شده اند. مهم­ترین این موارد نام بردن از “ایفای نقش سوپاپ اطمینان در جامعه” به عنوان یک فرصت برای حاکمیت است که نه تنها این مورد جزو فواید محسوب نمی شود، بلكه می توان آن را از جمله تهدیدها نیز محسوب کرد.
یافته های پژوهش نشان می­دهند فضای حاکم بر رسانه­های کشور و چگونگی تعامل حاکمیت با رسانه دارای مشکلات زیادی است و باید به سمت حل این مشکلات گام برداشته شود. مهمترین مشکلات عبارتند از:1-استقلال خبرگزاری ها و وب­سایتهای غیردولتی در حد زیادی از طرف حاكمیت مورد تهدید قرار می­گیرد.2- قوانین رسانه ای موجود از ایجاد و یا ادامه حیات خبرگزاری ها و وب ­سایتهای غیر دولتی در حد کم حمایت می كنند.3-عملكرد خبرگزاری هاو وب­سایت های غیر دولتی در تشدید و یا تلطیف رویكرد حاكمیت نسبت به آنها، بیش از مقدار متوسط نقش داشته است.
1-1مقدمه
امروزه هیچ تردیدی در خصوص اهمیت و نقش مستقیم و تاثیرگذار مطبوعات و رسانه های جمعی در عرصه های مخنلف زندگی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی افکارعمومی جهانی وجود ندارد.
هرچند در حال حاضر بخشی از دولت های کشورهای جهان سوم یا در حال توسعه نتوانسته اند خود را با این نیاز و واقعیت سازگار نمایند و رسانه و اطلاع رسانی مستقل و آزاد را در جوامع خود به رسمیت شناخته و زمینه و بستر لازم را برای فعالیت حرفه ای رسانه فراهم کنند.این یک ضرورت و واقعیت تجربه شده و در عین حال علمی است که رسانه ها و به ویژه مطبوعات به عنوان رکن چهارم دموکراسی، نه تنها تهدیدی برای دولت های دمکراتیک و برآمده از رای مردم به شمار نمی آیند بلکه یک فرصت بزرگ محسوب می شوند. مطبوعات به عنوان زبان و واسطه مردم با حکومت کنندگان، در روشنگری و ارائه طریق صحیح و واقعی و انتقال واقعیت جامعه به دولت ها همانند ناظر مستقل و بی نظر و بی طرف و یک بازوی قدرتمند، نقش اساسی و کلیدی دارند و با اطلاع رسانی صحیح و شفاف سازی امور قادر به فراهم کردن این فرصت و بستر هستند تا دولت را از مسیر اشتباه در برنامه ریزی و سیاست گذاری و اداره کشور برحذر دارند.
رسانه مستقل، زبان مردم است و در عین حال واسط و رابط صادق میان دولت و ملت. رسانه مستقل از آن جایی که وامدار دولت و حکومت نیست و منفعتی از قبل ارتباط با دولت ها ندارد لذا انتقادهایش، در مسیر اصلاح و کمک به دولتمردان و مجریان امور برای حل معضلات اجتماعی اقتصادی سیاسی جوامع است هرچند ممکن است در بسیاری موارد، مثل یک داروی تلخ، برای درمان یک بیماری عمل کند. برخورداری یک جامعه از رسانه مستقل و پرسشگر می تواند به عنوان یک سوپاپ اطمینان، نقش ویژه ای در امنیت و پیشرفت و توسعه یک کشور و رفع تهدیدات سیاسی و فرهنگی و مشروعیتی از دولت مستقر، ایفاء نماید، و در عین حال مانع از انباشت مطالبات بدون پاسخ مردم در لایه های اجتماع ، و تبدیل آن به یک تهدید و شورش اجتماعی گردد.

• منابع اولیه انرژی و حامل های انرژی

• انرژی در نظریات اقتصادی

• تقاضای انرژی در بخش های مختلف اقتصادی

• انرژی و سایر شاخص های اقتصادی

• مصرف سرانه و شدت انرژی

• مصرف سرانه انرژی و رشد اقتصادی

• شاخص بهره وری انرژی

• اثرات تورمی افزایش قیمت انرژی

• پیشینه تحقیق

فصل سوم،ی بر ادبیات تحلیل داده- ستانده است، و بخش های این فصل عبارتند از:

• جدول داده- ستانده

• سابقه تاریخی جدول داده- ستانده

• فروض و ساختار جدول داده- ستانده

• ضرایب فنی داده- ستانده و معكوس ماتریس لئونتیف

• معرفی پیوندهای پسین و پیشین

• تجزیه ماتریس لئونتیف

• معرفی شاخص های ارزیابی بخش انرژی

فصل چهارم تحقیق به بررسی جایگاه بخش انرژی در اقتصاد ایران در چارچوب جدول داده– ستانده سال 1378 محقق می­پردازد.

• معرفی جدول داده- ستانده سال 1378

• جایگاه بخش انرژی در اقتصاد ایران

• روش کار

• بررسی پیوندهای پسین و پیشین كلی بخش انرژی در اقتصاد ایران

• بررسی شاخص انتشار و حساسیت بخش انرژی در اقتصاد ایران

• بررسی تاثیرگذاری و تاثیرپذیری بخش انرژی

فصل پنجم، نتیجه­گیری و پیشنهادها را دربرمی­گیرد.

1-2 بیان مسئله

بخش انرژی در اقتصاد دو نقش اساسی را می تواند ایفا كند. از یك طرف تامین كننده نیازهای انرژی مصرفی بخش خانوارهاست كه خانوارها از این انرژی به عنوان كالای مصرفی استفاده كرده، با مصرف انرژی رفاه اقتصادی لازم را كسب می نمایند و از طرفی دیگر تامین كننده انرژی به عنوان نهاده تولید برای زیربخش های مختلف اقتصادی همچون كشاورزی، صنعت و خدمات است. اما نكته اساسی این است كه بخش انرژی در عین حال كه در زیربخش های مختلف اقتصادی تاثیرگذار است و نهاده های انرژی زیربخش ها را تامین می كند، از سایر زیربخش های اقتصادی نیز تاثیر می پذیرد. سوال اساسی آن است میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری برای بخش انرژی در اقتصاد ایران چگونه است؟ پس دو مسئله اساسی مطرح است:

• بخش انرژی چه ارتباطی با بخش های پیشین و پسین خود دارد؟

• بخش انرژی به چه میزان بر سایر بخش ها تاثیر می گذارد و به چه میزان از سایر بخش ها متاثر است؟

میزان زیادی میتواند زمینهای عینی، مشخص و روشن را برای حل بسیاری از مسائلی كه هم اكنون اكثر دانشگاه­ها با آن مواجهند، فراهم نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان رضایتمندی دانشجویان از عملکرد ارتباطی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب می باشد.
لذا سوال اصلی پژوهش حاضر این خواهد بود که: آیا بین رضایتمندی دانشجویان و عملکرد ارتباطی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب رابطه معنی دار وجود دارد؟
1-2- هدفهای تحقیق
هدف کلی
تعیین میزان رضایتمندی دانشجویان از عملکرد ارتباطی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
اهداف فرعی
– تعیین رضایتمندی دانشجویان از ارتباط کلامی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
– تعیین رضایتمندی دانشجویان ازارتباط غیرکلامیکارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
– تعیین رضایتمندی دانشجویان از سرعت انجام کار توسط کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
– تعیین رضایتمندی دانشجویان از دقت در انجام کار توسط کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
1-3- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه انتخاب آن:
نظام آموزش عالی به عنوان بارزترین نمود سرمایه گذاری نیروی انسانی،‏ نقش اصلی را در تربیت نیروی انسانی كارآمد و همچنین نقش تعیین كنندهای در ابعاد گوناگون اجتماعی،‏ اقتصادی،‏ فرهنگی و سیاسی جامعه بر عهده دارد. از این رو،‏ اطمینان از كیفیت مطلوب عملكرد آن به منظور جلوگیری از هدر رفتن سرمایههای انسانی و مادی و نیز داشتن توانایی رقابت در دنیای آینده كه در آن كیفیت مهمترین مؤلفه برای ادامه حیات هر سازمان است،‏ ضرورتی انكارناپذیر است.
رضایت حالت خوشایندی است كه بخاطر دست یابی به هدف در موقعیت های مختلف به فرد دست می دهد. رضایت انواع مختلفی دارد كه عبارتند از رضایت از زندگی خانوادگی، رضایت از زندگی زناشوئی، رضایت از وضعیت اقتصادی، رضایت از خود، رضایت مخاطب، رضایت كارگر، رضایت كافرما، رضایت از محل زندگی، رضایت مردم از سازمانهای اداری رضایت مشتركین (از شركت برق، آب، گاز، تلفن)رضایت از شغل ، رضایت از درآمد و رضایت از تحصیل كه ما بنا به دلایل زیر درصدد بر آمدیم تا تحقیقی در مورد رضایت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران جنوب از عملکرد ارتباطی کارکنان انجام دهیم.
همانطور كه مشهود است عده زیادی از جمعیت كشور را جوانان تشكیل می دهند تعداد نسبتاً زیادی از جوانان ایرانی را دانشجویان تشكیل می دهند واین جوانان هستند كه باید فردای كشور را به آنها سپرد و این امر زمانی تحقق پیدا می كند كه دانشجویان از وضعیت تحصیلی خود راضی باشند كه این رضایت از تحصیل هم برای دانشجو و هم برای جامعه ضرورت دارد.
رضایت، پاسخ مخاطب به موفقیت سازمان است. در یك محیط رقابتی كه سازمان ها برای جلب دانشجویان با یك دیگر رقابت می كنند، رضایت دانشجو یك عنصر كلیدی در كسب برتری و موفقیت هر سازمانی به شمار می رود. به همین خاطر، موسسات آموزش عالی به برآوردن نیازهای دانشجو یعنی دانشجویان توجه زیادی نشان می دهند.
هدف این پژوهش نشان دادن ارزش و اهمیت روابط انسانی در محیط های دانشگاهی است. و کارکنان دانشگاه مسئولیت سنگینی نسبت به برقراری روابط انسانی سالم و مثبت دارند.
1-4- سؤالات و فرضیه های تحقیق
1-4-1- سوالات تحقیق
سؤال کلی:
آیا بین میزان رضایتمندی دانشجویان و عملکرد ارتباطی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران رابطه وجود دارد.
سؤال های فرعی:
– آیا بین ارتباط کلامی کارکنان حوزه ستادی و میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.

– آیا بین ارتباط غیرکلامی کارکنان حوزه ستادی و میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.
– آیا بین سرعت عملکرد کارکنان حوزه ستادی با میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.
-آیا بین میزان دقت در انجام کار کارکنان حوزه ستادی با میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.
1-4-2- فرضیه های تحقیق
فرضیه کلی:
بین میزان
رضایتمندی دانشجویان و عملکرد ارتباطی کارکنان حوزه ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران رابطه وجود دارد.
فرضیه های فرعی:
– بین ارتباط کلامی کارکنان حوزه ستادی و میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد. (جهت بررسی این فرضیه از برایند شاخص های: رعایت ادب و احترام، علاقمندی به راهنمایی، تمایل مثبت به ارائه خدمت و ارائه اطلاعات کافی استفاده گردیده است.)
– بین ارتباط غیرکلامی کارکنان حوزه ستادی و میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد. (جهت بررسی این فرضیه از برایند شاخص های: تماس چشمی کارکنان، آراستگی کارکنان و برقراری ارتباط با لبخند کارکنان استفاده گردیده است.)
– بین سرعت عملکرد کارکنان حوزه ستادی با میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.
– بین میزان دقت در انجام کار کارکنان حوزه ستادی با میزان رضایتمندی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رابطه وجود دارد.
1-5- مدل تحقیق :
1-6- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی
1-6-1- ارتباط: بیانگر فرایندی است که در آن پیام از پیام دهنده منتقل می شود.
1-6-2- عملکرد: عبارت است از مجموع رفتارهایی که افراد در ارتباط با شغل از خود نشان می دهند. (موهر، گریفین، 1380، ص 132)
1-6-3- رفتار ارتباطی: به مهارت هایی اطلاق می شود که شخص از آن طریق میتواند با دیگران به نحوی ارتباط برقرار کند که به بروز پاسخ های مثبت و پرهیز از پاسخ های منفی منجر شود.
1-6-4- رضایتمندی دانشجو:
رضایت:
یعنی خرسندی تجربه شده ناشی از ارضای یک خواسته یا هدف (مقیمی، 1380، ص 331).
رضایت، خوشایندی برآمده از آگاهی به یک وضعیت راحت است که معمولا با ارضای بعضی تمایلات خاص پیوند خورده است. چنانچه افراد به اهداف و خواسته های مورد نظر خود دست یابند و بدین جهت ارضا شوند در این صورت حالت خوشایندی که به انها دست می دهد را میتوان رضایت نامید. (پایندانی، 55،1386)
رضایت حالت هیجانی است که با رسیدن به یک هدف پدید می آید. رضامندی به آن حالت موجود زنده گفته می شود که تمایلات محرک وی به هدف خود رسیده اند، احساسی که هنگام رسیدن به آرزو هایش پیدا می کند.
دایرةالمعارف فلسفه و روان شناسی رضایت را اینگونه تعریف می کنند : رضایت خوشایندی بر آمده از آگاهی به یک وضعیت راحت است که معمولاٌبا ارضای بعضی تمایلات خاص پیوند خورده است. از آنجائیکه رضایت همراه خویشاوندی است، لذا خویشاوندی ممکن است به رضایت تبدیل شود. افراد رضایت را در فکر کردن به وضعیتی که در وهله اول از خویشاوندی برای آن حاصل می شود به دست می آورند.
دانشجو:
در این تحقیق منظور از دانشجو، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب می باشد.
1-6-5- دانشگاه آزاد اسلامی: در این تحقیق منظور از دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب می باشد.
1-7- روش تحقیق
با توجه به موضوع تحقیق و قلمرو آن، روش پیمایشی مورد استفاده قرار گرفته است.
1-8- قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی مورد پژوهش در این تحقیق مراجعه کنندگان به ساختمان ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب می باشد و زمان انجام پژوهش سال 1392 می باشد.
1-9- جامعه و حجم نمونه
جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان مراجعه کننده به ساختمان ستادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب طی یک نیمسال تحصیلی تشکیل می دهند که طبق بررسی های به عمل آمده از حوزه های مختلف ساختمان ستادی، تعداد مراجعه کننده موثر به ساختمان ستادی این واحد به طور میانگین روزانه 80 نفر برآورد شده که با در نظر گرفتن 5 روز کاری در هر هفته، جامعه و نمونه آماری دانشجویان مراجعه کننده به شرح ذیل به دست می آید:
میانگین مراجعه کنندگان به ساختمان ستادی واحد تهران جنوب در هفته 450= 5 ×80
تعداد کل مراجعه کننده به ساختمان ستادی واحد تهران جنوب در یک ماه 1800 =450 × 4

(بزرگی و نوری، 1388؛ زارع احمد آبادی و حاتمی نسب، 1388) ؛ (آشتیانی و همکاران، 1389)

Paulin, et al. (2000)

2

بازاریابی

(بزرگی و نوری، 1388) (معینی و بهراد مهر، 1388، لاری و همکاران، 1388) ؛)، (کرمانشاه و عبدی، 1387

Oppewal, et al. (2000)

3

رضایت مشتری

(نوری و فتاحی؛ 1389)؛ (آشتیانی و همکاران، 1389)؛ (آشتیانی و همکاران، 1389) ؛ (دیواندری و دلخواه، 1384)

Parasuraman et al. (1994, 1998)

4

کیفیت خدمات بانکی

(حقیقی کفاش و احمدی؛ 1388؛ عبدلی و فریدون، 1388)؛ (دیواندری و دلخواه، 1384)

Parasuraman et al. (1994, 1998)

5

پاسخگویی

(حقیقی کفاش و احمدی؛ 1388)؛ (دیواندری و دلخواه، 1384)

Berry, et al. (1990)

6

امنیت

(حقیقی کفاش و احمدی، 1388؛ نوش آبادی و پرویزیان، 1388)

Fahy, J.(2009),

7

مدیریت ارتباط با مشتری

(معینی و بهراد مهر؛ 1388؛ معینی و بهراد مهر؛ 1388)؛

Bloemer et al., 1998

8

نام تجاری

(معینی و بهراد مهر،1388؛ باورصاد و همکاران، 1388، عبدلی و فریدون، 1388)؛

Cretu, A. E., & Brodie, R. J. (2007).

9

فناوری اطلاعات

(شیخان و همکاران، 1388؛ نوش آبادی و پرویزیان، 1388)،

Smart and Wolfe, (2007)

10

وفاداری مشتریان

(عبدلی و فریدون، 1388)؛ (آشتیانی و همکاران، 1389)؛ (سید جوادین و همکاران، 1389)

Bloemer et al., 1998

11

کارکنان

(عبدلی و فریدون، 1388)

Abratt, R., & Mofokeng, T. N. (2001).

12

4 عامل رقابتی پورتر

(باقری، 1387)، (کرمانشاه و عبدی، 1387)

Jeyavelue, S. (2007)

1-9-تعاریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق

تعاریف مفهومی:

عوامل کلیدی صنعت بانکداری: این متغیر بر اساس مدل پنج فاکتوری پورتر (1985) سنجیده می شود که در این پژوهش ما سه مؤلفه ی رقابت موجود، قدرت چانه زنی مشتریان و تهدید تازه واردان (رقبای جدید در صنعت) را مورد مطالعه قرار می دهیم.

رقابت میان شرکت های موجود: میزان رقابت موجود تعیین می کند که تا چه اندازه ارزش ایجاد شده توسط یک صنعت، از طریق رقابت با رقبای موجود از بین می رود (کاراگیانوپولوس و همکاران، 2005).

قدرت چانه زنی مشتریان: قدرت چانه زنی مشتریان، توانایی مشتریان در کاهش قیمت و تلاش برای کیفیت بالاتر یا خدمات بیشتر است (باتن و مک مانوس، 1999).

رقبای جدید در صنعت: تهدیدتازه واردان بازار اشاره به ایجاد چشم اندازی از ورود رقبای جدید به صنعت مورد نظر دارد (باتن و مک مانوس، 1999). مهمترین مانع ورود به صنعت بانكی را شاید بتوان مقررات و قوانین حاكم بر تاسیس و اداره بانك ها دانست .

استراتژی رقابتی: ال مورسی(1986) پیشنهاد می کند که استراتژی رقابتی یک استراتژی کسب و کار است که نیروهای اصلی و اساسی را تعیین می کند که بر موقعیت رقابتی اثر گذار هستند (اسلاتر، 2001).

تعاریف عملیاتی:

منظور از تعریف عملیاتی همان سنجش متغیرها است که برای سنجش مفهوم عوامل اثرگذار بر صنعت بانکداری از عوامل 11 گانه زیر استفاده می شود :

1. تبلیغات

1. بازاریابی

1. رضایت مشتری

1. کیفیت خدمات بانکی

1. پاسخگویی

1. امنیت

1. مدیریت ارتباط با مشتری

1. نام تجاری

1. فناوری اطلاعات

1. وفاداری مشتریان

1. کارکنان

6 – تعیین رابطه بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

7 – تعیین رابطه بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در دختران

8 – تعیین رابطه بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

9 – تعیین رابطه بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در دختران

10 – تعیین رابطه بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در پسران

11 – پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر بیشتر از پسران است .

سوالات پژوهش :

1 – آیا بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد .؟

2 – آیا بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد ؟

3 – آیا بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد . ؟

4 – آیا بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی درپسران رابطه معناداری وجود دارد .؟

5 – آیا بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد .؟

6 – آیا بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد؟

7 – آیا بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد؟

8 – آیا بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد؟

9 – آیا بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد؟

10 – آیا بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد؟

11 – آیا پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر بیشتر از پسران است؟

فرضیات پژوهش :

1 – بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد .

2 – بین برنامه ریزی آشکارو پیشرفت تحصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد

3 – بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد .

4 – بین برنامه درسی پنهان ( غیر رسمی ) و پیشرفت تخصیلی درپسران رابطه معناداری وجود دارد .

5 – بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد .

6 – بین برنامه درسی موضوع محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد

7 – بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد

8 – بین برنامه درسی دانش آموز محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد

9 – بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در دختران رابطه معناداری وجود دارد

10 – بین برنامه درسی جامعه محور و پیشرفت تخصیلی در پسران رابطه معناداری وجود دارد

11 – پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر بیشتر از پسران است .

متغیر ها :

تعریف متغیر : متغیر یك مفهوم است كه بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود . ( دلاور ، 1381 ،ص 35 ) .

تعریف متغیر مستقل : به متغیری گفته می شود كه از طریق آن متغیر وابسته تبین یا پیش بینی می شود به این متغیر محرك یا درون داد گفته می شود . ( همان منبع ، ص 35 ) .

متغیر مستقل : برنامه ریزی درسی

تعریف متغیر وابسته : متغیر وابسته پاسخ ، برون داد یا ملاك است و عبارت است از وجهی یا جنبه ای از رفتار ارگانیزم كه تحریك شده است . ( همان منبع ، ص 36 ) .

متغیر وابسته : پیشرفت تحصیلی

تعریف متغیر كنترل : متغیری كه تأثیر آن باید خنثی یا حذف شود .( سیف ، 1386، ص 25 ) .

متغیر كنترل : مقطع تحصیلی

متغیر تعدیل کننده : به منظور توصیف متغیر مستقل معینی به کار می رود و دومین متغیر مستقل است عاملی که توسط پژوهشگر انتخاب و اندازه گیری یا دستکاری می شود .(همان منبع ، ص 27) .