گفتارچهارم :اقسام ازدواج در فقه شیعه. 16

تفاوت بین ازدواج دائم و موقت : 16

گفتار پنجم :اقسام ازدواج در فقه عامه وحقوق کشورهای سنی مذهب.. 18

تعریف نکاح مسیارویومیه. 18

آشنایی بیشتر با صورت های نکاح مسیار و یومیه. 20

نکاح لیلیات و نهاریات : 21

جهات اشتراک و افتراق (نکاح دائم ، نکاح مسیار و متعه) 21

جهات مشترک.. 21

جهات افتراق. 22

جهات افتراق نکاح دائم و نکاح مسیار با ازدواج موقت.. 23

ارث در ازدواج موقت.. 25

نظریه ی علمای عامه. 29

اقوال قائلین به جواز و یا اباحه ی با کراهت و ادله ی آنها 29

حاصل کلام موافقین: 30

قائلین به صحت اشتراط میگویند: 31

نظر مخالفین و ادله ی آنان. 31

مخالفت با مقتضی عقد نکاح: 32

عدم تحقق اهداف شرع : 32

ظلم به زن و اهانت به شخصیت وی : 33

نظریه متوقفان: 33

نظریه حضرت آیت الله مکارم شیرازی: 34

فصل دوم. 37

پیشینه بحث ازدواج با غیر هم کیش… 38

گفتار اول :ازدواج با غیر هم کیش در آیین یهود. 41

گفتار دوم :ازدواج با غیر هم کیش در مسیحیّت.. 43

گفتارسوم: ازدواج با غیر هم کیش در دین زرتشت.. 45

گفتار چهارم: پیشینه تاریخی ازدواج در مذهب صابئین.. 45

گفتار پنجم: پیشینه تاریخی ازدواج در جاهلیت.. 48

ازدواج صداق: 50

متعه: 50

ازدواج اماء: 50

ازدواج شغار : 51

ازدواج رهط: 51

ازدواج با اختین: 51

ازدواج مخادنه: 51

ازدواج استبضاع: 51

ازدواج تعویضی: 52

بخش دوم. 53

ازدواج با غیر مسلمان. 53

فصل اول. 53

طهارت یا نجاست اهل كتاب و تأثیر آن در ازدواج با آنان. 54

گفتار اول: دلائل قائلین به نجاست کفار. 54

بند اول: آیه شریفه سوره توبه. 54

استدلال بر نجاست اهل كتاب.. 55

محورهای اختلاف استنباط.. 56

دلایل عدم شمول. 59

بند دوم : آیه سوره انعام ونظر فقیهان شیعه درباره دلالت آیه. 64

شواهد عدم دلالت آیه برنجاست كفار. 67

بند سوم: اجماع. 68

اهمیت اجماع در این موضوع. 68

نقد دلیل اجماع. 70

عدم فتوای صریح قدما به نجاست ذاتی بدن اهل كتاب.. 73

عدم كاشفیت قطعی فتاوای فقهای متقدم و اجماع آن ها از رأی معصوم علیه الاسلام، 74

مدركی بودن اجماع. 75

بند چهارم: روایات.. 76

گفتار دوم: دلایل طهارت اهل كتاب.. 84

بند اول: آیات قرآن ( سوره مائده ) 84

دلایل اختصاص طعام به گندم و نقد آن ها 86

لزوم تخصیص عموم آیه با ادله نجاست اهل كتاب.. 90

دلایل عمومیت معنای طعام. 91

بند دوم: روایات دلالت كننده بر طهارت اهل كتاب.. 92

طهارت اهل كتاب در روایات.. 92

بند سوم: قاعده طهارت و اصالت برائت.. 97

گفتار سوم : ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه اسلام. 101

بند اول: ادله این نظریه. 102

بند دوم : مفهوم شناسی واژگان آیه. 103

بند سوم : بررسی و نقد دلیل. 104

گفتار چهارم : آیا اهل کتاب هم تحت عنوان مشرک قرار می گیرند؟. 105

بند اول : بررسی استدلال به مفهوم آیه. 106

بند دوم : تفسیر(1) 107

بند سوم : نقد و بررسی: 111

گفتارپنجم : دسته دوم: 114

دلایل قائلین به این نظریه از آیات قرآن. 114

بند اول : مفهوم شناسی واژگان آیه. 115

بند دوم : نقد و بررسی روایات در باب نسخ آیه. 116

بند سوم : دیدگاه فقهاء (اهل سنت و شیعه) درباره آیات ازدواج با غیرمسلمان. 117

گفتار ششم : دسته سوم: 130

گفتارهفتم : دسته چهارم: گفتار ششم : دسته سوم: 131

فصل دوم. 132

ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه روایات.. 133

روایت حفص بن غیاث از امام صادق علیه السلام، 138

روایت زراره از امام باقر علیه السلام، 148

روایت اسماعیل بن سعد الأشعری.. 149

روایت ابن سنان از امام رضا علیه السلام، 150

روایت حسن تفلیسی.. 150

نتیجه بحث از روایات.. 151

راه حل صاحب حدائق. 152

راه حل تعارض بر پایه انقلاب نسبت.. 153

استدلال به عمومات نکاح. 154

فصل سوم. 156

ازدواج زن مسلمان با مرد غیرمسلمان. 157

دلائل حرمت: 157

اجماع. 157

نفی سبیل. 157

فصل چهارم. 159

ازدواج مرد مسلمان با زن كافر غیر كتابی.. 160

الف:از نظر علمای اهل سنت.. 160

ب:از نظر علمای شیعه. 160

ادله حرمت این نوع ازدواج. 161

فصل پنجم. 163

ازدواج با غیر مسلمان از نظر حقوقی.. 163

گفتار اول: ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه قوانین حقوقی ایران. 164

مفهوم بیگانه و غیر مسلمانی در قانون مدنی و قوانین شرعی.. 164

ازدواج با بیگانگان و غیر مسلمانان در قانون ایران. 165

مرجع صدور جواز ازدواج با غیر مسلمانان و بیگانگان. 167

گفتار دوم :ازدواج با غیر مسلمانان در قوانین مدنی دیگر كشورهای اسلامی.. 169

نتیجه. 171

فهرست منابع. 173

منابع کتابخانه اینترنتی.. 180

چکیده

در جهان امروز که دنیای ارتباطات به سرعت در حال رشد و گسترش است ، ارتباط با کافران از مسایل اجتناب ناپذیر است و بر دانشمندان علوم اسلامی لازم است که ابعاد این موضوع را مورد توجه قرار داده و به پرسش های نو پیدای آن پاسخ دهند.

یکی از مهمترین مسایل مربوط به این موضوع ازدواج با غیر مسلمانان است که از مسائل ریشه دار در فقه اسلامی است و در دوره تدوین فقه و عصر استنباط نیز همواره مورد توجه فقها و دانشمندان شیعه و سنّی بوده است. در عصر حاضر با توجه به گسترش ارتباط بین ملّت ها و اقامت مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی و برخی مهاجرت های اجباری اقوام مختلف از منطقه ای به منطقه ای دیگر در جهان و اختلاط گسترده مسلمانان با پیروان سایر ادیان موجب شده است که مسئله ازدواج با غیر هم کیش برای مسلمانان به مسئله ای مطرح و مورد ابتلا تبدیل شود که لازم است پژوهشی جامع درباره آن صورت گیرد و با توجه به دیدگاه مذاهب اسلامی و جمع بندی میان آیات و روایات و بررسی و بحث نظریه ها، دیدگاه اسلام در این باره روشن شود که به یکی از مسائل مهم مورد ابتلای جامعه نسبت به جواز یا عدم جواز آن پرداخته ایم .لذا در این رساله بر آنیم که این موضوع را از دیدگاه مذاهب اسلامی نقد و بررسی کنیم.

کلید واژه ها : ازدواج ، مسلمان ، غیر مسلمان ، اسلام ، فقه

مقدمه

1- بیان مسئله:

*از آنجا که ارتباطات انسانی در جهان کنونی موجب اختلاط نژادی و نزدیکی فرهنگها به یگدیگر گردیده ، جوامع مسلمان نیز از موضوع مستثنی نبوده و ازدواج فرد مسلمان با غیر مسلمان به کرات صورت پذیرفته و در آینده نیز تکرار خواهد شد. لذا ضروری است ابعاد فقهی این موضوع در منابع فقهی اسلام مورد کاوش و تحقیق قرار گرفته تا راه حل مناسبی برای این موضوع ارائه و تدوین گردد و این پژوهش در پی انجام این مهم بوده و سوالات زیر دراین خصوص مطرح و مورد بررسی قرار میگیرد.

سوال اصلی

*ازدواج فرد مسلمان با غیر مسلمان در فقه اسلامی چگونه است؟

سوالات فرعی

1- پیشینه ازدواج در ادیان الهی همچون مسیحیت ، یهودیت و ……. چگونه بوده است؟

2- ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه فقه امامیه و عامه چگونه است ؟

3- ازدواج مرد مسلمان با زن اهل کتاب چگونه است؟

4- ازدواج زن مسلمان با مردغیراهل کتاب چگونه است؟

2- فرضیات:

فرضیه اصلی:

هرچند در منابع فقهی امامیه و اهل سنت نظرات مختلفی در این باره وجود دارد ولی به نظر میرسد که ازدواج با غیر مسلمان تحت شرائطی جایز باشد.

فرضیه های فرعی:

1- با بررسی ازدواج در ادیان الهی گذشته ، هرچند این ادیان اکثر اصول آن تحریف شده است ولی به نظر میرسد نظام خانواده بر اساس قوانین موجود در آن دین ها صورت گرفته و دستوراتی درباره اباحی گری در این زمینه داده نشده است . لذا این ادیان نیز به طهارت در میلاد معتقدند.

2- چنین به نظر میرسد که در فقه اسلام از اهل تسنن و شیعه ، ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان تحت شرائطی قابل اجراست ولی عکس آن صادق نیست.

3- چنین به نظر میرسد که فقه اسلام در تمام مذاهب گوناگون آن ازدواج زن مسلمان با اهل کتاب را جایز نمیداند.

4- چنین به نظر میرسد که ازدواج زن مسلمان با غیر اهل کتاب به هیچ جایز شمرده نشده است.

3- اهداف تحقیق

* تبیین دیدگاه فقه اسلامی ( اعم از اهل سنّت و اهل تشیّع) در خصوص احکام راجع به ازدواج با غیر مسلمان.

* تبیین دیدگاه قرآن و روایات در خصوص ازدواج با غیر مسلمان.

* بیان و تشریح قوانین مدنی ایران در موارد ازدواج با غیر مسلمانان.

فرضیه های تحقیق

* ازدواج مرد مسلمان با زن اهل کتاب صحیح است.

* ازدواج مرد مسلمان با زنان غیر مسلمان و غیر اهل کتاب صحیح نمی باشد.

* ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان اعم از کتابی و غیر کتابی صحیح نمی باشد.

4- سابقه و پیشینه تحقیق

این موضوع در قرآن و روایات مورد بحث واقع شده است و در كتب فقهی شیعه و اهل سنّت نیز بحث شده است، بطوری كه در میان قُدما نیز این بحث مطرح بوده است در كتاب های متقدّمین از جمله در فِقهُ الرّضا كه منسوب به امام رضا علیه السلام، است و همچنین در كتاب المقنعه از شیخ مفید و كتاب الانتصار از سید مرتضی و كتاب المبسوط از شیخ طوسی بحث ازدواج با غیر مسلمانان مطرح شده است همچنین در میان متأخّرین شیخ یوسف بحرانی در الحدائق الناظره و فهد حلی در المهذب البارع فی شرح المختصر النافع این بحث را مطرح كرده اند.

در میان اهل سنّت نیز این بحث از قدیم مطرح بوده است بطور مثال در امام شافعی در كتاب الام و ابن قدامه حنبلی در المغنی و مالك بن انس در الموطأ این بحث را مطرح كرده اندكه اینها همه نشان می دهد این موضوع از همان صدر اسلام مطرح بوده است كه باعث شده این افراد در این زمینه بحث و بررسی كنند.

5-ضرورت تحقیق

هم اکنون با توجه به اینکه در عصر ارتباطات قرار داریم و از سویی روابط گسترده میان ملتها و فرهنگها را شاهد هستیم و همچنین موج مهاجرت افراد به مناطق گوناگون عالم باعث شده تا مسئله ازدواج با غیر هم کیش جزو مسائل مستحدثه قرار بگیرد.

6- روش تحقیق

* روش علمی تحقیق به صورت تحلیلی و توصیفی می باشد.

* روش تحقیق از جهت ابزار و جمع آوری کتابخانه ای می باشد که با مراجعه به کتب فقهی و حقوقی و تفاسیر و معاجم روایی مطالب مورد بحث جمع آوری شده است.

* سازماندهی تحقیق :

این پژوهش با مقدمه، اهداف و فرضیات، پیشینه وروش تحقیق شروع شده است در بخش اول کلیات تحقیق است که شامل دو فصل می شود وهر فصل شامل پنج گفتار است.

در فصل دوم به بررسی پیشینه تاریخی ازدواج باغیر هم کیش پرداخته که در پنج گفتار شامل: پیشینه تاریخی ازدواج دریهود، مسیحیت، زردتشت، صابئین و جاهلیت است.

در بخش دوم از این تحقیق ازدواج با غیر مسلمان که به صورت جداگانه در پنج فصل آمده است در فصل اول طهارت یا نجاست اهل کتاب و تاثیر آن در ازدواج با آنان که در دو گفتار مورد بررسی قرار گرفته است

در فصل دوم ازدواج با غیر مسلمان از دیدگاه روایات که در دو بخش : الف: دیدگاه فقهای اهل سنت و ب: دیدگاه فقهای امامیه است مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم از این بخش به بررسی ازدواج زن مسلمان با غیر مسلمان و در فصل چهارم در مورد ازدواج با زن کافر غیر کتابی از نظر علمای اهل سنت و شیعه وادله حرمت این ازدواج پرداخته و در فصل پنجم ازدواج مسلمان با غیر مسلمان از نظر حقوق کشورها مورد بررسی قرار گرفته که خود شامل دو گفتارمیباشد گفتار اول: حقوق کشور ایران و گفتار دوم: از نظر حقوق کشورهای اسلامی ، بخش پایانی نتیجه بحث است که با توجه به این نوشتار صورت گرفته است.

در راستای جمع آوری این تحقیق از131 منبع که شامل 124 منبع از منابع کتب فارسی و عربی زبان و 7 منبع از کتابخانه دیجیتالی و سایتهای مرتبط استفاده شده است .

نتایج کلی که از این تحقیق به دست آمده است به شرح ذیل است:

ازدواج با زنان غیر مسلمان از نظر اهل سنت در صورتی که اهل کتاب باشند یهود و نصارا طبق چهار گروه اهل سنت صحیح است اما در فقه امامیه چهار نظریه وجود دارد، بعضی عدم جواز ازدواج را بیان داشته که خود دارای دلیل و مدرک قرآنی هستند و دسته دوم جواز مطلق این ازدواج و دسته سوم قائل به جواز این ازدواج در حال اضطرار جایز و در حال اختیار حرام است.

دسته چهارم قائل به جواز ازدواج با زنان مستضعف اهل کتاب در حال اختیار هستند، طبق این نظر در حال اضطرار می توان با کلیه زنان اهل کتاب ازدواج کرد.

اما در مورد ازدواج زن مسلمان بامرد کافر، در هر صورت ازدواج حرام است چه کافر کتابی باشد یا غیرکتابی و علمای تمام مذاهب اهل سنت بر این مسئله اتفاق نظر دارند و لذا فرمودند:

ازدواج زن مسلمان با مرد کافر چون موجب تسلط و برتری مرد کافر بر زن مسلمان است باطل است به طور کلی ازدواج زن مسلمان با کافر کتابی و غیر کتابی از نظر فقه اسلام حرام است.

طبق قانون مدنی ایران ازواج با بیگانگان خارجی مجاز و بلا مانع است جز در مورد کارمندان دولت به خصوص کارگزاران وزارت خارجه ولی ازدواج زنان ایرانی را با مردان غیر ایرانی مطلقاً منوط به اجازه ی مسئولان کشوری ایران دانسته است.

به طور کل می توان نتیجه گرفت:

ازدواج زنان مسلمان ایرانی با مردان غیر مسلمان اعم از -ایرانی و غیر ایرانی- چه کافر کتابی وغیر کتابی و ازدواج مردان مسلمان با زن غیر مسلمان غیر کتابی -اعم از ایرانی و غیر ایرانی- به اعتقاد فقهای اسلام واز همه مذاهب اسلامی باطل می باشد.

گفتار اول: واژه شناسی(کفر، شرک، اسلام، ایمان)

از آنجا که بحث درباره­ی ازدواج با غیرمسلمانان است، ابتدا باید مراد از غیر مسلمان روشن شود. با توجه به اینکه غیر مسلمان را غالباً با عنوان کافر می شناسیم لذا لازم است که ابتدا این واژه را توضیح دهیم:

کفر در لغت

در زبان عربی کفر در معانی متعدّدی به کار رفته است:

پوشاندن و مخفی کردن: کسی که چیزی را می پوشاند و از دید مخفی می کند کافر نامیده می شود. به همین دلیل به کشاورز که دانه را در زمین مخفی می کند کافر گفته می شود.[1]

ناسپاسی: زیرا ناسپاسی سرپوش گذاشتن بر نعمت است.[2] همانند آیه شریفه که می فرماید: ( وَاشْکُرُوا لِی وَلا تَکْفُرُونِ) [3] ( سپاس مرا بجا آورید و ناسپاسی نکنید)

2-7-2-2- کاتترهای قرار گرفته شده در عروق مرکزی.. 34

2-7-2-3- کاتترهای نوروسرژیکال. 34

2-7-2-4- سیمان استخوان. 35

2-7-2-5- پوشاننده های زخم. 35

2-7-2-6-مهندسی بافت… 37

2-7-2-7-درمان سرطان. 37

2-7-2-8-تشخیص پروتئین ها 37

2-8-پلیمرهای میکروبی.. 38

2-8-1-سلولز. 39

2-9-تاریخچه سلولز. 40

2-10-ویژگی های سلولز. 40

2-11-خواص سلولز. 41

2-12-تجزیه سلولز. 42

2-13-تولیدسلولز. 43

2-14-کاربردهای سلولز وانواع مشتقات آن. 45

2-14-1-مشتقات سلولز. 46

2-14-1-1-نانو بلورهای سلولز. 46

2-14-1-1-1-مشتقات Ncc. 47

2-14-1-1-2-ویژگی ها، خصوصیات و مزایای Ncc. 47

2-14-1-1-3-معایب Ncc. 48

2-14-1-2-کمپلکس سنتز سلولز. 48

فصل سوم مواد و روش ها 49

3-1- مواد و دستگاه ها 50

3-1-1- مواد شیمیایی و محیط های کشت… 50

2-1-2-دستگاه ها و وسایل.. 52

3-2- روش ها و آزمایشات… 53

3-2-1- جداسازی سویه های باکتریایی از سرکه و بررسی تولید سلولز توسط آن ها 53

3-2-1-1- محیط کشت هیسترین اسکرام. 53

3-2-2-انتخاب و شناسایی سویه های باکتریایی.. 54

3-2-2-1-بررسی های فنوتایپینگ سویه های باکتریایی.. 54

3-2-2-1-1-رنگ آمیزی گرم. 54

3-2-2-1-2- روش لام مرطوب… 55

3-2-2-1-3-رنگ آمیزی مالاشیت سبز. 55

3-2-2-1-4-آزمون کاتالاز. 55

3-2-2-1-5- آزمون اکسیداز. 55

3-2-2-1-6- آزمون حرکت، ایندول و تولید ( سولفید هیدروژن) (SIM) 56

3-2-2-1-7-آزمون ژلاتین.. 56

3-2-3-بررسی های ژنوتایپینگ سویه های باکتریایی.. 56

3-2-3-1-استخراج DNA از میکروارگانیسم ها 56

3-2-3-1-1-تهیه محلول – فنل- کلروفرم- ایزوآمیل الکل.. 56

3-2-3-2-نحوه استخراج DNA از میکروارگانیسم ها 57

3-2-3-2-1-تهیه ژل آگارز 1%. 58

3-2-3-3-پرایمرهای مورد استفاده جهت شناسایی مولکولی باکتری ها 58

3-2-3-4-واکنش زنجیره پلیمراز برای باکتری ها 59

3-2-3-5-تعیین توالی قطعات حاصل از واکنش زنجیره ای پلیمراز. 60

3-2-4-خالص سازی سلولز تولیدی.. 60

3-2-4-1- شستشو به وسیله هیدروکسید سدیم. 61

3-2-5-تستهای تایید سلولز. 61

3-2-5-1-هضم آنزیمی.. 61

3-2-5-1-1-آزمون مولیش و بندیکت… 61

3-2-5-2-میکروسکوپ الکترونی نگاره 62

3-2-6- بررسی تولید نانوذرات نقره توسطاستوباکترهاوگلوکونوباکترها62

3-2-7-تست های تاییدی تولید نانوذرات نقره 62

3-2-7-1- اسپکتروفوتومتری.. 62

3-2-7-2- پراشاشعه ایکس… 63

3-2-7-3- بررسی توسط میکروسکوپ الکترونی گذاره 63

3-2-8- انتخاب سویه های مناسب جهت ادامه آزمون ها 63

3-2-8-1-تولید نانوذرات نقره درون بستر سلولزی به روش آر-تی.. 63

3-2-9-بررسی خواص ضد میکروبی لایه سلولزی حاوی نانوذرات نقره 63

3-2-9-1-تهیه محلول استاندارد نیم مک فارلند. 64

3-2-10-نگهداری طولانی مدت سویه ها(روش گلیسرول استوک) 64

فصل چهارم نتایج و بحث… 65

4-1-جداسازی سویه های باکتریایی از سرکه و بررسی تولید سلولز توسط آنها 66

4-2-شناسایی سویه های باکتریایی.. 66

4-2-1-بررسی های فنوتایپینگ سویه های باکتریایی.. 66

4-2-1-1خصوصیات ماکروسکوپی.. 66

4-2-1-2- خصوصیات میکروسکوپی.. 67

4-2-1-3- لام مرطوب… 67

4-2-1-4-رنگ آمیزی مالاشیت سبز. 67

4-3- آزمونهای بیوشیمیایی.. 68

4-4- بررسی های ژنوتایپینگ سویه های باکتریایی.. 68

4-4-1- استخراج DNA.. 68

4-4-2- تکثیر توالی 16SrDNA.. 69

4-4-3-تعیین توالی قطعات حاصل از واکنش زنجیره پلیمراز. 70

4-5-نتایج خالص سازی و شستشو توسط NaOH.. 71

4-6-تستهای تاییدی سلولز. 72

4-6-1-هضم آنزیمی.. 72

4-6-1-1-آزمون مولیش و بندیکت… 72

4-6-2-بررسی میکروسکوپ الکترونی نگاره 72

4-7-بررسی تولید نانوذرات نقره توسط باکتری ها 73

4-8-تست های تاییدی تولید نانوذرات نقره 73

4-8-1-بررسی توسط میکروسکوپ الکترونی گذاره 74

4-8-2-پراش اشعه ایکس… 74

4-8-3- بررسی اسپکتروفتومتری.. 75

4-9-تولید نانوذرات نقره در درون بستر سلولزی به روش آر-تی.. 76

4-10- بررسی خواص ضد میکروبی لایه سلولزی حاوی نانوذرات نقره 76

فصل پنجم نتیجه گیری.. 78

منابع و ماخذ. 89

چکیده انگلیسی.. Error! Bookmark not defined.

چکیده

فرایند تولید سرکه به لحاظ فیزیولوژیک نوعی واکنش اکسیداسیون ناقص می باشد. از باکتری های تولید کننده سرکه به دو جنس اصلیاستوباکتروگلوکونوباکترمی توان اشاره نمود. این باکتری ها گرم منفی میله ای شکل و هوازی مطلق هستند. توسط تاژه های پری تریش متحرکند، رنگدانه تولید نمی کنند. کاتالاز مثبت هستند و فعالیت اکسیداتیو شدید دارند.استوباكترزایلینیوس،یکی از باکتریهای مولدسلولزاست. نانو” عبارتی یونانی است که معنای^9-10 را داشته و یک نانو یک میلیاردیم می باشد. کاربرد این واژه امروزه بیشتر در نانو تکنولوژی یا فناوری نانو است. نانوذرات نقره، یکی از پر کاربرد ترین ذرات در حوزه نانو می باشد و به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه ، کاربرد فراوان دارد. در این مطالعه، ابتدا 20 سویه از باکتری تولید کننده سلولز از سرکه جداسازی و شناسایی گردید، سپس 5 سویه جهت مطالعات بیشتر انتخاب و DNA آن ها استخراج و واکنش زنجیره پلیمراز( PCR) انجام گردید و نهایتا با استفاده از پرایمر های اختصاصی تعیین توالی شد. بعد از طی مراحل خالص سازی و تایید لایه سلولزی، تولید نانوذرات نقره توسط باکتری های فوق بررسی و سپس این 5 سویه با توانایی تولید نانوذرات نقره و سلولز تایید شد و نهایتا خواص ضد میکروبی آن ها جهت پوشانندگی زخم ها مورد بررسی قرار گرفت.

کلمات کلیدی :گلوکونوباکتر،استوباكتر، نانوذرات نقره، سلولز

فصل اول

مقدمه

1-2-2-سقوط به سبب انکارپس ازاقرار………………………………………………………………………………………..45

1-2-2-1-سقوط به سبب عوارض دیگر………………………………………………………………………………………48

1-2-2-1-1-عفومحکوم …………………………………………………………………………………………………………..48

1-2-2-1-2-فرارحین مجازات……………………………………………………………………………………………….50

1-2-2-1-3-فرارشهود………………………………………………………………………………………………………….50

1-2-2-1-4-اسلام آوردن مجرم……………………………………………………………………………………………..51

1-2-2-1-5-گذشت بزه دیده…………………………………………………………………………………………………51

فصل دوم:کیفیت اجرای حدرجم وجلد

2-1-افرادواجدصلاحیت اجرا………………………………………………………………………………………………….54

2-1-1-روایات وارده…………………………………………………………………………………………………………….55

2-1-2-فتاوی فقها………………………………………………………………………………………………………………..58

2-1-3-امکان اجرای حد درزمان غیبت…………………………………………………………………………………..60

2-2-شرایط عمومی اجرای حدزنا…………………………………………………………………………………………..61

2-2-1-علنی بودن………………………………………………………………………………………………………………..61

2-2-2-حضورجمعی ازمؤمنین……………………………………………………………………………………………….68

2-3-شرایط اختصاصی حدجلد………………………………………………………………………………………………70

2-2-1-اعتدال هوا هنگام اجرای حکم…………………………………………………………………………………….70

2-3-2-کیفیت وحالت اجراومحکوم هنگام اجرا……………………………………………………………………….71

2-2-2-1-عدم اجرادرهنگام حمل واستحاضه زن……………………………………………………………………..71

2-2-2-2-عدم اجرادرحالت بیماری……………………………………………………………………………………….72

2-2-2-3-وضعیت محکوم هنگام زدن ضربات………………………………………………………………………..74

2-4-کیفیت اجرا وشرایط اختصاصی حدرجم…………………………………………………………………………..77

2-4-1-شرایط اختصاصی حدرجم…………………………………………………………………………………………77

2-4-2-وضعیت اجرای حدرجم درقانون جدید مجازات اسلامی……………………………………………….79

فصل سوم:کیفیت استیفاءحدقتل وسایرمجازات های حدی زنا

3-1-کیفیت استیفاء حدقتل……………………………………………………………………………………………………82

3-2-کیفیت استیفاءسایرمجازات های حدی زنا……………………………………………………………………….90

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………93

پیشنهادها…………………………………………………………………………………………………………………………….94

منابع ومأخذ………………………………………………………………………………………………………………………..95

الف)منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………95

ب)منابع عربی……………………………………………………………………………………………………………….96

ج)پایگاههای اینترنتی…………………………………………………………………………………………………….97

د)فرهنگ ها…………………………………………………………………………………………………………………98

ه)قوانین ولوایح…………………………………………………………………………………………………………….98

خ)مقالات……………………………………………………………………………………………………………………98

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………99

چکیده

یکی ازاصول کلی برای اجرای حدوداصل لزوم اجرای حد می باشدیعنی اگرکسی مرتکب جرمی شودباتوجه به شرایطی که قانون تعیین کرده است بایدحدرابراوجاری کرد.روایتی ازامام صادق که مؤکداین اصل استایشان فرمودند:درکتاب حضرت علی (ع)ٱمده است که ایشان باشلاق یانصف آن یابعض آن حدرااجرا می کردند واگرخدمتکاری پیش اومی آوردند که هرچند درکی نداشت حدی ازحدودالهی راتعطیل نمی کرد،به اوگفته شدچگونه شلاق می زد?فرمود:شلاق راازوسط یا ثلث آن به دست می گرفت وبراساس سن به اوشلاق میزدوهرگزحدی ازحدودالهیراباطل نمی کردازموارددیگری که باید دراجرای حدبه آن اشاره کرداین است که حدودالهی بایدسریعاًاجراشودوتأخیردراجرای حدجایزنیستکه بازهم ازحضرت علی(ع)سفارش شده است کهمی فرمود:{لیس فی الحدودنظرساعة} یعنی دراجرای حدتأخیرروانیستوآخرین عاملی که دراجرای حدجایز نیست عبارتست ازشفاعت وکفالت.

زنا یکی ازاموری است که هرجامعه ای اعم ازکوچک یابزرگ،عقب مانده یا پیشرفته، فقیریاغنی بدان مبتلا وکم وبیش آن راتجربه می کند به گونه ای که میتوان گفت علل وریشه بسیاری ازمشکلات جوامع شیوع زنا درآن میباشد.هرچندجامعه ازافراد مختلف ومتفاوت بوجودآید این أمربازهم سیروسلوک خودرادرپیشمی گیرد ودامن گیربسیاری ازافراد جامعه میشود وآن جامعه رادر کام مرگ فرو میبرد این امردرهرزمان ومکانی ودرهرقوم ومللی جایگاه خود راحفظ میکندواشخاص زیادی راقربانی دسیسه های پلید خودقرارمیدهدوجودامیال وخواسته های فرد از یکسو وعوامل تحریک آمیز ازجانب دیگران ازسوی دیگردست به دست هم داده واورادررسیدن به این اهداف شوم یاری می کند.

یکی ازعواملی که ازوقوع چنین جرمی جلوگیری میکند وجودابزارقدرتمندی به نام قانوناست که درجوامع مختلف خودنمایی میکند ،به همین دلیل هرجامعه ای برای پیشبرد اهداف خوددرمسیرسالم ازوجود قانون بی بهره نیست همه ی دانشمندان وعلما صرف نظراز افکار وعقایدخاص خود دراین نکته یعنی درمورد لزوم وضرورت قوانین ومقررات با هم اتفاق نظردارندبنابراین باید باتکیه براصل الزامی بودن قانون ومقررات ازانجام این عمل ناپسنددوری کنیم.

مادراین پایان نامه برآن شده ایم که دررابطه با حدزنا،انواع واقسام آن وراههای ثبوت وسقوط آن توضیحاتی بیان کنیم.

واژگان کلیدی:حد،زنا،استیفاء،اجرای حکم

مقدمه

الف)بیان موضوع:

هرجامعه برای حفظ نظم وصیانت ازجان ومال وناموس مردم ودر جهت اجرای عدالتمقررات خاصی وضع می کند که ازمیان آن قوانین،آیین دادرسی کیفری ازاهمیت وحساسیت ویژه ای برخوردارمی باشد چرا که قواعدآیین دادرسی کیفری مترقی ودقیق می باشد به طورقطع، آزادیهای مشروع افرادوحقوق آنان تحت این قواعد بهتر وبیشترتأمین خواهدشد. درنظام حقوقی کشورما قانون آیین دادرسی کیفری راه فراز ونشیبی راپشت سرگذاشته است وبه نظر می رسد اوج پیشرفت آیین دادرسی کیفری در ایران،قانون سال 1290 واصلاحات بعدی آن می باشد. که به دنبال تصویب قانون تشکیل دادگاههای عمومی وانقلاب درسال1373 واستقرارمحاکم عمومی، نهایتاً درسال1378 کنارگذاشته شد وقانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب درامورکیفری مصوب 1378 جایگزین آن شد.

درهردوقانون ،اجرای احکام کیفری ازمسائل مهم ومورد توجه قانون گذاربوده است وبه نظرمی رسد ازجمله مواردی که قانونگذار توجه کافی درخصوص آن عنایت نداشته است – معمولاً درموارد زیادی جعل حکم صورت نگرفته ویا به صورت مبهم ومجمل تعیین تکلیف نموده است-همین موضوع اجرای احکام کیفری می باشد که جادارد قانونگذار دراین خصوص دقت وتوجه بیشتری به عمل آورد.

اساتید حقوق جزا دررشته آیین دادرسی کیفری ،فرایندهای رسیدگی به پرونده کیفری را 4یا5مرحله تقسیم نموده وآخرین مرحله ی آن رااجرای حکم میدانند.به طورخلاصه ،به محض وقوع جرم،دستگاه عدالت کیفری اعم ازپلیس ودادسرا ودادگاه های جزایی واردعمل گردیده وپس ازکشف جرم وتعقیب متهمان به ارتکاب جرم، تحقیقات مقدماتی راانجام وبافرض احرازمجرمیت، پرونده باصدورکیفرخواستبه دادگاه جزایی ارسال ودادگاه پس ازانجام رسیدگی های لازم،بافرض احرازگناه کاری،متهم رابه تحمل مجازات،محکوم وبافرض تأییدحکم ولازم الاجراشدن آن،بالاخره نوبت آخرین مرحله ی دادرسی که اجرای حکم است فرامیرسد.اجرای حکم درقالب اعمال مجازات ویااقدامات تأمینی وتربیتی درواقع نتیجه وثمره همه ی فرایندهاواقدامات صورت گرفته درمراحل قبلی است. به یک معنا تمام نهادهای کیفری واصول وقوائد حاکم برروندرسیدگی به یک پرونده کیفری وتلاش ها وزحمات بی وقفه دادرسان برای رسیدن به همین مرحله است. مرحله ای که بااجرای مجازات علیه مجرم، واکنش اجتماعی به صورت سرکوبگرانه ویاپیشگیرانهدرقبال پدیده بزه،آشکارمیشودوبنا به اصطلاح عدالت اجرامیشود.

درنهایت بااین واقعه ی تلخ روبروهستیم که درواحدهای اجرای احکام کیفری معمولاازقضات جوان وبدون هیچ گونه سابقه وتجربه کاری استفاده میشودومهمترین وحساس ترین مرحله ازمراحل دادرسی کیفری به دست کسانی سپرده میشود که ازدانش وتجربه کافی برخوردارنیستند وچه بساخوداینهامشکلات جدیدی راتولید وفرایند احقاق حق واجرای عدالت رابه تأخیرانداخته یاتعطیل میکنند.

در کشورما ودر قوانین موجود وحتی درشرع انور اجرای احکام جزایی تابع تشریفات خاصی است مثلاً نحوه ی اجرای شلاق حدی باشلاق تعزیری تفاوت دارد.دراین میان اجرای احکام حدود ازاهمیت به سزائی برخوردار است. به طورکلی آنچه دراین رساله مورد بحث قرارخواهدگرفت بررسی، تجزیه وتحلیل کیفیت اجرای حد زنا می باشد که در3 فصل گردآوری شده است.

ب)سؤلات تحقیق:

1-آیا دراجرای حدزنا بین زن و مرد تفاوت قائل می شود؟

2-آیااجرای احکام حدزنافوری می باشد؟

ج)فرضیه تحقیق:

1-دراجرای مجازات های حدی به ویژه حدزنامی توان درکیفیت وکمیت برای زن و مرد تبعیض قائل شد.

2-باتوجه به آیات وارده می توان گفت اجرای حدود مخصوصا حد زنا،فوری و تأخیردرآن جایزنیست.

د)اهداف وکاربردها:

………………………….

4

1-1-1 اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………

4

1-1-2 فرضیات………………………………………………………………………………………………………….

5

1-1-3 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………

5

1-1-4 ساختارپژوهش…………………………………………………………………………………………………

6

1-2 کلیات………………………………………………………………………………………………………………….

6

1-2-1 گیاه شناسی……………………………………………………………………………………………………..

7

1-2-2 رویش و تکثیر گیاه…………………………………………………………………………………………..

7

1-2-3 خواستگاه و دامنه انتشار…………………………………………………………………………………….

7

1-2-4 نیازهای اکولوژی………………………………………………………………………………………………

8

1-2-5 اهمیت دارویی…………………………………………………………………………………………………

8

1-2-6 مواد موثره و اجزاء اسانس…………………………………………………………………………………

9

1-2-7 استفاده ها…………………………………………………………………………………………………………

9

1-2-8 کشت بافت گیاهی……………………………………………………………………………………………

11

1-2-8-1 تاریخچه کشت بافت گیاهی…………………………………………………………………………..

12

1-2-9 کاربردهای کشت بافت گیاهی…………………………………………………………………………….

12

1-2-9-1 تولید مواد شیمیایی……………………………………………………………………………………….

12

1-2-9-2 ایجاد گیاه عاری از عوامل بیماری زای گیاهی……………………………………………………

12

1-2-9-3 ایجاد تنوع ژنتیکی………………………………………………………………………………………..

12

1-2-9-4 کاربرد کشت بافت گیاهی در کشاورزی،باغبانی و جنگل داری…………………………….

13

1-2-9-5 کاربردهای اقتصادی کشت بافت گیاهی…………………………………………………………..

13

1-2-9-6 کاربردهای کشت بافت گیاهی در مهندسی ژنتیک و فناوری زیستی…………………….

صفحه

عنوان

14

1-2-9-7 انواع کشت بافت گیاهی………………………………………………………………………………..

14

1-2-9-8 بررسی اثرات فاکتورهای مختلف در محیط کشت…………………………………………….

15

1-2-9-9 نمک های غیرآلی………………………………………………………………………………………….

15

1-2-9-10 ویتامین ها…………………………………………………………………………………………………..

16

1-2-9-11 هورمون های گیاهی…………………………………………………………………………………….

16

1-2-9-11-1 اکسین ها………………………………………………………………………………………………..

17

1-2-9-11-2 سیتوکنین ها……………………………………………………………………………………………

18

1-2-9-12 منبع انرژی…………………………………………………………………………………………………

18

1-2-9-13 عوامل فیزیکی……………………………………………………………………………………………

18

1-2-9-14 مواد آلی…………………………………………………………………………………………………….

19

1-2-9-15 ریزنمونه……………………………………………………………………………………………………

19

1-2-9-16 PH………………………………………………………………………………………………………….

19

1-2-9-17 آب…………………………………………………………………………………………………………..

20

1-2-9-18 آگار………………………………………………………………………………………………………….

20

1-2-9-19 چگونگی انتخاب محیط کشت……………………………………………………………………..

20

1-2-10 ریزازدیادی گیاهان از طریق کشت بافت…………………………………………………………….

21

1-2-10-1 موارد استفاده از ریزازدیادی…………………………………………………………………………

22

1-2-11ریشه زائی………………………………………………………………………………………………………..

22

1-2-12 تعریف موتاسیون (جهش)……………………………………………………………………………….

22

1-2-12-1 تاریخچه استفاده از موتاسیون……………………………………………………………………….

23

1-2-12-2 انواع موتاسیون…………………………………………………………………………………………..

23

1-2-12-3 موتاژن………………………………………………………………………………………………………

24

1-2-12-3-1 انواع موتاژن…………………………………………………………………………………………..

24

1-2-12-3-2 عوامل شیمیایی جهش زا…………………………………………………………………………..

25

1-2-12-4 سطوح ایجاد موتاسیون………………………………………………………………………………..

صفحه

عنوان

26

1-2-12-5 مواد گیاهی مورد تیمار………………………………………………………………………………..

26

1-2-12-6 اهمیت موتاسیون در اصلاح نباتات……………………………………………………………….

26

1-2-12-7 هدف موتاسیون مصنوعی…………………………………………………………………………….

27

1-2-12-8 موفقیت موتاسیون………………………………………………………………………………………

27

1-2-12-9 اصلاح به روش موتاسیون……………………………………………………………………………

27

1-2-12-10 روش های جدید استفاده از موتاسیون………………………………………………………….

28

1-2- 13اسانس گیاهی…………………………………………………………………………………………………

29

1-2-13-1روغن های اسانس………………………………………………………………………………………..

30

1-2-13-2 جداسازی و شناسایی مواد تشکیل دهنده روغن اسانسی گیاه……………………………

فصل دوم:ی بر تحقیقات انجام شده

31

2-1 اثر موتاژن ها در ایجاد تنوع در صفات مختلف………………………………………………………….

33

2-2 اثر موتاسیون اتیل متیل سولفانات در ایجاد تنوع در سطوح مختلف……………………………..

38

2-3 کشت بافت………………………………………………………………………………………………………….

فصل سوم: مواد و روش ها

40

3-1 مواد گیاهی…………………………………………………………………………………………………………..

40

3-2 کشت بافت………………………………………………………………………………………………………….

40

3-2-1 تهیه محلول ذخیره محیط های کشت……………………………………………………………………

41

3-2-1-1 تهیه محلول ذخیره ماکرو……………………………………………………………………………….

41

3-2-1-2 تهیه محلول ذخیره عناصر میکرو…………………………………………………………………….

43

3-2-1-3 تهیه محلول ذخیره آهن-سدیم……………………………………………………………………….

43

3-2-1-4 تهیه محلول ذخیره ویتامین…………………………………………………………………………….

44

3-2-2 تهیه محیط کشت………………………………………………………………………………………………

45

3-2-3 کار در اتاقک کشت بافت…………………………………………………………………………………..

46

3-2-4 ضدعفونی وسایل آزمایشگاهی، محیط کشت و مواد گیاهی……………………………………

46

3-2-4-1 ضدعفونی نمونه های گیاهی……………………………………………………………………………

صفحه

عنوان

46

3-2-3-1 ضدعفونی اندام گیاه……………………………………………………………………………………..

47

3-2-5 تهیه ریزنمونه……………………………………………………………………………………………………

47

3-2-6 بهینه سازی محیط کشت……………………………………………………………………………………

47

3-2-7 بررسی نمونه های کشت شده…………………………………………………………………………….

47

3-2-8 بازیافت کشت های آلوده……………………………………………………………………………………

48

3-2-9 تیمارهای مورد استفاده………………………………………………………………………………………

48

3-2-9-1 روش تهیه استوک EMS …………………………………………………………………………….

49

3-2-9-2 روش اعمال تیمارهای EMS در گیاه کشت بافتی……………………………………………

49

3-2-9-3 روش اعمال تیمارهای EMS در مزرعه………………………………………………………….

50

3-2-9-4 روش شستشوی تیمارها………………………………………………………………………………..

50

3-3 تهیه مواد گیاهی برای اسانس گیری………………………………………………………………………….

50

3-4 آنالیز اجزاء اسانس………………………………………………………………………………………………..

51

3-5 تجزیه داده های آماری……………………………………………………………………………………………

فصل چهارم: نتایج و بحث

52

4-1 کشت بافت………………………………………………………………………………………………………….

55

4-2 تاثیر EMS برروی خصوصیات مرفولوژیکی گیاه…………………………………………………….

56

4-2-1 ضریب همبستگی بین صفات و خصوصیات مورد بررسی……………………………………..

56

4-2-2 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد ریشه جانبی………………………………………………….

57

4-2-3 اثر دوز EMS و زمان برروی طول ریشه…………………………………………………………….

57

4-2-4 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد ریشه……………………………………………………………

58

4-2-5 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد برگ…………………………………………………………….

58

4-2-6 اثر دوز EMS و زمان برروی تعداد جوانه…………………………………………………………..

59

4-2-7 اثر دوز EMS و زمان برروی طول ساقه……………………………………………………………..

60

4-2-8 اثر دوز EMS و زمان برروی متوسط طول برگ………………………………………………….

60

4-3 استخراج اسانس……………………………………………………………………………………………………

صفحه

عنوان

60

4-3-1 آنالیز و شناسایی کمی و کیفی اجزای موجود در اسانس…………………………………………

61

4-3-2 نتایج مربوط به طیف کروماتوگرام گازی گیاه……………………………………………………….

62

4-3-3 ترکیبات تشکیل دهنده اسانس……………………………………………………………………………

فصل پنجم: نتیجه گیری

63

5-1 بحث…………………………………………………………………………………………………………………..

63

5-1-1 کشت بافت گیاهی……………………………………………………………………………………………

64

5-1-2 اثرات موتاژن EMS ……………………………………………………………………………………….

68

5-2 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………..

69

5-3 پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………

70

فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………….

74

فهرست منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………….

86

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………

چکیده

بادرنجبویه با نام علمیMelissa officinalisیکی از انواع گیاهان دارویی می باشد که به دلیل تولید اسانس های با ارزش در صنایع داروسازی و بهداشتی استفاده های فراوانی دارد. این پژوهش با قرار دادن ریز نمونه های بادرنجبویه به محیط کشت درون شیشه ای MS انجام شد و هدف تکثیر گیاه از طریق کشت بافت برای استفاده از تاثیر موثرتر ماده جهش زا و بدست آوردن نمونه های گیاهی جدید موتانت شده هم از طریق کشت بافت و هم در محیط مزرعه و بررسی تغییرات میزان مواد موثره اسانس موجود در گیاه در اثر ماده جهش زای اتیل متیل سولفانات (EMS) می باشد. این آزمایش هم بصورت مزرعه ای و هم بصورت آزمایشگاهی (کشت بافتی) مورد بررسی قرار گرفت. در تیمارهای آزمایشگاه، سرشاخه های رشد یافته در محیط MS بدون هورمون را با غلظت های 0/0% (به عنوان شاهد)، 05/0% و 01/0% و 005/0% EMS و در مدت زمان های 24 و48 ساعت اعمال شدند. در قسمت مزرعه ای نیز از همین غلظت ها و زمان ها استفاده شدند. فاکتورهای مختلفمورفولوژیکاز قبیل طول ساقه، طول ریشه، تعداد جوانه در ساقه، تعداد ریشه رونده جانبی، طول برگ و تعداد برگ در ساقه مورد ارزیابی قرار گرفته و پاسخ معنی داری را در سطح 5 درصد نشان دادند این آزمایش نشان داد كه استفاده از مواد جهش زا در محیط کشت MS نقش بسزایی در تغییر مرفولوژیک این گیاه دارویی دارد. بهترین نتیجه نیز از کشت ریزنمونه های که شامل جوانه های جانبی و انتهایی بوده اند و تحت تیمار با غلظت 01/0% EMS بودند به دست آمد. آنالیز اسانس تیمارها نیز انجام شد که نتیجه آن بی اثر بودن این ماده اتیل متیل سولفانات روی مواد اجراء اسانس این گیاه بوده است.

کلمات کلیدی: بادرنجبویه (Melissaofficinalis)، کشت درون شیشه ای، محیط کشت MS، اتیل متیل سولفانات(EMS)، مواد موثره

1-1 مقدمه:

گیاهان دارویی فراوانی در کشور ما می رویند که بسیاری از آن ها دارای طیف وسیعی از خواص دارویی می باشند و در بسیاری از نقاط کشور رشد می یابند. برهمین اساس بررسی و مطالعه گیاهان دارویی ایران با استفاده از ابزارهای امروزی ضروری به نظر می رسد. در حال حاضر در قرن 21، طب گیاهی از جایگاه خاصی برخوردار است به گونه ای که در اتحادیه اروپا قوانینی مبنی بر لزوم انجام آزمایشات بالینی برروی گیاهان دارویی همانند داروهای شیمیایی وضع کرده است که بر اساس آن تمام داروهای گیاهی باید مجوز دریافت نمایند. اولین استفاده از گیاهان دارویی در خاورمیانه و مربوط به عصر پارینه سنگی است. شواهد استفاده از گیاهان دارویی توسط انسان به حدود شصت هزار سال پیش می رسد.

گیاهان به عنوان یکی از اجزاء طبیعت، از دیرگاه پشتوانه غنی نیازهای بشری بوده اند و می توان با اطمینان گفت تا زمانی که انسان در این کره خاکی به سر می برد، به گیاهان نیاز دارد (سلیمان زاده، 1377).

در بحث گیاهان دارویی، محدودیت های کاشت و نگهداری آن ها متعدد می باشد که از آن جمله می توان به کوتاه بودن فصل کاشت و یا برداشت بعضی از گونه های گیاهی، کمبود زمین های مناسب جهت داشت، ناچیز بودن مواد موثره حاصل از گیاه و غیره اشاره کرد (ثقه الاسلام و موسوی، 1385).

یکی از راه های رفع این محدودیت ها کشت بافت گیاهی[1] است. تکنیک های کشت بافت گیاهی درحال حاضر به عنوان یک ابزار قوی جهت رفع مشکلات اساسی و کاربردی بیولوژی گیاهی درآمده است.

استفاده از گیاهان به عنوان دارو از زمان های خیلی دور در معالجه انسان و دام مرسوم بوده است. در حال حاضر حدود یک سوم داروهای مورد استفاده دارای منشاء گیاهی می باشند. کشورهای آسیایی بخصوص هند، چین و ایران سابقه بسیار طولانی دراین زمینه دارند. این گیاهان مواد زیستی بخصوص و فعال با مقادیر بسیار کم تولید می کنند که تحت عنوان متابولیت های ثانویه نام گذاری می شوند.در عصر جدید، دانشمندان علوم گیاهی با استفاده از آخرین تکنیک های عملی کشت بافت گیاهی، توانسته اند از انواع گیاهان ترکیب های بسیار مفیدی را جهت مداوای بیماری های سخت و غیر قابل مداوا و موارد استفاده دیگر، بدست آورند. در طی چند دهه اخیر روش‎های متفاوتی با استفاده از بیوتکنولوژی[2] درزمینه پرورش محصولات گیاهی برتر ابداع شده است که از جمله آن ها می توان روش های ایجاد گونه های جهش یافته[3] و پلی پلوئید[4] را نام برد.

کشت سلول و بافت که به عنوان کشت درون شیشه ای[5] و یا کشت استریل نیز مطرح می شود، ابزاری مهم در مطالعات پایه و کاربردی بوده و دارای کاربردهای تجاری است (رجب بیگی و همکاران، 1385؛ سونانداکوماری و همکاران[6]، 2003). یکی از این کاربردها امکان ایجاد گیاهان ترانسژنیک با وارد کردن DNA تقریبا از هر منبع دیگری می باشد. شاید اولین قدم در زمینه کشت بافت گیاهی در سال 1756 توسط هنری لوئیس داهامل برداشته شد، زمانی که وی شاهد تشکیل کالوس[7] در حین مطالعه مواد التیام دهنده زخم های گیاهی بود (غضنفری[8]، 1994).

اساس تئوری کشت بافت گیاهی توسط گتلیت هابرلنت از آکادمی علوم آلمان در سال 1902، بعد از آزمایش های وی روی کشت تک سلول ها پیشنهاد گردید (هابرلنت[9]، 1902). توسعه روش های کشت بافت و زیست شناسی مولکولی برای تبادل DNA بین موجودات زنده غیر خویشاوند این امکان را می دهد که ژن های جدیدی از موجودات زنده خارج از سلسله گیاهی به درون گیاهان گیرنده وارد شوند. لذا مطالعه حاضر می تواند کمکی جهت بررسی و واکنش های گیاه بادرنجبویه نسبت به تکنیک های مختلف کشت بافت و باززائی این گیاه از طریق کشت بافت و اثر مواد جهش زائی همچون اتیل متیل سولفانات[10] (EMS) باشد، تا محققین دیگر بتوانند به مطالعه خواص دارویی یا تغییرات لازم در مواد موثره یا فعال (متابولیت های ثانویه) و یا مطالعات انتقال ژن در این گیاه بپردازند.

1-1-1 اهمیت موضوع

برای انجام کشت بافت بادرنجبویه (Melissa officinalisL) از بخش های مختلف گیاه مانند ریشه، برگ، ساقه و گره استفاده شد (سونانداکوماری و همکاران، 2003؛ ساجانا و همکاران[11]، 2011). با توجه به اینکه روش معمول اصلاح و بهبود تولید متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی شامل کاشت آن ها در مزرعه و سپس برداشت و استخراج این مواد به روش های شیمیایی و غیره با مشکلات متعددی نظیر شرایط محیطی و زراعی، صرف زمان، هزینه و استفاده نیروی کار زیاد و همچنین خطرنابودی برخی از گیاهان دارویی کمیاب روبرو است، استفاده از روش های نوین از جمله کشت درون شیشه ای (invitro) ضرورت می یابد به همین منظور اولین بار در سال 1976 توسط زنیک تکنیک کشت سوسپانسیون سلول های گیاهی حاوی متابولیت های ثانویه انجام گرفت. البته در ارتقاء بیوسنتز متابولیت های دارویی در شرایط درون شیشه ای اغلب، گیاهانی انتخاب می شوند که بازده تولید متابولیت های با ارزش در آن ها بالا باشد (باقری و صفاری، 1387).

بادرنجبویه به عنوان یک گیاه دارویی شناخته می شود (امیدبیگی ،1386؛ هوشیار قیصر،1388). تاکنون مطالعات زیادی در مورد تعیین مواد موثره بادرنجبویه صورت گرفته است (رجحان،1362؛ زرگری،1369؛ مومنی وشاهرخی،1377؛ آزادبخت،1378). موارد مصرف و خواص دارویی آن نیز به خوبی مطالعه شده است اما مطالعات کشت بافت و ایجاد جهش زیاد نبوده است. همچنین با در نظر گرفتن اهمیت و خواص دارویی این گیاه، مطالعات کشت بافت، بهینه سازی محیط کشت جهت اهداف مختلف، مطالعه متابولیت های ثانویه ،انتقال ژن و مهندسی ژنتیک برای این گیاه ضرورت دارد.

1-1-2 فرضیات

1-5-2-1- جنس پروپیونی باکتریوم ها……………………………………………………………………………………. 18

1-5-3- باکتری های اسیدلاکتیک………………………………………………………………………………………….. 19

1-5-3-1- تأثیر ضدمیکروبی باکتری های اسیدلاکتیک………………………………………………………………. 20

1-5-3-2-تأثیر باکتری های اسیدلاکتیک در سلامت انسان………………………………………………………….. 21

1-5-3-3-متابولیسم باکتری های اسید لاکتیک شیر به عنوان آغازگر……………………………………………. 21

1-5-4-فاکتورهای مؤثر بر فعالیت ضدقارچی باکتری های اسید لاکتیک……………………………………… 22

1-5-4-1- اثردرجه حرارت و زمان گرمخانه گذاری………………………………………………………………. 22

1-5-4-2- اثرمحیط رشد…………………………………………………………………………………………………….. 22

1-5-4-3- اثر فاکتورهای تغذیه ای………………………………………………………………………………………. 22

1-5-4-4- اثر pH………………………………………………………………………………………………………………. 23

1-6- خاصیت ضد میکروبی ماست………………………………………………………………………………………… 23

1-7- استارترهای محافظ……………………………………………………………………………………………………….. 23

1-8- مهمترین محیط های کشت ماست………………………………………………………………………………….. 28

1-8-1- مهمترین محیط های کشت باکتری های ماست و پروبیوتیک……………………………………….. 29

1-8-1-1- MRS agar…………………………………………………………………………………………………. 29

1-8-1-2-MRS-bile agar ………………………………………………………………………………………… 29

1-8-1-3-St agar ……………………………………………………………………………………………………. 29

1-8-1-4- M17 agar…………………………………………………………………………………………………. 29

1-8-1-5- M17-lactoe agar………………………………………………………………………………………. 29

1-8-1-6-MRS(5.2) …………………………………………………………………………………………………… 29

1-8-1-7- MRS-sorbitol agar …………………………………………………………………………………. 30

1-8-1-8-NA-salicin agar ………………………………………………………………………………………… 30

1-9- مخمرساکارومایسس سرویزیه………………………………………………………………………………….. 31

1-10- نگهدارنده (نایسین، ناتامایسین)……………………………………………………………………………… 32

1-11- اهداف…………………………………………………………………………………………………………………… 34

1-11-1- اهداف اصلی……………………………………………………………………………………………………… 34

1-11-2- اهداف فرعی………………………………………………………………………………………………………. 34

1-11-3- اهداف کاربردی………………………………………………………………………………………………… 34

فصل دوم:ی بر پژوهش­های انجام شده

2-1- اثر ضدقارچیپروپیونی باکتریوم فرودن ریچی و لاکتوباسیلوس رامنوزوس…………………… 36

2-2- اثر ضدباکتریاییپروپیونی باکتریوم فرودن ریچی و لاکتوباسیلوس رامنوزوس………………… 39

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- مواد و دستگاه ها………………………………………………………………………………………………….. 43

3-1-1- موادمصرفی…………………………………………………………………………………………………….. 43

3-1-2-دستگاه ها…………………………………………………………………………………………………………. 44

3-2- روشهای آزمون……………………………………………………………………………………………………. 44

3-2-1- طرح آزمایش وآماده سازی نمونه ها…………………………………………………………………… 44

3-2-2- ارزیابی آماری………………………………………………………………………………………………….. 47

3-2-3- روشهای اندازه گیری شاخص ها………………………………………………………………………… 47

3-2-3-1- تعیین قابلیت زیستی باکتری های آغازگرماست و مخمر ساکارومایسز سرویزیه…….. 47

3-2-3-2- اندازه گیریpH…………………………………………………………………………………………….. 47

3-2-3-3- مدت زمان گرمخانه گذاری…………………………………………………………………………….. 48

3-2-3-4-سنجش اسیدیته قابل تیتر…………………………………………………………………………………. 48

3-3- متغیرهای آزمایش…………………………………………………………………………………………………… 48

فصل چهارم : نتایج ویافته­ها

4-1- اثر گذاری باکتر های محافظ بر رشد مخمر………………………………………………………………… 50

4-1-1- شرایط یخچالی…………………………………………………………………………………………………… 50

4-1-2- شرایط محیطی……………………………………………………………………………………………………. 51

4-2- مقایسه تعداد مخمردر شرایط نگهداری محیطی و یخچالی……………………………………………. 52

4-2-1- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در کل آزمایش……………………………………………… 52

4-2-2- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در تیمار شاهد………………………………………….. 53

4-2-3- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در تیمار FreshQ2……………………………………. 54

4-2-4- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در تیمار FreshQ4……………………………………. 54

4-2-5- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در تیمار HOLDBAC-YMB……………………….. 55

4-2-6- مقایسه تعداد مخمر یخچالی و محیطی در تیمار HOLDBAC-YMC………………………. 55

4-3- ارزیابی ظاهری تیمارها در طول دوره نگهداری………………………………………………………… 56

4-4- بررسی رشد باکتری های محافظ در دوره نگهداری…………………………………………………… 60

4-4-1- شرایط یخچالی………………………………………………………………………………………………… 60

4-4-2- شرایط محیطی…………………………………………………………………………………………………. 61

4-5- بررسی رشد باکتری های لاکتوباسیلوس بولگاریکوس در دوره نگهداری……………………… 62

4-5-1- شرایط یخچالی…………………………………………………………………………………………………. 62

4-5-2- شرایط محیطی…………………………………………………………………………………………………… 63

4-6- بررسی رشد باکتری های استرپتوکوکوس ترموفیلوس در دوره نگهداری……………………….. 64

4-6-1 شرایط یخچالی……………………………………………………………………………………………………… 64

4-6-2- شرایط محیطی…………………………………………………………………………………………………… 65

4-7-5-7- تأثیر فراوانی باكتری محافظ بر فراوانی مخمر در شرایط و زمان های مختلف آزمایش…… 66

4-7-1- شرایط یخچالی………………………………………………………………………………………………….. 67

4-7-2-شرایط محیطی…………………………………………………………………………………………………….. 68

4-8- مدت زمان گرمخانه گذاری………………………………………………………………………………………. 69

5-9- روند تغییرات اسیدیته طی دوره آزمایش…………………………………………………………………….. 69

فصل پنجم: بحث و نتیجه­گیری

5-1- بررسی نتایج مربوط به اثرگذاری باکتری های محافظ بر رشد مخمرساکارومایسس سرویزیه…. 72

5-2- بررسی نتایج مربوط به مقایسه تعداد مخمرها در شرایط نگهداری محیطی و یخچالی…………… 74

5-3- بررسی نتایج حاصل از ارزیابی ظاهری تیمارها درطول دوره نگهداری ………………………………. 75

5-4- بررسی نتایج مربوط به رشد آغازگرهای محافظ در دوره نگهداری………………………………………. 76

5-5- بررسی نتایج مربوط به رشد باکتریلاکتوباسیلوسدلبروکی زیرگونه بولگاریکوسدر

دوره نگهداری……………………………………………………………………………………………………………………… 77

5-6- بررسی نتایج مربوط به رشد باکتریاسترپتوکوکوس ترموفیلوسدردوره نگهداری……………….. 78

5-7- بررسی تأثیر فراوانی باكتری محافظ بر فراوانی مخمر در شرایط و زمان های مختلف آزمایش…… 79

5-8- روند تغییرات اسیدیته طی دوره آزمایش…………………………………………………………………………. 79

5-9- نتیجه گیری نهائی………………………………………………………………………………………………………… 80

5-10- پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………….. 80

• فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………. 81

• چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………… 91

چکیده

در این پژوهش اثر آغازگر محافظ YMB HOLDBAC-، HOLDBAC-YMC ،FreshQ2 و FreshQ4 در دمای محیطی (^c°25) و دمای یخچالی (^c° 4) بر قابلیت زیستی مخمرساکارومایسس سرویزیهدر دوره نگهداری 30 روز مورد بررسی قرار گرفت. شاخص های pH، اسیدیته قابل تیتر، تعداد مخمر، آغازگرهای ماست و آغازگرهای محافظ در طول زمان نگهداری اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که در میان آغازگرهای مورد بررسی، FreshQ2 بیشترین قابلیت زیستی را در شرایط نگهداری محیطی و یخچالی دارد در حالی که HOLDBAC-YMB کاهش شدید قابلیت زیستی را در ماست طی دوره ماندگاری نشان می دهد. اثر آغازگرهای محافظ بر قابلیت زیستی مخمر در شرایط محیطی و یخچالی مشاهده شد و کاهش تعداد مخمر در تیمارهای دارای آغاز گر محافظ قابل توجه بود. در شرایط یخچالی کمترین شمارش سلولی مخمر در ماست حاوی آغازگرFreshQ2 بود ولی در شرایط نگهداری محیطی تفاوت چندانی بین آغازگرهای محافظ در کاهش قابلیت زیستی مخمر مشاهده نشد. اثر فراوانی آغازگر محافظ بر فراوانی مخمر نشان داد در طول دوره نگهداری محیطی و یخچالی، رابطه خطی معنی دار و معکوسی بین فراوانی آغازگر محافظ و فراوانی مخمر وجود دارد. شرایط نگهداری محیطی تاثیر چشمگیری بر قابلیت زیستی مخمر، آغازگرهای ماست(استرپتوکوکوس ترموفیلوس،لاکتوباسیلوس دلبروکیزیرگونهبولگاریکوس) و تمام آغازگرهای محافظ (لاکتو باسیلوس رامنوسوس،پروپیونی باکتریوم فرودنریچی شرمانی زیرگونه شرمانی، لاکتوباسیلوس کازئی)طی دوره ماندگاری داشت و شمارش سلولی در ماست نگهداری شده در شرایط محیطی بیشتر بود. آغازگرهای محافظ باعث افزایش قابلیت زیستی باکتری هایاسترپتوکوکوس ترموفیلوسولاکتوباسیلوس دلبروکی زیرگونه بولگاریکوسشد به طوری که در شرایط نگهداری یخچالی شمارش سلولیلاکتوباسیلوس دلبروکی زیرگونه بولگاریکوسدر ماست حاویFreshQ2 وHOLDBAC-YMC و شمارش سلولیاسترپتوکوکوس ترموفیلوسدر ماست حاوی HOLDBAC-YMB بیشترینبود.

لغات کلیدی: آغازگرهای محافظ، زمان ماندگاری، قابلیت زیستی، ماست، مخمر

1-1- مقدمه

شیر حدود 87 درصد آب و 13 درصد مواد جامد دارد. مواد جامد شامل پروتئین، کربوهیدرات، ویتامین های محلول در آب و مواد معدنی است. شیر منبع مهم کلسیم، فسفر، منیزیم، پتاسیم و منبع غنی از ویتامین B₂می باشد(گانش،2006).

شیر و فرآورده های تخمیری آن با داشتن ویژگی های تغذیه ای و تکنولوژیکی خاص، به عنوان حاملان باکتر ی های پروبیوتیک، امروزه هدف تحقیق و توجه بسیار واقع شده اند. شیرعلاوه بر ایجاد محیطی مناسب جهت رشد و بقاء باکتری های سودمندی موسوم به پروبیوتیک ها، با داشتن خواص تغذیه ای ویژه خود، فرآورده ای با ارزش را به مصرف کننده عرضه می کند. از آنجا که شیر و فرآورده های تخمیری آن، از زمان های دور به عنوان ناقلین باکتری های اسید لاکتیک مورد پذیرش بشر بوده اند، کاربرد آن ها به عنوان حامل باکتری های پروبیوتیک چندان دور از ذهن نبود و قرار گرفتن این باکتری ها در این پایه، مقبولیت مصرف آن را برای مصرف کننده بهبود می بخشد (خسروی دارانی و کوشکی،1387؛ شاه،2004؛ هارلاک،2002).

1-2- محصولات لبنی تخمیری

طبق تعریف فدراسیون بین المللی شیر و فرآورده های آن (IDF)، شیرهای تخمیری فرآورده هایی هستند که از تخمیر شیر به وسیله فعالیت میکروارگانیسم های خاص، حاصل می شوند. این میکروارگانیسم ها باید در هنگام عرضه و مصرف به صورت زنده، فعال و در مقادیر نسبتاً زیاد موجود باشند. در ضمن بعد از تخمیر، جدا شدن فاز نباید در فرآورده مشاهده شود (کاناواجا و کورانا،2007؛ خسروی دارانی و کوشکی،1387).

در شیرهای تخمیری مایع، دامنه pH می تواند از 2/3 تا 9/4 متغیر باشد. این نکته قابل توجه است که تفاوت شیرهای تخمیری مایع و ماست پروبیوتیک در متفاوت بودن خواص فیزیکوشیمیایی و رئولوژیکی آن ها است نه در ترکیب کشت پروبیوتیک(مرتضویان و سهراب وندی،1385).

شیرهای تخمیری نظیر ماست، از این جنبه با پنیر متفاوتند که در تولید آنها آنزیم رنین مورد استفاده قرار نمی گیرد و حالت قوام ایجاد شده در آنها ناشی از اسیدی شدن شیر توسط باکتری های اسید لاکتیک است. ماست امروزه رایج ترین و پرمصرف ترین محصول لبنی تخمیری است (مرتضوی و صادقی ماهونک،1385؛ کاناواجا و کورانا2007؛ کریتندن و همکاران 2005؛ مهدیان و طاهرانی،2007).

بسیاری از محصولات تخمیری شیر، محتوی میکروارگانیسم های زنده می باشند. شیر اسیدوفیلوس، ماست و کفیر از شیرهای تخمیری محتوی باکتری های اسیدلاکتیک به تنهایی یا به همراه مخمرها و دیگر باکتری های تولیدکننده اسید لاکتیک و الکل می باشند. در آسیا، بسیاری از شیرهای تخمیری با استفاده از قارچ هایی نظیرآسپرژیلوس، ریزوپوس، موکور، نوروسپورا و موناسکوس تولید می شوند. گزارش شده که در شیرهای تخمیری مقدار اسیدفولیک افزایش و مقدار ویتامین B₁₂کاهش می یابد(بونزار و همکاران،2002).

نژاد میکروارگانیسم به کار رفته در شیرهای تخمیری روی ویژگی های مختلف این محصولات اثرمی گذارد. عده ای از محققین اثرات فاکتورهای خاص روی ویژگی های رئولوژیکی محصولات شیری تخمیری را ارزیابی کردند. نتایج نشان داد که نوع نژاد کشت های آغازگر تجاری اثر معنی داری روی سختی، چسبندگی و ویژگی صمغی بودن فرآورده نهایی دارد(محبی و همکاران،2002 ؛ بونزار و همکاران،2008).

طبق گزارشات اولیورا و همکاران(2002) در بسیاری از کشورهای آمریکای شمالی، اروپا و شرق آسیا طیف وسیعی از محصولات شیری تخمیری حاوی حداقل cfu/g 10⁶از بیفیدوباکتریوم ها تولید می شود. بررسی ها نشان داده که مصرف روزانه محصولات شیری تخمیری به مدت حداقل 6 ماه، مقدار لیپوپروتئین با دانسیته بالا(HDL) را افزایش و موجب بهبود نسبت HDL به لیپوپروتئین با دانسیته پائین (LDL) می شود(ابرینگر و همکاران،2008؛ کیسلینگ و همکاران،2002).

از مزایای دیگر شیرهای تخمیری، بهبود هضم لاکتوز، جلوگیری از اسهال، تنظیم سیستم ایمنی بدن، کاهشکلسترول خونو اثرات ضد سرطانی می باشد.همچنین مشخص گردیده که باکتری های موجود در شیرهای تخمیری اثرات آنتی اکسیدانی روی انسان دارند(گانش،2006؛ سونگیسپ و همکاران،2005).

سیتوکین ها در واکنش های بین باکتری های اسید لاکتیک و سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی ایفا می کنند. برخی از گونه های پروبیوتیک نظیرلاکتوباسیلوس کازئی،لاکتوباسیلوس رامنوزوس،لاکتوباسیلوسلاکتیسولاکتوباسیلوس پلنتارومموجب افزایش سیتوکین ها1 می شوند(مولر و ورس،2003).

1-3- ماست

ماست یک محصول تخمیر شده لبنی است که از تخمیر شیر به وسیلهاسترپتوکوکوس ترموفیلوسولاکتوباسیلوس بولگاریکوسبه دست می آید(کاراساکوپت و همکاران،2008؛ سایتو،2004).

بر طبق تعریف استاندارد، ماست فرآورده منعقد شده ای است که از تخمیر اسید شیر پاستوریزه به وسیله باکتری های اختصاصی لاکتیک به میزان معین و در درجه حرارت و زمان مشخص به دست می آید( بینام ،1377).

ماست با استفاده از افزودن کشت های آغازگرلاکتوباسیلوس دلبروکیزیرگونه باکتری هایبولگاریکوسواسترپتوکوکوسترموفیلوسبه شیر به دست می آید(تمیم و مارشال،1997).