگرسنگی وقحطی را خواهیم داشت. کشاورزی مشکلاتی دیگرنظیر خاک نامناسب نیز دارد. مشکلاتی که برای پرورش گیاهان درخاک بوجود می آید باعث شده تا کشاورزان باضررو زیان زیادی روبرو شوند. تغییر کشاورزی ازسنتی به مدرن وسیستم های کارآمدی به روز که به پیشرفت بخش کشاورزی ومصرف بهینه منابع آبی وزمین میپردازد کشت بدون خاک (هیدروپونیک ) میباشد.کشت بدون خاک ازروش های جدید برای کاشت وپرورش گیاهان بخصوص درمناطقی با منابع محدود آبی وخاکی وزمین های غیرقابل کشت میباشد. بسیاری ازمشکلات بخش کشاورزی با این روش ازبین میرود ومحصولی با سلامت بیشتر وکیفیت بالا راخواهیم داشت.هدف ازاین فصل بیان مسئله اصلی تحقیق یعنی بررسی تاثیر دفعات آبیاری مشخص برعملکرد میوه توت فرنگی درکشت هیدروپونیک است. همچنین مقایسه بسترهای کشت واثرات آبیاری توام با بسترها بر خصوصیات کیفی توت فرنگی موردبررسی قرارمیگیرد. بعبارتی دراین فصل مسئله مورد مطالعه طرح وچارچوب حرکت به سوی اهداف مورد نظر تدوین گردیده است.

دراین بخش سعی براین شده است که هیدروپونیک بطور گسترده مورد بررسی قراربگیرد.کلمه هیدروپونیک ازدو واژه یونانی hydro(آب) و ponus(کشت وکار) تشکیل شده است.این واژه برای اولین باردرسال1929 توسط Gerickاستاد دانشگاه کالیفرنیا که ازیک تکنیک آزمایشگاهی به ابزارتجاری برای گیاهان درحال رشددرآمده مورد استفاده قرارداد. ارتش ایالات متحده با بهره گرفتن ازکشت هیدروپونیک به رشد موادغذایی تازه برای سربازان درطول جنگ جهانی دوم درجزایراقیانوس آرام میپرداختند.1950هکتارمزارع تجاری بادوام درامریکا، اروپا، آسیا وآفریقا وجود دارد.(Arjina,2000)

هیدروپونیک رشد گیاهان درمحلول غذایی مایع و بسترهای کشت مصنوعی است.بسترهای مورد استفاده عبارتند از: رس منبسط شده، الیاف سخت و زبر، پرلیت، ورمی کولیت، ذرات آجر، بادام زمینی بسته بندی شده ، پشم سنگ والیاف چوب میباشد.هیدروپونیک بعنوان یک روش بادوام درتولید سبزیجات(گوجه فرنگی، کاهو، خیار وفلفل) وهمچنین محصولات زینتی مانند گل رز، گل های پیازدار و توت فرنگی و درختچه های زینتی شناخته شده است.oklahoma,2000)) با توجه به ممنوعیت استفاده ازمتیل بروماید درکشت های خاکی تقاضا برای کشت های هیدروپو نیک درچند دهه اخیربه سرعت افزایش یافته است.ازمزایای کاربرد این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– می توان ازاین کشت درمناطقی که کشاورزی وباغبانی درآن امکان پذیر نیست مورد استفاده قرارداد برای مثال مناطق بیابانی خشک یا مناطقی با آب وهوای سرد

– کنترل کامل محتوای مواد مغذی، pH، محیط رشد، هزینه پایین مصرف آب به دلیل بازیافت آب و محلول غذایی

– رشد سریع ویکنواخت به دلیل اکسیژن رسانی بیشتربه منطقه ریشه

– حذف یا کاهش حشرات وباکتریها وقارچ ها به دلیل عدم وجود خاک

– تولید حداکثرمحصول

– عدم انجام عملیات خاک ورزی نظیر وجین، تناوب زراعی ، دفع علفهای هرز و شخم

برخی محصولات مانند کاهو وتوت فرنگی را می توان ازسطح زمین تا ارتفاع مشخص می توان کاشت وعملیات کشاورزی را روی آن یه آسانی انجام داد . دراین صورت نیز هزینه کارگرپایین می آید

– کاهش شوک پیوند

اما درکناراین مزایا معایبی دراین نوع کشت دیده می شود که به شرح زیراست:

1)هزینه بالای تاسیسات وعملیات اجرایی نسبت به کشت های درون خاکی زیاد است

2)مهارت ودانش کافی برای به نتیجه رسیدن مطلوب ودرحد تجاری

3)برخی ازبیماریهایی مانند قارچ فوزاریومی و ورتیسیلیومی می تواند به سرعت ازطریق این سیستم گسترش یابد.با این حال بسیاری گونه های مقاوم به این قارچ ها کشت می شوند.

((Erogul and Ongum, 2005

1-2- اهداف پژوهش:

هدف کلی دراین مطالعه بررسی تاثیر تعداد دفعات آبیاری و بسترهای پرلیت و کوکوپیت بر عملکرد میوه توت فرنگی میباشد که درقالب این هدف کلی اهداف زیر مورد توجه قرار می گیرد:

1)مقایسه بین بسترهای کشت

2)شناسایی کامل سیستم های هیدروپونیک

3)شناسایی تاثیر دفعات آبیاری مشخص برعملکرد توت فرنگی

1-3- گیاه شناسی توت فرنگی:

توت فرنگی یكی از بی نظیرترین ریز میو ه ای مناطق معتدله است كه در دهه های اخیر در زمره تولیدات مهم و تجاری قرار گرفته است. این محصول به دلیل عطر و طعم و محتویات سرشار از ویتامین آن به خوبی شناخته شده و جایگاه خود را در رژیم غذایی میلیون ها نفر درجهان پیدا کرده است یكی از عوامل موثر در رشد عملكرد توت فرنگی كیفیت آب مصرفی و خاك مورد نیاز این گیاه است .گیاه توت فرنگی از دو هزار سال پیش اهلی شده است.توت فرنگی از خانواده گل سرخیان Rosaceae  و از جنس Fragaria   می باشد.توت فرنگی جز ء میوه های دانه ریز می باشد و گونه توت فرنگی Fragria ananasa  هیبریدی از بین گونه طبیعی می باشد كه كشت آن در حال حاضر متداول می باشد.

*گل در توت فرنگی دو جنسی است و گرده افشانی در آن حائز اهمیت بوده ودر شكل میوه اهمیت بسزائی دارد، لذا حضور زنبور در زمان گرده افشانی در مزرعه و باد بسیار مهم می باشد. به همین علت آبیاری بارانی درزمان گلدهی برای توت فرنگی توصیه نمی شود. درجه حرارت مناسب گل انگیزی در توت فرنگی 15 درجه سا نتی گراد میباشد. گرده افشانی كامل در توت فرنگی موجب خوش فرمی میوه آن میشود.

*گل آذین توت فرنگی یک ساقه تغییر شكل یافته است كه به یک شكوفه اولیه ختم می شود.

*برگ های توت فرنگی سه برگچه ای و رنگ برگها در ارقام مختلف متفاوت می باشد.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

1-1- تعریف مسأله

زبان به عنوان وجه تمایز انسان از حیوان، از دیرباز موضوعی فكری و فلسفی محسوب می‌شده و همواره مورد توجه دانشمندان و پژوهشگران بوده است؛ چنان­که دغدغه­ی شناخت زبان، منجر به شکل­ گیری دانش زبان­شناسی شده تا زبان را به صورت تخصصی و علمی مورد بررسی قرار دهد. از طرف دیگر، محققان علوم شناختی برای زبان اهمیت زیادی قایل‌اند و آن را دریچه‌ی ورود به ذهن می‌دانند. از نظر آنان زبان یكی از عالی‌ترین نمودهای ذهن است كه هم محصول شناخت است و هم خود فرایندی شناختی به حساب می‌آید. از این رو، زبان‌شناسیِ شناختی، به عنوان مكتبی كه ساخت، یادگیری و استفاده از زبان را بهترین مرجعی می‌داند كه می‌توان با بهره گرفتن از آن، شناخت انسان را توضیح داد، از جایگاه ویژه‌ای در علوم شناختی برخودار است (نورمحمدی، 1387: 2).

اهمیت کاربرد شناختی زبان موجب شده تا آن را از دو دیدگاه مورد بررسی قرار دهند: یکی مجازی که خاص زبان ادبی و شاعرانه است و دیگری، حقیقی که به صورت زبان روزمره و متعارف ظهور پیدا می­ کند و نیز گفته اند:

زبان حقیقی یا خودكار: زبانی است كه صرفاً جنبه‌ی اطلاعی و ارتباطی دارد و در متون علمی به كار می‌رود.

زبان مجازی یا ادبی: زبانی برجسته، غیرمتعارف و معمولاً هنجارگریز و غیرخودكار است. در این زبان، از صنایع و آرایه‌های ادبی برای برجسته‌سازی سخن استفاده می‌شود تا از سخن بی‌نشان متمایز شود (صفوی، 1380: 3).

استعاره از قدیم مهم‌ترین شگردِ انتقالِ زبان از كاربرد حقیقی به كاربرد ادبی و مجازی، تلقی می‌شده است؛ اما امروزه، هم در زبان خودكار و هم در زبان ادب، كاربردها و عمل­كردهای متنوعی دارد. می­توان گفت در گذشته فقط در حوزه‌ی ادبیات به استعاره توجه می‌شد؛ اما امروزه، این پدیده قلمروی فراگیر یافته و به مبحثی گسترده در زبان‌شناسی تبدیل شده است.

تعاملات زبان و ادبیات چنان گسترده و فراگیر است كه نمی‌توان و نباید پدیده‌هایی چون استعاره را صرفاً در ساحت ادبیات تحلیل كرد؛ وانگهی، نمی‌توان فقط زبان روزمره را ابزار ارتباط آحاد بشر با یكدیگر دانست؛ زبان ادبیات هم نوعی ابزار ارتباطی است.

سنت مطالعه‌ی استعاره، به غرب و به ارسطو می‌رسد. ارسطو استعاره را شگردی برای هنرآفرینی می‌دانست و معتقد بود استعاره ویژه‌ی زبان ادب است و به همین دلیل باید در میان فنون و صناعات ادبی بررسی شود. این همان نگرش كلاسیک به استعاره است. نگرش دیگر به استعاره به قرون هجدهم و نوزدهم مربوط می‌شود كه به دلیل بینش حاكم بر آن عصر، رمانتیک نامیده می‌شود. در این نگرش استعاره به زبان ادب محدود نشده و لازمه‌ی زبان و اندیشه برای توصیف جهان خارج به شمار می‌رود (صفوی، 1383: 369).

یكی از نگرش‌هایی كه به پیروی از رمانتیك‌ها، استعاره را جزء جدایی‌ناپذیر زبان می‌داند، معنی‌شناسی شناختی[1] است. از نظر معنی‌شناسان شناختی، استعاره[2] عنصری بنیادین در مقوله‌بندی و درك انسان از جهان خارج و نیز در فرایند اندیشیدن است. استعاره در این رویكرد تصویری نو می‌یابد و به هرگونه فهم و بیانِ هر مفهوم انتزاعی در قالب تصورات ملموس‌تر، اطلاق می‌شود. استعاره با این تعریف، دیگر خاص زبان ادبی نیست و در كاربرد روزمره‌ی زبان هم جای می‌گیرد. نظریه­ی معاصر استعاره[3]- كه در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی به تبیین استعاره می‌پردازد- مدعی است كه نه تنها زبان، بلكه شیوه‌ی درك آن هم از مقولات انتزاعی جهان می‌باشد و بر مبنای استعاره استوار است و استعاره اساساً فرایندی ذهنی و شناختی است و استعاره‌های زبانی، فقط نمود و شاهد استعاره‌های ذهنی محسوب می‌شوند. در عین حال، مطالعه‌ی نمود استعاره‌های ذهنی در زبان، از راه‌های شناخت استعاره‌های ذهنی است (گلفام و ممسنی، 1387: 99).

استعاره‌های شعری، بسیار فراتر از صبغه­ی آرایه­ای، با جنبه‌های مركزی و جدایی‌ناپذیرِ نظام‌های مفهومی ما سروكار دارند. شاعران بزرگ می‌توانند با ما سخن بگویند، چرا كه آنان نیز از همان شیوه‌های تفكری بهره می‌برند كه همگی داراییم. آنان با بهره گرفتن از ظرفیت‌هایی كه همگی در داشتن‌شان مشتركیم، تجربیات­مان را برجسته می‌كنند، پیامدهای باورمان را می‌كاوند، طرز تفكرمان را به چالش می­کشند و به نقد ایدئولوژی‌های­مان می‌پردازند. بدون داشتن دانش اولیه از ماهیت استعاره و چگونگی كاركرد آن، نمی‌توانیم دركی از كاركردهای تفكر استعاری چه در ادبیات و چه در زندگی خود داشته باشیم (لیكاف و ترنر، 1989: xi).

در علوم شناختی برای توجیه مفهوم‌سازی استعاره از طرح‌‌واره‌ها استفاده می‌شود. این طرح‌واره‌ها غالباً تصوری‌اند؛ یعنی براساس الگوی شناختی و مفاهیم بنیادین ذهن ما شكل می‌گیرند. از این مفاهیم و ساخت‌های حاصل از آن‌ ها، برای توصیف موضوعات انتزاعی و اندیشیدن استفاده می‌شود (صفوی، 1383: 376-374).

هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه‌ی ساخت‌های طرح‌واره‌‌ای در غزلیات سعدی و حافظ می‌باشد. انواع مختلفی از طرح‌واره‌های تصویری[4] در حوزه‌ی معنی‌شناسیِ شناختی مطرح شده است؛ اما این پژوهش فقط به بررسی طرح‌واره‌ها­ی حجمی [5]، طرح‌واره‌ها­ی حرکتی[6] و طرح‌واره‌ها­ی قدرتی[7] می ­پردازد.

اشعار حافظ و سعدی همواره از جنبه‌ی زیبایی‌شناسی مورد توجه پژوهشگران قرار داشته‌اند. وجه اشتراك تمام این پژوهش‌ها محدود كردن استعاره در معنای سنتی آن است؛ اما این پژوهش‌‌در سایه‌ی نگاه نو و یافته‌های جدید معنی‌شناسی شناختی به تحلیل استعاره‌های غزلیات حافظ و سعدی می‌پردازد و به استعاره‌ها نه فقط به عنوان آرایه‌های ادبی، بلكه به عنوان كلید شناخت ذهن و زمینه ­های تفكر شاعر در زبان توجه دارد. نكته­ی مهم این است كه ما به ضرورت موضوع، هم استعاره‌های آشكار (= استعاره‌های شعری و ادبی) و هم استعاره‌های مخفی (= استعاره‌های زبانی) را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

2-1- اهمیت و ضرورت پژوهش

با وجود این­که نظریه­ی شناختی دیدگاهی نو است و سابقه­اش به چهل سال نمی­رسد؛ در ایران، در سال­های اخیر پژوهش­های ارزشمندی در این حوزه در قالب پایان نامه ­ها و مقالات صورت گرفته است که حکایت از اهمیت آن دارد. در این راستا استعاره، به عنوان یکی از مطرح­ ترین موضوعات حوزه­ شناختی، توجه فراوانی را به خود جلب کرده است.  این پژوهش­ها بیش­تر بر داده ­های زبانی تمرکز کرده ­اند و جای خالی آن  در حوزه­ ادبیات فارسی احساس می­ شود.

کاربرد این نظریه در ادبیات را از چند جهت می­توان توجیه کرد :

1- بحث درباره ادبیات از دیدگاه زبان­شناسی سبب می­ شود زبان را در پیچیده­ترین شکل خود بررسی کنیم. از آن­جا که تار و پود ادبیات از زبان تشکیل شده و زبان­شناسی وظیفه­ اش مطالعه­ علمی زبان است، برخی از دستاوردهای زبان­شناسی در بررسی آثار ادبی شیوه­ای مؤثر است» (شاه­حسینی، 1390 : 13).

2- کاربرد نظریه­ معاصر استعاره فراگیر است و می­توان آن را در انواع متون بررسی کرد . به عبارت دیگر این نظریه ادعا می­ کند که استعاره بر تفکر و اندیشه مبتنی است و تجارب عینی و ذهنی بشر را سازمان­دهی ­کرده و در زبان بازتاب می­دهد. استعاره­ها در انواع زبان حضور دارند : در زبان ادبیات، در زبان سیاست، زبان علم، زبان مذهب، زبان هنر و هر تجلی زبانی که زاییده­ی ذهن بشر است. آن­چه در مباحث استعاره­ی مفهومی و اصول آن وجود دارد، به پیکره­ی زبان ادبی نیز می­توان تعمیم داد و از این حیث تفاوتی در تحلیل وجود ندارد، جز آن­که در استعاره­های ادبی اصل خلاقیت استعاری بیش­تر به چشم می­خورد.

به اعتقاد لیکاف و جانسون، استعاره، «یکی از مهم­ترین شگردها در تلاش برای فهم نسبی چیزی است که امکان فهم کامل آن وجود ندارد مثل احساسات ، تجربیات زیبایی­شناختی، عادات، اخلاق و آگاهی روحی» ( فیارتز ، 1390 : 98 )که موضوعات اصلی ادبیات و به ­ویژه شعر غنایی را تشکیل می­دهند. بنابراین، ضرورت بررسی استعاره­ی مفهومی در شعر بیش­تر از زبان معمولی است.

به عنوان موردی از تحلیل­های شناختی استعاره در ادبیات می­توان به پژوهش لیکاف و ترنر (1989) اشاره کرد. آنان در کتاب «فراتر از استدلال محض»، انواع استعاره ­های شعری را مورد شناسایی و بررسی قرار دادند. به عنوان مثال استعاره ­های مفهومی زیر را درباره­­ی مفهوم زمان از میان شواهد شعری استخراج کردند:

زمان به منزله­ی دزد (35)، زمان به منزله­ی بلعنده (41)، زمان به منزله­ی حرکت (44)، زمان به منزله­ی تخریب­کننده (42)، زمان به منزله­ تغییر دهنده (40)، زمان به منزله­ی ارزیابی کننده (42)، زمان به منزله­ی دروگر (41) ، زمان به منزله­ی تعقیب­کننده (46).

درباره­ استعاره در شعر سعدی و حافظ با رویکردی سنتی، مطالب ارزنده­ای به رشته تحریر در آمده است؛ اما با توجه به انقلابی که این نظریه در نگاه به استعاره ایجاد کرده، بررسی دوباره­ی آن­ها در سایه یافته ­های نو ضروری می­نماید، به ویژه درباره غزل­های سعدی که هرچند حاوی استعاره­های زیادی هستند؛ اما در مطالعات سنتی به خاطر توجه صرف به استعاره­های بدیع و شاعرانه یا اساساً استعاره فرض نشده ­اند یا در قالب دیگر گونه­ های آرایه ­های ادبی قرار گرفته ­اند. این پژوهش می ­تواند با بررسی جنبه ­های زبانی غزلیات سعدی بخشی از زیبایی­کلام او را روشن سازد که با عباراتی چون «چیزی غیر قابل لمس» و «چیزی غیر قابل نشان دادن» (دشتی، 1381 :46) بیان کرده اند و یا به دلیل عدم درک این جنبه از زیبایی، او را به ناحق «بزرگ­ترین ناظم زبان فارسی» (شاملو، به نقل از عابدی، 1390: 5) نامیده ­اند.

[1]Cognitive semantics

[2]metaphor

[3]Contemporary theory of metaphor

[4]Image schemas

[5]Containment schemsa

[6]Path schemas

[7]Force schemas

جنگل‌ها به عنوان پیچیده‌ترین اکوسیستم­های کره زمین هم از نظر تجاری و تامین مواد اولیه صنعتی و هم از نظر زیست محیطی وحفظ تعادل اکوسیستم عمومی زمین‌داری اهمیت بسیار زیادی هستند. ارزش این زیست بوم‌ها در مناطق خشک و بیابانی به وضوح قابل فهم وغیر‌قابل انکار است.

جنس بلوط شامل400 گونه و از خانواده راش، و از مهمترین گروه گونه­ های درختی مناطق جنگلی معتدله است (جانسون و همکاران، 2002)، که در شمال آمریکا، مرکز و جنوب اروپا، و آسیا میانه و قفقاز پراکنش دارد (جانسون و همکاران، 2002). تخریب این رویش‌گاه از دیرباز شروع شده و تاکنون نیز ادامه دارد و در مناطقی که تخریب شدیدتر است تجدید حیات طبیعی با مشکل مواجهه شده است. از این‌رو کارشناسان و مدیران امر جنگل‌داری جهت حفظ و احیا این جنگل‌ها از روش‌های مختلف تجدید حیات مصنوعی استفاده می­ کنند. مشکلات تجدید حیات طبیعی جنس بلوط، از جمله بذر‌خواری و چرای نهال، سرمازدگی و رقابت گیاهان علفی باعث شده ­اند که مدیران جنگل، برای احیا این جنگل­ها از روش­های مختلف تجدید حیات مصنوعی (جنگل­کاری) استفاده کنند (جلالی و همکاران، 2007). عوامل محیطی فراوانی در زادآوری و استقرار آن موثرند، و شناخت این عوامل بر تجدید حیات مصنوعی بلوط شانس موفقیت جنگل‌کاری را افزایش داده و باعث کاهش هزینه‌ها می­ شود. عدم شناخت و نبود اطلاعات کافی در زمینه استقرار جنگل‌کاری، باعث شده است زمان و هزینه احیاء رویشگاه‌ها افزایش یابد (علی عرب، 1389).

پوشش غالب ناحیه رویشی غرب ایران که از سردشت در استان آذربایجان غربی شروع می­ شود و تا فیروزآباد استان فارس امتداد دارد را درختان بلوط تشکیل می­دهد. سازند جنگلی بلوط مهم‌ترین و گسترده‌ترین سازند جنگلی زاگرس است و از این‌رو این جنگل‌ها به جنگل‌های بلوط شهرت یافته‌، و بیش از 40 درصد از وسعت کل جنگل‌های کشور را شامل می‌شوند و از این نظر وسیع‌ترین محدوده جنگلی به شمار می‌آیند (جزیره­ای و ابراهیمی رستاقی، 1382). این جنگل­ها اهمیت فراوانی در حفظ آب و خاک و همچنین حفاظت حیات وحش دارند به طوریکه که 3 رود مهم و پرآب کشور از دل این جنگل­ها نشأت می­گیرند (زاینده رود، دز و کارون). گونه­ های بلوط ایرانی، مازودار و وی­ول سازند غالب درختان منطقه رویشی زاگرس را تشکیل می­ دهند (جزیره‌ای و ابراهیمی رستاقی، 1382). پراکنش این گونه­ ها با توجه اختلاف اقلیم و سرشت آنها متفاوت است. گونه­ های مازودار و ویول فقط در زاگرس شمالی که رطوبت بیشتر و متوسط دمای سالانه کمتر است پراکنش دارند ولی گونه برودار در سرتاسر ناحیه رویشی غرب پراکنش دارد.

شواهد و مدارک تاریخی نشان می­دهد که این جنگل­ها از گذشته­های دور تاکنون از لحاظ کمی و کیفی دچار تخریب شده ­اند و این تخریب همچنان ادامه دارد (فتاحی، 1373). تعداد و حجم سرپای گونه­ های مختلف بلوط در رویشگاه­های طبیعی چه در زاگرس و چه در ارسباران و شمال به شدت کاهش یافته است. چرای مفرط، زغال‌گیری و قطع بی­رویه از علل مهم تخریب این جنگل‌ها محسوب می‌شود (فتاحی، 1373). بذرخواری، چرای دام و نامتعادل بودن تركیب درختان و فقدان پایه‌های مادری تجدید حیات طبیعی را با اشکال جدی روبرو کرده است و باعث شده است که سرعت تخریب همواره بیشتر از زادآوری باشد (جزیره‌ای و رستاقی، 1382 و فتاحی، 1373). لذا باتوجه به اهمیت این جنگل‌ها لزوم حفاظت و احیاء این جنگل‌ها امری اجتناب‌ ناپذیر است. احیا و مدیریت صحیح جنگل‌های ناحیه رویشی زاگرس با توجه با ارزش زیست محیطی و تولید محصولات فرعی و دارویی، مستلزم در اختیار داشتن اطلاعات لازم وکافی پیرامون چگونگی زادآوری و استقرار گونه‌های موجود، و ارتباط این دو با عوامل محیطی و ژنتیکی مختلف است. شناخت عوامل موثر در زادآوری و استقرار گونه­ های جنگلی ناحیه رویشی زاگرس اهمیت فراوانی در امر احیاء و بازسازی جنگل‌های این ناحیه دارد.

کیفیت بذر از اولیه‌ترین و مهم‌ترین عوامل موثر در زادآوری و استقرار درختان جنگلی می­باشد. کیفیت بذر یکی از عوامل مهم در تجدید حیات مصنوعی است که با شناخت آن می‌توان مقدار، همگنی و سرعت جوانه­زنی بذرها را تحت کنترل قرار داد (استرو؛ 1998). از این‌رو شناخت عوامل موثر بر کیفیت بذر[6]گونه­ های مختلف بلوط اهم از جوانه­زنی[7]، قابلیت حیاتی[8]، و بنیه بذر[9] می ­تواند ما را در احیاء هر چه بهتر رویشگاه­های آن یاری دهد.

رطوبت داخلی بذر، مبدأ بذر و صفات مورفولویک بذر از جمله موثرترین عوامل در کیفیت بذر هستند (گومز، 2004 و ذوالفقاری و همکاران، 1391 و علی­عرب و همکاران، 1388 و الوانی‌نژاد و همکاران، 1388). بذرهای درشت جنگلی که حاوی چربی و رطوبت زیادی هستند معمولاً در گروه ریکالسیترانت­ها[10] قرار می­گیرند و در مقابل بذرهای ریز که تحمل خشک شدن و سرمای زیادی دارند معمولاً در گروه ارتدکس­ها[11] قرار می گیرند و قادرند کاهش رطوبتی تا 1 درصد را نیز تحمل کنند بدون آنکه قدرت جوانه­زنی شان کاهش یابد (سووا و کونور، 2003). عوامل محیطی مختلف و عوامل ژنتیکی بر بنیه بذر موثرند، یکی از مهم‌ترین عوامل محیطی محتوای رطوبتی بذر است، و اغلب گونه‌های جنس بلوط دارای رفتار ریکالسیترانت هستند (علی عرب و همکاران،1389). جنس­های Quercus, Castanea, Acer از جمله جنس­های جنگل­های معتدله هستند که دارای رفتار ریکالسیترانت هستند (گودمن و همکاران، 2005).

بذر بلوط گونه­ های ناحیه رویشی زاگرس در گروه ریکالسیترانت‌ها قرار دارد و نسبت به کاهش محتوای رطوبتی حساس می­باشند با توجه به رسیدگی بذر این گونه­ ها در اواسط آبان ماه، و جوانه‌زنی پس از اولین بارندگی (معمولا در آذر ماه) (الوانی‌نژاد و همکاران، 1387)، به سبب کاهش رطوبت درونی بذرها در این مدت، احتمال می­رود جوانه­زنی آن‌ ها با افت شدیدی مواجه شود ولی تاکنون حد آستانه، حد کشنده و حد بحرانی این سه گونه به­صورت علمی مشخص نشده است. بنابراین با توجه به هزینه‌های سنگینی که هر ساله برای احیاء توده­های بلوط در جنگل­های زاگرس مصرف می­ شود ضرورت تحقیق در این رابطه اجتناب ناپذیر است. این تحقیق به منظور تعیین اثر کاهش رطوبت محتوای بذر بر کیفیت بذرهای سه گونه از جنس بلوط مستقر در ناحیه رویشی زاگرس انجام می‌گیرد.

1-1-2. سوالات و فرضیه ­های تحقیق

با توجه به اهمیت و ارزش گونه‌های عمده بلوط در زاگرس و همچنین روند تخریب این جنگل‌ها، جنگل­کاری به­روش بذرکاری یا نهال‌کاری امری ضروری برای احیاء این رویشگاه­ها می‌باشد، لذا جهت افزایش شانس موفقیت تجدید حیات مصنوعی و کاهش هزینه­ها­، جمع­آوری و نگهداری مناسب و علمی بذر این گونه­ ها می ­تواند نقش بسزائی ایفا نماید. به­همین منظور تحقیق حاضر در پی پاسخگویی سوالات اساسی زیر می­باشد:

الف)­ آیا کاهش رطوبت داخلی بذر برکیفیت بذر سه گونه بلوط ایرانی، مازودار، ویول اثر گذار است؟

ب) رفتار ذخیره­ای بذر بلوط ایرانی، مازودار، ویول چگونه است؟

پ) حدود آستانه، بحرانی وکشنده رطوبت داخلی بذر بلوط ایرانی، مازودار، ویول کدامند؟

نظر به مطالعه پژوهش‌کنندگان و مشاهدات محقق، تحقیق حاضر در پی بررسی فرضیه‌های کلی زیر می­باشد:

1-­ بذر بلوط ایرانی، مازودار و ویول به رطوبت داخلی خود حساس می‌باشند وکاهش رطوبت از کیفیت بذر آنها می‌کاهد.

2-­ کاهش رطوبت داخلی بذر در بلوط ایرانی، مازودار و ویول بر طول و وزن خشک ریشه­چه، ساقه‌چه و گیاه­چه موثر است.

3- حدود آستانه، بحرانی وکشنده رطوبت داخلی بذر بلوط ایرانی، مازودار و ویول متفاوت است.

1-2. کلیات

1-2-1. تخریب جنگل و جنگل‌کاری

نیازهای نامحدود جمعیت رو به افزایش جامعه بشری و استفاده نادرست از منابع طبیعی باعث کاهش سطح و کیفیت این منابع خدادای در طی سالیان گذشته شده است به گونه­ ای که مشکلات فراوان زیست محیطی گریبان­گیر بشر شده است. سطح جنگل­های ایران از 12.4 میلیون هکتار به 11.075 میلیون هکتار رسیده که اهمیت حفاظت از این منابع خدادادی را به وضوح آشکار می­سازد. بسیاری از مناطق جنگلی به علل مختلفی مانند چرای مفرط دام و فرسایش خاك و آفات و امراض و یا نامتعادل بودن تركیب درختان و فقدان پایه­ های مادری قدرت تجدید حیات طبیعی ندارند (فائو، 2001 و فائو، 2009). مردم ایران از گذشته­های دور با توجه به توصیه­های دینی اهمیت درخت و جنگل را می­دانستند. از این‌رو جنگل­کاری و کاشت درخت امری مقبول و پذیرفته شده بوده است. در قرن­های اخیر هجوم اقوام بیگانه و به تبع­آن تغییر فرهنگ و سلوک زندگی و نیاز روز افزون به غذا، موجب استفاده بیش از اندازه و ناصحیح از منابع جنگلی کشور شده و باعث کاهش شدید سطح جنگل­ها گردیده است. عمده جنگل­کاری انجام شده به بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی در سال 57 برمی­گردد که متاسفانه اغلب این جنگل­کاری­ها بخصوص در ناحیه رویشی زاگرس ناموفق بوده است. از مهمترین دلایل عدم موفقیت، را می­توان عدم وجود اطلاعات کافی در زمینه تجدید حیات و استقرار گونه­ های موجود دانست. لازم است قبل از هر عملیات جنگل­کاری ابتدا تحقیقات و برنامه‌ریزی دقیق انجام گرفته و سپس با شناخت عوامل موثر در تجدید حیات مصنوعی و استقرار جنگل­کاری، شانس موفقیت آن را بالا برد.

1-2-2. اثر رطوبت داخلی بذر بر جنگل‌کاری

بررسی حساسیت به خشکی بذر و اثرات رطوبت داخلی بذر بر کیفیت آن می ­تواند نقش مهمی در حفاظت از گونه­ های درختی موجود داشته باشد (علی عرب، 1389). به طور کلی واکنش بذر گیاهان مختلف به از دست دادن رطوبت داخلی یکسان نیست و گیاهان از این نظر به سه دسته مجزا شامل بذرهای ارتودکس (مقاوم)، حدواسط و ریکالسیترانت (حساس) طبقه‌بندی می­گردند (هوانگ و همکاران، 1996). بذرهای ارتودکس نسبت به کاهش رطوبت داخلی خود بسیار مقاوم بوده و می‌توانند مدت زمان طولانی رطوبت کمتر از 5 درصد را تحمل نمایند، اما بذرهای حد واسط و ریکالسیترانت زمانی‌که با کاهش محتوای رطوبتی مواجه می­شوند قدرت حیاتی آنها کاهش می­یابد (پریچارد و مانگر، 1998 و پمنتر و برجیک، 1999). بنابراین نگهداری طولانی مدت از بذرهای ارتودکس براحتی امکان­ پذیر است. اما در گونه­ های ریکالسیترانت به علت حساس بودن بذرها نسبت به کاهش رطوبت، عملیات جمع­آوری، نگهداری و کاشت بذرها با محدودیت­های فراوانی مواجه است. بذرهای ریکالسیترانت از نظر حساسیت به خشکی تفاوت­های زیادی باهم دارند (پمنتر

[1] Quercus

[2] Fagaceae

[3] Q.brantii

[4] Q.infectoria

[5] Q.libani

[6] Seed quality

[7] Germin ability

[8] Viability

[9] Vigor

[10] Recalcitrant

[11] Ortodex

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

و هدف

برای استفاده بهینه از منابع طبیعی و توسعه پایدار در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای نیازمند به جمع­آوری اطلاعات کافی از منابع زیست محیطی در زمان کوتاه و با هزینه کم است. جنگل‌های شمال دارای جایگاه ویژه‌ای در طبیعت ایران هستند و تضمین­کننده بقاء و پایداری آب و خاک در شمال کشور می‌باشد. در بین جنگل‌های شمال استان گلستان به لحاظ دارا بودن شرایط اقلیمی منحصر به فرد و متمایز از استان‌های گیلان و مازندران دارای همه نوع زیستگاه به جز مناطق کاملا کویری است (ماهینی وهمکاران، 1386).

به علت رونق کشاورزی و باغبانی و رشد صنعت و گسترش شهرها و هجوم جمعیت به این استان، زیستگاه اصلی و طبیعی استان به مناطق جنگلی و کوهستانی محدود شده و این مناطق به طور مداوم مورد تصرف و بهره‌ برداری انسان قرار دارند. در نتیجه این بهره‌ برداری‌ها موجب محو جنگل و تخریب جنگل گشته است. لذا آگاهی و علم مدیران از کم و کیف منابع جنگلی برای جلوگیری از تخریب بیشتر منابع طبیعی امری ضروری بنظر می‌رسد. از آنجایی که درصد کمی از کشور ما را جنگل تشکیل داده لذا حفظ و حراست آنها جزء اولویت‌های منابع طبیعی است و مدیریت اصولی، جز با تهیه نقشه دقیق و بهنگام از محدوده جنگل میسر نخواهد بود. متداول ترین روش تهیه نقشه جنگل، عکس‌برداری هوایی،تصحیح و تفسیر آن است. این روش در سطوح وسیع، بسیار پرهزینه‌‌‌ بوده و مستلـزم صرف زمان زیادی می‌باشد. بنابراین با توجه به تغییرپذیری و پویایی منابع طبیعی و نیز وجود تغییرات ناشی از تعرض‌های زیادی که به این عرصه‌ها به ویژه در مناطق جنگلی شمال کشور می‌شود، باید به دنبال روش‌هایی بود که در مدت زمان اندک با صرف هزینه‌های معقول بتوان نقشه‌هایی با دقت مناسب تهیه نمود (رفیعیان، 1385).

روش‌های بدست‌ آوردن اطلاعات کمی و کیفی از جنگل در طول زمان تکامل یافته است و سنجش از دور بعنوان یکی از راه‌های کسب اطلاعات مطرح می‌باشد. داده‌های ماهواره‌ای در مقایسه با داده‌های کسب شده از سایر منابع و بویژه در مقایسه با عکس‌های هوایی از مزایایی از جمله، پوشش فراوان، هزینه کمتر، قابلیت تکرار برخوردار هستندکه در بسیاری از موارد بکارگیری این نوع داده‌ها را برای کسب و استخراج اطلاعات مورد نیاز بعنوان روشی مناسب مطرح نموده‌ است (شتایی، 1382). داده ­های ماهواره­ای از بدو شروع دریافت آن تاکنون دارای تنوعی از نظرقدرت تفکیک مکانی، طیفی، رادیومتری و زمانی می باشندکه بررسی قابلیت­های هریک از آنها در زمینه های مختلف می بایست مورد بررسی قرار گیرد.

در این راستا با توجه به پژوهش‌های گذشته از جمله شتایی (1375)، رامتین‌نیا (1376) و میرآخورلو و اخوان (1381) قابلیت بالای تصاویر TM برای تهیه نقشه جنگل تاحدی مورد تایید قرار گرفته است ولی می­بایست نتایج آن بهبود یابد. بعضی از مطالعات که به کمک تصاویر ماهواره‌ای مربوط به یک مقطع زمانی در جنگل صورت گرفته است تحت تاثیر برخی از عوامل مانند فصل تصویربرداری و مشخصه‌ های جنگل از جمله نوع گونه، زیرآشکوب و حجم توده‌های جنگلی، نتایج به دست آمده و نقشه­­های حاصله از دقت بالایی برخوردار نبودند (پورشکوری، 1381). این امر کارشناسان را برآن داشت تا از ویژگی تصویربرداری مکرر سیستم‌های ماهواره‌ای استفاده کنند. ورود بعد زمان ضمن اینکه زمینه مطالعات و کاربردهای جدیدی را فراهم ساخته باعث افزایش صحت در مطالعات سنجش از دوری نیز شده است.

یکی از مشکلاتی­که در سنجـش از دور مطرح است تداخل و تشابه بازتابی پدیده‌های مجاور در هنگام تعیین مرز جنگل می‌باشد. بازتاب پدیده‌های همچون باغات مرکبات و باغات همیشه سبز زیتون، توده‌های دست کاشت سوزنی برگ و اراضی کشاورزی زیر کشت اطراف جنگل موجب شده که تعیین محدوده مرز جنگل با تصاویر ماهواره‌ای در یک فصل دارای صحت بالایی نباشد. طبقه‌ بندی با بهره گرفتن از داده‌های چند‌زمانه یا تصاویر فنولوژیک چند فصل برای طبقه بندی، دقت بیشتری نسبت به حالت تک زمانی دارا می‌باشد (کانگلتون و اسچریور، 1995). تصاویر تک زمانی ممکن است برای بعضی از برنامه‌های کاربردی مفید باشد اما تصاویر چند فصلی برای فهمیدن تغییرات و پویایی فصلی و بهبود دقت طبقه‌ بندی مفیدتر است (سینها وهمکاران، 2011).

می‌توان با تصاویر مکرر از زمان‌های مختلف این مشکل را برطرف ساخت و با تلفیق نمودن جزء زمان و اجزای طیفی می‌توان اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری از تصاویر ماهواره‌ای بدست آورد. به این جهت استفاده از داده‌های چندزمانه در بسیاری از مطالعات سنجش از دوری باب شده است. برای طبقه بندی تصاویر چند فصلی و چند زمانی و برای جداسازی طبقه­ها از تصاویر فصول مختلف از روش سلسله مراتبی استفاده خواهد شد. در این روش امکان جداسازی پدیده ­ها بصورت مرحله به مرحله وجود دارد ودر هر مرحله از طبقه ­بندی، از آلگوریتم­های مختلف استفاده خواهد شد (پورشکوری، 1383). در طبقه بندی سلسله مراتبی یک یا چند طبقه خاص و یا یک طبقه با زیر طبقه ­های مربوط از دیگر طبقه­ها تفکیک شده یا جدا می­ شود، طبقه جدا شده خود نیز می ­تواند در مرحله بعد مجدد مورد طبقه بندی قرار گیرد. از روش طبقه بندی سلسله مراتبی دو طبقه­ای بنا به هدف که تفکیک دو طبقه جنگل و غیرجنگل می­باشد استفاده خواهد شد. مزیت استفاده از روش­های طبقه بندی سلسله مراتبی این است که می­توان باندهای مختلف، پدیده­های مختلف و حتی آلگوریتم­های مختلف را در هر یک از مراحل طبقه بندی بکار برد. مزیت دیگر آن در امکان جداسازی سوزنی­برگان از باغات همیشه سبز زیتون، جداسازی جنگل­های واقع در دامنه­های پشت به خورشید از جنگل­های واقع در دامنه­های رو به خورشید به صورت جداگانه و هم­چنین امکان جداسازی باغات خزان کننده و اراضی زراعی می­باشد.

[1]. Thematic Mapper

[2] . Congalton

[3] . Schriever

4 . Sinha

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است