طی چند سال اخیر واژه ای پیش پا افتاده با امکانات بالقوه نهان و پر دامنه، تلویحاً به شتاب خود را در چارچوب آگاهی­ها و ضمیر جهان جا انداخته است. این واژه همان نانو است. این واژه تامل در خصوص تغییرات لرزه آوری را فراهم آورده که تقریباً در هر جنبه از علم و مهندسی با آثاری در اخلاقیات، اقتصاد، روابط بین الملل، زندگی روزمره، و حتی مفهوم و تصور آدمی از جایگاهش در جهان هستی اتفاق افتاده است. اهل نظر آن را اکسیری برای رفع همه پریشانی­ها و گرفتاری­ها تلقی می کنند. هشدارگران آن را گام بعدی جنگ­های بیولوژیکی و شیمیایی یا، در موارد افراط آن را مجالی برای آدمی میدانند که گونه ­هایی را به وجود آورد که سرانجام به جای نوع بشر بنشیند.

فناوری نانو به عنوان یک فناوری بین رشته­ای و پیشتاز در کنار فناوری زیستی توانایی خود را در رفع کمبود­ها در بسیاری از عرصه ­های علمی و صنعتی، بخصوص در علوم کشاورزی و صنایع وابسته به آن به اثبات رسانیده است، به دلیل همین توانایی­ها امروزه کمتر عرصه ­ای را می توان یافت که فناوری نانو با قابلیت­ها و توانمندی­های منحصر به فرد خود را به آن تحمیل نکرده باشند. در سه دهه اخیر ورود فناوری­های مختلف به عرصه کشاورزی منجر به ایجاد تحولات عظیمی همچون انقلاب سبز و گذر کشاورزی سنتی به کشاورزی اقتصادی گردید. در این دوره افزایش چشمگیری در کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی صورت گرفت. لیکن علی رغم گذشت سال­ها از وقوع انقلاب سبز، همچنان مشکل عدم تناسب رشد تولیدات کشاورزی و جمعیت جهان وجود دارد که این موضوع لزوم توسعه و بکار­گیری فناوری­های نوین در بخش کشاورزی در جهت توسعه پایدار و افزایش تولیدات کشاورزی را دو چندان می­نماید.

نانوتکنولوژی ساخت ابزارهای نوین مولکولی منحصر به فرد با بکارگیری خواص شیمیایی کاملا شناخته شده اتم ها و مولکول ها (نحوه پیوند آنها به یکدیگر) را ارائه می دهند. مهارت مطرحه در این تکنولوژی دستکاری اتم­ها بطور جداگانه و جای دادن دقیق آنان در مکانی است که برای رسیدن به ساختار دلخواه و ایده آل مورد نیاز می باشد. نانو به بررسی و فناوری ساخت ذراتی که حداقل یکی از ابعاد فضایی آن­ها در محدوده 100-1 نانومتر باشد می ­پردازد.بطور کلی فناوری­های نانو، دستکاری مواد در سطوح اتمی و ملکولی است که به سرعت در عرصه ­های مختلف کشاورزی، فناوری­های زیستی، صنایع، پزشکی و فناوری اطلاعات کاربرد وسیع داشته تا سیستم­های غذایی و کشاورزی را تغییر دهد. این فناوری کاربردهای بسیاری در همه مراحل تولید، فراوری، نگهداری، بسته بندی و انتقال تولیدات کشاورزی دارد.

هم اکنون نانوذرات یکی از مهم ترین زمینه ­های کاربردی نانوفناوری است که بیش از عرصه ­های دیگر به حد تجاری سازی و کاربردی رسیده است انواع مختلفی از این مواد در کاربردهای مختلف مصرف می شوند و تحقیقات برای استفاده هرچه بیشتر از آن­ها در کاربردهای جدید در حال انجام است. پیش بینی می شود که طی پنج سال آینده، بازار تولید نانوذرات با نرخ سالیانه 15 درصد رشد کند.

تولید نانوذرات که کاربردهای متفاوتی در زمینه ­های مختلف علمی دارند یکی از مباحث مهم نانو تکنولوژی می باشد. از جمله این نانوذرات که کاربردهای مختلفی در علوم پیدا کرده­است، نانو ذرات طلا و نقره می باشد. این نانوذرات یک دستاورد شگرف علمی در نانوتکنولوژی هستند

نانوذرات نقره به دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه و کاربردهای وسیع از ارزش بالایی برخوردار هستند. از نانوذرات نقره به عنوان دارو می توان در درمان بیماری­های پوستی، انواع جراحات و سوختگی­ها، بیماری­های باکتریایی و قارچی، بیماری­های گوارشی و …استفاده کرد.

نانوذرات طلا، نانوذرات فلزی بسیار پایداری هستند که دارای جنبه­ های بسیار جالبی همچون توانایی تجمع در چندین شکل که مستلزم علم مواد می­باشد، رفتار ذرات مجزا، الکترونیک وابسته به اندازه، ویژگی­های نوری و مغناطیسی ( اثر اندازه کوانتومی) و کاربد­های آن­ها در کاتالیز و زیست شناسی می باشد. اگر چه طلا موضوعی است که منشا باستانی در بسیاری از پژوهش­های انجام شده در علوم را دارد ولی هم اکنون نیز موضوع بسیازی از مقالات و نشریات به ویژه در علوم وفناوری نانو با تکیه بر ذرات و تک لایه های خود تجمع نانو می باشد. در این زمینه نانوذرات طلا، کلوئید­های طلا نیز نامیده می شوند.

به طور کلی با دو روش بالا به پایین و پایین به بالا می توان نانوذرات را تولید کرد. در روش اول ذرات طی آسیاب شدن به دست می آیند و در روش دوم ذرات با روش­های الکتروشیمیایی، سنتز بخار، فتولیز و کاهش شیمیایی و … صورت می پذیرد.

 روشی که اغلب برای سنتز نانوذرت طلا با قطر تقریباً 10 تا 150 نانومتر استفاده می شود روش تورکویش- فرنس می­باشد که بر اساس احیای سیتراتی مشتقات سه ظرقیتی طلا می­باشد.

موجودات زنده پتانسیل عظیمی برای تولید نانوذرات و نانوابزارها با گستره كاربرد فراوان دارند. با بهره گرفتن از باكتری ساده گرفته تا یوكاریوت‌های پیچیده در مخلوط واكنش، می‌توان به تولید نانوذرات با شكل و اندازه مطلوب دست یافت .

اگرچه روش­های شیمیایی و فیزیكی ممكن است به طور موفقیت آمیزی منجر به تولید نانوذرات خالص شوند ولی از لحاظ اقتصادی گران و به صورت بالقوه برای محیط خطرناك می‌باشد. استفاده از موجودات بیولوژیک مانند میكروارگانیسم‌ها، عصاره گیاه یا بیوماس گیاه می‌تواند جایگزینی برای روش­های فیزیكی و شیمیایی برای تولید نانوذرات باشد به گونه‌ای كه به محیط زیست نیز صدمه‌ای وارد نكند،و همچنین به دلیل بیماریزا بودن برخی از میکروارگانیسم ها (قارچ ها و باکتری ها) در این تحقیق سعی بر آن شد که ازمواد گیاهی برای تولید نانوذرات طلا و نقره استفاده کردد که امید است این تحقیق گامی در جهت تولید نانوذرات سازگار با محیط زیست باشد.

فصل دوم

مروری بر پژوهش­های پیشین

2-1- فناوری نانو

اگر بتوانیم 100 اتم را در یک نانومتر مکعب قرار دهیم و هر اتم بتواند جزئی از صد قسمت باشد، آنگاه در حدود 100×100 راه متفاوت برای چیدن اتم‌ها در یک نانومتر مکعب خواهیم داشت. ، فاینمن در سال 1959، در سخنرانی معروفش چنین گفت: «تا جایی که توانایی درکش را دارم، اصول فیزیک ساخت اجسام را به صورت اتم به اتم رد نمی‌کند. این تلاش برای شکستن هیچ قانونی نیست، در اصل چیزی است که می‌توان آن را انجام داد ولی در عمل تا کنون انجام نشده، چون ما بسیار بزرگ هستیم».

نانو به معنای واقعی ریز است که همان یک میلیاردم متر است. کلمه نانو از نانوز[1] گرفته شده که در زبان یونانی قدیم به معنای کوتوله و یا هر چیز دیگر کوچک‌تر از حد معمول است. جهان ریز موجودات یا دنیای نانو شامل اتم‌ها، ماشین‌های مولکولی مانند ریبوزوم‌ها و اعضای سلولی که پروتئین تولید می‌کنند است.

در فناوری نانو، رسیدن به ساختار نانو با دو روش امکان پذیر است؛ روش‌های بالا به پائین و روش‌های پائین به بالا.روش بالا به پائین به تبدیل مواد از اندازه ماکرو به اندازة نانو مربوط می‌شود و روش پائین به بالا، به تولید محصولات، از مولکول‌های مجزا یا اتم‌ها، به ساختارها و مولکول‌های بزرگتر اشاره دارد. امروزه، فناوری نانو شامل پنج رشته عمده نانوالکترونیک، نانو مواد، فناوری نانومولکولی، فناوری نانوزیستی و میکروسکوپی (با تفکیک‌­پذیری در مقیاس نانو؛ نانوسکوپی)است. اگرچه مرزها نامعلوم است، اما هر یک از این موارد مسیرهای متفاوتی را در زمینة ایجاد فرصت‌های جدید نشان می‌دهند (جهانشاهی

1

1-1- معرفی ویروس بی بذزی گوجه فرنگی

1

1-2- بررسی دامنه میزبان­های طبیعی و علائم ویروس بی بذری گوجه فرنگی

2

1-2-1- میز بان­های اولیه

2

1-2-1-1-گل داوودی

2

1-2-1-1-1- علائم ویروس بی بذزی گوجه فرنگی بر روی گیاه داوودی

3

1-2-1-1-2- دیگر ویروس های داوودی

3

1-2-1-2- گیاه گوجه فرنگی

3

1-2-1-2-1- علائم ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاه گوجه فرنگی

4

1-2-1-2-2- دیگر ویروس های گوجه فرنگی

4

1-2-2- میزبان های ثانویه ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

4

1-2-2-1- خانواده Compositae

4

1-2-2-1-1-گل آهار

4

1-2-2-2- خانواده Solanaceae

4

1-2-2-2-1-گیاه فلفل

5

1-2-2-3- خانواده Iridaceae

5

1-2-2-3-1- گل گلایول

5

-2-2-3-2- گل سنبل

6

1-2-2-4- خانواده Tropaeolaceae

6

1-2-2-4-1- گل لادن

6

1-2-2-5- خانواده Cannaceae

6

1-2-2-5-1- گل اختر

7

1-2-2-6- خانواده Liliaceae

7

1-2-2-6-1- گل سوسن

7

1-2-2-7- خانواده Lamiaceae

7

1-2-2-7-1- گیاه نعناع

7

1-2-2-8- خانواده Leguminosae

7

1-2-2-8-1- گیاه لوبیا

8

1-2-2-9- خانواده Chenopodiaceae

8

1-2-2-9-1- گیاه اسفناج

8

1-2-2-10- خانواده Campanulaceae

8

1-2-2-3-10- گل استکانی

9

1-3- اهداف تحقیق

فصل دوم: مروری برمنابع

10

2-1- جایگاه ویروس بی بذری گوجه فرنگی در طبقه بندی ویروس­های گیاهی

10

2-2- جنس کوکوموویروس

10

2-2-1- ویژگی های ویریون

11

2-2-2- ویژگی های ژنو

12

2-2-3- عملکرد پروتئین ها در جنس کوکوموویروس

12

2-2-3-1- پروتئین 1a

12

2-2-3-2- پروتئین 2a

13

2-2-3-3- پروتئین 2b

14

2-2-3-4- پروتئین 3a

14

2-2-3-5- پروتئین پوششی (CP)

15

2-3- ویروس بی­بذری گوجه فرنگی در جهان

16

2-3-1- سازماندهی ژنوم ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

16

2-3-2- آر.ان.ای­های ژنومی

16

2-3-2-1- قطعه RNA-1

17

2-3-2-2- قطعه RNA-2

18

2-3-2-3- قطعه RNA-3

18

2-3-3- آر.ان.ای­های زیر­ژنومی

19

2-4- دامنه میزبانی و علائم ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

19

2-4-1- دامنه میزبانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی بر روی گیاهان آزمون

19

2-4-2- گیاهان تشخیصی ویروس ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

20

2-4-3-گیاهان تکثیری ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

20

2-5- تفاوت­های ویروس بی­بذری گوجه فرنگی و ویروس موزائیک خیار

21

2-6 – روش­های انتقال ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

21

2-6-1- انتقال با حشره ناقل

21

2-6-2- انتقال با بذر

21

2-6-3- انتقال با سس

21

2-7- سرولوژی

22

2-8- ویژگی های فیزیکی و فیزیوشیمیایی

22

2-9- مکانیزم ایجاد بی بذری توسط ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

23

2-10- زیان های اقتصادی توسط ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

23

2-11- نقش پروتئین حرکتی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی در بروز علائم

24

2-12- نقش پروتئین پوششی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی در ایجاد آلودگی سیستمیک در گیاه

25

2-13- هیستولوژی

فصل سوم: مواد و روش­ها

26

3-1- نمونه برداری

26

3-2- آزمون الایزا

26

3-2-1- مراحل الایزای ساندویچ دو طرفه

27

3-2-2- بافرهای مورد استفاده در آزمون های الایزا

29

3-3- تعیین دامنه میزبانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی و مطالعات گلخانه ای

29

3-3-1- بافر فسفات 1/0 مولار 7 pH=

30

3-4- مطالعات مولکولی

30

3-4 -1- استخراج Total RNA با بهره گرفتن از کیت High pure viral nucleic acid kit

31

3-4-2- آزمون واکنش زنجیره ای پلیمراز به روش نسخه برداری معکوس

31

3-4-2-1- مرحله سنتز cDNA

32

3-4-2-2- مراحل آزمون PCR

32

3-4-3- آغازگرهای اختصاصی مورد استفاده جهت تکثیر ژنوم جدایه ایرانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

32

3-4-4- الکتروفورزافقی

33

3-4-4-1- مواد لازم جهت تهیه بافر TBE

33

3-4-4-2- آماده سازی نشانگر مولکولی

33

3-5- همسانه سازی و تعیین توالی قطعات مختلف ژنوم جدایه ایرانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی مجزا شده از گیاه اطلسی (Ker.Mah.P) و ژن پروتئین پوششی جدایه مجزا شده از گیاه داوودی (Ker.Ker.Ch.1)

34

3-5-1- قراردادن قطعه DNA موردنظر درون ناقل (Ligation)

34

3-5-1-1- خالص سازی محصول پی.سی.آر با بهره گرفتن از کیت (High Pure PCR Product Purification Kit)

34

3-5-1-2- استخراج از ژل با بهره گرفتن از کیت Agarose Gel DNA Extraction Kit

35

3-5-2- مراحل آماده سازی باکتری جهت عمل ترنسفورماسیون (Transformation)

35

3-5-2-1- کشت باکتری Escherichia coli بر روی محیط کشت جامد (Luria Bertani)  LB

36

3-5-2-2-کشت باکتری E.coli در محیط مایع C-medium

36

3-5-2-3- تهیه سلول های مستعد (competent cell) باکتری E.coli

37

3-5-3- انتقال پلاسمید نوترکیب به درون باکتری E.coli (Transformation)

37

3-5-4- محیط کشت جامد حاوی آمپی سیلین، IPTG و X-gal

38

3-5-5- انتخاب پرگنه جهت استخراج پلاسمید نوترکیب

38

3-5-6- استخراج پلاسمید نوترکیب از باکتری توسط روش Boiling:

39

3-5-7- استخراج پلاسمید نوترکیب از باکتری توسط High Pure Plasmid Isolation Kit,

40

3-5-7-1- مواد تشکیل دهنده بافرهای استفاده شده در استخراج پلاسمید

40

3-5-8- هضم آنزیمی پلاسمید (Digestion)

41

3-5-9- انجام الکتروفورز جهت بررسی صحت انجام عمل هضم آنزیمی پلاسمید و همسانه سازی

41

3-6- نگهداری باکتری حاوی پلاسمید نوترکیب

41

3-7- آماده سازی نمونه ها به منظورتعیین توالی نوکلئوتیدی

41

3-8- تعیین ترادف ژنوم کامل جدایه ایرانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی مجزا شده از گیاه اطلسی (Ker.Mah.P) و ژن پروتئین پوششی جدایه مجزا شده از گیاه داوودی (Ker.Ker.Ch.1) و مقایسه آن­ها با سایر جدایه های موجود در بانک ژن

فصل چهارم: نتایج

43

4-1- شناسایی و معرفی ویروس بی بذری گوجه فرنگی در ایران

43

4-1-1- علائم جدایه های شناسایی شده

43

4-1-1-1- جدایه اطلسی (Ker.Mah.P)

43

4-1-1-2- جدایه داوودی (Ker.Ker.Ch.1)

44

4-2- تعیین دامنه میزبانی جدایه­های ایرانی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

44

4-2-1- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Solanaceae

44

4-2-1-1- علائم ایجاد شده بر روی میزبان های طبیعی ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

44

4-2-1-1-1-گیاه گوجه فرنگی

44

4-2-1-1-2- گیاه فلفل

45

4-2-1-1-3- گل اطلسی

45

4-2-1-2- علائم بر روی میزبان های آزمایشگاهی ویروس در خانواده Solanaceae

45

4-2-1-2-1- گیاه توتون Nicotiana glutinosa L.

45

4-2-1-2-2- گیاه توتون Nicotiana Clevelendii Gray.

46

4-2-1-2-3- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Whiteburly

46

4-2-1-2-4- گیاه توتون Nicotiana debneyii L.

46

4-2-1-2-5- گیاه توتون Nicotiana tabacum var Samsun NN.  

46

4-2-1-2-6- گیاه توتون Nicotiana tabacum L. cv. Turkish

46

4-2-1-2-7- گیاه داتوره.Datura maxima L

47

4-2-1-2-8-گیاه داتوره.Datura stramonium L

47

4-2-2- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Compositaeae

47

4-2-2-1- گل داوودی

47

4-2-2-2- گل آهار

48

4-2-2-3- گل آفتابگردان زینتی

48

4-2-3- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Chenopodiaceae

48

4-2-3-1- گونه­ های کنوپودییوم

48

4-2-3-2- گیاه اسفناج

48

4-2-4- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Cucurbitaceae

49

4-2-4-1- گیاه خیار رقم Peto Seed

49

4-2-5- بررسی علایم ایجاد شده بر روی گیاهان مایه زنی شده خانواده Leguminosae

49

4-2-5-1- گیاه لوبیا چشم بلبلی رقم مشهد

49

4-2-5-2- گیاه لوبیا سبز رقم Sunrise

49

4-3- استخراج Total RNA و آزمون RT-PCR

50

4-4- همسانه سازی قطعات تکثیر شده ژنوم جدایه های ایرانی ویروس بی بذری گوجه فرنگی

51

4-5- تعیین ترادف طول کامل ژنوم جدایه Ker.Mah.P و تعیین جایگاه تکاملی جدایه­های ایرانی ویروس بی­ بذری گوجه فرنگی

فصل پنجم: بحث

52

5-1- بحث

60

منابع مورد استفاده

– معرفی ویروس بی بذزی گوجه فرنگی

      ویروس بی بذری گوجه فرنگی ویروسی است از خانواده بروموویریده و جنس کوکوموویروس که برای نخستین بار در سال 1939 توسط Ainsworth از روی گیاه داوودی و در سال 1949 از روی گیاه گوجه فرنگی توسط Blencowe و Caldwell گزارش گردید. ویروس بی بذری گوجه فرنگی گسترش جهانی داشته و در کشت­های داوودی ایجاد آلودگی نموده در حالیکه در کشت های گوجه فرنگی کمتر یافت می گردد (Hollings & Stone, 1970). پیکره­ها­ی TAV ایزومتریک به قطر حدودا 30 نانومتر و ژنوم ویروس متشکل از سه قطعه آر.ان.ای تک رشته ای مثبت و چهار قطعه آر.ان.ای زیر ژنومی می باشد (Shi et al., 1997). هر یک از قطعات کد کننده پروتئین های متفاوتی­اند. RNA-1 دارای یک ORF بوده که پروتئین 1a راکد می نماید. RNA-2 و RNA-3 هر کدام دارای دو ORF بوده و به ترتیب پروتئین های 2a، 2b، 3a و 3b را کد می­نمایند. این ویروس به راحتی توسط تعداد زیادی از گونه های شته خانواده آفیدیده از جمله شته سبز هلو به شیوه ناپایا منتقل می­گردد. همچنین این ویروس از طریق مایه زنی، پیوند و بذر هم قابل انتقال می­باشد (Raj et al.,2011; Hollings & Stone, 1970).

1-2- بررسی دامنه میزبان­های طبیعی و علائم ویروس بی بذری گوجه فرنگی

         ویروس بی بذری گوجه فرنگی دارای دامنه میزبانی گسترده­ای می­باشد و گیاهان بسیاری را آلوده می­سازد. گیاهان داوودی و گوجه فرنگی میزبانان اولیه و اصلی TAV  محسوب می­گردند و این ویروس در گیاهان دیگری از قبیل آهار، سنبل، اختر، سوسن، گلایول، لادن، گل استکانی، لوبیا، فلفل، نعناع و اسفناج ایجاد بیماری می­نماید. در این تحقیق نیز گیاه اطلسی برای نخستین بار در دنیا به عنوان میزبان جدید ویروس TAV معرفی می­گردد (جدول 1-1).

1-2-1- میز بان های اولیه

1-2-1-1-گل داوودی

      داوودی مهمترین گل شاخه بریده دنیا می باشد که به دلیل گل­های زیبا در رنگ، شکل و اندازه­ های متنوع مورد توجه می­باشد. این گیاه از خانواده کمپوزیته و بومی آسیا و کشور چین بوده که بیش از 200 گونه دارد. در بین گونه­ ها ارقام یکساله، چند ساله و درختچه­های کوچک و بوته ای وجود دارند. گل­های بریده داوودی، عمر گلدانی بیشتری نسبت به سایر گل­های بریده دارند که دلیل آن را تولید کم اتیلن در طی پیری می دانند. داوودی از طریق قلمه، تقسیم بوته و بذر ازدیاد می گردد که در بین این روش ها متداول ترین روش افزایش از طریق قلمه ها می باشد (قاسمی و کافی، 1384).

      گیاه داوودی میزبان اصلی ویروس TAV محسوب می­گردد و این ویروس نیز مهمترین عامل خسارت­زای این گیاه در دنیا می­باشد (Choi et al.,2001). بعد از اولین گزارش در مورد آلودگی گل­های داوودی توسط ویروس TAV (1939) این ویروس از نقاط مختلف کشت های داوودی در دنیا گزارش گردیده است (Hollings & Stone, 1970). مهمترین زیان وارده توسط TAV در این گیاه بدشکلی و نابودی گل و گلبرگ ها می­باشد (Raj et al., 2009).

1-2-1-1-1– علائم ویروس ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاه داوودی

      مهمترین علائم ایجاد شده توسط TAV بر روی گیاه داوودی شامل کاهش اندازه و رشد، ظاهر نامنظم یا بدشکل، ابلقی شدن برگ ها، لوله ای شدن و شکستگی رنگ یا رنگ پریدگی گلبرگ ها می باشد. علائم در گل ها متفاوت می باشد و آلودگی در فصل اول تنها بخشی از گل ها را تحت تاثیر قرار داده، اما در فصول بعدی تقریباً تمامی گل ها علائم شدیدتری را نشان می دهند (شکل های 1-1 و 1-2). این ویروس نه تنها بین واریته ها و گیاهان مختلف همان واریته، بلکه بین قلمه های حاصل از یک پایه و گل های روی یک گیاه نیز علائم متفاوتی ایجاد می نماید. بعلاوه اینکه ویروس TAV علائم تولید شده توسط سایر ویروس های داوودی را نیز تشدید می­ کند (Hollings & Stone, 1970).

1-2-1-1-2– دیگر ویروس های داوودی

      تا کنون به جز TAV پانزده ویروس دیگر نیز به عنوان ویروس های آلوده کننده گیاه داوودی معرفی گردیده اند که از آن جمله می توان به ویروس های Chrysanthemum B carlavirus (CVB) (Wilson and Moran, 1983)، Potato virus X (PVX) (Navalinskiene & Samuitiene, 1996)،Tomato ringspot virus (TRSV)، Tomato spotted wilt virus (TSWV) (Verhoeven et al., 1996)، Chrysanthemum stem necrosis virus (CSNV)، Cucumber mosaic virus (CMV)، Chrysanthemum vein chlorosis rhabdovirus (CVCV)، Impatiens necrotic spot tospovirus (INSV)، اشاره نمود.

1-2-1-2- گیاه گوجه فرنگی

      گوجه ‌فرنگى ابتدا به ‌عنوان گیاه زینتى در باغچه ‌ها مورد استفاده قرار گرفت و به نام سیب طلایى معروف گردید. این گیاه عضو خانواده سولاناسه بوده و بومی آمریکای جنوبی می باشد. گوجه فرنگی به علّت دارا بودن ویتامین‌هایA ، B، C،K  و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و آهن در تأمین انرژی و تقویت بدن نقش موثری ایفاء می ‌کند (پیوست، 1388). از جمله روش های تکثیر گوجه فرنگی استفاده از بذر بوده (پیوست، 1388) که ویروس TAV به دلیل ایجاد بی بذری و کاهش تولید میوه در این گیاه مورد توجه می باشد (Hollings & Stone, 1970)

1-2-1-2-1– علائم ویروس بی بذری گوجه فرنگی بر روی گیاه گوجه فرنگی

      ویروس TAV در سال 1949 با علائم کاهش رشد، کوتولگی و ایجاد میوه های بدون بذر از روی گیاه گوجه فرنگی توصیف گردیده است (Blencowe & Caldwell, 1949). در گوجه فرنگی علائم به شکل های متفاوتی از جمله بد شکلی، عدم تقارن، پیچیدگی برگ ها،کوتولگی گیاه و ممانعت از رشد انتهایی که منجر به بوته ای شدن (جارویی شدن) غیر طبیعی می گردد را شامل می شود. گل ها اغلب تعداد اندکی میوه تولید نموده که بدون بذر می باشند (Hollings & Stone, 1970).

1-2-1-2-2- دیگر ویروس های گوجه فرنگی

      از دیگر ویروس های آلوده کننده ی گوجه فرنگی می توان به ویروس های Potato virus Y (PVY) (Aramburu et al., 2006) ، Cucumber mosaic virus (CMV) (Garcia-Arenal et al., 2000)، Tomato mosaic virus (ToMV) (Zitter & Tasi, 1981)، Tomato yellow leaf curl virus (TYLCV) (Polston et al., 1999)، Tomato spotted wilt virus (TSWV) (Williams et al., 2001)، اشاره نمود.

1-2-2- میزبان های ثانویه ویروس بی­بذری گوجه فرنگی

1-2-2-1- خانواده Compositae

1-2-2-1-1- گل آهار

      گیاه آهار به عنوان میزبان ثانویه ویروس TAV از کشورهای انگلستان و ژاپن معرفی گردیده است (Hollings, 1955; Kameya-Iwaki et al., 1996). موطن اصلی این گیاه مکزیک
می باشد. گل آهار یکساله با برگ های نسبتا پهن، دراز و نوک تیز، دارای انواع گل های کم پر و پر پر، گل های درشت و گل های ریز با رنگ های متنوع می باشد. ویروس TAV شبیه به ویروس موزائیک توتون و ویروس موزائیک شلغم باعث ایجاد لکه های کلروتیک و موزائیک بر روی برگ های گل آهار می گردد (Kameya-Iwaki et al., 1996).

1-2-2-2- خانواده Solanaceae

1-2-2-2-1-گیاه فلفل

      فلفل بومی مکزیک، جنوب پرو و بولیوی می باشد و در سراسر جهان تحت شرایط محیطی و آب و هوایی مختلف رشد می کند (پیوست، 1388). TAV از جمله ویروس های آلوده کننده ی فلفل می باشد که ازکشور های مختلف دنیا ازجمله ژاپن، مجارستان، هلند و نیوزیلند گزارش گردیده است.علائم ویروس TAV بر روی فلفل شامل ابلقی، کلروز، موزائیک، تاولی و بد شکلی در برگ ها و تولید گل ها و میوه های بدون بذر می باشد. همچنین از دیگر علائم ویروس بر روی فلفل می توان به علائم موسوم به Calico (ابلقی زرد) در برگ ها اشاره نمود .(Salamon et al., 1976; Procter 1975)

1-2-2-3- خانواده Iridaceae

1-2-2-3-1- گل گلایول

      گلایول بومی آفریقا، نواحی مدیترانه ای و اروپا بوده و یکی از مهمترین گل های زینتی در دنیا می باشد (قاسمی و کافی، 1384). هند به عنوان یکی از مهمترین کشورهای تولید کننده این گل مطرح می باشد و در موسسه ی ملی تحقیقات گیاهی این کشور 125 رقم گلایول نگهداری می گردد (Raj et al. 2002). تاکنون ویروس های متعددی به عنوان ویروس آلوده کننده ی گلایول از کشور هند معرفی گردیده اند که از جمله می توان به ویروس های، Tomato spotted wilt virus (Stein, 1995)، Tomato black ring spot virus،  Arabis mosaic virus، Tobacco streak virus، Tobacco ring spot virus (Katoch et al., 2004)، Bean yellow mosaic virus (Srivastava et al., 1983) و Cucumber mosaic virus (Raj et al., 2002) اشاره نمود. در سال 2011 گل گلایول به عنوان میزبان جدید ویروس TAV از کشور هند گزارش گردید که با وجود آلودگی پائین ویروس شدت علائم بالا بوده است. علائم TAV به صورت موزائیک شدید و ایجاد لکه های نکروتیک در امتداد رگبرگ ها می باشدکه در انتهای فصل سبب کوچکی و شکستگی رنگ گل در گلایول می گردد (شکل 1-3) (Raj et al. 2011).

1-2-2-3-2- گل سنبل

      سنبل از جمله گیاهان زینتی می باشد که توسط ویروس TAV آلوده می گردد (Shu Xui-zhen et al., 1986). سنبل بومی مناطق مدیترا نه ای بوده و Hyacinthus orientalis مهمترین گونه آن می باشد. این گونه دائمی و سوخ دار بوده که سوخ ها چندین سال دوام داشته و هر ساله رشد و نمو می نماید. گلکاران ایران سنبل را از نظر گل آذین به دو دسته پارسی و هندی تقسیم می نمایند. در سنبل پارسی گل های گل آذین کمتر و فاصله ی آن ها زیاد بوده در حالیکه در سنبل هلندی گل ها به صورت متراکم بر روی سا قه قرار دارند (قاسمی و کافی، 1384). آلودگی گیاهان سنبل به ویروس TAV از کشور چین گزارش گردیده است. ویروس TAV باعث ایجاد علائم موزائیک در برگ ها و لکه های نکروتیک سیاه رنگ بر روی سوخ های گیاه  می گردد (Shu Xui-zhen et al., 1986).

 1-2-2-4- خانواده Tropaeolaceae  

1-2-2-4-1- گل لادن

      مبداء این گیاه آمریکای جنوبی و مرکزی می باشد. این گیاه دارای انواع مختلف بالارونده، پیچنده، پاکوتاه و پا بلند با گل های کم پر یا پر پر می باشد. در مناطق جنوبی ایران که زمستان معتدل می باشد به عنوان گل زمستانه یا بهاره در باغچه منازل کشت می گردد (قاسمی و کافی، 1384). Tropaelum majus معروفترین گونه ی این گیاه می باشد که به آن Golden nast یا لادن طلایی می گویند. ویروس TAV برای نخستین بار از روی این گونه از کشور مجارستان با علائم نقش زردی بین رگبرگ ها گزارش گردید است (Besada et al., 1980). از دیگر ویروس های لادن می توان به Broad bean willt virus (BBWV)، Turnip mosaic virus (TuMV) و Cucumber mosaic virus (CMV) اشاره نمود (Salamon et al., 1980).

1-2-2-5- خانواده Cannaceae

1-2-2-5-1- گل اختر

      جنس Canna spp. دارای ده گونه بوده که بومی مناطق گرمسیری آمریکا می باشد (قاسمی و کافی، 1384). بیماری های ویروسی این گیاه (به دلیل تکثیر غیر جنسی گیاه از طریق ریزوم) به احتمال زیاد از کشور هلند (به عنوان بزرگترین صادر کننده در گل دنیا) به دیگر نقاط دنیا گسترش یافته اند (Monger et al., 2007). تاکنون پنج ویروس(CaYMV) Canna yellow mottle virus، Bean yellow mosaic virus (BYMV)، Canna yellow streak viru (CaYSV)، Cucumber mosaic virus (CMV) و Tomato aspermy virus (TAV) از این گیاه شناسایی گردیده اند (Yamashita et al., 1985; Hollings & Stone, 1970; Monger et al., 2007). علا ئم ویروسی ایجاد شده بر روی گیاه اختر شامل رگه رگه ای شدن برگ ها و موزائیک به شکل خطوط سبز روشن در امتداد رگبرگ ها می باشد. در اواخر تمامی برگ های آلوده بدشکل، پیچیده و در برخی از گل ها شکستگی رنگ مشاهده می­گردد (Monger et al., 2007).

1-2-2-6- خانواده Liliaceae

1-2-2-6-1- گل سوسن

      سوسن عضو خانواده ی لیلیاسه بوده که دارای 294 جنس و 4500 گونه گیاهی می باشد. سوسن جزء ده گل درآمد زای صنعت گل در دنیا می باشد (قاسمی و کافی، 1384). این گیاه نیز شبیه دیگر گل ها و گیا هانی که به روش غیر جنسی تکثیر می گردند در معرض آلودگی بیماری های ویروسی می باشد (Pearson et al., 2009). ویروس TAV از جمله ویروس های آلوده کننده ی گل سوسن بوده که سبب ایجاد موزائیک بر روی برگ ها می گردد (Hollings & Stone, 1970). از دیگر ویروس های آلوده کننده ی ای گیاه می توان به Lily mottle virus (LMoV)، Lily symptomless virus (LSV) و Cucumber mosaic virus (CMV) اشاره نمود،که سبب ایجاد لکه های کلروتیک، شکستگی رنگ گل ها و برگ ها، ایجاد نقاط قهوه ای بر روی غده و به طور کلی کاهش رشد و اندازه در گیاه می گردند (Pearson et al., 2009).

1-2-2-7- خانواده Lamiaceae

1-2-2-7-1- گیاه نعناع

      نعناع برای هزاران سال به دلیل رایحه منحصر به فرد و تولید اسانس های فرار آن کشت شده است. جنس  Mentha spp. بیش از 45 گونه را شامل می گردد. کشورهای عمده تولید کننده ی نعناع شامل هند، ایالات متحده، چین و برزیل بوده که کشور هند با بیش از 150 هزار هکتار و تولید بیش از 15 میلیون کیلوگرم اسانس، تولید کننده ی بیش از 80 درصد منتول (اسانس نعناع) جهان می باشد (Tzanetakis et al., 2010 ویروس TAV در سال 1990 از مزارع نعناع شهر شانگهای کشور چین با علائم بدشکلی برگ ها به عنوان یک ویروس جدید آلوده کننده ی نعناع گزارش گردید. این تنهاگزارش از آلودگی گیاه نعناع توسط ویروس TAV می باشد (Zhou et al., 1990).

1-2-2-8- خانواده Leguminosae

1-2-2-8-1- گیاه لوبیا

      لوبیا بیش از چهار سده است که در سراسر جهان مصرف می‌شود. این گیاه درسال ۱۵۳۳ میلادی از آمریکا به اروپا منتقل و از آنجا به سایر نقاط جهان راه یافت. لوبیا با نام انگلیسی Common Bean  از خانواده بقولات می باشد. جنس Phaseolus spp. از این خانواده بیش از پنجاه گونه گیاهی را شامل می شود که این گونه‌ها از نظر شكل بوته، طول، غلاف، تعداد دانه در غلاف و اندازه دانه با هم متفاوت می‌باشند (پیوست، 1388). ویروس TAV از جمله ویروس های آلوده کننده ی لوبیا می باشد که از مزارع کشور چین گزارش گردیده است. علائم TAV بر روی گیاه لوبیا شامل موزائیک همراه با ایجاد لکه های

نماید تعبیر به ادب در دعا می شود . قرآن و عترت به ما آموخته اند كه چگونه دعا كنیم و چه چیزهایی را جهت سعادت دنیا و آخرت خویش از حضرت حق مسألت نماییم.

در قرآن اغلب آیاتی كه به عبارت ربّنا مزین شده بیانگر این واقعیت است كه اهل ایمان را ارشاد فرماید تا چه چیزهایی را با چه جملاتی از خداوند تبارك و تعالی طلب كنند.

«$oY­/u‘ Ÿw ùø̓è? $oYt/qè=è% y‰÷èt/ øŒÎ) $oYoK÷ƒy‰yd ó=ydur $uZs9 `ÏB y7Rà$©! ºpyJômu‘ 4» (آل عمران/8).

(خدایا قلب ما را بعد از هدایت آلوده نكن و برنگردان و رحمتت را بر ما هدیه كن).

« $uZ­/u‘ $uZù=yèô_$#ur Èû÷üyJÎ=ó¡ãB y7s9 `ÏBur !$uZÏF­ƒÍh‘茠Zp¨Bé& ZpyJÎ=ó¡•B y7©9 » (بقره/128)

(خدایا ما را از مسلمین قرار ده و نسل ما را از ایمان آورندگان برتو قرار ده).

«!$oY­/u‘ $oYÏ?#u䠒Îû $u‹÷R‘‰9$# ZpuZ|¡ym ’Îûur ÍotÅzFy$# ZpuZ|¡ym $oYÏ%ur z>#x‹tã Í‘$¨Z9$# » (بقره/201)

(خدایا در دنیا و آخرت بر ما نیكی عطا كن و ما را از آتش نگه دار).

و دهها آیات دیگر كه همانند آیات فوق ، ادب در دعا را به ما می آموزند .

آنچه را كه ما در این رساله پیرامون آن بحث می كنیم ، این است كه علاوه بر اینكه باید در ظاهر در

فهم درست قرآن بر هر مسلمانی که حقیقت آیین خویش را می‌جوید و معارف بلند آن را می‏کاود و وظایف الهی خویش را می طلبد و فضایل اخلاقی را از سرچشمه آن می-خواهد فرض است. اولین گام در این عرصه آشنایی با معارف قرآن، قرائت و سپس تدبر در معانی ژرف قرآن کریم است؛ اما معارف قرآن عمیق تر و پیچیدگی هایش بیشتر از آن است که تنها بتوان به تدبر و فهم شخصی اتکا کرد؛ به همین جهت برای دست‌یابی به تفسیر صحیح و واقعی قرآن باید حقیقت آن را در منابع اصلی جستجو کرد و از مراجعه به منابع پراکنده و فرعی خودداری کرد در این راستا باید به مفسران حقیقی قرآن و تالیان به‌حق کتاب خدا و ترجمان وحی الهی مراجعه کرد.

از دیگر سو آشنایی بادانش مفردات و توجه به مفردات آیات و داشتن معنای صریح و صحیحی از آن‌ ها از مقدّمات مهم در فهم قرآن هست؛ بنابراین قرآن‌پژوهان می‌بایست با بهره گرفتن از کتب لغت و کتبی که به‌طور تخصصی به بحث پیرامون مفردات قرآن پرداخته‌اند، به کاوش در معانی مفردات قرآن بپردازند.

در این تحقیق نویسنده به بررسی مفردات سور کهف و اسرا پرداخته است. به‌این‌ترتیب که ابتدا به آیه‌ی مدّ نظر اشاره داشته و بعدازآن اقوال لغویان را  از کتب، «العین»، «لسان العرب»، «مفردات الفاظ قرآن»، «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم» و «قاموس قرآن» متذکرشده است. البته در برخی موارد به کتب لغت دیگر مانند «المحیط فی اللغۀ»، «المحکم و المحیط الأعظم»، «تاج العروس»، «تهذیب اللغۀ»، «معجم مقاییس اللغه»، «مصباح المنیر»، «مجمع البحرین»، «النهایۀ فی غریب الحدیث و الأثر» و «الصحاح» نیز مراجعه شده است. در گام بعد با مراجعه به کتب تفسیر روایی ازجمله «البرهان فی تفسیر القرآن»، «نورالثقلین»، «تفسیر عیاشی»، «تفسیر قمی»، «تفسیر صافی» و «کنزالدقائق و بحرالغرائب» به ذکر روایات معصومین (ع) در مورد مفردات سور کهف و اسرا همّت گماشته شده است.

علاوه بر کتب تفسیری از کتب روایی نظیر «اصول کافی» کلینی و «علل الشرایع»، «التوحید»، «الخصال»، «معانی الأخبار»، «الامالی»و «من لا یحضره الفقیه» شیخ صدوق  و «الامالی» و «تهذیب الاحکام» شیخ الطائفه و «اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات»، « هدایة الأمة إلى أحكام الأئمة علیهم السلام»و «وسایل الشیعه» شیخ حر عاملی و «کشف الغمه» اربلی ، «مکارم الاخلاق» طبرسی، « دعائم الإسلام و ذكر الحلال و الحرام و القضایا و الأحكام» ابن حیون،  « إستقصاء الاعتبار فی شرح الإستبصار» شهید ثانی، « بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم» صفار ، « مناهج الاخیار فی شرح الاستبصار» علوی عاملی  و «روضه الواعظین و بصیره المتعظین» فتال نیشابوری در تایید و تکمیل روایات تفسیری ماخوذ از کتب تفسیری استفاده شده است.

پس از گردآوری مطالب از منابع مذکور به بررسی تطبیقی میان روایات معصومین (ع) و اقوال لغویون در مورد مفردات مدّ نظر پرداخته ‌شده است. درنهایت نتیجه‌گیری ارائه‌شده است. در قسمت نتیجه‌گیری به بر بررسی مقایسه‌ای میان روایات و گفته‌های اهل لغت، ارائه‌ رابطه‌ی منطقی میان معانی روایی و لغوی و

بر اساس آمار موجود، جمعیت دنیا تا سال 2025 به 8 میلیارد نفر و تا سال 2050 به 9/8 میلیارد نفر خواهد رسید. هر سال حدود 80 میلیون نفر به جمعیت دنیا افزوده می­ شود و 97 درصد افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه رخ می­دهد. بنابراین تا سال 2025 نیاز به تولید غذا دو برابر خواهد شد (کافی و همکاران، 1388). در حالی که هم اکنون بیش از 30 درصد مردم جهان از نظر تهیه مواد غذایی با مشکل روبرو هستند (دانشور، 1387) و امنیت غذایی کشورهای در حال توسعه از جمله ایران بیش از سایر کشورها تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. زیرا زمین­های حاصلخیز و منابع آب شیرین موجود در سطح جهان و بخصوص ایران محدود می­باشد (کافی و همکاران، 1388).

بشر برای بهره ­برداری بیشتر از اراضی و حفظ حاصلخیزی خاک، به ناچار از کودهای شیمیایی استفاده می­ کند. کودهای شیمیایی به عنوان یک منبع اصلی عناصر غذایی برای گیاهان به شمار می­روند (Naeem و همکاران، 2006). به عنوان مثال، نیتروژن یکی از عناصر ضروری تشکیل دهنده ترکیبات آلی (آمینو اسیدها، پروتئین و اسیدهای نوکلئیک) می­باشد. فسفر نیز عنصر ضروری مورد نیاز برای مکانیزمهای فیزیولوژیکی رشد گیاه شناخته شده است (Aisha و همکاران، 2007) و پتاسیم یک عنصر ضروری است که نقش مهمی در پروسه­های متابولیک از قبیل سنتز پروتئین و تنظیم اسمزی دارد (Abdullahil Baque و همکاران، 2006). اما کاربرد بیش از حد آنها باعث عدم تعادل عناصر غذایی و تخریب خاک می­ شود و روی ترکیب شیمیایی خاک و محصولات گیاهی تاثیرات منفی می­گذارد. از طرفی باعث افزایش اسیدیته خاک و تخریب فیزیکی خاک می­گردد و بنابراین کاهش تولید محصول را به دنبال دارد (Ojeniyi و همکاران، 2007). یکی دیگر از مهمترین عوارض نامطلوب مصرف دراز مدت و بی­رویه این کودها، کاهش باروری خاک به­دنبال از بین رفتن هوموس می­باشد (ملکوتی و همایی، 1373). از طرف دیگر این کودها بسرعت از طریق تبخیر یا شستشو با آب زهکشی از بین می­روند که باعث افزایش آلودگیهای محیطی می­ شود. بنابراین نیاز به تولید محصولات سبزی با کودهای آلی یا طبیعی جهت تولید عملکرد بیشتر و اصلاح کیفیت آنها بسیار ضروری می­باشد (Aisha و همکاران، 2007).

قبل از استفاده گسترده از کودهای شیمیایی، کودهای آلی به عنوان منبع اولیه عناصر غذایی در تولید محصولات به کار برده می­شدند. کودهای آلی، با افزایش ماده آلی و میکروارگانیسم­های مفید، سلامت خاک را بهبود می­بخشند (Ojeniyi و همکاران، 2007). وجود ماده آلی در خاک موجب اصلاح ساختمان آن می­گردد، بدین معنی که مواد آلی به صورت یک عامل چسباننده، ذرات خاک را به هم پیوند داده، زمین را نرم و متخلخل نموده و قابلیت نگهداری آب در زمینهای شنی و حالت فیزیکی خاکهای رسی را اصلاح می­نماید (ملکوتی و همایی، 1373). افزودن این کودها به خاک با اصلاح ساختمان خاک، فرسایش آبی و بادی را نیز کاهش می­دهد (Ojeniyi و همکاران، 2007). ماده آلی خصوصیات فیزیکی مثل خاکدانه­سازی، ظرفیت نگهداری آب، هدایت هیدرولیکی، وزن مخصوص ظاهری، درجه تراکم، مقاومت به فرسایش آبی و بادی و حاصلخیزی خاک را اصلاح می­ کند (Franzluebbers، 2002). با بهبود حاصلخیزی، عملکرد نیز افزایش می­یابد.

دلیل افزایش محصول در اثر افزودن کود آلی، این است که بر اثر معدنی شدن این ماده، مواد غذایی محتوی آن آزاد شده و در دسترس گیاهان قرار می­گیرند و تاثیر کودهای شیمیایی را نیز مساعدتر می­نمایند (ملکوتی و همایی، 1373). ماده آلی از طریق گروه­های عاملی­اش (اسیدهای فلاوونیک و اسید هیومیک) نقش مهمی در رفتار شیمیایی بیشتر عناصر بازی می­ کند که قادر است این فلزات را به فرمهای کمپلکس و کلات درآورد. همچنین نقش مستقیمی در رشد گیاه، به عنوان یک منبع عناصر غذایی به فرمهای قابل دسترس در طول معدنی شدن دارد. کودهای آلی عناصر غذایی را در طول فصل رشد گیاه به­آرامی آزاد می­ کنند (Abou El-Magd و همکاران، 2006). کاربرد این کودها به ­تنهایی یا به ­همراه کود معدنی، روشی موفقیت­آمیز جهت اصلاح خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و حاصلخیزی خاک می­باشد (Poudel و همکاران، 2002). استفاده از کودهای آلی برای تولید سبزیجات، از طریق محدود کردن استفاده کودهای شیمیایی، عملکرد محصول را افزایش می­دهد.

اخیرا مصرف کنندگان خواستار غذای با کیفیت، سالم و محصولات ارگانیک هستند. البته کشاورزی ارگانیک هنوز برای محصولات کمی بکار میرود (Ouda و Mahadeen، 2008). کشاورزی شیمیایی باعث تخریب اراضی قابل کشت و افزایش آلودگی و نهایتا به خطر افتادن سلامتی می­ شود. بنابراین به منظور ایجاد تعادل، کشاورزی ارگانیک باید جایگزین کشاورزی شیمیایی، از طریق استفاده از منابع طبیعی مثل مواد آلی شود. کشاورزی ارگانیک به کاربرد درجه­بندی شده فضولات حیوانی، کود محوطه مزرعه (FYM)، کود مرغی، کمپوست، بقایای گیاهی، کود سبز و غیره، که بهترین جایگزین برای کودهای شیمیایی مضر می­باشند تاکید دارد. سیستم­های کشاورزی ارگانیک از سیستم­های غیرارگانیک مفیدتر می­باشند و استفاده طولانی مدت از کودهای آلی باعث افزایش حاصلخیزی خاک و بهبود عملکرد دانه نیز می­گردد (Ahmad و همکاران، 2007).

یکی دیگر از عوامل موثر بر افزایش محصول، تامین آب کافی می­باشد. در بین تمامی منابع لازم برای رشد و فعالیت گیاه، آب به عنوان فراوانترین (کافی و همکاران، 1388) و در عین حال محدودترین منابع برای کشاورزی محسوب می­ شود (Mesbah، 2009). بیشتر نقاط ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک قرار گرفته­اند طوریکه تبخیر سالانه در مقایسه با بارندگی بیشتر است. این امر مصرف بهینه و صرفه­جویی در مصرف آب را ایجاب می­نماید بنابراین برای توسعه کشاورزی، باید در الگوی مصرف آب از طریق اعمال شیوه ­های کم آبیاری تجدید نظر کرد (صدرزاده و معلمی، 1385). کم آبیاری یک تکنیک فنی برای بهینه­سازی میزان آب مصرفی و عملکرد محصول است که برای اغلب محصولات و در اکثر شرایط محیطی، به خصوص در مواردی که محدودیت منابع آب و زمین وجود دارد، قابل اجرا است. آبیاری کامل زمانی موجه و منطقی است که همراه با آن سایر عوامل تولید نیز در حد کمال باشد وگرنه آبیاری کامل، فقط هدر دادن آب است. بنابراین می­توان با اعمال تنش خشکی، در مصرف آب صرفه­جویی کرد (Valadabadi و Aliabadi Farahani، 2010).

برای کاهش تاثیرات منفی تنش خشکی، پتاسیم نقش بسزایی دارد. زیرا در شرایط خشکی، پتاسیم فراوانی در بافتهای گیاهی تجمع می­یابد و نقش مهمی در جذب آب بازی می­ کند (Fanaei و همکاران، 2009) به این صورت که، علاوه بر تنظیم حرکت روزنه­ها، با افزایش رطوبت نسبی برگ­ها باعث افزایش مقاومت گیاه به تنش می­ شود (صدرزاده و معلمی، 1385). از طرفی، کاربرد پتاسیم، تاثیرات منفی تنش خشکی را از طریق افزایش عمق نفوذ ریشه کاهش می­دهد (Valadabadi و Aliabadi Farahani، 2010).

1-2- اهمیت و دلایل توجیهی انجام تحقیق

به دلیل محدودیت منابع آب و مصرف بسیار بالای آن در بخش کشاورزی، باید با استفاده صحیح از آب، در مصرف آن صرفه­جویی کرد. در این تحقیق سعی شده تا با حذف چند آبیاری آخر، در مصرف آب صرفه جویی شود. از طرفی حفظ خاک، به عنوان بستر مواد غذایی برای بشر و موجودات زنده یکی از وظایف ما می­باشد. رشد روز افزون جمعیت باعث کشت بی رویه خاک شده است. همین امر موجب کاهش حاصلخیزی خاک شد که برای جبران آن مصرف کودهای شیمیایی افزایش یافت و در نتیجه آن ماده آلی خاک کاهش و ساختمان خاک تضعیف شده است. بنابراین برای حفظ حاصلخیزی خاک و اصلاح خصوصیات فیزیکی آن، مصرف کودهای آلی از الزامات برنامه ­های کشاورزی است. جهت رسیدن به اهداف ذکر شده، که همان دستیابی به کشاورزی پایدار است، باید تحقیقات وسیعی روی گیاهان مختلف صورت پذیرد. در این آزمایش اهداف مذکور روی پیاز بررسی شده است، زیرا پیاز ارزش غذایی بالایی دارد. غده پیاز مملو از فسفر، کلسیم و کربوهیدراتها است. طوریکه 50 گرم پیاز، حاوی 16 گرم کربوهیدرات، 3 گرم فیبر، یک گرم پروتئین، 60 کالری انرژی، 200 میلی­گرم پتاسیم و 5 میلی­گرم سدیم (Hassan Khan و همکاران،b 2005) و87 درصد آب می­باشد. همچنین دارای ویتامینهای گروه ب و ویتامین ث می­باشد. عناصری مثل کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم و آهن به وفور در آن یافت می­شوند (دانشور، 1387).

پیاز خوراکی با نام علمیAlliumCepa L.، از خانواده Alliaceae، گیاهی است چند ساله که عمدتا به عنوان گیاهی دو ساله مورد کشت قرار می­گیرد (امین­پور و موسوی، 1385) که در سال اول تولید پیاز متورم می­ کند. این جنس دارای گونه­ های فراوانی می­باشد که اغلب تولید غده و پیاز نموده و همه آنها دو ساله یا چند ساله هستند. دارای یک ساقه پهن، نازک، مدور و سفید رنگ زیر زمینی است که از قسمت زیرین آن ریشه­ها و از قسمت فوقانی آن برگهای ضخیم، متورم و فلس مانند سفید یا قرمز رنگی خارج می­شوند که کلروفیل خود را از دست داده و مواد غذایی را ذخیره می­ کنند (دانشور، 1387). پیاز در بیش از 135 کشور دنیا کشت می­ شود که هر ساله 3/29 میلیون تن از آن تولید می­گردد و حدود 8 تا 9 درصد آن وارد بازار جهانی می­ شود. یکی از مهمترین چاشنی­هایی است که به شکل تازه یا به عنوان سالاد و یا در تهیه غذا مورد استفاده قرار می­گیرد.

پیاز سیستم ریشه­ای کم­عمقی دارد و به آبیاری با فاصله کوتاه نیاز دارد (Hassan Khan و همکاران،b 2005). البته همان طور که عنوان شد، کمبود آب یکی از مهمترین عوامل محدود کننده تولید محصولات کشاورزی به شمار می­رود (امین­پور و موسوی، 1385). کشور ما در ناحیه خشک و نیمه خشک واقع شده و بارندگی محدودی دارد یا اینکه در طول فصل رشد، کمبود آب جهت آبیاری پیش می ­آید و عملکرد با کمبود عمده­ای همراه است (Soleimanzadeh و همکاران، 2010). بنابراین نیاز است تا تکنولوژی تولید با اقلیم محلی و شرایط خاک همگون شود طوری که کشاورزان بیشترین سود را از منابع آبی محدود به دست آورند (Hassan Khan و همکاران،a 2005).

1-3- اهداف

1. بررسی تاثیر مواد آلی بر کیفیت و کمیت محصول پیاز

1. بررسی تاثیر مواد آلی بر خصوصیات فیزیکی خاک

1. بررسی تاثیر تنش رطوبتی بر کمیت و کیفیت محصول پیاز

1. بررسی تاثیر پتاسیم بر کمیت و کیفیت محصول

1. بررسی تاثیر پتاسیم بر خصوصیات خاک

1. بررسی تاثیر پتاسیم بر کاهش اثرات منفی ناشی از تنش خشکی در پیاز