…… 16

نام های دیگر…………………………………………………………………………………………. 17

چگونه DCD یک کودک را تحت تاثیر قرار می دهد؟………………………………………. 17

مشکلات حرکتی……………………………………………………………………………………… 17

نارسایی حرکتی- برنامه ریزی حرکتی درشت…………………………………………………. 17

مشکلات در ضمینه مهارت­های حرکتی ضعیف…………………………………………………… 17

ادراک بصری؛ مشکلات حرکت بصری ……………………………………………………………. 18

ادراک………………………………………………………………………………………………………… 18

عدم یکپارچگی حسی ……………………………………………………………………………… 19

ضعف آگاهی و هشیاری بدنی………………………………………………………………………….. 19

تنش کم عضلانی ……………………………………………………………………………………… 19

وضعیت قرارگیری بدن …………………………………………………………………………………19

سازماندهی ………………………………………………………………………………………………20

یادگیری وظایف جدید یا دشوار ……………………………………………………………….. 21

مشکلات رفتاری ……………………………………………………………………………………….21

ضعف توجه …………………………………………………………………………………………….. 22

ضعف تمرکز ……………………………………………………………………………………………. 22

ضعف اعتماد به نفس و نا امیدی ………………………………………………………………… 23

تغییرپذیری …………………………………………………………………………………………. 23

مشکلات اجتماعی ………………………………………………………………………………… 23

در خانه …………………………………………………………………………………………………. 23

مشکلات مراقبت از خود …………………………………………………………………………. 23

غذا خوردن …………………………………………………………………………………………… 24

لباس پوشیدن ……………………………………………………………………………………….. 24

در مدرسه …………………………………………………………………………………………….. 24

مشکلات خاص در یادگیری ……………………………………………………………….. 24

زبان ……………………………………………………………………………………………….. 25

نوشتن ……………………………………………………………………………………………….. 25

خواندن ……………………………………………………………………………………………. 25

علل خام حرکتی چیست؟ ………………………………………………………………………. 26

عوامل مربوط به مادر …………………………………………………………………………… 27

عوامل مربوط به زایمان ………………………………………………………………………… 27

عوامل روانی اجتماعی رشد …………………………………………………………………… 28

داشتن انتظارات نامعقول از کودک ……………………………………………………. 28

بد رفتاری با کودک ………………………………………………………………………….. 29

بد کارکردی های مغزی …………………………………………………………………………. 29

فرضیه مخچه …………………………………………………………………………………… 30

فرضیه هسته های قاعده­ای ………………………………………………………………….. 31

فرضیه آهیانه …………………………………………………………………………………… 33

مناطق دیگر ……………………………………………………………………………………….. 34

اختلالات عصبی حرکتی ………………………………………………………………………… 35

اختلالات تشنجی ………………………………………………………………………………… 35

اختلالات تکانشی ………………………………………………………………………………….. 35

پیشنهادات و فعالیت­هایی برای مهارت­های حرکتی در حال توسعه …………………. 35

فاکتورهای اندازه گیری شده ………………………………………………………………… 37

تعادل………………………………………………………………………………………………… 37

اهمیت تعادل در وضعیت بدنی…………………………………………………………… 38

تعادل ایستا……………………………………………………………………………………….. 38

تعادل پویا……………………………………………………………………………………….. 39

تئوری­های تعادل………………………………………………………………………………….. 39

تئوری رفلکس سلسله مراتبی……………………………………………………………. 39

تئوری سیستم­ها………………………………………………………………………………… 39

سیستم­های درگیر در کنترل تعادل…………………………………………………… 40

مکانیزم­های حرکتی در کنترل تعادل……………………………………………….. 40

تون پاسچرال ……………………………………………………………………………. 40

تون عضلانی…………………………………………………………………………………. 41

سیستم­های عصبی درگیر در تعادل…………………………………………………….. 42

سیستم وابران محیطی…………………………………………………………………….. 42

مکانیزم­های حسی در کنترل تعادل…………………………………………………….. 42

سیستم بینایی…………………………………………………………………………….. 42

سیستم حسی- پیکری………………………………………………………………………. 43

سیستم دهلیزی……………………………………………………………………………… 43

سیستم عصبی کنترل کننده تعادل………………………………………………… 44

هماهنگی ……………………………………………………………………………………… 45

هماهنگی دو دستی……………………………………………………………………. 50

هماهنگی چشم و دست …………………………………………………………………. 53

زمان واکنش ………………………………………………………………………………… 55

پیش بینی ……………………………………………………………………………………… 57

حافظه ………………………………………………………………………………………… 59

حافظه فعال وحافظه کوتاه مدت…………………………………………………… 60

ادراک و حرکت ……………………………………………………………………………… 63

تمرینات ادراکی- حرکتی ……………………………………………………………………… 63

اختلال در برنامه حرکتی ………………………………………………………………….. 63

فرایند ادراکی- حرکتی…………………………………………………………………….. 65

حرکات ادراکی- حرکتی …………………………………………………………………… 67

حرکات مرتبط با مفهوم ادراکی- حرکتی……………………………………………. 68

تعادل……………………………………………………………………………………………. 68

آگاهی فضایی………………………………………………………………………………….. 69

آگاهی زمانی…………………………………………………………………………………… 70

آگاهی بدنی و جهت یابی …………………………………………………………………… 72

نظریه های ادراکی- حرکتی …………………………………………………………………… 72

نظریه ادراکی – حرکتی کپارت ………………………………………………………… 73

تحقی یرامون اثر بخشی برنامه­ های ادراکی- حرکتی ……………………………….. 73

تاریخچه و انواع آزمون­های حرکتی ………………………………………………………….. 74

پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………….. 76

پژوهش های داخل کشور…………………………………………………………………… 76

پژوهش های خارج کشور………………………………………………………………………… 79

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 87

فصل سوم : روش شناسی پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………… 91

طرح پژوهش……………………………………………………………………………………… 91

جامعه و نمونه آماری ……………………………………………………………………………. 92

مهیارهای ورود به تحقیق………………………………………………………………………. 92

ملاک های خروج شرکت کنندگان…………………………………………………………….. 92

متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………. 92

متغیر مستقل: ……………………………………………………………………………… 93

متغیر وابسته: ……………………………………………………………………………….. 93

ابزار پژوهش ……………………………………………………………………………………. 93

روش اجرای آزمون هماهنگی دو دستی …………………………………………………. 94

روش اجرای آزمون هماهنگی چشم و دست …………………………………………….. 95

روش اجرای آزمون زمان واکنش ……………………………………………………………. 96

روش اجرای آزمون زمان پیش بینی …………………………………………………………. 97

نحوه اجرای آزمون تعادل ایستا ……………………………………………………………….. 97

نحوه اجرای آزمونحافظه کاریوکسلر ……………………………………………………. 98

سیاهه اختلال هماهنگی رشدی …………………………………………………………… 98

نحوه اجرای آزمون تعادل پویا …………………………………………………………………. 99

فرایند انجام پژوهش………………………………………………………………………….. 100

پروتکل تمرینی…………………………………………………………………………………… 101

ملاحظات اخلاقی ……………………………………………………………………………….. 102

ابزار تجزیه و تحلیل……………………………………………………………………………. 102

فصل چهارم : یافته های پژوهش

مقدمه………………………………………………………………………………………………… 106

اطلاعات توصیفی مربوط به مشخصات فردی آزمودنی­ها………………………………. 106

توزیع داده ها……………………………………………………………………………………….. 107

روش دلتا…………………………………………………………………………………………….. 108

آزمون نرمال بودن داده­ها………………………………………………………………………… 110

آزمون فرضیه ها………………………………………………………………………………………… 111

فرضیه اول……………………………………………………………………………………….. 111

فرضیه دوم………………………………………………………………………………………….. 113

فرضیه سوم……………………………………………………………………………………….. 114

فرضیه چهارم……………………………………………………………………………………….. 116

فرضیه پنجم………………………………………………………………………………………… 117

فرضیه ششم…………………………………………………………………………………………… 119

فرضیه هفتم………………………………………………………………………………………. 120

جمع بندی……………………………………………………………………………………………… 122

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

مقدمه ………………………………………………………………………………………………….. 125

خلاصه پژوهش……………………………………………………………………………………….. 125

بحث………………………………………………………………………………………………….. 127

قابلیت­های حرکتی………………………………………………………………………………………. 127

قابلیت­های شناختی…………………………………………………………………………………… 131

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 133

پیشنهادات………………………………………………………………………………………….. 135

پیشنهادات کاربردی ………………………………………………………………………. 135

پیشنهادات پژوهشی……………………………………………………………………………… 135

پیوست……………………………………………………………………………………………….136

منابع…………………………………………………………………………………………………… 136

چکیده:

اختلال هماهنگی رشدی معمولا با اختلالات حركتی و شناختی نظیر تعادل، هماهنگی حرکتی، مشکلاتی در زمان واکنش و پیش­بینی و حافظه در کودکان مبتلا همراه است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر 8 هفته برنامه تمرینی ادراکی- حرکتی بر قابلیت های حرکتی و شناختی کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی می­باشد. تعداد 20 آزمودنی كودك در دامنه سنی 8-12سال از بین کودکان اختلال هماهنگی رشدی مدارس استثنایی شهرستان کرمانشاه حضور داشتند به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. پروتکل تمرینی شامل 8 هفته تمرینات ادراکی- حرکتی بود، که طی سه جلسه در هفته و 50 دقیقه تمرینات انجام می­گردید. متغیرهای حرکتی (نظیر تعادل ایستا، تعادل پویا، هماهنگی دو دستی، هماهنگی چشم و دست) و شناختی (نظیر زمان واکنش ساده و انتخابی، زمان پیش بینی، حافظه فعال) قبل و بعد از تمرینات توسط ابزار معتبر (تست تعادل ایستای لک لک، تست تعادل پویای Y، دستگاه هماهنگی دو دستی و دستگاه هماهنگی چشم و دست، دستگاه سنجش زمان واکنش ساده و انتخابی، دستگاه زمان پیش بینی، نرم افزار حافظه فعال)، اندازه گیری شد. پس از اطمینان از توزیع طبیعی داده ها با استفاده از آزمون كولمو گرف- اسمیرنوف، از آزمون های t همبسته و مستقل برای مقایسه نتایج درون و بین گروهی استفاده شد. پیشرفت معنی داری در همه متغیرهای اندازه­گیری شده از پیش­آزمون تا پس آزمون در گروه آزمایش وجود داشت (p<0/05). همچنین یافته ها نشان داد گروه تجربی نسبت به گروه كنترل در متغیرهای اندازه گیری شده به طور معنی داری بهتر بودند (p<0/05). بنابراین الگوی نتایج تحقیق پیشنهاد می­ کند که انجام تمرینات ادراکی- حرکتی موجب بهبود عملکرد حرکتی و شناختی کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی می­شود.

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه و بیان مسأله:

در زندگی كودك پیش از رفتن به مدرسه رشد مهارت­های حركتی نقش اساسی را در یادگیری بعدی دارد عده­ای از محققین (كپارت، كتمن، بارك[1]) معتقدند یادگیری حركتی مبدأ هر یادگیری است و فرایندهای ذهنی عالی­­تر پس از رشد مناسب سیستم حركتی و سیستم ادراكی و همچنین پیوندهای ارتباطی میان یادگیری حركتی و ادراكی به وجود می آید. در حقیقت ابتدایی ترین پاسخ­های رفتاری كودكان از نوع حركتی است كودك با كمك این رفتارهای حركتی به درك خود و دنیای اطراف نائل می­شود و این تجارب حركتی زیربنای آگاهی­ها و یادگیری­های او را فراهم می­كند و در دوران كودكی آمیختگی و پیوستگی فعالیت­های حركتی و ذهنی بسیار بالا است. می توان تا حدود زیادی ریشه رفتارهای ذهنی تکامل یافته تر را نیز در یادگیری حركتی جستجو كرد. رشد عصبی و عضلانی كودك پایه لازم جهت رشد و تكامل فزاینده فعالیت روانی– حركتی وی را فراهم می سازد و با توسعه سیستم عصبی عضلانی رشد مهارت­های حركتی و توانایی­های حركتی پایه جدا می­باشد (دانیل دی، ویلیامز رای، سینکلر،1990).

در دنیای امروز دیگر به ورزش به عنوان سرگرمی و تفریح نگاه نمی­شود؛ بلکه نقش ورزش در سلامت روانی انسان مورد قبول همه است. این امر به گونه­ایست که ورزش به عنوان یک رویکرد درمانی، در درمان بسیاری از اختلالات و ناتوانی­ها به خصوص در کودکان مورد استفاده قرار می­گیرد. یکی از برنامه­های معتبر، برنامه­های تمرینی ادراکی- حرکتی هستند که بر پایه سطح تکامل، تنظیم شده­اند و بسیاری از عناصر دیگر را دارا می­باشند. افزایش آگاهی­های بدنی، فضایی، جهت دار و زمانی به عنوان وسیله هدایت کودک به سوی کنترل حرکتی را افزایش داده و توانایی در انجام حرکات را ایجاد می­کند (پلهام[2]، بندر[3]، 1983). اختلال هماهنگی رشد حركتی (DCD)[4] عبارتی است كه انجمن روان پزشکی آمریكا برای توصیف كودكانی كه در اجرای برخی از مهارت های حركتی با مشكل مواجه بوده و از شایستگی حركتی لازم جهت مقابله با نیازهای حركتی زندگی روزمره خود رنج می برند پیشنهاد كرده است. براساس معیارهای تشخیصی ارائه شده در متن تجدیدنظر شده راهنمای انجمن(DSM-IV-TR)[5] تشخیصی و آماری اختلال های روانی حركتی، معیار الف: هماهنگی این دسته از كودكان به طور بارزی نسبت به سن و توانایی هوشی آن ها پایین تر است؛ معیار ب: این مشكلات هماهنگی اثرات منفی مشخصی بر پیشرفت تحصیلی و فعالیت­های روزمره زندگی آن­ها می گذارد؛ معیار ج: این اختلال سبب بروز وضعیت پزشكی خاص یا اختلالات رشدی وسیع نمی­باشد (انجمن روان پزشکی امریكا، 1381). اختلال هماهنگی پیش رونده (DCD) به عنوان یک صدمه ی قابل ملاحظه ی هماهنگی حرکتی مطرح شده است. هنگامی این تشخیص گذاشته می شود که اختلالات حرکتی مذکور تأثیرات منفی قابل ملاحظه ای بر برخی از جنبه های دیگر زندگی فرد داشته باشد که معمولاً تأثیر بسزایی بر امور تحصیلی و فعالیت های روزمره زندگی دارد. این اختلال با اختلالات پیش پاافتاده و ناچیز دوران کودکی شروع می شود و معمولاً بین سنین 6 تا 12 سالگی تشخیص داده می شود. این اختلال هم به صورت مجزا وجود دارد وهم به صورت توأم با سایر اختلالات مانند اختلالات یادگیری[6] یا [7]ADHDممکن است وجود داشته باشد. هنگامی که از کلمه دیسپراکسیا استفاده می شود تعریف بیشتر به سمت سازمان دهی برنامه ریزی و سازمانده ی حرکتی میل می­نماید (مورن اف بل، 2006).

سال­های اول زندگی دوره بسیار مهم تكامل حواس و به تبع آن ادراك و شناخت می­باشد. در این سال­ها درك و شناخت از محیط افزایش یافته و مهارت­های حرکتی کم کم رشد می­کنند. برخی از کودکان در مهارت­های حرکتی نظیر حرکات روزانه خود که نیازمند هماهنگی می باشد، مشکل دارند. اختلال در اجرای حرکات هماهنگ دغدغه همیشگی برخی از والدین، مربیان، معلمان و محققان علوم حرکتی و توان بخشی بوده است تا جایی که سال 1930، دوره نشانگان دست و پا چلفتی نامیده شد (آمراتونگا[8]، 2004). این نشانگان به معنی وضعیت رفتارهای حرکتی بی­ دست و پا که می­تواند باهر ناحیه عصبی خاص ارتباط داشته و باعث اختلال و یا آسیب شود، می­باشد. اگر چه این اصطلاح همچنان مورد استفاده قرار می­گیرد، اما در حال حاضر اصطلاح اختلال هماهنگی رشدی مورد استفاده مجامع علمی و آکادمیک رایج شده است. به عبارت دیگر آن ها کودکانی هستند که دارای اختلال هماهنگی رشدی (DCD) هستند (مورن اف بل، 2002). اختلال هماهنگی رشد (DCD) یک اصطلاح عمومی در توضیح مشکلات مهارت­های فیزیکی می باشد که شباهتی به بیماری شناخته شده یا تأخیر کلی ندارد، این اختلال بر نحوه عملکرد شخص مبتلا تأثیر می گذارد. DCD زمانی رخ می­دهد که در رشد مهارت­های حرکتی تأخیر ایجاد شود و یا در حین اجرای حرکات هماهنگ شده مشکلی به وجود آید که باعث ناتوانی در انجام وظایف روزمره خواهد شد. به عبارت دیگر طرح و اجرای جابجای حرکت فرد دچار آسیب می شود (جیویس[9]، 2003). اختلال هماهنگی رشدی برای توضیح مشکلاتی در زمینه رشد مهارت­های حرکتی به کار می رود، این عارضه در ابتدای زمینه یادگیری و یا حرکت­هایی که نیاز به هماهنگی حرکتی دارند به صورت یک مشکل آشکار خواهد شد. میزان شیوع اختلالات هماهنگی رشد در میان کودکان (7سال) حدود 5 تا 6 درصد گزارش شده است که مشکلاتی از جمله تأخیر رشدی، اختلال تعادل، اختلال ادراکی و ضعف و هماهنگی حرکتی در کودکان مبتلا تأیید شده است (انجمن روان پزشکی امریکا، 1994) و براساس گزارش ها، پسران سه تا هفت برابر بیشتر از دختران به این اختلال مبتلا می شوند (کادسیو[10] و گیلبرگ[11]، 1999). سایر مشکلات این کودکان که به دو دسته ی جسمانی و حرکتی شامل: آگاهی بدنی پایین، مشکلاتی در انجام حرکات درشت و ظریف، تأخیر در یادگیری مهارت­های حرکتی خاص، اختلال در انجام فعالیت هایی که به تغییر مداوم وضعیت بدن نیاز دارد و فعالیت هایی که نیاز به هماهنگی دو طرف بدن دارد؛ و رفتاری شامل: خستگی زودرس، آستانه تحمل ناکامی پایین و اجتناب از بازی تقسیم می­شوند (میسیونا[12]، 2011).

حدود 2/1 کودکان در سن پیش دبستانی به اختلالات هماهنگی رشدی مبتلا می شوند، مشکل شدید در هنگام نشستن، ناتوانی در ایستادن بدون کمک، ناتوانی یا مشکل شدید در هنگام چهار دست و پا رفتن، راه رفتن خیلی کند و تعدادی از نشانه های سنین دبستانی دیده می­شوند نظیر مشکل در گرفتن مداد یا نقاشی کردن، مشکل در انداختن توپ و دوچرخه سواری، ضعف در زمان ورزش کردن، مشکل در توجه و تمرکز و یادآوری، نوعی عدم کنترل در همه حرکت ها، زمین خوردن مداوم در هنگام بازی و عدم توانایی گرفتن اشیا در دست و غیره (علیزاده، 1383). در کار تحقیقاتی(ساجن[13] و چمبرز[14]، 2005)، با عنوان خام حركتی در کودکان و بررسی این که آیا این کودکان با افزایش سن بهبود میابند؟ 17 کودک در سن 6 سالگی مورد آزمون قرارگرفته و سپس در سن 16 سالگی دوباره آزمون­ها به عمل آمد و مشخص شد مشکلاتی که در 6 سالگی وجود داشت در 16 سالگی نیز ادامه دارد در یک کار تحقیقاتی دیگر کربی[15] و همکاران که در سال 2008 انجام شد کودکان سوئدی مورد مطالعه قرار گرفتند در این آزمون 818 کودک از نظر توانایی درک مطالب هنگام خواندن در سن 7 سالگی مورد آزمون قرار گرفتند و همین طور در سن 10 سالگی این آزمون تکرار شد نتیجه این که ارتباط معناداری بین نتایج این دو آزمون وجود داشت پس می­توان نتیجه گرفت این کودکان بدون مداخلات درمانی اگرچه بدتر نمی شوند اما بهبودی نیز حاصل نمی گردد (کربی و همکاران، 2008). در سال 1377 آقای بلیانی در پژوهشی با موضوع “تأثیر یک برنامه تمرینی منتخب بر توانایی های ادراکی- حرکتی پسران کلاس اول دبستان” انجام داد، به این نتیجه رسید که تعادل ایستا، تعادل پویا، سرعت، دقت و هماهنگی تحت تأثیر برنامه تمرینی افزایش قابل ملاحظه ای داشته است. با توجه به اهمیت حرکت و تأثیر رشد آن در زندگی در تمام ابعاد وجودی انسان و تجارب حرکتی کسب شده در سنین اولیه که پایه های اصلی رشد و تکامل حرکتی را تشکیل می دهند و همچنین نقشی که فعالیت­های ادراکی حرکتی سازمان یافته در دوران پیش از دبستان در رشد و تکامل حرکتی شناختی کودکان دارند و اینکه بهترین زمان افزایش ظرفیت­ها و استعدادهای یک انسان، دوران کودکی است، ضرورت و اهمیت تحقیق در زمینه تأثیر فعالیت بدنی بر عملکرد حرکتی و شناختی کودکان کاملاً مشخص شده است. بیشتر تحقیقات به عمل آمده در رابطه با توانایی های ادراکی- حرکتی مانند نوشتن، خواندن، پیشرفت تحصیلی و… می­باشد.

نیس[16] (1966) اظهار داشت کودکانی که دارای مهارت­های حرکتی بهتری هستند، در خواندن و نوشتن نسبت به کودکانی که هماهنگی بدنی ضعیف تری دارند، نمرات بهتری کسب می کنند. تعداد دانش آموزانی که در داخل کشور دچار اختلالات یادگیری هستند 4 تا 12 درصد گزارش شده است. این گونه مشکلات باعث افت تحصیلی، سرزنش و تحقیر این کودکان و بروز ناهنجاری های روانی در جامعه خواهد شد. بسیاری از متخصصان فعالیت­های حرکتی را ادامه بهبود مهارت­های ادراکی می دانند از جمله فرضیه حرکت پاین و ایسایکس (1991). با مرور تحقیقات گذشته و چالش­های موجود این ضرورت احساس می شود که مطالعه بیشتری با روش های مداخله ای به ویژه با تاكید بر فعالیت بدنی و تمریناتی كه منجر به بهبود قابلیت های حركتی این دسته از افراد شود، می بایست انجام گیرد. این كودكان در فعالیت های حركتی نیازمند به هماهنگی همانند تعادل، اعمال چند عضوی هماهنگ نظیر هماهنگی دو دستی و هماهنگی چشم و دست و همچنین فعالیت های شناختی نظیر زمان واكنش و پیش بینی، توجه و حافظه هستند که در آن با مشكل مواجه هستند. اگر چه تحقیقاتی نیز در این زمینه صورت گرفته اما در خور توجه نبوده و اکثراً توصیفی و مقایسه ای بوده است. تا كنون تحقیقات اندكی با به کارگیری فعالیت های ادراكی و حركتی بر روی چنین افرادی صورت گرفته است. لازم به ذكر است كه فعالیت های ادراكی حركتی به دسته­ای از تمرینات اطلاق می شود كه به منظور بهبود قابلیت­های ادراكی كودكان از طریق فعالیت و تمرینات بدنی طراحی شده اند. فعالیت­هایی نظیر تمرینات آگاهی بدنی، آگاهی جهت یابی، آگاهی فضایی و زمانی و غیره در زمره این تمرینات می باشند (رهبانفرد، 1377). با توجه به موضوعات مطرح شده، در پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش تمرینات ادراکی حرکتی بر روی بهبود فرایندهای شناختی و حرکتی کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی هستیم. هدف بررسی اثر یك دوره برنامه تمرینات ادراكی- حركتی بر برخی قابلیت های حركتی و شناختی این کودکان است.

اهمیت و ضرورت پژوهش:

علیرغم دارا بودن سطح هوشی متوسط و بالاتر در کودکان، نارسایی حرکتی تأثیر بسزایی بر سایر عملکردهای تحصیلی و اجتماعی آن ها می­گذارد. از آنجا که تشخیص نیازهای آموزشی خاص در مراحل ابتدایی اهمیت بسزایی در کمک به کودک و پیشگیری از ایجاد آسیب­های دائمی به او دارد و با توجه به اینکه کودکان دارای اختلال هماهنگی رشدی نوعی معلولیت پنهان دارند، آسیب­پذیری آن ها در برابر عدم تشخیص به موقع و اشتباه در تشخیص و یا مداخله نامربوط بسیار بالاست(ابراهیمی ثانی، 1389). کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی در یادگیری و انجام یک فعالیت حرکتی که از آن ها انتظار می­رود، رفتار حرکتی ناموزون و بی کفایتی از خود نشان می­دهند. این اختلال، پیشرفت تحصیلی و سایر فعالیت­های روزمره فرد را دچار مشکل می کند (علیزاده، 1375). در این سندرم علی رغم سالم بودن سیستم عصبی- حرکتی، حرکات به صورت هماهنگ و ماهرانه انجام نمی­گیرد و در اجرای هدفمند حرکات ناتوانی دیده می شود که البته همه ی فعالیت های روزمره زندگی متأثر از مهارت های هدفمند حرکتی هست (پدرتی[1]؛ زورتن[2]؛1990). این کودکان ممکن است در شناخت یا درک و یادگیری مشکلات مهمی داشته باشند مهارت های حرکتی به کودک امکان می دهد تا کنترل بیشتری بر زندگی خود پیدا کند. توانایی ادراکی- حرکتی که نتیجه رشد عصبی و تجارب یادگیری گذشته فرد هستند معمولاً تا حدودی قبل از ورود به مدرسه تکامل می یابند. اما به علت کمبود تجارب مفید دوران کودکی و بروز اختلال­هایی در روند رشد طبیعی، مشکلاتی برای کودکان به وجود می­آورد و در نتیجه مهارت های حرکتی درشت و ظریف، هماهنگی حرکتی و حتی زبان جریان طبیعی را طی نمی­کنند و فرد دچار مشکل می­شود. نتایج تحقیق حاضر هم از منظر تئوری می تواند دانش پایه ما را در خصوص چگونگی اثرگذاری این فعالیت ها بر قابلیت های حركتی و شناختی این دسته از افراد بسط دهد و هم از نقطه نظر كاربردی می تواند خطوط راهنمایی را برای مربیان و افرادی كه با این دسته از کودکان كار می کنند ترسیم كند.

لذا غنی نمودن تجارب حرکتی کودک در زمینه های مختلف حرکتی ادراکی، هماهنگی حرکتی، توانایی وی را در درک و شناخت هدف­های حیطه شناختی، حیطه عاطفی و حیطه روانی حرکتی افزایش خواهد داد. به طوری که آموزش بالینی در فرآیند پیشگیری اصلاح و درمان با فراهم ساختن فعالیت های حرکتی معنی داری که به طور متوالی سازمان داده می شود، جهت کمک به کودکان مبتلا به اختلال های هماهنگی حرکتی در گسترش جریان یادگیری و سایر فعالیت های روزمره فرد، مفید و موثر خواهد بود. تشخیص کودکان با اختلال هماهنگی رشدی، و ارائه راهبردها و تدابیر مناسب آموزشی و اجرایی و بودجه بندی مناسب برای پیشگیری و درمان این اختلالات ضرورت دارد. ضمناً با توجه به اهمیت رشد و تکامل کودکان در ابعاد عاطفی، شناختی و روانی- حرکتی و نیز تأثیر رشد توانایی­های ادراکی- حرکتی کودک بر یادگیری در تمام ابعاد زندگی، نتایج این تحقیق می­تواند در راستای سلامتی کودکان جامعه در مدارس و نیز در هر مکانی که به نوعی بر تعلیم و تربیت حرکتی کودکان سروکار دارند، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین نتایج این تحقیق می­تواند به مربیان و معلمان ورزش به ویژه در دوران ابتدایی کمک کند. با توجه به آنچه بیان شد و با توجه به کمبود مطالعات در زمینه ادراکی- حرکتی در کودکان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی با وجود ضعفی که در این مهارت دارند (ابراهیمی ثانی، 1389). همچنین کم توجهی به دوره­­های حساس در رشد کودکان در برنامه آموزش پرورش کشور، به نظر می­رسد یک برنامه رشدی منتخب می­تواند تأثیر مطلوبی بر توانایی­های ادراکی- حرکتی آن ها داشته باشد، به این منظور، این کودکان را شناسایی و سپس با استفاده از تمرین­های ادراکی- حرکتی سعی می­شود، در صورت امکان تأخیر ادراکی- حرکتی آن ها را برطرف نماییم.

[1] pedretti

[2] zoltan

[1] Kephart, Getman & bark

2-2-3-2 ترکیب هیئت رئیسه……………………………………… 14

2-2-3-2-1 وظایف هیئت رئیسه……………………………15

2-2-3-3 رئیس هیئت……………………………………….. 15

2-2-3-3-1 وظایف رئیس هیئت…………………………… 15

2-2-3-4 وظایف نایب رئیس هیئت رئیس………………….. 16

2-2-3-5 وظایف دبیر هیئت…………………………………… 16

2-2-3-6 درآمد و هزینه­ های هیئت استان……………….. 16

2-2-4 هیئت شهرستان­ها و شهرها ………………………..17

2-3- مدیریت دانش………………………………………… 17

2-3-1 تعاریف مدیریت دانش…………………………. 18

2-3-2 انواع دانش………………………………………… 19

2-3-3 سیستم های مدیریت دانش…………………. 20

2-3-4 اهمیت مدیریت دانش…………………………. 21

2-3-5 کارکرد مدیریت دانش…………………………. 21

2-3-6 مراحل مدیریت دانش………………………….. 22

2-3-7 مدل­های دانش و مدیریت دانش………………….. 22

2-3-7-1 مدل مفهومی مدیریت دانش………………….. 23

2-3-7-2 مدل حلزونی دانش………………………………… 23

2-3-7-3 الگوی هفتگانه مدیریت دانش………………… 24

2-3-8 مدل نیومن در مدیریت دانش…………………… 26

2-3-8-1 خلق و اکتساب دانش………………………….. 26

2-3-8-2 تسهیم دانش………………………………………… 26

2-3-8-3 سازماندهی و ذخیره سازی دانش……………… 27

2-3-8-4 کاربرد دانش………………………………………… 27

2-3-9 ابزارهای مدیریت دانش…………………………….. 29

2-3-9-1 ابزار سازماندهی دانش…………………………… 29

2-3-9-2 ابزار اخذ دانش………………………………………… 29

2-3-9-3 ابزار ارزیابی دانش………………………………………… 29

2-3-9-4 بزار تسهیم دانش………………………………………… 30

2-3-9-5 ابزار ذخیرهسازی و ارائه دانش………………………. 30

2-4-هوش سازمانی………………………………………. 31

2-4-1 تعاریف هوش سازمانی………………………………………. 32

2-4-2 مؤلفه­ های هوش سازمانی…………………………………. 33

2-4-2-1 بینش راهبردی………………………………………. 33

2-4-2-2 سرنوشت مشترك……………………………………….. 34

2-4-2-3 تغییرگرایی………………………………………. 34

2-4-2-4 روحیة سازمانی………………………………………. 34

2-4-2-5 اتحاد و توافق………………………………………. 34

2-4-2-6 عملكرد سازمانی………………………………………. 35

2-4-2-7 فناوری اطلاعات و ارتباطات……………………………… 35

2-4-3 دیدگاه­های هوش سازمانی……………………………….. 35

2-4-3-1 هوش سازمانی از دیدگاه ماتسودا……………………35

2-4-3-2 هوش سازمانی از دیدگاه ویلیام هلال………………… 35

2-4-3-3 هوش سازمانی از دیدگاه مكمستر…………………… 36

2-4-3-4 هوش سازمانی از دیدگاه کارل آلبرخت…………… 36

2-4-3-5 دیدگاه معرفت شناختی………………………………. 37

2-4-4 چهار توانمندساز کلیدی هوش سازمانی…………….. 37

2-4-4-1 رهبران فکری………………………………………. 38

2-4-4-2 انجمن های ذینفع………………………………………. 38

2-4-4-3 ادهوکراسی………………………………………. 38

2-4-4-4 سکوی دانش………………………………………… 38

2-4-5 دلایل استفاده از هوش سازمانی در سازمان ها …………39

2-5- پیشینه تحقیق………………………………………. 39

2-5-1 تحقیقات انجام شده در داخل کشور………………….39

2-5-2 تحقیقات انجام شده در خارج از کشور…………….. 46

2-6 جمع بندی………………………………………. 51

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه……………………………………… 54

3-2- روش تحقیق………………………………………. 54

3-3- جامعه آماری………………………………………. 54

3-4- نمونه آماری………………………………………. 54

3-5- روش جمع­آوری داده ­ها……………………………………… 55

3-6- متغیرهای تحقیق………………………………………. 55

3-7- روش و ابزار گردآوری داده ­ها………………………… 55

3-8- روش­های آماری تحقیق………………………………………. 56

فصل چهارم: تحلیل یافته ­های تحقیق

4-1- مقدمه……………………………………… 58

4-2- یافته­ های پژوهش………………………………………… 58

4-2-1 یافته ­های توصیفی………………………………………. 58

4-2-2 بررسی فرضیه پژوهش………………………………… 61

4-2-2-1 فرضیه اول………………………………………. 61

4-2-2-2 فرضیه دوم……………………………………… 62

4-2-2-3 فرضیه سوم……………………………………… 62

4-2-2-4 فرضیه چهارم……………………………………… 63

4-2-2-5 فرضیه پنجم………………………………………. 63

4-2-2-6 فرضیه ششم………………………………………. 64

فصل پنجم: بحث و نتیجه­ گیری

5-1- مقدمه……………………………………… 67

5-2- خلاصه تحقیق………………………………………. 67

5-3- بحث و نتیجه ­گیری………………………………………. 69

5-4- پیشنهادهای تحقیق. ………………………………………77

5-4-1 پیشنهادهای مبتنی بر یافته های تحقیق……………. 77

5-4-2 پیشنهادهایی برای محققان دیگر…………………….. 78

منابع و مآخذ………………………………………. 79

فهرست منابع فارسی………………………………………. 79

فهرست منابع لاتین………………………………………. 82

پیوست ها……………………………………… 84

پیوست الف) پرسشنامه هوش سازمانی……………… 84

پیوست ب) پرسشنامه مدیریت دانش…………………. 87

چکیده انگلیسی………………………………………87

چکیده:

هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین مؤلفه­های مدیریت دانش و هوش سازمانی در کارکنان هیئت­های ورزشی استان کرمان بود. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کارکنان هیئت­های ورزشی استان کرمان(120نفر) تشکیل می­دادند، که نمونه این تحقیق نیز برابر با کل جامعه (کل شمار) بود. از بین پرسشنامه های توزیع شده تعداد 114 پرسشنامه برگشت داده شد. برای سنجش میزان مدیریت دانش نمونه­های تحقیق از پرسشنامه مدیریت دانش با الگوگیری از کار خامدا (خامدا، 1388) استفاده شد. این پرسشنامه نیز دارای چهار قسمت خلق و اکتساب دانش، تسهیم دانش، سازماندهی و ذخیره سازی دانش و کاربرد دانش بود. بعلاوه برای سنجش و اندازه گیری میزان هوش سازمانی از پرسشنامه هوش سازمانی آلبرشت (2003) که شامل 36 سؤال است و هوش سازمانی کل و هفت مؤلفه آن را مورد سنجش قرار می دهد، استفاده شد. روایی پرسشنامه­ها به تأیید اساتید و متخصصینمدیریت ورزشیرسید. پایایی پرسشنامه­ها با استفاده از آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مدیریت دانش(89/0) و برای پرسشنامه هوش سازمانی (90/0) به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد بین مدیریت دانش و همچنین مؤلفه­های آن با هوش سازمانی ارتباط معنی داری وجود دارد. به­علاوه نتایج آزمون رگرسیون نشان داد، مدیریت دانش می­تواند پیش بین مناسبی برای هوش سازمانی باشد. استفاده از هوش سازمانی می­تواند قدرت رقابت پذیری یك سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمان ها متمایز نماید، که یکی از این عوامل می­تواند ارتقاء مدیریت دانش در سازمان باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

فناوری­های نوین با سرعتی سرسام­آور در حال پیشرفت هستند، به طوری كه جوامع به صورت عام و بازار به صورت خاص با شتابی وصف ناپذیربه دنبال ترفندهایی می­گردند كه بقایشان را در این عرصه آشفته و متلاطم تضمین كنند. سازمان­ها باید بپذیرند كه فلسفه حیاتشان تغییركرده است و دیگر زنده بودن به معنای رسیدن به وضعیت سوددهی مداوم نمی­باشد و باید به دنبال رقابت و ابزار آن باشند، چرا كه امروزه كمتر شركتی در این عرصه به صورت سنتی و به دور از قواعد جدید بازی كسب و كار می­كند و برای این­كه بتواند پا به پای رقبا باقی ماند یا شاید به سختی و با مهارت بسیـار بتـواند یك قدم از آن­ها پیش گرفت، می­بایستی به قواعد بازی كاملاً مسلط بوده تا شاید روزی بتوان خود یك قاعده جدید انگاشت. بنابراین تسلط بر فناوری­ها وابزارهای جدید در كسب و كار یك الزام و ضرورتی اجتناب ناپذیر تلقی شود (باقری 1389، 5).

یكی از ابزارهای بی­نظیر و جدید به منظور بقا در میان رقبای خویش استفاده از هوش سازمان می­باشد. هوش سازمانی به عنوان راهبردی مهم و ضروری برای حفظ مزیت رقابتی سازمان­ها و صنایع توسعه یافته و به عنوان یك ضرورت برای دستیابی به بهره­وری بیشتر در سازمان­ها و صنایع كوچك و بزرگ مطرح شده است. شناسایی هوش سازمانی این امکان را به سازمان می­دهد که بتواند نیاز به تغییرات را تشخیص دهد و امکان بهینه سازی فرآیند و بهبود عملکرد خود و زیر مجموعه وابسته را فراهم سازد و با به کارگیری راه حل­های هوش سازمانی می تواند میزان تعهد کارکنان نسبت به سازمان را افزایش داده و زمینه مناسبی جهت شکوفایی استعدادهای بالقوه کارکنان و افزایش بهره­وری در سازمان را فراهم نمایند. بررسی های محققان نشان داده است که هوش سازمانی تحت تأثیر یک سری عوامل تعیین­کننده مانند مدیریت دانش، فرهنگ، استراتژی­های سازمانی و ساختار سازمانی می­باشد، که توجه به آن­ها می­تواند گامی مهم در جهت بهبود کارایی و اثر بخشی و افزایش هوش سازمانی در سازمان باشد (کهنسال 1388، 12).