1-1سیستم بین الملل………………………………………………………………………………….59

2-1مؤلفه ها وعوامل داخلی……………………………………………………………………….. 62

جایگاه روسیه قبل از جنگ سرد……………………………………………………………………63

3-جایگاه روسیه بعد از جنگ سرد قدرت جهانی یا منطقه ای……………………………..67

1-3دوران گذار …………………………………………………………………………………….68

2-3دوران همکاری…………………………………………………………………………………71

3-3بازگشت به تنش…………………………………………………………………………………76

4-مدودف واوباما…………………………………………………………………………………..80

جمعبندی……………………………………………………………………………………………..84

فصل پنجم پرونده هسته ای ایران

مقدمه……………………………………………………………………………………………….85

1-تاریخچه فعالیت های هسته ای پیش از انقلاب……………………………………..86

2-فعالیت های هسته ای بعد از انقلاب…………………………………………………..88

1-2دوره رکود …………………………………………………………………………………..88

2-2آغاز مجدد فعالیت های هسته ای ……………………………………………………….88

2-3خیزش هسته ای کشور……………………………………………………………………89

3-نحوه تشكیل پرونده هسته ای ایران وروند آن ……………………………………….91

4-ضرورت داشتن دانش هسته ای برای ایران…………………………………………..95

1-4نظر معتقدان به انرژ‍ی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز…………………………95

2-4نظر معتقدان به سلاح هسته ای………………………………………………………..99

5-نقش بازیگران بین المللی در پرونده هسته ای……………………………………….104

1- 5آمریکا…………………………………………………………………………………….105

2-5اتحادیه اروپا……………………………………………………………………………..110

3-5رویكردچین به پرونده هسته…………………………………………………………..114

جمعبندی …………………………………………………………………………………………115

فصل ششم نتیجه گیری

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………116

منابع ومآخذ………………………………………………………………………………………..122

فصل اول: کلیات

بیان مسأله:

روابط با همسایه شما لی (اعم از روسیه تزاری، اتحاد جماهیر شوروی و فدراسیون روسیه ) همواره از اهمیت وجایگاه خاصی برای کشور ایران برخوردار بوده، به طوری که بخش مهمی از تحولات داخلی و روابط خارجی ایران، به ویژه طی دویست سال أخیر تحت تأثیر سیاست ها ومواضع دولت روسیه، قرار گرفته است. با تحلیلی بر روابط دو کشور می توان این گونه نتیجه گیری نمودکه، روابط با همسایه شمالی همواره پیچیده و با فراز ونشیب زیادی همراه بوده است .

در این جا برنامه هسته ای وتحولات مربوط به آن که درکا نون توجهات جهانی قرار داشته، تنها بخشی از مناسبات ایران وروسیه می باشد، که به دلیل عدم همکاری ومخالفت غرب باراه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، روس ها با انعقاد قرارداد 700میلیون دلاری حضور خود را در نیمه دهه90میلادی آغاز نموده وبا وجود مخالفت شدید غربی ها، آشکارا در پروژه هسته ای با ایران همکاری کردند. طی یک دوره کشمش میان ایران وقدرت های غربی برسر موضوعات مختلف، اقدامات ومواضع روسیه اگرچه در حد انتظار مردم و احتمالاٌرهبران ایران نبوده است، اما بحث ها وپرسش های فراوانی را در میان سیاست مداران وتحلیل گران برانگیخته است. از طرف دیگر، کشورهای غربی معتقدند كه، روسیه همچنان فضا ومسیر را برای بازیگری ایران باز گذارده است و حتی به لحاظ سیاسی مهم ترین مانع برسر راهشورای امنیتبرای اتخاذ تصمیم های شدید تر علیه ایران به شمار می آید.

با این اوصاف، در حالی که برنامه هسته ای ایران به یک” چالش تمام عیار” بین ایران وغرب بدل شده، رفتار وعملکرد روس ها در این زمینه قابل تأمل وبحث برانگیز است. از یک سو همان طور که بیان شد، در محافل رسمی وغیر رسمی به ویژه در نشست های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی هسته ای و همچنین در شورای امنیتسازمان ملل متحد، با استناد به تعهدات مسئولیت های بین المللی، پای قطعنامه های صادره علیه ایران را امضاء می کند ودرمذاکرات با سران غربی به خصوص آمریکا، از ایران به عنوان اهرم فشار علیه آن ها استفاده می کند واز طرف دیگر در إزای حمایت محدود از برنامه هسته ای ایران در محافل بین المللی امتیازات لازم را نیز از ایران می گیرد. از همین رو، در این پ‍‍ژوهش تلاش می شودکه به تبیین وچرایی این روابط ویک ارائه فهم تئوریک در مورد ماهیت این نوع همکاری بر سرموضوع هسته ای پرداخته شود.

سوال تحقیق:

عوامل مؤثر در اتخاذ سیا ست روسیه درخصوص پرونده هسته ای ایران چیست؟

فرضیه:

منافع اقتصادی وجایگاه روسیه در نظام بین الملل از عوامل اصلی همکاری روسیه در پرونده هسته ای با جمهوری اسلامی ایران می باشد.

تعاریف عملیاتی:

جایگاه روسیه در نظام بین الملل

جایگاه ونقش کشورها در عرصه بین المللی تعیین کننده میزان تأثیر گذاری کشورها بر روند تحولات بین المللی می باشد. این مفهوم در تئوری های مختلف، فاکتور ومؤلفه های تعیین کننده ای دارد. به عنوان مثال در تئوری واقع گرایی ساختاری، قدرت اقتصادی به ویژه قدرت نظامی از مهمترین عوامل تعیین کننده جایگاه کشورها و همچنین نقش آفرینی آن ها در مناسبات بین المللی است.کنت والتز نام آور ترین نظریه پرداز سیاست بین الملل تأکید خاصی برنقش قدرت های بزرگ در عرصه مناسبات بین المللی دارد و در این زمینه قدرتی را بزرگ می داندکه دارای یک سری توانمندی ها به ویژه قدرت نظامی باشد. از این رو، می توان در قالب تئوری والتز به بررسی جایگاه روسیه به عنوان قدرت بزرگ در عرصه بین المللی پرداخت.

روسیه درچند قرن گذشته، دارای سنت دیرپای سیاست “قدرت بزرگ”بوده است که سابقه آن به دوران تزار می رسد. در دوره شوروی سرانجام پس از مواجه شدن با مشکلات اقتصادی، امکان تداوم نقش ابرقدرتی در سطح جهان را با مشکل روبه روساخت. ونوعی عقب نشینی سیاسی ونظامی از این نقش آغاز شد. بنابراین امروزه روسیه جدید در صدد” تحصیل احترام از غرب” وهمچنین دست یابی به این موقعیت از دست رفته خود می باشد. از این رو، می توان روابط روسیه با ایران وکشورهای مسئله دار (کوبا، کره شمالی، عراق زمان صدام و لیبی )را دراین چهاچوب مورد بررسی قرار داد. اما از آن جا که مطالعه موردی برروی، عوامل مؤثر در رویکرد روسیه در خصوص برنامه هسته ای می باشد به ذکر نمونه های اشاره خواهیم نمود:

1.استفاده از کارت ایران در تعامل و تقابل با آمریکا به عنوان اهرم فشار (هرچند تعامل ایران وروسیه به لطف قطع مناسبات ایران وآمریکا می باشد). به عنوان مثال، آمریکا بحث عدم گسترش سپر دفاع موشکی در چک ولهستان را منوط به محدود سازی همکاری ایران وروسیه نموده است. وروس ها موفق شدند با استفاده از اهرم ایران از استقرار سپر دفاع موشکی امریکادر اروپای شرقی جلوگیری کنند.

2.ایفای نقش میانجگری ونقطه تماس گروه 5+1باایران.

3.گرفتن امتیازات اقتصادی جدی از آمریكاکه در مجموع توانسته اند، به هدف های خود دست پیدا کنند وجایگاه مهمتری در سیستم بین المللی به دست آورده اند.

منافع اقتصادی

در مناسبات بین المللی، تحلیل این مسئله که چرا دولت ها با هم برای تأمین منافع مادی وسود سرشاری که از تعامل بدست می آورند همكاری می كنند، کار چندان سخت ودشوار نیست و اصولاٌ یکی از مهم ترین انگیزه دولت ها از تعامل، کسب منافع اقتصادی می باشد. روسیه نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین بسیار واضح است روسیه به دلایل مختلف تقاضاهای مکرر مقام های امریکایی را برای توقف عملیات ساخت نیروگاه بوشهر بی پاسخ گذاشت :

1-انعقاد قرار داد ساخت نیروگاه بوشهر برای تجدید حیات صنایع هسته ای روسیه که به گفته رومیانتسف، وزیر انرژی اتمی وقت روسیه، مهم ترین وحیاتی ترین صنعت این کشور محسوب می گردد، بسیار ضروری بود. به گفته منابع مختلف، در نتیجه انعقاد این قرارداد، بنگاه های اقتصادی متعددی مجدداٌ فعال گردیدند وبرای هزاران نفر فرصت شغلی ایجاد شد. لازم به یادآوری است که، (پس از فروپاشی شوروی، صنایع هسته ای روسیه با رکود ویران کننده ای روبه رو شدند و اغلب بازارهای بالقوه آن ها از حیطه نفوذ این کشور خارج گردیدند). از سوی دیگر، کشورهای که احتمالاٌ همچنان می توانستند بازاری برای صنایع روسیه باشند نیز اغلب به دلیل مشکلات اقتصادی یا زیر بنایی قادر به تأمین هزینه های سیاسی واقتصادی انعقاد قراردادهای سنگین هسته ای نبودند. به همین دلیل، انعقاد قرارداد ساخت نیروگاه بوشهر از اهمیت مضاعفی برای روسیه برخوردار بود.

2 – در روسیه این تصور وجود داشت که در صورت موفقیت این کشور در اتمام پروژه نیروگاه بوشهر، هم صنایع هسته ای این کشورمجدداٌ قادر خواهند بوددر بازارجهانی هسته ای ایفای نقش فعال بپردازند و هم روسیه به عنوان یک قدرت بزرگ جهانی وتأثیرگذار مورد شناسایی قرار خواهد گرفت.

……………….19

2-2-3-4)مدل ابعاد کلیدی ارزش………………………………………………………………………………………………..20

2-2-4) مفاهیم و تعاریف یادگیری محوری…………………………………………………………………………………..21

2-2-4-1) مفاهیم یادگیری………………………………………………………………………………………………………….21

2-2-4-2) انواع یادگیری…………………………………………………………………………………………………………….22

2-2-4-3) ابعاد یادگیری محوری …………………………………………………………………………………………….. 23

2-3)بخش دوم:پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………….25

2-3-1)تحقیقات انجام شده درداخل کشور……………………………………………………………………………………25

2-3-2)تحقیقات انجام شده درخارج ازکشور………………………………………………………………………………..27

فصل سوم:روش تحقیق

3-1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………39

3-2)روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………39

3-2-1)فرایند اجرای تحقیق………………………………………………………………………………………………………..40

3-3)جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………………………….. 40

3-3-1)نمونه گیری وبرآوردحجم نمونه………………………………………………………………………………………..41

3-4)معرفی ابزارهای جمع آوری اطلاعات…………………………………………………………………………………….41

3-5) روایی و پایایی…………………………………………………………………………………………………………………..43

3-5-1)روایی /اعتبار………………………………………………………………………………………………………………….43

3-5-2)پایایی…………………………………………………………………………………………………………………………..43

3-6)روشهای تجزیه وتحلیل آماری…………………………………………………………………………………………….. 44

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………… ………………………….47

4-2)توصیف متغیر های اصلی……………………………………………………………………………………………………..47

4-2-1)توصیف متغیر یادگیری محوری…………………………………………………………………………………………47

4-2-2)توصیف متغیرارزش مشتری………………………………………………………………………………………………48

4-3)توصیف متغیر های فرعی تحقیق……………………………………………………………………………………………49

4-3-1)توصیف متغیر تعهد به یادگیری…………………………………………………………………………………………49

4-3-2)توصیف متغیر چشم انداز مشترک……………………………………………………………………………………..50

4-3-3)توصیف متغیر روشن فکری (آزاد اندیشی)…………………………………………………………………………51

4-4)بررسی نرمال بودن متغیر های تحقیق……………………………………………………………………………………..52

4-5)آزمون فرضیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………53

4-5-1)آزمون فرض اصلی تحقیق………………………………………………………………………………………………..53

4-5-2)آزمون فرضیات فرعی تحقیق…………………………………………………………………………………………….54

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………57

5-2)نتایج آمار توصیفی……………………………………………………………………………………………………………….57

5-3)نتایج آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………………59

5-4)پیشنهادات ومحدودیتهای تحقیق……………………………………………………………………………………………60

5-4-1)پیشنهادات كاربردی…………………………………………………………………………………………………………60

5-4-2)محدودیت های تحقیق…………………………………………………………………………………………………….62

5-4-3)پیشنهادات برای تحقیقات آینده………………………………………………………………………………………..62

منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………………..64

ضمایم

ضمیمه 1پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………………………67

ضمیمه2 خروجیهایSPSS…………………………………………………………………………………………………………70

چكیده انگلیسی …………………………………………………………………………………………………………………………77

چکیده:

در دنیای رقابتی امروز شرکت هایی موفق هستند که بتوانند ارزشهای بیشتری برای مشتریان به وجود آورندبنابراین سازمانهای موفق مشتری را محور عملیات سازمان قرار می دهند و در تلاش برای به وجود آوردن و افزایش مداوم ارزش مشتری هستند. عوامل متعددی درایجاد و ارتقای ارزش مشتری موثر هستند؛که یکی از این عوامل یادگیری محوری است هدف این مطالعه بررسی رابطه یادگیری محوری با ارزش مشتری در نظام بانکی است این پژوهش در بین انواع مختلف روش های تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. همچنین این تحقیق از حیث هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. اطلاعات موردنیاز از طریق توزیع پرسشنامه در بین جامعه آماری(شعببانک ملیرشت) در شش ماهه اول سال 1393 تهیه شده است. دراین تحقیق 40 شعبه از شعب بانک ملی در رشت مورد بررسی قرار گرفت که تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که سه عامل تعهد سازمان به یادگیری،داشتن چشم انداز مشترک و وجود جو روشن فکری در سازمان با ارزش مشتری مشتریان شعب بانک ملی شهرستان رشت ارتباط دارند.در پایان این تحقیق، برخی نتایج، پیشنهادات و همچنین برخی نکات برای تحقیقات مشابه ممکن در آینده ارائه شد.

کلمات کلیدی : یادگیری محوری، ارزش مشتری، تعهد به یادگیری، چشم انداز مشترک، روشن فکری

فصل اول:کلیات تحقیق

1-1)مقدمه:

سازمان باید بداند و بیابد که مشتریان دوست دارند، چه چیزی را بیش تر یا کم تر در رفتارهای کارکنان سازمان ملاحظه کنند. انتظارات مشتری باید توسط رهبران سازمان در فرهنگ آن، ترجمه و پیاده سازی شود. به بیان دیگر، انتظارات مشتریان باید رفتارهای رهبران و کارکنان را جهت دهی کند. از جمله اقدامات مؤثر برای ایجاد فرهنگ ارزش مشتری در سازمان آن است که رفتارهاى سازمان خود را با مشترى هماهنگ كرده و تطبیق دهیم، به خواسته مشترى ارزش دهیم و میزان رضایت مشترى را بسنجیم که این فعالیتها به جنبه یادگیری محوری سازمان مرتبط می باشند (اولریش، 2005). مشاهده، تنظیم و جهت دهی فعالیتها و فرآیندهای سازمان از دید مشتری باعث می شود که سازمان، مشتری را در تمامی زمینه های کاری خود، از طراحی محصول تا بازاریابی،آموزش، توسعه، ارزیابی عملکرد و پاداش دهی مشارکت دهد و پیشنهادها و نظرات او را لحاظ نماید. در این میان، مشتریان ناراضی و ناخشنود که با انتقاد و ارائه راهکارهای بهبود، سازمان را به چالش می کشند، جایگاهی ویژه می یابند و مهمترین منبع یادگیری در سازمان محسوب می شوند. کارکنان نیز در صف مقدم خدمت به مشتری و جلب رضایت وی قرار میگیرند و سازمان برای تحقق ارزش آفرینی به مشتریان، به کارکنان نیز بها می دهد. به این ترتیب، همهسرمایه های فکریو سازمانی در خدمت حفظسرمایه مشتریبه کار گرفته می شود. این مطالعه روی اهمیت یادگیری محوری مرتبط با ارزش مشتری تاکید می نماید.همچنین این فصل شامل بیان مساله، اهمیت و ضرورت تحقیق،اهداف،چارچوب نظری،فرضیات تحقیق،تعاریف نظری و عملیاتی و قلمرو تحقیق را شامل می شود.

1-2)بیان مسئله:

جهانی شدن تجارت و اقتصاد و پویاتر شدن رقابت، نقش مشتریان را در سازمانها تغییر داده است نگاه امروز سازمانها به مشتریان تنها یك مصرف کننده صرف نیست. مشتریان در سازمانهای امروز در تولید کالا و ارائه خدمت، رویه های انجام امور و فرایندها ، توسعه دانش و توان رقابتی، همراه و همگام اعضای سازمان هستند. بنابراین مدیریت مؤثر و کارآمد رابطه با مشتری و خلق و ارائه ارزش به او از مهمترین مباحث مورد علاقه و توجه محققان و مدیران سازمانها محسوب می شود.مشتریان نیز به دنبال کسب منافع و مزایا و ارزشهای بیشتر در قبال پرداختهای خود می باشند . مشتری از سازمان انتظار دارد كه بیشترین ارزشها را با مناسب ترین قیمت عرضه كند و سازمانها نیز مدام به دنبال روشهای جدید و ایجاد نوآوری در خلق و ارائه ارزش هستند و حتی از ارزش مشتری تحت عنوان « منبع آتی مزیت رقابتی » خویش نام می برند.توسعه رویکردی که در آن مشتری به عنوان یک دارایی ضروری شرکت به حساب آورده شود، نمایانگر وقوع انقلابی در بازاریابی رابطه مند است. چنین رویکردی منجر به برخورد متفاوت با طبقه های گوناگون مشتریان ازنظر سطح سود آوری بلند مدت آنها برای شرکت خواهد شد (ایگلسیاس و گولن، 2004). اکثر محققین معتقدند که ارزش ادراک شده مشتری، امری ضروری برای سازمان ها بوده و در سال های اخیر، تبدیل به کانون توجّه استراتژی های بازاریابی شده است و ارزش مشتری به یک نگرانی رو به افزایش برای مصرف کنندگان و بازاریابان تبدیل شده است (پترسون و اسپرینگ، 1997) و بایدبرای ایجاد آن بر فعالیت های کسب و کارتمرکز داشته باشیم (والتر و همکاران، 2001). با توجه به نظر اسلاتر و نارور، ارزش مشتری زمانی ایجاد می شود ” که سودمندبودن کالا و خدمات برای مشتریان مهم تر از هزینه پیشنهادی آنهابه مشتری باشد،امروزه قابلیت های سازمانی می تواند به عنوان یک مزیت رقابتی در خلق و ارائه ارزش برتر به مشتریان بکار رود (نارور و همکاران، 2004). یکپارچه ساختن این قابلیتها برای ایجاد و ارائه ارزش برتر به مشتری در بازارهای آشفته بسیار اهمیت دارد (اسلاتر و نارور، 1995). این قابلیت های سازمانی، اگر منجر به ارائه ارزش برتر به مشتری شوند اهمیت حیاتی پیدا می کنند (اسلاتر و نارور، 1995). تحقیقات نشان داده است کهبازارگرایی، یادگیری محوری ، نوآوری، و ارزش مشتری به عملکرد سازمانی مربوط می شود (فلینت و همکاران، 2005). مفهوم ارزش مشتری دربرگیرنده ارتباط آن با بازار گرایی ، یادگیری سازمانی ،کارآفرینی و نوآوری است (اسلاتر و نارور، 1994). بیکر و سینکولا یادگیری محوری را به عنوان یکی از قابلیت های سازمانی که بر گرایش سازمان به تولید ارزش و یادگیری دو حلقه ای تاثیر می گذارد ، و اعضای سازمان را تشویق به ” فکر کردن در خارج از چارچوب ” می کند توصیف می کند (بیکر و سینکولا، 1999). در مطالعه دیگری، سینکولا و همکاران پیشنهاد می دهند که تعهد به یادگیری ، چشم انداز مشترک ، و روشن فکری ابعاد یادگیری محوری است (سینکولا و همکاران، 1997). با توجه به رابطه بین یادگیری محوری وارزش مشتری، وانگ و احمد در مطالعه سال 2002 نشان دادند که سازمان ها نیاز به پیاده سازی بالاترین سطح از یادگیری سه حلقه، کیفیت خلاقیت گروهی ونوآوری ارزش دارند (وانگ و احمد، 2002). خلق ارزش برای گرو ه­های ذینفع بانک، شناسایی سریع رقبا و پاسخگویی مؤثرتر از رقبا به نیازهای آشکار و پنهان مشتریان، از اصول بنیادین و استراتژیک بانک ها در فضای رقابتی کنونی است. بانکها به عنوان بنگاههای حاضر در خط مقدم فضای اقتصادی جوامع انسانی شناخته می شوند. در واقع بانکها، مدیریت بر بدهیها و دارایی ها در بازار پولی را بر عهده دارند و بازار پولی بخش مهم و قابل ملاحظه ای از بازار مالی هر کشوری است. در چنین شرایطی، هرگونه افت وخیز، کارآیی یا عدم کارآیی، موفقیّت یا شکست نظام بانکی، کل اقتصاد هر کشور را تحت تأثیر شدید خود قرار می دهد. بنابراین شاخص­های موفقیّت بانکها، نه تنها برای همه ذینفعان در مقیاس کسب وکار بلکه برای جامعه در مقیاس ملی حائز اهمیّت است. اساس و بنیان نظام بانکی را نیزمشتریان بانک تشکیل میدهند؛ زیرا مشتری، اصلی ترین منبع سودآوری و رشد بانک است و بانکداران بر این نکته که رمز موفقیّت و تداوم بقاء بانکها، جذب، حفظ ونگهداری مشتریان است، تفاهم دارند. به همین دلیل، موضوع مشتری محوری در بانکها نیز از اولویت خاصی برخورداراست، تا آنجا که مشتری محوری جزء ذاتی بانکداری محسوب شده و کسب وکار بانکداری، بدون رضایتمندی وخشنودی مشتریان، مقبول و موفق نخواهد بود. مهم ترین وجه مشتری محوری و فاخرترین مفهوم در این رابطه موضوعی است که در سالهای اخیر، تحت عنوان ارزش مشتری مطرح می شود. ارزش آفرینی برای مشتری، هدفی متعالی در کسب وکار میباشد و رویکردی است که یک سازمان در قبال همه ذینفعان و به ویژه مشتریان خود در پیش می گیرد و در آن مشتری را محور همه فعالیت ها و فرآیندهای خود قرار میدهد. به این ترتیب، سازمان بانک از منظر مشتریان، به نحوی مهندسی می شود که محصولات و خدمات ارائه شده نیازهاو خواسته های مشتری را تأمین کند. دامنه این امر حتّی تا کشف نیاز پنهان مشتریان و یا فراتر از آن، ایجاد نیازدر مشتریان گسترش مییابد. به همین دلیل پرداختن به موضوع ارزش آفرینی برای مشتریان در فضای به شدّت رقابتی کنونی، در کانون توجه قرار گرفته است.امروزه تمامی بانكهای كشور به ویژه بانكهای دولتی دچار رقابت شدیدی شده اند، چراكه اولا بانكهای خصوصی با سرعت زیادی رو به رشد بوده و سهم بازار بانكهای دولتی را تصرف نموده و ثانیا در حال حاضر مشتریان ،گزینه های مختلف دیگری برای سرمایه گذاری پولهایشان دارند و لذا بانكها تلاش می كنند تا هریك سهم بیشتری از كیف پول افراد را بدست آورند. با این حال بانكهای بخش خصوصی سعی دارند تا مشتری مدارتر بوده و در زمینه فعالیتهای بازاریابی فعالترشده و به نوعی تهدیدی جدی علیه بانكهای دولتی می باشند. به عبارت دیگر آنها هیچ مزیت وبرتری رقابتی خاصی نسبت به همتایان خود ندارند و مشتری می تواند به راحتی و بدون هزینه خاصی بانك مورد نظر خود را تغییر داده و به سمت بانكی دیگر برود. یك استراتژی كه بانكها به عنوان روشی برای موفقیت و بهبود وضعیت فعلی می توانند از آن استفاده نمایند، ایجاد ارزش برتر برای مشتریان نسبت به سایر رقبا است. در این میان تاكید بر قابلیتهای سازمانی به ویژه یادگیری محوری برای ایجاد ارزش برتر برای مشتری می تواند راهبرد مفیدی باشد در این تحقیق به دنبال بررسی مفهوم یادگیری محوری به عنوان یکی از قابلیتهای فرهنگی سازمان وارتباط آن با ارزش مشتری هستیم. لذا تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سوال است که آیا رابطه مثبت و معناداری بین یادگیری محوری و ارزش مشتری در شعب بانک ملی در شهرستان رشت وجود دارد؟

1-3)ضرورت انجام تحقیق:

همه استراتژی ها مانند بهبود کیفیت، افزایش خدمات، کاهش هزینه­های عملیاتی، تغییر کانال­های توزیع، تغییر در رویکرد بازار، بالا بردن بهره وری از طریق تکنولوژی، تنزیل قیمت و غیره در ارزش مشتری بستگی دارد. کارکرد اصلی استراتژی، خلق مزیت رقابتی و ارتقای جایگاه سازمان در محیط رقابتی است. مزیت رقابتی عاملی است که سبب ترجیح سازمان بر رقیب از سوی مشتری شود. استراتژی اثر بخش باید بتواند برای شرکت مزیت رقابتی (شایستگی های متمایزکننده) و برای مشتریان ارزش بیشتری نسبت به رقبا بیافریند. شایستگی های متمایزکننده عواملی هستند که برای مشتری ارزش می آفرینند و دستیابی به آنها برای رقیب بسادگی امکان پذیر نیست. برای دستیابی به مزیت رقابتی باید زودتر از رقیب، ارزش از دید مشتری را شناخت و بهتر از رقیب به آن پاسخ داد. در شرایطی که عوامل مزیت ساز رقابتی دائم در تغییر هستند، تنها مزیت رقابتی پایدار، توانایی تشخیص مستمر این عوامل است موفقیت یک بنگاه در گرو شناخت قواعد کسب و کار است؛ قواعدی که چگونگی خلق ارزش برای مشتری را نشان می دهند. اگر شما در هر بازار از دید ارزش درک شده مشتریان خود نگاه کنید، شما می توانید کشف کنید که چرا استراتژی های خاصی در بازار موفق شده در حالی که استراتژی های دیگر شکست خورده­اند
(فروزنده کاظم، 1386). ارزش مشتری همان عاملی است که سبب می شود مشتری اقدام به خرید کالایی کند یا از خرید کالایی انصراف دهد و یا سفارش خرید خود را تغییر دهد امروزه رقابت در حال افزایش و بسیاری از بازارها اشباع شده است، دیگر مانند گذشته شركت ها با یک نظام اقتصادی رو به گسترش و بازارهای در حال رشد روبرو نیستند. امروزه هر مشتری ارزش ویژه خود را دارد و شركت ها برای به دست آوردن سهم بیشتر از بازار ثابت یا رو به كاهش باید مبارزه كنند. در مقاله ریچهلد [1]و ساسر آمده است که اگر تعداد مشتریان 5 درصد کاهش یابد 85 درصد سود بانک ها و 50 درصد سود شرکت های بیمه از دست می رود و در عین حال 5 درصد افزایش در میزان حفظ مشتریان باعث افزایش 25 تا 125 درصدی سودآوری بانک ها و 75 درصدی سودآوری صنایع دیگر می شود(ریچهلد، 2006). در دنیای رقابتهای فزاینده، مشتریان حق انتخاب و قدرت چانه­زنی بیشتری نسبت به گذشته یافته­اند و این معادله همچنان به نفع آنها حرکت می کند. شرکتها برای بقا و توفیق نیازمند به ارائه ارزش بیشتری به مشتریان نسبت به رقبا هستند. ارزش، مقایسه بین هزینه ها و فایده هایی است که از سوی مشتری صورت می گیرد و ملاک انتخاب آنها است. در این بازار فوق العاده پویا مشتری از سازمان انتظار دارد که بیشترین ارزشها را با مناسب ترین قیمت عرضه کند و سازمانها نیز مدام به دنبال روشهای جدید و ایجاد نوآوری در خلق و ارائه ارزش هستند و حتی از ارزش مشتری تحت عنوان « منبع آتی مزیت رقابتی » خویش نام می برند (خان کاندامپولی[2]، 2004). قبل از اینكه مشتری را بشناسیم، باید ارزش و اهمیت او را در نگاه سیستمی و بصورت یك «نظام ارزشی» در دو مبحث مورد بررسی قرار می دهیم. یكی ارزشی كه مشتری برای فروشنده دارد و دیگری ارزش از دیدگاه مشتری (ناسوشن و ماوندا[3]،2013). ارزش مشتری عبارت است از: مجموعة استفاده هایی كه مشتری از یك كالا یا خدمت دریافت می كند منهای هزینه های بدست آوردن آن؛ وهزینه آن مقدار منابعی است كه برای خرید یا نگهداری كالا و خدمات یا برای رفع نقایص تأخیرها، انتظارات، اشتباهات و مانند اینها صرف می شود و باعث كاهش ارزش می گردد. بنابراین برای شركت های مشتری مدار، داشتن یك مدل ارزشی فوق العاده ضروری است همچنین شركت های باید ارزش مشتری كنونی خود را تعیین نمایند. آگاهی از ارزش مشتریان به شركت ها این امكان را می دهد كه محصولات خود رابه نحو بهتری جهت پذیرش مشتریان وفادارشان تطبیق دهند. تحقیقات محققان امور اقتصادی نشان داده که بانک ها با افزایش مشتریان ارزنده و تراز اول خویش و ایجاد رضایت موثر در مشتریان به طور بی سابقه ای به سودآوری خود می افزایند. بنابراین شایسته است که در بازار رقابت تنگاتنگ کنونی بانک ها، بر اساس بند ۲ و ۳ سیاست کلی اصل ۴۴ قانون اساسی و احتمالا با عضویت ایران درسازمان تجارت جهانی(WTO) و به تبع آن تاسیس بانک های خارجی در ایران و در ضمن با توجه به خصوصی شدن تعداد زیادی از بانک های دولتی و همچنین اختلاف ناچیز سود بانکی در بخش جذب منابع و مصارف پایین بانک های دولتی و خصوصی، بانک ها را ملزم می نماید هر چه سریع تر برای حفظ مشتریان خویش، چاره اندیشی نمایند و چاره آن تنها در ارزش آفرینی برای مشتری و مشتری مداری موثر تجلی می یابد، تا مشتری احساس کند رضایت وی از خدمات دریافتی برای بانک بسیار مهم است. امروزه این حقیقت غیرقابل انکار وجود دارد که کفه ترازو و قدرت بازار به طرف مشتریان سنگینی می کند. مشتریان امروز فرصت های بیشتری برای مقایسه خدمات در اختیار دارند و مدیریت مالی آنها پیچیده تر شده است (دلاور، 1392). «ترسی و ویرسما»[4] معتقدند که رقابت مدرن دارای سه حقیقت است: مشتریان متفاوت، ارزشهای متفاوتی طلب می کنند. سازمانها نمی توانند در تمامی ابعاد ارزشها بهترین باشند؛ آنان بایستی با توجه به گروه مشتریان منتخب خود دامنه ارزشهایی که برروی آنها تمرکز می کنند را محدود سازند، همانطور که استاندارد ارزشها افزایش می یابد، انتظارات مشتریان نیز بالا خواهد رفت. از این رو سازمانها برای حفظ مزیت رقابتی و پیشگامی خود بایستی مدام درارائه ارزش به مشتری به جلو حرکت کنند (بیک [5]و همکاران،2004). مطالعه و تحقیق­های انجام گرفته در زمینه ارزش مشتری نشان می­دهد که به طورکلی در تحقیقات پیشین در کشور ایران به مقوله ارزش مشتری بیشتر از لحاظ ارتباط آن با بازارگرایی و نوآوری تمرکز شده است و به نقش توانمند سازی نیروی انسانی از طریق یادگیری در ایجاد ارزش برای مشتری و بطور کل یادگیری محوری پرداخته نشده است. بنابراین در مورد ضرورت انجام این تحقیق می توان گفت از انجا که ارائه ارزش برتر موجب خلق مزیت رقابتی برای سازمانها می شود و یادگیری محوری نیز به عنوان یک وسیله برای دستیابی به مزیت رقابتی پایدارشناسایی شده است. لذا تحقیق در مورد رابطه یادگیری محوری با ارزش مشتری که ممکن است در ایجاد این ارزش و تقویت آن نقش داشته باشد برای بقاء سازمانها در فضای رقابتی کنونی ضروری به نظر می رسد.

1-4)اهداف تحقیق:

1-سنجش یادگیری محوری در شعب بانک ملی شهرستان رشت

2-سنجش ارزش مشتری در شعب بانک ملی شهرستان رشت

3-بررسی رابطه بین یادگیری محوری با ارزش مشتری در بانک ملی شهرستان رشت

1-5)سوالات تحقیق

سوال اصلی تحقیق:

• آیا بین یادگیری محوری و ارزش مشتری در شعب بانک ملی رشت رابطه معناداری وجود دارد؟

سوال های فرعی تحقیق:

• آیا بین تعهد به یادگیری و ارزش از دید مشتری در شعب بانک ملی رشت ارتباط معناداری وجود دارد؟

• آیا بین داشتن چشم انداز مشترک کارکنان بانک با ارزش مشتری شعب بانک ملی رشت ارتباط معناداری وجود دارد؟

• آیا بین روشن فکری و ارزش مشتری در شعب بانک ملی رشت ارتباط معناداری وجود دارد؟

1-6)چارچوب نظری تحقیق:

این مطالعه با هدف تکمیل تحقیقات قبلی در زمینه میزان ارتباط عوامل اثرگذار بر ارزش مشتری است که در این پژوهش تمرکز بر روی عامل یادگیری محوری و تاثیر آن بر ارزش مشتری می باشد؛ زیرا در تحقیقات قبلی کمتر به ارتباط و نقش این متغییر در ایجاد ارزش مشتری پرداخته شده است. طرح پژوهش حاضر به شرح زیر است: گام نخست سنجش میزان یادگیری محوری کارکنان شعب بانک ملی به عنوان متغیر مستقل و سپس سنجش میزان ارزش مشتری از مشتریان همان شعب بصورت جداگانه و در گام بعدی بررسی میزان ارتباط این دو متغیر در هر شعبه. چارچوب نظری این تحقیق بر اساس تعریف یادگیری محوری ارائه شده توسط بیکر و سینکولا[6] (1997) می باشد که یادگیری محوری به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است و ابعاد یادگیری را شامل تعهد به یادگیری، چشم انداز مشترک و روشن فکری بیان کرده است (بیکر و سینکولا، 1997). در این تحقیق رابطه هر یک از این عوامل را با ایجاد ارزش برای مشتری (متغیر وابسته) مورد مطالعه قرار می دهیم.

یادگیری محوری ارزش مشتری

چشم انداز مشترک

روشن فکری

2-4-3. مقدار انرژی تابش خورشیدی………………………………………………………………….. 10

فهرست مطالب

عنوان صفحه

2-4-4. فاصله خورشید تا زمین………………………………………………………………………….. 11

2-4-5. ارتفاع خورشید……………………………………………………………………………………. 11

2-5. عوامل موثر در دما……………………………………………………………………………………. 11

2-6. دمای هوا……………………………………………………………………………………………….. 11

2-7. رطوبت…………………………………………………………………………………………………. 12

2-7-1. رطوبت هوا…………………………………………………………………………………………. 12

2-8. سوابق تحقیق………………………………………………………………………………………….. 12

2-8-1. سوابق تحقیق در ایران…………………………………………………………………………… 13

2-8-2. سوابق تحقیق در جهان………………………………………………………………………….. 15

2-8-3. پیشینه تحقیق در محدوده مطالعاتی…………………………………………………………… 17

فصل سوم – روش اجرای تحقیق

3-1. موقعیت جغرافیایی استان گیلان…………………………………………………………………… 19

3-2. داده های تحقیق………………………………………………………………………………………. 21

3-3. روش اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………. 21

3-4. نحوه انجام کار………………………………………………………………………………………… 22

3-4-1. مرحله اول………………………………………………………………………………………….. 22

3-4-2. مرحله دوم…………………………………………………………………………………………. 23

3-4-3. مرحله سوم…………………………………………………………………………………………. 23

فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده ها و یافتههای تحقیق

4-1. انواع MS …………………………………………………………………………………………….. 25

4-2-1. عوامل ژنتیکی……………………………………………………………………………………… 25

4-2-2. عوامل محیطی……………………………………………………………………………………… 25

4-3. چه کسانی به MS مبتلا می شوند………………………………………………………………… 26

4-4. علائم MS…………………………………………………………………………………………….. 26

فهرست مطالب

عنوان صفحه

4-5. برخی از علائم مشترک……………………………………………………………………………… 27

4-6. نور خورشید و ویتامینD…………………………………………………………………………… 27

4-7. معرض نور خورشید در دوران کودکی…………………………………………………………… 27

4-8. رابطه کشاورزان با شیوع بیماری MS…………………………………………………………… 28

4-9. بررسی انواع بیماری ها در سطح استان………………………………………………………….. 28

4-10. بررسی اقلیمی……………………………………………………………………………………….. 29

4-11. تحلیل داده های تحقیق……………………………………………………………………………. 34

4-11-1. جنسیت……………………………………………………………………………………………. 34

4-11-2. محل تولد…………………………………………………………………………………………. 34

4-11-3. محل زندگی……………………………………………………………………………………… 35

4-11-5. تاهل……………………………………………………………………………………………….. 36

4-11-6. سن…………………………………………………………………………………………………. 36

4-11-7. سطح سواد……………………………………………………………………………………….. 37

4-11-8. رشته تحصیلی……………………………………………………………………………………. 38

4-11-9. وضعیت اشتغال………………………………………………………………………………….. 38

4-11-10. مدت زمان دوره بیماری……………………………………………………………………… 39

4-11-11. تاثیر بیماری بر روی زندگی شخص………………………………………………………. 40

4-11-12. ارتباط بیماری با فصل بهار………………………………………………………………….. 40

4-11-13. ارتباط بیماری با فصل تابستان……………………………………………………………… 43

4-11-14. ارتباط بیماری با فصل پاییز…………………………………………………………………. 45

شکل شماره 4-4. پهنه بندی ارتباط بیماران با فصل پاییز…………………………………………… 46

4-11-15. ارتباط بیماری با فصل زمستان……………………………………………………………… 47

4-11-16. ارتباط بیماری با گرما………………………………………………………………………… 49

4-11-17. ارتباط بیماری با سرما………………………………………………………………………… 51

4-11-18. ارتباط بیماری با رطوبت هوا……………………………………………………………….. 53

فهرست مطالب

عنوان صفحه

4-11-19. ارتباط بیماری با باد…………………………………………………………………………… 55

4-11-20. ارتباط بیماری با تابش نور خورشید………………………………………………………. 57

4-12. بررسی بیماران MS بر اساس جنسیت زن…………………………………………………… 59

4-13. بررسی بیماران MS بر اساس جنسیت مرد…………………………………………………… 61

4-14. پهنه بندی جمعیت بیماران در سطح استان……………………………………………………. 63

4-15. ضریب همبستگی عناصر اقلیمی با بیماری……………………………………………………. 65

فصل پنجم – بحث، نتیجه گیری وپیشنهادات

5-1. بحث……………………………………………………………………………………………………. 69

5-2. نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………….. 70

شکل 5-1. همپوشانی عناصر اقلیمی استان گیلان…………………………………………………….. 71

5-2-1. تفسیر نقشه…………………………………………………………………………………………. 72

5-3. آزمون فرضیات……………………………………………………………………………………….. 72

5-4. پیشنهادات……………………………………………………………………………………………… 72

منابع و ماخذ………………………………………………………………………………………………….. 73

پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………. 75

چکیده

یكی­از بیماری­های قرن حاضر كه متاسفانه، جوانان خصوصاً دختران و زنان جوان به آن مبتلا می­شوند بیماری (MS) می­باشد كه هنوز از نظر پزشكان متخصص دنیا علت آن مشخص نیست و متاسفانه نظریات گوناگونی را عنوان می­كنند كه پایه و اساس علمی درستی ندارد.

این بیماری را اتوایمیون یا ویروسی می­نامند و دلیل قانع كننده­ای هم برای آن ندارند و جالب­تر اینكه ویروسی بودن این بیماری را یكی از دلائل می­دانند در حالیكه هنوز برای خودشان هم اثبات نشده است ولی اینترفرون درمانی را شروع می­كنند و هزینه گزافی را به بیمار درمانده تحمیل می­كنند.

هدف از تحقیق حاضر شناخت ارتباط بین عناصر اقلیمی دما، تابش و رطوبت با بیماری MS در سطح شهرستان­های استان گیلان است. داده­های تحقیق بر اساس پرسشنامه تنظیم شده، اطلاعات حاصل از مراکز درمانی مربوطه و ایستگاههایهواشناسیاستان بدست آمده است. روش تحلیل داده­ها به صورت توصیفی و با استفاده از نرم افزار SPSS و جهت تهیه نقشه­ پراکندگی بیماری­ها و عناصر اقلیمی از نرم افزار GIS کمک گرفته شده است.

نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه بیماری در هر نقطه پراکنده شده و نتیجه آمار نشان دهنده این بوده که بیماری در زنان بیشترین گسترش را داشته و بر اساس نقشه های پهنه بندی عناصر اقلیمی و همپوشانی عناصر نقش عنصر اقلیمی نور خورشید نسبت به عناصر دیگر نقش مهمتری داشته و اگر از دوران کودکی از تابش نور خورشیدی به درستی استفاده گردد در دوران بزرگسالی فرد کمتر دچار بیماری MS قرار می گیرد.

واژگان کلیدی: بیماری، عناصر اقلیمی، پراکندگی بیماری، استان گیلان

مقدمه

زندگی افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس همواره چالش برانگیز بوده است. ام اس شایع‎ترین ناتوانی عصبی- حسی پیشرونده در بالغین جوان است که با میلین زدایی سیستم عصبی مرکزی مشخص می شود.

این بیماری مزمن و خود ایمنی با انواعی از علائم و نشانه ها و دوره های غیر قابل پیش بینی نظیر اختلال در هماهنگی و تعادل بدن، گرفتگی عضلات، خستگی و. . . مشخص می شود. در حال حاضر بیش از 5/2 میلیون نفر در سراسر جهان و بیش از 500 هزار نفر در امریکا به بیماری ام اس مبتلا هستند. در ایران طبق گزارش انجمن ام اس ایران در سال 89 نزدیک به 50 هزار بیمار مبتلا به ام اس وجود دارد. این بیماری زنان را 3-2 برابر بیشتر از مردان درگیر نموده و سن شایع بروز آن 30-20 سالگی است. بنابراین به نظر می رسد که زنان سنین باروری آسیب پذیرترین افراد در برابر این بیماری باشند.

بیماران مبتلا به ام اس از کیفیت زندگی پایین تری نسبت به افراد سالم برخوردارند (Tepavcevic,2008)

آگاهی از انتشار جغرافیایی بیماریها برای برنامه ریزیهای بهداشتی هر کشور لازم است تا مسئولین از موقعیت هر بیماری در کل جهان و مناطق مختلف کشور با خبر گردند و تدابیر بهداشتی لازم برای ساکنین مناطق را در سیاستگذاری های بهداشتی خود بگنجانند.

جغرافیای پزشکی که به آن جغرافیای سلامت نیز اطلاق می شود، پهنه ای جدید و مهم از تحقیقات سلامت است که پیوندی بین جغرافیا و جنبه های جغرافیایی سلامت می باشد. جغرافیایی پزشکی سلامت، اثرات محل و آب و هوا را بر روی سلامتی انسان ها مطالعه می کند و هدف آن درک عوامل و متغیرهایی است که بر سلامت جمعیت و افراد تاثیر گذار می باشد.

از آن جا که انسان همواره در تماس مستقیم با محیط آب و هوایی است و این امر سبب می شود که شیوه واکنش او در محیط جوی از لحاظ ارگانیسم مورد توجه قرار گیرد. از طرف دیگر روند روبه رشد تغییرات آب و هوایی و بالا رفتن دمای زمین، ممکن است باعث شود برخی بیماریها را در نواحی جغرافیایی تحت اثرشان، تغییر دهد. در واقع شرایط اقلیمی و موانع طبیعی نظیر اقیانوسها، از یک طرف و وابستگی بعضی از عوامل عفونت زا به ناقلین و مخازن خاص، از طرف دیگر باعث محدود شدن بعضی از بیماریها به مناطق خاصی از کره زمین گردیده است.

1-1. بیان مسئله

بدن هر یک از انسانها شبیه یک شهر است، هر یک از سلولهایی که بدن ما را می سازند به مثابه یکی از شهروندان این شهرهستندکه وظیفه مشخصی دارند، نیروگاه برق و سیم کشی برق این شهر چیزی نیست جز سیستم اعصاب مرکزی که شامل مغز و نخاع می باشد، به کمک رشته های ظریف اعصاب که تمام اجزای بدن را به مغز و نخاع ارتباط میدهند در واقع سیم کشی ارتباطی بدن ماست.

درون این سیم کشی ها هم جریان برق جاری است، البته با شدتی بسیار ضعیفتر از آنکه ما را دچار برق گرفتگی کند، رشته عصبی درست مانند یک سیم برق بوسیله یک ماده پوششی محافظت می شود.

این ماده پوششی که میلین نام دارد فقط یک عایق یا حفاظ برای خود رشته نیست بلکه کمک می کند پیام الکتریکی با سرعتی چندین برابر منتقل شود همین میلین یکی از بازیگران اصلی MS است. در بدن ما وقتی که به دلایلی گلبولهای سفید اشتباها به میلین به جای یک عامل بیگانه حمله کردند بیماری MS آغاز می‎شود.

این بیماری سیستم اعصاب مرکزی را در قسمت های مختلف درگیر می کند به نحوی که میلین پوشش رشته های عصبی مورد حمله گلبول های سفید بدن فرد قرار می گیرد.

بررسی محققان نشان داده پنج عامل در بروز این بیماری موثر است که عبارتند از:ژنتیک، پراکندگی جغرافیایی و محیط(نظیر آلاینده های زندگی شهر نشینی)، استرس، عوامل ایمونولوژیکی، میکربهاو ویروسها.

تحقیقات نشان داده با دور شدن از خط استوا این بیماری شیوع بیشتری پیدا می کند به نحوی که در مناطق سرد خیز با در صد بیشتری از بیماری روبه رو می شویم. یکی از دلایل این مسئله را کمبود ویتامین D در مناطق سرد خیز ذکر می کنند، مثلادر شمال اروپا MS شایع تر از جنوب اروپااست، به دلیل آنکه در این نواحی نور آفتاب کمتر است و کمبود ویتامین D شایعتر است، در کشورهای آسیایی نظیر ژاپن، هند و خاور دور بروز MS کمتر بوده و بر عکس در ایران رو به افزایش است.

بیماری مولتیپل اسکلروزMS ) (شایع ترین بیماری ناتوان کننده عصبی می باشد. بررسی توزیع جغرافیایی بیماری مولتیپل اسکلروز و بروز بیماری در بخش های مختلف دنیا متفاوت است که به سه منطقه1)با شیوع کم، 2)با شیوع متوسط، 3)با شیوع بالا طبقه بندی شده است. در مطالعه توسط Mohamad Abedini و همکارانش در سال 2008 درمازندران انجام شد، شیوع بیماریMS در ایران جزء مناطق با شیوع متوسط
(Medium prevalence ) برابر با 1/20 در هر 100000نفر گزارش شده است. با توجه به افزایش شیوع بیماری Ms در ایران طبق مطالعات اخیر، گرفتاری طیف سنی جوان به این بیماری ناتوان کننده سیستم عصبی مرکزی و متحمل شدن بار اقتصادی و روانی زیاد بر بیماران مبتلا (با توجه به سیر پیشرونده و ناتوان کننده بیماری)و همچنین صرف هزینه های بالا جهت اقدامات درمانی و باز توانی در این بیماران، بررسی عوامل خطر قابل پیشگیری حائز اهمیت می باشد(عزیزی و همکاران، 1383، ص18).

1-2. پرسش اصلی تحقیق(مسائله تحقیق)

کدام عنصر اقلیمی بر روی بیماری ام اس تاثیر بیشتر دارد ؟

1-3. اهداف تحقیق

-بررسی وضعیت بیماری ام اس در استان گیلان

-بررسی عناصر اقلیمی موثر بر بیماری

-ارائه راهکارهایی جهت جلوگیری از بیماری

1-4. فرضیه

-به نظر می رسد عناصر اقلیمی بر بیماری ام اس تاثیر دارند.

-از بین عناصر اقلیمی تابش و دما و رطوبت بر بیماری تاثیر گذار است.

1-5. هدف كاربردی

هدف تحقیق پیدا کردن رابطه عناصر اقلیمی و پراکندگی جغرافیایی بیماری ام اس در سطح استان گیلان بوده که پس از بررسی های انجام شده این پژوهش می تواند در مراکز تحقیقات ام اس، انجمن بیماران ام اس، مبتلایان به بیماری ام اس و دانشگاه های علوم پزشکی مورد استفاده و بررسی قرار گیرد.

1-6. جنبه نوآوری

در رابطه با تأثیر اقلیم بر روی سلامت و بیماری مطالعات متعددی صورت گرفته است. اما تا کنون در خصوص تأثیر عناصر اقلیمی بر روی بیماری ام اس مطالعاتی انجام نگرفته و این تحقیق برای اولین بار است که در این خصوص صورت می‎گیرد.

1-7. نوع روش تحقیق

در این تحقیق از زوش توصیفی تحلیلی و با رویکرد ذیل انجام گرفته است این پژوهش تاثیر اقلیمی بر روی بیماری MS بوده. دلیل اصلی انتخاب این روش شناسی عناصر اقلیمی و بیشترین تاثیری را که عنصر بر روی بیماری می گذارد می خواهیم بررسی کنیم.

1-7-1. روش گردآوری اطلاعات

هر یک از روشهای گردآوری اطلاعات ابزار مخصوص خود را دارد. لذا در این تحقیق به صورت کتابخانه‎ای، اسنادی و مراجعه به سایتهای کامپیوتری و استفاده از نقشه های پهنه ندی و همپوشانی جهت شناسایی تاثیر عناصر اقلیمی از مهمترین ابزار تحقیق می باشد.

1-7-2. ابزار گردآوری اطلاعات

ابزار گردآوری اطلاعات (فیش، جدول، نمونه برداری، و بانكهای اطلاعاتی و شبكه های كامپیوتری و ماهواره ای )

1-7-3. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS استفاده شده و برای تهیه نقشه های پهنه بندی و همپوشانی از نرم افزار GIS استفاده کردیم که در رابطه با تحقیق مورد نظر از روشهای توصیفی وتحلیلی استفاده می شود.

1-8. محدودیت ها و موانع تحقیق

با توجه به اینکه این موضوع برای اولین بار در سطح کشور و استان کار شده است؛ دارای محدودیتهایی بوده که پژوهشگر را با مشکل مواجه می کند که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

• وجود اطلاعات کم در مورد بیماری MS در ارتباط با عناصر اقلیمی.

2-نبود آمار دقیق و جزء به جزء در مورد بیماران.

• نداشتن اطلاعات دقیق بیماران در ارتباط با تاثیر اقلیم بر روی بیماری.

1-9. روش انجام تحقیق

با توجه که اطلاعات اندک بوده و بیشتر تحققیات انجام شده تاثیرات اقلیمی در مورد بیماری های دیگر به غیر از MS بوده تنها روش برای رسیدن به اهداف تحقیق تهیه پرسشنامه و نقشه های GIS در سطح استان بوده. که پس از خروجی گرفتن از نقشه در ارتباط با عناصر اقلیمی تاثیر هر عنصر را در سطح استان بررسی کرده و در نهایت به همپوشانی عناصر اقلیمی پرداخته تا بتوانیم تاثیر مهمترین را بر منطقه مورد نظر بررسی کنیم.

. تعریفMS

این بیماری مختص اعصاب مركزی بوده ( مغز و نخاع ) و ایجاد لكه های سفید یا پلاكهای متعددی در مغز می كند.

2-2. رابطه عرض جغرافیایی با بیماریMS

عوامل جغرافیایی – بروز و شیوع ام اس از لحاظ جغرافیایی متفاوت است. مناطقی با فراوانی بالا در جهان (با شیوع 60 نفر در هر 100000 نفر یا بیشتر) شامل تمام اروپا (از جمله روسیه)، جنوب کانادا، ایالات متحده شمالی، زلاند نو و جنوب شرقی استرالیا می باشد. در بسیاری از این مناطق شیوع بیش از 100نفر در هر 100000 نفر است ; بالاترین میزان گزارش شده 300 نفر در هر 100000 در جزایر Orkney است. در ایالات متحده آمریکا، شیوع 100 نفر در هر 100000 نفر (0. 1 درصد) برای تعداد 250000 فرد مبتلا به ام اس است. این ناسازگاری جغرافیایی ممکن است تا حدی بر اساس اختلافات نژادی، جمعیتهای سفید پوست توضیح داده شود، به ویژه افرادی ازاروپای شمالی به نظر می رسند که مستعدترین افراد هستند و افرادی با اصلیت آسیایی، آفریقایی، ویا هندی آمریکایی کمترین خطررا دارند و بقیه افراد متوسط هستند.

همچنین یک باور گسترده از رابطه میان عرض جغرافیایی و ام اس، با خطر افزایش ابتلا به ام اس از جنوب به شمال وجود دارد. برای مثال در یک تحلیل از مطالعه سلامت پرستاران نسبت سرعت تنظیم شده برای ایالات متحده شمالی3. 5 و برای ردیف وسط نسبت به ردیف های جنوبی 2. 7 بود (اسلامی، 1374، ص2).

تصورمی شود افراد مهاجرازمنطقه با خطر بالا به منطقه با کم خطر پس از سن بلوغ خطر سابق خود را با خودشان دارند، در حالی که کسانی که در دوران کودکی مهاجرت کرده اند به نظر می رسد که خطری مرتبط با منطقه جدیدی دارند که به آن مهاجرت کرده اند.

با این حال، انجمن جهانی بین عرض جغرافیایی و خطر ابتلا به ام اس بر اساس یافته هایی از یک بررسی سیستماتیک و متا آنالیز مطالعات اپیدمیولوژیکی ام اس با چالش هایی مواجه می باشد.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید بیشتر بین سنین 15-6 ( به طور متوسط ​​ 2 تا 3 ساعت یا بیشتر در روز در تابستان در آخر هفته ها یا تعطیلات) با کاهش خطر ام اس مرتبط است.

جامعه آماری در این پژوهش ، روستائیان بخش مرکزی شهرستان سیاهکل می باشد . بخش مرکزی شهرستان سیاهکل در سال 1390 دارای 3 دهستان ، 111 روستا ، 5586 خانوار و 17742 نفر جمعیت می باشد . با توجه به حجم جامعه آماری و بر اساس جدول استاندارد مورگان حجم نمونه آماری 380 نفر از روستائیان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ، اقدام به توزیع و تکمیل پرسشنامه در سطح روستاهای مورد مطالعه گردیده است . در این تحقیق از مجموع 111 روستا ، 6 روستا به عنوان روستاهای نمونه ( که نیمی از آنها دارای طرح هادی اجرا شده و نیمی دیگر دارای طرح هادی بوده اند ) ، مورد بررسی قرار گرفته است و روستاها بر اساس روستاهای کوچک ، متوسط ، بزرگ طبق جدول (1-1) ، طبقه بندی و سهم هر طبقه و تعداد نمونه های هر روستا مشخص گردید. متغیر وابسته در تحقیق حاضر بهبود کیفیت زندگی روستائیان در ابعاد : محیطی ، اقتصادی ، اجتماعی و کالبدی و متغیر مستقل آن اجرا شدن و نشدن طرح هادی روستایی می باشد.بعد از انجام مراحل فوق الذکر با استفاده از جدول مورگان و با سطح اطمینان 95/0 و با توجه به مجموع جمعیت دو گروه که برابر 7070 نفر می باشد ، می بایست از 380 نفر از جامعه انتخابی به جمع آوری اطلاعات پرداخته شود . حال با استفاده از نسبت جمعیت هر روستا به تعداد کل نمونه ، مشخصگردید که از هر روستا ، چند پرسشنامه تکمیل و اخذ گردد.

جدول 1-1 :طبقه بندی روستاهای بخش مرکزی شهرستان سیاهکل بر اساس جمعیت

جمعیت	روستاهای دارای طرح هادی اجرا شده		تعداد روستای منتخب	روستاهای دارای طرح هادی اجرا نشده		تعداد روستای منتخب
	تعداد	درصد		تعداد	درصد
کمتر از 250 نفر	2	8/1	1	16	40/14	1
500-250 نفر	5	50/4	1	15	50/13	1
1000-500 نفر	6	40/5	1	6	40/5	1
بیشتر از 1000 نفر	0	0	0	0	0	0
مجموع	3			3

منبع : بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان سیاهکل ، 1393

جدول 1-2 :جدول روستاهای دارای طرح هادی بخش مرکزی شهرستان سیاهکل

طرح هادی اجرا شده	جمعیت		خانوار	دهستان	نام روستا	شهرستان	ردیف
	254	73		توتکی	کرف پشته	سیاهکل	1
√	720	220		توتکی	لیش		2
	350	105		توتکی	مهربن		3
	272	80		توتکی	اشکجان پهلو		4
	210	60		توتکی	سوتگوابر		5
	75	29		توتکی	بالارود		6
	199	59		توتکی	توشی		7
√	275	82		توتکی	آسو		8
	419	133		خرارود	کلامسر		9
√	489	289		خرارود	فشتال		10
	130	46		خرارود	کاجان		11
	390	124		خرارود	کجیل		12
	233	65		خرارود	لیشک		13
√	375	124		خرارود	پنابندان		14
√	972	288		خرارود	تازه آباد جانکاه		15
	409	132		خرارود	چالشم		16
√	902	266		خرارود	خرارود		17
	143	42		خرارود	سلش		18
	435	130		خرارود	ملک رود		19
√	585	171		خرارود	دوست لات		20
	263	79		خرارود	گاوکول		21
	98	30		خرارود	گیل بام		22
√	441	147		مالفجان	ازبرم		23
√	118	40		مالفجان	چوشل		24
	212	63		مالفجان	زیارتگاه		25
	258	84		مالفجان	رجورازبرم		26
	97	32		مالفجان	کرفستان		27
	499	106		مالفجان	نمک رودبار		28
√	349	107		مالفجان	هلستان		29
	116	46		مالفجان	چوفلکی		30
√	966	319		مالفجان	مالفجان		31
√	235	89		مالفجان	دهبنه		32
	218	83		مالفجان	سپردان		33
√	283	108		مالفجان	بیدرون		34
	349	127		مالفجان	لشکریان		35
	159	48		مالفجان	خوشل		36
	186	68		مالفجان	مالده		37

منبع :بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان سیاهکل ، 1393

در خصوص چگونگی بررسی اعتبار محتوای این پرسشنامه ، پرسشنامه اولیه را ابتدا تنظیم و سپس با استفاده از نظر استاد راهنمای محترم ویرایش و تنظیم گردید.

از آنجایی که ضریب آلفای کرونباخ معمولا شاخص مناسبی برای سنجشقابلیت اعتمادابزار اندازه گیری و هماهنگی درونی میان عناصر آن است ، بنابراین قابلیت اعتماد پرسشنامه مورد استفاده در این تحقیق را به کمک آلفای کرونباخ در نرم افزار SPSS ارزیابی خواهد شد . این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه یا آزمون هایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند ، به کار می رود. ( سرمد و همکاران ، 1385)

از نتایج بدست آمده در جدول( 1-3 ) مشخص می گردد که پایایی پرسشنامه تحقیق ، در ابعاد مختلف در سطح قابل قبولی قرار دارد .

جدول 1-3 :جدول ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای پرسشنامه

ی نوشته‌ها