3-6- فروکاست ها و هسته………………………………………………………………. 54

3-7- ترکیب مجموعه های فازی و مجموعه های ژولیده…………………………. 56

3-8- نتیجه گیری………………………………………………………………………… 57

4- طراحی سامانه ی خبره ی فازی برای تشخیص دام گستری………………… 58

4-1- مقدمه………………………………………………………………………….. 58

4-2- ویژگی های مؤثر در تشخیص دام گستری………………………………….. 59

4-3- تعیین متغیرهای ورودی………………………………………………………… 77

4-4- تعیین متغیرهای خروجی…………………………………………………….. 86

4-5- تعریف توابع عضویت متغیرهای ورودی و خروجی…………………… 88

4-6- فازی سازی………………………………………………………………………….. 91

4-7- پایگاه قواعد فازی………………………………………………………………. 92

4-8- وافازی سازی…………………………………………………………………….. 97

4-9- موتور استنتاج فازی………………………………………………………… 97

4-10- ارزیابی سامانه ی خبره ی فازی شناسایی دام گستری………………. 99

4-11- بهبود سامانه ی خبره ی فازی به کمک نظریه ی مجموعه های ژولیده………. 110

4-12- نتیجه گیری…………………………………………………………………………. 116

5- نتیجه گیری و پیشنهاد………………………………………………………………… 118

5-1- مقدمه………………………………………………………………………………………. 118

5-2- نتایج تحقیق……………………………………………………………………………. 119

5-3- نوآوری تحقیق………………………………………………………………………… 120

5-4- پیشنهاد پژوهش های آتی……………………………………………………… 121

فهرست منابع……………………………………………………………………………. 123

چکیده:

دام­چینی شیوه­ای از دزدی هویت الکترونیکی است که در آن از روش­های مهندسی اجتماعی و جعل وبگاه برای فریب کاربران وافشای اطلاعاتمحرمانه­ای که ارزش اقتصادی دارند، استفاده می­شود. دام­چینی با از بین بردن اعتماد بین کاربران و کسب و کار برخط، بر عرصه­ی نوظهور تجارت الکترونیکی اثر منفی می­گذارد. کشورهای در حال توسعه­ای مانند ایران به تازگی با تهدیدات اینترنتی مانند دام­چینی روبرو شده­اند که با توجه به تفاوت­های اجتماعی، طبعاً روش های دام­چینی در ایران ممکن است با سایر تجربه­ها متفاوت باشد، به همین دلیل لازم است روش تشخیص، متناسب با آن­ها و برای افزایش کارایی بهبود یابد. هدف این پایان نامه ارائه­ی یک سامانه­ی تشخیص دام­چینی برای استفاده در بانکداری الکترونیکی کشورمان است. شناسایی ویژگی­های برجسته­ی دام­چینی، یکی از پیش­نیازهای مهم در طراحی سامانه­ای دقیق است. لذا در قدم اول برای شناسایی ویژگی­های تأثیرگذار دام­چینی که بیشترین تناسب را با وبگاه­های بانک­های ایرانی دارند، فهرستی از 28 شاخص دام­چینی جمع­آوری و در قالب پرسشنامه بین خبرگان توزیع گردید تا بدین صورت نظر آنها درباره­ی میزان اهمیت هریک از شاخص­ها در حوزه بانکداری الکترونیکی استخراج گردد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی، 20شاخص برگزیده و سامانه­ی خبره­ی اولیه با استفاده از نظریه­ی مجموعه­های فازی طراحی شد. در مرحله­ی بعد برای بهبود سامانه­ی اولیه، الگوریتم «انتخاب ویژگی فازی-ژولیده» بر60 نمونه وبگاه بانکداری الکترونیکی اجرا شد. درنهایت سامانه­ی خبره­ی فازی بهبود یافته با استفاده از 6 شاخص با بیشترین تأثیر در تشخیص حملات دام­چینی طراحی شد. نتایج ارزیابی نشان­دهنده­ی این است که سامانه­ خبره­ فازیِ طراحی شده به خوبی می­تواند وبگاه های دام­چینی شده را تشخیص دهد و دارای کارایی 88% است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

در طول پانزده سال اخیر، ورود اینترنت و وب موجب بروز تحولات چشمگیری در سراسر دنیا شده است. انقلاب اینترنت نیز مانند هر پدیده­ی فناورانه­ی دیگر آثار خوب و بد بسیاری در پی داشته است. از جمله تأثیرهای مثبت استفاده از اینترنت، امکان دسترسی به حجم انبوهی از اطلاعات در هر زمان و هر مکان دلخواه است. تغییر شکل و توسعه­ی حوزه­های کسب وکار، زمامداران، آموزش، پژوهش، سرگرمی، فرهنگ و همچنین ایجاد ارتباط انبوه با سایر کاربران، از پیامدهای ورود به عصر اطلاعات بوده است. ابعاد منفی استفاده از اینترنت نیز، ایجاد مسائل ناخوشایندی است که موجب آزار و آسیب رساندن به افراد، کسب و کارها، مؤسسات و دولت­ها می­شود(Kim et al. , 2011). کلاهبرداری[1]، دزدی هویت[2]، دام­گستری[3] و هرزنامه[4]، بزرگترین تهدید برای تجارت الکترونیکی و شهرت و اعتبار سازمان­ها در قرن بیست و یکم هستند(James, 2005).

در این فصل به كلیات تحقیق پرداخته خواهد شد و در آن به موضوع­های: روش تحقیق، فرضیات، پرسش­های تحقیق، اهداف و جنبه های نوآوری پژوهش اشاره خواهد شد.

1-2- معرفی موضوع تحقیق و ضرورت انجامآن

بانکداری الکترونیکی یکی از ملزومات تجارت الکترونیکی است. با توجه به اهمیت بانکداری الکترونیکی پیشرفته و به­روز، برای ورود به بازارهای جهانی، باید زیرساخت­های موردنیاز تجارت الکترونیکی و بانکداری الکترونیکی را فراهم نمود و با پیاده­سازی راهکارهای امنیتی، سطح اعتماد مشتریان و کاربران را افزایش داد.

دام­گستری در بانکداری الکترونیکی مسئله­ای پیچیده و چالش­برانگیز است زیرا از یک طرف آسیب گسترده­ای به اعتماد مشتریان اینترنتی وارد می­کند و از سوی دیگر تلفیقی از مسائل فنی و اجتماعی است و تشخیص آن به صورت بی­درنگ[5] بسیار دشوار است زیرا عوامل و معیارهای فراوانی در آن دخیل هستند. به همین دلیل راه حل جامعی وجود ندارد که بتواند به طور کامل جلو حملات دام­گستری در این حوزه را بگیرد. سامانه­ی پیشنهادی در این پژوهش می­کوشد حملات دام­گستری را تشخیص داده و مانع افشای اطلاعات محرمانه­ی مشتریان بانک شود.

1-3- واژه­ های کلیدیتحقیق

الف- دام­چینی[6]

دام­چینی[7] نوعی حمله­ی اینترنتی است که در آن مهاجمان تلاش می­کنند نشانی یا وبگاه سازمان­های رسمی و قانونی را جعل کنند تا از این طریق کاربران را فریب دهند و آنها را وادار کنند اطلاعات محرمانه و شخصی خود مانند کلمه کاربری، رمز عبور یا اطلاعات حساب بانکی خود را در اختیارشان قرار دهند(James, 2005).

ب- وبگاه(وب­پایگاه)[8]

محیطی است كه در آن پرونده­ها و بانك­های اطلاعاتی مرتبط با یکدیگر قرارگرفته­اند. در این محیط به دلیل استفاده از روشهای ابرمتنی[9] و ابررسانه­ای[10] امكان ایجاد پیوند بین پرونده­ها در داخل یا خارج از محیط وبگاه وجود دارد. وبگاه­ها دارای«آغازه­ای[11]» هستند كه فهرستی از وظایف و محتویات آن را نشان می­دهد (اسدی صومعه، 1389).

ج- بانکداری الکترونیکی[12]

بانکداری الکترونیکی عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای بانک در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرایندهای بین شعبه­ای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت­افزاری و نرم­افزاری به مشتریان که با استفاده از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هرساعت از شبانه­روز از طریق شبکه­های ارتباطی ایمن، عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند (ساروخانی، 1387).

د- بانکداری اینترنتی

انجام تراکنش­های مالی از طریق وبگاه­های بانک­ها بر روی اینترنت را بانکداری اینترنتی[13] یا بانکداری برخط[14] گویند. بانکداری اینترنتی از مهمترین و گسترده­ترین انواع بانکداری الکترونیکی است. از دیدگاه برخی پژوهشگران، بانکداری اینترنتی فقط شیوه­ی جدیدی برای ارائه خدمات بانکی نیست بلکه فرصت و محرکی برای ایجاد تغییرات و تحولات کامل در کسب و کار و صنعت بانکداری نیز هست (ساروخانی، 1387).

ه- مجموعه­ های ژولیده[15]

مجموعه­ی ژولیده عبارت است از تقریب ابهام به کمک دو مفهوم «تقریب بالا»[16] و «تقریب پایین»[17]. هر مجموعه دلخواه از مجموعه­ی مرجع بین تقریب­های بالا و پایین خود قرار می­گیرد بدین معنی که هر عنصر در تقریب پایین لزوماً عضوی از مجموعه خواهد بود ولی عناصر تقریب بالا ممکن است عضو مجموعه نباشند. در نظریه­ی مجموعه­ی ژولیده، هریک از زیرمجموعه­ها با استفاده از دانش موجود در داده­ ها تقریب زده می­شود (Jensen and Shen, 2004).

و- سامانه فازی

سامانه­ی فازی، سامانه­ای است که برای استدلال و استنتاج، به جای منطق دودویی از مجموعه ای از توابع عضویت و قواعد فازی استفاده می کند. این­گونه سامانه ­ها پدیده­های غیرقطعی و نامشخص را توصیف می­کنند. قلب یک سامانه­ی فازی یک پایگاه دانش است که از قواعد اگر-آنگاه فازی تشکیل شده است. یک قاعده­ی اگر-آنگاه فازی یک عبارت اگر-آنگاه است که بعضی کلمات در آن به وسیله­ی توابع عضویت پیوسته مشخص شده­اند (تشنه­لب و همکاران، 1389).

1-4- هدفتحقیق

هدف اصلی این پژوهش «افزایش امنیت وبگاه­ها در بانکداری الکترونیکی و جلوگیری از گسترش تأثیر دام­گستران» است که در نهایت منجر به افزایش اطمینان خاطر مشتریان برای استفاده از امکانات بانکداری الکترونیکی خواهد شد.

بدین منظور، پژوهش پیش­رو اهداف جزیی و اختصاصی دیگری را نیز دنبال می کند که اهم آنها عبارتند از:

1- شناسایی عوامل مؤثر در تشخیص حملات دام­گستری در وبگاه­های بانکداری الکترونیکی.

2- تشخیص وبگاه­ های جعلی طراحی شده توسط دام­گستران که مانع از سرقت هویت مشتریان و وارد آمدن خسارت مالی به مشتریان و بانک­ها می­شود.

5-1- فرضیه تحقیق

فرضیه­ اصلی این پایان ­نامه به شرح زیر است:

به کمک نظریه­ فازی می­توان سامانه­ ای خبره طراحی کرد که حملات دام­گستری به وبگاه بانک­ها را شناسایی کند.

علاوه بر این پرسش­های اصلی پژوهش عبارت است از:

1- آیا سامانه­ خبره فازی می­تواند فرایند تشخیص وبگاه­ های دام­گستری شده را بهبود بخشد؟

2- آیا روش­های داده­کاوی فازی می­توانند در استخراج ویژگی­ها و قواعد مؤثرتر در سامانه ی خبره فازی مفید باشند؟

[1] Fraud

[2] Identity theft

[3] Phishing

[4] Spam

[5] Realtime

[6] Phishing

[7] همزمان با تدوین طرح پیشنهادی این پایان نامه واژه ی «دام چینی» که به عنوان معادل واژه ی «فیشینگ» در نظر گرفته شده بود، برای بررسی به فرهنگستان زبان و ادب فارسی داده شد. بعد از گذشت چند ماه از تصویب طرح پیشنهادی، واژه ی «دام گستری» به عنوان معادل فارسی «فیشینگ» مورد تصویب قرار گرفت. لذا در ادامه از واژه ی «دام گستری» استفاده شده است.

و مشتریان نهایی می­باشد.

3-1- ضرورت انجام طرح و اهداف پژوهش

پیچیدگی کالاها و خدمات در دنیای امروز باعث شده است که شرکت هایی که به تنهایی و بدون کمک گرفتن و همکاری با دیگر سازمان ها،محصولی را عرضه می کنند، برای بقای خویش با مشکلات بسیاری روبرو شوند. به همین منظور سازمان ها دریافته اند که اگر با یکدیگر همکاری داشته باشند، مجموع منافعی که عاید آنها می شود بیش از وضعیتی است که هر یک فعالیت خود را بدون هماهنگی با سازمان های مرتبط انجام می دهند. به همین دلیل امروزه هر دو طرف خریدار و فروشنده بر اساس روابط بلند مدت و کسب سود با یکدیگر همکاری می کنند. در سالهای اخیر به دلایل زیر توجه زیادی در مقوله زنجیره تامین شده است:

• نیاز برای فعالیت های بهبود

• افزایش سطح برون سپاری

• افزایش هزینه حمل و نقل

• فشارهای شدید رقابتی

• افزایش جهانی شدن

• افزایش اهمیت تجارت جهانی

• نیاز برای مدیریت موثر موجودی ها

به طور کل ،زنجیره تامین دارای ساختارهای چند بعدی است که بهبود برای رشد در سیستم های زنجیره تامین نیاز به اتخاذ روش های مناسب است که می تواند تضمین کننده مدیریت کارا برای مجموعه ای از کارها در یک مقیاس گسترده باشد.[2]

هدف اصلی مدیریت زنجیره تامین بهینه سازی عملکرد زنجیره تامین می باشدکه عمدتا به توسعه چارچوب مدل سازی برای تجزیه و تحلیل و درک رفتار دینامیکی زنجیره های تامین می پردازد.

ضرورت اصلی این پژوهش مبتی بر دلایل ذیل می باشد که عبارت است از :

1. پیچیدگی مدل زنجیره تامین

1. عدم بررسی رفتار متغییرهای اساسی و تاثیرات علی و معلولی متغییر ها در روش های دیگر

1. بررسی و تحلیل جز به جز مدل زنجیره تامین و بهینه سازی آن جهت افزایش کارایی و بهبود عملکرد زنجیره تامین

اهداف اصلی پژوهش حاضر مبنی بر توضیحات بالا عبارت است از :

1. شناسایی متغییر های اساسی و موثر بر عملکرد زنجیره تامین مطالعه موردی

1. طراحی مدل و شبیه سازی زنجیره تامین مطالعه موردی با رویکرد سیستم داینامیک

1. بررسی رفتار و ارتباط متغییر های اساسی مدل مورد مطالعه

2-6- 1- فرآیند ارتعاش………………………. 35

2-6- 2- فرآیند جستجوی محلی…………………….. 36

2-7- مدل­های بهینه سازی چند هدفه……………………. 37

2-7-1- مفهوم غلبه در مسائل بهینه سازی چندهدفه…………. 38

2-8- الگوریتم چند هدفه ژنتیک (NSGA II)…………………….

2-9- فرآیند تحلیل سلسه مراتبی (AHP)…………………….

2-9-1- درخت سلسه مراتبی…………………….. 42

2-9-2- انجام مقایسات زوجی…………………….. 43

2-9-3- محاسبه ضرایب اهمیت……………………… 44

2-9-4- تعیین امتیاز نهایی گزینه ­ها…………………… 45

2-9-5- بررسی سازگاری سیستم…………………….. 45

2-10- جمع­بندی…………………….. 48

فصل سوم: روش تحقیق……………………… 49

3-1- مقدمه……………………. 50

3-2- جدول زمانی دروس دانشگاهی مبتنی بر ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه……. 50

3-2-1- مفروضات مسأله ارائه شده……………………. 51

3-2-2- مهمترین تصمیمات اتخاذ شده در مدل ارائه شده……………………. 52

3-3- روش جمع آوری اطلاعات……………………… 52

3-4- الگوریتم­های تکاملی مورد استفاده……………………. 52

3-5-مدل ریاضی…………………….. 53

3-5-1- محدودیت­های سخت……………………… 53

3-5-2- محدودیت­های نرم……………………. 54

3-5-3- پارامترها و مجموعه ­های مدل…………………….. 55

3-5-4- متغیر تصمیم…………………….. 56

3-6- مدل ریاضی تک هدفه……………………. 56

3-7- تشریح مدل ریاضی…………………….. 57

3-8- الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS)…………………….

3-8- 1- نحوه نمایش جواب……………………… 58

3-8-2- تولید جواب اولیه……………………. 59

3-8-3- همسایگی…………………….. 59

3-8-4- لیست ممنوعه……………………. 59

3-8-5- معیار آرمانی…………………….. 60

3-8-6- استراتژی لیست کاندید…………………….. 60

3-8-7- استراتژی تقویت……………………… 61

3-8-8- استراتژی تنوع بخشی…………………….. 61

3-8-9- معیار توقف………………………. 62

3-9- الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر در جستجوی ممنوعه (TS-VNS)…………………….

3-9-1- استراتژی­های ساختار همسایگی…………………….. 64

3-10- فرآیند تحلیل سلسه مراتبی (AHP)…………………….

3-10-1- درخت سلسه مراتبی…………………….. 69

3-10-2- انجام مقایسات زوجی…………………….. 69

3-10-3- محاسبه ضرایب اهمیت……………………… 70

3-10-4- تعیین امتیاز نهایی گزینه ­ها…………………… 70

3-10-5- بررسی سازگاری سیستم…………………….. 70

3-11- مدل ریاضی چند هدفه……………………. 71

3-12- الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA II)…………………….

3-12-1- نحوه نمایش جواب و جمعیت اولیه……………… 73

3-12-2- انتخاب……………………… 74

3-12-3- تقاطع……………………. 74

3-12-4- جهش………………………. 77

3-12-5- معیار توقف………………………. 78

3-13- الگوریتم جستجوی ممنوعه چند هدفه (MOTS)………………..

3-14- جمع­بندی…………………….. 81

فصل چهارم: محاسبات و یافته­ های تحقیق……………………… 82

4-1- مقدمه……………………. 83

4-2- تنظیم پارامترهای الگوریتم­های فراابتکاری…………………….. 83

4-3- اجرای الگوریتم­ها…………………… 86

4-4- نتایج محاسباتی الگوریتم­های مدل تک هدفه و تجزیه و تحلیل آنها……. 86

4-4-1- تحلیل نتایج بهترین مقدار تابع هدف……………………… 87

4-4-2- تحلیل نتایج اولین زمان رسیدن به بهترین مقدار تابع هدف………….. 89

4-5- نتایج محاسباتی الگوریتم­های مدل چند هدفه و تجزیه و تحلیل آنها……. 91

4-5-1- تحلیل نتایج شاخص میانگین فاصله از نقطه ایده آل (MID)………………….

4-5-2- تحلیل نتایج شاخص تعداد جوابهای آرشیو پاراتو……………………. 95

4-5-3- تحلیل نتایج شاخص یکنواختی پاراتو……………………. 98

4-5-4- تحلیل نتایج شاخص پوشش مجموعه……………………. 100

4-5-5- تحلیل نتایج شاخص بیشترین گستردگی…………………….. 102

4-5-6- تحلیل نتایج زمان اجرای الگوریتمها ……………………104

4-6- جمع­بندی…………………….. 106

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات……………………… 108

5-1- نتیجه ­گیری…………………….. 109

5-2- پیشنهادها برای تحقیقات آتی…………………….. 110

5-2-1- تحقیقات مربوط به گسترش مدل مسأله……………………. 110

5-2-2- تحقیقات مربوط به رویکرد حل مسأله……………………. 111

مراجع…………………….. 112

چکیده:

در این پایان­نامه، یک مدل برای مسأله زمانبندی دروس دانشگاهی به دو صورت تک هدفه و دو هدفه ارائه شده است. هدف این مسأله تهیه جدول زمانی دروس دانشگاهی مناسب و قابل قبول، با در نظر گرفتن مجموعه­ای از محدودیت­ها و ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه با توجه به فضای آموزشی در ایران است. در مسائل جدول زمانی محدودیت­ها به دو دسته سخت و نرم تقسیم می­شوند. محدودیت­های سخت باید برآورده شوند و شدنی بودن جواب را تضمین می­کنند و محدودیت­های نرم که بیان کننده مطلوبیت و ترجیحات مسأله هستند که برای کیفیت بهتر جدول زمانی در نظر گرفته می­شوند. برای بدست آوردن یک جدول زمانی با کیفیت، باید مسأله شدنی و کمترین تعداد تجاوز را در محدودیت نرم داشته باشیم. با توجه به NP-Hard بودن مسأله، برای حل مدل­ها از الگوریتم­های فرا ابتکاری استفاده شده است. در مدل تک هدفه از الگوریتم جستجوی ممنوعه (TS) و الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر در جستجوی ممنوعه (TS-VNS) برای حل مدل استفاده شده است. با استفاده از فرآیند تصمیم­گیری AHP، جدول­های زمانی بدست آمده از الگوریتم­های فراابتکاری، رتبه­بندی و گزینه برتر انتخاب می­شود. در مدل دو هدفه از الگوریتم ژنتیک چند هدفه (NSGA II) و الگوریتم جستجوی ممنوعه چند هدفه (MOTS) استفاده شده است. همچنین در هر بخش با مقایسه عملکرد الگوریتم­ها، کارایی آنها ارزیابی شده است.

فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

امروزه زمانبندی جزء ضروریات اجتناب ناپذیر زندگی بشری است. در برنامه­های کلان کشورهای توسعه یافته، یکی از بخش­هایی که در نیل به تحقق برنامه­ها و اهدافشان نقش به سزا و مؤثری ایفا کرده، نظام آموزشی است. بنابراین با توجه به نقش کلیدی نظام آموزشی در هر جامعه، می­توان به اهمیت برنامه­ریزی درست و مناسب در این سیستم پی برد. به طوری که یک زمانبندی مناسب سبب ارتقای کیفیت آموزشی و رضایتمندی کارکنان می­باشد. جدول زمانی نوع خاصی از مسأله زمانبندی است. مسأله زمانبندی در دانشگاه­ها به دو دسته جدول زمانی برای امتحانات و زمانبندی دروس تقسیم می­شود. مقصود از زمانبندی در این تحقیق، دسته دوم است. در این تحقیق تلاش شده است که تا حد امکان از مقالات اخیر در حوزه جدول زمانی، بویژه جدول زمانی دروس دانشگاهی و همچنین مقالات مربوط به روش­های حل فراابتکاری استفاده شود تا بیان نوین و کارا با اثربخشی مناسب ایجاد گردد.

2-1- بیان مسأله

جدول زمانی نوع خاصی از مسأله زمانبندی است، در سال 1996، آقای رن[1] تهیه جدول زمانی را بعنوان مسئله قرار دادن منابع خاص، با توجه به محدودیت­ها، در تعداد محدودی بازه زمانی و مکان، با هدف ارضاء مجموعه­ای از اهداف تا حد ممکن توصیف کرد. این تعریف عمومی توصیفی از مسائل تهیه جدول زمانی است که به طور کلی پذیرفته شده است.

جدول زمانی در مسائلی با دامنه­های وسیع و متنوع کاربرد دارد که از آن جمله می­توان مسائل آموزشی، مسابقات ورزشی، مسائل حمل­ونقل، برنامه­ی کاری کارکنان، زمانبندی جلسات و زمانبندی فرآیندهای تولیدی نام برد.

جدول زمانی دروس دانشگاهی عبارت از تخصیص تعداد معینی از منابع مانند اساتید و دروس، به تعداد محدودی از دوره­های زمانی و کلاس در یک دوره مشخص با توجه به مجموعه­ای از محدودیت­ها، جهت رسیدن به یکسری از اهداف مشخص است. معمولاً در این نوع مسائل محدودیت­ها به دو دسته سخت و نرم تقسیم می­شوند. محدودیت­های سخت، محدودیت­هایی هستند که حتماً باید برآورده شوند و شدنی بودن جواب را تضمین می­کنند و محدودیت­های نرم بیان کننده مطلوبیت و ترجیحات مسأله هستند که برای کیفیت بهتر جدول زمانی در نظر گرفته می­شوند و حتماً لزومی ندارد که همانند محدودیت­های سخت به طور کامل برآورده شوند. برای بدست آوردن یک جدول زمانی باکیفیت، باید مسأله شدنی و کمترین تعداد تجاوز را در محدودیت­های نرم داشته باشیم [4].

محدودیت­های نرم از طریق تابع پنالتی ارزیابی می­شوند و تابع هدف این مسائل از مجموع وزن دهی شده توابع پنالتی محدودیتهای نرم تشکیل می­شود.

محدودیت­های سخت عمومی به کار گرفته شده در این مسائل به صورت زیر هستند:

1. یک منبع (درس، استاد، دانشجو) نمی­تواند در آن واحد در چند جا (کلاس، پریود زمانی) استفاده شود.

1. در هر دوره زمانی باید منابع در دسترس برای مواردی که زمانبندی شده­اند کافی باشد.

اما محدودیت­های نرم با توجه به نوع و ترجیحات، برای هر مسأله متفاوت است. ما در این تحقیق ترجیحات اساتید، دانشجویان و دانشگاه را مد نظر قرار داده­ایم.

در حال حاضر در اغلب دانشگاه­ها زمانبندی دروس به صورت دستی و توسط افراد مجرب انجام می­گیرد. در برنامه­ریزی دستی، با روشی تکراری دروس زمانبندی می­شوند بدین صورت که در هر تکرار، یک درس انتخاب می­شود و زمانبندی از دو درسی شروع می­شود که تعداد دانشجوی بیشتری همزمان برای آن دو درس ثبت نام کرده باشند و بنابراین این دو درس نباید در یک زمان ارائه شوند و باید انتخاب استاد و بازه زمانی به گونه­ای صورت گیرد که محدودیتهای دیگر را نیز نقض نکند. این روند همچنان ادامه پیدا می­کند تا تمامی دروس به استاد و زمانی تخصیص داده شوند.

از آنجا که زمانبندی دستی وقت­­گیر است و لزوماً تمام خواسته­های اساتید و دانشجویان را به بهترین نحو برآورده نمی­کند، استفاده از روش کامپیوتری که در زمانی بسیار کمتر، جواب خوبی را فراهم می­آورد، مناسب به نظر می­رسد.

تحقیق و جستجو درباره زمانبندی ماشینی دروس به دهه 60 میلادی برمی­گردد. بیشتر این روش­ها، به نوعی شبیه­­سازی نحوه زمانبندی توسط نیروی انسانی است. در این روش­ها، ابتدا مفیدترین دروس زمانبندی می­شوند. سپس دروس با اولویت کمتر، به طور متناوب به جدول زمانی ناتمام اضافه شده تا اینکه تمام دروس زمانبندی شوند. پس از آن محققان به بررسی روش­های عمومی­تر پرداختند مانند روشهای برنامه­ریزی عدد صحیح، جریان شبکه، رنگ آمیزی گراف و …. در دو دهه آخر، تلاش­ها بر روی روش­ها ابتکاری و فراابتکاری متمرکز شده است [5].

البته این گونه مسائل زمانبندی نمی­تواند به صورت کاملاً نرم­افزاری انجام شود. زیرا معیارهای بهتر بودن نسبی زمانبندی­ها، لزوماً به آسانی به زبان نرم افزارهای کامپیوتری بیان نمی­شوند. از طرفی، از آنجا که فضای جواب در این گونه مسائل بسیار بزرگ است، دخالت نیروی انسانی می­تواند مسأله را در راستای جواب­های مناسب­تر هدایت کند، در حالی که روش­های کامپیوتری به صورت کامل، قادر به یافتن این جواب­­­های مناسب نیستند. به همین دلیل، بیشتر سیستم­های حل، امکان تغییر و دستکاری در جواب را برای کاربر فراهم می­سازند. که در این تحقیق از مدیر گروه دانشکده به عنوان تعدیل کننده نهایی خروجی برنامه (برای مدل تک هدفه) با کمک گرفتن از روش AHP استفاده شده است، که در فصل 3 به صورت کامل تشریح شده است.

مفاهیم استفاده شده در جدول زمانی دروس دانشگاهی به شرح ذیل است:

رویداد: فعالیتی که باید زمانبندی شود، مانند: جلسات درسی.

3-1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………………..66

3-2 روش تحقیق………………………………………………………………………………………………. 66

3-3 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………..66

3-4 روش نمونه گیری وتعیین حجم نمونه آماری تحقیق……………………………………………66

3-5 : ابزارگردآوری اطلاعات و اندازه گیری …………………………………………………………. 67

3-6 تعیین پایایی و روایی ابزارگیری………………………………………………………………….. 67

3-7 روش تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………… 70

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………… 71

4-1 مقدمه ……………………………………………………………………………………………….. 72

4-2 توصیف داده های جمعیت شناختی (دموگرافیک)…………………………………………… 72

4-3 تحلیل داده های مربوط به فرضیه های پژوهش……………………………………………… 79

فصل پنجم: جمع بندی و نتیجه گیری………………………………………………………………. 92

5 -1 مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 93

5-2 نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………..96

منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………. 100

پیوستها و ضمایم ……………………………………………………………………………………. 110

چکیده:

امروزه سازمان ها برای زنده ماندن و پویا بودن در دنیای پر رقابت، بهبود و اصلاح در همه زوایای سازمان را مورد توجه قرار می دهند. مدیریت کیفیت جامع و مدیریت دانش ابزارهای مفید و اساسی در بهبود عملکرد و اصلاح سازمان ها در عصر دانش و رقابت می باشد. هدف مدیریت کیفیت جامع، بهبود مستمر کیفیت کالاها و خدمات با مشارکت همه کارکنان و مدیران می باشد تا رضایت مشتریان را جلب نموده و نیازهای آنان تامین گردد. مدیریت دانش بر چگونگی مدیریت دانش آشکار و ضمنی کارکنان تاکید دارد تا از این طریق بتوان از تجربیات آنان در بهبود عملکرد سازمان استفاده بهینه را بُرد. هر دوی اینها در افزایش سطح بهره وری نیروی انسانی تاثیر بسزایی دارند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مدیریت کیفیت جامع و مدیریت دانش دربهبود بهره ورینیروی انسانی می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی بوده و از نظر روش جمع آوری داده ها، همبستگی ـ توصیفی می باشد. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه های استاندارد استفاده شده است. روش نمونه گیری دراین پژوهش، طبقه ای تصادفی بوده و حجم نمونه آماری به تعداد ١٧٠ نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نشان می دهد که، بین مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع با بهره وری رابطه معنادار وجود دارد و نتایج رگرسیون چند متغیره نشان می دهد که، مدیریت دانش ٦٠ درصد از تغییرات بهره وری نیروی انسانی را تبیین می کند. همچنین مدیریت کیفیت جامع توان تبیین تغییرات بهره وری نیروی انسانی را به میزان ٧٣ درصد را دارد. از سوی دیگر مدیریت دانش به میزان ٨٣ درصد از تغییرات مدیریت کیفیت جامع را توضیح می دهد. نتایج تحلیل داده ها نشان دادند که، مولفه های مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع پیش بینی کننده های خوبی برای تغییرات بهره وری نیروی انسانی می باشند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

فعالیت های هر سازمانی به مجموعه ای از عوامل بستگی دارد. شناخت و بررسی این عوامل می تواند در بهینه سازی فعالیت ها و تحقق اهداف سازمانی کمک کند. یکی از هدف های مهم هر سازمان بالا بردن کیفیت است که در شرایط رقابتی امروز، سازمان ها باید آن را با افزایش بهره وری مد نظر قرار دهند. اهمیت بهره وری در افزایش رفاه ملی، اکنون به طور عام پذیرفته شده است. افزایش بهره وری بر تمام فعالیتهای انسانی اثر مثبت دارد زیرا افزایش بهره وری بیش از آن که در به کارگیری و سرمایه به وجود آید، درتولید ناخالص ملیبر اثر بهینه سازی در اثربخشی و کیفیت نیروی انسانی به وجود می آید. بنابراین تغییر در بهره وری نیروی انسانی تاثیر شگرفی بر بسیاری از پدیده های اقتصادی واجتماعی مانند رشد سریع اقتصادی، سطح زندگی، بهبود در موازنه پرداخت ها، تورم و حتی مقدار و کیفیت اوقات فراغت دارد (ابراهیمی مهر،1372).

از سوی دیگر اهمیت و نقش برجسته نیروی انسانی در هر سازمان و پرداختن به موضوعاتی که موجب افزایش عملکرد کارکنان، کاهش غیبت و ترک خدمت آنها و در نهایت افزایش بهره وری گردد، مورد توجه محققان و صاحب نظران می باشد. از دغدغه های مهم سازمان ها و مدیران، مسئله افزایش بهره وری می باشد به طوری که بسیاری از کشورها عمده برنامه های توسعه ای خود را بر مبنای افزایش بهره وری قرار داده اند؛ به نحوی که طی 15 سال اخیر، افزایش بهره وری در سطح جهان 45 برابر شده است (فرجی،1385). از بین عوامل تاثیر گذار بر بهره وری نیروی انسانی در سازمان ها می توان به مسئله مدیریت دانش و مدیریت کیفیت جامع اشاره نمود.

سازمان ها برای افزایش بهره وری نیروی انسانی و بهبود عملکرد سازمانی خویش اقدام به بکارگیری اصول مدیریت کیفیت جامع یا فراگیر نموده اند.مدیریت کیفیت فراگیرروشی مدیریتی است که به سازمان کمک می کند تا به عملکرد بهبود یافته سازمانی بر اساس تقویت حل مساله بر مبنای کیفیت دست یابد.

مدیریت کیفیت جامع یک سیستم مبتنی بر نیروی انسانی است که تلاش می کند با افزایش رضایت مشتریان و کاهش هزینه های عملیات به بقای سازمان کمک نماید. یکی از اصول بنیادی مدیریت کیفیت جامع، بهبود مستمر در تمام فرایند ها، بهبود کیفیت خدمات مد نظر مشتری، تولیدی بودن ضایعات (قابلیت بازیافت ضایعات)، تمرکز بر بهبود فرایندها به جای انتقاد از افراد و تصمیم گیری مبتنی بر داده ها می باشد (فلاین و همکاران،1995).

از سوی دیگر مدیریت دانش یکی دیگر از مولفه های بسیار تاثیرگذار بر بهبود و افزایش بهره وری نیروی انسانی در سازمان ها بشمار می رود. دانش و کسب آن در دنیای امروزی جایگاه بس رفیع برای پویایی سازمان ها دارد. یادگیری و نیاز به کسب دانش در عرصه های مختلف در سازمان های امروزی رو به افزایش می باشد. اگر سازمانی در مقایسه با سایر رقبا و محیط خویش دیرتر یاد بگیرد از بین خواهد رفت و سازمانهایی باقی می مانند که یاد گیرنده باشند و سریع تر از رقبای خود بیاموزند (رمضانیان و همکاران،1391).

به عبارتی مدیریت دانش به هر نوع فعالیتی که به تجربه و دانش ذهنی افراد توجه کرده، به گونه ای که بتواند با آشکارسازی و به اشتراک گذاری آن به هم افزایی دانش کمک کند، گفته می شود. هم افزایی دانش می تواند به دانش آفرینی مشترک نسبت داده شود. این اشتراک در خلق دانش، همکاری مستقیم در خلق دانش نیست، بلکه به خلق دانش بر مبنای دانسته ها که به اشتراک گذاشته شده اشاره دارد. بنابراین مدیریت دانش فرایندی می باشد که مراحلی چون کسب آگاهی نسبت به دانش نهان، عیان سازی، به اشتراک گذاری، گسترش و درک و بهره گیری از آن در خلق دانش جدید را طی می کند که با تسهیم آن بین افراد یک سازمان می توان توانمندی و افزایش تجربه و تخصص را در سایه بهره مندی از دانش دیگران شاهد بوده و نتیجه آن افزایش سطح کارآئی و اثربخشی نیروی کار در سازمان می باشد (نوناکا و تاکوچی،1995).

1-2 بیان مساله پژوهش

در عصر حاضرکه به عصر سازمان های دانش محور، عصر انفجار اطلاعاتی و دیجیتال معروف گشته، بهره وری و ارتقای آن یکی از اهداف عمده سازمان های فعال و زنده است. در نظام متحول و پیشرو، اولین کوشش برای شناخت بهره وری و متعاقب آن تعیین عوامل تاثیرگذار بر افزایش آن می باشد که از شرایط لازم و ضروری تحقق رشد و توسعه به شمار می آید.

2-8-2 رویکرد تعداد اقلام مورد نیاز………………….. 27

2-8-3 رویکرد تعداد دوره های مورد نظر برای تصمیم گیری…………………… 27

2-8-4 رویکرد تعداد اهداف و معیار های مورد نیاز برای تصمیم گیری………… 28

2-9ادبیات انتخاب تامین کننده…………………. 29

2-10ادبیات مدیریت موجودی توسط فروشنده…………………. 41

فصل سوم روش تحقیق………………….. 62

3-1 مقدمه………………….. 63

3-2 روش تحقیق………………….. 63

3-2-1 مسئله 1………………….. 63

3-2-1-1 مفروضات مسئله 1………………….. 63

3-2-2مسئله 2………………….. 64

3-2-2-1 مفروضات مسئله 2………………….. 64

3-2-3 نمادها ………………….64

3-2-3-1پارامترها…………………. 64

3-2-3-2 متغیرهای تصمیم گیری…………………… 66

3-3 انواع توابع تقاضا ………………….67

3-3-1 تعریف تابع تقاضا…………………. 67

3-3-1-1 تابع تقاضای هیکس……………………. 67

3-3-2تابع تقاضای مارشال………………….. 68

3-4 ساختار ریاضی مسئله 1………………….. 693-4-1 ساختار ریاضی مدل سنتی…………………… 69

3-4-2 ساختار ریاضی مدلVMI………………….

3-5 ساختار ریاضی مسئله 2………………….. 74

3-5-1 شرحمدل ریاضیمسئله ………………….2. 75

3-6 الگوریتم جستجوی هارمونی…………………… 77

3-7 تنظیم پارامتر الگوریتم حل………………….. 83

3-7-1 طراحی آزمایشات كامل…………………. 83

3-7-2 طراحی آزمایشات تاگوچی…………………. 83

فصل چهارم حل مدل………………….. 86

4-1 مقدمه………………….. 87

4-2 حل مسئله 1………………….. 87

4-2-1 مثال عددی:…………………. 87

4-3 حل مسئله ………………….2. 92

4-3-1 تنظیم پارامترهای الگوریتم حل………………….. 92

4-4 تست کارایی…………………… 95

4-4 تعمیم مثال عددی مسئله 2………………….. 97

فصل پنجم نتایج وپیشنهادات…………………… 101

5-1 نتایج…………………… 102

5-2 پیشنهادات…………………… 103

ضمایم و پیوست ها…………………. 104

ضمیمه1-1………………….. 105

مراجع و منابع ………………….107

چکیده:

مدیریت موجودی توسط فروشنده[1] یکی از مکانیزم های هماهنگی بین فروشنده و خرده فروش، برای بهبود کارایی زنجیره تامین[2] می باشد. در حقیقت تحت این سیستم، فروشنده به عنوان تامین کننده، سطح کالای مورد نظر را در انبار خرده فروش مدیریت می نماید، و خرده فروش، تامین کننده را با اطلاعات ضروری جهت در نظر گرفتن کالای کافی برای رفع نیاز و تقاضای مشتری تغذیه می کند.

این تحقیق به ادغام مسائل کنترل موجودی توسط فروشنده، انتخاب تامین کننده و قیمت گذاری می پردازد. زنجیره تامین در نظر گرفته شده به صورت سه سطحی، متشکل از تامین کننده (ها)، یک خرده فروش و مشتری (ها)، برای یک نوع کالا می باشد. همچنین با در نظر گرفتن چندین معیار برای انتخاب تامین کننده، مساله را به واقعیت های صنعت نزدیک تر می نماید. هدف انتخاب تامین کننده و تعیین سیاستهای مدیریت موجودی بهینه و قیمت گذاری[4] خرده فروش با در نظر گرفتن تابع تقاضای وابسته به قیمت در دو مدل به شرح زیر می باشد.

1- انتخاب فقط یک تامین کننده و مقایسه آن با حالت اجرای مدیریت موجودی سنتی[5] و حالت اجرای مدیریت موجودی توسط فروشنده.

2- انتخاب یک یا چندین تامین کننده در حالت کمبود کالا، تحت سیستم مدیریت موجودی توسط فروشنده.

مسئله اول به صورت یک مدل ریاضی، غیر خطی است؛ که با ارائه مثال عددی، برتری اجرای سیستم VMIبه حالت سنتی در مسئله انتخاب تامین کننده، را نشان می دهد. مسئله دوم به صورت یک برنامه ریزی غیر خطی آمیخته با عدد صحیح[6] بیان و توسط الگوریتم فراابتکاری جستجوی هارمونی[7] حل می نماییم. و در نهایت با ارائه مثال عددی، تامین کننده یا تامین کنندهایی که با اجرای قیمت گذاری بهینه توسط خرده فروش در سیستم VMIبیشترین سود را برای آن فراهم نماید، انتخاب می شوند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

زنجیره تامین، سیستم پویایی است که شامل کلیه فعالیت ها از مرحله ی تامین مواد خام تا رسیدن محصول نهایی به دست مشتری می شود. هدف مدیریت زنجیره تامین، یک پارچه سازی این فعالیت ها به صورت یک فرآیند بدون وقفه، به منطوره حداقل نمودن هزینه های سیستم و افزایش سطح رضایت مشتری است. در دنیای پر رقابت و پر سرعت امروز که بر پایه انتظارات بالای مصرف کنندگان برای کیفیت بالای محصولات و زمان تحویل کم استوار است، سازمانها در فشارند که از هر فرصتی برای بهینه کردن امتیازات رقابتی و فرآیند های تجاری خود استفاده کنند. برای رسیدن به این منظور مدیران و محققان به یک نتیجه واحدی رسیده اند، به منظوره آنکه یک سازمان در محیط رقابتی باقی بماند، باید با شرکاء زنجیره تامین کار کنند و بدین وسیله عملکرد کل زنجیره را بهبود دهند. در این میان تامین کنندگان می توانند به عنوان یکی از مهمترین شرکاء در زنجیره تامین محسوب شوند و تصمیم گیری برای انتخاب این شرکاء از اهمیت بالایی برخوردار است. در حقیقت انتخاب مجموعه مناسبی از تامین کنندگان برای کار با آنها در جهت موفقیت یک سازمان امری مهم و حیاتی می باشد. بیشتر محققین و مدیران پی برده اند که انتخاب مناسب تامین کننده و مدیریت آن وسیله ایی است که از آن می توان برای افزایش رقابت پذیری زنجیره تامین استفاده کرد.

زنجیره تامین سنتی، یک سیستم شامل تامین کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان می باشد که این اعضا از طریق جریان رو به جلو[1] مواد و جریان رو به عقب[2] اطلاعات به یکدیگر متصل هستند. در زنجیره تامین سنتی هر عضو تنها مسئولیت کنترل موجودی خودش را بر عهده دارد. چالش اصلی که کلیه اعضا اعم از خرده فروش، توزیع کننده، تولید کننده و تامین کننده با آن روبرو هستند این است که برای مرتفع ساختن تقاضای مشتریان، چه میزان سفارش به سیستم تولیدی باید داد. در واقع این مساله، مهمترین سوال در کنترل موجودی کلاسیک می باشد. زنجیره تامین سنتی به این صورت شناسایی می شود که در آن، هر عضو، تنها تولید خود را بر اساس شرایط خودش یعنی تقاضای مشتریان، سطوح موجودی و میزان کار در جریان ساخت[3]، پایه گذاری می کند و به طور خلاصه در صدور سفارشات، هر سطح مراقب مدیریت شرایط خاص خودش است. در این نوع زنجیره عرضه، هر سطح، تنها راجع به مشتریان بلاواسطه و مستقیم خود اطلاع دارد. این وضعیت باعث می شود که تامین کنندگان، نسبت به آنچه که مشتریانشان برای پوشش سطح انتظار مشتریان خود سفارش خواهند داد؛ دیدی ناکافی داشته باشند که این خود باعث بروز مشکلاتی خواهد شد. همین امر سبب شد تا شکل جدیدی از مدیریت زنجیره تامین ایجاد گردد که کنترل موجودی توسط فروشنده نام گرفت. این روش مدیریت، نگرشی کلی به زنجیره و به صورت واحد داشته و سعی در ایجاد تعامل هر چه نزدیک تر و هماهنگی هر چه بیشتر میان اعضای زنجیره تامین دارد.

یک برنامه کنترل موجودی توسط فروشنده، تفاهم نامه ای است که در آن تامین کننده، سطح موجودی مشتریانش را کنترل کرده و در مورد تکمیل موجودی آنها احساس مسئولیت می کند. بدین ترتیب تامین کننده عهده دار انجام سفارشات و کنترل موجودی مشتریانش می شود. این سیستم برای پاسخ گویی سریع تامین کننده به تقاضای بازار، و کاهش هزینه های موجودی و کارایی تسهیلات تولید را به همراه دارد. در سال های اخیر استقبال نسبتا خوبی از این سیستم نگهداری موجودی شده است. استقبالی که متاثر از پیشرفت فناوری اطلاعات، افزایش رقابت و عوامل دیگر بوده است و می توان گفت در حال حاضر کنترل موجودی توسط فروشنده بستر مناسبی برای حرکت از دنیای سنتی به دنیای مدرن در علم موجودی به شمار می رود.

1-2 بیان مسئله و ضرورت تحقیق

در این تحقیق به ادغام مسائل انتخاب تامین کتتده، مدیریت موجودی توسط فروشنده، و قیمت گذاری پرداخته شده است. که با توجه به ماهیت مسائل فوق، در این تحقیق دو نوع مسئله در نظر گرفته شده است.

1- انتخاب فقط یک تامین کننده

2- امکان انتخاب چندین تامین کننده

در نوع اول، مسئله در نظر گرفته شده در این تحقیق به صورت یک زنجیره تامین سه سطحی متشکل از یک تامین کننده – یک خرده فروش و چندین مشتری نهایی می باشد. در این تحقیق به دلیل نامحدود بودن ظرفیت هریک از تامین کننده ها فقط یک تامین کننده انتخاب می شود و از تابع تقاضای هیکس[4] با نوع خطی، که تابعی از قیمت خرده فروشی می باشد، به منظور تابع تقاضای مشتریان، مد نظر قرار گرفته شده است. خرده فروش برای برآورده نمودن تقاضای مشتریان، باید تامین کننده مناسب در دو حالت مدیریت موجودی سنتی و مدیریت موجودی VMI با معیار های مختلفی که عبارتند از: نوع سیاست VMI، از نظر مقدار انباشته ارسالی، تعداد دفعات باز پرسازی و هزینه دریافتی از خرده فروش بابت اجرای سیستم VMI و قیمت عمده فروشی و در حالت سنتی معیار های، قیمت عمده فروشی و مقدار سفارش خرده فروش و تعداد دفعات سفارش دهی آن، به گونه ایی انتخاب نماید، که خرده فروش با تعیین سیاست قیمت گذاری که انجام می دهد، بیشترین سود، برای آن فراهم شود. در این مسئله، خرده فروش، کالاها را در بازار مختلف و مستقل از یکدیگر به فروش می رساند به گونه ایی که همه کالاهای دریافتی از تامین کننده منتخب، کاملا به فروش برسد و حالت کمبودی برای هیچ یک از اعضای زنجیره تامین ایجاد نشود. در نهایت اجرای مدیریت موجودی VMIرا با حالت اجرای مدیریت موجودی سنتی در مسئله انتخاب تامین کننده، مقایسه می شود و مقدار قیمت بهینه خرده فروشی و مقدار انباشته ارسالی و تعداد دفعات باز پرسازی بهینه در هر دو نوع مدیریت موجودی بدست می آید. شکل (1-1) به صورت مفهومی، تفاوت حالت اجرای مدیریت موجودی سنتی و مدیریت موجودی VMI ارائه شده در مسئله اول این تحقیق را نشان می دهد.

در ادامه، مدل نوع اول را تعمیم داده، و به این صورت که در نوع دوم، مسئله در نظر گرفته شده به صورت، یک زنجیره تامین سه سطحی مانند نوع اول است، با این تفاوت که در این حالت به دلیل محدود بودن ظرفیت تولید هریک از تامین کننده ها، می توان چندین تامین کننده انتخاب نمود. در این مسئله، از تابع تقاضای هیکس با نوع کاب داگلاس، که تابعی از قیمت خرده فروشی می باشد، به منظوره تابع تقاضای مشتریان مد نظر قرار گرفته شده است.

خرده فروش با دریافت تقاضای مشتریان، تامین کننده یا تامین کننده های مناسب را در سیستم مدیریت موجودی VMI با توجه به معیارهای متفاوتی که عبارتند از: نوع سیاستVMI ، از نظر مقدار انباشته ارسالی و تعداد دفعات باز پر سازی و هزینه دریافتی از خرده فروش بابت اجرای سیستم VMI و همچنین نرخ خرابی کالاهای ارسالی تامین کننده، قیمت عمده فروشی و هزینه پرداخت شده به خرده فروش به ازای هر واحد کمبود کالا در نظر گرفته می شود. این مسئله به صورت یک مدل تک هدفه غیر خطی آمیخته با عدد صحیح مدل سازی شده است. بنابراین تامین کننده/ تامین کننده هایی با توجه به سیستم VMI که اجرا می کنند، بتوانند با تعیین سیاست قیمت گذاری که خرده فروش اجرا می کند، بیشترین مقدار سود را برای آن به همراه داشته باشند، برای پیاده سازی سیستم VMI انتخاب خواهند شد. شکل (1-2)، بیان مفهومی روابط بین اعضای زنجیره تامین و سیاست های به کار گرفته شده در این تحقیق را نشان می دهد.

[1] Feed-Forward