SPSS
نسخه شماره 19 بهره گرفته شد. پیش از تعیین روش آماری مناسب برای تحلیل، فرضیهی نرمال بودن
مشاهدات به صورت توصیفی با استفاده از رسم نمودار احتمال نرمال و نمودار هیستوگرام و همچنین به
صورت استنباطی با استفاده از آماره کلموگروف- اسمیرنف، بررسی میشود. برای تجزیه و تحلیل مشاهدات
و بررسی تایید یا رد فرضیات تحقیق ازروش های آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است.
نتیجه بررسی فرضیه اول تحقیق حاکی ازعدم وجود ارتباطی معنی دار بین متغیر مستقل طول دوره تبدیل
وجه نقد و متغیر وابستهنسبت بازده نرخ بازدهحقوق صاحبان سهاممیباشد. اما نتیجه بررسی فرضیه دوم
نشان داد که به بن طول دورهتبدیل وجه نقدو نرخبازده داراییهارابطه معنی دار وجود دارد.
مقدمه
بسیاری از شرکتهای مطرح در سرتاسر دنیا میزان قابل توجهی از دارایی های خـود را در
قالب موجودی نقد، معادلات نقدی و اوراق بهادار قابل معامله نگهداری میکنند.

اما در این میان آنچه که برای سهامداران از اهمیت زیادی برخوردار است این است که آیـا
نگهداری مبلغ قابل توجهی موجودی نقد منجر به افزایش عملکرد شرکت میشود یا خیر؟ به بیـانی
دیگر آیا نگهداشت انبوه وجه نقد،ثروت سهامدارانرا افزایش میدهد یا خیر؟برای پاسخ به سـوال
فوق باید آثار چرخه تبدیل وجه نقد چنین شرکتهایی را مورد بررسی قرار داد.
ارزیابی و عملکرد شرکتها همواره مورد توجه سهامداران، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان
مالی، نظیر بانکها و مؤسسات مالی، بستانکاران و به خصوص مدیران بوده است. ارزیابی عملکـرد
از لحاظ مالی با دو شاخص قدرت نقدینگی و سودآوری تعیین مـیشـود. سـودآوری بـه اصـطلاح
علامت مریض نبودن بنگاه اقتصادی و قدرت نقدینگی، علامت ادامه حیات بنگـاه اقتصـادی اسـت.

ترازنامھ ای. این دو رویکرد به دو شیوه کاری مھم در تحقیقات حسابداری در زمینه محافظه
کاری مبدل شده اند. در این پژوھش ما به بررسی ارتباط بین ٢ معیار ارزیابی محافظه كاری كه
یكی از دیدگاه ترازنامه ای و دیگری از دیدگاه سود و زیانی می باشد.
جامعه آماری این پژوھش شامل ٩٠٠ تکرش-سال میباشد، بدین ترتیب كه از بین کلیه
تکرشھای پذیرفته شده در بورس اوراق بھادار تھران تعداد ٩٠ شرکت طی ١٠ سال در قلمرو
زمانی بین سالھای ١٣٧٨ ات ١٣٨٧ بعنوان نمونه برگزیده شدند.
جھت بررسی و ارتقای دقت در انجام آزمونھای فوق از فرم نرم افزاری آماری Eviews ٦
و Minitab ١٥ استفاده میشود. رگرسیون حداقل مربعات معمولی (OLS)، منجر به نتایج
ا ریب و برآورد نادرستی از ضرایب پارامترھا میشود، لذا در این پژوھش برای آزمون
فرضیه ھا از مدل پانلی استفاده میشود كه رگرسیون دادهھای پانل، مدل اثرات ثابت یا تصادفی و
روش حداقل مربعات پانل (PLS) برای آزمون فرضیات استفاده شده است.
نتایج آزمون فرضیات پژوھش نشان می دھد كه ارتباط منفی و معنا داری بین معیار سود و
زیانی و معیار ترازنامه ای محافظه كاری وجود دارد و علت وجود این ارتباط منفی ناشی از
اقلام تعھدی تشكیل دھنده سود می باشد و نه اقلام نقدی آن.
مقدمه
در دنیای امروز کشورھا در معرض جھانی شدن اقتصاد، عضو و بخشی از آن شده اند.
یکی از جنبه ھای با اھمیت در جھانی شدن اقتصاد، سرمایه گذاران (ھم در سھام و ھم در اوراق
بدھی) ھستند که دیگر نه فقط در بازارھای محلی و بومی سرمایه گذاری نمیکنند بلکه سرمایه

گذاریھای سودآور را در مقیاس جھانی جستجو مینمایند.
توجه به این تغییرات ما را به سوی رشد نمایی فرصتھای سرمایه گذاری ھدایت مینماید که
نیاز سرمایه گذاران را برای بدست آوردن اطلاعات سودمند دو چندان میدنک. اطلاعات برای
آنالیز (تحلیل) و محک زدن جھت انتخاب جایگزین ھای سرمایه گذاری و برای اتخاذ تصمیمات
اقتصادی و اینکھ چھ شرکتی جھت سرمایھ گذاری انتخاب شود، مورد استفاده قرار میگیرد.
پشتوانه ھر تصمیم آگاھانه، مجموعھای از اطلاعاتی است که در زمینه مورد تصمیمگیری کسب
یمشود. این اطلاعات چنانچه واقعیات را منعکس نسازند، اثرات سویی بر روی تصمیماتی
خواھند داشت که از سوی استفاده کنندگان آنھا اتخاذ میشود. بنابراین به منظور حفظ حقوق این
استفاده کنندگان نیاز به وجود مراجعی است که با نظارت بر فعالیتھای تھیه کنندگان اطلاعات و
بکارگیری مکانیزمھای کنترلی مرتبط با موضوع، امکان اتخاذ تصمیمات نادرست را کاھش
دھند.
سیستمھای اطلاعاتی یکی از ارکان مھم جامعه امروز است. اطلاعات مالی نیز جز لاینفک

حسابرسی اینگونه معاملات مشکل است زیرا دارای ریسک بالای بالقوهای در حسابرسی میباشند.
در این تحقیق رابطه بین معاملات بااشخاص وابسته و عملکرد شرکت با تاکید بر متغیرهای حاکمیت
شرکتی با استفاده از دادههای 90 شرکت پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی
1390 -1386 مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق از نسبت تعداد اعضای غیرموظف هیئت مدیره
به کل اعضا و عضویت یا عدم عضویت مدیرعامل در هیئت مدیره به عنوان متغیرهای حاکمیت
شرکتی استفاده شد.
نتایج نشان داد که بین معاملات با اشخاص وابسته وبازده داراییهارابطه معنیدار وجود دارد. نتایج
همچنین نشان داد که با وارد کردن متغیرهایحاکمیت شرکتیبه مدل، قدرت توضیحدهندگی مدل
افزایش و تاثیر منفی معاملات با اشخاص وابسته بر عملکرد، کاهش مییابد.
مقدمه
معامله با اشخاص وابسته از ویژگیهای معمول فعالیتهای تجاری است. برای مثال برخی واحدهای
تجاری بخشی از فعالیتهای خود را از طریق واحدهای تجاری فرعی، مشارکتهای خاص و
واحدهای تجاری وابسته انجام میدهند. معامله با اشخاص وابسته میتواند بر وضعیت مالی، عملکرد
مالی و انعطافپذیری مالی واحد تجاری تأثیرگذار باشد (اشخاص وابسته ممکن است معاملاتی انجام
دهند که اشخاص غیروابسته انجام نمیدهند). تحقیقات صورت گرفته نشان میدهد که وجود
معاملات با اشخاص وابسته، جزء مواردی است که میتواند منجر به دستکاریهای مدیریت یا تجدید
ارائه در رابطه با اطلاعات مالی گردد. اینگونه معاملات گوناگون هستند و اغلب شامل معاملات
پیچیدهای بین بنگاه و مدیران اصلی، مدیران ارشد اجرایی، مالکان و واحدهای تجاری وابسته به آن

واحد میباشند
با توجه به اینکه افشا و حسابرسی معاملات با اشخاص وابسته، یکی از چالشهای اخیر اغلب
شرکتها و حرفه حسابداری است، بنابراین در این تحقیق تاثیر معاملات با اشخاص وابسته بر
عملکرد شرکت با توجه به متغیرهای حاکمیت شرکتی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق
بهادار تهران مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
مسأله پژوهش
اکثر شرکتها و واحدهای تجاری تمایل بههموارسازی سوددارند. در واقع هموارسازی سود به معنی
تلاش مدیران شرکت در راستای تعدیل نوسانهای سودهای تحقق یافته شرکتشان است. بر این اساس
در صورتیکه عملکرد جاری شرکت ضعیف باشد، مدیران به هموارسازی سود از طریق افزایش
تعهدات تمایل دارند و سودهای آتی را به عاریه میگیرند و در صورتیکه عملکرد جاری شرکت
خوب باشد مدیران تمهیدات کاهنده سود را انتخاب کرده و سود را برای دوره آتی ذخیره میکنند.
مدیران شرکت، یا با هدف گرفتن پاداش، یا با هدف حفظ موقعیت شغلی خود دست به این کار

شرکت ها به عنوان واحدهای اقتصادی به دنبال سودآوری و دستیابی به ثروت بیشترمی باشند که برای دستیابی به این موارد
دست به انجام فعالیتهای اقتصادی می زنند شرکتهاعلاوه بر انجام فعالیت های اقتصادی َمجبور به گزارشگری مالی در
مورد نتایج فعالیت های خود می باشند .در انجام فعالیت ها سعی در کاهش هزینه ها و افزایش درآمدها و کنترل منابع
نقدی و بدهی ها و….می باشند و تلاش میکنند گزارشگری مالی خود را در جهتی هدایت نمایند که موجب گمراهی تفسیر
کنندگان از صورت های مالی و انتقال ثروت به خارج از شرکت نشود، اطلاعات تاریخی مربوط به جریانهای نقدی می
تواند در قضاوت نسبت به مبلغ ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریانهای نقد آتی به استفاده کنندگان صورتهای مالی
کمک کند است. تحلیل گران و دیگر استفاده کنندگان اطالعات مالی اغلب به طور رسمی یا غیر رسمی مدل هایی را برای
ارزیابی و مقایسه ارزش فعلی جریانهای وجه نقد آتی به کار می برند. اطلاعات تاریخی مربوط به جریان وجه نقد می تواند
جهت کنترل میزان دقت ارزیابیهای گذشته مفید واقع شوند و رابطه بین فعالیتهای واحدهای تجاری و دریافتها و
پرداختهای آن را نشان دهد.
بیان مسأله
بی شک هر کار تحقیقاتی بر خواسته از یکسری علل و انگیزههایی است که به عنوان نیروی محرکه محقق شناخته می
شود و به عبارت دیگر عامل اصلی در جهت نیل به اهداف تحقیق که همان دالیل و انگیزه های اولیه انتخاب در موضوع
تحقیق است که به عنوان پشتوانه قوی برای محقق و تحقیق مطرح بوده و انجام یک کار تحقیقاتی را ممکن می سازد.

پیش بینیجریان های نقدیوتغییرات آن به عنوان یک رویداد اقتصادی ، از دیرباز مورد عالقه سرمایه گذاران ، مدیران
،تحلیلگران مالی واعتبار دهندگان مالی بوده است .این توجه ناشی از استفاده ازجریان های نقد در مدل های ارزشیابی
سهام، ارزیابی توان پرداخت( سود سهام ، بهره و سایر تعهدات )،ارزیابی ریسک، ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و
مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روش های حسابداری توسط پیش بینی جریان های نقدی و تغییرات آن به عنوان
یک رویداد اقتصادی، از دیرباز مورد توجه پژوهشگران،مدیریت و استفاده از جریان های نقدی جهت اتخاذ تصمیمات
سودمند و مرتبط با مدل های تصمیم گیری است . حال اگر بتوان جریان های نقدی را به نحو مناسبی پیش بینی کرد، بخش
درخورتوجهی از نیازهای اطلاعات مرتبط با جریان های نقدی تأمین خواهد شد. هدف اولیه گزارشگری مالی، فراهم
آوردن اطلاعات است که به سرمایه گذاران در ارزیابی مبلغ، زمان بندی و ریسک جریان های نقد آتی کمک کند. هرچند،
اطلاعاتی که بیشترین سودمندی را در ارزیابی جریان های نقد آتی دارند، بحث برانگیز است .برخی از تحلیل گران و
سرمایه گذاران ادعا می کنند که جریان های نقد معیار اصلی ارزیابی است.(ایزدی نیا، قوچی فرد و حمیدیان، 1931)
دور نمای آتی دریافت های نقدی ، از توانایی واحد تجاری برای تامین وجه نقد کافی به منظور تسویه تعهدات در سررسید
ونیز دیگر نیازهای نقدی عملیاتی ، سرمایه گذاری مجدد در عملیات ، پرداخت سود تقسیمی و همچنین طرز تلقی سرمایه

شکل اقتصاد ، صورتی جهانی و همه گیر به خود گرفته و از دارایی ها ودرآمدهای نامحسوس ، پیچیده ونامشهودی شکل یافته ، که به نحوی خاص به یکدیگر و درهم تنیده شده اند. فرایندها و ابزاری که زمینه افزایش بهره وری و پیشرفت اقتصادی را فراهم می آورند . براساس این تعریف ، به وضوح روشن است که مدیریت ، برنامه ریزی و نظارت بر شناسایی ، تخصیص و سنجش دارایی های نامشهود وسرمایه فکری بنگاه ها ، شاخصی مهم در تعیین توان رقابتی بنگاه ها برای بقا و رشد در اقتصاد جدید است . بررسی روندها و آمارهای اقتصادی نیز بر صحت این گفته اذعان دارند ، چنان که بررسی های انجام گرفته از پانصد شرکت در بین سال های 1982 تا 1992 میلادی، نشان از رشد سهم ارزش دارایی های نامشهود از 38 درصد به 62 درصد در میزانارزش بازاردارد . توجه به این موضوع در اواخر دهه ی نود میلادی ، سرمایه گذاری بر توسعه ی دارایی های نامشهود شامل : تحقیق و توسعه ، فرآیندها ونرم افزار کسب وکار ، کسب علامت های تجاری ، آموزش پرسنل و…، را به رقمی معادل یک تریلیون دلار – به تقریب برابر با کل سرمایه گذاری بخش تولید سرمایه های فیزیکی – رسانیده است . به این منظور ، برآورد و سنجش میزان تاثیرسرمایه فکریدر فرآیندهای اقتصادی وضع موجود سازمان ، یکی از روش های شناخت نقاط ضعف و تعیین راهبردهای لازم برای کمک به تصمیم گیری مدیران خواهد بود . از طرف دیگر با توجه به اینکه تعیین میزان سرمایه مورد نیاز ، به عنوان یکی از اجزای اصلی فعالیت های تولیدی ، از اهمیت بسزایی برخوردار است ، می توان دریافت که شناساییسرمایه های فکریو نامشهود موجود سازمان، در شناخت فاصله تا وضع مطلوب و تعیین نیازهای سرمایه ای و اتخاذ رویه های بهینه ، برای توسعه و رشد در آینده ی بنگاهها بسیار مهم و موثر خواهد بود .
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم و به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را بیان می کنیم.
چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است در این فصل آورده شده و در ادامه به مدل تحلیلی و فرضیه های تحقیق نیز اشاره شده است. در پایان این فصل تعاریف واژه ها و اصطلاحات آمده است.
2-1 بیان مسئله
با سیر جوامع از عصر صنعتی به عصر اطلاعات اهمیت سرمایه فکری افزایش یافته است . این اهمیت را می توان برخاسته از عواملی چون انقلاب فناوری اطلاعات , اهمیت فزاینده دانش واقتصاد دانایی محور و تاثیر ابداع وخلاقیت به عنوان عنصر تعیین کننده رقابت دانست.[2] در دوره صنعتی بهای اموال ماشین آلات و تجهیزات و مواد خام به عنوان عناصر کارآمد واحد تجاری محسوب می شدند، در حالی که در عصر اطلاعات استفاده کارا از سرمایه فکری است که موفقیت یا شکست واحد تجاری را تعیین می کند . سرمایه فکری شامل آن بخش از کل سرمایه یا دارایی شرکت است که مبتنی بر دانش بوده و شرکت مالک آن به شمار می رود .
در جوامع دانش محور کنونی بازده سرمایه های فکری به کار گرفته شده بسیار بیش تر از بازده سرمایه های مالی به کار گرفته شده اهمیت یافته است . این به آن معنی است که در مقایسه با سرمایه های فکری، نقش و اهمیت سرمایه های مالی در تعیین قابلیت سود آوری پایدار کاهش چشمگیری یافته است .به دلیل افزایش اهمیت نسبی سرمایه های فکری (به عنوان مهم ترین بخش از سرمایه های کل شرکت) در سود آوری پایدار و مستمر وبلندمدت، اکثر شرکتها درپی یافتن جواب هایی مناسب برای این سوال هستند :
از لحاظ آماری آیا رابطه معنی داری میان میزان سرمایه های فکری و عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار وجود دارد ؟
و آیا استفاده از این مدل می تواند منجر به کسب سود خالص بالاتر برای شرکت ها شود؟ و آیا استفاده از مدل سرمایه ی فکری می تواند به سهامداران و سرمایه گذاران جهت تصمیم گیری های آینده مورد استفاده قرار گیرد؟
3-1 بیان ضرورت تحقیق