مطالب ارائه شده در این فصل عبارتند از: كانی شناسی كانی های گروه sio2 ، شرایط تشكیل كانی های
گروه sio2 و معادن سیلیس ایران می باشد.
فصل سوم: در فصل سوم درباره كاربرد كانیهای گروه sio2 و روشهای فرآوری سیلیس در جهان و … كه
در مورد هر یك به تفضیل مطالبی ارائه شده است.
فصل چهارم: در این فصل نتایج حاصل از مطالعاتی كه به منظورشناسایی هر چه بیشتر خوراك كارخانه
سیلیس البرز (سنگ سیلیس معدن كیسه جین) انجام گردید، ارائه شده است. این مطالعات شامل ، مطالعات
زمین شناسی و ژنز ، مطالعات و نتایج ماكروسكوپی و میكروسكوپی، مطالعه
درجه آزادی كانی ها، مطالعه تركیب شیمیایی، مطالعه تاثیر میزان رقت خوراك بر روی قابلیت خردایش آن و
نهایتا مطالعه تاثیر میزان رقت خوراك بر روی میزان سایش بار خرد كننده و جدار داخلی آسیاهای میله ای
می باشد .
– در بخش دوم از فصل چهارم به معرفی دستگاه و تجهیزات كارخانه سیلیس البرز پرداخته و
فلوشیتهایی از قسمتهای مختلف كارخانه اعم از ( سنگ شكنی ، سالن تولید، سالن آرایش ) ارائه شده
است. همچنین بعد از معرفی واحدهای مختلف كارخانه، نحوه و چگونگی فرآیند تولید در این
واحدها تشریح شده است.
3- فصل پنجم : در این فصل بعد از بحث و نتیجه گیری برای افزایش بهره وری كارخانه سیلیس البرز
پیشنهادهایی برای اصلاح فرایند تولید و افزایش راندمان و كارایی دستگاههای مذكور ارائه شده
است.

اهداف كلی و فرعی تحقیق:
بررسی عوامل مؤثر و ارائه راهكارهای اجرائی برای افزایش بهره وری خط تولید، كارخانه سیلیس البرز از
اهداف كلی این تحقیق بوده و از تحقیقات فرعی این پروژه می توان به موارد زیر اشاره كرد:
دستیابی به حداكثر كیفیت ممكن در محصول ، كاهش مشكلات بازار یابی و فروش محصول. افزایش
راندمان دستگاهها و استفاده از حداكثر ظرفیت آنها، كاهش ساعات توقف خط تولید . كاهش استهلاك
تجهیزات و تلفات انرژی و ضایعات مواد اولیه و بهینه كردن باطله های كارخانه .
2-1 ) پیشینه تحقیق :
تحقیقی درباره سیلیس به علت كاربرد و موارد مصرف آن در صنعت پیشینه تاریخی فراوانی دارد، امروزه در
جوامع پیشرفته موارد مصرف سیلیس در ریخته گری و صنایع درجه دوم جای خود را به مصرف سیلیس
برای تولید شیشه می دهد با افزایش جمعیت و بالا رفتن سطح زندگی تقاضا برای كالاهای مرغوبتر و ارزانتر
روز به روز افزایش می یابد. در این میان تولید كنندگانی می توانند در صحنه رقابت پیروز باشند كه بتوانند
كالاهایی با كیفیت و كمیت و قیمت پایین تولید كنند از طرفی چون مشخصات مواد اولیه مستقیما در

(مغناطیس سنجی و رادیومتری) وسنجش از دور( تصاویر لندست و آستر) و داده هـای لیتوژئوشـیمیایی،
وجود آنومالی و کانی سازی عناصر پرتوزا در آنومـالی 2 ناریگـان مـشخص شـود. بـرای ایـن منظـور ابتـدا
مطالعات سنجش از دور و پردازش تصاویر ماهواره ای . انجام گرفت از پردازش تصاویر مـاهواره ای منـاطق
+ دگرسانی و مستعد کانی سازی با استفاده از ترکیب های رنگی در تصاویر آستر و ETM
مشخص گردیـد.
از اطلاعات ژئوفیزیک و تفسیر داده های رادیومتری نقاط با پرتوزایی بالا تعیین شدند، همچنین با استفاده
از داده های مگنتومتری نحـوه قـرار گیـری تـوده نفـوذی در عمـق مـشخص شـد . جهـت بررسـی هـای
ژئوشیمیایی از منطقه مورد مطالعه حدود 80 نمونه بـصورت لیتوژئوشـیمیایی برداشـت شـد. بـرای نرمـال
سازی داده های ژئوشیمیایی از روش های آماری تک متغییره و چند متغییره استفاده شـد کـه روش تـک
متغییره شامل روش سنتی و روش چند متغییره شامل بررسی جداول همبستگی عناصر و تجزیه و تحلیـل
آنالیز خوشه ای بود. پس از نرمال سازی داده ها نقاط دارای بی هنجاری ژئوشیمیایی برای عناصر مختلـف
مشخص شد که محدوده از لحاظ اورانیوم دارای آنومالی 62 ppm و توریم فاقد پتانسیل می باشد . سرانجام
چنین نتیجه گرفته شد که میزان عناصر پرتوزا در واحدهای پیروکلاستی که در جنوب محـدوده گـسترش
،بیشتری دارند دارای اهمیت بیشتر به لحاظ ادامه اکتشافات برای عنصر اورانیوم می باشد.

2
مقدمه:
روش های شناسایی و اکتشافی سنجش از دور، ژئوفیزیک و ژئوشیمی، روش هایی هستند که نسبت
به روش های حفاری بسیار ارزانتر و کم هزینه تر می باشند، بنابراین انجام این روش ها قبل از حفاری، در
بسیاری موارد باعث کاهش ریسک های سرمایه گذاری و هزینه عملیات اکتشافی می شـود. بررسـی هـای
سنجش از دور به دلیل دید وسیع و یک پارچه و محدوده های طول موجی مختلـف، از بهتـرین روش هـا
در پی جویی کانسارها است. با استفاده از این داده ها می توان خطواره ها، شکستگی ها و نیز دگرسانی ها
را تعیین کرد . البته با توجه به خصوصیت این روش بایستی ویژگی هـای مـرتبط بـا حـض ،ور کانـسارها در
سطح زمین رخنمون داشته باشد.

روش های ژئوفیزیکی نیز یکی از روش های مفید در اکتشاف کانسارها است که می تـوان آنهـا را در
زمین، دریا یا هوا انجام داد . در مناطقی که وسعت زیادی دارند غالبا از روش هوابرد استفاده می شود، زیرا
این روش خیلی سریع و با دقت بیشتر انجام می گیرد و مهمتر اینکه هزینه پروژه را تا حد امکـان کـاهش
می دهد. از داده های ژئوفیزیک مغناطیس سنجی و رادیومتری هوابرد در تعیـین منـاطق دارای اورانیـوم
استفاده می شود. به این صورت که داده های رادیومتری بـا اسـتفاده از تشعـشعات مـرتبط بـا اورانیـوم و
عناصر پرتوزای همراه آن مناطق بی هنجاری را تعیین می کنند و یا در کانسارهایی که آهن و اورانیوم، بـا
هم، هم پوشانی دارند، می توان از داده های مغناطیس سنجی استفاده کرد.یکـی از اسـتفاده هـای عمـده
ژئوفیزیک، بهینه سازی شبکه حفاری های اکتشافی است که بدین ترتیب مـی توانـد نقـش ارزنـده ای در
کاهش هزینه و افزایش سرعت عملیات اکتشافی داشته باشد .
روش های ژئوشیمی اکتشافی نیز یکی از روش هـای مفیـد در اکتـشاف کانـسارها اسـت. هـدف از
ژئوشیمی اکتشافی، شناسایی نهشته های جدید فلزی و غیر فلزی و ذخایر نفـت و گـاز طبیعـی اسـت . در
تمامی موارد فوق، اصول عملیات اکتشافی بر مبنای یافتن تمرکزهایی از یک یا چند عنصر یا کـانی هـای

فنی انجام
شده در زمینه روشهای تولید گندله و بخصوص تکنولوژیهای پخت این فراوردة میانی جهت تولید فولاد به نتایج
بسیار روشنی از دید فنی حاصل شد. در نهایت بر مبنای مقایسههای انجام شده از دید فنی در رابطه با روشهای
تولید گندله سنگ آهن، نتایج بدست آمده از این تحقیق را میتوان به عنوان ابزاری جهت تصمیمگیری مطلوبتر
مورد استفاده و بهرهبرداری قرار داد.
١
– Pellet
٢
مقدمه:
کانیهای موجود در پوسته زمین به جهت اهمیت و ارزشی که برای انسانها به همراه داشته اند همـــواره مورد
توجه انسان بوده است و تلاش برای یافتن کانسارهای جدید و یا گسترش و استفاده هر چه بیشتر از کانســـارهای
موجود همچنان ادامه دارد.
با توجه به پیشـــرفت روز افزون تکنولوژی و استفاده از این مواد در صنایع مختلف به عنوان ماده اولیه یا مواد
مورد نیاز هماکنون کانیهای اقتصادی یکی از ارکان اصلی در اقتصاد هر مملکت محسوب میشوند.
یکی از مهمترین موادی که در صنعت و رشد اقتصادی یک کشور نقش بسزایی دارد، آهن میباشد. کانیهای آهندار
جز لاینفک و مهمترین ماده در صنایع فولادسازی هر کشور است، صنعت فولاد هماکنون جز صنایع مهم و
استراتژیک کشورها میباشد که بی شک در توسعه و پیشرفت آن کشور نقش بسزایی دارد. همچنین قابل ذکر است
که صنعت فولاد از چنان اهمیتی برخوردار است که آن را صنعت مــادر نیز مینامند.
فراوانی مواد آهندار در طبیعت به حدی است که این عنصر در ردهبندی فراوانی فلزات چهارمین فلز موجود در
پوسته زمین به شمار میرود . پراکندگی کانسارهای آهن به صور مختلف ماگمایی و گرمابی و رسوبی است که از
نظر ارزش اقتصادی نوع ماگمایی و رسوبی اهمیت زیادی دارند .
بعلت فراوانی مواد آهندار در پوسته زمین تقریباً در تمام قارههای کره زمین کانسارهای آهن یافت میشود و به
همین جهت این کانسارها کم و بیش در هر کشوری اکتشاف و بهرهبرداری میگردد.
ترکیبات مختلف آهن به صورتهای بسیار مختلفی وجود دارند که از میان این ترکیبات بیشمار تنها کانیهای
معدودی از نظر اقتصادی حائز اهمیت میباشند بعضی از این ترکیبات عبارتند از :
– مگنتیت : با فرمول (Fe۳O۴): این کانی یک ترکیب اکسیدی آهن است که دارای وزن مخصوص 5/7 و به رنگ
سیاه می باشد. در سیستم بلور شناسی به صورت کوبیک متبلور می شود و دارای بیشترین ارزش اقتصادی در بین
کانیهای آهن است. این کانی دارای خصوصیت مغناطیسی بسیار بالایی میباشد و به شدت خاصیت مغناطیسی از

خود نشان میدهد.
– هماتیت : با فرمول (Fe۲O۳): این کانی نیز یک ترکیب اکسیدی آهن است که دارای وزن مخصوص 5/2 و به رنگ
قهوهای میباشد. در سیستم بلورشناسی به صورت تتراهدرال متبلور میشود و بعد از مگنتیت از ارزش اقتصادی
٣
بیشتری برخوردار است متاسفانه بازیابی و فرآوری آهن از این کانی در کشورما تاکنون انجام نمیشد، هر چند
تحقیقاتی در این زمینه در حال شکلگیری است که بهترین مثال آن استفاده از کنسانتره هماتیتی در طرح گندله
سازی شرکت گلگهر است که جهت بازیافت و فرآوری آهن از باطله هماتیتی، طی فرایند خاصی کنسانتره هماتیتی
تولید میشود.
شاید به جرات بتوان گفت که دو کانی فوق مهمترین و اقتصادی ترین کانی های آهن میباشند هر چند که
کانیهای دیگری نیز از آهن در طبیعت وجود دارند که از لحاظ اقتصادی چندان مهم نیستند مثل سیدریت،
لیمونیت، گوتیت، شاموزیت و…
عیار کانسارهای آهن ایران را بین 50 تا 60 درصد برآورد مینمایند. از نظر میزان عیار آهن معادن آهن ایران از

اسـتانداردهایی در مـورد نسـوزها را آوردهایـم . در فصل دوم پتانسیلهای
نسـوز اسـتان کـه شامل یازده معدن است را از نظر زمینشناسی، محدوده
معـدن و آنالیزشـیمیایی خـاکمعدن را مورد بررسی قراردادهایم . سپس در
فصـل سـوم آنالـیز خـاک معـادن نسـوز اسـتان را با استانداردهای جهانی
“
مقایســه کــرده واز نظــر اقتصــادی مــورد بحــث وبررســی قــرار دادهایــم
درآخرچند نظر وپیشنهاد آوردهایم که امید است مورد استفاده قرار گیرد.
مقدمه
بـیش از هشتادسـال اسـت کـه فـرآوردههـا وسـرامیکهـای دیـرگداز بـه
دستههای مهم ومستقل ردهبندی شده ودر زمینههای مختلف صنعت اهمیت
فراوانـی پـیدا کردهاند. با عنوان دیرگدازها باید مواد وفرآوردههایی در نظر
گرفـته شـوند کـه بـا تحمـل تنشـهای گرمایـی زیـاد معمولا در پوشش ویا
آسـترکاری تاسیسـات گرمایشـی صنعتی به کار میروند . بدون استفاده از
دیـرگدازههـای ویـژه در بخـشهای مهم فرآیندهای تولیدات فلزات، اقتصاد
انرژی، صنایع سرامیک و شیشهسازی، صنایع شیمیایی وسایر کاربردهای

صنعتی، تحقق بخشیدن به کل فرآیند صنعتی امکانپذیر نیست.
بـه عـبارت دیگـر در تمـام رو شـهایی کـه مسـتلزم فرآیندهای پردماهستند،
استفاده از فرآوردههای دیرگداز اجتنابناپذیر است.
در سـی سـال اخـیر پیشـرفتهـای فراوانـی در زمینه مواد دیرگداز حاصل
شـده اسـت. سـرامیکهـای دیـرگداز از تولید انبوه به فرآوردههایی با دقت
بیشـتر وکیفیت بهتر تبدیل شدهاند. این پیشرفتها هنوز ادامه دارند وبه هیچ
وجـه پایـان نمـییابـند . آزمایشها به دلایل فراوانی مفید وضروری هستند،
زیـرا وضـعیت فعلـی دستاوردهای دیرگدازها را به صورتی هماهنگ نشان
“
مـیدهـند. ایـن امـر مـیتوانـد برای تولیدکنندگان، طیف وسیع مصرفکننده
مواد دیرگداز، آموزش وتجهیزات آزمایشی حائز اهمیت باشد، زیرا شناخت
واقعی ویژگیهیا سرامیکهای دیرگداز برای همه آنها ضروری است.