1-7- فرآیند تولید سس مایونز………………………………………………………………………………………………….11

1-8- ویژگی های فیزیکی مایونز………………………………………………………………………………………………11

1-8-1-رنگ………………………………………………………………………………………………………………………….11

1-8-2-طعم و بو……………………………………………………………………………………………………………………11

1-8-3- مواد خارجی……………………………………………………………………………………………………………..11

1-8-4-غیریکنواختی………………………………………………………………………………………………………………11

1-9- ویژگی های شیمیایی مایونز…………………………………………………………………………………………….12

1-9-1چربی…………………………………………………………………………………………………………………………..12

1-9-2-PH…………………………………………………………………………………………………………………………..12

1-9-3- اسیدیته کل……………………………………………………………………………………………………………….12

1-9-4- آلاینده های فلزی………………………………………………………………………………………………………12

1-10- ضرورت استفاده از نگهدارنده های طبیعی………………………………………………………………………13

1-11- اهداف ……………………………………………………………………………………………………………………….15

1-12- فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………….15

فصل دوم : (ی بر سوابق گذشته)……………………………………………………………………………………….16

2-1-انواع نگهدارنده های طبیعی………………………………………………………………………………………………17

2-2- ویژگی های نگهدارندگی عصاره برگ زیتون……………………………………………………………………..18

2-3- استفاده از نگهدارنده های طبیعی در محصولات غذایی……………………………………………………….20

2-4- کاربرد نگهدارنده ها وافزودنی های طبیعی در سس مایونز………………………………………………….22

فصل سوم(مواد و روش ها)………………………………………………………………………………………………………24

3-1- تهیه و آماده سازی پودر از برگ های زیتون………………………………………………………………………25

3-2- استخراج عصاره …………………………………………………………………………………………………………..25

3-3- تغلیظ عصاره برگ زیتون ………………………………………………………………………………………………26

3-4- هیدراتاسیون مواد دیواره ای …………………………………………………………………………………………..26

3-5- ریزپوشانی عصاره برگ زیتون…………………………………………………………………………………………27

3-6- اندازه گیری ترکیبات فنلی عصاره……………………………………………………………………………………27

3-7- آماده سازی نمونه ها و فرمولاسیون سس مایونز با عصاره برگ زیتون………………………………….28

3-7-1-آماده سازی و فرموله کردن سس مایونز…………………………………………………………………………28

3-8- آزمون های شیمیایی………………………………………………………………………………………………………29

3-8-1- تعیین pH ……………………………………………………………………………………………………………….29

3-8-1-1-روش اجرایی آزمون ………………………………………………………………………………………………29

3-8-2- اسیدیته کل ……………………………………………………………………………………………………………..29

3-8-2-1- روش اجرایی آزمون …………………………………………………………………………………………….29

3-9-آزمون های میکروبی ……………………………………………………………………………………………………..30

3-9-1- روش کار ………………………………………………………………………………………………………………..30

3-9-2- شمارش کپک و مخمر ……………………………………………………………………………………………..31

3-9-3- شمارش باکتری های اسید لاکتیک هترو فرمنتیتیو …………………………………………………………31

3-9-4- شمارش اشر شیاکلی ………………………………………………………………………………………………..31

3-9-5- شمارش سالمونلا …………………………………………………………………………………………………….32

3-10- تجزیه و تحلیل آماری …………………………………………………………………………………………………33

فصل چهارم نتایج و بحث……………………………………………………………………………………………………….34

4-1- تغییرات pH در نمونه های سس مایونز در طی دوره نگهداری………………………………………….35

4-2- تغییرات اسیدیته در نمونه های سس مایونز در طی دوره نگهداری …………………………………..37

4-3- تغییرات ترکیبات فنولی کل عصاره برگ زیتون در نمونه های سس مایونز در طی زمان نگهداری……………..39

4-4- تغییرات میزان درصد نابودگری رادیکال DPPH عصاره برگ زیتون موجود در نمونه های سس

مایونز درطی زمان نگهداری……………………………………………………………………………………………………41

4-5- تغییرات میکروبی در نمونه های سس مایونز در طی زمان نگهداری……………………………………43

فصل پنجم نتیجه گیری کلی و پیشنهادات ……………………………………………………………………………….45

5-1-نتیجه گیری کلی ……………………………………………………………………….. …………………….46

5-2-پیشنهادات ……………………………………………………………………………….. …………………….47

منابع وماخذ ……………………………………………………………………………………. ……………………48

مقدمه

تغییر روش زندگی شهروندان و گسترش روزافزون زندگی ماشینی موجب تغییر در عادات روزمره افراد جامعه و به ویژه عادات غذایی آنان شده است. از دیگر سو اشتغال بانوان در محیط خارج از خانه كه روند رو به رشدی را در بین بانوان جوان تجربه می كند، باعث رویكرد خانواده ها به استفاده از غذاهای آماده و حتی انواع غذاهای سرد گشته است. استفاده از غذاهای سرد و آماده مصرف، معمولا به همراه چاشنی های مختلف انجام می گیرد. كه انواع سس ها از مهم ترین این چاشنی ها محسوب می گردند. سسها شامل انواع مختلفی هستند كه سس های كچاپ، خردل و مایونز از اصلی ترین آنها به شمار می آیند. در این میان سس مایونز به عنوان سسی كه هم به صورت خالص مورد استفاده قرار می گیرد و هم به عنوان پایه ای برای تهیه سایر انواع سس، از جمله سس های سالاد، سس فرانسوی، سس ایتالیایی، سس هزارجزیره و … به شمار می آید از محبوبیت فراوانی برخوردار است. ضمن اینكه سس مایونز با دارا بودن حدود 66 درصد چربی، ٣ درصد كربوهیدرات و ٢ درصد پروتئین به عنوان یك ماده غذایی پر انرژی با حدود ٦٥٠ كیلوكالری انرژی در هر یكصد گرم محسوب می شود.

موارد استفاده سس مایونز در تهیه انواع ساندویچ، سالادهای فصل، سالاد الویه و … و نیز همراه با سایر غذاها، تقاضای مصرف این ماده غذایی را به سطح بالایی ارتقا داده است.

1-2-تاریخچه سس سازی در جهان

نظرات متعددی در مورد ساخت اولین سس مایونز وجود دارد ولی اکثریت قریب به اتفاق معتقدند که مایونز اولین بار در سال ۱۷۵۶ میلادی در جشن پیروزی جنگی به فرماندهی شاهزاده ای انگلیسی به نام فیلیپ کاستل که شهر بندری ماهان (شهری در جزیره مینورکا) را تسخیر کرده بود، ساخته شد. پس از آن این سس، به ماها نیز معروف شد. اساس و ریشه کلمه سس نیز از یک کلمه فرانسوی گرفته شده است و به معنی چاشنی است پس از سال ها اولین تولید صنعتی این فرآورده بدین گونه شکل گرفت که شخصی به نام ریچارد هلمنز (مهاجر آلمانی) در سال ۱۹۰۵ به آمریکا مهاجرت کرد و پس از چندی اقدام به تأسیس یک مغازه اغذیه فروشی کرد که طی فعالیتش همسر وی به نام (نینا هلمنز) اقدام به ساخت این سس کرد. پس از مدت کوتاهی به علت طعم و مزه بسیار خوب این سس، مردم شهر نیویورک از آن به شدت استقبال کردند. هلمنز در سال ۱۹۱۲ از حرفه اصلی خود کناره گیری کرد و اقدام به تولید انبوه سس مایونز در شیشه هایی با روبان آبی (به عنوان اتیکت) کرد. شرکت هلمنز اینک در آمریکا و در کل دنیا نیز جزو یکی از مهمترین و بزرگترین کارخانه های تولیدکننده انواع سس های سالاد است. (مقصودی، 1384)

1-3 -تاریخچه سس سازی درایران

بیژن مهاجرین بنیانگذار تولید سس مایونز در ایران (1348) راه اندازى كارخانه دیاموند، اولین تولیدكننده سس كچاپ وسس ماكارونی، پنیرپیتزا، اولین عرضه كننده خیارشور و رب گوجه فرنگى در ظروف شیشه اى می باشد. سس مایونز در ایران نیز در سال ۱۳۵۱ هجری شمسی به طور همزمان توسط گروه تولیدی مهرام و یک کارخانه دیگر تولید و بسته بندی شد. مایونز در ایران نیز پس از طی یک دهه، در سبد کالای مصرفی مردم، از اهمیت ویژه ای برخوردار شد. (مقصودی، 1384)

.24

1-10 بررسی منابع بیماری ها…………………………………………………………………………………………..25

1- 11رابطه شدت ووقوع بیماری……………………………………………………………………………………..29

1-12 هدف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………31

فصل دوم–مواد و روش ها

2-1زمان و موقعیت جغرافیایی مکان اجرای طرح ……………………………………………………………. 34

2-2 کاشت…………………………………………………………………………………………………………………….34

2-3 -1 مراقبت های دوره ی داشت………………………………………………………………………………….35

2-3-2 آفات باقلا……………………………………………………………………………………………………………35

و

2-3-3علف های هرزباقلا……………………………………………………………………………………………..36

2-3-4 داشت………………………………………………………………………………………………………………..37

2-4 یادداشت برداری میزان بیماری ………………………………………………………………………………….37

2-5 محاسبات آماری ……………………………………………………………………………………………………..41

2-6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………………41

فصل سوم–نتایج

3-1 خلاصه کلی نتایج صفات زراعی………………………………………………………………………………..43

3-2 نتایج کلی تجزیه وتحلیل داده­های مربوط به شدت نهایی بیماری­ها………………………………. 46

3-3 نتایج کلی تجزیه وتحلیل داده­های مربوط به دامنه­ی تغییرات سطح زیر منحنی پیشرفت

بیماری­های باقلا (AUDPC) در ژنوتیپ­های مورد بررسی………………………………………………..48

3-4 مقدار سطح استاندارد شده­ی زیر منحنی پیشرفت بیماری­های باقلا (SAUDPC) در ژنوتیپ

­های مورد بررسی………………………………………………………………………………………………………….49

3-5 ضرایب همبستگی ………………………………………………………………………………………………..62

فصل چهارم–بحث

4-1 وضعیت بیماری ها………………………………………………………………………………………………..67

4-2 استفاده ازAUDPC بهتر است یاSAUDPC ؟………………………………………………………….74

4-3 نتیجه گیری کلی…………………………………………………………………………………………………..75

منابع مورد استفاده

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………… 78

منابع انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………….79

1-15 مکانیسم جذب کادمیوم توسط گیاه………………………………………………………………………. 16

1-16 تاثیر عناصر دیگر در جذب کادمیوم……………………………………………………………………… 16

1- 17 حد مجاز کادمیوم در برخی محصولات کشاورزی………………………………………………….. 17

1-18 منابع کادمیوم………………………………………………………………………………………………….. 17

1-19 زیست پالایی…………………………………………………………………………………………………. 18

1-20 گیاه پالایی…………………………………………………………………………………………………….. 18

1-21 فرایند های خاص گیاه پالایی……………………………………………………………………………… 19

1-22 گیاهان بیش تجمع دهنده…………………………………………………………………………………… 19

1-23 اطلاعات کلی در مورد گیاه تاج ریزی………………………………………………………………….. 20

1-23-1 نام های رایج………………………………………………………………………………………………. 20

1-23-2 ریخت شناسی…………………………………………………………………………………………….. 20

1-23-3 زیستگاه…………………………………………………………………………………………………….. 21

1-23-1-1 پراکند گی تاج ریزی در ایران……………………………………………………………………… 21

1-24 خواص واثرات دارویی…………………………………………………………………………………….. 22

فصل دوم:ی بر تحقیقات انجام شده

2-1 عوامل موثر بر جذب فلزات سنگین……………………………………………………………………….. 24

2-2 تقسیم بندی گیاهان در برابر تنش فلزات سنگین……………………………………………………….. 25

2-2-1 خارج کنند گان فلز………………………………………………………………………………………… 25

2-2-2 معرف فلزی…………………………………………………………………………………………………. 25

2-2-3 گونه های گیاهی تجمع کننده فلزات…………………………………………………………………… 25

2-3 مقاومت به فلزات سنگین……………………………………………………………………………………. 26

2-3-1 خلاصه ای از مکانسیم های سلولی موثر در سمیت زدایی………………………………………… 27

2-4 پاسخ های گیاهان به فلزات سنگین……………………………………………………………………….. 27

2-4-1 اجتناب……………………………………………………………………………………………………….. 27

2-4-2 تحمل…………………………………………………………………………………………………………. 27

2-4-3 میزان تجمع………………………………………………………………………………………………….. 28

2-4-3-1 ممانعت كنندگان………………………………………………………………………………………… 28

2-4-3- 2 نشانگرها ……………………………………………………………………………………………….. 28

2-4-3-3 تجمع دهندگان………………………………………………………………………………………….. 28

2- 5 مزیت تجمع فلزات سنگین در بافت های گیاهان………………………………………………………. 28

2-5-1 جذب غیرانتخابی…………………………………………………………………………………………… 29

2-5-2 مقاومت به خشكی…………………………………………………………………………………………. 29

2-5-3 مقاومت به فلزات………………………………………………………………………………………….. 29

2-5-4 فرضیه دیسپوزال……………………………………………………………………………………………. 29

2- 5-5 تاثیر بر رشد سایر گیاهان……………………………………………………………………………….. 29

2- 5 – 6 دفاع در برابر پاتوژن ها و گیاه خواران………………………………………………………………. 29

2-6 ظرفیت تجمع فلز سنگین در بخش هوایی گیاه…………………………………………………………. 29

2-7 فلزات سنگین وگیاه بیش تجمع دهنده …………………………………………………………………… 30

2-8 كاربرد گیاهان بیش تجمع دهنده……………………………………………………………………………… 32

2-8-1 به كار بردن سیستم های متعددی كارائی فیتوریمیدیشن را افزایش می دهد…………………….. 33

2-9 مزایای استفاده ازگیاهان بیش تجمع دهنده……………………………………………………………….. 34

2-10 پاک سازی مناطق آلوده توسط گیاه بیش تجمع دهنده……………………………………………….. 34

2-10-1 فیتو اکستراکشن…………………………………………………………………………………………… 34

2-10-2 ریزوفیلتریشن…………………………………………………………………………………………….. 35

2-10-3 فیتواستبیلیشن……………………………………………………………………………………………… 36

2-10-4 فیتوولتالیزیشن…………………………………………………………………………………………….. 36

2-10-5 فیتودیگریدیشن…………………………………………………………………………………………… 36

2-11 کادمیوم وگیاه وخاک………………………………………………………………………………………… 37

2-12 اثرکادمیوم بررشدومورفولوژی گیاه……………………………………………………………………….. 37

2-13 کادمیوم وگیاه بیش انباشته ساز……………………………………………………………………………. 40

2-13-1 سنتز پروتئین های تنش…………………………………………………………………………………. 41

2-14 سیتوژنتیک…………………………………………………………………………………………………….. 41

2-14-1 تقسیم میتوز………………………………………………………………………………………………… 41

2-14-2 مطالعات کروموزومی……………………………………………………………………………………. 42

2-14-3 پیش تیمار………………………………………………………………………………………………….. 42

2-14-4 تثبیت……………………………………………………………………………………………………….. 42

2-14-5 هیدرولیز……………………………………………………………………………………………………. 43

2-14-6 رنگ امیزی ……………………………………………………………………………………………….. 43

2-14-7 له کردن…………………………………………………………………………………………………….. 43

2-15 کادمیوم وتقسیم سلولی……………………………………………………………………………………… 44

فصل سوم:مواد وروش ها

3-1 تهیه بستر مناسب برای ازمایش……………………………………………………………………………… 46

3-2 تهیه ترکیب کادمیوم…………………………………………………………………………………………… 46

3-4 تهیه بذرتاج ریزی……………………………………………………………………………………………… 46

3-5 ضدعفونی مواد گیاهی………………………………………………………………………………………… 46

3-6 ضدعفونی وسایل و سطح کار………………………………………………………………………………. 46

3-7 تهیه نمونه کروموزمی میتوز………………………………………………………………………………….. 47

3-7-1 مراحل آماده سازی نمونه میکروسکوپی……………………………………………………………….. 47

3-7-1-1 پیش تیمار………………………………………………………………………………………………… 47

3-7-1-2 تثبیت …………………………………………………………………………………………………….. 47

3-7-3-3 هیدرولیز………………………………………………………………………………………………….. 47

3-7-3-4 رنگ آمیزی………………………………………………………………………………………………. 48

3-7-3-5 تهیه اسلاید کروموزومی………………………………………………………………………………. 48

3-7-3-6 بررسی های میکروسکوپی……………………………………………………………………………. 48

3-8 کاشت گلخانه ای………………………………………………………………………………………………. 48

3-9 برداشت گیاهان………………………………………………………………………………………………… 49

3-10 شاخص­های (صفات) مورفولوژیكی ……………………………………………………………………. 49

3-10-1 تعیین طول ریشه………………………………………………………………………………………….. 49

3-10-2 تعیین طول ساقه………………………………………………………………………………………….. 49

3-11 شاخص های(صفات) بیوشیمیای…………………………………………………………………………. 50

3-11-1 سنجش میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل و کاروتنوئیدها) ………………………………. 50

3-12-2 سنجش مقدار قندهای احیا کننده (روش سوموگی،نلسون)………………………………………. 50

3-12-2-1 تهیه عصاره گیاهی……………………………………………………………………………………. 51

3-12-2-2 تهیه محلولهای مورد نیاز…………………………………………………………………………….. 51

3-12-2-3 طریقه استفاده از این محلولها در سنجش مقدار قندها………………………………………… 51

3-12-2-4 رسم منحنی استاندارد………………………………………………………………………………… 52

3-13 سنجش غلظت پروتئین به روش برادفورد…………………………………………………………….. 52

3-13-1 استخراج پروتئین…………………………………………………………………………………………. 52

3-13-2 رسم منحنی استاندارد پروتئین (روش برادفورد) …………………………………………………. 52

3- 14 الکتروفورز یک بعدی پروتئینها…………………………………………………………………………………………………… 53

3- 14- 1 روش تهیه محلولها و بافرهای مورد نیاز در الکتروفورز…………………………………… 53

3-14- 1- 1 تهیه بافر استخراج تریس-ساکارز(pH=7.5) ………………………………………………………… 53

3-14- 1-2 محلول پایه آکریلامید-بیس آکریلامید(30 درصد آکریلامید +8/0 درصد بیس آکریلامید) ………………….. 53

3-14- 1-3 محلول پایه بافر ژل متراکم کننده (Tris-Hcl pH=6.8)…………………………………………………………….. 54

3- 14- 1- 4 محلول پایه بافر ژل تفکیک کننده (Tris-Hcl pH=8.8)………………………………………………………… 54

3-14- 1- 5 بافر الکترود یا بافر تانک (1000 میلی لیتر) ……………………………………. 54

3-14- 1- 6 محلول پایه بافر نمونه(2X) ……………………………………………………………………………… 54

3-14- 1- 7 محلول SDS………………………………………………………………………. 54

3-14- 1- 8 محلول آمونیوم پرسولفات…………………………………………………… 55

3- 14-2 روش تهیه ژلهای فوقانی و تحتانی……………………………………………………….. 55

3- 14- 2- 1 روش تهیه ژل تحتانی…………………………………………………………………. 55

3- 14-2-2 روش تهیه ژل فوقانی………………………………………………………………………… 55

3- 14 – 3 مراحل تهیه ژل الکتروفورز سیستم ناپیوسته به روش SDS-PAGE……………………………………………….. 56

3- 14- 3- 1 استخراج پروتئین از بافت برگ گیاه تاج ریزی………………………………………….. 57

3- 14- 3- 2 تثبیت پروتئینها………………………………………………………………………… 58

3- 14- 4 رنگ آمیزی ژل پلی اکریلامید……………………………………………………………… 58

3- 14- 4- 1 رنگ آمیزی با کوماسی بلو R 250…………………………………………….. 58

3- 14- 4-2 مواد مورد نیاز………………………………………………………………………… 58

3- 14- 4- 3 محلولهای مورد نیاز………………………………………………………………….. 58

3- 14- 5 تعیین وزن مولکولی با استفاده از الکتروفورز……………………………………………. 59

3- 14- 5- 1 روش کار……………………………………………………………………………… 59

3- 14- 5- 2 رسم منحنی استاندارد و تعیین وزن مولکولی پروتئینها…………………….. 59

3-15 تعیین میزان یون کادمیوم در اندام هوایی و ریشه به روش جذب اتمی……………….. 60

3-16 طرح آماری وآنالیز داده­ها ………………………………………. 60

فصل چهارم:نتایج و بحث

4-2 نتایج حاصل از داده­های بخش فیزیولوژی گیاهی………………………………………………………. 62

4-2-1 طول اندام زمینی …………………………………………………………………………………………… 62

4-2-2 طول اندام هوایی……………………………………………………………………………………………. 63

4-2-3 كلروفیل a,b وکلروفیل کل…………………………………………………………………………….. 64

4-2-4 کاروتنوئید……………………………………………………………………………………………………. 66

4-2-5 قند ……………………………………………………………………………………………………………. 67

4-3 جذب کادمیوم دراندام های هوایی…………………………………………………………………………. 68

4-4 میزان پروتئین در برگ ها……………………………………………………………………………………. 69

4-5 بررسی کروموزومی……………………………………………………………………………………………. 70

4-6 بررسی ژل آکریل آمید پروتئین…………………………………………………………………………….. 71

4-6-1 ژل پروتئین………………………………………………………………………………………………….. 72

فصل پنجم: نتیجه گیری

5-1 جذب و انتقال كادمیوم درگیاه………………………………………………………………………………. 74

5-2 اثر كادمیوم بر رشد طولی ریشه و اندام هوایی…………………………………………………………… 76

5-3 اثر كادمیوم برمحتوای كلروفیل وكاروتنوئیدها ………………………………………………………….. 77

5-4 بررسی اثر كادمیوم بر محتوای قند در گیاه ………………………………………………………………. 78

5-5 بررسی اثر کادمیوم بر پروتئین های گیاه………………………………………………………………….. 79

5-6 بررسی اثر کادمیوم بر کروموزوم ها……………………………………………………………………….. 80

5-7 نتیجه کلی……………………………………………………………………………………………………….. 82

5-8 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………. 83

فصل ششم:منابع…………………………………………………………………………………………………….. 84

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………… 95

چکیده

پاكسازی مواد آلاینده از خاك،آب و هوا از طریق گیاهان،گیاه­پالاییگفته می­شود.از این تكنولوژی و علم جدید امروزه جهت پاكسازی اكوسیستم­ها از موادآلاینده از جمله فلزات سنگین،شبه فلزات،مواد رادیواكتیو، علف­كش­ها و ئیدروكربن­های نفتی حلال­های كلره استفاده می شود.گیاهان مختلفی كه دارای توانایی جذب این آلاینده­ها هستند،اغلب از خانواده­هایAsteraceae ,Brassicaceae,Fabaceae PoaceaeوAmaranthaceae و گونه­هایی از خانواده Solnaceae

هستند.در این تحقیق با توجه به پدیده گیاه­پالایی و توانایی تاجریزی که گونه­ای از خانواده سولاناسه است در این زمینه،سعی شد تا علاوه برمطالعه برخی اثرات منفی کادمیوم به عنوان فلز سنگین غیر ضروری برای رشد گیاه، برکروموزوم­های متافازی میتوزو میزان پروتئین کل گیاه نیز تحقیق شود.از این رو هدف این تحقیق بررسی اثر کادمیوم بر رفتار کروموزوم در تقسیم میتوز و الگوی الکتروفورتیک پروتئین­ها در گیاه تاجریزی است.

آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با 6 سطح تیمار کادمیوم]صفر(شاهد)،1000،500،250،125،62.5 میلی مولار[ با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی وآزمایشگاه­های ماهان کرمان انجام شد.مطالعه کروموزوم ­­های متافاز میتوزی از آنجا که بطور طبیعی اندازه کروموزوم­های این گونه کوچک است بررسی­ها نشان داد که کادمیوم اثری بر تعداد کروموزوم­ها نداشته و 2x=2n=24 می باشد واز طرفی مطالعه ژل پروتئین نیز مشخص کرد که کادمیوم نتوانسته برمیزان پروتئین­ها اثرمنفی بگذارد و مشخص شد که در غلظت­های 500و1000 میلی مولار نسبت به شاهد افزایش بیان پروتئین دیده شده است که این افزایش سطح پروتئین نقش حفاظتی برای سلول در حال تنش کادمیوم دارد.دراثبات توانایی جذب این گیاه بررسی جذب اتمی نیز مشخص کرد که میزان جذب کادمیوم در تاجریزی با افزایش غلظت تیمار­ها بصورت قابل توجهی افزایش داشته است.تنش کادمیوم به طور چشمگیری از میزان قندها گیاه کاسته است که این کاهش با توجه به بیش تجمع­دهنده بودن تاجریزی یک مکانیسم سازشی برای حفظ متابولیسم پایه سلول در برابر تنش کادمیوم بوده است.نتایج بررسی­های مورفولوژیکی نشان داد که کادمیوم بر طول ریشه و اندام هوایی این گیاه بی اثر بوده است(به دلیل عدم تاثیر بر کروموزوم های میتوزی در سلول هاس مریستمی انتها ی ریشه).اندازه­گیری سطوح کلروفیل a,b، کلروفیل کل،کاروتنوئید نشان داد که تیمارها اثر معنی داری بر روی رنگریزه­ها نداشته اند،که این یافته­ها همگی حاکی از این است که تاج­ریزی با دارا بودن توانایی جذب و تجمع فلز سنگین کادمیوم در خود می تواند گیاه مناسبی برای مطالعات گیاه­پالایی محسوب گردد.از جمله اهداف عملی و کاربردی این تحقیق می توان به بررسی میزان ظرفیت جذب کادمیوم توسط گیاه تاجریزی،تغییر احتمالی رفتار کروموزوم­ها در تقسیم میتوز تحت استرس،مطالعه و بررسی تغییرات احتمالی الگوی الکتروفورتیک پروتئین­های تحت تنش بیان شده درتاجریزی،بررسی توانایی رفع آلودگی­های عناصر سنگین از آب و خاک­های آلوده و احتمالا هوای آلوده_،به علت جذب و تجمع آسان کادمیوم و پتانسیل بالای کادمیوم درآلودگی محیط زیستاشاره کرد.

کلمات کلیدی:تاج­ریزی،گیاه­پالایی،کادمیوم،تقسیم میتوز،میزان­پروتئین

1-1 تعریف فلزات سنگین

فلزات سنگین[1] به عناصر فلزی با وزن مخصوص بالاتر از 5 گرم بر سانتی متر مکعب گفته می شود. این فلزات در طبیعت به صورت کاتیون ها و آنیون های اکسید شده وجود دارند. عناصری نظیر نیکل، کروم، کبالت، جیوه، روی، کادمیوم، مس و منگنز به صورت کاتیون در خاک می باشند، در حالی که عناصری نظیر مولیبدن، سلنیوم،آرسنیک و بور به صورت ترکیب با اکسیژن در خاک بوده و دارای بار منفی می باشند (شاو،1995؛گاد²،1993).هم چنین فلزات سنگین به عنوان عناصری با خصوصیات فلزی (انعطاف پذیری، رسانائی، پایداری مانند كاتیون ها، لیگاند اختصاصی و غیره) و عدد اتمی بزرگ تر از 20 تعریف می شوند (پندیاس³،1992)به طور كلی یون های فلزات سنگین را بر اساس اسیدیته ی لوئیس⁴و تمایل آن ها به لیگاندهای مختلف در دو گروه مجزا قرار می دهند. گروه اول شامل یون های فلزی نرم از قبیل جیوه، کادمیوم، نقره، مس و پلاتینیوم است كه ترجیحاً از طریق پیوندهای كوالانسی با لیگاندهای قطبی پیوند می شوند. گروه دوم شامل یون های فلزی اهن، روی، نیکل،کبالت ، سرب می باشد كه بیشتر تمایل دارند با لیگاندهای واسطه از قبیل آمین ها، آمید ها و ایمین ها پیوند شوند (نایبروهمکاران⁵، 1980). همه یون های فلزی صرف نظر از این كه در كدام گروه قرار می گیرند در غلظت های بالاتر از حد بحرانی خود در خاك برای گیاهان سمی می باشند.

امروزه در اکثر کشور های صنعتی برای غلظت عناصر سنگین حد مجاز تعیین شده است. ولی به علت این که غلظت مجاز این عناصر در کشور های مختلف یکسان نبوده و دامنه تغییرات بین حداقل و حداکثر غلظت گاهی به 100 برابر هم می رسد، این مساله قابل تعمیم نیست. عناصر سنگین در رفتار بیوشیمیایی خود معمولاً از عناصر ضروری تقلید می کنند. مثلاً نیکل از کبالت، کادمیوم از روی، سرب از کلسیم و سلنیم از گوگرد تقلید می کنند.

1-2 منابع فلزات سنگین

این عناصر از دو راه کلی زیر به خاک وارد می شوند:

الف)هوادیدگی سنگ های معدنی

ب)فعالیت های انسانی

منایع آلاینده ناشی از فعالیت های انسان شامل موارد زیر است:

الف) ذوب و استخراج فلزات

ب) فعالیت های صنعتی

ج) رسوبات اتمسفری

د) فاضلاب ها

ه) فعالیت های کشاورزی مثل استفاده از آفت کش های حاوی فلزات سنگین، کود و مواد بهساز خاک و حشره کش ها

1-3 فلزات سنگین در خاك

فلزات سنگین در خاك تركیباتی طبیعی یا نتیجه ای از فعالیت انسان می باشند. مناطق معدنی غنی از فلزات، گداختن فلزات، آب فلز دادن، گاز حاصل از اگزوز، استفاده از سوخت های فسیلی، به كار بردن كودها و حشره كش ها و تولید فاضلاب شهری از مهم ترین فعالیت های انسان است كه خاك را با مقادیر زیادی از فلزات سمی آلوده می كند (براد [2]و همکاران، 1978 ؛ریچاردسون²، 1990).

مقادیر بیش از حد طبیعی فلزات در خاک به دلیل جذب توسط گیاهان و ورود به زنجیره های غذائی به عنوان منابع آلاینده محیط محسوب می شوند و می توانند باعث نابودی گیاهان شوند (شاو³، 1989).

1-3-1 فرم های فلزات در خاک (تسیر⁴وهمکاران ، 1979)

الف) یون های فلزی آزاد و کمپلکس های فلزی محلول در محلول خاک.

ب) پیوند شده با بارهای منفی ترکیبات غیرآلی خاک در محل های تبادل یونی.

پ) باند شده به موادآلی خاک.

ت) رسوب با اکسیدها، هیدروکسیدها و کربنات ها.

ث) حضور در ساختمان کانی های سیلیکاتی.

فلزات فقط در حالت های الف و ب سریعاً توسط ریشه گیاهان جذب می شوند(لاسات⁵2000).

1-4 فلزات سنگین وگیاهان

به طور كلی در بین عناصر تشكیل دهنده یك گیاه فقط1% یا كمتر از آن را فلزات سنگین تشكیل می دهند. برخی از این فلزات از قبیل آهن، روی، مس، منگنز و نیكل برای رشد و متابولیسم گیاهان مورد نیاز هستند، در حالی كه تاكنون برای برخی دیگر از فلزات نظیر كادمیوم، سرب، آرسنیك و جیوه نقش زیستی شناسائی نشده است (ممون وهمکاران [3]،2001). بر اساس نقش فلزات در گیاهان می توان آن ها را در یك یا تعدادی از گروه های زیر قرار داد (الووی[4]،1995):

1- فلزاتی كه در تركیب و ساختار گیاه وارد می شوند مانند كلسیم در پكتات كلسیم تیغه میانی.

2- فلزاتی كه برای فعالیت آنزیم ها مورد نیاز هستند مانند روی در فعالیت آنزیم آلدولاز.

…………….. 24

2-2-4- مکانیزم آلودگی و بیماریزایی……………………………………………………………………………….. 25

2-3- دامنه میزبانی قارچM. phaseolina………………………………………………………………………. 26

2-3-1- دامنه میزبانی قارچ در ایران…………………………………………………………………………………. 26

2-4- روش های کنترل بیماری………………………………………………………………………………………… 30

2-4-1- کنترل زراعی……………………………………………………………………………………………………. 30

2-4-1-1- تغذیه متعادل و مناسب…………………………………………………………………………………… 30

2-4-1-2- آبیاری مناسب………………………………………………………………………………………………. 31

2-4-1-3- غرفاب کردن خاک قبل از کشت………………………………………………………………………. 31

2-4-1-4- تناوب زراعی با غیر میزبان………………………………………………………………………………. 31

2-4-1-5- حذف اندام های آلوده محصول بعداز برداشت……………………………………………………… 31

2-4-1-6- استفاده از بذر سالم و عاری از عامل بیماری………………………………………………………… 31

2-4-2- کنترل شیمیایی…………………………………………………………………………………………………. 32

2-4-3- کنترل بیولوژیک……………………………………………………………………………………………….. 32

2-5- مدیریت زراعی……………………………………………………………………………………………………. 35

2-5-1- تأثیر عملیات شخم زنی در تراکم جمعیت قارچM. phaseolinaدر خاک………………….. 35

2-5-2- بکارگیری ارقام مقاوم………………………………………………………………………………………… 36

2-6- انواع مقاومت………………………………………………………………………………………………………. 36

2-6-1- مقاومت حقیقی………………………………………………………………………………………………… 36

2-6-2- مقاومت ظاهری……………………………………………………………………………………………….. 37

2-6-3- مقاومت غیر میزبانی………………………………………………………………………………………….. 37

فصل سوم :مواد و روش ها

3-1- روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………….. 39

3-2 – ارقام مورد استفاده در آزمایش……………………………………………………………………………….. 40

3-3- جداسازی قارچ عامل بیماری…………………………………………………………………………………… 40

3-4- تولید سختینه قارچM. phaseolinaدر شرایط آزمایشگاه…………………………………………… 40

3-5- تعیین میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………. 41

3-6- تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 41

فصل چهارم : نتایج

4-1- مشخصات قارچ عامل بیماریM. phaseolina……………………………………………………….. 42

4-2- علائم بیماری پوسیدگی ذغالی ناشی از قارچM. phaseolina…………………………………….. 44

4-3- میزان جمعیت اسکلروت های قارچ بیمارگر در محل آزمایش…………………………………………. 44

4-4- شرایط خاک محل آزمایش……………………………………………………………………………………… 44

4-5- ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های کنجد نسبت به قارچM. phaseolina……………………………… 45

فصل پنجم:بحث

5-1- بحث………………………………………………………………………………………………………………… 47

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………. 50

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………. 53

چکیده

بیماری پوسیدگی ذغالی کنجدMacrophomina phaseolinaدر استان مازندران یکی از بیماری های مهم کنجد محسوب می­شود. عامل بیماری قارچی خاکزی و بذرزاد بوده که از طریق جوانه زدن اسکلروت ها در داخل خاک و تماس با ریشه های کنجد و کاشت بذور آلوده به قارچ عامل بیماری باعث بروز بیماری می گردد. محدودیت استفاده ازسموم شیمیایی به علت عدم کار آیی قارچ کش های رایج به صورت محلول پاشی و ضد عفونی بذر، باعث شده است که روش­هایی نظیر استفاده از ارقام متحمل، تنظیم تاریخ ها و ردیف های کاشت به همراه سایر روش های غیر شیمیایی در کنترل بیماری از اهمیت فراوانی برخوردار شود. برای جلوگیری از مصرف بی رویه سموم شیمیایی، کاهش هزینه های تولید و معرفی رقم متحمل به بیماری در استان مازندران، این تحقیق با استفاد از تعداد 7 رقم و لاین حاصل از آزمایشات مقایسه مقدماتی که از نظر عملکرد و سایر خصوصیات زراعی نسبت به سایر ارقام برتری نشان داده اند، انتخاب و تحت شرایط مزرعه ای در برابر بیماری پوسیدگی ذغالی مورد ارزیابی قرارگرفتند. این لاین ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات زراعی بایعکلا در قطعه زمینی آلوده به اسکلروت­های قارچ عامل بیماری و دارای سابقه کشت کنجد به اجرا در آمد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که ارقام و لاین ها مورد بررسی دارای واکنش­های متفاوت نسبت به قارچ عامل بیماری هستند. در این آزمایش درصد بیماری با شمارش بوته های آلوده و سالم در لاین های مورد بررسی تعیین گردید. تجزیه واریانس داده های حاصل از درصد بوته­های آلوده به بیماری پوسیدگی ذغالی نشان داد که بین ارقام و لاین های مورد بررسی از نظر درصد بوته های آلوده اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود داشت. رقم های اولتان، چند شاخه ناز، لاین شماره 14، یکتا، لاین برتر، رقم محلی و تک شاخه به ترتیب دارای درصد بوته های آلوده به میزان 17، 25/5، 5/4، 75/3، 5/2، 1 و 1 به بیماری پوسیدگی ذغالی کنجد بودند.

واژه های كلیدی: کنجد، بیماری پوسیدگی ذغالی،M. phaseolinaو لاین ها.

• گیاه شناسی گیاه کنجد

کنجد گیاهی است یک ساله و متعلق به تیرهPedaliaceaeکه خیلی با تیرهScrophulariaceaeخویشاوندی دارد ، با این تفاوت که دارای تخمدان یک حفره ای با دو جفت (Parietel Placentas) بوده که در داخل و مرکز تخمدان نمو کرده و تولید دو حفره دروغی را می نماید. جفت در رشد و نمو بعدی خود ظاهراً یک تخمدان چهار تا حتی هشت حفره ای تشکیل می دهد. کنجد دارای ساقه های راست و کم و بیش همراه با شاخه های فرعی که پوشیده از کرک های غده ای می باشد. ساقه های کنجد شیاردار بوده و معمولا ارتفاع آنها بین 50 تا 150 سانتیمتر و در بعضی انواع خیلی بیشتر از این حد می رسند. برگ های قسمت تحتانی ساقه پهن و اغلب شکاف دار بوده و دارای حاشیه های مضرس می باشند، در حالی که برگ های فوقانی گیاه نیزه ای شکل هستند. برگها در روی دمبرگ بلند و سبز روشن قرار گرفته و معلق می باشند. برگهای قسمت تحتانی ساقه کنجد اغلب ریخته و آثار مشخصی از خود در روی ساقه باقی می گذارند. دمبرگ کنجد فاقد گوشوارک یا استیپول بوده و سطح فوقانی و تحتانی برگ را پرچین هایی (چین و چروک) تشکیل می دهند. گلهای کنجد بطور منفرد در روی دمگل خیلی کوچکی که از محل محور برگ تولید می گردد قرار گرفته و دارای یک یا دو نکتار (شهد گاه ) دائمی و فنجانی شکل در قاعده است.

دو برگــک گل (Bract) کوتاه و کشیده که از قاعده دمــگل درست از زیر شهد گاه بوجود می آیند، گلهای جوان را در بر می گیرند. این برگکهای گل در موقع رسیدن گلها می افتند. گلهای کنجد متقارن (Zygomorph) بوده و دارای دو لوله جام گل (Corolla tube) پنچ قسمتی است که رنگ آن سفید و درون لوله لکه های قرمز رنگی وجود دارند. بخش های کاسه گل (Calyx) کوتاه از قاعــده به هم پیــوسته و باریک ، نوک تیز و کرکـــدار می باشند. لوله جام گل (Corolla tube) بخصوص در سطح فوقانی پوشیده از کرک است. اندام های مذکر چهار عدد هستند که بطور جفت در مقابل لبه فوقانی لوله جام گل قرار گرفته که یک جفت آن کوتاه تر از جفت دیگر می باشد. اندامهای مذکر دارای رنگ سفید مایل به سبز می باشند و بساک ها (Anther) بوسیله میله بلندی به یک شکل منقار مانند کوتاه و متورمی منتهی می گردند. کنجد دارای تخمدان فوقانی بوده و هر تخمدان از هر حجره به هم پیوسته تشکیل شده است که گاهی حاوی چهار حفره نیز می باشد. میوه کنجد کپسولی است که بوسیله دو سوراخ انتهایی باز شده و مقطع آن راست گوشه (Rectangular) می باشد. در روی کپسول کنجد شیارهایی با یک منقار کوتاه سه گوش که در انتهای آن قرار دارد دیده می شود. طول هر کپسول کنجد به دو یا سه سانتیمتر رسیده و محتوی تعداد بی شماری بذر کوچک و تخم مرغی شکل است که از یک طرف باریک و در امتداد یک حاشیه آن خط بلندی قرار گرفته است. پوسته بذر ممکن است صاف یا مشبک (Reticulate) بوده و رنگ آن برحسب انواع مختلف ممکن است سفید، زرد، قرمز، قهوه ای تا سیاه تغییر نماید.

شکل1-1 گیاه کنجد

• تركیبات شیمیایی کنجد

روغن كنجد یكی از روغن های اشباع نشده و مفید برای بدن است که در آمریكای شمالی و كانادا به مقدار زیاد مصرف می شود، زیرا این روغن نه تنها كلسترول خونرا افزایش نمی دهد، بلكه آن را كاهش نیز می­دهد. كنجد دارای پروتئین، ویتامین های B ,D ,E و لسیتین (LECITHIN) می باشد. مقدار روغن آن در حدود 50% است. روغن كنجد مركب از حدود 70% اسیدهای چرب اشباع نشده مانند لینولئیك اسید، اولئیك اسید و مقداری اسیدهای چرب اشباع شده مانند اسید پالمتیك و آراشیدیك اسید می باشد.

• خواص مفید کنجد برای سلامتی بدن

کنجد یکی از قدیمی ترین گیاهان کشت شده توسط بشر در جهان است. دانه های کنجد بسته به شرایط آب و هوایی و نوع رقم دارای 45 تا 62 درصد روغن است. وجود آنتی اکسیدان سزامولین (Sesamolin) در روغن کنجد باعث دوام خوب آن می گردد. کنجد بعلت درصد بالای روغن و دارا بودن آنتی اکسیدان سزامولین ((Sesamolin یکی از مهمترین گیاهان دانه های روغنی در جهان بشمار می آید. از نظر طب قدیم ایران، كنجد گرم است. كنجد بسیار مغذی است و در اكثر كشورهای فقیر به عنوان جانشین گوشت بكار می رود. خواص مفید کنجد به شرح زیر است:

• برای چاق شدن و تقویت نیروی جنسی موثر است.

• برای رفع قولنج كنجد را آسیاب كرده و با سركه مخلوط كنید و به مقدار نصف وزن كنجد، مغز بادام پوست كنده را به آن اضافه كنید. سپس آنها را پودر كنید و هر روز به مقدار یك قاشق سوپ خوری از آن بخورید.

• كنجد گرفتگی صدا را از بین می برد.

• نرم كننده معده و روده است.

• كره كنجد كه در كانادا بنام تاهیتی معروف است و شبیه ارده می باشد، غذای خوبی برای رشد بچه هاست.

• برگ كنجد را اگر به سر بمالید، باعث رشد و سیاهی موی سر می شود.

• ارده نرم كننده معده و روده هاست.

• كنجد فشار خون بالارا كاهش می دهد.

• كنجد ضد رماتیسم است.

• برای رفع ناراحتی كیسه صفرا مفید است.

• دم كرده برگ كنجد، اسهال خونی را برطرف می كند.

• روغن كنجد برای رفع تنگی نفس، سرفه خشك و زخم ریه مفید است.

د) جعل………………………………………………………………………………………………………..23

ه) امضای سند توسط نماینده فاقد اختیار…………………………………………………………………23

بند دوم: اهلیت……………………………………………………………………………………………….25

بند سوم: موضوع معلوم و معین……………………………………………………………………………25

بند چهارم: مشروعیت جهت………………………………………………………………………………..26

گفتار چهارم: مدل ماهیت برات……………………………………………………………………………..26

فصل دوم………………………………………………………………………………………………………29

توصیف نکول…………………………………………………………………………………………………..29

مبحث اول: اقسام نکول……………………………………………………………………………………..29

گفتار اول: نکول در فقه……………………………………………………………………………………….29

بند اول: نکول از انجام تعهد………………………………………………………………………………….29

بند دوم: نکول از سوگند……………………………………………………………………………………..31

بند سوم: نکول از شهادت…………………………………………………………………………………..33

بند چهارم: نکول در عقود فضولی…………………………………………………………………………..34

بند پنجم: نکول از لعان……………………………………………………………………………………….34

گفتار دوم: نکول در قانون مدنی…………………………………………………………………………….34

گفتار سوم: نکول در کنوانسیون های ژنو و آنسیترال…………………………………………………….35

مبحث دوم: تعریف نکول………………………………………………………………………………………35

مبحث سوم: ماهیت نکول……………………………………………………………………………………36

گفتار اول: تمیز نکول برات با سایر انواع نکول………………………………………………………………36

گفتار دوم: تمیز نکول برات بمعنی الاخص………………………………………………………………….37

گفتار سوم: مدل ماهیت نکول……………………………………………………………………………….39

بند اول: انشایی بودن………………………………………………………………………………………..41

بند دوم: عمل یا واقعه حقوقی بودن………………………………………………………………………..45

بند سوم: غیر تشریفاتی بودن……………………………………………………………………………….49

بند چهارم: نوع عمل حقوقی…………………………………………………………………………………50

مبحث چهارم: اعتبار و نفوذ نکول…………………………………………………………………………….51

گفتار اول: عیوب اراده………………………………………………………………………………………….51

گفتار دوم: اهلیت………………………………………………………………………………………………53

گفتار سوم: نمایندگی…………………………………………………………………………………………53

گفتار چهارم: موضوع معین……………………………………………………………………………………56

بند اول: موضوع نکول………………………………………………………………………………………….56

بند دوم: توافق بر اسقاط نکول……………………………………………………………………………….58

گفتار پنجم: جهت مشروع…………………………………………………………………………………….60

بخش دوم……………………………………………………………………………………………………….61

آثار نکول…………………………………………………………………………………………………………61

فصل اول………………………………………………………………………………………………………..64

حقوق دارنده برات……………………………………………………………………………………………..64

مبحث اول: حقوق دارنده برات تا سررسید…………………………………………………………………65

گفتار اول: حقوق دارنده برات در صورت نکول………………………………………………………………65

بند اول: درخواست ضامن توسط دارنده برات و آثار آن……………………………………………………66

بند دوم: درخواست پرداخت وجه برات……………………………………………………………………..67

گفتار دوم: حقوق دارنده برات مقبول عنه در صورت عدم تأدیه برات های مقبول عنه دیگر همان محال علیه…68

گفتار سوم: حقوق دارنده برات در صورت ورشکستگی مسؤولان سند………………………………..69

بند اول: حق دارنده در برابر مسؤولین ورشکسته………………………………………………………..70

بند دوم: حقوق دارنده در برابر مسؤولان غیر ورشکسته………………………………………………..70

مبحث دوم: حقوق دارنده برات در سررسید………………………………………………………………72

گفتار اول: برات رجوعی……………………………………………………………………………………..72

گفتار دوم: اقامه دعوای دارنده……………………………………………………………………………..76

بند اول: خواندگان دعوای دارنده……………………………………………………………………………76

بند دوم: مسئولیت تضامنی مسئولان…………………………………………………………………….77

الف) ضمان در اسناد تجاری………………………………………………………………………………..77

الف-1) شرط تحقق مسؤولیت تضامنی…………………………………………………………………..77

الف-2) ذی نفع مسؤولیت تضامنی………………………………………………………………………..78

الف-3) ترتیب مراجعه به مسئولان سند…………………………………………………………………..80

گفتار سوم: تأمین خواسته………………………………………………………………………………….82

فصل دوم………………………………………………………………………………………………………84

وظایف دارنده برات……………………………………………………………………………………………84

مبحث اول: ارائه برات قبل از نکول………………………………………………………………………….85

گفتار اول: اخذ قبولی………………………………………………………………………………………..85

بند اول: اخذ قبولی برات به رؤیت یا به وعده از رؤیت……………………………………………………85

بند دوم: معافیت از ارائه برات برای اخذ قبولی…………………………………………………………..86

بند سوم: مکان ارائه…………………………………………………………………………………………86

بند چهارم: اثر ارائه ناصحیح…………………………………………………………………………………87

گفتار دوم: انجام تشریفات قانونی در صورت نکول برات………………………………………………….87

بند اول: لزوم واخواست……………………………………………………………………………………..88

بند دوم: مراحل واخواست نکول……………………………………………………………………………90

الف) محل اعتراض نامه……………………………………………………………………………………..90

ب) شکل اعتراض نامه………………………………………………………………………………………90

ج) مهلت اعتراض نامه………………………………………………………………………………………90

د) تعداد نسخ اعتراض نامه…………………………………………………………………………………91

ه) ابلاغ اعتراض نامه………………………………………………………………………………………..92

مبحث دوم: ارائه برات جهت اخذ وجه برات و عدم پرداخت برات………………………………………92

گفتار اول: ارائه برات جهت اخذ وجه برات………………………………………………………………..93

بند اول: مهلت ارائه…………………………………………………………………………………………93

بند سوم: مکان ارائه………………………………………………………………………………………..94

بند چهارم: اثر عدم ارائه صحیح……………………………………………………………………………95

گفتار دوم: انجام تشریفات قانونی در صورت عدم پرداخت……………………………………………..96

بند اول: واخواست عدم تأدیه……………………………………………………………………………..97

الف) لزوم واخواست عدم تأدیه……………………………………………………………………………97

ب) مهلتاعتراض عدم تأدیه………………………………………………………………………………98

ج) آثار عدم واخواست………………………………………………………………………………………98

گفتار سوم: ارسال اطلاعیه………………………………………………………………………………..99

گفتار چهارم: اقامه دعوای مطالبه وجه برات……………………………………………………………101

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………102

منابع…………………………………………………………………………………………………………103

چکیده

در ابتدای بحث ثابت شد که بهتر است ماهیت برات را ترکیبی از چند عقد محسوب کنیم و مشکلات راجع به عقد بودن آن را با مدل مرحوم نائینی توجیه کنیم که عناوین در برات همچون بعضی از نهادهای حقوقی عنوان ثانوی قهری اخذ شده اند و نیازی به قصد نتیجه نخواهند داشتو بر این اساس به سراغ ماهیت نکول و آثار آن برویم.

از بررسی مواد قانون تجارت راجع به نکول برات به این نتیجه رسیدیم که نکول برات در نظر قانون گذار به معنای خاص به کار رفته است و شامل نکول مصرحه و قبولی مشروط و امتناع از قبول نکول برات گیر می باشد و بر اساس مدل مرحوم نائینی (ره) این عنوان نیز هم چون سایر عناوین در برات، عنوان ثانوی قهری محسوب شده و اعتراض نکول علت مبقیه ی این حادث حقوقی می باشد؛ بنابراین این عنوان انشایی بوده و ایقاع محسوب می گردد؛ بنابراین نیازمند بررسی ماده 190 قانون مدنی راجع به این ایقاع غیر تشریفاتی هستیم و عناصر قصد و رضا و موضوع و جهت مشروع و اهلیت ناکل مورد بررسی قرار می گیرد و سپس در فصل دوم به آثار نکول برات پرداخته شد و به پاسخ های فرضیه ها رسیدیم کهدارنده برات در صورت نکول دارای حقوق و تکالیفی می گردد که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد: دین مؤجل به حال تبدیل می شود، تمامی امضا کنندگان سند در مقابل وی مسئولیت تضامنی دارند، اقدام جهت تنظیم اعتراض نکول و دیگر تشریفات قانونی، رعایت مواعد قانونیزمان جهت اخذ وجه و غیره. ماهیت نکول عمل حقوقی انشایی غیر تشریفاتی است و ماهیت نکول با سایر انواع نکول (نکول در عقد فضولی، قسم، شهادت، لعان و نکول از انجام تعهد) متفاوت است به دلیل آنکه سایر انواع نکول انشایی نیستند و نکول برات انشایی و عمل حقوقی است.

الف) مقدمه

هرچند سند برات عملاً در روابط تجار مهجور واقع شده است اما مطالعه دقیق آن و تمرکز در اصول و مقررات جذاب آن، هرچه بیشتر ما را به سمت منظور قانون گذاران دهه اول و دوم قرن اخیر راجع به سایر نظرات حقوقی می کشاند به طوری که گاهی اوقات از دقت نظر این قانون نویسان به شگفت می آییم.

اما راجع به نکول برات تقریباً می توان گفت که هیچ کس سخنی در ماهیت آن نرانده است و این سکوت شاید به دلیل اغنایحقوق دانان از این ماهیت بوده است. در نوشته های فقها نیز هیچ فقیهی به ماهیت نکول در تمام عرصه ها نپرداخته است؛ به طوری که نگارنده راجع به این مطلب با مشکلات زیادی مواجه بود و لازم بود از خود سؤال و جواب هایی را پیرامون این مطلب طرح کند تا مطلب روشن گردد؛ زیرا ماهیت نکول فرع بر ماهیت برات و اصول حاکم بر آن می باشد و اگر نتوان ماهیت درستی از برات و اصول حاکم بر آن ارائه داد نمی توان از ماهیت نکول سخنی گفت.

برات دارای احکام ضعیف، فراوان و پیچیده ای است که همه آن ها در جهت اهداف پیش گفته مقرر شده اند. تعدد و پیچیدگی های این احکام سبب شده است تبیین ماهیت حقوقی برات به گونه ای که بتواند این احکام را توجیه و مدلل نماید بسیار دشوار گردد، تا آنجا که برخی از نویسندگان تلاش برای تبیین کامل ماهیت این تأسیس حقوقی را کاری بی ثمر قلمداد نموده اند. تعدد نظریات مختلف ابرازی از سوی حقوقدانان کشورهای مختلف و نقض و ابرام های این نظریات در بین حقوقدانان مؤید این معناست.

تبیین صحیح ماهیت حقوقی برات از آن جهت دارای اهمیت است که اولاً موجب درک و فهم آسان احکام غامض و متعدد حاکم بر آن می گردد ثانیاً در رفع تعارض این احکام بسیار مؤثر است ثالثاً در موارد اجمال و یا سکوت قانون همچون نکول برات به راحتی می توان حکم صحیح را برمبنای آن استنباط نمود.

آنچه از مجموع استقرائات صورت گرفته در نظریات ابرازی در مورد تبیین اصول و احکام حاکم بر برات می توان احصا نمود این است که حقوق دانان در برخورد با پیچیدگی های احکام برات نوعاً این اصول و احکام را خلاف اصول و قواعد مدنی (به طریق اولی قواعد فقهی) توصیف نموده اند و این تخلف سامانه ها و نهادهای حقوق مدنی را ناشی از ناکارآمدی حقوق مدنی در تعلیم نیازهای دنیای تجارت دانسته اند.

به دیگر سخن آنان در تحلیل حقوقی این احکام صرفاً آن ها را ناشی از الزامات دنیای تجارت دانسته و لهذا نوعاً چهره ای خلاف قاعده و استثناییبر اساس مبانی حقوق مدنی و فقه برای اسناد براتیایجاد کرده است. به نظر ما این امر ناشی از عدم ارائه تبیین صحیح از ماهیت حقوقی برات و بالنتیجه ماهیت نکول برات است به این سبب این تحقیق وجهه همت خود را تلاش برای تبیین ماهیت حقوقی برات و ارائه مدل درست و صحیح در توجیه قواعد آن و سپس ماهیت نکول برات بر اساس آن قرار داده است تا برمبنای آن بتوان تحلیل صحیحی از آثار و اصول حاکم بر برات ارائه نمود و در موارد اجمال و فقدال نصوص قانونی حکم صحیح را استنباط نمود. اما راجع به ماهیت برات به علت مبنایی بودن و این که موضوع علی حده ای نسبت به این تحقیق محسوب می شود بسیار مختصر به آن پرداخته شده است.

ب) تعریف مساله و بیان سؤالهای اصلی تحقیق:

بحث آثار مترتب بر ن‍ک‍ول در برات با وجود «مبتلا به بودن» آن در کتب حقوقی به طور مستقل پرداخته نشده است؛ از آنجا که بحث مورد نظر جزء موضوعات مورد اختلافی بین حقوق دانان است لذا بر آن هستیم که مبانی و استدلال های ارائه شده را مورد بررسی قرار داده و با پذیرش نظریه ی موجه آن را در حقوق ایران تحلیل کرده و با استفاده از تحلیل ها و راه حل ها و بهره گیری از دیدگاه های حقوق دانان ایرانی به حل هر چه بهتر و مناسب تر کردن این گونه مسائل بپردازیم و از آنجا که این موضوع دارای سابقه ی طولانی در حقوق خارج می باشد لذا درای‍ن ت‍ح‍قی‍ق اب‍ت‍دا ب‍ا م‍ب‍ن‍ا ق‍رار دادن ق‍ان‍ون ت‍ج‍ارت ای‍ران راه ح‍ل ه‍ای موج‍ود در ک‍ن‍وان‍سی‍ون ه‍ای م‍ت‍ح‍دال‍ش‍ک‍ل ژن‍و راج‍ع ب‍ه ب‍رات و س‍ف‍ت‍ه م‍ص‍وب ۱۹۳۰ و ب‍رات و س‍ف‍ت‍ه بین ال‍م‍ل‍لی م‍ص‍وب ۱۹۸۸ کنوان‍سی‍ون ح‍ق‍وق ت‍ج‍ارت بی‍ن ال‍م‍ل‍ل س‍ازم‍ان م‍ل‍ل م‍ت‍ح‍د (آن‍سی‍ت‍رال ) ب‍ه ع‍ل‍ت اه‍می‍ت بی‍ن ال‍م‍ل‍لی آن‍ه‍ا و ح‍ق‍وق کامن لا ب‍ه ع‍ل‍ت ای‍ن‍ک‍ه م‍ق‍ررات ف‍وق را م‍ورد پ‍ذی‍رش ق‍رار ن‍داده اس‍ت م‍ورد ت‍ج‍زی‍ه و ت‍ح‍لی‍ل ق‍رار خواهد گرفت و در ن‍ه‍ای‍ت س‍عی خواهد ش‍د ب‍ات‍وج‍ه ب‍ه م‍وارد ف‍وق راه ح‍ل های م‍ن‍اس‍بی اتخ‍اذ گ‍ردد. سوال های تحقیق عبارتند از:

1) دارنده برات در صورت نکول دارای چه حقوق و تکالیفی می باشد؟

2) ماهیت نکول برات چیست؟

3) آیا نکول برات با سایر انواع نکول متفاوت است؟

ج) سابقه و ضرورت انجام تحقیق: