2-1-7) استراتژیهای مناسب جهت افزایش اشتیاق شغلی.. 24

2-1-8) مزایای افزایش اشتیاق شغلی كاركنان. 27

2-2) بخش دوم شایستگی های رهبر. 28

2-2-1) مقدمه. 28

2-2-2) تعریف انواع شایستگی ها ( محوری ، رهبری ، شغلی ) 28

2-2-2-1) شایستگی های محوری.. 28

2-2-2-2) شایستگى هاى رهبری.. 29

2-2-2-3) شایستگی شغلی.. 29

2-2-3) رویکردها و الگوهای شایستگی.. 30

2-2-4) مدلهای مختلف شایستگی.. 32

2-2-5) رویکردهای تعیین شایستگی ها 36

2-2-6) مدل مفهومی پژوهش…. 42

2-3) بخش سوم پیشینه پژوهش… 43

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1) مقدمه. 47

3- 2) فرآیند اجرایی تحقیق.. 47

3 – 3) روش اجرای تحقیق.. 47

3- 4) جامعه و نمونه آماری.. 48

3-5) روش جمع آوری داده ها 49

3 – 6) ابزار جمع آوری داده ها 49

3- 7) روائی ابزار سنجش… 50

3- 8 ) پایائی ابزار سنجش… 50

3-9- روش تجزیه و تحلیل داده ها 51

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4) تجزیه و تحلیل.. 54

4-1) توصیف متغیر های تحقیق.. 54

4-1-1) جنسیت… 55

4-1-2) تحصیلات… 56

4-1-3) سن.. 57

4-1-4) سابقه. 58

4-1-5) اشتیاق شغلی.. 59

4-1-6) شایستگی رهبر. 60

4-1-7) درستی رهبر. 61

4-1-8) تفکر استراتژیک رهبر. 62

4-1-9) توسعه سازمان توسط رهبر. 63

4-1-10) همکاری رهبر. 64

4-1-11) خودآگاهی رهبر. 65

4- 2) آزمون فرضیه های تحقیق.. 66

4-2-1) آزمون فرضیه اول. 66

4-2-2) آزمون فرضیه دوم. 67

4-2-3)آزمون فرضیه سوم. 68

4-2-4) آزمون فرضیه چهارم. 69

4-2-5) آزمون فرضیه پنجم. 70

4-2-6) آزمون فرضیه ششم. 71

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5- 1) مقدمه. 75

5-2) نتیجه گیری آمار توصیفی.. 75

5-3) نتایج آمار استنباطی.. 76

5-4) بحث… 77

5-5) پیشنهادات تحقیق.. 77

5-6) محدودیتهای تحقیق.. 79

5-7) پیشنهادات برای تحقیقات آینده 79

منابع. 80

چکیده

اشتیاق شغلی یک مفهوم نسبتاً جدید و گسترده در زمینۀ روانشناسی و مدیریت منبع انسانی است. توجه به اشتیاق شغلی در دل تحقیقات مربوط به فرسودگی شغلی ایجاد شد. در طی مطالعاتی که در مورد فرسودگی شغلی انجام گرفت، این سؤال منطقی مطرح شد که از سوی دیگر این پیوستار چه میدانیم و آیا می توان کارکنانی را یافت که با قدرت زیاد کار کنند و عمیقاً با کارشان درگیر و در آن غرق باشند؟ و اگر این چنین است چه چیزی آ نها را به این سمت می راند. محققان با داشتن سؤالاتی از این دست در آخر قرن بیستم شروع به بررسی منظم تر قطب مقابل فرسودگی نمودند و این مقارن شد با ظهور آن چیزی که جنبش روانشناسی مثبت نگر نامیده شد و همچنین مقارن شد با افزایش تعداد سازمان هایی که بر خصوصیات روانی مثبت کارکنان تأکید می کردند. سازمان های امروزی خواهان آن هستند که کارمندانشان با انگیزه، خلاق، مسئول و درگیر باکارشان باشند و از آنان انتظار دارند که فراتر از انجام وظایف شغلی حرکت کنند. اشتیاق شغلی نه تنها یک نقش حیاتی برای فهم رفتارهای سازمانی مثبت بازی می­کند، بلکه همچنین برای هدایت مدیریت منابع انسانی و سیاستهای بهداشت حرف های در سازمان ها نیز نقش مهمی دارد. از طرفی رهبری در سازمان ارزش و اهمیت قابل توجهی دارد که به نظر، پیچیده و گسترده می آید. شایستگی رهبری^[1]مجموعه ای از شایستگی هایی است که توجه زیادی از محققان را به خود جلب کرده است. کارکنانی که احساس کنند رهبرانشان مشتاق و متعهد هستند، به احتمال بیشتری این ویژگی ها رادر ارتباط با خودشان پیاده می سازند. با توجه به مطالب بالا سوال اصلی تحقیق به شکل زیر تنظیم گردید: لذا سوال اصلی تحقیق آن است که آیا بین شایستگی رهبری و اشتیاق کارمند رابطه وجود دارد؟ و بر این اساس پنج فرضیه تدوین گشت. جامعه آماری تحقیق کارکنان شعببانک کشاورزیاستان گیلان و شدند روش­نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه گیری تصادفی ساده می باشد. روش گردآوری داده ها، میدانی، ابزار گردآوری پرسشنامه و روش تجزیه و تحلیل نیز آزمون همبستگی و رگرسیون است و همه فرضیه ها تایید شدند.

واژگان کلیدی: اشتیاق شغلی، شایستگی رهبر، منابع انسانی، بانک کشاورزی

3-9-اندازه­ گیری بهره ­وری کل عوامل…………………………………………………… 46

3-9-1-روش­های غیر پارامتری………………………………………………………………… 46

3-9-2-روش پارامتری…………………………………………………………………………. 46

3-9-2-1-پسماند سولو……………………………………………………………………….. 48

3-10-ساختار الگو………………………………………………………………………………. 48

3-11-تعریف متغیرها…………………………………………………………………………. 51

3-12-روش تحقیق…………………………………………………………………………. 51

3-13-انواع مدل­های داده­های ترکیبی سری زمانی (پانل)……………………………. 52

3-14-آزمون ایستایی در داده­های ترکیبی………………………………………………… 54

3-14-1-آزمون لوین و لین و چو…………………………………………………………. 54

3-14-2-آزمون آیم، پسران و شین…………………………………………………………. 56

3-14-3-آزمون فیشر……………………………………………………………………………. 58

3-15-آزمون های تشخیص…………………………………………………………………. 59

3-15-1-آزمون چاو………………………………………………………………………… 59

3-15-2-آزمون بروش- پاگان……………………………………………………………… 60

3-15-3-آزمون هاسمن……………………………………………………………………… 61

فصل چهارم: برآورد مدل و تحلیل نتایج

4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………… 63

4-2-الگو و متغیرهای مورد استفاده…………………………………………………….. 64

4-2-1-تولید………………………………………………………………………………… 65

4-2-2-موجودی سرمایه…………………………………………………………………… 65

4-2-3-نیروی کار……………………………………………………………………………. 67

4-2-4-بهره ­وری کل عوامل تولید………………………………………………………. 67

4-2-5-تحقیق و توسعه…………………………………………………………….. 67

4-2-6-الگوی تجاری……………………………………………………………………. 67

4-3-آزمون ایستایی در داده­های پانلی………………………………………………… 68

4-3-1-آزمون ایستایی لوین، لین و چو……………………………………………. 68

4-3-2-آزمون ایستایی فیشر- مربع کا………………………………………………. 69

4-4-آزمون­های تشخیص…………………………………………………………………… 69

4-4-1-آزمون چاو…………………………………………………………………………. 70

4-4-2-آزمون بروش- پاگان……………………………………………………………. 71

4-4-3-آزمون هاسمن…………………………………………………………………… 72

4-5-نتایج تخمین ……………………………………………………………………… 73

فصل پنجم: خلاصه و نتیجه ­گیری

5-1-مقدمه………………………………………………………………………………. 77

5-2-خلاصه……………………………………………………………………………… 77

5-3-نتیجه ­گیری……………………………………………………………………. 78

5-4-توصیه ­های سیاست­گذاری……………………………………………………… 80

5-5-پیشنهاد برای تحقیق آینده………………………………………………………. 80

5-6-محدودیت های تحقق………………………………………………………….. 80

فهرست منابع و مأخذ

منابع آماری…………………………………………………………………………….. 81

منابع فارسی……………………………………………………………………………. 85

منابع لاتین……………………………………………………………………………. 87

پیوست……………………………………………………………………………………. 89

چکیده:

بهبود بهره ­وری یکی از مهمترین عوامل در توسعه اقتصادی یک کشور به شمار می­رود. تسریع در این روند، تأثیر مهمی در بهبود رقابت بین­المللی یک کشور دارد. در این تحقیق با استفاده از الگوی با داده­های پانل به بررسی اثر جریانات تجاری بر بهره­وری در صنعتخودروسازیکشور ایران طی سالهای 1386-1376 می پردازایم. ابتدا از الگوی سولو استفاده کرده و بهره وری کل بنگاهها برآورد می گردد و در مرحله بعد تأثیر جریان تجاری و میزان سرمایه گذاری بنگاهها در بخش تحقیق و توسعه بر بهره­وری کل عوامل تولید بررسی شده است.

نتایج تخمین الگوی پانل با روش اثرات ثابت نشان می دهد که متغیرهای جریان تجاری و سرمایه­گذاری بنگاه در بخش تحقیق و توسعه اثر مثبت و معناداری بر بهره­وری کل عوامل داشته است. علاوه بر این متغیرهای جریان تجاری و سرمایه­گذاری بنگاه در بخش تحقیق و توسعه نیز بترتیب بیشترین تأثیر را بر بهره­وری کل عوامل بنگاه­ها داشته­اند، به عبارت دیگر، هر چه سهم بنگاه i-ام در میان بنگاههای دیگر بیشتر و میزان سرمایه گذاری که بنگاه جهت امر تحقیق و توسعه انجام می­دهد بیشتر باشد، بهره­ وری بنگاه بیشتر و آن بنگاه موفق­تر خواهد بود.

فصل اول

مقدمه:

3-5. اعتقاد به فراوانی منابع طبیعی.. 27

3-6. در اختیار بودن منابع طبیعی.. 28

3-7. رزاقیّت پروردگار 30

3-8. قاعده عزت مداری و نفی سبیل.. 34

3-9. اعتدال و میانه روی.. 36

3-10. نفی الگوپذیری از بیگانگان. 37

3-11. دانش بنیان کردن تولید. 38

بخش دوم: راهکارهای اجرایی اقتصاد مقاومتی ازدیدگاه قرآن وسنت.. 41

فصل اول : راهکارهای اجرایی تولید. 42

1-1. تهیّه طرح و برنامه‎ریزی اقتصادی.. 42

1- 2. بهره برداری بهینه از منابع و ثروت های طبیعی.. 44

1-3. كیفیّت مداری و كالاهای مرغوب.. 46

1-4. نظم و انضباط درکار و فعالیّت های اقتصادی.. 49

1-5. عمل به اولویّت ها و نیازهای اقتصادی.. 52

1-6. توجه مردم به کار وتلاش و شرکت در تولید. 53

1-7. ایجاد فعالیت های تولیدی و اشتغال توسط دولت.. 55

1-8. حمایت از تولید کنندگان داخلی.. 58

1-9. استفاده بهینه از نفت.. 63

فصل دوم : راهکارهای اجرایی توزیع. 66

2-1. حذف واسطه های غیر ضروری.. 66

2-2. نظارت و كنترل فعالیّت های اقتصادی.. 68

2-3. مبارزه با فساد اداری.. 70

فصل سوم : راهکارهای اجرایی مصرف.. 75

3-1. قناعت.. 75

3-2. مقابله با اسراف و تبذیر 76

3-3. توجّه به ارزش اخلاقی زهد. 79

3-4. مدیریّت مصرف خانواده 81

3-5. صبر و خویشتن داری در سختی ها و مشکلات.. 84

3-6. تقدیر معیشت مقاومتی.. 87

بخش سوم: آثار اقتصاد مقاومتی ازدیدگاه قرآن و سنت… 91

فصل اول :آثار بین المللی اقتصاد مقاومتی.. 92

1-1. حفظ نظام اسلامی.. 92

1-2. استقلال اقتصادی.. 93

1-3. خودكفایی دراقتصاد. 95

1-4. بی نیازی از بیگانگان. 96

فصل دوم :آثار داخلی اقتصاد مقاومتی.. 100

2-1. توسعه و رشد اقتصادی.. 100

2-2. مصرف بهینه و اقتدار ملی.. 102

2-3. سلامت اقتصادی.. 103

2-4. عزّت مندی، و كسب جایگاه اجتماعی.. 104

2-5. رونق كالاهای داخلی.. 106

بخش چهارم: موانع اقتصاد مقاومتی ازدیدگاه قرآن و سنت… 107

فصل اول : موانع اجتماعی اقتصاد مقاومتی.. 108

1-1. مصرف گرایی و رفاه زدگی: 108

1-1-1. نمونه هایی ازمصرف های بی رویه در کشور 109

1-1-1-1. خرید مواد غذایی زیاد و انبوه 109

1-1-1-2. اسراف در پذیرایی ها و پخت وپز. 110

1-1-1-3.استفاده نادرست از لباس و پوشاک… 111

1-1-1-4. مصرف بی رویه دارو 111

1-2. تجمّل گرایی.. 112

1-3. مدگرایی.. 113

1-4. روبرو شدن در مسائل حاشیه و تفرقه. 114

1-5. قاچاق و واردات بی رویه كالا. 115

1-5-1. قاچاق حق محرومان(بازار سیاه) 116

1-6. فساد اداری.. 118

1-6-1. مصادیق فساد اداری.. 118

1-6-2. علل و عوامل فساد اداری.. 122

1-6-2-1. پایین بودن سطح حقوق و دستمزد. 122

1-6-2-2. فقدان نظارت كافی.. 122

1-6-2-3. عدم برخورد جدی با متخلّفین.. 123

1-7. عدم یادگیری احکام شرعی و نداشتن تخصّص در امور اقتصادی.. 123

فصل دوم: موانع اخلاقی اقتصاد مقاومتی.. 125

2-1. اسراف و تبذیر. 126

2-2. كم‏ فروشى‏ و اجحاف‏ 128

2-3. احتكار 129

فصل سوم : موانع اقتصادی اقتصاد مقاومتی.. 131

3-1. بی‏كار نگه‏داشتن اموال. 132

3-2. عدم بهره وری درست از منابع موجود 134

3-3. كم كاری.. 134

3-4. وابستگی به نفت (اتكاء به تك محصولی) 136

3-5. ناامنی اقتصادی.. 137

6.3 . رباخواری.. 138

نتیجه گیری.. 141

منابع فارسی.. 144

منابع عربی.. 151

مجلات.. 153

سایت.. 154

 

 

مقدمه:

یکی از بنیادی ترین عوامل رشد و پیشرفت انسان ها مسأله اقتصاد است. اگر اقتصاد جامعه یا اقتصاد خانواده دچار مشکل باشد و مردم با تنگدستی و محرومیت اقتصادی بسر ببرند، هیچ گونه باور اعتقادی و رفتار اخلاقی را پذیرا نخواهد بود، به همین جهت پیامبر9فرمود: «کَادَ الْفَقْرُ أَنْ یَکُونَ کُفْراً، ناداری نزدیک است که به کفر بینجامد.»

بی شک، رشد اقتصادی جامعه نشان دهنده اقتدارملی، استقلال، عزّت مندی و در مجموع، عامل برتری آن جامعه در سطح بین المللی است. لذا كشوری که از نظر اقتصادی، صنعت و تكنولوژی، به رشد و توسعه رسیده باشد، در دیگر جنبه های سیاسی و فرهنگی نیز برتر خواهد بود.

اما متأسفانه امروزه، ابزار اقتصادی یكی از ابزارهای مهم وتأثیرگذار در جهان است كه کشورهایی همچون امریكا و اروپا با در اختیار داشتن آن، هر روز بر كشورهای دیگر خصوصاً ملت ایران فشار می آورند تا آن كشورها، خواسته های آنها را بپذیرند.

بنابراین برای برون رفت از شرایط موجود، اقتصاد مقاومتی، مدلی اقتصادی است که تلفیقی از اقتصادهای سوسیالیستی و کمونیستی است و با امتیاز بهره گیری از رهنمودهای ناب اسلامی، یک اقتصاد تکاملی و برتر را ارائه می کند که با اجرایی شدن درست این اقتصاد نوظهور و دینی جامعه ی ایرانی- اسلامی را به سرمنزل مقصود خواهد رساند.

اقتصاد مقاومتی مجموعه ای از راهکارهایی است که در شرایط تحریم ایجاد می شود. دراین راهکار عوامل اقتصادی اعم از دولت، تولیدکنندگان و خانواده ها وظایفی را برعهده می گیرند که اجرای آن ها نه تنها آسیب پذیری اقتصاد در شرایط تحریم را به حداقل می رساند، بلکه باعث شکوفایی و رشد اقتصادی نیز می شود.

در دهه های گذشته عوامل زیادی بر رفتارهای اقتصادی مردم اثرگذار بوده است. از تبلیغات رسانه ای فراوان تا ورود کالاهای لوکس و تجمّل گرایی، که باعث شده فرهنگ اقتصادی جامعه ما با رفتار اقتصادی مبتنی برآموزه های اسلامیفاصله بگیرد.

این مطالعه، به بررسی موضوع اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و سنت می پردازد. که در بخش اول؛ کلیات تحقیق، مفهوم شناسی و مبانی اقتصاد مقاومتی مورد بررسی قرار می گیرد. در بخش دوم به راهکارهای اجرایی و تحقّق اقتصاد مقاومتی درسه حوزه تولید، توزیع و مصرف را بیان می کند. در بخش سوم؛ آثار بین المللی و داخلی اقتصاد مقاومتی را تبیین می کند. و در بخش چهارم، موانع اجتماعی، اخلاقی، و اقتصادی اقتصاد مقاومتی مطرح می شود و درنهایت نیز جمع بندی و نتیجه گیری ارائه شده است.

بخش اول: کلیات

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- بیان مسئله

مسائل اقتصادی نقش مهمی در زندگی مردم و رفاه حال شهروندان دارد و درمیان همه عقلای عالم، برنامه ریزی اقتصادی برای پیشرفت وتوسعه زندگی لازم و ضروریست،ادیان الهی نیز به قوانین اقتصادی توجه ویژه ای نموده اند، اقتصاد در اسلام تا این اندازه ارزش و اهمیت دارد که آن را قوام جامعه و ستون اصلی آن دانسته است. بخاطر این که جامعه برای تحقق آسایش و رفاه، نیازمند اموالی است که به درستی به کارگرفته شود تا اهداف مادی ودنیوی بشرتأمین شده و رشد و شکوفایی اقتصادی زمینه و بستر مناسبی را برای فعالیت های دیگر تربیتی بشر فراهم آورد.

قرآن کریم درآیه 61 سوره هود یکی از فلسفه ها و اهداف آفرینش بشر و استقرار او در زمین را آبادانی و استعمار زمین دانسته که خود یک عمل و رفتار اقتصادی است. اما متأسفانه امروز به دلائل مختلف از جمله استعمار وسلطه جهانی و… مردم جهان بویژه مسلمانان وخصوصاً مردم ایران با مشکلات اقتصادی وسختی در معیشت مواجه شده اند و تنها راه برون رفت از این مشکلات، اقتصاد مقاومتی و جایگزینی اقتصاد دینی مقابل اقتصاد غربی در جامعه است. اقتصاد دینی، نیازمند مولفه هایی در زمینه تولید، ثروت و کالا خدمات و مصرف است که باید در چارچوب دین و منطبق با معارف اسلامی به خوبی در جامعه گسترش یابد.

اما نکته قابل توجه آن که: چه عواملی قوام بخش اقتصاد مقاومتی است؟ و راه های مقابله با فشارهای مترتب اقتصادی چیست؟

مقام معظّم رهبری مدظله العالی در چند سال اخیر بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح و از آن به عنوان روشی مهم در تغییر مسیر حرکت اقتصادی یاد کرده اند. روشی که در برابر هجمه های دشمنان مانند سدی محکم می تواند کارآمد باشد. وتوطئه ی اعمال تحریم های یک جانبه و غیر قانونیِ نظام سلطه برای وارد کردن فشار به جامعه را ملغی کند. از این رو در این پایان نامه به دنبال تبیین وبررسی آثار و موانع اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن وسنّت هستیم.

2-1- سوالات تحقیق

الف) سوالات اصلی

جایگاه اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن و سنت چیست؟

ب) سوالات فرعی

1- راهکارهای اجرایی اقتصاد مقاومتی از دیدگاه قرآن وسنت کدامند؟

2- در قرآن و روایات برای اقتصاد مقاومتی چه آثاری بیان شده است؟

3- موانع اقتصاد مقاومتی ازدیدگاه قرآن و سنت کدامند؟

3-1- فرضیه های تحقیق

1- این طور به نظر می رسد که مدیریت مصرف درخانواده، کیفیّت محصولات، حمایت از تولیدکنندگان و مبارزه با فساد در اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی نقش دارد.

2- احتمالاً استقلال اقتصادی، بی نیازی از بیگانگان، توسعه و رشد اقتصادی، عزّتمندی و سلامت اقتصادی از آثار اقتصاد مقاومتی باشد.

3.1.2.3 نظریه­های تعیین نرخ ارز تعادلی……………………… 42

2.2.3 ماندگاری تورم و نرخ ارز…………………….. 45

3.2.3 انحراف نرخ ارز و ماندگاری تورم…………………….. 51

3.3 ساختار الگو…………………….. 53

4.3 روش­شناسی تحقیق……………………… 58

1.4.3 علّت و ضرورت استفاده از الگوهای غیرخطی…………………….. 58

1.1.4.3 مدل رگرسیونی انتقال ملایم…………………….. 60

2.1.4.3 تصریح مدل غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم…………………….. 62

2.4.3 الگوی خودرگرسیون آستانه­ ای……………………… 62

3.4.3 آزمون ایستایی……………………… 67

3.4.4 آزمون هم­جمعی……………………… 72

فصل چهارم: برآورد الگو وتحلیل نتایج…………………….. 75

1.4 مقدمه…………………….. 76

2.4 برآورد نرخ ارز تعادلی…………………….. 76

1.2.4 آزمون ریشه واحد…………………….. 76

2.2.4 نتایج آزمون هم­جمعی……………………… 78

3.2.4 آزمون خطی بودن…………………….. 79

4.2.4 تخمین مدل نرخ ارز تعادلی……………………… 80

5.2.4 تفسیر نتایج مدل نرخ ارز تعادلی با استفاده از الگویLSTR1…………

6.2.4 برآورد انحراف­های نرخ ارز تعادلی……………………… 83

3.4 مدل­سازی رفتار غیرخطی تورم…………………….. 84

1.3.4 برآورد مدل خطی……………………… 84

2.3.4 آزمون والد…………………….. 86

3.3.4 تخمین مدل تجربی تورم……………………..87

4.3.4 آزمون ایستایی تورم…………………….. 90

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات……………………… 95

1.5 مقدمه…………………….. 96

2.5 یافته­ های عمده تحقیق……………………… 98

3.5 پیشنهادات……………………… 100

فهرست منابع…………………….. 101

منابع فارسی……………………… 101

منابع لاتین……………………… 104

پیوست……………………… 109

چکیده:

در ادبیات اقتصادی ارتباط تورم و ماندگاری آن با نرخ ارز از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؛ بنابراین هدف اصلی این تحقیق، مطالعه رابطه انحرافات نرخ ارز و ماندگاری تورم در ایران می­باشد. در راستای این هدف، ابتدا نرخ ارز تعادلی برآورد می­گردد. تخمین این متغیر در قالب یک الگوی پولی، با استفاده از داده­های فصلی طی بازه زمانی 1390-1357 و از طریق یک الگوی غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم صورت می­گیرد. پس از برآورد نرخ ارز تعادلی با محاسبه تفاضل نرخ ارز اسمی موجود با مقادیر تعادلی برآورد شده انحرافات نرخ ارز به­دست می­آید. سپس رفتار و عملکرد تورم در همین بازه زمانی مورد بررسی قرار می­گیرد. جهت تعیین عملکرد تورم، الگوی اتورگرسیو آستانه­ای به­کار گرفته شده است. این الگو رفتار غیرخطی تورم را نشان می­دهد. به­علاوه با ملاحظه نتایج حاصل از الگو، می­توان به ماندگاری تورم در برخی دوره­ها در این بازه زمانی پی­برد. نتایج نهایی این مطالعه از مقایسه وضعیت تورمی و انحرافات نرخ ارز در کلیه نقاط نمونه مورد بررسی حاصل شده است. براساس این نتایج ملاحظه می­شود که با کاهش انحرافات نرخ ارز، ماندگاری تورم نیز برطرف می­گردد. این نتیجه با این فرضیه که انحرافات نرخ ارز از کانال تأثیر بر تورم برای اقتصاد هزینه ­بر است تطابق دارد. از دیگر نتایج تحقیق آن است که افزایش نرخ ارز با ماندگاری تورم همراه می­باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

تحلیل و بررسی ماندگاری تورم جهت تصمیم سازی و سیاست­گذاری مناسب بسیار درخور اهمیت است. تورم یکی از معضل­های مهم اقتصادی ایران در سه دهه گذشته می­باشد. ارزیابی آمار نرخ تورم بر مبنای شاخص کالاها و خدمات مصرفی طی 34 سال گذشته نشان می­دهد در بیشتر سال­ها کشور با تورم دو رقمی مواجه بوده است. متوسط نرخ تورم دردهه شصت برابر با 18 درصد، در دهه هفتاد برابر با 24 درصد و در دهه هشتاد برابر با 9/16 درصد اعلام شده است[1]؛ که این ارقام حاکی از تورم بالا در حیات اقتصادی ایران در 3 دهه گذشته می­باشد. امروزه پویایی تورم و رفتار این متغیر در بسیاری از مطالعات اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است و در این حوزه مطالعه ماندگاری تورم از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­باشد. تعریف­های گوناگونی جهت توصیف شرایط ماندگاری تورم ارائه شده است. در تعریفی بیان می­شود که ماندگاری تورم عبارت است از گرایش تورم به دور ماندن از سطح متوسط آن در یک بازه زمانی بلندمدت، زمانی که این وضعیت یک نوع اخلال در شرایط اقتصادی تلقی گردد. یا طبق تعریف دیگر، تمایل تدریجی و آهسته تورم به همگرایی به سمت مقدار بلندمدت را ماندگاری تورم می­گویند(درگاهی و شربت اوغلی، 1389).

از این رو بانک­های مرکزی به اندازه­گیری و تحلیل ماندگاری تورم می­پردازند تا با استفاده از نتایج این تجزیه و تحلیل­ها، پیش­بینی دقیق و مناسبی از تورم ارائه دهند؛ و با دقت بیشتری تورم را ارزیابی نموده و در برابر شوک­های اقتصادی، به شکل مناسبی این متغیر را کنترل و مهار نمایند.

ماندگاری تورم می­تواند از شرایط مختلف اقتصادی ناشی شود؛ اقتصاددانان در مورد امکان بروز این وضعیت و هزینه­های هنگفت کاهش آن اتفاق نظر دارند، اما در رابطه با عوامل ایجادکننده این وضعیت توافق چندانی وجود ندارد. به­طورکلی عوامل مختلفی منجر به ماندگاری تورم می­شود که آن­ها را می­توان در سه گروه زیر دسته­بندی کرد:

– ماندگاری به علل و عوامل برون­زا: ماندگاری تورم که از نوسانات سایر عوامل برون­زا در تعیین تورم ناشی می­شود. مانند هزینه نهایی، شکاف تولید، چسبندگی قیمت­ها و دستمزدها به علت قراردادهای رسمی.

– ماندگاری تورم به علل و عوامل درون­زا: ماندگاری تورم به دلیل مکانیسم قیمت­گذاری که بر مبنای یک سیستم گذشته­نگر صورت می­گیرد.

– ماندگاری ناشی از انتظارات: ماندگاری به سبب انتظارات تورمی(درگاهی و شربت اوغلی، 1389).

در این راستا مطالعات زیادی به بررسی ماندگاری تورم از جوانب مختلف پرداخته­اند. برخی مطالعات، اثر سیاست­های پولی را بر وضعیت ماندگاری تورم مورد بررسی قرار داده­اند، و برخی با فرض درون­زا بودن این وضعیت، به اثر سیاست­های پولی بر کاهش ماندگاری تورم می­پردازند. از طرف دیگر در یک اقتصاد باز می­توان اثر منابع خارجی بر ماندگاری تورم را مورد تحلیل و بررسی قرار داد. در این راستا مطالعات زیادی به بررسی تأثیر رژیم­های نرخ ارز بر تورم و رفتار آن در طول زمان پرداخته­اند. به عنوان مثال آلگوسکوفیس (1992) این بحث را مطرح نموده که در رژیم نرخ ارز شناور، احتمال ماندگاری و تداوم تورم بیشتر است، و شواهد تجربی در آمریکا، انگلستان و بیست و یک کشور عضو سازمان توسعه همکاری­های اقتصادی[2] به دست آورده که این مطلب را تصدیق می­نماید. آبسفلد (1995) نیز این نتایج را جز برای آمریکا (به­خاطر شرایط ویژه آن در سیستم برتون ودز) تصدیق می­کند (بلینی و فیلدینگ[3]،1999).

3-1-1 روش تحقیق.. 39

3-1-2 مراحل تحقیق.. 39

3-1-2 -1 مرحله جمع آوری اطلاعات (اسنادی و میدانی) 39

3-1-2-2 مرحله سازماندهی و طبقه بندی اطلاعات… 39

3-1-2-3 مرحله تجزیه و تحلیل اطلاعات… 39

3-2 جامعه آماری، حجم نمونه و متغیر تحقیق.. 40

3-2-1 متغیرهای تحقیق.. 42

3-3 روش شناسی تحقیق.. 42

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

4-1 یافته های تحقیق.. 43

4-1-1 محدوده مورد مطالعه. 44

4-1-2توپوگرافی.. 45

4-1-3 اقلیم. 48

4-1-4پوشش گیاهی.. 49

4-1-5 خاک.. 51

4-1-6 منابع آب… 53

4-1-7 کشاورزی و دامداری.. 53

4-1-8 جمعیت و خانوار. 54

4-1-9 نسبت جنسی.. 55

4-1-10 وجه تسمیه. 56

4-1-11 سواد. 56

4-1-12 صنعت و معدن-بازرگانی.. 56

4-1-13 مهاجرت… 57

4-1-14 تحلیل وضع موجود پرورش گل و گیاه در محدوده مورد مطالعه. 58

4-1-14-1 تعداد و توزیع گلخانه های بخش مرکزی.. 58

4-1-14-2 تعداد افراد شاغل در پرورش گل و گیاه 59

4-1-14-3 میزان تولید گل و گیاه 61

4-1-14-4 میزان فروش گل و گیاه 62

4-1-14-5 میزان سود حاصل از فروش گل و گیاه 63

4-1-14-6میزان صادراتو واردات گل و گیاه 64

4-1-14-7 تعداد گلخانه ها ی موجود در روستاهای نمونه. 65

4-1-14-8 تعداد افراد شاغل پرورش دهنده گل و گیاه در روستاهای نمونه. 67

4-1-14-9 میزان تولید گل و گیاه در روستاهای نمونه. 68

4-1-14-10 میزان فروش گل و گیاه در روستاهای نمونه. 69

4-1-14-11 میزان سود حاصل از فروش گل و گیاه درروستاهای نمونه. 70

4-1-14-12 میزان صادرات و واردات گل و گیاه 71

4-2 ارزیابی نقش پرورش گل و گیاه از دیدگاه پاسخ گویان. 72

4-3 وضعیت گل و گیاه در مناطق روستایی.. 82

4-4 پرورش گل و گیاه و توسعه اقتصادی روستاها 95

فصل پنجم: بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 بحث و نتیجه گیری.. 120

5-2 آزمون فرضیه ها 125

5-3 پیشنهادات… 129

منابع و مأخذ. 130

چکیده

شهرستان پاکدشت که از جنوب رشته کوه البرز به طرف دشت کشیده شده و به دلیل وجود رودخانه جاجرود و همچنین خاک حاصلخیز آن، محیط مناسبی را برای کشاورزان، بخصوص برای پرورش گل و گیاه است. همین عوامل در کنار اقلیم مساعد و بارندگی نسبتاً مناسب، باعث شده است که پرورش گل و گیاه در سالهای اخیر به منزله یک شغل جدی در بین مردم این شهرستان دنبال شود. بخش مرکزی شهرستان پاکدشت پرورش گل و گیاه را به عنوان یک شغل اصلی انتخاب کرده اند و امروزه نقش عمده ای در بازارهای گل وگیاه داخل و حتی خارج از کشوردارند. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، با بهره گیری از منابع اسنادی همراه با مطالعات میدانی و به تعیین نقش پرورش گل و گیاه در توسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت وبررسی و شناسایی موانع ومشکلات موجود در پرورش گل وگیاه پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق فوق کلیه روستاهای دارای پرورش گل و گیاه دربخش مرکزی شهرستان پاکدشت بوده که شامل 6 روستا می شود . در این روستاها تعداد 470 گلخانه سنتی و مکانیزه وجود دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که با توجه به سابقه پرورش گل و گیاه در محدوده مورد مطالعه و گسترش این فعالیت پرورش گیاه دربعد اقتصادی موجب افزایش قابل توجه درآمد و نیز افزایش اشتغال و در بعد اجتماعی موجب ماندگاری جمعیت در روستا و مهاجرت معکوس شده است.

واژگان کلیدی: پرورش گل و گیاه، توسعه اقتصادی – اجتماعی ، بخش مرکزی شهرستان پاکدشت

مقدمه

در کشورهای کم درآمد، بخش کشاورزی به دلیل گستردگی و پیوندهای قوی با سایر بخش های اقتصادی، به عنوان موتور و محرک اولیه رشد اقتصادی عمل می نماید. کشاورزی در این کشورها بیشترین سهم نیروی کار را به خود اختصاص داده و با 68 درصد اشتغال و 24 درصدتولید ناخالص داخلیجایگاه ویژه‎ای دارد. اغلب جمعیت فقیر به طور مستقیم به این بخش وابسته بوده و از طریق کشاورزی گذران زندگی می کنند. افزایش میزان بهره وری دربخش کشاورزی باعث ارزان تر شدن مواد غذایی شده و کمک قابل توجهی به اقتصاد خانوارهای فقیر می کند. همچنین کشاورزی نوین با اشتغال بیشتر در واحدهای فرآوری همراه شده و عرضه خدمات و نهاده های بیشتری را در بازار به دنبال دارد. این روند به شکل غیر مستقیم به ایجاد اشتغال در مزارع منجر شده وبه این ترتیب بخش کشاورزی بطور مستقیم از طریق تولید بیشتر و صادرات به صورت غیر مستقیم از طریق افزایش تقاضا برای خدمات وکالاهای صنعتی در جوامع روستایی، به رشد اقتصادی کمک نموده ودر نتیجه موجب خلقفرصتهای شغلیجدید می گردد. به طورکلی رشد کشاورزی به صورت غیر مستقیم به بهبود وضعیت خانوارهای شهری و روستائی کمک کرده وبا افزایش دستمزدها، کاهش قیمت مواد غذایی و تقاضای بیشتر برای کالاها وخدمات واسطه ای همراه می‎شود. شهرستان پاکدشت یکی ازقطبهای تولید گل وگیاه درکشور است و قرار گرفتن آن در محور مهم و ترانزیتی امام رضا (ع) این شهرستان را به یکی از مناطق پرتردد و البته مهم کشور تبدیل کرده که در صورت توجه و بهره برداری صحیح از منابع آن می توان رشد و توسعه بیش از پیش این منطقه را شاهد بود. درکل کشور پنج هزار هکتار اراضی تحت کشت گل و گیاه و گیاهان گلخانه ای است که حدود یک پنجم آن متعلق به شهرستان پاکدشت بوده و تولیدبیش از ۸۵۰ میلیون گل شاخه بریده وتنوع محصولات زارعی و باغی نشان ازظرفیت وپتانسیل این شهرستان در بخش صنعت وکشاورزی است. درحال حاضر نیازمندی گل و گیاه تهران و بسیاری ازنقاط کشوراز این شهرستان تأمین شده و از دیگر مزیتهای این شهرستان وجود اراضی مستعد و زمینهای کشاورزی است که از لحاظ کمی وکیفی در تولید محصولات زراعی و باغی مناسب بوده و این ظرفیتها با افزایش سطح زیرکشت اراضی کشاورزی و ارائه تسهیلات به کشاورزان و فعالان این عرصه، زمینه را برای رشد هرچه بیشتر این بخش فراهم کرد. لذا این پایان نامه درتلاش است نقش پرورش گل وگیاه رادرتوسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت مورد بررسی قرار دهد و این پایان نامه در پنج فصل زیر تدوین شده است:

فصل اول: کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، سوالات تحقیق، فرضیه تحقیق، موانع و محدودیت های تحقیق و واژه ها و مفاهیم می باشد.

فصل دوم: مرور منابع، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

فصل سوم: روش اجرای تحقیق، مواد و روش

فصل چهارم: تجزیه تحلیل داده ها و یافته های تحقیق می باشد. دراین فصل یافته های توصیفی تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

فصل پنجم: آزمون فرضیه ها، بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد.

1-1 بیان مسئله

امروز صنعت تولید گل و گیاهان زینتی به یکی از سودآورترین صنایع تبدیل شده است. به طوری که بدین شکل سالانه میلیاردها دلار سود نصیب کشورهای عمده تولیدکننده گل ها و گیاهان زینتی می شود. اما با این حال، در شرایطی که تولید گل و گیاه با توجه به ویژگی های جغرافیایی و آب و هوایی کشور، یک زمینه کاری مناسب برای ارزآوری و ایجاد اشتغال پایدار به شمار می آید اما این صنعت تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار زیادی دارد و کشت و پرورش گل های زینتی در کشور به عنوان یک محصول صادراتی و ارزآور، سابقه ای طولانی ندارد. با این وجود امروزه با توجه به بازارهای پرمنفعت خارجی، این صنعت توجه صادرکنندگان گل و گیاه را به خود جلب کرده است که در این میان، موقعیت ایران به دلیل قرار داشتن در کنار کشورهای پرمصرف گل وگیاه از این نظر، حائز اهمیت است و همسایه های شمالی وجنوبی ایران از خریداران بسیار خوب و بازارهای مناسبی برای گل های زینتی هستند.

در شهرستان پاکدشت شرکت تعاونی گل و گیاه در سال 1378 توسط عده ای از تولیدکنندگان گل و گیاه شهرستان پاکدشت به ثبت رسیده وتولید گل و گیاه در شهرستان پاکدشت سابقه ای 75 ساله دارد. اکثر تولید کنندگان گل و گیاه شهرستان قبلا در تهران و شهرستانها به پرورش گل و گیاه مشغول بوده اند، اما بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی گل و گیاه در شهرستان روز به روز گسترش یافته و در حال حاضر شهرستان پاکدشت با مساحتی حدود 900 هکتار پرورش گل و گیاهان فضای سبز وبذر و نهالو حدود 1000 نفر تولید کننده، بعنوان بزرگترین مرکز پرورش گل و گیاه ایران محسوب می شود.
بخش مرکزی شهرستان پاکدشت نیز از این امر مستثنی نبوده و باتوجه به شرایط جغرافیایی خاص منطقه و بهره برداری از برخی زمینها بصورت باغات گل و گیاه در سالهای اخیر با مشکلاتی مواجه بوده و با رفع این مشکلات در بلند مدت می تواند در توسعه اقتصادی بخش مورد نظربسیار اثرگذار باشد. لذا تحقیق حاضر در تلاش است نقش پرورش گل و گیاه را در توسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت مورد تحلیل و بررسی قرار داده و در صدد پاسخ به سوال اصلی زیر باشد :

پرورش گل و گیاه تا چه حد درتوسعه روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت نقش داشته است؟

1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق

ایران كشوری چهار فصل است، آن زمان كه در شمال این سرزمین تاریخی برف بر زمین می نشیند، در جنوب كشور موسم پرورش گل های زینتی است. این ویژگی كشور بستر بسیار مناسبی برای پرورش گل و گیاه و به تبع آن توسعه اشتغال در این بخش است اما متاسفانه با وجود استعدادهای بالقوه در ایران كه به دلیل آب و هوایی خشك و نیمه خشك به چشم می خورد، اما سهم آن در تجارت جهانی گل و گیاهان زینتی كه سالانه بالغ بر چندین میلیارد دلار است، ناچیز است. این مشكلات كه سال ها به آنها اشاره می شود، مانع بزرگی برای بهره گیری بهینه از استعدادهای موجود در زمینه پرورش و صادرات گل و گیاهان زینتی است. كمتر كشوری در جهان یافت می شود كه مانند ایران دارای تنوع اقلیمی باشد، به طوری كه در ایران هفت هزار گونه گیاهی وجود دارد كه 10 تا 27 درصد آن انحصاری است. اذعان مسوولان و صاحب نظران به استعدادهای بالقوه ایران در زمینه گیاهان زینتی و دارویی، نشان می دهد كه در این سرزمین چه استعدادهای بالقوه ای در دسترس عموم مردم است كه از نظرها پنهان مانده و حاضر به بهره گیری از آنها در راستای دستیابی به اهداف ملی خود نشده ایم. شرایط مناسب در کشت گل و گیاه درشهرستان پاکدشت و بخش مرکزی آن نیز با توجه به عدم توسعه اقتصادی این مناطق نسبت بهمشاغل کشاورزیدیگر خود باعث اشتغال و توسعه اقتصادی این منطقه شده است لذا مطالعه در این زمینه ضروری می باشد.

-3 اهداف تحقیق

مهمترین اهداف تحقیق حاضر به شرح زیر است:

– تعیین نقش پرورش گل و گیاه در توسعه اقتصادی روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت

– تعیین نقش پرورش گل و گیاه در توسعه اجتماعی روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت

– تعیین و شناسایی موانع و مشکلات پرورش گل و گیاه در روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت

– ارائه راهکارهای لازم در جهت رفع مشکلات موجود در پرورش گل و گیاه محدوده مورد مطالعه

1-4 سوالات تحقیق

سوالهای این تحقیق به شرح زیر می باشد:

– پرورش گل و گیاه درتوسعه اقتصادی(اشتغال ودرآمد) روستاهای بخش مرکزی شهرستان پاکدشت تاچه حد نقش داشته است؟

– پرورش گل و گیاه درتوسعه اجتماعی (تثبیت جمعیت، مهاجرت معکوس ، مشارکت) تا چه حد نقش داشته است؟

1-5 فرضیه های تحقیق

پرورش گل وگیاه درافزایش درآمد و ایجاد اشتغال روستاییان بخش مرکزی شهرستان پاکدشت نقش داشته است.

پرورش گل وگیاه درماندگاری روستاییان و افزایش مشارکت آنها نقش داشته است.

1-6 موانع و محدودیت های تحقیق

هر تحقیقی مشکلات مخصوص به خود را دارد. در این تحقیق نیز مشکلاتی وجود داشته که برخی از آنها به شکل زیر می باشد:

– عدم همکاری برخی از سازمانها و ادارات در ارائه اطلاعات مربوط به گلخانه ها و پرورش دهندگان گل

– عدم وجود اطلاعات منسجم در زمینه تعداد پرورش دهندگان گل و گیاه در مناطق روستایی

– عدم همکاری برخی از گلخانه داران در ارائه اطلاعات اقتصادی (میزان درآمد و فروش سالیانه و غیره)