برای رسیدن ورزشکار به اوج توانمندی در اجرا عوامل گوناگون فیزیولوژیکی، بیومکانیکی، تغذیهای و روانی اثرگذارهستند. در هر سال صدها پژوهش در زمینه سازه هایی که برساختار و اعمال سیستمهای تولید انرژی ورزشکاران مؤثر هستند، صورت میگیرد. یکی از رشتههای ورزشی که دارای خصوصیات ویژه ای است و تحقیقات زیادی روی ورزشکاران، اجرای روشها و فنون مختلف آن به عمل میآید، ورزش شنا است. تفاوت این ورزش با سایر ورزشها، در این است که ورزشکار از حالت قائم و معمولی به حالت افقی درمیآید. ورزشکار هر روز ساعتها، با بهره گرفتن ازعضلات، اهرمهای استخوانی و محورهای چرخشی که مفاصل باشند، بر سیالی به نام آب، نیرو وارد میآورد و مسافتهای طولانی را با روشهای مختلف میپیماید. آب همواره شناگر را در حالتی ویژه و متمایز از سایر شرایط عادی قرار میدهد، که مطالعه این ویژگیها، جالب توجه و از اهمیت زیادی برخوردار است (رمضانی، نیکبخت، امیر تاش، 1382).
دوره برگشت به حالت اولیه[1] پس از تمرین یا مسابقه یکی از مسائلی است که همواره ورزشکاران با آن درگیر بوده‌اند. این دوره به زمانی گفته می‌شود، که از لحظه پایان یافتن فعالیت تا رسیدن به حد فعالیت متابولیکی اولیه طول می‌کشد. در این دوره حوادث متابولیکی گوناگونی در بدن رخ میدهد که همه آنها در جهت بازسازی انرژی از دست رفته و ذخیرهسازی آن کار می‌کنند. روندهای این دوره به اندازه روندهای دوره فعالیت اهمیت دارد (سندگل، 1372).
لاکتات[2] یکی از عوامل مرتبط با خستگی میباشد، که طی فرایند گلیکولیز بیهوازی تولید می شود و چون انباشت آن با اسیدی شدن همراه است و اسیدی شدن با ایجاد خستگی همراه میباشد، به عنوان شاخص همراه با اسیدی شدن اندازه گیری می شود ( جیمز[3] و همكاران، 2008).
درسالهای اخیر، برخی از مربیان و فیزیولوژیستهای ورزشی با توجه به اهمیت تغییرات لاکتات خون هنگام فعالیتهای ورزشی، ازآن برای تعیین شدت و حجم تمرین مورد نیاز، برای ایجاد تحریکات تمرینی بهینه استفاده کرده اند (گائینی، ظفری، 1384).
پژوهشگران در مرحلههای متفاوت تمرین یا مسابقه، نسبت به اندازه گیری سطح لاکتات خون ورزشکاران و چگونگی تغییرات آن اقدام و تفسیر کرده اند. یکی از مهمترین مرحلهها، مرحله برگشت به حالت اولیه است. گاهی فاصله دو نوبت مسابقه یا تمرین آنقدر طولانی نیست که زمان، خودبخود بتواند مشکل بازسازی انرژی از دست رفته را حل کند. ناقص ماندن دوره برگشت به حالت اولیه بیشک به کاهش توانایی در اجرای کارهای بدنی منجر خواهد شد (گائینی و ظفری، 1384).
اگر مدت و شدت دوره برگشت به حالت اولیه کافی نباشد، ممکن است که ورزشکار به عوارضی نظیر خستگی مزمن و سندرم بیش تمرینی دچار شود. این حالت، اغلب برکیفیت و کمیت اجرا و توانایی بدن تأثیر منفی خواهد گذاشت (رمضانی و همکاران، 1382).
مربیان شاخص های گوناگون برای تعیین چگونگی مرحله برگشت به حالت اولیه به کار
میبرند. بعضی از آنها، سطح لاکتات خون یا عضله، سرعت و میزان برگشت آن به سطح آستانه بیهوازی را ملاک قرار میدهند. برخی دیگر، سطح لاکتات خون در زمان استراحت را شاخصی برای شروع فعالیت بعدی در نظر میگیرند. مشاهده شده است که ورزشکاران رشتههای مختلف ورزشی، نسبت به سرعت برگشت لاکتات به سطح آستانه بی هوازی در دوره برگشت به حالت اولیه، واکنشهای متفاوتی دارند. بنابراین، لازم است تحقیقات بیشتر و جامعتری در این خصوص به عمل آید تا اطلاعات دقیقتر و کاربردیتری در اختیار مربیان و ورزشکاران قرار گیرد (رمضانی و همکاران، 1382).
برای حذف لاکتات از عضلات وگردش خون، به انرژی سوخت و سازی نیاز است که بخش عمده و اصلی آن، از راه دستگاه هوازی و در حضور اکسیژن تأمین می شود (گائینی، ظفری، 1384).
نظر پژوهشگران درباره تأثیر تمرین، میزان لاکتات خون و برگشت به سطح اولیه متفاوت است. نتیجه برخی از تحقیقات نشان میدهد که تمرینات ورزشی برای سازگاری بدن، باید به گونه ای باشدکه با افزایش توان هوازی، از سرعت ومیزان تولید لاکتات کاسته شود. در برخی دیگر از پژوهشها گزارش شده است که در زمان برگشت به حالت اولیه، روشهایی را باید به کار برد تا لاکتات[4] تشکیل شده با سرعت بیشتری دفع شود و سریعتر به سطح آستانه بیهوازی یا استراحت برگردد (رمضانی و همکاران، 1382).
تعداد دیگری ازپژوهشگران، به روشهایی اشاره می کنند که هر دو جنبه را در بر میگیرد. آنها تقویت توان هوازی و بکار بردن روشهای خاص در زمان برگشت به حالت اولیه را برای سازگار شدن ورزشکار و آماده شدن فرد برای شرکت در رقابتهای پیدرپی پیشنهاد
می کنند (رمضانی و همکاران، 1382).
پژوهشگران، در روند تولید لاکتات پس از یک فعالیت شدید بیهوازی اتفاق نظر دارند، اما در مورد سرعت کاهش لاکتات خون در دوره برگشت به حالت اولیه، بخصوص در مورد شناگران، نظریه روشنی ارائه ندادهاند (گائینی، ظفری، 1384).
بنابراین پژوهش حاضر روشی را که برای اولین بار روی شناگران نخبه ایرانی در دوره برگشت به حالت اولیه بهکار میرود را مورد مطالعه قرار داد. در این روش، تغییرات ویژه سطح لاکتات خون و ضربان قلب شناگران، در ردههای سنی متفاوت مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت.
[1] Recovery
[2] Lactate
[3]. James
[4] Lactate
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
