2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………….. 10

2-2- عاطفه……………………………………………………………………………………………. 11

2-3- هوش…………………………………………………………………………………………….. 12

2-3-2- نظریه سه وجهی استرنبرگ…………………………………………………………………. 12

2-3-3-نظریه هوش چندگانه………………………………………………………………………….. 13

2-4- انواع هوش……………………………………………………………………………………… 14

2-4-1- هوش مصنوعی ……………………………………………………………………………. 14

2-4-2- هوش طبیعی………………………………………………………………………………….. 15

2-4-3-هوش اجتماعی………………………………………………………………………………. 16

2-5- هوش عاطفی و بهره هوشی…………………………………………………………………… 16

2-5-1- مقایسه هوش عاطفی و عقلی………………………………………………………………… 17

2-5-2- رابطه هوش عاطفی و اثربخشی مدیران…………………………………………………… 18

2-5-3- مفاهیم اساسی هوش عاطفی ازدیدگاه مایر و سالووی…………………………………….. 18

2-5-4- مفاهیم اساسی هوش عاطفی ازنظر بار – آن……………………………………………… 20

2-6-هوش فرهنگی…………………………………………………………………………………… 24

2-6-1- تعریف هوش فرهنگی………………………………………………………………………. 24

2-6-2- ابعاد هوش فرهنگی…………………………………………………………………………. 25

2-6-3- اجزای هوش فرهنگی………………………………………………………………………. 25

2-7- هوش عاطفی……………………………………………………………………………………. 26

2-7-1- تعریف هیجان……………………………………………………………………………….. 29

2-7-2- تعریف هوش هیجانی دانیل گولمن…………………………………………………………. 29

2-7-3- ابعاد هوش هیجانی………………………………………………………………………….. 29

2-7-4- رابطه هوش عاطفی و شخصیت……………………………………………………………. 30

2-7-5- جذابیت هوش هیجانی……………………………………………………………………….. 30

2-7-6- هوش عاطفی و بهره هوشی………………………………………………………………… 31

2-7-7- اندازه گیری هوش هیجانی………………………………………………………………….. 31

2-7-8- اهمیت هوش هیجانی………………………………………………………………………… 32

2-7-9- گسترش هوش هیجانی………………………………………………………………………. 33

2-7-10- رابطه هوش هیجانی با هوش فرهنگی……………………………………………………. 33

2-7-11- آموزش هوش هیجانی……………………………………………………………………… 34

2-7-12- مبانی هوش هیجانی ……………………………………………………………………….. 34

بخش دوم: فرهنگ سازمانی یادگیرنده

2-2-1-مقدمه …………………………………………………………………………………………. 35

2-2-2- تعریف فرهنگ………………………………………………………………………………. 35

2-2-3- تعریف فرهنگ سازمانی …………………………………………………………………… 36

2-2-4- مدل های رایج فرهنگ ……………………………………………………………………. 36

2-2-5- ویژگی های فرهنگ سازمانی ……………………………………………………………… 37

2-2-6- نقش و كاركرد های فرهنگ در سازمان …………………………………………………… 38

2-2-7- شكل گیری فرهنگ سازمانی …………………………………………………………….. 38

2-2-8- انواع فرهنگ سازمانی …………………………………………………………………… 39

2-2-9- سطوح فرهنگ سازمانی شاین…………………………………………………………….. 40

2-2-10- مفهوم سازمان یادگیرنده …………………………………………………………………. 42

2-2-10-1- تعریف سازمان…………………………………………………………………………. 42

2-2-10-2- تعریف یادگیری…………………………………………………………………………. 42

2-2-10-3- تعریف سازمان یادگیرنده………………………………………………………………. 42

2-2-11- ابعاد سازمان یادگیرنده…………………………………………………………………….. 43

2-2-12- ساختار سازمان یادگیرنده………………………………………………………………….. 43

2-2-13- تاثیر ارزش بر فرهنگ سازمانی………………………………………………………….. 44

2-2-14- مدیریت ساز مان های یادگیرنده…………………………………………………………… 44

2-2-15- تاریخچه سازمان یادگیرنده………………………………………………………………… 44

2-2-16- قواعد كلی در سازمان های یادگیرنده……………………………………………………… 45

بخش سوم: هوش هیجانی و فرهنگ سازمانی یادگیرنده

2-3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………. 47

2-3-2- خودآگاهی و فرهنگ سازمانی یادگیرنده…………………………………………………… 47

2-3-3- فرهنگ سازمانی یادگیرنده…………………………………………………………………. 47

2-3-3-1- ویژگی های فرهنگ سازمانی یادگیرنده………………………………………………… 48

2-3-4- تاریخچه پست…………………………………………………………………………………. 50

2-3-4-1- اداره كل پست استان آذربایجان شرقی……………………………………………………. 50

بخش چهارم:پیشینه تحقیق

2-4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………… 51

2-4-2- تحقیقات انجام شده در داخل وخارج………………………………………………………….. 51

2-4-2-1- تحقیقات انجام شده در داخل كشور………………………………………………………… 51

2-4-2-2- تحقیقات انجام شده در خارج كشور………………………………………………………. 51

2-4-3- انواع مدل های هوش عاطفی ………………………………………………………………… 52

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………. 53

3-2- روش تحقیق……………………………………………………………………………………….. 54

3-3- جامعه و نمونه آماری……………………………………………………………………………. 54

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………… 54

3-5- پایایی و روایی ابزار سنجش……………………………………………………………………. 55

3-6- روش تجزیه و تحلیل داده های آماری………………………………………………………….. 56

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات

4-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………. 57

4-2- بخش اول: آمار توصیفی…………………………………………………………………………. 58

4-3- بخش دوم: آمار توصیفی………………………………………………………………………… 60

4-4- بخش سوم: آزمون فرضیه ها …………………………………………………………………… 64

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………… 68

5-2- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………….. 68

5-3- پیشنهاد ها………………………………………………………………………………………… 69

5-4- محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………. 69

منابع و ماخذ ……………………………………………………………………………………………. 71

پیوست ها………………………………………………………………………………………………… 76

چکیده:

مدیران اثربخش و موفق به قابلیت های عاطفی افراد توجه دارند و در ارتباطات خود به خوبی می توانند عواطف و احساسات دیگران را درك كنند و متناسب با آن عكس العمل نشان دهند و در یك كلام از هوش عاطفی بالایی برخوردارند و همین توانایی باعث می شود تا یكجو سازمانیمناسب برای پرورش بیشتر استعداد كاركنان ایجاد شود و در نهایت منجر به فراهم شدن شرایطی به منظور پیاده سازی فرهنگ سازمانی یادگیرنده در سازمان هایی گردد كه به عنوان مزیت رقابتی در دنیای رقابتی امروز مطرح می باشد.

هدف از این تحقیق بررسی تاثیر هوش عاطفی مدیران بر فرهنگ سازمانی یادگیرنده در اداره كل پست استان آذربایجان شرقی است. چهار چوب نظری مورد استناد در تحقیق حاضر تركیبی از نظریه آكادمی هوش عاطفی و نظریه میخائیل ماركوارت می باشد كه در آن برای بررسی هوش عاطفی از چار مولفه، خودآگاهی، خود مدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت روابط استفاده شده است.

برای دست یابی به این هدف یك فرضیه اصلی و چها فرضیه فرعی تنظیم و برای آزمون این فرضیه ها، پرسشنامه ای شامل 54سوال طراحی گردید. پس از سنجش روایی و پایایی، پرسشنامه در اختیار نمونه آماری كه تعداد آن 125نفر بود قرار گرفت. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات حاصله تلخیص و طبقه بندی شد و سپس برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده گردید . نتایج حاصل ا ز تحقیق نشان می دهد كه از بین مولفه های چهار گانه هوش عاطفی فقط مولفه خود مدیریتی با فرهنگ سازمانی یادگیرنده در اداره كل پست استان آذر بایجان شرقی رابطه ندارد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

مدتهاست مردم درباره هوش هیجانی حرف می زنند اما قادر نبوده اند آن را كنترل و از آن استفاده كنند. ما بیشترین قسمت از انرژی خود برا ی خود – بهبودی 1 را به كسب معلومات تجربه، هوش شناختی2 و تحصیلات اختصاصی می دهیم. این كار زمانی عالی می شود كه بتوانیم هیجان های خود، هیجان های دیگران و تاثیر عمیقی را كه بر زندگی روزمره ما دارند به طور كامل درك كنیم. فكر می كنیم كه فاصله زیاد بین محبوبیت هوش هیجانی به عنوان یك مفهوم و كاربرد آن در جامعه، دو علت دارد:

علت اصلی این است كه مردم آن را متوجه نمی شوند و نمی فهمند. آنها هوش هیجانی را اغلب با كاریزما و اجتماعی بودن اشتباه می گیرند. علت دوم این است كه آنها فكر می كنند انسان ها هوش هیجانی را یا به طور كامل دارند یا اصلا ندارند (برادبری ، 1384).

با توجه به موارد مذكور و اهمیت هوش عاطفی به عنوان یكی از فاكتورهای حیاتی موفقیت مدیران جهانی، در این تحقیق سعی شده است تا میزان این رابطه در مدیران ایرانی (اداره كل پست استان آذر بایجان شرقی) سنجیده شود تا آن را در جهت رسیدن به اهداف سازمان به كار برد.در این فصل ما به بیان مساله، سوال آغازین، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف تحقیق، چارچوب نظری، مدل تحلیلی تحقیق، مدل عملیاتی تحقیق فرضیه های تحقیق، متغیرهای تحقیق، قلمرو تحقیق، محدودیت های تحقیق، تعریف مفهومی متغیرها و تعریف عملیاتی متغیرها اشاره می كنیم.

2-1- بیان مسئله

سالها قبل ، صحبت از هوش شناختی (IQ) و چگونگی سنجش آن مورد توجه اكثر متخصصین در جهان محسوب می گردید. اما در دهه ی کنونی در تمامی محیط های کاری علی الخصوص سازمان های آموزشی، هوش عاطفی بعنوان پارادایم فکری اکثر متخصصین منابع انسانی گردیده است؛ بطوریكه اظهار می دارند80 درصد موفقیت های افراد در سرکار به هوش عاطفی آنها وابسته است و تنها 20 درصد آن به بهره هوشی مربوط می شود. با این حساب ، هوش عاطفی، اصطلاح فراگیری است که مجموعه گسترده ای از مهارت ها و خصوصیات فردی را در برگرفته و معمولا ً به آن دسته مهارت های درون فردی و بین فردی اطلاق می گردد که فراتر از حوزه مشخصی از دانش های پیشین ، چون هوشبهر و مهارت های فنی یا حرفه ای است(سبحانی نژاد،2009).

در برخی از تحقیقات نیز نشان داده شده كه توانایی هوش عاطفی باعث می شود تا یک جو سازمانی مناسب بر ای پرورش بیشتر استعداد کارکنان ایجاد شود و در نهایت منجر به فراهم شدن شرایطی به منظور پیاده سازی فرهنگ سازمانی یادگیری در سازمان ها می گردد، که به عنوان یک مزیت رقابتی در دنیای رقابتی مطرح می باشد. پس می توان گفت که با وجود اینکه نیروی محرک تحولات در قرن بیستم هوش عقلی یا منطقی بوده است، اما طبق شواهد موجود در آغاز قرن بیست و یکم هوش عاطفی موجب تحولات روزافزون خواهد بود(دیربرن،2003 ).

امروزه اصلاح قانونگذاری ، تجدید ساختار سازمان ها، کاربردهای متنوع و روزافززون فن آوری ، ادارات پست را از بنگاههای دولتی به کسب و کارهای تجاری با اهداف تجاری و عملیاتی تبدیل کرده است . پیشرفتهای چشمگیر و پی در پی در عرصه فناوری اطلاعاتی، برخی ناظران را به این نتیجه رسانده که بخش پستی در حال افول بوده و روزهای خوش آن گذشته است. اما باید به این نکته توجه داشت که در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته مثل آمریکا، آلمان، سوئد، هلند، ژاپن و …. پست ازجایگاه تجاری و ارائه دهنده خدمات خوبی برخوردار می باشد بطوریکه پست کره جنوبی پنجمین شرکت بزرگ تجاری، بعد از شرکت های سامسونگ، هیوندای، ال.جی و کره تله کوم می باشد.(پورتال شركت پست جمهوری اسلامی ایران). از سوی دیگر روند رو به رشد جهانی شدن و از بین رفتن موانع تجاری باعث تحریک رقابتی فراتر از بازارهای پستی ملی شده است. مرزهای سنتی و جغرافیایی محو شده و روش های پذیرفته شده تعامل با ادارات پست هر روز با چالش شدید روبروست و این امر بی شك بی ارتباط باهوش مدیرانو فرهنگ سازمانی نیست.

2-4-2-4) تئوری اولویت مالیاتی……………………….. 18

2-5) انواع سرمایه گذاری……………………….. 19

2-5-1) فرآیند سرمایه گذاری……………………….. 20

2-5-2) فرصت های سرمایه گذاری……………………….. 20

2-5-3) فرآیند اجرایی فرصت های سرمایه گذاری……………………….. 22

2-5-4) شناسایی فرصتهای سرمایه گذاری……………………….. 22

2-6) ارتباط فرصتهای سرمایه گذاری و تامین مالی……………………….. 23

2-7) تأمین مالی……………………….. 23

2-7-1) نگرش سنتی……………………….. 24

2-7-2) نظریه مولر و مودیلیانی ………………………. 24

2-7-3) تئوری سلسله مراتب گزینه تأمین مالی……………………….. 24

2-7-4) تئوری زمان بندی بازار……………………….. 25

2-8)ی بر پیشینیه تحقیق……………………….. 25

2-8-1) تحقیقات داخلی……………………….. 25

2-8-2) تحقیقات خارجی……………………….. 29

فصل سوم: روش تحقیق

3-1) مقدمه………………………. 34

3-2) جامعه مورد نظر تحقیق………………………. . 34

3-3) نمونه آماری………………………. . 34

3-4) ابزار جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق……………. 35

3-5) متغیر های تحقیق………………………. . 35

3-5-1) متغیر وابسته………………………. 35

3-5-2) متغیر مستقل……………………….. 36

3-5-3) متغیر کنترلی……………………….. 36

3-5-4) مدل تحقیق……………………….. 36

3-6) روشهای آماری مورد استفاده در پژوهش………………………. . 36

3-6-1) مدل داده های تابلویی………………………. 37

3-6-2) مزیت استفاده از داده های ترکیبی نسبت به سری های زمانی و مقطعی………… 37

3-7) روش های تخمین با استفاده از داده های ترکیبی……………………….. 39

3-7-1) آزمون F لیمر……………………….. 40

3-7-2) آزمون هاسمن……………………….. 41

3-7-2-1) اثرات ثابت……………………….. 41

3-7-2-2) اثرات تصادفی………………………. 41

3-8) آزمون دوربین-واتسون……………………….. 42

3-9) تحلیل رگرسیون……………………….. 42

3-9-1) رگرسیون چند متغیره………………………. 42

3-9-2) ضریب تعیین و ضریب تعیین تصحیح شده ………………….. 43

3-9-3) مدل رگرسیون……………………….. 44

3-9-4) آزمون معنادار بودن در الگوی رگرسیون………………………. . 44

3-9-4-1) آزمون معنادار بودن معادله رگرسیون……………………….. 45

3-9-4-2 آزمون معنادار بودن ضرایب……………………….. 45

3-10) عدم خود همبستگی……………………….. 45

3-11) تحلیل همبستگی……………………….. 47

3-12) خلاصه فصل سوم………………………. 48

فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق

4-1) مقدمه………………………. 50

4-2) نتایج آمار توصیفی……………………….. 50

جدول 4-1……………………….. 50

4-3) تحلیل ماهیت و ویژگیهای متغیرهای تحقیق……………………….. 51

4-4) بررسی پایایی داده ها………………………. 52

جدول 4-2……………………….. 52

4-5) آزمون هم خطی……………………….. 53

جدول (4-3) ………………………. 53

4-6) بررسی خود همبستگی………………………. . 54

4-7) بررسی ناهمسانی واریانس………………………… 54

جدول 4-4……………………….. 54

4-8) آزمون معنی دار بودن روش اثرات ثابت………………………. . 54

جدول 4-5……………………….. 55

جدول 4-6……………………….. 55

4-9) آزمون فرضیات تحقیق……………………….. 55

جدول 4-7……………………….. 56

4-9-1) آزمون رگرسیون فرضیه اول تحقیق……………………….. 56

4-9-2) آزمون رگرسیون فرضیه دوم تحقیق……………………… 57

4-10) متغیر های کنترلی تحقیق……………………….. 58

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری و پیشنهاد ها

5-1) مقدمه………………………. 60

5-2) خلاصه تحقیق……………………….. 60

5-2-1) تدوین فرضیات تحقیق………………………. . 60

5-2-2) تهیه آمار توصیفی کلیه متغیر های تحقیق…………….. 60

5-2-3) مراحل بررسی فرضیه تحقیق……………………….. 61

5-3) نتایج حاصل از فرضیه اول……………………….. 62

5-4) نتایج حاصل از فرضیه دوم………………………. 62

5-5) پیشنهاداتی در رابطه با تحقیقات آتی……………………….. 62

5-6) محدودیت ها در کاربرد نتایج تحقیق……………………….. 63

منابع و مأخذ………………………. 64

منابع فارسی……………………….. 64

منابع خارجی……………………….. 66

پیوست ها………………………. 69

چکیده:

هدف از تحقیق حاضر، بررسی رابطه میان سیاست سود تقسیمی، فرصت های سرمایه گذاری و تأمین مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بر این اساس، پس ازی جامع بر ادبیات موضوعی مربوط به فرصت های سرمایه گذاری، تأمین مالی و سیاست های سود تقسیمی، داده های مورد نیاز از جامعه آماری بین سالهای 1388 الی 1392 با استفاده از صورت های مالی 120 شرکت پذبرفته شده در بورس اوراق بهادار جمع آوری شده است. برای جمع آوری داده ها از نرم افزارهای ره آورد نوین و تدبیرپرداز به صورت داده های تابلویی ( Panel Data ) استفاده می شود. سپس با اطلاعات بدست آمده اقدام به استخراج مدل رگرسیونی تبیین کننده اثرات فرصت های سرمایه گذاری و تأمین مالی بر سیاست سود تقسیمی جامعه آماری بر یکدیگر شده است. نتایج تحقیق نشان داده است میان تأمین مالی و سیاست تقسیم سود شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه منفی معناداری وجود دارد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه

تقسیم سود موضوع با اهمیتی است كه از دیرباز مورد توجه پژوهشگران مالی قرارداشته و هنوز هم به عنوان یكی از مسائل بحث انگیز در حوزه مدیریت مالی باقی مانده است . شناسایی عوامل موثر برنسبت سود تقسیمینظر محققان زیادی را به خود جلب كرده است .تصمیم گیری درباره میزان پرداخت سود تقسیمی، از تصمیمات مهمی است كه شركت با آن مواجه است. سیاست تقسیم سود از عوامل موثر بر ارزش شركت است.

در این فصل، کلیات تحقیق ارائه می گردد. ابتدا بیان مسأله بصورت مختصر تشریح و ارائه می شود. در قسمت اهمیت و ضرورت تحقیق، به نقشی که نتایج پژوهش، در سیاست گذاری های کلان اقتصادی کشور و تصمیم گیری مدیران شرکت ها ایفا خواهد کرد، پرداخته شده است. سپس اهداف، انگیزه، فرضیه و روش تحقیق را شرح داده و به قلمرو تحقیق از لحاظ زمانی، مکانی و موضوعی می پردازیم. در پایان فصل نیز واژگان کلیدی مورد استفاده در پژوهش به اختصار معرفی شدند. هدف از ارائه فصل حاضر این است که خواننده با جایگاه و نقاط تمایز پژوهش با سایر مطالعات مرتبط آشنا شده و تصویری کلی از مراحل پژوهش را مشاهده نماید.

2-1) بیان مسئله

سرمایه گذاری وجوه مالی در دارایی های مختلف، تنها بخشی از کل تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های مالی است که اغلب افراد انجام میدهند. قبل از اینکه افراد سرمایه گذاری انجام دهند، هر فردی باید یک طرح کلی داشته باشد. این چنین طرحی باید در برگیرنده تصمیم گیری مربوط به انجام معامله، نحوه مالکیت، طول عمر دارایی و میزان سود آوری آن باشد.بیان فرآیند فرصت های سرمایه گذاری مستلزم تجزیه و تحلیل ماهیت اصلی تصمیمات سرمایه گذاری است. دراین حالت فعالیت های مربوط به فرآیند تصمیم گیری تجزیه و تحلیل شده و عوامل مهمی که بر روی تصمیم گیری آنها تأثیر گذار می باشد مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین سرمایه گذاران به دنبال بازده بیشتر می باشند و رابطه میان ریسک و بازده سرمایه گذاری را مورد بررسی قرار می دهند. فرصت های سرمایه گذاری در طی مراحل مختلف دارای چرخه عمر متفاوت است.شرکتی که از انعطاف پذیری بالایی برای استفاده از این فرصتها برخوردار باشد، چشم انداز روشنی از آینده آن متصور است. فرصت های سرمایه گذاری از جمله عوامل مؤثر بر رشد مناسب سود شرکت ها می باشد. [4]

فرصت های سرمایه گذاری خود به خود اتفاق نمی افتند. بلکه آنها را باید شناسایی نمود و یا اینکه آنها را بوجود آورد. انواع مختلف فرصت های سرمایه گذاری ممکن است از سطوح مختلف بخشهای شرکت سرچشمه بگیرد برخی از فرصت های سرمایه گذاری ممکن است توسط مدیریت عالی سازمان یا اعضای هیئت مدیره ارائه شود. مشارکت مدیریت عالی در ارائه فرصت های سرمایه گذاری معمولاً به اقدامات استراتژیک نظیر بسط و گسترش فعالیت شرکت از طریق سیاست های مالی و ورود به بازارهای جدید محدود میشود، نظر به اینکه فرصت های سرمایه گذاری موجب تخصیص منابع مالی شرکت به منظور تحصیل درآمد یاکاهش هزینه ها میشوند، لذا ممکن است سیاست های مالی منظم و اصولی برای فرصت های سرمایه گذاری از از سوی شرکت به اجرا گذاشته شود. [24]

تأمین مالی در حقیقت به مجموعه فرآیندهایی اتلاق می شود که جهت تأمین منایع مالی و سرمایه مورد نیاز برای انجام فعالیت های تجاری، خرید و یا سرمایه گذاری انجام می شود. روش های متفاوتی برای تأمین مالی فعالیت های تجاری وجود دارد که بانک ها و مؤسسات مالی مختلف می توانند از آن ها برای تأمین مالی شرکت ها استفاده نمایند. یکی از پیش شرط های اساسی موفقیت در کسب و کار، دسترسی به منابع مالی کافی، مدیریت صحیح منابع مالی و استفاده بهینه از آنها است.روش های تأمین مالی به دو نوع کلی مبتنی بر بدهی و مبتنی بر سرمایه تقسیم می شود. برای تأمین مالی، شناخت دقیق منابع مالی و ویژگی های حاکم بر آنها و هم چنین شناخت مصارف مالی مورد نیاز، ضرورت دارد. تأمین مالی به روش های مبتنی بر بدهی، به معنای اخذ وام از یک منبع خارج از شرکت و با موافقت صاحبان شرکت است، با این امید که پس از استحصال این منابع و انجام فعالیت مورد نظر، سود حاصل بیش از مقداری باشد که باید به عنوان بهره به وام دهندگان بازگردانده شود. از سوی دیگر، تأمین مالی مبتنی بر سرمایه، مستلزم واگذاری قسمتی از سود در مقابل دریافت سرمایه می باشد. در واقع در این روش، با استفاده از آوردة نقدی و غیرنقدی سهامداران و افزودن بر حجمحقوق صاحبان سهامدر شرکت و یا پروژه، سرمایۀ مورد نیاز تأمین می شود. آوردة سهامداران در پیشبرد فعالیت های پروژه مصرف و سود حاصل نیز تماماً و در آینده، بین سهامداران توزیع می گردد. [2]

سیاست تقسیم سود یکی از مفاهیمی است که همواره مورد توجه صاحب نظران بوده است. تقسیم سود شرکت ها همچنان برای محققان مالی، پیچیده و معماگونه است و دلیل اینکه چرا سهامداران به سود تقسیمی توجه دارند، به روشنی توضیح داده نشده و این موضوع به عنوان معمای سود تقسیمی در ادبیات مالی همچنان مطرح است. سیاست سود تقسیمی بیانگر سیاست پرداخت شرکت و میزان وجوه نقدی است که بین سهامداران توزیع می شود [38] .

2-6-2- تحقیقات خارج از کشور……………………………………………………………………………… 35

2-6-2-1- تحقیقات انجام شده در حوزه بازاریابی درونی ……………………………………………….. 35

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 37

3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………. 38

3-3- جامعه و نمونه آماری……………………………………………………………………………………… 39

3-4- روایی و پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………….. 40

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 43

4-2- توصیف ویژگیهای جمعیت شناختی…………………………………………………………………… 44

4-4- آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………………………………. 49

4-5- تحلیل رگرسیون تاثیر همزمان مولفه های بازاریابی درونی بررفتارهای فرانقشی…………….. 58

4-6- تاثیر همزمان مؤلفه های بازاریابی درونی بر کیفیت خدمات …………………………………….. 59

فصل پنجم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات

5-1- خلاصه تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 61

5-2- بحث و تفسیر……………………………………………………………………………………………….. 62

5-3- پیشنهادات بر اساس آزمون فرضیه ها………………………………………………………………….. 63

5-4- محدودیتهای تحقیق……………………………………………………………………………………….. 64

5-5- پیشنهادات برای تحقیقات آتی…………………………………………………………………………… 65

منابع…………………………………………………………………………………………………………………… 66

پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………. 68

چکیده:

امروزه بازاریابی درونی به مسأله مهمی برای موضوع بازاریابی خدمات و کیفیت خدمات در سازمانها تبدیل شده است. سازمان ها سعی می کنند از طریق مفاهیم و رویکردهای بازاریابی بیرونی، کیفیت خدمات مناسب و رضایت بهتر مشتریان بیرونی خود را فراهم سازند.

یکی از ویژگیهای مهم خدمات، تعامل مستقیم کارکنان با مشتریان و نقش تعیین کنندۀ رفتارهایمشتری مدارانهآن ها در برخورد با مشتریان است. لذا تحقیق حاضر با هدف شناسایی تاثیر اقدامات بازاریابی درونی بر رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات در اداره کل امور مالیاتی اردبیل انجام شده است. که از جنبه نظری منجر به غنی شدن چارچوب نظری و همچنین از جنبه عملی نیز از آن جایی که مالیات نقش محوری در توسعه کشورها ایفا می کند و وصول مالیات توسط کارکنان انجام می شود لذا بازاریابی درونی در این سازمان کمک بسیار مؤثری به وصول هر چه بیشتر مالیات و عمران و آبادانی کشور می گردد. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت همبستگی و استنباطی است. در این تحقیق از بین کارکنان اداره کل امور مالیاتی اردبیل با روش نمونه گیری تعداد 108 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند و برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شد که پایایی آن با روش آلفای کرونباخ تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج تحقیق حاضر نشان داد اقدامات بازاریابی درونی در اداره کل امور مالیاتی اردبیل می تواند به افزایش رفتارهای فرانقشی کارکنان و کیفیت خدمات آنان منجر شود.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه

تحقیق حاضر شناخت رابطه و تاثیر بازاریابی درونی بر رفتار فرانقشی و کیفیت خدمات در اداره کل امور مالیاتی اردبیل می باشد. متغیرهای این تحقیق بازاریابی درونی به عنوان متغیر مستقل و رفتارهای فرا نقشی و کیفیت خدمات به عنوان متغیرهای وابسته می باشند. ضعف بازاریابی درونی سازمان ها را که در محیطی پویا، پر ابهام و متغیر فعالیت می کنند در عرضه رقابت دچار مشکل خواهد کرد. لذا سازمان ها برای رسیدن به اهداف سازمانی باید توجه ویژه ای به بازاریابی درونی داشته باشند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت همبستگی و استنباطی است. شاخص های بازاریابی درونی در قالب ابعاد فورمن و مونی مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در این فصل در مورد بیان مساله اساسی تحقیق و اهمیت بازاریابی درونی بر رفتارهای فرا نقشی و کیفیت خدمات مورد بررسی قرار خواهند گرفت و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق توضیح داده خواهد شد. و با بررسی پیشینه تحقیق جنبه جدید و نوآوری آن مطرح خواهد شد و اهداف تحقیق بصورت آرمانی، کلی و ویژه و کاربردی مطرح خواهد شد. و سوالات تحقیق و فرضیه های به کار گرفته شده بیان خواهد گردید. و در آخر تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای تحقیق و مدل مفهومی تحقیق بیان خواهد شد.

2-1) بیان مسئله

ارائه کیفیت خدمات مناسب یکی از استراتژی های اساسی برای بقا سازمان باشد. (ریچهلد و ساسر، 1990) کیفیت شامل دو بعد است: بعد تکنیکی و بعد عملکردی (فیلیپ کاتر، 2006). کیفیت تکنیکی به جنبه های محسوس خدمات و به طور کل این که چه چیزی به مشتری تحویل داده می شود، اشاره دارد. کیفیت عملکردی به جنبه های غیر محسوس خدمات اشاره دارد و اینکه چگونه نرمال عرضه می گردد. به طور خاص، کیفیت عملکردی به رفتار کارکنان ارائه کنندگان خدمت و چگونگی تعامل میان کارکنان و مشتریان در طول فرایند ارائه خدمات اشاره دارد. مهمترین عامل در تعیین کیفیت خدمات مناسب، شخص ارائه کننده خدمت (کارکنان) است. در نتیجه نقش کارکنان سازمان، بخصوص در سازمان های خدماتی در ارائه خدمات حیاتی است.

متغیر مستقل این تحقیق بازاریابی درونی می باشد. فورمن و مونی ابعاد بازاریابی درونی را به صورت زیر بیان کرده اند: این ابعاد پایه فرضیه های این تحقیق می باشد.

1- پاداش، 2- توسعه، 3- چشم انداز

متغیر وابسته این تحقیق رفتارهای فرانقشی می باشد که طبق مدل کول کوئیت شامل رفتارهای فرا نقشی بین فردی و سازمانی که شامل ابعاد زیر می باشد: بین فردی: (1-کمک رسانی، 2- ادب، 3- جوانمردی) و سازمانی: (1-اظهار نظر، 2- فضیلت مدنی، 3- طرفداری)

متغیر وابسته دیگر این تحقیق کیفیت خدمات می باشد که طبق مدل سروکوآل پاسورامان کیفیت خدمات شامل ابعاد زیر می باشد: 1-عوامل محسوس، 2- قابل اعتماد بودن، 3- پاسخگویی، 4- اطمینان خاطر، 5- همدلی.

منظور از این تحقیق شناسایی رفتارهای مرتبط با بازاریابی درونی و تاثیر آن بر رفتار های فرانقشی و کیفیت خدمات می باشد.

سوالی که مطرح است این است که: چه رابطه ای بین بازاریابی درونی و تاثیر آن بر رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات است؟ بازاریابی درونی به عنوان متغیر مستقل و رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات به عنوان متغیر وابسته مطرح است. در تحقیقی که قبلاً توسط حمزه رایج و همکاران (1387) انجام گرفته است از بازاریابی درونی به عنوان متغیر مستقل و از رفتار شهروندی سازمانی به عنوان متغیر وابسته و از کیفیت خدمات به عنوان متغیر مداخله گر استفاده شده است. جنبه مجهول این تحقیق وجود رابطه بین متغیر مستقل و متغیرهای وابسته می باشد. که در این تحقیق بایستی جواب داده شود.

3-1) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

امروزه سازمان ها در محیطی پویا، پرابهام و متغیر فعالیت می کنند، یکی از بارزترین ویژگی های عصر حاضر تغییرات و تحولات شگرف مواردی است که در شرایط اجتماعی و فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و تکنولوژیکی و فراملی آن ها روی می دهد. (کرونائیچ، 1383) پویایی محیطی در رقابت فزاینده سازمان­ها را بر آن داشته است تا جهت فعالیت رقابت پذیرتر شوند و رضایت مشتریان خود را بدست آورند و کیفیت خدمات خود را ارتقا دهند. از عوامل مهمی که می تواند موجبارتقای کیفیت خدماتشود، بازاریابی درونی است. بازاریابی درونی به کارکنان به عنوان مشتریان درونی و به مشاغل به عنوان محصولات درونی می نگرد. (لی چن، 2005) و متمرکز به روابط درونی مناسب بین افراد در همه سطوح در سازمان ها می باشد. بنابراین یک رویکرد خدمت محور و مشتری محور بین کارکنان در تماس با مشتریان ایجاد می کند. (گرونروس، 2000)

تحقیق حاضر درپی رفع این شکاف است که:

کارکنان سازمان جزء با ارزش ترین دارایی ها و منابع سازمان به شمار می روند و رفع نیازها و حوائج آنها با استفاده از بازاریابی درونی، کمک موثری به افزایش کیفیت خدمات آن ها می کند. لذا انجام این تحقیق از جنبه نظری منجر به غنی شدن چارچوب نظری می شود و همچنین از جنبه های عملی نیز از آن جایی که مالیات نقش محوری درتوسعه کشورها ایفا می کند و وصول مالیات توسط کارکنان انجام می شود. لذا بازاریابی درونی در این سازمان کمک بسیار موثری به وصول هر چه بیشتر مالیات و عمران و آبادانی کشور می گردد.

لذا با توجه به مزایای ذکر شده در فوق و فقدان تحقیقات بیشتر در این خصوص و نیاز به مطالعه و تحقیق بیشتر در این زمینه ضرورت و اهمیت تحقیق را نمایان می نماید.

4-1) جنبه جدید و نوآوری تحقیق:

مطالعه و بررسی علمی رفتارهای فرانقشی شامل سازمانی و بین فردی جنبه جدید و نوآوری بودن این تحقیق است و نظر به اینکه موضوع فوق در اداره امور مالیاتی برای اولین بار مطرح می باشد و مورد بررسی علمی قرار می گیرد جدید و نوآور بودن آن را نشان میدهد.

ز- اهداف مشخص تحقیق (شامل اهداف آرمانی، کلی، اهداف ویژه و کاربردی):

اهداف آرمانی: ارائه راهکارهایی برای بهبود رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات در اداره کل امور مالیاتی اردبیل.

5-1) اهداف تحقیق:

1-5-1) اهداف آرمانی:

ارائه راهکارهایی برای بهبود رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات در اداره کل امور مالیاتی اردبیل

1-5-2) اهداف کلی: تاثیر بازاریابی درونی بر رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات

هدف اصلی1: رابطه بازاریابی درونی و رفتارهای فرانقشی

هدف اصلی2: رابطه بین بازاریابی درونی و کیفیت خدمات.

اهداف ویژه:

1- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و رفتار فرانشی

1-1- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و رفتار فرانقشی بین فردی

1-2- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و رفتار فرانقشی سازمانی

2-1- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و کیفیت خدمات

2-2- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و ملموس بودن

2-3- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و قابلیت اطمینان

2-4- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و پاسخگویی

2-5- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و تضمین

2-6- شناخت رابطه بین بازاریابی درونی و همدلی

1-5-4) هدف کاربردی:

بازاریابی درونی در همه سازمانهای خدماتی و مالی کاربرد دارد و محل اجرای تحقیق اداره کل امور مالیاتی اردبیل می باشند و کارکنان و مدیران اداره می توانند از نتیجه این تحقیق بهره ببرند.

6-1) سوالات تحقیق

آیا بین بازاریابی درونی و رفتارهای فرانقشی و کیفیت خدمات رابطه معنی داری وجود دارد؟

سوال اصلی1: آیا بین بازارایبی درونی و رفتارهای فرانقشی رابطه معنی داری وجود دارد؟

سوال اصلی 2: آیا بین بازاریابی درنی و کیفیت خدمات رابطه معنی داری وجود دارد؟

1-1-آیا بین بازاریابی درونی و رفتار فرا نقشی رابطه معنی داری وجود دارد؟

1-2-آیا بین بازاریابی درونی و رفتار فرانقشی بین فردی رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-1-آیا بین بازاریابی درونی و رفتار فرانقشی سازمانی رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-2-آیا بین بازاریابی درونی و کیفیت خدمات رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-3-آیا بین بازاریابی درونی و ملموس بودن خدمات رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-4-آیا بین بازاریابی درونی و پاسخگویی رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-5- آیا بین بازاریابی درونی و تضمین رابطه معنی داری وجود دارد؟

2-6-آیا بین بازاریابی درونی و همدلی رابطه معنی داری وجود دارد؟

7-1) فرضیه های تحقیق

فرضیه اصلی: 1- بین بازاریابی درونی و رفتار فرانقشی رابطه معنی دارای وجود دارد.

فرضیه اصلی: 2- بین بازاریابی درونی و کیفیت خدمات رابطه معنی داری وجود دارد.

2-2-4- ابعاد هوش معنوی ………………………………………………………………………………………………………15

2-2-4-1- الهیات ……………………………………………………………………………………………………………15

2-2-4-2- توجه و آگاهی ……………………………………………………………………………………………….16

2-2-4-3- ادراک فراحسی ……………………………………………………………………………………………..16

2-2-4-4- اجتماع …………………………………………………………………………………………………………..16

2-2-4-5- قوه عقلانی …………………………………………………………………………………………………….16

2-2-4-6- ضربه روحی …………………………………………………………………………………………………..16

2-2-4-7- معنویت دوران کودکی ………………………………………………………………………………….16

2-3- رضایت شغلی ……………………………………………………………………………………………………….16

2-3-1- مفهوم رضایت شغلی ……………………………………………………………………………………………..17

2-3-2- مولفه های رضایت شغلی …………………………………………………………………………………..19

2-3-2-1- میزان پرداخت ………………………………………………………………………………………………..19

2-3-2-2- استقلال کاری …………………………………………………………………………………………………19

2-3-2-3- وظایف کاری …………………………………………………………………………………………………19

2-3-2-4- سیاست های سازمانی …………………………………………………………………………………..19

2-3-2-5- تعامل …………………………………………………………………………………………………………….19

2-3-2-6- شأن و مقام شغلی …………………………………………………………………………………………19

2-4- تعهد سازمانی …………………………………………………………………………………………………………20

2-4-1- مفهوم تعهد سازمانی …………………………………………………………………………………………….20

2-4-2- ابعاد تعهد سازمانی ………………………………………………………………………………………………..23

2-4-2-1- تعهد عاطفی …………………………………………………………………………………………………..23

2-4-2-2- تعهد مستمر …………………………………………………………………………………………………..23

2-4-2-3- تعهد هنجاری …………………………………………………………………………………………………23

2-5-ی بر تحقیقات صورت گرفته در مورد متغیرهای تحقیق …………………………………………….24

2-5-1- هوش معنوی و رضایت شغلی …………………………………………………………………………………24

2-5-2- هوش معنوی و تعهد سازمانی ………………………………………………………………………………..24

2-5-3- رضایت شغلی و تعهد سازمانی ……………………………………………………………………………..24

2-6- مدل مفهومی پژوهش …………………………………………………………………………………………….25

2-7- جمع بندی و خلاصه فصل دوم ………………………………………………………………………………….26

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………..28

3-2- روش پژوهش ……………………………………………………………………………………………………..28

3-3- جامعه آماری و روش نمونه گیری ………………………………………………………………………………30

3-4- روش گردآوری داده ها ……………………………………………………………………………………………..31

3-5- روایی و پایایی پرسش نامه …………………………………………………………………………………..32

3-5-1- پایایی پرسش نامه ……………………………………………………………………………………………32

3-5-2- روایی پرسش نامه …………………………………………………………………………………………..33

3-5-2-1- روایی محتوای پرسش نامه ………………………………………………………………………..34

3-5-2-2- روایی عاملی پرسش نامه …………………………………………………………………………..34

3-6- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………36

3-6-1- آزمون میانگین یک جامعه آماری …………………………………………………………………………37

3-6-2- ضریب همبستگی …………………………………………………………………………………………….37

3-6-3- مدل سازی معادلات ساختاری ……………………………………………………………………………38

3-6-4- تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن …………………………………………………………………….40

3-7- جمع بندی و خلاصه فصل سوم ……………………………………………………………………………….41

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………….43

4-2- آمار توصیفی ……………………………………………………………………………………………………..43

4-2-1- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر جنسیت ………………………………………………………..44

4-2-2- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر سن ………………………………………………………………….44

4-2-3- وضعیت افراد پاسخ‎دهنده از نظر میزان تحصیلات ………………………………………………..45

4-3- آمار استنباطی ………………………………………………………………………………………………….45

4-3-1- آزمون میانگین یک جامعه آماری …………………………………………………………………….45

4-3-1-1- وضعیت موجود ابعاد و شاخص های هوش معنوی ………………………………………..47

4-3-1-2- وضعیت موجود ابعاد و شاخص های رضایت شغلی ……………………………………51

4-3-1-3- وضعیت موجود ابعاد و شاخص های تعهد سازمانی ……………………………………55

4-3-2- آزمون همبستگی پیرسون ……………………………………………………………………………..57

4-3-3- تحلیل عاملی تائیدی …………………………………………………………………………………..59

4-3-3-1- مدل اندازه گیری هوش معنوی ……………………………………………………………………..60

4-3-3-2- مدل اندازه گیری رضایت شغلی ……………………………………………………………………..64

4-3-3-3- مدل اندازه گیری تعهد سازمانی ……………………………………………………………………..68

4-3-4- مدل سازی معادله ساختاری …………………………………………………………………………….70

4-3-5- آزمون فریدمن ………………………………………………………………………………………………73

4-3-5-1- رتبه بندی ابعاد هوش معنوی ……………………………………………………………………….74

4-3-5-2- رتبه بندی ابعاد رضایت شغلی ………………………………………………………………………75

4-3-5-3- رتبه بندی ابعاد تعهد سازمانی ………………………………………………………………………76

4-4- جمع بندی و خلاصه فصل چهارم …………………………………………………………………………….77

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………….79

5-2- بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………………..79

5-3- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج …………………………………………………………………………………86

5-4- محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………88

5-5- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ……………………………………………………………………….88

5-6- جمع بندی و خلاصه فصل پنجم ………………………………………………………………………….89

پیوست

1- پرسش نامه تحقیق ………………………………………………………………………………………….91

2- منابع ……………………………………………………………………………………………………………..97

چکیده:

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه میان هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی بین کارکنانبانک ملیاستان مازندران می باشد. جامعه آماری این پژوهش را تمامی کارکنان شاغل در این بانک در سطح استان مازندران تشکیل می دهد که بالغ بر 1834 نفر می باشند. از 550 پرسش نامه ای که در بین کارکنان پخش شد تعداد 323 پرسش نامه قابل استفاده بود و مابقی از تحلیل کنار گذاشته شد. این بررسی به روش توصیفی از نوع همبستگی صورت گرفته و جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد وولمن[105] برای هوش معنوی، استمپس و پدیمونت[95] برای رضایت شغلی و آلن و می یر[26] برای تعهد سازمانی استفاده شده است. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون میانگین، ضریب همبستگی، مدل معادلات ساختاری و تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد هوش معنوی با رضایت شغلی رابطه مثبت و معناداری دارد ولی هوش معنوی با تعهد سازمانی رابطه معناداری ندارد و تنها با در نظر گرفتن رضایت شغلی به عنوانمتغیر میانجیمی توان گفت که اگر هوش معنوی به رضایت شغلی منجر شود، می تواند تعهد سازمانی را تحت تاثیر قرار دهد. علاوه بر این، رضایت شغلی نیز با تعهد سازمانی نیز رابطه مثبت و معناداری دارد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

امروزه، مدیران سازمان ها در تلاشند تا با بهره گیری از منابعی که در اختیار دارند بهره وری سازمان خود را افزایش دهند. شایان ذکر است که از میان منابع متعددی که یک سازمان در اختیار دارد، از منابع انسانی به عنوان یکی از مهم ترین آن ها یاد می شود. لذا، اکنون که اهمیت کارکنان به عنوان منبعی گران بها برای سازمان ها درک شده است، شایسته است تا به عواملی پرداخته شود که منجر به افزایش عملکرد نیروی انسانی سازمان ها می شود. از این رو، مطالعات متعددی به بررسی تعهد سازمانی پرداخته اند. تعهد سازمانی مانند مفاهیم دیگر رفتار سازمانی به شیوه های متفاوت تعریف شده است. معمولی ترین شیوه برخورد با تعهد سازمانی آن است كه تعهد سازمانی را نوعی وابستگی عاطفی به سازمان درنظر می گیرند .براساس این شیوه، فردی كه به شدت متعهد است، هویت خود را از سازمان می گیرد، در سازمان مشاركت دارد و با آن در می آمیزد و از عضویت در آن لذت می برد. در محیط رقابتی کنونی، سازمان ها خواستار به خدمت گرفتن کارکنانی هستند که نه تنها وظایف تعریف شده را به بهترین نحو انجام می دهند بلکه به میل و خواست خود به انجام وظایفی می پردازند که جزء وظایف رسمی شغلشان نیست، ولی، در بهبود عملکرد سازمان مفید است.

با مطالعه ادبیات مربوط به تعهد سازمانی و پی بردن به نتایج مثبت آن در سازمان، این نکته به ذهن خطور می کند که چه عواملی در بروز این پدیده در سازمان ها نقش موثری بازی می کنند. لذا، شناسایی و به کارگیری عوامل مرتبط با تعهد سازمانی، سازمان ها را در نیل به اهدافشان یاری خواهد کرد.

2-1- بیان مسئله

این روزها، شاهد پیشرفت تکنولوژیکی متناوب و افزایش بی نظیر تسهیلات رفاهی در سراسر دنیا هستیم. متأسفانه، نتیجه این پیشرفت ها کم رنگ شدن ارزش ها در زندگی افراد است که این امر می تواند توضیح مختصری راجع به این موضوع باشد که چرا افراد زیادی در جامعه ما افسرده و پریشان هستند[107]. هاوارد و همکارانش[55] به نقل از ادواردز، ایمونز، فرای و کوهن، هاید و مایر می گویند که اخیرا ایده معنویت در نشریات مختلف در حال افزایش است. با توجه به این واقعیت که افراد به طور ذاتی دارای ظرفیت معنوی می باشند[105]، به نظر می رسد افرادی که بین معنویت و حرفه خود یکپارچگی ایجاد می کنند، به حرفه خود نه به عنوان یک شغل ساده بلکه به عنوان یک مأموریت می نگرند. به عقیده آیرانسی[29]، معنویت محیط کاری باعث افزایش عملکرد کارکنان می شود. کارکنانی که در یک محیط مثبت معنوی فعالیت می کنند عملکرد کاری بالاتری را از خود نشان می دهند[56]. ضمنا، این عقیده وجود دارد که معنویت محیط کاری باعث افزایش رقابت پذیری سازمانی[78]، سود دهی[68] و افزایش عملکرد سازمان می شود. علاوه بر این، در نشریات مختلف، عوامل دیگری نیز مشاهده می شوند که بر عملکرد سازمانی تأثیر گذار هستند. در صنعت خدمات، شواهد حاکی از وجود رابطه ی مثبت بین رضایت شغلی و عملکرد کارکنان و نیز رابطه ی مثبت بین رضایت شغلی کارکنان و ادراک مشتریان از کیفیت خدمات است. این امر پذیرفته شده که کارکنان راضی تر خدمات بهتری را به مشتری ارائه خواهند داد[90] و در نتیجه باعث افزایش وفاداری مشتریان خواهند شد. بنابراین، داشتن مشتریان وفادار در این محیط رقابتی باعث افزایش سوددهی سازمان و افزایش سهم بازار خواهد شد[74]. رضایت شغلی موضوع مهمی برای مدیران است چرا که کاهش رضایت شغلی افراد باعث افزایش غیبت و نیز افزایش میزان انصراف و جابجایی می شود.

به نقل از کاریوان[36]، نظر غالب در ادبیات موضوعی مقالات مختلف – لینکلن و کالیبرگ، مودی و همکاران، مویلر و همکاران، پرایس و مویلر، والاس حاکی از این است که رضایت شغلی موجب تعهد سازمانی می شود و زینب آبادی[110] نیز به نقل از گارتنر و تستا می گوید رضایت شغلی مقدم بر تعهد سازمانی است. کیم و همکارانش[62] معتقد هستند که کارکنان با رضایت شغلی نسبت به کارکنان با عدم رضایت شغلی سطوح تعهد سازمانی بالاتری دارند. بنابراین موبلی[70] بیان می کند که اگر عدم رضایت کارکنان از شغلشان افزایش یابد، تمایل آنها برای ترک شغل افزایش می یابد.

تعهد سازمانی با انگیزش کارکنان، عملکرد شغلی و رضایت رابطه ی مثبت و با غیبت، جابجایی و استرس رابطه ی منفی دارد[65].

بانک ملی ایران به عنوان بزرگترین بانک جهان اسلام با در اختیار داشتن بالغ بر 40 هزار کارمند یک سازمان خدماتی نسبتا بزرگ محسوب می شود که مانند هر سازمان خدماتی دیگر، نیروی انسانی آن به لحاظ برخورداری از قدرت اندیشه، خلاقیت و نوآوری بزرگترین دارایی آن محسوب می شود. نیروی انسانی، بر خلاف سایر منابع، با بكارگیری كاهش نمی یابد و مستهلك نمی شود بلکه هر چقدر از اندیشه و فكر او بیشتر استفاده شود به همان اندازه توانایی اش بهبود می یابد. از طرف دیگر مشاركت نیز یكی از نیازهای فرا مرتبه انسان ها به شمار می رود كه ریشه در فطرت بشری دارد. افرادی كه در امور و فعالیت های سازمان شركت نمایند و از اندیشه و فكر خود استفاده كنند، علاوه بر پیشرفت سازمان، در جهت تعالی و رشد خویش نیز گام برداشته اند. به عبارت دیگر نیروی انسانی وفادار، سازگار با اهداف و ارزش های سازمانی و متمایل به حفظ عضویت سازمانی كه حاضر است فراتر از وظایف مقرر، با تعهد سازمانی بالا و عشق و علاقه به سازمان فعالیت كند، می تواند عامل مهمی در موفقیت و اثر بخشی او در مسیر تعالی سازمان و اهداف آن باشد.

بر این اساس و با توجه به تأثیرگذاری و حساسیت عامل انسانی در اقدامات این سازمان در پی آنیم که علاوه بر محاسبه میزان تعهد سازمانی کارکنان شعب بانک ملی استان مازندران، به شناسایی عوامل موثر بر تعهد سازمانی –رضایت شغلی و هوش معنوی- و وجود رابطه ی معنادار بین آنها بپردازیم.

3-1- ضرورت انجام تحقیق

تعهد سازمانی عامل مهمی در رفتار کارکنان یک سازمان و از عوامل مهم در بازده و کارآیی سازمان ها می باشد. شخص دارای تعهد سازمانی نسبت به سازمان خود احساس وفاداری بسیار قوی دارد و بنابراین همیشه و در همه حال با جدیت و تلاش فراوان سعی در نیل به اهداف سازمانی دارد و انجام درست وظایف خود را سرلوحه کارهایش قرار می دهد و در صدد است دیگران را نیز برای کار و تلاش بیشتر و مفیدتر برای سازمان و داشتن تعهد سازمانی تهییج نماید و از عملکرد خوب همکاران در این زمینه شاد و مسرور و از کارکرد بد و ضعیف آنها ناراحت و نگران است.

علاوه بر این از تعهد ­سازمانی به عنوان عامل مهمی برای درک، فهم و پیش بینی رفتار سازمانی و پیش بینی کننده خوبی برای تمایل به باقی ماندن در شغل یاد شده است. تعهد و پایبندی مانند رضایت، دو نگرش نزدیک به هم هستند که بر رفتارهای مهمی مانند جابجایی و غیبت اثر می­گذارند. همچنین تعهد و پایبندی می­تواند پیامدهای مثبت و متعددی داشته باشد.