حفظ منابع تجدیدپذیر خصوصاً سوختهای فسیلی و کاهش آثار زیانبار ناشی از پدیده گرمایش جهانی، از جمله چالشهای جدی پیشروی متخصصان زیستمحیطی و مسئولین مدیریت شهری به شمار میرود. از آنجایی که پسماندهای صنعتی حاوی روغنموتور مستعمل دارای طیف گستردهای از آلایندههای خطرناک بوده و بخش بزرگی از آن بهدلیل قابلیت اشتعال خودبهخودی باید کاملاً حفاظتشده باشند و از طرف دیگر با توجه میزان بالای تولید این قبیل زایدات در صنایع، از جمله چالشهای جدی پیش روی جوامع صنعتی به شمار میآید. بازیافت روغنموتور مستعمل و تولید روغن تصفیه مجدد، ضمن احیای یک ماده با ارزش، به نوبه خود منجر به کاهش مصرف انرژی و به حداقل رساندن آثار گرمایش جهانی در مرحله تولید روغنموتور از نفت خام خواهد شد.
تا کنون روشهای مختلفی همچون دفن در زمین، بازیابی انرژی از طریق سوزاندن در کارخانجات تولید سیمان و تولید روغنموتور پالایش مجدد، برای حل این مشکل زیستمحیطی ارائه گردیده است. فرایند تصفیه مجدد روغنموتور مستعمل به ماهیت روغن و میزان ناخالصیهای موجود در آن بستگی دارد. ناخالصیها از طریق هوا یا طی عملکرد موتور وارد روغن شده و یا اینکه در نتیجه وقوع برخی واکنشهای شیمایی در روغن، شکل میگیرند. بهطور کلی کاربرد مجدد روغن یا اصطلاحاً بازیافت آن مستلزم حذف کامل ناخالصیهای مذکور خواهد بود. روشهای دیگر مدیریت روغن مستعمل در کشورهای توسعهیافته علاوهبر تصفیه مجدد شامل استفاده مجدد در صنایع، پس از انجام پردازشهای اولیه، مصرف در بخش انرژی، گازی کردن (Gasification)، شکست حرارتی (Thermal Cracking) و دفن نیز میشود. در کشورهای اروپایی روش غالب مدیریت روغن روانکاری مستعمل مصرف در بخش انرژی است و علیرغم قوانین اتحادیه اروپا، تنها در برخی از کشورها اولویت اصلی خود را تصفیه مجدد روغن قرار دادهاند. در این بین، بازیافت یا تصفیه مجدد روغن به دلیل پتانسیل کاهش آثار سوء زیستمحیطی ناشی از دفع غیراصولی زایدات روغن مستعمل و نیز جذابیتهای اقتصادی آن از دیدگاه حفظ منابع انرژی، از مناسبترین روشهای موجود به شمار میرود [1].
- شرح و ضرورت مسأله
با توجه به میزان بالای دور ریز روغنهای روانکاری در جوامع صنعتی و نیز بهدلیل آثار سوء این قبیل زایدات بر محیطزیست، در سالیان اخیر، الزامات و دستورالعملهای سختگیرانهای در این خصوص، به تصویب مراجع قانونی کشورهای مختلف جهان رسیدهاست. در ادامه به برخی از این قوانین اشاره شدهاست.
اولین قانون اروپا در زمینه مدیریت روغن مستعمل در سال 1975(75/439/EC) تدوین گردید که در آن بر الزام کاربرد روشهای مدیریتی دوستدار محیطزیست تأکید شده بود. این قانون از میان روشهای مختلف مدیریتی، بیشتر بر تصفیه مجدد روغن نسبت به روش سوزاندن و استحصال انرژی تأکید دارد. اگرچه قانون مذکور در سال 1987 مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفت (87/101/EC)، لیکن مطالعات انجامشده حاکی از آن است که اعضای اتحادیه اروپا تمایل چندانی به تصفیه مجدد روغن مستعمل نداشته و روغنهای مستعمل را عمدتاً به عنوان سوخت در صنایع مورد استفاده قرار میدهند [1].
یکی از روشهایی که امروزه بهطور گستردهای به منظور تصفیه روغن مستعمل در کشورهای صنعتی به کار گرفته میشود، تصفیه روغن مستعمل به کمک حلالها میباشد. این روش بر خلاف روش اسیدشویی که بر پایه واکنشهای شیمیایی استوار است، بر پایه فرایندهای جداسازی فیزیکی- شیمیایی انجام میشود. در این فرایند، بخشهای نامطلوب موجود در روغن مستعمل در حلال حل شده و ناخالصیها از روغن خارج میگردد. اما بخشهای ضروری (بهویژه هیدروکربنهای اصلی روغن پایه) بهصورت یک فاز جداگانه در روغن خروجی باقی میماند. در مقیاس تجاری و صنعتی، از حلالهایی نظیر بوتانول، بوتانون، پروپانول، متیلاتیلکتون (MEK)، استون در این فرایند استفاده میشود. از جمله مواردی که روش استخراج با حلال را از روشهای دیگر متمایز میسازد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بهبود خصوصیات روغن نظیر ویسکوزیته، نقطه اشتعال و نیز پایداری در برابر اکسیداسیون،
- راندمان بالا در تولید روغن با کیفیت،
- قدرت بالای حلالها در جذب ناخالصیهای موجود در روغن مستعمل،
-
- سهولت جداسازی فاز هیدروگربنها از فاز زایدات و ناخالصیها،
- سهولت بازیابی حلال (نقطه جوش حلال همواره پایینتر از نقطه جوش روغن انتخاب میشود)،
- ویژگیهای منحصر به فرد حلالها از قبیل پایداری، سمیت پایین، سهولت در جابجایی و کاهش هزینهها.
همچنین، بازیافت روغن و استفاده مجدد از خاک رنگبر، فرصت بزرگی در زمینه صرفهجویی مالی برای کارخانههای صنایع روغن می باشد. دفع رس رنگبر مصرفشده می تواند باعث بروز مشکلات زیستمحیطی شود، که این مشکلات می تواند با خروج روغن از داخل این خاک، حل شود.
در حال حاضر میزان تولید روغن مستعمل در کشورمان در حدود 300 تا 350 هزار تن در سال برآورد میگردد و روش غالب در بازیابی آن، استفاده از فرایند اسیدشویی و رنگبری به کمک خاک رس میباشد، که بنا به دلایل اقتصادی و تکنولوژیکی همچنان در ایران به عنوان روش غالب بازیافت مورد استفاده قرار میگیرد [2]. با توجه به این میزان تولید روغن مستعمل در کشور، سالانه حدود 40 تا 60 هزار تن خاک رس آلوده پساز تصفیه روغنموتور دورریز میشود، که این خاک رس استفاده شده در تصفیه، حاوی 20 هزارتن روغن باقیمانده در خود میباشد. بنابراین، با بازیافت پسماندهای واحدهای تصفیه دوم روغنموتور مستعمل، علاوهبر بازگرداندن میزان قابلتوجهی خاک رس به چرخه صنعت، صرفهجویی در مصرف آن و کاهش هزینه های مربوط به خریداری رس جدید، بر روی مقدار زیادی روغن موجود در آن نیز جداسازی صورت گرفته و حجم زیادی پسماند خطرناک با قابلیت اشتعال خودبهخودی نیز احیا خواهد شد.
ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
|
[جمعه 1399-10-19] [ 05:11:00 ب.ظ ]
|
